Şərəf Cəlilli,

 filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı üçün

 Sentyabrın 28-i Mir Cəlalın xatırlanan günüydü. Məqamı uca, məkanı cənnət olsun!                 

Yazıçı, müəllim, alim kimi üç zirvənin fatehi, Fətih dastanını kəlam və qələm müqəddəsliyi ilə yazan Mir Cəlalı ədəbiyyatşünas alimlər kiçik hekayələrin böyük ustadı, ciddi roman və povestlərin müəllifi kimi qəbul etməklə yanaşı, ədəbi-irsi aforizmlərlə, ata sözləri ilə zəngin olan mütəffəkir alim, fikr və düşüncə sahibi olaraq etirafda bulunurlar.

"Kölgədə bitən ağacın kölgəsi olmaz", "gərək elə yazasan ki, ya yazdıqlarına, ya da ünvan seçdiklərinə görə xatırlanasan", "ən böyük nailiyyətim ailəm, ən qiymətli əsərim övladlarımdır" kimi kəlamları ilə dəyərlərin əyarına çevrilən Mir Cəlalın milli mənlik, milli kimlik uğrunda mücadilədə mücahid dastanını yazan hər bir vətənpərvər insan üçün örnəyə çevirilən bir kəlamı da var: "İtə ataram, yada satmaram!"

Mir Cəlalın taleyinə təlatümlərlə dolu 20-ci yüzil düşmüşdü. İnqilabları, repressya və müharibələri çevrəliyən bu zaman kəsiyi hər bir ciddi  qələm sahibinin imtahanı idi.  Ondan üzüağ çıxmaq üçün isə Mir Cəlal təmizliyi və əyilməzliyi gərəkdi. Vaxtın, zamanın fövqünə qalxmaq, onu millətinin nəfinə işlətmək üçün mənindəki mənə tapınmaq, quruluşun, zamanın üstünə yerimək o qədər də asan deyildi. Mühiti, şəxsiyyəti, irsi və varisləri ilə bu gün də nümunəyə çevrilən Mir Cəlal dövrdaşlarından fərqli olaraq qələmlə kəlamın vəhdətində oxucusuna tarixin ən mühüm suallarını ünvanlayır. Ədəbiyyatı partiyanın təkərciyi, vintciyi hesab edən "yazarların" təntənəli kitab adlarının içərisində əsərlərinə kitablarının özü qədər əzəmətli adlar seçir Mir Cəlal. "Ad insanı bəzəmir, insan adı bəzəyir" hikmətinin fərqli biçimdə təqdimatını edir. Şura hökümətinin qılıncının dalının, qabağının kəsdiyi illərdə "Dirilən adam", "Yolumuz hayanadır?", "Bir gəncin mənafesti", "İnsanlıq fəlsəfəsi", "Səviyyə axtarışında", "Füzuli sənətkarlığı","Azərbaycanda ədəbi məktəblər" kimi monumental əsərləri ilə min illər boyu dünyanın maddi-mədəni irsi siyahısını incilərlə zənginləşdirən Odlar yurdu Azərbaycanın sıxıldığı məngənənin aynasına dönür.

1926-cı ildə təşkil olunan Türkoloji Qurultaydan sonra yasaq olunan, üst səviyyələrdə kargüzarlıq işləri özgə dildə  aparılan, əlifbası dəyişdirilən bir millət tarixi sual qarşısında qalmışdı. O sualı "Yuxarılara" ünvanlamağa  isə professor Nəsir İmanquliyev kimi az adamların cəsarəti çatırdı. Yazıçı kimi bu məsuliyyəti öz üzərinə  unudulmaz Mir Cəlal aldı. Boy buxunu xartutu, palıd ağacını xatırladan, qalan deyil, qalın kitabların müəllifi olan məhşur yazıçıların sırasında Mir Cəlal batini əzəməti ilə fərqli göründü. "Leninləşir bütün bəşər, bütün ellər, qəbilələr", "Oxuma tar, səni sevmir proletar!" deyənlərin önünə çıxdı. "Yolumuz hayanadır?" əsərilə onlara  və onların  arxasında duranlara sərt "Osmanlı tokatı!" vurdu. "Kölgədə bitən ağacın kölgəsi olmaz!" nidası ilə hilallı, ulduzlu bayrağın qurucularına poetik nümunələrlə həqarət edənlərə tarix dərsi verdi. 1991-ci ildə Azərbaycanda Müstəqillik Aktı qəbul ediləndə yazıçı böyüklüyünün əzəməti özünü birüzə verdi.

Bir yazıçı kimi Mir Cəlalın dövrdaşlarından fərqli olaraq təntənəli adı, orden və medalları olmayıb, amma Mir Cəlal adı, imzası özü bir etalon olub. "Bir gəncin manifesti"ndə "Yazıçının manifestini" yaradan Mir Cəlal iki tarixi kəlam işlədib. Onun biri və birincisi əsərin başladığı məqamdı. Mərdan kəli sürür, öküz xışı çəkib apara bilmir, gün gəlib günortaya çatıb. Öküzü də, rəncbəri də tər aparıb. Rəncbər öküzün qabağında durub buynuzlarından tutub deyir: " Sür, sür, ay Allahın heyvanı!  İndi mən nə edim, bunun ağzına söyüm? Axı söyə bilmərəm, Allah deyir!". Bu fikr ədəbiyyata gətiriləndə 30-cu illər idi. Məscidlər klublara, mədəniyyət evlərinə çevirilir, ciblərə "Allahsız knişkası" qoyulurdu.  Cəlil Məmmədquluzadənin rəhbərliyi ilə Azərbaycanda atezmin aynası olan "Allahsız" jurnalı və qəzeti nəşr edilir. Yazıçı Mir Cəllal vətəndaş Mir Cəlalın da, türk və islam mədəniyyətini çevrələyən, o zamanlar SSRİ -yə aid olan dövlətlərin və xalqların da haqq səsinə dönür, "axı bunun ağzına söyə bilmərəm, Allah” deyir!  Allah kəlamının yasaq olunduğu, panislamizmin, pantürkmizmin meydan suladığı bir dövrdə bu cümləni ədəbiyyata gətirmək Allahı inkar edənləri İnkarın özü idi. Mir Cəlal bunu edirdi, çünki o, bu dünyaya, ədəbi, elmi- mədəni mühitə, pedaqoji fikr tarixinə həqiqəti inkar edənləri, haqqı dananları İnkar üçün gəlmişdi. O, doğuluşdan paralanmış, yaralanmış Azərbaycanın haqq səsi olaraq var olmuşdu. Taleyin sərt üzündən özü öz tarixi torpaqları ilə həmsərhəd olan Azərbaycanın iri və paytaxt şəhərləri Təbriz və Bakı onun ömründən keçirdi. "Bir gəncin manifesti"ndə  Azərbaycan anasının gələcəyə ünvanlanan sevgi məktubunun Azərbaycan xalısının "Yusif və Züleyxanın" dastanını yaradan Mir Cəlal Sonanın dili ilə ingilis zabitinə sərt şillə vurur: "İtə ataram, yada satmaram". Bu gün Azərbaycan xalısı Mir Cəlalın sevimli  nəvəsinin, ölkənin Birinci vitse- prezdenti, Birinci xanım, Heydər Əliyev Fondunun prezdenti Mehriban Əliyevanın iradəsi ilə dünyanın maddi-mədəni irsi siyahısına yazılıb. Mir Cəlalın  gözünün nuru  akademik Arif Mir Cəlal oğlu  Paşayev  Milli Aviasya Akademiyasının qurucusu kimi Uçan xalçanın Arifanə dünyasını yaşayır. Milli aviatr kadrlarımız səmamızın şahini kimi həm də, Qarabağda, Şərqi Zəngəzurda cövlan edir. 

Mir Cəlal bu dünyaya üç zirvənin fatehi - yazıçı, müəllim, alim kimi Fətih dastanını yazmağa gəldi. Mühitinin fövqündə dayanan şəxsiyyəti, irsi və varisləri ilə milli məfkurədən milli dövlətçiliyə yol gələnlərin ilham mənbəyinə çevrildi. Bu gün fizika və texnika sahəsində dünyada məhşur olan akademik Arif Mir Cəlal oğlu Paşayevi təkcə elmi məktəbi olan Böyük Müəllim kimi deyil, həm də ixtira və  nəzərələri ilə elmin ümumbəşəri dəyərlər xəzinəsini zənginləşdirən, mütəffəkir alim kimi etirafda bulunurlar. Nüfuzlu diplomat, fövqəladə və səlahiyyətli səfir, ADA Universitetinin qurucusu və rektoru professor Hafiz Mir Cəlal oğlu Paşayev analitik təfəkkürü, ensiklopedik biliyi, genetik kodlardan gələn ziyalı  müqəddəsliyi ilə təkcə Azərbaycanın deyil, Güney Qafqazın  elm və təhsil tarixini yenidən yazan, yüksək texnologiyaları, ümumbəşəri standarları elm və təhsil sisteminə tədbiq edən mütəffəkir alim, elmin diplomatyadakı nüfuzu  kimi dəyərlərin əyarına çevrilib. Moskva Dövlət  Universitetinin rektoru, AMEA-nın vitse-prezidenti , Azərbaycan- İngiltərə dostluq cəmiyyətinin sədri, Beynəlxalq Nizami Mərkəzinin, ÜNS Yaradıcılıq  Səhnəsinin qurucusu akademik Nərgiz Paşayeva ilə təkcə ölkəmizdə deyil, Avropanın bir çox ölkələrində də ilklərə imza atmış mütəffəkir alim, nüfuzlu ictimai xadim kimi iki və çoxtərəfli dialoqlar aparılır, Beynəlxalq humanitar forum və konfransların, dəyirmi masaların təşkili üçün məsləhətləşmələr aparılır.  Sivilizasiyaların, mədəniyyətlərin, dinlərin dialoquna töhvələr verən akademik Nərgiz Paşayeva Şərq, Qərb dəyərlərinin sintezi, inteqrasiyası istiqamətində əldə etdiyi naliyyətlərlə müasir dünyanın çağırışlarına, elmin ədəbiyyatşünaslıq, Qafqazşünaslıq və Nizamişünaslıq istiqamətlərinə  müəllim, alim, ictimai xadim kimi töhvələrini verir. Ölkənin Birinci vitse-prezdenti, Birinci xanım, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti xanım Mehriban Əliyevanın beynəlxalq səviyyədə gerçəkləşdirdiyi genişmiqyaslı layihələrin icrasının  məsuliyyətinin böyük bir qismini alim kimi üzərinə alan akademik Nərgiz Paşayeva bununla həm də,  anası, ərəb-məhcər ədəbiyyatının ilk qadın tədqiqatçısı, AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun ilk qadın direktoru, ərəb filologiyası üzrə dünyada məhşur alim Aida İmanquliyevanın ənənələrini yaşadır, yarımçıq qalmış arzularını gerçəyə çevirir.   Adı pedaqoji fikr tariximizə yazılan pedaqoq Mir Cəlalın müəllim müqqədəsliyi iki istəkli varisi:  Elmira xanım Paşayeva və Ədibə xanım Paşayevanın fəaliyyətində davam etdirir. Bakı Dövlət Universitetinin auditoryalarında mühazirələr oxuyan Ədibə xanım həm də, böyük ədibin, yazışı, müəllim, alim Mir Cəlalın cisminin və ruhunun davançısı olaraq ustad-şəyird müqqədəsliyini yaşadır. Mir Cəlalın insan sevgisi vətənpərvərlik ruhu, ədəbi-mədəni irsə sədaqət hissi,  publisistikası Heydər Əliyev Fondunun vitse - prezdenti, "Bakı" jurnalının qurucusu Leyla xanım Əliyevanın, Bakı Media Mərkəzinin təsisçisi Arzu xanım Əliyevanın, Heydər Əliyev Fondunun Amerika bürosunun rəhbəri  Cəmilə xanım Paşayevanın,  Yarat Müasir İncəsənət Məkanının rəhbəri Aida xanım Mahmudovanın, Nərgiz jurnalının Baş redaktoru  Ülviyyə xanım Mahmudovanın fəaliyyətində mənəvi bağlarla davam edir. Mir Cəlalın  xeyirxahlıq,  yaxşılıq dolu dünyasını isə unudulmaz Aqil Mir Cəlal oğlu Paşayevdən sonra bu gün Mir Cəlal və Mir Camal Paşayevlər genetik kodlardan gələn   müqəddəsliklərlə nəsildən nəsilə ötürürlər . 

Mir Cəlal bu dünyaya üç zirvənin fatehi kimi könüllərdə köç əyləməyə gəlmişdi. Ruhunu, duyğusunu, sevgilərini Şeyx Cəmaləddin Əfqani kimi doğmalarının və yetirmələlərinin beynlərinin şırımlarına  dən kimi səpmişdi. Həmin müqəddəs Dəndən cücərib dirçələn, 44 günlük tarixi savaşdan, Vətən müharibəsindən sonra Ali Baş Komandan, Prezident cənab İlham Əliyevin, Qüdrətli Azərbaycan Ordusunun  iradəsi ilə  Şuşa qalasında, Xüdafərin körpüsündə Bayrağa dönən Millət "kölgədə bitən ağacın kölgəsi olmaz", Vətən torpağının bir qarışını da yağıya, "yada satmaram!" nidası ilə tarix yaratdı. Dünyanın siyasi mənzərəsini, mizanını, düşüncəsini dəyişdi. Qarabağın, Şərqi Zəngəzurun, əslində isə "Kürəkçay"dan, "Gülüstan"dan, "Türkmənçay"dan sonra ikiyə bölünüb paralanmış Məmləkətin, o taylı, bu taylı Azərbaycanın, Təbrizə, Dərbəndə, Borçalıya, İrəvana, Zəngəzura bölünən Odlar yurdunun Fətih dastanını yazdı!  "Ən böyük nəaliyyətim ailəm, ən qiymətli əsərim övladlarımdır!" nidası ilə qələm çalan, "Güney Azərbaycan missyası"nın rəhbəri, dağlar diyarı Dağıstanın, Dəmir qapı Dərbəndin xilaskarı kimi 1941-1945- ci illər müharibəsində tarix yaradan  polkovnik komissar Əziz Əliyevin nəvələri, müasir Azərbaycanın memarı  general Heydər Əliyevin varisləri bütün dünyaya sübut etdi ki, burada, Güney Qafqazda qüdrətli bir dövlət, qüdrətli bir xalq var. Ona təkcə bioresurslarına görə deyil,  nüfuzlu dövlət xadimlərinə, sərkərdə - xaqanlarına, fikir və düşüncə sahiblərinə, Mir Cəlal kimi vaxtdan, zamandan uca durub vaxtı, zamanı millətinin nəfinə işlədən mütəffəkir şair və yazıçılara görə dəyər vermək gərəkdir!

20-ci yüzilin əvvəlində Mir Cəlal zamanın, quruluşun üstünə yeridi. "Dirilən adam"a "Yolumuz hayanadır?" sualını verdi. "Bir gəncin manifesti" ilə "Yazıçı Manifesti"ni, daha doğrusu, mənsub olduğu millətin milli mənlik və milli kimlik manifestini yaratdı! "Kölgədə bitən ağacın kölgəsi olmaz!" deyib,  milləti, məmləkəti oyanışa, qurtuluşa səslədi.  "20 yanvar", "Xocalı" dəhşətlərini yaşayan Azərbaycan xalqı Şuşa qalasında, Xüdafərin  körpüsündə,  Murovun zirvəsində, Ağoğlan qəsrində Bayrağa dönən gün Qılıncla Qələmin vəhdətində dövlətlər quran, paralanmış, yaralanmış Azərbaycanın əzəmətini dünyaya sübut etdi. O gün "Ata vəsiyyəti"nə əməl olunan gün idi.  O gün həm də, narahat ruhların şad olan günü idi. O sırada unudulmaz Mir Cəlalın, sevgili Püstə xanımın, soyu, soy-kökü, şəcərə dəftəri ilə Qarabağın xanlıq səltənətinə, Köçərli və Mirmövsüm Nəvvab müqəddəsliyinə bağlı Gözəl nənənin ruhu da var idi. Firudin bəy Köçərli deyirdi: "Bir millətin varını, dövlətini, sərvətini əlindən alarsan məhv olmaz, dilini alarsan tərk olub gedər!" Mir Cəlal dilimizi, millətimizi qoruyanların, qeyrətimizi çəkənlərin sırasında yer alanlardan, taxtını, səltənətini könüllərdə quranlardan idi.

Ulu öndər Heydər Əliyev sıradan bir dövlət xadimi deyildi, bu ölkədə kimin, xüsusən də hansı fikr və düşüncə sahibinin, şair və yazıçının nə ilə nəfəs aldığını bilirdi. Canından əziz bildiyi Azərbaycanın sarayına Sultanı, ölkəsinə Birinci xanımı, nəvələrinə Nənəni, varislərinə Ananı seçəndə şüphəsiz ki, Övlad məhəbbəti ilə yanaşı, Nəsir İmanquliyev əyilməzliyini, Mir Cəlal təmizliyini, professor Aida İmanquliyevanın, akademik Arif  Mir Cəlal oğlu Paşayevin alim müqəddəsliyini də nəzərə almışdı!

Qalın deyil, qalan kitabların müəllifi Mir Cəlal bu dünyaya mənsub olduğu millətin Əbədiyyət dastanını yazmağa gələnlərdən idi. Gəldi, yazdı, bütövlüyün, birliyin, diriliyin şərbətini içirib getdi!

Sentyabrın 28-i xatırlanan günüydü. Məqamı uca, məkanı cənnət olsun!

P.S.

Mir Cəlal Paşayevin bu iki fotosu ilk dəfə ötən anım günündə "Ədəbiyyat və incəsənət” portalında yayımlanmışdır.

Fotolarda:

1) Mir Cəlal Paşayev, Püstə xanım Paşayeva, İrəvan Pedoqoji İnstitutunun Azərbaycan bölməsinin rektoru Əkbər İrəvanlı;

2) Professor Mir Cəlal Paşayev sıx əməkdaşlıq etdiyi Qərbi Azərbaycan ziyalıları arasında.

Fotolar Ermənistan SSR əməkdar, SSRİ Xalq müəllimi İbrahim Həsənovun şəxsi arxivindən götürülmüşdür.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.09.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

İranı vaxtı ilə imperiya səviyyəsində gücləndirən azərbaycanlılar olmayıbmı? Əfşarlar, Qacarlar gəlib-gediblər, 3-cü minillikdə isə növbəti azərbaycanlı taxt başına gəlib. Məsud Pezeşkian! Bu gün onun doğum günüdür.

Məsud Pezeşkian 29 sentyabr 1954-cü ildə Mahabad şəhərində azərbaycanlı ailəsində anadan olub. O, hər fürsətdə türk olması ilə qürur duyduğunu dilə gətirib. Müdhiş ailə faciəsi yaşayan Pezeşkian mərhəmətli və dözümlü şəxsiyyət kimi ölkədə rəğbət qazanıb. Soyadı farscadan tərcümədə "həkimlər" mənasını verən Pezeşkian Təbriz Universitetinin tibb fakültəsini bitirib. O, 1980-1988-ci illər arasında İran-İraq müharibəsi zamanı həm döyüşçü, həm də həkim kimi xidmət edib.

1985-ci ildə ümumi praktika həkimliyi kursunu bitirən Pezeşkian müharibədən sonra Təbriz Səhiyyə Elmləri Universitetində ümumi cərrahiyyə ixtisası üzrə təhsilini davam etdirib. 1993-cü ildə Təbriz Səhiyyə Elmləri Universitetində ürək cərrahiyyəsi ixtisasına yiyələnən Pezeşkian 1994-1999-cu illərdə Təbriz Səhiyyə Elmləri Universitetinin rektoru vəzifəsində çalışıb.

Pezeşkiyan 1994-cü ildə həyat yoldaşı Fatma Məcidi və bir oğlunu yol qəzasında itirib, qalan iki oğlu və bir qızını tək böyüdüb. O, bu faciədən sonra bir daha ailə qurmayıb. Pezeşkianın itkisi və fədakarlığı ilə bağlı bu hekayə İran cəmiyyətində onu mərhəmətli və möhkəm şəxsiyyət kimi tanıdıb. Bu cəhətləri bir çox insanlar tərəfindən ona rəğbət və hörmət qazandırıb.

Pezeşkianın siyasi həyatı onun 1997-ci ildə, keçmiş prezident Məhəmməd Hatəminin dövründə səhiyyə nazirinin müavini təyin edilməsi ilə başlayıb. Daha sonra 2001-ci ildə Hatəmi dövründə səhiyyə naziri təyin edilib və 2005-ci ilə qədər bu vəzifədə qalıb. 2008-ci ildə ölkədə keçirilən seçkilərdə Təbrizdən millət vəkili kimi parlamentə daxil olub. Pezeşkian o vaxtdan bəri deputat kimi beş dəfə Təbrizi təmsil edib.

2013-cü ildə İranda keçiriləcən prezident seçkilərində iştirak üçün namizəd kimi müraciət edən, lakin sonradan namizədliyini geri götürən Pezeşkian 2016-cı ildə 4 il İran parlamentinin sədr müavini vəzifəsində çalışıb. Pezeşkiyanın 2021-ci il seçkiləri üçün namizədlik ərizəsi Konstitusiyanın Mühafizəçilər Şurası tərəfindən rədd edilib. O, martın 1-də keçirilən parlament seçkilərində Təbrizin deputatı kimi yenidən parlamentə daxil olub.

2022-ci ilin sentyabrında İranda Məhsə Əmini adlı gənc qadının polis zorakılığı nəticəsində ölməsindən sonra dövlət televiziyasında iştirak etdiyi proqramda Pezeşkian qadınlar üçün məcburi hicab qanunu ilə bağlı müdaxilələrin vəziyyəti daha da pisləşdirdiyini və buna son qoyulmalı olduğunu bildirib. O, "Uşaqlarımızın iffətli olmasını istəyirik, lakin bu davranışlar onları dindən uzaqlaşdırırsa, bu üsulu davam etdirməməliyik" deyib.

Pezeşkian 2005-ci ildən sonra İranda prezident seçilən ilk islahatçı şəxsdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.09.2025)

Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Qazaxıstanın Mangistau vilayətinin akimatının birgə təşkilatçılığı ilə Aktau şəhərində görkəmli sufi mürşidi və maarifçi Bəket Ata Mırzaqululunun 275 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq elmi-praktik konfrans keçirilir. Bu yazıda sizə Bəket Ata Mirzaqululu barədə geniş məlumat verəcəyik.

Bəket Ata Mirzaqululu 1750-ci ildə Qazaxıstanın Atyrau bölgəsində, Kulsary kəndi yaxınlığında anadan olmuşdur.  Gənc yaşlarında, təxminən 14 yaşında o, Mangystau bölgəsinin müqəddəslərindən sayılan Shopan Ata qəbrini ziyarət etmiş və oradan ilham alaraq elmə yönəlmişdir. Daha sonra Xivə şəhərinə gedərək dini və elmi təhsil aldığı bildirilir. Orada mədrəsədə dərs almış və müxtəlif elmlərdə biliklər əldə etmişdir.

Ömrünün böyük hissəsini Mangystau bölgəsində sərf edən Bəket Ata bu ərazidə bir neçə məscid və tədris ocaqları qurmuşdur. Onun ən məşhur tikililərindən biri Oglandy bölgəsində yerləşən yeraltı məsciddir. Bu məscid 1973-cü ildən başlayaraq elmi ekspedisiyalar tərəfindən tədqiq edilmiş və 1982-ci ildə Qazaxıstan SSR hökuməti tərəfindən tarixi və mədəni abidə statusu almışdır.

Bəket Ata 1813 və ya 1814-cü ildə vəfat etmiş və məhz bu yeraltı məsciddə dəfn edilmişdir. Məscidin daxilində Beket Atanın məzarı, onun əsası və bacısının dəfn olunduğu hissələr mövcuddur. Məscidin 4 otağı olduğu, içəridə ibadət zalı, qəbirlər və dini otaqların yerləşdiyi bildirilir.

 Bəket Atanın həyatı və fəaliyyəti haqqında çoxlu rəvayətlər mövcuddur. O, elmi biliklərə (riyaziyyat, astronomiya və təbii elmlər) yiyələnmiş, insanları müalicə etmiş, məsləhətlər vermiş və mübahisələrdə ədalətli vasitəçi kimi çıxış etmişdir. Onun əsərləri, sözləri və həyat hekayəsi xalq arasında müqəddəsləşmiş və zəvvarlar onun məzarını ziyarət etməyə davam edir. Oglandy bölgəsində yerləşən Rocky mosque Bəket-Ata (Daş məscidlər kompleksi) UNESCO-nun namizəd siyahısına daxil edilmişdir. Bu kompleks bir neçə müqəddəs məkan, qəbir yerləri və məscidlərdən ibarətdir. Bu kompleks Mangystau bölgəsinin coğrafi mənzərəsi ilə birləşərək ziyarət və turizm mərkəzinə çevrilmişdir.

Bəket Ata haqqında ən diqqətəlayiq xüsusiyyətlərdən biri də onun ayaq əsası əfsanəsidir. Rəvayətlərə görə, onun müəllimi olan Pakyrzhan Hajji ona əsayla mübarizəyə və İlahi hökmə vasitəçilik imkanı vermişdir. Bu əsa bu gün də onun nəsilindən bir şəxsin evində saxlanılır və insanlar ona hörmət edir.

Bəket Ata irsinin qorunması sahəsində Qazaxıstan hökuməti və region administrasiyası tədbirlər görmüşdür: Oglandy məscidi 1982-ci ildə memarlıq və mədəni abidə statusu almış və 2000-ci ildə statusu respublika səviyyəsinə qaldırılmışdır. Həmçinin məscid sahəsi qorunan zonaya daxil edilmiş və bərpa işləri aparılmışdır (1996, 2000, 2003, 2006, 2010 və 2016-cı illərdə).

Bugün Beket Ata məscidi Mangystau vilayətində Aktau şəhərindən 285 km şərqdə, qum-çöl və düzən yollarla çatılan yerdədir və ziyarətgaha çevrilmişdir. Hər il minlərlə zəvvar bu məscidi ziyarət etmək üçün gəlir, dualar oxuyar və abidənin ruhani əhəmiyyətinə inanırlar.

Mirzəqulu Bəket Ata Qazax xalqının tarixində böyük dini-mənəvi şəxsiyyət, maarifçi və barışdırıcı kimi mühüm yer tutur. Onun fəaliyyəti yalnız dini deyil, həm də sosial-mədəni müstəvidə xalqın birliyi və mənəvi kimliyinin qorunmasına xidmət etmişdir. Bu gün Bəket Atanın irsi türk-islam coğrafiyasında mühüm mənəvi sərvət kimi dəyərləndirilir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.09.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

O, hər şeydən əvvəl gözəl ziyalıydı, alovlu vətənpərvər idi, şairlik sonra gəlirdi. Doğma Ağdamın işğalını qəbul edə bilmirdi. Elə Ağdam nisgili ilə də dünyadan getdi.

Bu gün onun anım günüdür.

Famil Mehdi 1934-cü il dekabrın 25-də Ağdam rayonunun Sarıhacılı kəndində anadan olub. Əhmədvar kənd yeddiillik məktəbini bitirib Ağdam pedaqoji məktəbində təhsil alıb. Sonra ADU-nun filologiya fakültəsinin jurnalistika şöbəsində təhsilini davam etdirib. Əmək fəaliyyətinə "Bakı" axşam qəzetində ədəbi işçi kimi başlamışdır. ADU-nun filologiya fakültəsində aspirant, müəllim, baş müəllim olub, jurnalistika fakültəsində jurnalistikanın nəzəriyyəsi və təcrübəsi kafedrasının müdiri vəzifəsində işləyib. "Azərbaycan bədii publisistikasının sənətkarlıq problemləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.

Bədii yaradıcılığa 1951-ci ildə "Lenin yolu" adlı Ağdam rayon qəzetində çıxan ilk şeri ilə başlayıb. Bundan sonra dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış edib. Əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının və bəzi xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə edilib. Fəal pedaqoji, elmi və ictimai işlə məşğul olub. "Jurnalistika məsələləri" adlı ali məktəb tələbələri üçün dərsliyin müəlliflərindən biridir. "Alovlu publisist Səməd Vurğun", "Azərbaycan bədii publisistikasının sənətkarlıq problemləri", "Mətbuatda publisistika", "Bədii publisistika" kimi monoqrafik kitablar və dərs vəsaitləri onun qələminin məhsuludur.

Bakı şəhər Oktyabr rayonu Xalq Deputatları Sovetinin (XVII, XVIII, XIX çağırış) deputatı olub. "Oqonyok" jurnalının laureatı adına layiq görülüb. SSRİ "Bilik" cəmiyyətinin ən yaxşı elmi-kütləvi əsərlərə görə diplomunu alıb.

Qarabağ müharibəsinin ilk günlərindən "Nicat" cəmiyyətini yaradıb və Vətənin müdafiəsinə qalxan könüllülər arasında stimul yaratmaq məqsədilə cəmiyyət adından "General Məhəmməd Əsədov" mükafatı təsis edib

Kitabları

1. Sevəndən bəri.

2. Sadə sətirlər

3. Mənim ulduzlarım

4. Ünvanım dəyişir

5. Ömürdən səhifələr

6. Qarabağ şikəstəsi

7. İllər və talelər

8. İnsan unudulmur

9. Səni gözləyirəm

10. Anam elə bilir

Famil Mehdi 2003-cü il sentyabrın 29-da Bakıda vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.09.2025)

Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

26 sentyabrda Azərbaycan Yazıçılar Birliyi və “Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə AYB-nin Natəvan klubunda gənc yazıçı, İsa Muğanna varisi Səma Muğannanın “Qeyb olan uşaqlıq” və “Həyatımdan parçalar” romanlarının təqdimatı keçirilib.

Tədbirin aparıcısı “Yazarlar” jurnalının baş redaktoru, şair-publisist Zaur Ustac olub.

Çıxış edənlər arasında akademik, Atatürk Mərkəzinin direktoru, professor, BDU-nun müəllimi Nizami Cəfərov (“Həyatımdan parçalar” romanının ön sözünün müəllifi), Qazax Xeyriyyə İctimai Birliyinin sədri İlham Pirməmmədov, ədəbiyyatşünas alim və publisist Əsəd Cahangir, Yazıçılar Birliyinin üzvləri – şair Nazim Əhmədli və şair Nazim Muğanlı, eləcə də Nəbi Xəzrinin yadigarı Arzu Babayev yer alıblar.

Tədbirdə şair Nazim Muğanlı Səma Muğannanın doğum gününə həsr etdiyi şeiri səsləndirib. BDU-nun magistr tələbəsi Ülviyyə Orucova “Qeyb olan uşaqlıq” romanından kiçik bir hissəni oxuyub. Bəndəniz - Bakı Dövlət Universitetinin tələbəsi  Nigar Həsənzadə isə Nəbi Xəzrinin şeirlərindən birini səsləndirib.

Çıxışlarda qeyd olunub ki, “Həyatımdan parçalar” əsəri adından göründüyü kimi müəllifin həyat yoluna istinad etsə də, yalnız şəxsi xatirələrlə məhdudlaşmır, oxucunu cəlb edən ümumi bir mənəvi ovqat yaradır.

Tədbirdə Səma Muğannanın məktəb müəllimləri də iştirak ediblər.

Sonda yazıçının anası, Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Sevinc Muğanna çıxış edərək öz arzularını və təbriklərini bildirib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2025)

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Qazaxıstanın Mangistau vilayətinin akimatının birgə təşkilatçılığı ilə Aktau şəhərində görkəmli sufi mürşidi və maarifçi Bəket ata Mırzaqululunun 275 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq elmi-praktik konfrans öz işinə başlayıb.

Tədbirdə Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu adından təşkilatın layihə menceri Talqat Muxanov iştirak edib, qurumun həyata keçirdiyi mədəni layihələr, xüsusilə türk xalqlarının ortaq irsinin araşdırılması və təbliği istiqamətində görülən işlər barədə məlumat verib. O, Bəket ata Mırzaqululunun irsinin türk dünyasının mənəvi birliyində mühüm rol oynadığını vurğulayıb və bu irsin beynəlxalq elmi ictimaiyyət tərəfindən daha geniş öyrənilməsinin əhəmiyyətini diqqətə çatdırıb.

Tədbir “Aktau – 2025-ci ilin Türk Dünyasının Mədəniyyət Paytaxtı” proqramı çərçivəsində baş tutur. Konfransda Bəket atanın zəngin mənəvi-fəlsəfi irsi, onun türk dünyasının mədəniyyətində rolu, eləcə də Oqlandı və Qədim Beyneudakı müqəddəs yeraltı məscidlərin qorunması və təbliği aktual məsələlər sırasındadır.

Konfrans türk dövlətləri alimlərinin və beynəlxalq elmi mərkəzlərin nümayəndələrinin iştirakı ilə elm və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsinə, həmçinin Mərkəzi Asiyanın unikal dini-memarlıq irsinin dünyada tanıdılmasına töhfə verəcəkdir.

Konfransın əsas elmi istiqamətləri yeraltı məscidlərin memarlıq-tarixi əhəmiyyətinin və onların mühafizə statusunun araşdırılmasına, həmçinin müasir restavrasiya, qoruma və turizm yanaşmalarının tətbiqinə həsr olunacaq. Bu mövzular çərçivəsində alimlər və mütəxəssislər yeraltı məscidlərin dini-mədəni irsdə oynadığı rolu, onların qorunması və gələcək nəsillərə çatdırılması məsələlərini müzakirə edəcəklər.

Tədbirin tematik bölmələri iki əsas istiqaməti əhatə edib. Birinci bölmə: Tarixi-mədəni irs – Beket ata məscidlərinin qorunması, restavrasiyası və tanıdılması, həmçinin müqəddəs turizm və davamlı inkişaf məsələlərini önə çıxarır. İkinci bölmə: Tarix və etnoqrafiya – arxiv və mənbəşünaslıq araşdırmalarına, mənəvi irsin müasir cəmiyyətdəki rolunun elmi təhlilinə həsr olunacaq.

Konfransda Qazaxıstan Müsəlmanları Dini İdarəsinin Baş müftisi, Naurızbay Qazı Tağanulı, Mangistau vilayəti Akiminin müavini Tilegen Əbişev, Azərbaycan, Qazaxışstan, Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan, Başqırdıstandan qatılan universitet müəllimləri, tanınmış alimlər, arxeologiya, memarlıq, restavrasiya, muzeyşünaslıq, din tarixi və etnoqrafiya üzrə mütəxəssislər, həmçinin beynəlxalq elmi-tədqiqat mərkəzlərinin nümayəndələri iştirak edirlər.

Konfrans yalnız elmi dialoqu gücləndirməklə kifayətlənməyəcək, eyni zamanda türk dünyasının ortaq mədəni irsinin qorunmasına və beynəlxalq səviyyədə təbliğinə mühüm töhfə verən platformaya çevriləcəkdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2025)

İmran Verdiyev,

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi

Oğuz rayon Mədəniyyət Mərkəzində Anım günü münasibətilə şəhid ailələrinin üzvləri, qazilər və Vətən müharibəsi iştirakçıları ilə “Şəhidlərimiz qürur, cəsarət, şərəf, qəhrəmanlıq zirvəsidir” adlı görüş keçirilib.

Görüş Şəki-Zaqatala Regional Gənclər və İdman İdarəsinin Oğuz rayonu üzrə sektorunun, Oğuz rayon Mərkəzi Kitabxanasının, Oğuz rayon Mədəniyyət Mərkəzinin və Oğuz rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutub.  

Tədbirdən öncə  Oğuz rayon Şəhidlər Xiyabanı ziyarət olunmuş, şəhidlərin ruhuna dualar oxunmuşdur.

Tədbir Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himninin səsləndirilməsi ilə başlayıb. Sonra torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi, ərazi bütövlüyümüzün təmin olunması uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.

Tədbirdə çıxış edən Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Nail İbrahimlinin anası Aqibət  xanım, Şəhid Tural Məmmədovun atası Arif Məmmədov övladlarının göstərdikləri qəhrəmanlıqlardan söz açaraq, Vətən uğrunda canlarını fəda edən oğulları ilə fəxr etdiklərini bildiriblər. Qazi Ramin Hidayətov çıxışında keçdiyi döyüş yolundan danışaraq, həmin günlərdə Azərbaycan Ordusunun sarsılmaz döyüş əzmindən və əsgərlərimizin düşməni lərzəyə salan şücaətindən bəhs edib.

Görüşdə Şəki-Zaqatala Regional Gənclər və İdman İdarəsinin Oğuz rayonu üzrə sektorunun müdiri Ş.Rüstəmov, YAP Oğuz rayon təşkilatının sədr müavini M.Ramazanov, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin Oğuz rayonu üzrə məsləhətçisi S.Salehli, Oğuz rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin əməkdaşı E.Mütübullayeva və digərləri  çıxış ediblər. Çıxışlarda Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Müzəffər Ordumuzun 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyi tarixi Qələbədən danışılıb. Qeyd olunub ki, 30 illik işğala son qoyan bu parlaq Zəfər dövlətimizin və xalqımızın qüdrətini bütün dünyaya göstərib.  

Tədbirdə Oğuz şəhər Emin Abdullayev adına Texniki-Təbiət təmayüllü liseyin şagirdlərinin ifasında vətənpərvərlik mövzusunda ədəbi-bədii kompozisiya nümayiş etdirilib, şeirlər dinlənilib.

Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2025)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Şəhidlər ölməz, Vətən bölünməz.

Bu 3-cü minillikdə Azərbaycanda yaranan ən yeni aforizmdir. Tək elə bu aforizm bizim xalqın şəhidlərinə necə sayqı göstərməsinin bariz nümunəsidir.

Bəli, 27 sentyabr - Azərbaycanda Anım Günüdür. Bu gün 2020-ci ildə başlanan Vətən müharibəsinin - İkinci Qarabağ müharibəsinin ilk günü olaraq hər il qeyd olunur və şəhidlərin xatirəsinə həsr edilib.

Qısa Tarixi Arayış

27 sentyabr 2020-ci il — Ermənistan silahlı qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribatlarına cavab olaraq Azərbaycan Ordusu əks-hücum əməliyyatına başladı. 44 gün davam edən Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan: Şuşanı, Cəbrayılı, Zəngilanı, Füzulini, Qubadlını və digər şəhərləri azad etdi;

10 noyabr tarixində üçtərəfli bəyanat imzalandı və Ermənistan kapitulyasiya etdi; Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa olundu.

Anım Gününün Mənası

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2020-ci il 2 dekabr tarixində imzaladığı sərəncamla 27 sentyabr rəsmi olaraq Anım Günü elan edilib. Bu gün:

Şəhidlərimizin ruhuna ehtiramla yad edilir;

Dövlət idarələrində, məktəblərdə, məscidlərdə və evlərdə bir dəqiqəlik sükut elan olunur;

Xatirə tədbirləri və memorial yürüşlər təşkil olunur; Məscidlərdə şəhidlərin Ruhuna dualar oxunur;

Hər yerdə Azərbaycan bayrağı endirilir, şəhidlərin şəkilləri ilə bəzədilmiş xatirə guşələri yaradılır.

Bu günün anlamı nədir?

27 sentyabr — təkcə hüzn günü deyil. O, həm də xalqımızın iradəsinin, əsgər və zabitlərimizin qəhrəmanlığının simvoludur.

Bu gün Azərbaycan xalqı birləşmiş, öz torpaqları uğrunda ayağa qalxmışdır, bu, bir millətin tarixdə yazdığı şanlı səhifəni xatırlayır.

“Unutmadıq, Unutmarıq, Unudulmazsınız...”

27 sentyabr Azərbaycan xalqının yaddaşına qanla, qürurla və göz yaşı ilə yazılmış bir tarixdir.

2020-ci ilin məhz bu günü — səhərin erkən saatlarında, düşmən növbəti dəfə təxribat törədərək torpaqlarımıza hücum etdi. Amma bu dəfə Azərbaycan xalqı susmadı, dözmədi, gözləmədi. Bu dəfə bir millət olaraq ayağa qalxdıq, bir yumruq kimi birləşdik.

Əsgərlərimiz "ya Qarabağ, ya ölüm" deyə səngərə girdilər. Onlar bizə Zəfər gətirdilər.

Bu gün silaha yox, sükuta bürünürük.
Bu gün qələbə nidaları yox, şəhid duaları səslənir.
Bu gün vətənin igid oğullarının, Azərbaycan bayrağına bükülən nəşlərinin anım günüdür.

Hər bir şəhidimizin adı — dilimizdə dua, qəlbimizdə iz, Vətən tarixində əbədi şərəfdir.

Bu gün Azərbaycanın hər evində bir sükut, hər ürəyində bir sızı, hər nəfəsində bir minnətdarlıq var.

Əziz şəhidlərimiz,
Siz torpağa yox, tarixə gömüldünüz.
Siz ölmədiniz – ən uca zirvəyə yüksəldiniz.
Ruhunuz şad, məkanınız cənnət olsun.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı gənc yazar Elşad Baratın şəhidlər barədə silsilə şeirlərinin təqdimini davam etdirir.

Şəhid Rəhim Hüseynov

Rəhim Hüseynov 1984-cü il iyulun 1-də Zərdab rayonunda anadan olub. 1998-2001-ci illərdə Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseydə təhsil alıb.2001-2005-cı illərdə Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbində ali hərbi təhsil alıb.2005-2006-cı illərdə Silahlı qüvvələrin təlim və tədris mərkəzində təhsil alıb.

İngilis, rus, erməni dillərini mükəmməl bilirdi.

Ailəli idi. 3 övladı yadigar qaldı.

Şəhid mayor Rəhim Hüseynov Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin tərkibində NATO-ya bəyan edilmiş və dəfələrlə götürdüyü öhdəliyi müvəffəqiyyətlə yerinə yetirmiş Əməliyyat İmkanları Konsepsiyası (OCC Bn) taborunun komandiri idi.

Şəhid mayor Rəhim Hüseynov 2020-ci ildə NATO-nun Əfqanıstan İslam Respublikasında Qətiyyətli Dəstək- qeyri-döyüş missiyasında Azərbaycan sülhməramlı kontingentinin və eyni zamanda Həmid Karzai Beynəlxalq Hava Limanının (HKIA) Qüvvə Qorunması taborunun komandiri vəzifəsində “NATO Meritorious Service” medalı (NATO-nun ləyaqətli xidmət medalı) ilə təltif olunan ilk və tək azərbaycanlı zabitdir.

Şəhid mayor Rəhim Hüseynov xidmət müddəti ərzində NATO təlimləri və kursları çərçivəsində dünyanın müxtəlif ölkələrində Azərbacan Silahlı Qüvvələrini layiqli şəkildə təmsil etmiş, Azərbaycan bayrağını şərəflə daşımışdır.

Azərbaycan Ordusunun mayoru olan Rəhim Hüseynov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan Vətən müharibəsi zamanı Füzuli, Cəbrayıl və Qubadlı rayonunun azadlığı uğrunda gedən döyüşlər də iştirak etmişdir.Rəhim Hüseynov oktyabrın 20-də Qubadlı döyüşləri zamanı şəhid olub. II Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsində xüsusi xidmətlərinə və işğal olunmuş ərazilərin azad olunması zamanı düşmənin məhv edilməsi üzrə qarşıya qoyulmuş döyüş tapşırığını yerinə yetirən zaman göstərdiyi qəhrəmanlıq nümunəsinə görə, həmçinin hərbi qulluq vəzifəsini yerinə yetirən zamanı igidliyin və mərdliyin nümayiş etdirilməsinə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rəhim Hüseynov ölümündən sonra "Qarabağ" ordeni ilə təltif edildi.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rəhim Hüseynov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.

Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rəhim Hüseynov ölümündən sonra "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Azərbaycanın Qubadlı rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rəhim Hüseynov ölümündən sonra "Qubadlının azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Sən bizim zəfərimiz,

Qələbə sevincimiz.

Vətənin dar günündə,

Səngərdə birincimiz.

Tanrı sənə yazıbdır,

Şəhid taleyi, bəxti.

Sənin ayaqlarınla,

Vətən ayağa qalxdı.

Qalxdı üzərimizdən,

Otuz illik qəm dağı.

Sizlər geri aldınız,

O cənnət Qarabağı.

Etdiniz igidliyi,

Vətən mənası boyda.

Tarixə yazıldınız,

Şuşa qalası boyda.

Sizinlə fəxr edirik,

Ey ər şəhidlərimiz,

Qalib şəhidlərimiz,

Zəfər şəhidlərimiz.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağla Təbrizdə yaşayıb yaradan Əli Cavadpurun şeirlərini təqdim edir.

Əli Cavadpur

Təbriz

SƏRHƏDDƏ BİTƏN AĞAC...

Sərhəddə bitən ağac,

Sən hansı ölkəninsən?

Astanada duran dost,

Nədir səni incidən?

Bağda dar ağacları,

Ucalır yerdən-göyə.

Boyumuz da çatmadı,

Ordan çiçək dərməyə!

Bura ki, qar yağırdı,

Ora gün hardan çıxdı!?

Biz harda durmuşuq ki,

Göy quru, yer palçıqdı!

Dağın qaşında duran -

Ay qaraltı, ay adam;

Günəşmi batır bəlkə

Mən belə sayıqlıram!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2025)