Super User

Super User

Cümə axşamı, 27 Noyabr 2025 16:28

Şuşanın yetirməsi rejissor

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Mədəniyyətin beşiyi Şuşa həm də rejissorlar yetişdiribdir. O cümlədən də Nəsir Sadıqzadəni.

 

Nəsir Sadıqzadə 1926-cı il 18 oktyabrda Şuşada dünyaya göz açıb. Orta təhsilini başa vurduqdan sonra, 1961-1968-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı fakültəsində təhsil alıb. 1964-1965-ci illərdə Moskvada A.V. Lunaçarski adına Dövlət Teatr Sənəti İnstitutunun (indiki Beynəlxalq Teatr Akademiyası) “Rejissorluq” kursunu bitirib.

Nəsir Sadıqzadə Füzuli, İrəvan, Sumqayıt, Xankəndi teatrlarında quruluşçu rejissor və baş rejissor işləyib. Ömrünün son iyirmi ilində, əsasən, pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub. İstedadlı rejissor 1965–1966-cı illərdə Gəncə teatrında baş rejissor,1970–1973-cü illərdə Naxçıvan DMDT-də baş rejissor işləyib.

Müxtəlif illərdə Cəfər Cabbarlının "Aydın", Mirzəİbrahimovun "Kəndçi qızı", Viktor Rozovun "Sabahın xeyir" (1962), Toktobolat Əbdülmöminovun "Şikayət qəbul edilmir" (1963),  İlyas Əfəndiyevin "Məhv olmuş gündəliklər" (29 aprel 1973), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Hacı Qara", Otiya İoselianinin "Araba hələ aşmayıb" (1976), Sergey Mixalkovun "Xərçənglər" (29 may 1982) pyes və dram əsərlərinə quruluş verib.

Bir sıra filmlərdə çıxış edib."Bəxt üzüyü" filmində yaddaqalan Tanrıbəy obrazını yaradıb. Uzun illər Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində müəllimlik və pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub

 

Filmoqrafiya

1. Mən ki gözəl deyildim

2. Şeytan göz qabağında

3. Qətl günü

4. Zirzəmi

5. Bəxt üzüyü

6. Qəzəlxan

7. Qara "Volqa"

8. Həm ziyarət, həm ticarət.

 

Rejissor 27 noyabr 1996-cı ildə vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.11.2025)

Cümə axşamı, 27 Noyabr 2025 13:29

Sənətkarlarımızı tanıyaq - Kazım Əliverdibəyov

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyyat və incəsənət”

 

Sənətkarlarımızı tanıyaq rubrikasında teatr aktyoru Kazım Əliverdibəyov barədə danışacağıq. Həm də ona görə ki, bu gün onun doğum günüdür.

 

Kazım Əliverdibəyov 27 noyabr 1934-cü ildə Bakıda dünyaya göz açıb. 1944-54-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının (indiki Üzeyir Hacibəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının) nəzdində fəaliyyət göstərən onillik musiqi məktəbinin skripka sinfində oxuyub. Orta təhsilini bitirdikdən sonra konservatoriyanm Xor dirijorluq fakültəsinə daxil olub.

1957-ci ildə, hələ tələbə ikən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrına (indiki Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı) dirijor vəzifəsinə dəvət olunub.1959-cu ildə ali təhsilini başa vurub. Bir il sonra dirijorluq fəaliyyətini Azərbaycan Dövlət Akademiyası Opera va Balet Teatrında davam etdirib. 1978-ci ildə Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına, 1981-ci ildə dosent, 1991-ci ildəsə professor elmi adına layiq görülüb.

Teatrın repertuarına daxil olan bir çox opera və balet tamaşalarını – "Leyli və Məcnun", "Aşıq Qərib", "Gəlin qayası", "Şah İsmayıl", "Vaqif", "Madam Batterflyay", "Sevilya bərbəri", "Karmen" operaları, eyni zamanda "Don Kixot" (Minkus), "Jizel", "Xəzər balladası, "Bolero", "Karmen-süita", "Paxita", "Şopeniana" baletlərini idarə edib

 

Mükafatları

1. Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadim

2. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin fəxri fərmanı

3. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü

 

Kazım Əliverdibəyov 19 dekabr 2022-ci ildə vəfat edib

Allah rəhmət eləsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.11.2025)

 

Cümə axşamı, 27 Noyabr 2025 08:04

Teatrda unudulmaz ad – İsa Musayev

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Sən ən mürəkkəb obrazlarıcanlandırasan, özü də bu qədər mükəmməl. "Hacı Qara"da Hacı Qara, "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah"da Məstəli şah, "Nadir şah"da Nadir şah, "Ölülər"də Kefli İsgəndər… Siz bir obrazlar qalereyasına baxın…

 

İsa Musayev 27 noyabr (bəzi mənbələrə görə 25 dekabr) 1912-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olub. Yeddinci sinfi bitirdikdən sonra Naxçıvan Pedaqoji Texnikumuna daxil olub, lakin 1927-ci ildə təhsilini yarımçıq qoyaraq Bakıya gəlib, burada Mirzə Fətəli Axundov adına Bakı Teatr Məktəbində təhsil alıb. Təhsilini bitirdikdən sonra yenidən Naxçıvana qayıdan və teatrda aktyorluq fəaliyyətinə başlayıb.

İsa Musayev teatrda ilk dəfə Səməd Mövləvinin rejissorluğu ilə hazırlanan "Sabirin məhkəməsi" pyesində Sabir obrazını yaradıb. 1930–1940 və 1943–1976-cı illərdə Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrının aparıcı aktyorlarından olub. O, 1940–1943-cü illərdə təyinatla Abbasqulu ağa Bakıxanov adına Quba Dövlət Dram Teatrında aktyor və rejissor işləyib.

İsa Musayev 1942-ci ildən ÜİK(b)P üzvü olub, 1943-cü ildən Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında İncəsənət İşləri İdarəsinin rəisi işləyib. Naxçıvan MSSR Ali Sovetinin deputatı seçilib. Peşəkar aktyorluq fəaliyyəti dövründə dramatik, faciə, həm də komediya rollarının ifaçısı kimi tanınan İsa Musayev 8 fevral 1976-cı ildə Naxçıvanda vəfat edib.

 

Təltif və mükafatları

1. "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı

2. "Naxçıvan MSSR əməkdar artisti" fəxri adı

3. "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı

 

4. "Şərəf nişanı" ordeni

 

İfa etdiyi əsas rollar

1. "Hacı Qara", Mirzə Fətəli Axundov — Hacı Qara

2. "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah", Mirzə Fətəli Axundov — Məstəli şah

3. "Müsibəti-Fəxrəddin", Nəcəf bəy Vəzirov — Fəxrəddin

4. "Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev — Qurban

5. "Nadir şah", Nəriman Nərimanov — Nadir şah

6. "Ölülər", Cəlil Məmmədquluzadə — İsgəndər

7. "Eşq və intiqam", Süleyman Sani Axundov — Çingiz və Əlimərdan

8. "Fitnə", Abdulla Şaiq — Bəhram şah

9. "Vətən", Abdulla Şaiq — Bilici baba

10. "Sevil", Cəfər Cabbarlı — Balaş

 

Allah rəhmət eləsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.11.2025)

Cümə axşamı, 27 Noyabr 2025 10:29

Böyük ümidlər doğuran xanəndə

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Muğam televiziya müsabiqəsində parladıqdan sonra gənc xanəndə sürətlə məşhurlaşdı. Bu gün onun muğamat dünyasında artıq öz yeri vardır. Rijinal ifa tərzi, misilsiz səs tembri onu oxucularına sevdirir.

 

Abgül Mirzəliyev 27 noyabr 1986-cı ildə Şamaxı rayonunun Şıxzərli kəndində anadan olub. Elə həmin kəndin orta məktəbdə təhsil alıb. 2005-ci ildə Mədəni-Maarif Texnikumunda Camal Dadaşovun sinfinə daxil olub. İki il orada təhsil aldıqdan sonra təhsil ocağını Asəf Zeynallı adına musiqi kollecinə dəyişib. O, 2007-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə keçirilən Muğam Televiziya Müsabiqəsində iştirak edib və qalib olub.

 2009-cu ildə Azərbaycan Milli Konservatoriyasına qəbul olunub. Zabit Nəbizadənin sinfində təhsil alıb. Nicat Qafuroğlunun rejissorluğu ilə ifa etdiyi "Nar ağacı, nar çiçəyi" mahnısına klip çəkdirib. Abgül Mirzəliyev Rusiyanın bir neçə şəhərində, İranda, Ukraynada, Belarusda, Latviyada, Özbəkistanda, BƏƏ'də, Türkiyədə, Gürcüstanda və s. ölkələrdə çıxış edib. Həmçinin aktyor kimi "Sübhün səfiri" filmində Səttar rolunda çəkilib

 

Filmoqrafiya

1. Şamaxı abidələri

2. Muğamat var olan yerdə...

3. Sübhün səfiri

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.11.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Tələbə yaradıcılığı rubrikasında bu gün sizləri Ağdam Dövlət Sosial-İqtisadi Kollecinin tələbəsi Gültəkin Məmmədova ilə görüşdürürük. Onun yazdığı hekayə “Qara Qutu” adlanır.

 

GÜLTƏKİN MƏMMƏDOVA,

“QARA QUTU”

 

Dünya var olandan insanın yaradılışında bu kainatın özündə bir çox sirr, bir çox gizli məqamlar əks olunur. Hər bir zərrəsində naməlumluq və anlaşılmayan şeylər gizlidir. Ancaq ən müəmmalı və maraqlı olan bir şey var: insan beyni. İnsan beyninin — bəlkə də bir ovuc boyda olan həmin orqanın — sirrləri, gizəmləri çox maraqlıdır. Düşünün, bir professorsunuz, çox yüksək IQ-ya sahibsiniz və “insan” deyilən varlıqda nələrin gizləndiyini, nəyə qadir olduğunu axtarırsınız. Elə bil işıqda əlinizdə fenerlə nəsə axtarırsınız.

Maraqlı deyilmi?

 

Mən öz beynimi belə təsəvvür edirəm: böyük bir qutunun içində qoza bənzər bir şey var. Üzərində isə bölmələr yazılıb — görmə, eşitmə, dinləmə, yaddaş, hisslər… və o mühüm hissə — qaranlıq hissə. Məni dəli edən o yer. İki tok düşünün iki  (məsələn, iki cərəyan siqnalı) biri sağdan sola, biri soldan sağa gedir və ortada birləşədiyi an funksiya işə düşür və gecə küçə lampaları bir-bir yanıb sönən  86 milyard “led işıq” — yəni neyron — işə başlayır. Bəlkə də bayaq dediyim qara qutunun nə olduğunu düşünürsünüz. O, mənim hekayəmin dönüş nöqtəsidir. Gəlin danışım.

Mən bir az özünə qapanıq, dış dünya ilə əlaqəsini kəsmiş, yalnız özü üçün yaşayan biri idim. Görüb-görəcəyim tək fəaliyyət ev və ev işləri idi. Bəzən elə olurdu ki, çölə çıxırdım. Evimizdən bir az məsafədə böyük park vardı — sira ilə düzülmüş ağacların arasında skamyada oturub səssizcə, qulaqcıqla musiqi dinləyir, ətrafı izləyirdim. İnsanların bir-biri ilə əylənməyini, söhbətlərini, manzərəni birlikdə seyr etmələrini, hətta davalarını. Amma o qədər itici və maraqsız idi ki… Təklik mənə daha avantajlı gəlirdi. Və bu belə davam edirdi.

Artıq ətrafımla bağımı qoparmışdım. Yalnız ailəmin məcbur evləndirdiyi, mənim də istəmədən bağlandığım bir həyat yoldaşım vardı. Ona cavab verməyə belə yorulmuşdum. Ona görə tez-tez dalaşır, yola getmir, həyatı həm ona, həm özümə zəhər edirdim. Buna görə hər kəs mənə qəribə varlıq kimi baxırdı. Öz ailəm belə üzümə baxmırdı.

Bir gün parkda oturarkən yenə başladı o siqnal… Yenə deyirəm, çünki uşaq vaxtı çox yaşayırdım bunu. Beynimdəki cərəyan çalışırdı sanki. Yanan milyonlarla işıq yanıb sönürdü. O qaranlıq qutu açılıb bağlanırdı. İçindən nəsə çıxmaq istəyirdi, amma olmurdu. Siqnal isə mono səs kimi bir qulağıma gəlir, digərindən çıxırdı. Əllərimi başıma qoyub sıxmağa başladım. Ayaqlarım titrəyirdi, ürəyim döyünürdü, beynim dağılırdı. İsdəmsizcə səsim yüksəlir və qışıqırırdım sanki başım o an partdiyacaq kimi.

O an… o an onları tanış oldum. Bir sağ dizimə əlini qoydu, biri sol dizimə, biri isə başımın üstündə idi. Əsməm keçmişdi, onlar  “Yaxşısan?” — dedilər. Əllərimi çəkdim, başımı qaldırdım. İkisi qız, biri oğlan idi. Necə olduğumu soruşdular. “Yaxşıyam”, — dedim və ayağa qalxıb getdim. Qız: “İstəsən bir az söhbət edək?” — dedi. Oğlan: “Bir az özünə gələrdin,sonra yene gedərdin biz həmişə buralardayıq, nə vaxt istəsən gəl, söhbət edərik”, — dedi. Digəri isə sadəcə gülümsədi.

Rədd edib getdim.

Səhəri gün yenə getdim həmin yerə. İlk dəfə idi ki, kiminləsə söhbət etmək istəyirdim. Onların orada olacağını ümid edirdim. Yox idilər… Məyus halda oturdum. Hər zaman kı, kimi musiqini qoşub gözlərimi yumdum. Bir neçə dəqiqə keçmişdi ki, biri qulaqcığımı çıxardı. Dünən çox pis görünürdüz. İndi yaxşısız ? deye soruşdular. Sağ olun yaxşıyam sadəcə bəzən belə hallar olur dedim. Qiz tanış olmadıq deyə özlərini tanıtdılar.

S: Mən Selin.

T: Mən Turan.

A: Mən isə Aysel. Bəs sən?

 

“Mənə hamı deli deyir… Adımı unutmuşam”, — dedim. Güldülər. Mən də istəmədən gülümsədim: “Mən Sirayə.” Selin dedi: “Çox gözəl adın var. Sirli, gizli… öz daxili dünyası olan.” Turan güldü: “Hə, çox sirli.” Aysel isə sadəcə dinləyirdi. Beləcə tanış olduq.

Danişırdıq, gülürdük, maraqlı mövzulardan söhbət edirdik. İlk tanış olduğumuz yərdə gəzirdik. Uzun müddət belə davam etdi. Artıq onların hərəsinin necə biri xasiyyətdə olduğunu bilirdim: Turan — dəli-dolu, sərt biri; Selin — tərs və inadkar; Aysel isə sakit və rahat biri idi. Günümün yarısını onlarla keçirirdim. Həyat yoldaşım isə bu dəyişiklikdən şübhələnir, səbəbi soruşurdu. Ona dostlarımdan danışdım. Dedi bir gün bizi də tanış et, bəlkə səni həyatıma qaytaran o insanlar olar.

Bir gün dəqiqləşdirdik, oturacağıq dedilər. Razılaşdıq. Selin dedi ki, “Gəl, ilk tanış olduğumuz parka gəl.” Həyat yoldaşıma dedim. O da işi olsa da gələcəyini dedi. Parka gəldim. Uşaqlar oradaydı, salamlaşdıq. Sonra yoldaşım zəng etdi, üşaqlar onu qarşılamağımı isdədilər qarşıladım və gətirdim. Amma ora çatanda onlardan mesaj aldım mesajda bunun tanışlıq adı ilə bir bəhanə olduğunu məqsədlərinin sadəcə yoldaşımla aramın düzəltmək olduğunu dedilər… Yoldaşım: “Yəqin gəlməyiblər”, — dedi. Amma gəlmişdilər, buradaydılar. Sadəcə getmişdilər. Mən də gülümsədim: Hə, bir işləri çıxıb gəlməyəcəklər. Mən isə özüm sənə demədim, bir az vaxt keçirək,” — dedim. Gülümsədi və “Hə, gözəl olar. Artıq daha da həvəsləndim o dostlarını görmək üçün,” — dedi. “İlk dəfə evliliyimizdən bu yana mənimlə bir yerə çıxmaq və oturmaq istəyirsən,” — deyə əlavə etdi. Və mənə — məni necə sevdiyini — dedi. Söhbətləşdik, sonra evə getdik.

Gecə evə qayıtdanda ilk işim. Uşaqlara yazdım ki, niyə məni tək qoydular? Əslində, “hələ tezdir, bizi görməsin” — dedilər. “Niyə?” — deyə soruşdum. “Biz hələ təzə tanış oluruq,” — “Ama belə baxıram sizində bizdən fərqiniz yoxdur deye uşaqlar güldü” Razılaşdım. Bir gün onlara həyat yoldaşımla aramın yaxşı olduğunu, sadəcə tək problemin onun övlad istəməsi, mənim isə bunu istəməməyim olduğunu, evliliyin isə sadəcə kağız üzərində dayandığını dedim. Onlar isə…

 

 

Selin: “Sans ver ... Bəlkə hər şey daha rahat və aydın olar. Bəlkə yeni səhifələr, yeni həyat, yeni dəyişikliklər sənə yaxşı gələr?”

Tunar: “Məncə boşan daha yaxşıdır. İnsan dəyişmir, sadəcə alışır. Amma bəzən alışdıqların belə acı verir. Ölümcül bir evliliklə yalnız özünü yox, həyatına aldığın insanı da yarı yolda qoyacaqsan. Bədbəxt evlilikdənsə, xoşbəxt təklik yaxşıdır.”

Aysel: “Bəlkə övladın olsa, ona sarıldıqca həyat dəyişəcək. Onun qoxusu, gülüşü sənə yeni bir həyat, yeni bir yaşam bəxş edəcək. Ölümcül vəziyyətdə belə ümid ola bilər, hər şeyi mənfi düşünmə.

Tunar: “Bəs vaxtında özünə qəbul etdirə bilmədiyin gerçəklər? Zamanla alışsan da, içində sızlayacaq. Bəli, ölümcül vəziyyətdə belə müsbət şeylər yaşana bilər, ancaq insanın daxilindəki duyğu istər-istəməz çölə yansıyır. O zaman nə olacaq? Problemli bir həyat, sonsuz mübahisələr... Ayrılıq olsa da, olmasa da, o uşaq bu qarışıqlığın içində boğulmayacaqmı?”

Selin: “Məncə o Siyarəni sevir və onu xoşbəxt etmək üçün hər şeyi edər. Hər kəs Siyarədən üz çevirəndə, o onun yanında idi. Məncə, ona bir şans ver, bir övlad — eynən ağacın bar verməsi kimi — hər şeyin dəyişdiyini göstərə bilər.”

Aysel: “Sən bunlara qulaq asma, necə istəyirsənsə elə olsun. Bu həyat sənindir və qərarı sən verməlisən. Çünki biz bir gün burada olmaya bilərik. Onda hər şeyin cavabını özün tapmalı olacaqsan, bizdən gözləmə.”

Susun, — deyib telefonu kənara atım . — Beynimi daha da qarışdırdınız, — dedim. Beynim qarışmışdı.

Aradan vaxt keçdi və yoldaşım “daha dostlarınla tanış et” deyə məni sıxışdırmağa başladı, sanki nəsə bilmək istəyirmiş kimi davranırdı. Bu barədə uşaqlara dedim və razı oldular — bir şam yeməyinə çağırdım  süfrəsi hazırladım. Gəldilər. Yoldaşımla tanış etdim. Onlar danışırdı, yoldaşım isə yalnız mənə baxıb meni sevdiyini deyir və gülümsəyirdi. Nə desəm, “hə” deyirdi. Yemək yedik, onların gətirdiyi şirniyyatla çay içdik.

Gözəl vaxd keçdi illər sonra ilk dəfə masa arxasında belə tünlükdə oturmuşdum. Gecə oldu, onlar getdi. Yoldaşıma onların neçə yaxşı dosd olduğunu dedim oda hə dedi ve Yoldaşım məni qucaqlayıb “Səni sevirəm” “Hərşey yaxşı olacaq dedi” — nə yaxşı olacaq deyə düşündüm çünki hər şey yaxşı idi. Məyərsə sadəcə mənə elə gəlirmiş. Necəmi ???

 

Və… və… bu hekayəni sizə danışmağımın səbəbi budur:

Nə olursa olsun, özünüzü əsla təkliyə məhkum etməyin. Sosiallaşın, ətraf edin.

Beynimin qaranlıq hissəsinə gəlincə… Beyin çox gizli və dərin bir yerdir demişdim. Nə boyda insan olsa da, o 1–1,5 kq-lıq dərinliyə qərq ola bilir. Siz isə olmayın… Beynimdəki qara qutuya gəldikdə, o artıq bağlanıb, üstünə zəncir çəkmişəm və “QADAĞANDIR” yazısı yapışdırılıb.

Bu sözləri sizə psixiatrik xəstəxanadan yazıram. “Necə?” — deyə sual verdiyinizi eşidirəm. Hahaha. Çünki demişdim axı: beyin çox qəliz, çox gizli bir orqandır.

Həkimlər mənə şizofren diaqnozu qoydular. Şizofreniya — insanın düşüncə, hiss və davranışlarını təsir edən psixi xəstəlikdir. Reallığı düzgün qavramaqda çətinlik yaradır, düşüncə və nitq qarışır, emosiyalar dəyişir və gündəlik həyat çətinləşir. Həmçinin, bu xəstəlik zamanı insanın ağlında xəyali dostlar və ya xəyali varlıqlar yaranır — real olmayan, amma danışdığın, hiss etdiyin varlıqlar.

İndi isə sualınızın cavabını verim:

Aylarla danışdığım, dərdləşdiyim “dostlarım” — mənim tənhalıqdan yaratdığım öz xüsusiyyətlərim imiş.

Üç dost? Hə.

Biri — sakit, səssiz yönüm (Aysel).

Biri — tərs, inadkar yönüm (Selin).

Biri — əsəbi, aqressiv yönüm (Tunar).

Yoldaşım bunu hiss edib, sonuncu yemək gecəsində isə onlarla deyib-gülən yalnız mən imişəm; yoldaşım sadəcə bildirməyib və bunu büruzə verməyib. İndi isə dəstək almağım üçün mənə dəstək  və köməklik göstərir. Kaş ki, vaxtında bu insanların varlığını dərk etsəydim, yalnız “varsayım” kimi görməsəydim… Bəlkə çox şey fərqli olardı.

Və sən… İçində özünlə dava edirsən, böyük bir mübarizə aparırsan — dəli kimi. Maraqlısı isə bilirsən nədir? O səslər, insan ən çox çökdüyü anda beynində dolaşır və onunla dərdləşir. Yalnızlığın insanda yaratdığı o naməlum varlıqlar… və onların dediyi hər söz, qəribə də olsa, doğrudur. Kimə görə? Nəyə görə?

 

Dostlarımın necə olduğunu soruşsanız — onlar hələ də mənimlədir. Bəzən gəlirlər, yenə söhbət edirik. Hə birdə sizə də salamları var.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.11.2025)

Çərşənbə, 26 Noyabr 2025 18:12

Творец вне времени

 

Афаг Шихлы,
Врач, поэт-переводчик, публицист,
Член Союзов писателей России, Азербайджана и Евразии


Творческая биография художника Аскера Мамедова, чьи полотна дышат вечностью, а кисть танцует вне времени, это дивная симфония двух культур, где азербайджанский колорит переплетается с русской душой, рождая неповторимый художественный язык, словно сотканный из шелка и солнечных лучей.

Родившись в живописном сердце Азербайджана, в селе Марзили, Аскер Мамедов впитал в себя всю красоту родной земли, ее мелодичные традиции и завораживающий фольклор. Эти сокровища впоследствии расцвели на его полотнах, словно экзотические цветы в райском саду. Окончив Бакинское художественное училище имени Азима Азимзаде, а затем режиссерский факультет Всесоюзного института кинематографии в Москве, он обогатил свой художественный мир знаниями и вдохновением, словно путник, нашедший волшебный источник.

Работа на киностудии «Азербайджанфильм» имени Джафара Джаббарлы стала для него важной ступенью, отшлифовав его мастерство рассказчика и научив передавать эмоции и создавать яркие образы одним движением кисти. Но истинным призванием Аскера Мамедова стала живопись – таинственный портал, где он мог наиболее полно выразить всю красоту своего внутреннего мира, трепет своих мыслей и нежность чувств.

Его работы, словно драгоценные камни, рассыпаны по всему миру, завораживая своей искренностью, глубиной и неповторимым колоритом. Персональные выставки в разных уголках земного шара стали доказательством его неоспоримого таланта и весомого вклада в мировое искусство, словно яркие звезды на небосклоне живописи.

Искусство Аскера Мамедова – это нежный призыв к миру, искренней любви и крепкой дружбе. В его произведениях философия поэзии и поэзия философии сливаются в гармоничном танце, создавая уникальное смысловое и визуальное пространство, словно волшебный сад, где оживают мечты. Пейзажи, натюрморты, портреты и графические работы художника пронизаны любовью к родной земле, к ее неповторимой природе и богатому культурному наследию, словно драгоценные нити, связывающие прошлое, настоящее и будущее. В его картинах ощущается влияние азербайджанского фольклора, многовекового искусства миниатюры, ярких ковров и лирической поэзии, словно мелодия, доносящаяся из глубины веков.

Недавно мастерскую художника в Москве посетили азербайджанские женщины во главе с Лейлой Фараджевой. Этот визит стал не просто знакомством с творчеством выдающегося мастера, но и настоящим погружением в атмосферу азербайджанской культуры и духовности, словно глоток родниковой воды в жаркий день. В галерее Аскера Мамедова гости увидели множество работ, посвященных Азербайджану: спелые гранаты, душистая айва, пейзажи Шуши, символ Карабаха – хары-бюльбюль, словно яркие воспоминания о доме, согревающие душу.

Аскер Мамедов – не только талантливый художник, но и человек с безграничной фантазией, неутомимый выдумщик. Как справедливо заметила его супруга Татьяна Петровна, он будто пришелец из другого мира, марсианин, чьи руки рисуют независимо от его воли, повинуясь лишь вдохновению и высшим силам, словно ведомые невидимой рукой. Детали его картин рождаются словно сами собой, и лишь когда работа завершена, художник осознает всю полноту ее содержания, словно открывая запечатанное послание.

В мастерской Аскера Мамедова звучали стихи, словно нежные трели соловья, вспоминались имена великих азербайджанских мыслителей и деятелей культуры: Бахтияра Вахабзаде, Мамеда Исмаила, Худу Мамедова и многих других. Гости читали отрывки из их произведений, наслаждаясь теплом и уютом, созданным радушными хозяевами, словно находясь в объятиях старого друга. За чашкой чая из старинного тульского самовара беседа текла непринужденно и душевно, наполняя сердца радостью, словно солнечный свет, проникающий сквозь тучи. Даже Аскер муеллим прочитал несколько из своих стихотворений, словно раскрывая самые сокровенные уголки своей души.

Творчество Аскера Мамедова – это мост, соединяющий прошлое и настоящее, Восток и Запад, Азербайджан и Россию, словно радуга, перекинутая через пропасть времен. Его искусство – это гимн красоте, гармонии и вечным ценностям, которые объединяют людей разных национальностей и культур, словно звенья одной цепи. Он не просто художник, он – поэт, философ, мыслитель, чьи произведения заставляют нас задуматься о смысле жизни, о нашем месте в этом мире, о важности сохранения культурного наследия и укрепления дружбы между народами, словно маяк, указывающий путь во тьме.

                                                   (24.11.25. Москва)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.11.2025)

 

Almaniyanın Bad Pyrmont şəhərində Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsində qazandığı şanlı Zəfərin beşilliyi münasibətilə konsert təşkil olunub. Konsert Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin tabeliyindəki Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondunun və Almaniya Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə baş tutub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, bəstəkar Xədicə Zeynalova çıxış edərək ölkəmizin mədəni irsi, musiqi ənənələri və xalqımızın şanlı Zəfəri haqqında geniş məlumat verib.

Konsert proqramında Xədicə Zeynalovanın yaratdığı və müxtəlif ölkələrdən musiqiçi və solistlərdən ibarət beynəlmiləl tərkibli “Bridge of Sound” ansamblının üzvləri — Alexey Moos (skripka və konsertmeyster), Vsevolod Khuotarinen (akkordeon ifaçısı), Maciej Włodarski (violonçel), Xədicə Zeynalova (orqan ifaçısı), eləcə də vokal solistlər soprano İrina Trutneva, mezzo-soprano Marina Paşinskaya və tenor Peng Tian çıxış ediblər. Xarici solistlərin ifasında “Ay Laçın”, “Qaladan qalaya”, “Ay Dilbər” və digər xalq mahnılarımızın bəstəkarın yeni aranjemanında səsləndirilməsi sürəkli alqışlara səbəb olub. Xədicə Zeynalovanın yeni monumental “Ave Maria” əsərinin ifası böyük maraqla qarşılanıb.

Konsertin sonunda izləyicilər Azərbaycan xalq mahnılarının Almaniyanın digər şəhərlərində də ifa olunması və musiqimizi daha yaxından tanımaq istəklərini dilə gətiriblər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.11.2025)

 

ABŞ-də yaşayan Azərbaycan əsilli rəssam Lalə Bağırzadənin “Fırçanını səsləri: Sevilən torpaqlardan keçən səyahət” adlı fərdi rəsm sərgisi keçirilib.   

Sərgi Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, ABŞ-də fəaliyyət göstərən Azərbaycan Dostluq Təşkilatının təşəbbüsü ilə İçərişəhərdəki Bakı Fotoqrafiya Evində baş tutub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, burada rəssamın müxtəlif mövzulara həsr olunan 20-yə yaxın rəsm əsəri sənətsevərlərə təqdim edilib.

Açılış mərasimində çıxış edən Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini Vaqif Seyidbəyov harada yaşamasından asılı olmayaraq bütün azərbaycanlıların milli-mədəni kimliyinin qoruması, yaradıcı fəaliyyətinin inkişaf etdirilməsi və dünyaya tanıdılması üçün dövlət səviyyəsində daim dəstək göstərildiyini vurğulayıb, soydaşımıza yaradıcılıq fəaliyyətində uğurlar arzulayıb.  

Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, Xalq rəssamı Fərhad Xəlilov, “İçərişəhər” Tarixi - Memarlıq Qoruğu İdarəsinin Aparat rəhbərinin müavini Rəna Nəsirova - Mustafayeva, Azərbaycan Dostluq Təşkilatının rəhbəri Adika İqbal və digərləri çıxışlarında rəssamın yaradıcılığının milli mədəniyyətimizin təbliğindəki rolunu yüksək qiymətləndiriblər. Soydaşımızın əsərlərinin Azərbaycan torpaqlarının ruhunu, gözəlliyini və duyğusal enerjisini tamaşaçıya incəliklə çatdırdığını söyləyiblər.

Rəssam Lalə Bağırzadə sərgiyə verilən dəstəyə görə təşkilatçılara və iştirakçılara təşəkkür edib, Azərbaycan mədəniyyətini dünyada tanıtmaq üçün bundan sonra da ardıcıl fəaliyyət göstərəcəyini bildirib.

Sonda Aprel şəhidi Urfan Vəlizadənin yadigarı Betül Vəlizadə rəssam Lalə Bağırzadəyə kiçik bir xatirə hədiyyəsi təqdim edib.

Qeyd edək ki, soydaşımız sərgidən öncə “Zəfər” Şəhid Ailələrinə Dəstək İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə şəhid uşaqları üçün rəsm üzrə ustad dərsi keçib. Dərsdə uşaqların çəkdikləri Şuşa qalasının Gəncə qapısı şəkilləri də bu sərgidə nümayiş olunub.

Bakıya səfəri müddətində Lalə Bağırzadə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri Fərhad Xəlilovla da görüşüb. Görüşdə Azərbaycan mədəniyyətinin təbliği məqsədilə əməkdaşlıq imkanlarına dair müzakirələr aparılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.11.2025)

 

Beynəlxalq “8th “WOMEN IN TECH® Global Awards” müsabiqəsinin qalibləri bilinib. Müsabiqənin son üç ay ərzində aparılan seçim prosesi nəticəsində 52 ölkədən 65 finalçı müəyyən edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, onların sırasında İsveçrə Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının koordinatoru Leyla Bağırzadənin də adı var. O, Mərkəzi Asiya və Qafqaz üzrə Regional Qalib, eləcə də “Woman in Web3” nominasiyası üzrə qlobal finalçı elan edilib.

Fransa Senatında senator Marta de Cidracın təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə müsabiqə qaliblərinin mükafatlandırma mərasimi keçirilib. Mərasimdə soydaşımıza qalib gəlməsi ilə bağlı sertifikat təqdim olunub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.11.2025)

 

 

164 və 218 nömrəli məktəbin şagirdləri asudə vaxtlarını daha səmərəli və faydalı keçirmələri məqsədilə F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında Uşaq hüquqlarına həsr olunmuş maarifləndirici gün təşkil olunub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına kitabxanadan verilən məlumata görə, ölkəmizdə uşaq hüquqlarının qorunması üçün qəbul olunmuş mühüm dövlət sənədləri – sərəncam və qərarlar haqqında da məlumat verilib. Qeyd olunub ki, dövlət tərəfindən təsdiqlənmiş proqramlar və sərəncamlar uşaqların daha təhlükəsiz, sağlam və xoşbəxt mühitdə böyüməsini təmin etməyə yönəlib. Bu hüquqların beynəlxalq səviyyədə isə BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyası ilə qorunduğu diqqətə çatdırılıb.

Tədbirdə uşaq hüquqlarının qaydalarını, hər bir uşağın sağlam mühitdə yaşaması, təhsili və s. vacibliyi  vurğulanıb.

Tədbirin davamında uşaqlar üçün kitabxananın oxu zalında uşaq hüquqlarını əhatə edən kitablar nümayiş etdirilib. Daha sonra uşaqların yaradıcılıq qabiliyyətini və öz bacarıqlarını sərbəst şəkildə ifadə etmələri üçün gildən müxtəlif fiqurlar hazırlanıb.

 Maarifləndirici görüş məktəblilərin böyük marağına səbəb olub və onların həm məlumatlanmasına, həm də sosial düşüncələrinin formalaşmasına töhfə verib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.11.2025)

3 -dən səhifə 2566

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.