Super User
Fazil Mustafa “TÜRKSOY” medalına layiq görülüb
Türk dünyasının mədəni birliyini və ortaq dəyərlərini təmsil edən Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı – TÜRKSOY, millət vəkili, Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafanı “TÜRKSOY” medalı ilə təltif edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına komitədən verilən məlumata görə, bu təltif, Fazil Mustafaya Türk dünyası mədəniyyəti və sənətinə verdiyi töhfələrə görə verilib.
Təltif sənədini TÜRKSOY-un Baş katibi, Qırğız Respublikasının Xalq yazıçısı Sultan Rayev imzalayıb.
Fazil Mustafa təkcə siyasətçi və qanunverici orqanın üzvü kimi deyil, eyni zamanda Türk dünyasının düşüncə adamı, maarifçi-publisist və mədəni inteqrasiyanın fəal iştirakçısı olan alim kimi tanınır. Onun əsərləri, çıxışları və ideoloji mövqeyi, ortaq türk kimliyinin çağdaş dönəmdə yenidən formalaşmasına, milli suverenliyin və dövlətçilik fəlsəfəsinin möhkəmlənməsinə xidmət edir.
Bu təltifin Azərbaycan Milli Məclisinin üzvünə verilməsi Türk dünyasının intellektual inteqrasiyasında Azərbaycan mədəni-siyasi nüfuzunun bir daha təsdiqidir.
Fazil Mustafa təltiflə bağlı deyib:
“TÜRKSOY medalını Türk dünyasının ortaq düşüncə ailəsinə mənsubiyyətin, mədəni məsuliyyətin və mənəvi borcun ifadəsi kimi qəbul edirəm. Mənimçün bu, fərdi deyil, milli düşüncəyə verilən qiymətdir.”
“TÜRKSOY” medalı Fazil Mustafaya Beynəlxalq Muğam Mərkəzində oktyabrın 19-da keçirilən, onun yeni kitablarının tanıdıldığı “Aydınlıq çiləsi” adlı düşüncə gündüzündə (fikir gecəsində) təqdim olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
Cəlil Xəlilov: “Mehriban Əliyevanın Vatikan səfəri qlobal humanitar diplomatiyaya tarixi töhfədir”
“Azərbaycan Respublikasının Birinci Vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın Müqəddəs Taxt-Taca rəsmi səfəri qlobal humanitar diplomatiyaya tarixi töhfə, dini-bəşəri dəyərlərə sonsuz ehtiram nümunəsidir”.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bunu açıqlamasında Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilov bildirib. Polkovnik qeyd edib ki, Mehriban Əliyevanın Vatikana son səfəri bir sıra mühüm yeniliklərlə əlamətdardır:
“Mehriban Əliyevanın Vatikan səfəri bir çox baxımdan mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu səfərin qayəsini Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Müqəddəs Kommodilla katakombalarının bərpasının açılışı təşkil edirdi. Mehriban Əliyeva səfər əsnasında Roma Papası XIV Leo, Vatikanın dövlət katibi kardinal Pietro Parolinlə görüşmüş, görüş zamanı qarşılıqlı əlaqələrin inkişaf etdirilməsinin zəruriliyi, bu əməkdaşlığın ümumbəşəri əhəmiyyəti qeyd olunmuşdur. Səfər zamanı Bakıda ikinci Katolik Kilsəsinin inşası ilə bağlı Azərbaycan dövlətinin qərarı da elan edildi və bu qərar Vatikan rəhbərliyi tərəfindən təqdirlə qarşılandı.
Azərbaycan Respublikasının Birinci Vitse-prezidentinin Vatikan səfəri xalqımız, dövlətimizlə bağlı bir sıra həqiqətləri yenidən aktuallaşdırdı. Bu səfər sübut etdi ki, Azərbaycan dövləti humanitar diplomatiyaya mühüm önəm verir, bunu bütün bəşəriyyətin inkişafı, onun dəyərlərinin qorunub saxlanılması baxımından zəruri hesab edir. Bu mənada Mehriban Əliyevanın Vatikan səfəri qlobal humanitar diplomatiyaya tarixi töhfədir.
İkincisi, Mehriban Əliyevanın Müqəddəs Taxt-Taca rəsmi səfəri və bu səfər əsnasında keçirdiyi görüşlər göstərdi ki, Azərbaycan xalqı ümumbəşəri dəyərlərə, bu dəyərlərin qorunub saxlanılmasına və gələcək nəsillərə ötürülməsinə böyük önəm verir. Azərbaycan dövləti milli dəyərlərlə yanaşı, ümumbəşəri dəyərləri hifz etmək üçün ardıcıl və effektiv səylər ortaya qoyur, sadəcə nəzəri deyil, praktiki baxımdan da ciddi işlər görür.
Mehriban Əliyevanın bu səfəri eyni zamanda sübut etdi ki, Azərbaycan xalqı həqiqətən də tolerant xalqdır və dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, bəşər mədəni irsinə daxil olan bütün dini-tarixi və mədəni abidələrin mühafizəsinə həyati önəm verir. Bunu sadəcə xarici ölkələrdə yerləşən sivilizasiya nümunələrinə deyil, eyni zamanda Azərbaycandakı dini-mədəni abidələrə münasibətdə də görmək mümkündür. Təkcə bir faktı qeyd edək ki, 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra işğaldan azad edilən torpaqlarımızda dağıdılan bütün abidələr dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, tam bərpa edilib və bu proses günümüzdə də davam edir”.
Polkovnik qeyd edib ki, Birinci Vitse-prezidentin Vatikan səfəri və səfər zamanı səsləndirdiyi fikirlər digər xalqlar və dövlətlər üçün də konkret çağırış və mesaj hesab oluna bilər:
“Mehriban Əliyeva Vatikan zəfəri və bu səfər əsnasında görülən işlər, səsləndirdiyi fikirlərlə sübut etdi ki, planetimizin gələcəyi, Yer kürləsində sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanılması beynəlxalq əməkdaşlıqdan, ümumbəşəri dəyərlərə sahib çıxmaqda, dinlərarası və mədəniyyətlərarası dialoqu daim inkişaf etdirməkdən əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Məhz bu sahədə həyata keçirilən səmimi əməkdaşlıq, gerçək həmrəylik dünyamızdakı bütün sivilizasiyaları xilas edə, onları qarşıdurmadan uzaqlaşdıraraq uzlaşma fonunda inkişaf etdirməyə imkan verə bilər”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
Romada muğam konserti təşkil edilib
Azərbaycanın İtaliyadakı səfirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Mədəniyyət Mərkəzində muğam konserti təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, səfirlik, Mədəniyyət Mərkəzi, Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi və Xan Şuşinski Fondunun birgə təşkil etdiyi konsertdə mədəniyyət və akademik dairələrinin nümayəndələri, səfirlər, diplomatlar, həmçinin bu ölkədə yaşayan həmvətənlərimiz iştirak ediblər.
Mədəniyyət Mərkəzinin direktor müavini Gülnar Tağızadə konsertin “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində 18 Oktyabr - Müstəqilliyin Bərpası Günü ilə əlaqədar keçirildiyini deyib, ölkəmizin zəngin mədəniyyəti və musiqisi haqqında ətraflı məlumat verib.
Azərbaycanın İtaliyadakı səfiri Rəşad Aslanov isə bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2025-ci ilin ölkədə “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilməsi dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş mühüm siyasi addımdır. O, 1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktının qəbulu ilə yeni dönəmin başlandığını diqqətə çatdırıb, bunun ölkəmiz üçün əlamətdar gün olduğunu deyib.
Diplomat qeyd edib ki, muğam zəngin və rəngarəng Azərbaycan mədəniyyətində xüsusi yer tutur. Tar, kamança və qavalın UNESCO tərəfindən bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsinin şah əsəri kimi tanınan muğam musiqi janrının fundamental elementləri olduğu bildirilib. Bu muğam üçlüyü tarixə kök salmış Azərbaycan musiqi ənənələrinin bənzərsiz nümunəsidir.
Muğam televiziya müsabiqəsinin qalibi, xanəndə Nisbət Sədrayeva, tarzən Rüstəm Müslümov və kamança ifaçısı Pərviz Fərhadov çıxış ediblər. Azərbaycan muğamının könül oxşayan nümunələri rəğbət və alqışlarla qarşılanıb.
Konsertdən sonra Xan Şuşinski Fondunun təsisçisi və rəhbəri Bəyimxanım Cavanşirova-Verdiyeva AZƏRTAC-a bildirib ki, dövlətimizin mədəniyyət sahəsinə göstərdiyi diqqət və qayğı nəticəsində Azərbaycanın zəngin irsi dünyada tanıdılır. Bu xüsusda Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə xarici ölkələrdə Mədəniyyət Mərkəzlərinin yaradılması ölkəmizin mədəniyyətinin beynəlxalq miqyasda daha geniş tanıdılmasına və inkişafına mühüm töhfə verir.
O qeyd edib ki, musiqi xalqlar arasında dostluq və anlaşma körpüsü yaradır, muğam isə Azərbaycanın dünyaya bəxş etdiyi ən nadir incilərdən biridir. Muğam müxtəlif ölkələrdə ifa olunsa da, yalnız Azərbaycanda bu qədər yüksək səviyyədə və mükəmməl formada təqdim edilir.
Bəyimxanım Cavanşirova-Verdiyeva rəhbəri olduğu fondun 2011-ci ildən milli musiqimizin təbliği istiqamətində onlarla layihə həyata keçirdiyini, müxtəlif ölkələrdə tədbirlər və tanınmış sənətkarların yubiley gecələrini təşkil etdiyini deyib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
Xınalıq kəndi Ümumdünya Turizm Təşkilatının “Ən yaxşı turizm kəndi” elan edilib
Çinin Hujou şəhərində BMT Turizm Təşkilatının (UN Tourism) təşkilatçılığı ilə “Ən yaxşı turizm kəndləri 2025” mərasimi və üçüncü illik şəbəkə görüşü keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Dövlət Turizm Agentliyindən AzərTAC-a verilən məlumata görə, tədbirin məqsədi kənd turizminin inkişafına mühüm töhfə verən, davamlılıq və mədəni irsin qorunması sahəsində nümunə göstərən kəndlərin adlarını elan etmək, həmçinin bu proqram çərçivəsində tanınmış kəndlərin nümayəndələrini bir araya gətirərək təcrübə mübadiləsi aparmaq və gələcək istiqamətləri müzakirə etmək olub.
Ümumdünya Turizm Təşkilatının elan etdiyi “Ən yaxşı turizm kəndi” müsabiqəsinə Azərbaycandan Xınalıq kəndinin namizədliyi irəli sürülüb. Bu layihənin əsas məqsədi kənd ərazilərində turizmin inkişafı üzrə ən yaxşı nümunələri üzə çıxarmaq, həm də uzun illər boyunca öz unikallığını, mədəni-tarixi irsini qoruyan, bununla yanaşı, həm də müasir turizmin tələblərinə cavab verən kəndləri aşkarlamaqdır.
Müsabiqənin yekununda Xınalıq kəndi BMT-nin Turizm Təşkilatının “Best Tourism Villages” siyahısına daxil edilib. Bu, Xınalığın yalnız milli deyil, həm də beynəlxalq miqyasda turizm və mədəni irs destinasiyası kimi qəbul edilməsinin bariz göstəricisidir. Eyni zamanda bu uğur Xınalığın tanıdılmasına, turizm axınının artmasına və yerli icmanın rifahına mühüm töhfə verəcək.
Mərasimdə BMT-nin Turizm Təşkilatının Baş katibi Zurab Pololikaşvili mükafatı Dövlət Turizm Agentliyinin Qoruqları İdarəetmə Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri Murad Ağabəyliyə təqdim edib.
Qeyd edək ki, BMT-nin Turizm Təşkilatının həyata keçirdiyi nüfuzlu “Best tourism villages” (“Ən yaxşı turizm kəndləri”) proqramı kənd turizminin inkişafında mədəni, təbii və sosial dəyərləri qoruyaraq dayanıqlı turizmə töhfə verən kəndlərə “Ən yaxşı turizm kəndi” statusu verir. Bu günə qədər dünyanın 60-a qədər ölkəsində 180 müxtəlif kənd bu statusu qazanmağa nail olub. Sevindirici və qürurverici haldır ki, artıq bu siyahıda ilk dəfə olaraq Azərbaycanın ən qədim yaşayış məskənlərindən biri olan Xınalıq kəndinin də adı var.
Beş min ildən çox tarixə malik olan Xınalıq fenomeni təkcə Azərbaycan tarixində deyil, həm də bəşər tarixində ən zəngin etnoqrafik dəyərlərdən biri, əfsanəvi yaşayış məntəqəsidir. 2023-cü 4 sentyabr tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə “Xınalıq və Köç Yolu” Dövlət Tarix-Mədəniyyət və Etnoqrafiya Qoruğu yaradılıb. Qoruq Dövlət Turizm Agentliyinin tabeliyindədir.
Azərbaycanın “Xınalıq və Köç yolu mədəni landşaftı” nominasiya ərazisi 2023-cü il 18 sentyabr tarixində UNESCO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin Səudiyyə Ərəbistanının Ər-Riyad şəhərində keçirilən 45-ci sessiyasında UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilib. Bu nominasiya sənədi 2021-ci ildə Dövlət Turizm Agentliyi tərəfindən hazırlanıb.
Qoruq ərazisinin UNESCO Dünya İrs Siyahısına daxil edilməsi, Xınalığın minillik tarixini, zəngin mədəni ənənələrini və unikal yaşayış mühitini beynəlxalq səviyyədə tanıdaraq, həm də onun qorunması üçün xüsusi öhdəliklər yaradıb. Azərbaycan Respublikası Dövlət Turizm Agentliyi Xınalığın mədəni və tarixi dəyərlərinin qorunması, həmçinin yerli icmanın həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində müxtəlif layihələr həyata keçirib. 2020-ci ildən başlayaraq kənddə 42 yaşayış evi bərpa olunub, 33 digər tikilinin bərpası üçün isə layihə-smeta sənədlərinin hazırlanması prosesi tamamlanıb. Bundan əlavə, turizm infrastrukturunun yenilənməsi işi davam etdirilib, kəndi ziyarət edən turistlər üçün avtodayanacaq və sanitar qovşaqlar tikilib istifadəyə verilib. Aparılmış bərpa və abadlıq işlərinə kənd sakinləri aktiv şəkildə cəlb olunub ki, bu da öz növbəsində məşğulluq imkanlarının genişlənməsinə şərait yaradıb.
Xınalığın “Ən yaxşı turizm kəndi” beynəlxalq statusu əldə etməsi bu kənddə yeni turizm xidmətlərinin və məhsullarının formalaşmasına böyük töhfə verəcək. Bu beynəlxalq tanınma Azərbaycanın turizm potensialının dünyada geniş miqyasda tanıdılmasına xidmət edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
“Bizim axtardığımız doğru-dürüst cavab, doğru-dürüst sualın içindədir” – HƏR GÜN KAMAL ABDULLADAN 7 QRANULA
Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın əsəsrlərindən seçilmiş bir sıra qranula – cövhər sayıla biləcək məqamları “Ədəbiyyat və incəsənət” oxucularına təqdim edir.
Kamal Abdulla özü seçilmiş bu cövhərlər barədə yazır: “İllərdən bəri yazdığım müxtəlif şeirlərin, esselərin, pyeslərin, hekayə və romanların, publisistik məqalələrin və elmi əsərlərin, verdiyim intervülərin hər birinin içində yer almış və bu gün də öz məzmunu, tutumu, forması ilə diqqətimi çəkən misralar, cümlələr günlərin bir günü sanki dil açıb mənə dedilər ki, bizim bir-birimizdən zaman və məkanca ayrılığımıza son qoy və bizi bir-birimizin yanında yerləşdir. Sən görəcəksən ki, bu zaman biz tamamilə yeni bir cazibədə zühur etmişik. Onlar qeyri-səlis məntiq dili ilə desək, içində olduqları mətnin qranulaları (ilkin vacib hissəcikləri) idi. Qranula, başqa cür ifadə etsək, cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir.”
Beləliklə, hər gün Kamal Abdulladan 7 qranula:
1.
Üslub Jülyen Sorelin paltarı kimidir. Sten[1]dalın “Qırmızı və qara” romanının qəhrəmanı Jülyen geyindiyi libasın məziyyətini o saat unu[1]dur, onu digər kübar gənclər kimi başqalarının gözünə soxmurdu. Üslub da belədir. Onu bilərəkdən gözə soxmayanda o, tül pərdə kimi mətnin bədənini gözəlcə oxşayır.
2.
Ramiz Rövşən – mənim ideal oxucum. İdeal şairim...
3.
Qədim oğuzlar körpə Təpəgözə heyrətlə (bəlkə də - heyranlıqla) baxıb bir-birinə belə deyirdilər: bax, bax, hələ sən ona. Gör necə gözəldir, təpəsində bir gözü var.
4.
“İz ləpirdən əvvəl qabaqda neynir?!
Kimə lazım idi əyri rəsmimiz?!
Yenə qoca Allah göydə deyinir.
Yenə sözəbaxmaz uşaqlarıq biz.”
5.
Əsl cavab - bizim axtardığımız doğru-dürüst, yeganə cavab, doğru-dürüst verilmiş sualın içindədir.
6.
Rüstəm Behrudi əsl sehrbazdır. İstənilən ruhda, əhvalda yazılmış şeirləri var. Şaman şeirləri – buyur. Gözəl, zərif sevgi şeiri – al. Boz qurd haraylı misralar – var. İctimai pafos – nə qədər istəsən. Bu adam sehrbazlar dərəsində yaşamalı idi.
7.
“Bəxti-taleyindən gileylənən dost,
Bəxtimiz gətirib - biz doğulmuşuq.
Bəxtimiz gətirib bu gen dünyada
Bir nəcib anaya oğul olmuşuq.”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
ANAR, “Emin Sabitoğluna ağı“
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.
608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir. Anar qəhrəmanlarının ən populyar əsərlərini bir daha yaddaşlarda təzələyir:
ANAR, ŞEİRLƏR
EMİNƏ AĞI
Bir həftə bundan qabaq Emin Sabitoğlu ali məktəblərinin birində dərs dediyi İstanbuldan Bakıya gəlmişdi. Noyabrın 21-də Milli Dram Teatrında keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirdə – atası Sabit Rəhmanın 90 illiyi yubileyində iştirak etmək üçün.
Üç həftə bundan qabaq Eminə Xalq artisti adı verilmişdi. Noyabın 17-də Akif Rəfiyevin təklifi və dəvətiylə Eminin gəlişini və ad almasını qeyd etmək üçün dost məclisinə yığışmışdıq: Fikrət Qoca, Vaqif Səmədoğlu, Akif, Emin, mən. Eminin sağlığına badələr qaldırırdıq. O özü içmirdi, amma son illərdə ilk dəfə olaraq Emini belə şən, nəşəli görürdüm. Vaqiflə, mənimlə bir yerdə oxuduğumuz məktəbi, məktəb illərini, gəncliyimizi xatırlayırdıq. Vaxtsız itirdiyimiz dostlarımızı – Arazı, Yusifi yada salırdıq. Ötüb keçən illərin gah kədərli, gah məzəli günlərinə qayıdırdıq. Fikrət, Vaqif köhnə və təzə şeirlərini oxuyurdular. Emin də onlara qoşulub gəncliyimizdən sevdiyi və əzbər bildiyi bir şeiri – Mikayıl Rəfilinin “Pəncərə” şeirini oxudu:
Fikrim bir sap kimi
ilişirdi parıldayan bir xəncərə,
Qarşımdakı böyük şəhər –
bir pəncərə.
Axşam saat 11-də ayrıldıq. Mən evimin tinində maşından düşdüm, maşın Vaqiflə Emini evlərinə apardı. Heç əl verib görüşmədik də... İki gün sonra Yazıçılar Birliyindəgörüşəcəyimizi vədələşdik. Emin atasının yubileyinə dəvətnamələri gətirəcəkdi. Mən maşından çıxanda Emin mənə və Vaqifə qələm bağışladı. Belə şakəri vardı – hər dəfə Türkiyədən Bakıya gələndə hərəmizə bir qələm hədiyyə edərdi. Evə gəldim, saat ikiylə üç arasında yuxuladım. Yuxuda gördüm ki, Emin ölüb.
Səhər saat doqquzun yarısında qızı Ceyran zəng elədi və dedi ki, gecə saat dörd radələrində Eminin ürəyi dayanıb.
Əlli beş illik dostum,
Niyə, niyə axı sən
Həyatdan doydun, bıqdın?
Sən ki etibarlıydın,
Niyə vəfasız çıxdın?
Niyə belə tələsdin,
Qürbətdən betər olan
Ayrılığın acısın
Bilə-bilə tələsdin...
Sənsiz qalan bu dünyam
həsrətli bir aləmdi,
Kədərdi, dərddi, qəmdi,
hıçqırıqdı, ələmdi.
Əlimdə bu qələm də
Sənin son hədiyyəndir –
QARA YAZAN qələmdi...
Eminin məşhur bir mahnısı var. Sözləri Fikrət Qocanındır:
“Payız gəldi, uçdu getdi quşlar”. Dünyaya payızda gəlmişdi – noyabrın 2-də, payızda da uçdu getdi. Son dostluq məclisimiz haqqında Fikrət dedi: “Sən demə, Emini yola salmağa yığışmışdıq”.
Neçə il Türkiyədə işlədi, sanki bayatımızın müdrikliyini təsdiq eləmək üçün Bakıya döndü:
“Gəzməyə qürbət ölkə, ölməyə vətən yaxşıdır”.
Əlvida, Emin, əlvida, əzizim, həmdəmim, munisim, məktəb və sənət yoldaşım, uşaqlıq, gənclik, qocalıq dostum. Bir Niyaziyə, bir də sənə maestro deyərdim.
Əlvida, maestro... Əlvida, Emin... Əlvida, Eminciyim...
20 noyabr, 2000
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
Sözdən yaranan incilər – SƏDİ ŞİRAZİDƏN DAHA 10 KƏLAM
Əziz oxucular!
Tanınmış ictimai-siyasi xadim, yazıçı-publisist, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, mərhum Sadıq Murtuzayev, publisist, Əməkdar hüquqşünas Müzəffər Ağazadə və yazıçı-rejissor, publisist-jurnalist, Əməkdar incəsənət xadimi Ağalar İdrisoğlu səmavi insanların, dünya dahilərinin və Azərbaycan mütəfəkkirlərinin on mindən çox kəlamlarını, sitatlarını, aforizmlərini toplayıb, tərcümə eləyib və “Sözdən yaranan incilər” adlı çox qalın bir kitabı çapa hazırlayırlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı olaraq belə qərara gəldik ki, bu sayımızdan başlayaraq həmin kəlamları, sitatları, aforizmləri səhifələrimizdə çap edək.
İnanırıq ki, sözdən yaran bu incilər sizin xoşunuza gələcək və onları öz yaddaşınıza köçürəcək, gündəliyinizə yazacaq, dostlarınızla, yaxınlarınızla bölüşəcəksiniz.
Çünki bu incilər, hər insana lazım olan ən qiymətli sözlərdir. Onun daha yaxşı, mükəmməl kamilləşməsi üçün əvəzsiz bir məktəbdir.
SƏDİ ŞİRAZİ (1203, 1210 arası – 1292-ci illər), şair
- Pis adamlar oturub-duran yaxşılıq qazana bilməz.
- Pislərlə oturub-duran yaxşılıq üzünə həsrət qalar.
- Vəziyyətimə görə yox, ləyaqətimə görə mənimlə rəftar elə.
- Övladlarımızı quzu kimi böyütməyək ki, böyüyəndən sonra onları qoyun kimi otrsınlar.
- Ədəb- danışdığın zaman dilini qorumaq, tək qaldığın zaman qəlbini qorumaq, çölə çıxdığın zaman gözlərini qorumaqdır.
- Xoşdur məhəbbətin sevinci, qəmi,
Xoşdur yaraları, xoşdur məlhəmi.
- Əgər bir müəllim olsa bədəsil,
Yetişdirə bilməz bəxtiyar nəsil.
- O qədər çox yemə ağırlıq etsin,
O qədər ac qalma can əldən getsin.
- Cibini saxlasan əlin boş olmaz,
Qənaət eyləsən varın azalmaz.
- Yarasa sevmirsə nurlu Günəşi,
Günəşin əksilməz bundan atəşi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
TRİBUNA- “İlham Əliyev - Müstəqil Azərbaycanın qürur yolunun lideri"
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Tribunasında bu gün İncəsənətin Tərəqqisinə Dəstək İctimai Birliyinin Sədri Turanə Orucovadır.
Bu il oktyabr ayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin hakimiyyətə gəlişinin 23-cü ili tamam oldu. 2003-cü il tarixindən bu günə qədər keçən bu dövr, ölkəmizin siyasi, iqtisadi, hərbi və diplomatik arenalarda parlaq uğurlar qazandığı, xalqın rifahının yüksəldiyi və Azərbaycanın dünya miqyasında nüfuzunun artdığı illərlə yadda qalmışdır.
Bu uğurlar isə təsadüfi deyil. Onlar müdrik və uzaqgörən liderin — Prezident İlham Əliyevin dövlətçilik fəlsəfəsinə söykənən ardıcıl və qətiyyətli siyasətinin nəticəsidir.Bu yolun təməli isə, şübhəsiz ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuşdu.
Məhz Heydər Əliyevin uzaqgörənliyi və dərin strateji baxışı nəticəsində 1990-cı illərin mürəkkəb və çətin dövründə Azərbaycanın dağılmaq təhlükəsi qarşısından xilas edilərək dövlətçiliyin əsasları qoyuldu. Müstəqilliyi yalnız formal deyil, məzmunca möhkəmlənmiş dövlətə çevirmək üçün siyasi sabitlik, iqtisadi islahatlar, ordu quruculuğu və beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsi istiqamətində misilsiz işlər görüldü.
Lakin Ulu Öndərin ən böyük uzaqgörən addımlarından biri də gələcəyin liderini — Prezident İlham Əliyevi hazırlamaq və onu siyasi irsinin davamçısı olaraq xalqa etibar etmək idi. O, xalqın qarşısında “İlhamı seçsəniz, mənə səs vermisiniz” deyərək, təkcə bir namizədi deyil, bütöv bir davamlı inkişaf strategiyasını təqdim etdi.
İlham Əliyev bu etimadı doğrultdu. 2003-cü ildən bu günə qədər keçən müddətdə Azərbaycan hərtərəfli inkişaf yolu keçdi. Bu dövr ərzində:
Dövlətin suverenliyi və ərazi bütövlüyü bərpa olundu.
Ulu Öndərin “Qarabağ Azərbaycanın
ürəyidir” deyimini Prezident İlham Əliyev “Qarabağ Azərbaycandır!” çağırışı ilə təkcə
siyasi şüara yox, hərbi və diplomatik
reallığa çevirdi.
Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu enerji strategiyası daha da genişləndirildi. Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum kəmərlərinin ardınca TAP və TANAP kimi layihələrlə Azərbaycan dünya enerji xəritəsində əsas oyunçulardan birinə çevrildi.
Ordunun gücləndirilməsi, milli müdafiə sənayesinin qurulması və müasir texnologiyalarla silahlanması Heydər Əliyevin “Güclü ordu, güclü
dövlət” konsepsiyasının davamı idi.
Və bu liderlik bu gün bizi sülhə aparır. Qarabağın azad edilməsindən sonra indi dayanıqlı sülh və normal münasibətlərin qurulması mərhələsindəyik. Vaşinqton, Brüssel, Moskva və Pekin formatlarında aparılan danışıqlarda Azərbaycanın mövqeyi aydındır: sülh istəyirik, amma yalnız ədalət üzərində qurulan sülh.
Heydər Əliyevin “Müstəqillik bizim ən böyük sərvətimizdir” fikrinin ardınca, İlham Əliyev bu sərvəti qorumaqla yanaşı, ona güc, sabitlik və nüfuz da qatmışdır. 23 illik bu yol – siyasi uzaqgörənliyin, xalq sevgisinin və milli maraqların qüsursuz müdafiəsinin yoludur.
Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzu artdı, regionun lider dövləti və qlobal təşəbbüskar ölkəsi oldu. 120 ölkəni birləşdirən Qoşulmama Hərəkatına rəhbərlik, COP29-un Bakıda keçirilməsi bu uğurların göstəricisidir.
İlham Əliyevin rəhbərliyindəki bu 23 illik dövr, Ulu Öndərin formalaşdırdığı milli dövlətçilik ideologiyasının yeni çağırışlara cavab verən, dinamik, çevik və prinsipial idarəetmə modeli ilə birləşdiyi illərdir. O, atasının mirasını qorumaqla kifayətlənmədi — onu zənginləşdirdi, yeni müstəviyə daşıdı və xalqın rifahı naminə zamanın tələblərinə uyğun şəkildə tətbiq etdi.
Bugünkü sabitlik, inkişaf, bərpa və quruculuq dövrü təkcə bir dövrün deyil, iki böyük liderin – Heydər Əliyev və İlham Əliyevin vəhdət təşkil edən dövlətçilik fəlsəfəsinin məhsuludur.
Prezident İlham Əliyev bu fəlsəfənin canlı daşıyıcısıdır. Onun “Nəyi, necə, nə vaxt etmək lazımdır, bunu mən bilirəm” fikri sadəcə siyasi bəyanat deyil, həm də Heydər Əliyev məktəbinin yetkin bir nəticəsidir. Zamanı dəqiq seçmək, situasiyanı dərk etmək və xalqın etimadına söykənərək qərar vermək bacarığı — bu, İlham Əliyev liderliyinin əsasıdır.
Azərbaycan dövləti son illərdə əldə etdiyi siyasi uğurlar, beynəlxalq nüfuzu və strateji qərarları ilə yalnız regionun deyil, dünyanın aparıcı və söz sahibi olan dövlətlərindən birinə çevrilmişdir. Bu yüksəliş, ölkə başçısı İlham Əliyevin milli maraqlara əsaslanan, praqmatik və uzaqgörən liderlik strategiyasının birbaşa nəticəsidir. Prezidentin apardığı uğurlu daxili və xarici siyasət nəticəsində Azərbaycan, müstəqil qərar vermə qabiliyyətini qoruyan, suverenliyinə tam sahib çıxan və eyni zamanda beynəlxalq sülh təşəbbüslərində fəal iştirak edən bir dövlət kimi tanınmaqdadır.
Xalqa inamdan qaynaqlanan qərarlar isə təkcə siyasi rasionallığın deyil, həm də xalqla lider arasında yaranmış etimadın təcəssümüdür. Bu səbəbdən atılan hər addım düşünülmüş, hər qərar məsuliyyətli və gələcəyə hesablammış olur.
Azərbaycanın son illərdə keçdiyi strateji yol – istər siyasi, istər hərbi, istər diplomatik sahədə – bu iradənin nəticəsidir. Qarabağ Zəfəri də məhz bu prinsipə söykənən ardıcıl siyasətin, səbrli və ağıllı strateji planlaşdırmanın nəticəsi oldu.
Prezident İlham Əliyev hadisələrə ani, emosional reaksiya vermək əvəzinə, zamanın və şəraitin diktə etdiyi anda qərar verir. Bu, onun liderlik modelinin əsasını təşkil edir. O, dövlətin və xalqın mənafeyini hər şeydən üstün tutaraq, lazım olan anda lazımi addımı atır və bunun məsuliyyətini üzərinə götürməkdən çəkinmir.
Azərbaycan xalqı da bu iradəyə güvənir. Xalqın etimadı, Prezidentin siyasi gücü ilə vəhdət təşkil edərək ölkəmizin dayanıqlı inkişafının təməlini qoyur.
Bu gün Azərbaycan regionda söz sahibi olan, gücünü yalnız hərbi deyil, diplomatik və iqtisadi sahələrdə də sübut edən bir dövlətə çevrilib.
Bugünkü sabitlik, əmin-amanlıq və inkişaf məhz bu siyasi iradənin və zamanında atılmış qərarların nəticəsidir. Liderlik – xalqın güvənini daşımaqdır, o güvənə cavab verməkdir. Prezident İlham Əliyev bu güvənin daşıyıcısı və cavabdehi olaraq üzərinə düşən bütün öhdəlikləri layiqincə yerinə yetirməkdədir.
Sülhün Paraflanması və Beynəlxalq danışıqlar
2025-ci ilin avqust ayında Vaşinqtonda, Ağ Evdə Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında imzalanan sülh müqaviləsi, uzun illər davam edən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə son qoymaqla yanaşı, iki ölkənin münasibətlərini normallaşdıran və “Trump Route for International Peace and Prosperity” (TRIPP) adlı strateji tranzit koridorunun təşəbbüsünə yol açan mühüm razılaşma kimi tarixə düşüb.
Bu müqavilə, Prezident İlham Əliyevin qətiyyətli liderliyinin və düzgün zamanlama ilə verilən qərarların nəticəsi olaraq, Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan nüfuzunu və sülhə olan sadiqliyini nümayiş etdirdi.
Bundan əlavə, 2025-ci ilin ikinci yarısında Çində keçirilən danışıqlar da regionda sülh və sabitliyin təmin olunmasına yönəlmiş addımların davamı kimi qiymətləndirilir. Bu danışıqlar, Azərbaycanın diplomatik səylərinin və beynəlxalq əməkdaşlıq prinsiplərinə sadiqliyinin bir göstəricisidir.
Prezident İlham Əliyevin liderliyi altında Azərbaycan, nəinki öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş, həm də regionda sülh və sabitliyin təmin olunmasında əsas rol oynayan bir dövlətə çevrilmişdir. Vaşinqtonda imzalanan sülh müqaviləsi və Çində aparılan danışıqlar, bu uğurun beynəlxalq miqyasda tanınmasının və Azərbaycanın diplomatik səylərinin nəticəsidir.
AZƏRBAYCAN XALQI BU GÜN FƏXRLƏ DEYƏ BİLİR: İLHAM ƏLİYEV-HEYDƏR ƏLİYEV YOLUNUN ƏN LAYİQLİ DAVAMÇISIDIR!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
"Şəfəq" jurnalının yeni sayının təqdimatı
İlqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Cənub təmsilçisi
18 oktyabr tarixində Lənkəran şəhərində Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Lənkəran Bölməsinin ədəbi-bədii orqanı olan "Şəfəq" jurnalının 2025-ci il 3-4-cü sayının təqdimat mərasimi keçirildi.
Vətən uğurunda canını qurban vermiş əziz şəhidlərimizin xatirəsini uca tutmaq hədəfi ilə bir dəqiqəlik sükutla başlayan tədbirdəAYB Lənkəran Bölməsinin sədri, eyni halda "Şəfəq" jurnalının baş redaktoru, tanınmış yazıçı-dramaturq Qafar Cəfərli, AYB Lənkəran Bölməsinin katibi və "Şəfəq" jurnalının redaktoru, şair-publisist Ağamir Cavad, həmçinin Bölmənin əhatə etdiyi rayonlardan gəlmiş şair, yazıçı və ədəbi təhlilçilər yaxından iştirak etdilər.
Qafar Cəfərli öz çıxışında 18 Oktyabr - Dövlət Müstəqilliyin Bərpası günündən söz açaraq Ali Baş Komandan cənab Prezidentin qətiyyəti və iradəsi, eləcə də əziz şəhidlərimizin qanı və əziz qazilərimiz canı və sağlamlığı bahasına nəhayət Dövlət müstəqilliyimizin bərpa edilməsindən söz açaraq bu münasibətlə tədbir iştirakçılarını təbrik etdi. O, həmçinin, "Şəfəq" jurnalının yeni sayı barədə əhatəli məlumat verərək dərgidə ədəbi yazısı dərc edilmiş bütün qələm əhlini təbrik etdi və onlara yeni uğurlar arzulayaraq bir sıra təklif və tənqidlərini bildirdi.
Tədbirdə iştirak edən şair və yazıçılar da öz çıxışında 18 Oktyabr - Dövlət Müstəqilliyinin Bərpası günü barədə öz təəssüratlarını bölüşərək "Şəfəq" jurnalının yeni sayında dərc edilmiş ədəbi yazılarından danışıb, jurnalın parlaq durumu və gələcəyinə əmin olduqlarını bildirdilər.
Tədbir zamanı bölgə yazarlarının işıq üzü görmüş bədii ədəbiyyata aid kitabları, o cümlədən Cəlilabad ədəbi mühitinin görkəmli nümayəndəsi, filoloq, ədəbi təhlilçi-tənqidçi və şair Şəhla Rəvanın, fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, AYB və AJB-nin üzvü, "Ədəbiyyat və incəsənət" portalının Cənub təmsilçisi İlqar İsmayılzadənin, həmçinin, Cəlilabad ədəbi mühitinin nümayəndəsi, yazıçı-şair Pərvanə İsgəndərqızının yeni nəşr edilmiş şeir, ədəbi təhlil və roman tərcümə əsərləri bölmənin sədrinə hədiyyə edildi.
Məlumat üçün qeyd etmək lazımdır ki, "Şəfəq" jurnalının bu sayında təkcə Cəlilabad ədəbi mühitinə aid olan 15 nəfərin ədəbi yazısı (şeir və hekayəsi) yer almışdır. Bunlar nəsr sahəsində Əli Yusifin "Paxıl dostlar", İlqar İsmayılzadənin "Dovşanın acı hekayəsi" və İlham Əhmədovun "Gözlənilməz görüş" hekayələridir.
Poeziya sahəsində isə Əlövsət Tahirli, Faiq Hüseynbəyli, Sevil Azadqızı, Mikayıl İnçəçaylı, Arzu Əyyarqızı, Bilal Alarlı, Sakit Üçtəpəli, Əlizadə Sərdaroğlu, Sevinc Şirvanlı, Azər Mirzə, Şəhla Rəvan və Bilal Hüseynbəylinin müxtəlif səpkilərdə qələmə aldıqları şeirləri yer almışdır.
Həmçinin, jurnalın "Yeni kitablar" rubrikasında oxuculara cəlilabadlı şair və yazıçılardan: Əlövsət Tahirli, Sevil Azadqızı, İlqar İsmayılzadə, Əlirza Həsrət, İlham Əhmədov, Adil Turablı və Əlizadə Sərdaroğlunun çap olunmuş kitabları haqqında qısa biblioqrafik məlumatlar təqdim edilmişdir. Ədəbi tədbirin sonunda isə xatirə şəkilləri çəkildi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
Ülvi Bahadır kimi öldürdü? - “Qırmızı”-dan hissə...
Şəfa Vəli, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Qırmızı yarpaqlar payızın yaraşığı deyil, ağacların növbəti ölümə meydan oxumasıdır!
Kişilər ən çox qırmızı donlu qadınların dalınca qaçdılar... Çatdılar... Əllərindən tutdular... Yolun ondan sonrasını qırmızı donlu qadınlar qara yaylıqla tənhalıqlarını ovuda-ovuda irəlilədilər...
Qırmızının ən dəhşətlisi var qızılgülün “Aşdım-daşdım” sortunda. Aşır-daşır, budaqlarını damlara, ağacların başına uzadır... Ən çox da o budanır: ləçəklərindən mürəbbə olmur, bitki biti bağda ən birinci onun tumurcuqlarına dadanır...
Qırmızı cildli kitablar, adətən, ağır olur: ya qalın olur, içindəkilər hər adama maraqlı gəlmir, ya da oxuyanın ruhu onun bətnindəki sözlərin ağırlığından çökür. Yaxşı oxucu olan heç bir yazıçı istəmir ki, kitabı qıpqırmızı olsun...
Qırmızı, həyəcanın olduğu qədər, təhlükənin də rəngidir. Və bu gün Qafqazın əsl kimliyi, qafqazlının təfəkküründəki sehir, mistika qırmızı cildli “qadağan olunmuş ədəbiyyat” siyahısına salınır dünyada. Özü də, qırmızı-qırmızı...
***
Erik von Deniken “Tanrıların arabaları” adlı bir kitab yazır, “Hər xalqın mifologiyası onun tarixidir” deyə bağırır, amma Qafqazdan söz açmır. O Qafqaz ki, bütün dünya xalqlarının mifologiyasının ortaq nöqtəsidir. O Qafqaz ki, Deniken`in haqqında danışdığı o arabalar buradan yola çıxmışdı. Yəqin Deniken də qohumları almanlar kimi, Qrimm qardaşlarının nağıllarını, sadəcə, macəra axtarmaq arzusu çərçivəsində oxuyub; 90-a nəfəs üfürən araşdırmaçı-yazıçıya indən sonra nə desək də, “nırx” deyib duracaq. O yaşda insanlar yeniliyə açıq olmur, bilirik. Amma o yaşacan da Qafqazı yaxşı, həm də çox yaxşı tanımışdı Deniken. Misir fironlarının genetik analizində onların Qafqaz əsilli olduğunun aşkarlandığından da xəbərdardır, əminəm. Heyerdal`la müzakirələr aparan Deniken Qafqazdakı məbədlər haqqında da məlumatı olmalıdır. Bir sözlə, Deniken Qafqazı gözəl bilir... Və susur. Özü də, qırmızı-qırmızı...
***
Başqa bir alman araşdırmaçı-yazar Pyer Frank “Rezonans qanunu” adlı kitab çıxarır. Dünya düşür bu kitabın dalınca; alana bax, təcili tərcümə etdirib nəşr edənə bax, yazısında, çıxışlarında kitaba istinad edənə bax... Bax da bax! Kitab olur bestseller. Və Qafqazın qoynunda-Azərbaycanın Şəkisində başqa bir yazıçı o kitabı oxuyur, əllərini qoyur qoynuna, təəssüflə öz xalqının keçmişini düşünür. O keçmiş ki, o boyda kitabı bircə cümlə ilə anladan insanların mirasıdır: “Niyyətin hara, mənzilin ora”. Bəs yazıçı nəyə təəssüflənir? Qafqaz mifologiyasını, qafqazlı təfəkkürünü araşdıranlar, tapdıqları mənəvi xəzinələrlə zənginləşənlər qafqazlı yazıçıdan min dəfə yaxşı tanınır dünyada... Və yazdıqlarının hamısının öz düşüncəsi olduğunu hayqırır mənbə göstərmədən, istinad nöqtəsi tanıtmadan... Özü də, qırmızı-qırmızı...
***
Nə vaxtsa, başqa bir alman dünyanı öz fəlsəfəsi ilə heyrətə salmışdı. “Yanmaq, yox olmaq, küllərindən yenidən doğulmaq” idi Nitsşenin dahiliyinin göstəricisi. O dahiliyə heyran olanlar uzağa getməsə, elə öz xalqlarının mifologiyası haqqında cüzi məlumat almağa çalışsa, bütün dünya mifologiyasının ortaq nöqtəsi olan həmin cümlə qarşılarına çıxardı: “Qaf dağlarında küllərindən doğulan bir sehirli quş yaşayır”. Onda tanıyardılar Nitsşeni... “Ümid ən böyük işgəncədir” deyən adam dünyaya “küllərinizdən doğulun” deyə öyüd verəndə səmimi ola bilməzdi! O, sadəcə, öyrəndiyini təkrarlayırdı. Başqa sözlə, həqiqət Qafqazda idi, Nitsşe onun carçısı rolunda çıxış edirdi qısa zaman kəsiyində. Və bunu boynuna almırdı, “mənim fəlsəfəm” deyirdi. Özü də, qırmızı-qırmızı...
***
Bu müəllifləri tənqid edirəmsə, bəyənmirəm anlamına gəlmir; bəribaşdan deyim. Nitsşe məni ağlada bilib. Deniken düşüncələrimi təsdiqləyib. Pyer Frank bildiklərimi təkrarlamağıma səbəb olub. Məni ağrıdan ayrı məsələdir...
Məni ağrıdan bu günün qafqazlı şairinin şeirin doğulan anında ölümü düşünməsidir. Çünki Deniken`ə, Nitsşe`yə, Frank`a yaradılan imkanlar qafqazlı yazıçıya yaradılmadı; nəşriyyatlarımız özümüzdən başqa hamını çap etməyə həvəslidir. Bizdəki redaktorlar, 2-3 nəfərdən başqa, “Po`nun Kennedi`si” olmaq istəmədilər, bizdəki naşirlər əllərinə gələn əsərlərə gəlir mənbəyi kimi baxdılar, yazıçının gözünün nuru, düşüncəsi, əməyi kimi deyil... Təsəvvür edin, 3 ildir hekayə kitabımı nəşr edəcək bir naşir tapmıram. Hələ hekayələrimi oxumamış, bu cəmiyyətə lazım olub-olmadığına qərar verməmiş, mənə deyirlər: “Ödənişi bəribaşdan istəyirik”.
Və bu yerdə qafqazlı şairin “ölümün rəngi qırmızı” deməsi nə naşirin, nə redaktorun, nə də cəmiyyətin eyninə gəlir... Çünki Qafqazın əsl kimliyinin üstünü örtməklə məşğuldur dünya ədəbiyyatı. Daha heç bir ədəbi qəhrəman Jül Vern`in Klodius Bombarnak`ının iziylə Bakıya gəlmir, uzaq başı, “House” serialında baməzə baş qəhrəman təcrübəçi qızdan soruşur: “Azərbaycanın paytaxtı haradır?” Və bizim naşirlərimiz Qafqazın mifologiyasından su içən qamışları “dünya bestselleri” adıyla bizə sırıyır, öz nilufərlərimizi görmür. Bizim nilufər qədər gözəl əsərlər yaradan, o məsumluqda, o səmimilikdə yazı üslubu olan yazıçılarımız, şairlərimiz isə yarımçıq romanlarından üzr istəyə-istəyə sığınırlar bir cümləyə: “Çörək hamının haqqıdır!”
Yox, qafqazlı şair qırmızı ölümə təslim olmur, o, küllərindən doğulan təfəkkürün dosdoğmaca balasıdır! Yox, qafqazlı şair qələmini yerə qoymur, o, dünyanın hər yerinə arabalarda səyahət edən, getdiyi yerlərə yazını, tibbi, mədəniyyəti aparan “tanrıların” şəcərəsindəndir. Yox, qafqazlı şair həmişə diridir, o, bütün dünyanın təfəkküründə müdhiş izaholunmazlıqla özünə yer edən yerdən- “Qaf dağının arxası”ndandır! Sadəcə, həmyerlimiz olan Diziaynalı pəhləvanın Lovğa pəhləvana dediyi kimi, “bizə “pişiyim” demədi” Qafqazı danan dünya ədəbiyyatına “aslanım” deyən naşirlər...
Ölmədi qafqazlı şair Ülvi Bahadır. Öldürdü içindəki hər şeyi şeirə qurban verən qafqazlını... Özü də, elə şeirindəcə...
Başımız üstündə qırmızı bulud,
qırmızı-qırmızı baxır bizlərə…
çiyələk qoxulu qırmızı külək…
…sevgimi paylayır sevgisizlərə?…
Qırmızı yarpaqlar bəzəyir yeri…
…gedir sonsuzluğa bir qırmızı yol…
Qırmızı yanaqlı bir qız oxuyur
“Mən səndən küssəm də, sən yanımda ol”…
Qırmızı bir qarğa neçə saatdır
üzümə durubdu qızıl qırmızı…
Qırmızı sahildə oğlan nə vaxtdır…
…qırmızı dodağa qalıb tamarzı…
Qırmızı Ay çıxır qaranlıqlardan…
səssizlik mahnısı zümzümə edir.
“Bir cavan oğlanın nəmli qisməti…
…bir qızın qızarmış qismətindədir”…
Qulaq as…qulaq as, qırmızı ruhum,
Daha burda qalma, sonsuzluğa uç…
-A bala, qan yuyub aparır səni!
-Alo?
-Alo…103?…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.10.2025)
