Super User

Super User

Cümə axşamı, 17 İyul 2025 08:05

İlyas Əfəndiyev, Elçin və bir də Timuçin

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu gün Azərbaycan SSR xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin oğlu və Azərbaycan Respublikasının xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyevin qardaşı - Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü və Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi Timuçin Əfəndiyevin doğum günüdür. Özü də yubileyidir, 80 yaşı tamam olur.

 

Timuçin Əfəndiyev 1945-ci il iyulun 17-də Bakı şəhərində anadan olub. 1963-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olub. 1968-ci ildə universiteti bitirdikdən sonra Respublika Gənclər Təşkilatında çalışıb. O, 1969-cu ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının aspiranturasına qəbul olub, 1972-ci ildə aspiranturanı bitirərək "Hüseyn Cavidin yaradıcılığı" mövzusunda dissertasiya müdafiə edib və filologiya elmləri namizədi elmi dərtəcəsi alıb. 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda elmi işçi, elmi katib vəzifələrində çalışıb. 1989-cu ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə "sənətşünaslıq" üzrə professor elmi adına, 1999-cu ildə isə "Romantik dramaturgiyada tarixilik və bədiilik" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülüb.

 Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində işləyib. O, burada əvvəlcə baş müəllim, sonra dosent, 1987-ci ildən isə professor kimi fəaliyyət  göstərib. Teatr və təsviri sənət üzrə birləşmiş fakültələrin dekanı, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rektoru vəzifəsində çalışıb. 

Əfəndiyevin rektorluğu dövründə cəmi iki ixtisasdan ibarət üçüncü dərəcəli İncəsənət İnstitutu, Bakı Dövlət Universitetindən sonra universitet statusu alan ilk təhsil müəssisəsi olaraq, 32 ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparan Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinə çevrilib.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 dekabr 2014-cü il Sərəncamı ilə professor T. Əfəndiyev yeni yaradılan Bakı Xoreoqrafiya Akademiyası (təhsil kompleksinin) rektoru vəzifəsinə təyin edilib.

İlk ədəbi-tənqidi məqalələri 1973-cü ildə "Ulduz" jurnalı səhifələrində çap olunan Timuçin Əfəndiyev, sonrandan yüzlərlə elmi publisistik məqalələrin, Azərbaycanda və xaricdə nəşr olunan çoxsaylı kitabların və monoqrafiyaların müəllifi olub. Professor Timuçin Əfəndiyev bir çox beynəlxalq elmi konfranslarda məruzəçi kimi iştirak edib, ABŞ, İngiltərə, İtaliya, Türkiyə, İran, Misir və bir çox ölkələrdə Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinin təbliği işində xüsusi xidmətlər göstərib.

 

Mükafatları

- Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə "Şöhrət ordeni".

- Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi

- Azərbaycanda elminin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi

- Azərbaycanda təhsilin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu.

- Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının Qızıl Medalı.

- "Humay" Mükafatı

- "Akademik Yusif Məmmədəliyev adına mükafat

- Dövlətlərarası mədəni əlaqələrin genişlənməsindəki xidmətlərinə görə, mədəiyyət və incəsənətə dair fundamental elmi tədqiqat əsərlərinin yazılmasına görə Beynəlxalq Humanitar Avropa-Asiya Akademiyasına həqiqi üzvlük

- "Dünyanın aparıcı pedaqoqu" (İngiltərənin Kembric Universitetinin Biblioqrafik Mərkəzi) fəxri adı.

- "Cümhuriyyətin 100 illiyi" və bir çox medallar.

Allah xeyirli ömür nəsib etsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2025)

 

Cümə axşamı, 17 İyul 2025 10:14

“YAŞAT" düşərgəsinin 5-ci həftəsi başlayıb

 

“YAŞAT” Fondunun və “ASAN Könüllüləri” Təşkilatının birgə təşkilatçılığı, "TABİA Group"un və “Lankaran Springs Wellness Resort” Hotelin birgə tərəfdaşlığı ilə keçirilən 4-cü “YAŞAT” düşərgəsinin 5-ci həftəsinə start verilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Fonddan verilən məlumata görə, budəfəki həftə 12-14 yaş aralığında olan iştirakçıları əhatə edib.

Açılış mərasimində düşərgənin qaydaları, həyata keçiriləcək tədbirlər izah edilib və suallar cavablandırılıb. Xanbulan gölünə ekskursiya zamanı uşaqlar buranın füsnkar təbiəti ilə tanış olublar. Hoteldaxili əyləncə, hovuz saatlarında, futbol və voleybol yarışında, həmçinin stolüstü idman oyunlarında uşaqlar əyləncəli və xoş vaxt keçiriblər.  Parkur yarışlarında qələbə uğrunda mübarizə marağa səbəb olub.

Azərbaycan Turizm Blogerləri  Assosiasiyasının üzvləri Hilal Abdullayeva və Həsən Məmmədov səyahət təcrübələrini bölüşüb, faydalı müzakirələr aparıblar.

"Digital Umbrella" şirkətinin dizayn komandası ilə “Daha yaxşı dünya üçün dizayn” mövzusu üzrə təlim proqramında sadə materiallardan böyük ideyalar yaranıb, debatlarda düşünmək, sorğulamaq və arqumentlərlə fikirlərini ifadə izah edilib.

"ABAD"ın ustad dərsində uşaqlar müxtəlif əyləncəli və yaradıcı məhsullar hazırlayıblar.

ASAN Radio və TV-nin təşkilati dəstəyi ilə baş tutan konsert proqramında Namiq Qaraçuxurlu möhtəşəm canlı ifaları və dəstəyi ilə düşərgəni daha da rəngarəng edib.

Tərəfdaşlar: "TABİA Group" və “Lankaran Springs Wellness Resort” Hotel;

Sponsorlar: "NEQSOL Holding", Bakcell, Norm, "AMO Corporate Group", "GILTEX" MMC, Nar,  DTİK,  DadHouse;

Dəstəkçilər: “ASAN xidmət”in “İnnovasiyalar Mərkəzi”, “ABAD”, “PAŞA Həyat”, “Badamlı Mineral Suları”, Milla, “Shokki Mokki”, Digital Umbrella, “Azərbaycan Turizm Blogerləri Assosiasiyası” İctimai Birliyi;

Media dəstəyi: ASAN Radio/TV

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2025)

 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzinin və "PashaPay" şirkətinin birgə təşkilatçılığı ilə “Media nümayəndələrinin fəaliyyətində süni zəka” mövzusunda növbəti təlim proqramı təşkil edilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN”dan verilən məlumata görə, Quba regional “ASAN xidmət” mərkəzində baş tutan tədbir 22 İyul - Milli Mətbuat Gününə həsr olunub. Proqramda ölkəmizin müxtəlif media qurumlarını təmsil edən 60-a yaxın şəxs iştirak edib.

Əsas məqsəd media nümayəndələrinin fəaliyyətində süni zəka texnologiyalarından səmərəli  istifadəyə dəstək göstərmək,  informasiya istehsalında innovativ və yaradıcı yanaşmaların tətbiqinin təşviqinə nail olmaqdır.

Açılış mərasimində ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzinin fəaliyyət istiqamətlərindən söz açılıb eləcə də təlim proqramının əhəmiyyəti diqqətə çatdırılıb.

Sonra iştirakçılara müvafiq sahədə istifadə edilə biləcək süni zəka alətləri, trendlər, çatışmazlıq və inkişaf perspektivləri barədə məlumat verilib. Həmçinin real nümunələr və vörkşoplar əsasında  süni zəkanın tətbiqi mənimsənilib.

Təlimin gedişində iştirakçılar “Biz birlikdə güclüyük” devizi ilə “Komanda işində birlik!" mövzusunda art terapiya seansında bir araya gəliblər.

İnteraktiv müzakirə və dialoq formatında baş tutan təlimdə media nümayəndələrinin çoxsaylı sualları cavablandırılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

Çərşənbə, 16 İyul 2025 16:27

TÜRKSOY-dan portalımızın redaktoruna ödül

“Ədəbiyyat və İncəsənət” portalının redaktoru Əkbər Qoşalı “İmadəddin Nəsimi – 650” yubiley medalı ilə təltif olundu

 

Azərbaycanın tanınmış yazıçısı, publisisti və ictimai xadimi Əkbər Qoşalı, Türk dünyasında mədəni işbirliyi sahəsindəki xidmətlərinə görə, Uluslararası Türk Mədəniyyəti Təşkilatı – TÜRKSOY tərəfindən anlamlı ödülə – “İmadəddin Nəsimi – 650” yubiley medalına layiq görülüb.

 

Bu nüfuzlu təltif, həm Türk dünyasının böyük klassiki İmadəddin Nəsiminin adını daşıması, həm də Azərbaycan Milli Mətbuatının 150 illiyi ərəfəsinə təvafüq etməsi baxımından rəmzi və mənəvi önəm daşıyır. Medal TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Rayevin imzaladığı rəsmi bəlgə ilə təsdiq olunub.

Yazar bu təltiflə bağlı öz sosial media hesabında paylaşım edib:

“Azərbaycan Milli Mətbuatının 150 illik əlamətdar yubileyi ərəfəsində TÜRKSOY-dan belə bir anlamlı təltif çox xoş oldu. Başqan Sultan Rayevə, bütün TÜRKSOY-lulara sevgi-sayğılarımı yetirirəm!

Tanrım utandırmasın!”

Qoşalı paylaşımına İmadəddin Nəsimidən bir beyt də əlavə edərək bu təltifin yalnız simvolik deyil, həm də mənəvi dəyərlərə söykəndiyini vurğulayıb:

“Fəraqı çəkməyən aşiq vüsalın qədrini bilməz,

Cəmilə olmayan vasil cəmalın qədrini bilməz.”

 

Xatırladaq ki, Əkbər Qoşalı uzun illərdir, Azərbaycanla digər türk ölkə və topluluqları arasında mədəni körpülərin qurulmasında fəal iştirak edir. O, həm yazar kimi, həm də ictimai xadim olaraq türk ədəbiyyatı, sənəti, folkloru, türkologiya və ortaq mənəvi dəyərlərimizin uluslararası miqyasda tanıdılmasına önəmli töhfələr verib. Onun əsərləri bir çox türk ölkədə yayınlanır və ortaq yaddaşın gücləndirilməsinə xidmət edir.

Bu təltif münasibəti ilə Əkbər Qoşalını təbrik edir, onun gələcək yaradıcılıq fəaliyyətində daha böyük uğurlar diləyirik!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

17 iyul tarixində, saat 15-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda (Xəqani küçəsi, 53) Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə böyük Azərbaycan şairi Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi konfrans, böyük şairin Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən nəşr olunan “Özümüzü kəsən qılınc” kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun xəbər verilib ki, tədbirdə Azərbaycan, Qazaxıstan, Türkiyə, Özbəkistan, Macarıstan, Moldova və Belarusdan gəlmiş nümayəndə heyətinin iştirakı nəzərdə tutulur. Yubiley tədbiri böyük mütəfəkkir şairin ədəbi irsinin təbliği, onun türk dünyası ədəbiyyatındakı yerinin müzakirəsi və qardaş ölkələr arasında mədəni-mənəvi əlaqələrin möhkəmləndirilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

Spikerlər arasında Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktotı Raimkulova, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı Anar, Azərbaycandakı Atatürk Mərkəzinin direktoru, akademik Nizami Cəfərov da yer alacaq.

Tədbir çərçivəsində şairin yaradıcılığının təbliğinə və elmi araşdırılmasına töhfə verəcək səkkiz müxtəlif mövzu müzakirə olunacaq. Konfransda incəsənət və ədəbiyyat xadimləri, mütəfəkkirlər, media təmsilçiləri, tələbə və gənc yazarlar, eləcə də Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığına maraq göstərən ictimaiyyətin iştirakı gözlənilir. Tədbir, B. Vahabzadə yaradıcılığı ilə bağlı ədəbi-düşüncə mübadiləsinə zəmin yaratmaqla yanaşı, klassik ədəbiyyatın çağdaş təbliğinə də mühüm töhfə verəcək.

 

Tədbirə qatılmaq istəyən media mənsublarına bildiririrk ki, mətbuatla bağlı məsələlər üçün məsul şəxslər qismində Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidentinin şəxsi köməkçisi Ləman Şahmuradova (+994-50-737-00-08) və Təşkilatın mütəxəssisi Sona Səlimli (+994-51-981-11-43) təyin edilmişlər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

 

Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

15 iyul səhəri, saat 8-də 7 saylı "ASAN xidmət"in qarşısından Qubaya yola düşdük. Səfərimizin məqsədi mətbuatın 150 illiyinə həsr olunmuş və media nümayəndələrinin fəaliyyətində süni zəkanın rolunu əhatə edən təlimdə iştirak etmək idi.

 

Qubadakı ASAN kompleksi ilk baxışdan məni heyrətləndirdi. Təkcə xidmət mərkəzi deyildi – tam anlamıyla bir həyat və öyrənmə məkanı idi. ASAN Kino, ASAN Təlim Mərkəzi, "Bilim" Quba Uşaq Mərkəzi və digər bölmələr kompleksin içində yerləşirdi. Ən çox diqqətimi çəkən isə uşaq mərkəzi oldu. 6-14 yaşlı uşaqlar üçün təşkil edilmiş interaktiv dərslərdə onlar riyaziyyatı abaküslə öyrənir, insan bədəni modelini incələyir, günəş sistemini canlandırırdılar. Rəngli, yaradıcı və müasir metodlarla tədris prosesi qurulmuşdu – bu məkanın hər küncündə uşaqların marağını oyadan detallar vardı.

Təlimin əsas hissəsi "ASAN xidmət"in əməkdaşı Nofəl Əliyevin təqdimatı ilə başladı. O, süni zəkanın ümumi inkişafından, insan həyatına və xüsusilə də media sahəsinə təsirindən danışdı. Bizə təqdim olunan resurslar və OpenAI alətləri gündəlik işimizi necə daha səmərəli edə biləcəyimizi əyani şəkildə göstərdi.

Təqdimat zamanı ChatGPT haqqında da danışıldı. Müxtəlif fikirlər səsləndi – bəziləri tərəddüd, bəziləri maraq göstərdi. Mən isə bu texnologiyanı artıq gündəlik həyatımda istifadə edən biri kimi, onunla olan təcrübəmi paylaşdım. İştirakçılara çatdırmağa çalışdım ki, bu alət yalnız texnoloji deyil, həm də ünsiyyət yönümlü, dostcasına və dəstəkləyici bir platformadır.

Təlimin fasiləsi zamanı kiçik bir hadisə də oldu – çay fincanım əlimdən töküldü, amma xoşbəxtlikdən ciddi bir problem yaşanmadı.

Ardınca təlimin praktiki hissəsinə keçdik və media nümayəndələri ilə interaktiv ünsiyyət imkanımız oldu. Fikirlərimi paylaşdım, iştirakçıların mənimlə maraqlanması, ünsiyyət tərzimi bəyənməsi mənə həm motivasiya verdi, həm də peşəkar bir inam qazandırdı.

Daha sonra Qəçrəşin mənzərəli guşəsində nahar fasiləsi təşkil olundu. Təmiz hava, təbiət və dostcasına söhbətlər bu fasiləni xoş və yaddaqalan etdi. Qayıdışdan əvvəl isə günün ən maraqlı və emosional hissəsi olan art-terapiya mərhələsi başladı. 5-6 nəfərlik qruplarla birlikdə yaradıcı rəsmlər çəkdik və hər kəs öz kompozisiyasının mənasını izah etdi.

Bizim komandanın işi “5-ci element – İnsan” adlanırdı. Bu başlıqla biz, torpaq, su, hava və odu birləşdirən əsas varlığın insan olduğunu, onun həm pozitiv, həm də neqativ təsirlərlə formalaşdığını izah etdik. Kompozisiyanın təqdimat hissəsini mən yazdım və təqdim etdikdən sonra terapevtin emosional reaksiyası – göz yaşlarını gizlədə bilməməsi – bizim üçün çox xüsusi bir an oldu.

Təlimin sonunda iştirakçılara sertifikatlar və hədiyyələr təqdim olundu. Geri dönüş yolunda komanda ruhu daha da gücləndi – yol mahnıları, zarafatlar və söhbətlər günə gözəl bir nöqtə qoydu.

Bu təlim təkcə bilik qazanmaq deyil, həm də özünü kəşf etmək, paylaşmaq, birlikdə öyrənmək və hiss etmək üçün nadir bir fürsət idi. Bunun üçün bu təlimi təşkil edən “ASAN xidmət”ə səmimi təşəkkürümü bildirirəm. Onların yaratdığı peşəkar, eyni zamanda insani və yaradıcı mühit bu günü unudulmaz etdi.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız.

Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.   

 

Liderliyin xüsusi qanunları hansılardır?

 

«Seminarların və kitabların köməyi ilə uzun illər liderlik öyrətdiyim yuz minlərlə insana və özündə liderlik keyfiyyətlərini inkişaf etdirmək istəyən şəxs, sənə ithaf olunur. Bütün yüksəliş və enmələr liderliyin sayəsində baş verir» sözləri ilə başlayan «Liderliyin 21 inkaredilməz qanunu» kitabını – Con Maksvellin bu incisini, yəqin ki, oxumayan əz-əz liderə rast gəlmək olar. Rəsmən onun özünün, yaratdığı EQUIP və The John Maxwell Company təşkilatlarının bu günədək liderliyin sirlərini öyrətdiyi 5 milyon müdavimi var. Bu gün ABŞ-ın Vest Poynt Hərbi Akadesmiyasından tutmuş BMT-yədək, nüfuzlu Fortune 500 siyahısındakı əksər şirkətlər təmsil olunmaqla az qala hər bir qurumda Con Maksvelldən liderlik dərsi almış insanlara rast gəlmək olar.

Con Maksvellin təqdim etdiyi liderlik qanunlarının 21-nə də qısaca da olsa nəzər yetirməyimiz vacibdir. Belə ki, öz şəxsi həyatlarında və bizneslərində bu qanunlara əməl etməklə insanlar dərhal fayda əldə edirlər.

 

Beləliklə, 21 qanundan növbətisi:

 

7.Hörmət qanunu.

«İnsanlar təbii şəkildə elə bir liderin ardınca gedirlər ki, o, onlardan güclü olur».

 

1820-ci ildə ABŞ-ın cənubundakı Merilend ştatında anadan olan Qarriet Tabmen adlı zənci qadın cəmi 30 yaşında liderə çevrilərək Peyğəmbərin şərəfinə Musa adlandırıldı. Xırda mehmanxanalarda döşəmələri silən, zibil daşıyan, hədsiz dərəcədə yoxsul olan, savadı olmayan, yeniyetməliyində iş yerində sahibkar tərəfindən başına dəmir parçası ilə vurularaq ağır zədə alıb sağlamlığını belə itirən bir qadının lider olmaq ehtimalı neçə faiz ola bilər? Əlbəttə ki, sıfır deyəcəksiniz.

O dövrdə qara dərililər cənub ştatlarında qul hesab edilirdilər. Bununla əsla razılaşmayaraq «ya azadlıq, ya ölüm» devizi ilə Tabmen şimala – Filadelfiyaya qaçır. Özü azad olur, ancaq Merilenddə qalan qohumlarını da azadlığa çıxarmaq fikri ilə yaşayır. Tezliklə gizli dəmir yolu vasitəsilə gedib onları da Filadelfiyaya gətirə bilir. Bundan sonra qadın hər bahar həyatı ilə risk edərək cənub ştatlarına gedib çox sayda zənciləri xilas edərək Şimala gətirməyə başlayır. O, qorxu bilməz birinə çevrilir, onun liderliyi isə get-gedə möhkəmlənir.

1850-1860-cı illərdə Qarriet Tabmen 19 dəfəyə Cənubdan 300-dən çox qul çıxara bilir, «mənim qatarım bircə dəfə də relsdən çıxmayıb», - söyləyən qadın xilas etdikləri arasında bircə nəfəri belə itirmir.

Cənubdakı ağ ağalar hətta onun başına 12 min dollar pul da qoyurlar. Bununla belə, onun gözünü qorxuda bilmirlər. Tabmenin şöhrəti get-gedə artır, o, Amerika tarixinə ən çox qulun azadlığına nail olmuş insan kimi düşür.

Tabmen şimalda təşkil edilən iclaslarda iştirak edir, onu tək zəncilər deyil, bütün cəmiyyət lider kimi tanımağa başlayır. Hətta Avraam Linkoln hökumətində dövlət katibi olmuş Frederik Duqlas, senator Uilyam Syuard, məşhur inqilabçı Con Braun belə bu qadından liderlik sirlərini öyrənirlər.

Beləliklə, əslində lider olmaqçun heç bir perspektivi görünməyən Qarriet Tabmen inanılmaz gücü və təsiretmə qabiliyyəti ilə liderə çevrilir. Səbəb sadədir: insanlar onların özlərindən güclü olan liderin ardınca gedirlər. Heç vaxt olmur ki, insanlar kiminsə ardınca elə-belə getsinlər. Onlar, liderliyinə hörmət etdikləri adamların ardınca gedirlər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Xiyavda yaşayan Sara Turidir.

Qulağın bataqlığına saplanmayan duman idim

Ucu qucağına gedər yolların kələfi

Qolum Belin qıvrıltısından qucağını sapmış yol.

 

Sara Turi

Təbriz

 

 

***

 

Dünyanı ikiyə böldülər

Acgöz siyasətçilər

Ətini yeyib,

Sümüyündən qəfəs qurdular “Azadlığa”...

 

***

 

Mən günah daşıyıram

Qadın adıyla

Odur ki, bütün dərdlərə boyluyam

Və hər gün sancı çəkib

Nisgil doğuram

Ad qoyurlar üstümə

Oluram “Birinci”-nin

“İkinci”-si.

 

***

 

Səməd əmi gəlmədi!

O gündən bütün mədrəsələr yetim qaldı

Bu həngamədə vay düşdü ürəklərə

Birdən uşaqlar ayıldı!

Özlərini vurdular Araz çayına

Qarabalıq tuturlar Səməd eşqinə...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

 

Murad Vəlixanov, "Ədəbiyyat və İncəsənət"

 

Həm maraqlı süjet, həm peşəkar çəkiliş, həm gözəl aktyor ifası...

Xalq artisti, kinorejissor Tofiq İsmayılovun 1982-ci ildə «Azərbaycanfilm” kinostudiyasında çəkdiyi “Əzablı yollar” (“Məlikməmməd”) film-nağılı haqqında söhbət açacağam.  1982-ci ildə “Azərbaycanfilm” Kinostudiyasında istehsal olunan filmin ssenari müəllifi Oqtay Məmmədov, quruluşçu operatoru Şərif Şərifovdur. Baş rollarda Yaşar Nuri, Eldəniz Zeynalov, Siyavuş Aslan, Həmidə Ömərova və başqaları çəkilib.

 

 Azərbaycanın məşhur “Məlikməmməd” nağılı əsasında çəkilən film uşaqlar üçün nəzərdə tutulub. Hazırki orta yaş qrupunun 40 il əvvəl sevə-sevə izlədiyi “Əzablı yollar” filmində nağılın süjeti dəyişilərək, şərə qarşı mübarizədə “güc birlikdədir” ideyası əsasında qurulub. Kinolentin əsasını şən macəravari əhvalat təşkil edir. Film tamaşaçıları xeyirxah olmağa çağırır. Dövlətlərdən birində divlər ölkəni şər qüvvələrdən qoruyan üç sehrli almanı oğurlayırlar. Həmin almaları axtarıb tapmaq üçün şah (Həsən Məmmədov) oğlanlarının üçünü də uzaq səfərə göndərir. Böyük oğul Şahməmməd (Elşad Qazıyev) əylənmək, şənlənmək həvəskarıdır. Ortancıl Xanməmməd (Viktor Dəmirtaş) acgöz və tənbəldir, kiçik qardaş Məlikməmməd (Ötkəm İsgəndərov) isə romantik və xəyalpərəstdir. Qardaşların yolu uzun, təhlükəli və çətin olur. Amma filmin sonunda onlar hər cür çətinlikləri aradan qaldırır, güclü və xeyirxah olurlar.

Tofiq İsmayılov bununla bağlı vaxtilə mediaya verdiyi müsahibəsində deyir: “Nağıl sırf ailə, məişət nağılı idi, mən onu ictimailəşdirdim. Nağılda Məlikməmməd qardaşlarını öldürür, hakimiyyətə gəlir. Bu, tayfa nağılıdır, onu bu müstəvidən çıxardım. Qəhrəmanlar üç qardaş kimi gedib dost kimi qayıdır”.

Mahnıları Mirzə Babayev, Flora Kərimova, Akif İslamzadə, Eldar Axundov, Lütfiyar İmanov, Yaşar Nuri, Səyavuş Aslan ifa ediblər.

 

Divlərin filmdə səsləndirdiyi mahnı gülüşlə qarşılansa da, uzun müddət o vaxtıkı kiçik yaşlı tamaşaçılarının dilinin əzbəri olmuşdu:

 

“Necə dözək belə dərdə,

yaşamağa qoymur bizi,

bələkdəki bəbələr də,

it yerinə saymır bizi.

 

Div deyilik oyuncağıq

dərdimizi demək olmur.

Adamların dadı qaçıb,

Adamları yemək olmur”.

 

Ən vacibi - “Əzablı yollar” 1989-cu ildə Amerika kinoprodüserlərinin seçdiyi 17 ən yaxşı sovet kinolenti siyahısına daxil edilib.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Dövlət Film Fondu Rusiya Dövlət Film Fondu ilə birgə “Əzablı yollar” (“Məlikməmməd”) film-nağılını bərpa edib. Filmin bərpası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə həyata keçirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

Çərşənbə, 16 İyul 2025 16:40

“Bulağ”ı evlərə axıdan istedadlı aktyor

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

“Bulaq”verilişi azərbaycanlıların milli-mənəvi dəyərlərini üzə çıxaran, adət-ənənələrini, folklorunu gündəmdə saxlayan bir xəzinə idi, sovetlər dönəmində milli yaddaşımızım bariz ifadəsi idi.

Və o verilişin səsi hər bir azərbaycanlıya tanış lan aparıcısı var idi – İlham Əsgərov.

 

Azərbaycan Respublikasının xalq artisti İlham Əsgərov 16 iyul 1958-ci ildə anadan olub. 1980-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dram və kino aktyoru fakültəsini bitirib. 1982-ci ildən Akademik Milli Dram Teatrının aktyorudur. İstedadlı aktyor Əsgərov Akademik teatrın ən populyar tamaşalarında iştirak edib.

Və qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan dövlət radiosunun məşhur "Bulaq" verilişinin aparıcılarından biri olub.

 

Azərbaycan Dövlət Televiziyasında rolları

- Vilyam Şekspirin "İki veronalı" (Valentin)

- İlyas Əfəndiyevin "Sarıköynəklə Valehin nağılı" (Valeh),

- Aslan Qəhrəmanovun "Səndən xəbərsiz" (Fərrux),

- Mar Bayciyevin "Ər və arvad" (Əziz),

- Bəxtiyar Vahabzadənin "Kimdir haqlı?" Fikrət,

- Mövlud Süleymanlının "Fatehlərin divanı" (Bilgə xaqan)

 

Filmoqrafiya

- Aşıq Məhəmməd Sadaxlı

- Bitməyən ömür

- Biz qayıdacağıq

- Biz qayıdacağıq

- Böyük ömrün anları

- Böyük ömrün davamı

- Cavad xan

- Cavid ömrü

- Doğma sahillər

- Dönüş

- Düma ömrünün qırx günü

- Ər və Arvad

- Fatehlərin divanı

- Fədakar

- Güllələnmiş heykəllər

- Günahsız Abdulla

- Həsrətli gözlərin rəsmi

- Xilaskar

 

İlham Əsgərov Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Artisti, Xalq Artisti fəxri adlarına, 3 dəfə Prezident Mükafatına və Cəfər Cabbarlı mükafatına layiq görülüb. 6 sentyabr 2015-ci ildə Bakıda vəfat edib. Masallı rayonunun Xoşçobanlı kəndində dəfn edilib. İlham Əsgərov Kərbala ziyarətində olub.

Allah rəhmət eləsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)

 

 

6 -dən səhifə 2316

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.