Super User

Super User

“Ədibin Evi” Ədəbiyyata Dəstək Fondu tərəfindən elan olunmuş Mir Cəlal adına V Hekayə Müsabiqəsinin münsiflər heyəti iştirakçılara müraciət edib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “Ədibin Evi”ndən məlumat verilib.


Məlumata görə, yazıçılardan bəzi qeydləri nəzərə alaraq, müsabiqə yekunlaşanadək – yəni, 2026-cı il fevralın 1-dək daha keyfiyyətli işlərin göndərilməsi gözlənilir.

Qeyd olunub ki, cari ilin noyabrında elan edilən müsabiqəyə bu günə qədər artıq müəyyən sayda hekayələr daxil olub və onların bir qisminin qiymətləndirilməsinə başlanılıb.

“Ədibin Evi”nin icraçı direktoru Şəfəq Mehrəliyevanın sözlərinə görə, hələ ki, təqdim olunan hekayələrin ümumi səviyyəsi münsifləri qane edə bilməyib. İlk qiymətləndirilən 25 hekayədən yalnız biri ikinci oxunuş mərhələsinə keçə bilib. Münsiflərin fikrincə, təqdim olunan işlərdə müəlliflərin mütaliə azlığı hekayələrin dilində və üslubunda özünü büruzə verir. Hekayə janrı ilə yaxşı tanış olmamaları müəlliflərin söz ehtiyatının azlığında, artıq detal, yersiz təfərrüatlara yer vermələrində görünür. Əksər işlərdə əsasən ideya qıtlığı, süjet natamamlığı müşahidə olunur. Hekayə janrında söhbət, sadəcə, yazarın eşitdiyi, gördüyü əhvalatı inşa kimi kağıza köçürməsindən getmir. Qısa hekayə özü-özlüyündə seçmə elementləri əhatə edən, emosional təsiri olan yığcam ədəbi-bədii əsər olmalıdır.

Mir Cəlal adına V hekayə müsabiqəsinin şərtlərini bir daha xatırladırıq.

 

Təqdim edilən işlər:

-Azərbaycan dilində yazılmalı;

-Həcmi 1500 sözdən çox olmamalı;

-Yeni olmalı, əvvəllər çap və ya elektron şəkildə yayılmamalı;

-Müəlliflərin adı, soyadı, əlaqə məlumatı ilə birgə növbəti il fevralın 1-dək elektron şəkildə  Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır.  ünvanına göndərilməli;

-Hekayə mövzusu sərbəstdir.

Müsabiqəyə 2026-cı il aprelin sonunda yekun vurulacaq.

Mükafat fondu:

- I yer üçün 3000 manat;

- II yer üçün 2000 manat;

- III yer üçün 1000 manat nəzərdə tutulub. 

İlk dəfə 2017-ci ildə elan edilən Mir Cəlal adına hekayə müsabiqəsinə bu günə qədər iki mindən çox iş təqdim olunub.

 

Qeyd edək ki, müsabiqə Azərbaycan ədəbi irsinin tədqiq və təbliği ilə məşğul olan “Ədibin Evi” Ədəbiyyata Dəstək Fondu tərəfindən keçirilir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

 

 

Şərəf Cəlilli,

Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti,  M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin  Bakı filialının rektoru, Bakı Dövlət Universitetinin “Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı” kafedrasının müdiri, BDU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən filologiya elmləri doktoru və fəlsəfə doktoru dissertasiyalarının müdafiəsini keçirən Dissertasiya Şurasının sədri, Azərbaycan Mədəniyyət Fondunun İdarə Heyətinin, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, "Azərbaycan-İrs" jurnalının ədəbi şöbəsinin redaktoru, ÜNS Yaradıcılıq Səhnəsinin yaradıcısı və bədii rəhbəri, “İngiltərə-Azərbaycan Cəmiyyəti”nin həmsədri, Oksford Universitetinin Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan və Qafqazşünaslıq Elmi Mərkəzinin Azərbaycan tərəfindən rəhbəri, Beynəlxalq Nizami Mərkəzinin qurucularından biridir Nərgiz Paşayeva!

 

Sivilizasiyalar və mədəniyyətlərarası dialoqa verdiyi töhfələrə görə Rusiya Federasiyası Xarici İşlər Nazirliyinin Rusiya Beynəlxalq elmi və mədəni əməkdaşlıq Mərkəzi tərəfindən Rusiya-Azərbaycan dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərində göstərdiyi xidmətlərə görə “Dostluqda göstərdiyi xidmətlərə görə” nişanı, Rusiya Federasiyasının dövlət mükafatı “Dostluq” ordeni, Macarıstanın dövlət mükafatı “Xidmətlərə görə” Komandor xaç ordeni, Avropa İqtisadiyyat, Sənaye və Ticarət palatasının “Xidmətlərə görə” Qızıl Ordeni, UNESKO- nun “Mədəniyyətlərin müxtəlifliyinə görə” medalı, “Akademik Palma” fransız ordeni, AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına “Qızıl medal”ı, Azərbaycan Respublikasının “Şərəf” ordeni ilə təltif olunan əməkdar elm xadimi, akademik Nərgiz Arif qızı Paşayeva 1962- ci il dekabrın 13-də anadan olmuşdur, bu gün onun doğum günüdür.

Bütün həyatını elmi-pedaqoji, ictimai fəaliyyətə həsr edən akademik Nərgiz Paşayeva peşəkar müəllim, orijinal təfəkkürlü alim, mütəfəkkir ziyalı, istedadlı şair və publisist, alicənab insan, tanınmış ictimai xadim, eyni zamanda ölkəmizin beynəlxalq aləmdə nüfuzuna çevrilən, ilklərə imza atan tarixi şəxsiyyətlərdən biridir. O, ilk Azərbaycanlı alimdir ki, 2012-ci ildə Böyük Britaniyanın İcmalar Palatasının “Çörçil” zalında, 2013-cü ildə isə Böyük Britaniyanın Oksford Universitetində “Nizami Gəncəvinin yaradıcılığı və elmi irsi” adlı məruzələrlə çıxış etmişdir. Elə həmin il Oksford Universiteti nəzdində Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan və Qafqazşünaslıq Elmi Mərkəzinin təşəbbüskarı kimi Oksford Universitetinin Şərqşünaslıq Departamentində Memorandum imzalamışdır. 2006-cı ildə ÜNS Bədii Yaradıcııq Səhnəsini quran akademik Nərgiz Paşayevanın təşəbbüsü ilə “Molla Nəsrəddin” jurnalı yenidən çap olunmuş, “Səməd Vurğunun xatirələri” kitabı işıq üzü görmüş, “Azərbaycan xalq çalğı alətləri” kataloqu elmi-mədəni ictimaiyyətə təqdim olunmuşdur. Azərbaycan Mədəniyyəti Dostları Xeyriyyə Fondunun İdarə Heyətinin üzvü olan akademik Nərgiz Paşayeva 2007-ci ildən İngiltərə - Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyətinin həmsədridir. Akademik Nərgiz Paşayeva görkəmli bəstəkar, xalq artisti, Firəngiz Əlizadənin “İntizar” operasına ilk dəfə liberetto yazmış, operanın yeni quruluşda təqdim olunmasına nail olunmuşdur. O, həm də bəstəkar Firəngiz Əlizadənin “Qarabağnamə” operasının liberettosunun müəllifidir.

Bu gün  20 Yanvardan, Milli Azadlıq hərəkatından, İstiqlal mücadiləsindən qürurla danışanlar qeyd-şərtsiz Universiteti, Universitet mühitini, Universitet auditoriyalarında formalaşan milli ruhun dəyərini etiraf edirlər. Bu o Universitetdir ki, beşiyinin başında Tağı Şahbazi, Hüseyn Cavid, Abdulla Qarayev, Əziz Əliyev, Yusif Məmmədəliyev, Şəfaət Mehdiyev, Cəfər Xəndan, Mir Cəlal, Mirzə Feyzulla Qasımzadə, Əli Sultanlı, Rüstəm Əliyev, Bəxtiyar Vahabzadə, Nəsir İmanquliyev, Abbas Zamanov kimi böyük ziyalılar, ustad müəllimlər, ilklərə imza atan mütəfəkkir alimlər, müdrik şəxsiyyətlər dayanıb.    

Ötən əsrin 60-ci illərindən başlayan yaddaşa qayıdış ideologiyasının formalaşması milli lider Heydər Əliyevin hələ Təhlükəsizlik Komitəsindəki fəaliyyəti dövründə Universitet mühitinə yaradılan şərait, alimlərə verilən geniş meydanla bilavasitə bağlı idi. Əslində, bu 80-ci illərin sonu, Milli azadlıq hərəkatı üçün bir zəmin idi. İstiqlal marşının Universitet yataqxanalarının həyətində çalınıb Lenin meydanında səs salması, üç rəngli bayrağın Xəzərin səmasına sərilməsi, onun Universitet ziyalılarının çiyinlərində gətirilməsi “Bir gəncin manifesti”ndəki Sonanın - Azərbaycan anasının dili ilə “Dirilən adam”a “Yolumuz hayanadır” sualını ünvanlayan, onu “İnsanlıq fəlsəfəsi”nə səsləyən, bununla da millətinin İstiqlal Manifestini yaradan Mir Cəlal kimi ustadların verdiyi dərsə bağlı idi. 

80-ci ilin sonu, 90-cı ilin əvvəllərində  akademik Nərgiz Paşayeva Universitet mühitinin yetişdirdiyi, eyni zamanda o mühitin ənənələrini yaşadan alimlərdən, müəllimlərdən idi. O dövr müəllimlərinin çoxu kimi  “azadlığı zərrə-zərrə, qram-qram” deyil, bütöv istəyənlərə şərait yaradır, rektorluqdan “komissiya” gələndə tələbələrini himayə edirdi. Bu onun milli mənlik və kimlik uğrunda mücadilədə ən böyük xidmətlərindən olmaqla, ali vətənpərvərlik keyfiyyəti, vətəndaş mövqeyi idi. Bu həm də o zamanlar idi ki, SSRİ Elmlər Akademiyasında şərqşünaslığın problemləri ilə bağlı konfranslarda anası, AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru professor Aida İmanquliyeva Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, erməni daşnaqlarının ölkəmizə hücumu, bu təcavüzün başında dayanan Aqambekyan, Zori Balayan, Qalina Stravoytova kimi fitnəkarlara elmi əsaslar və tarixi dəlillərlə cavab verir, etirazını bildirirdi. Bu həm də o illər idi ki, bütün həyatını Azərbaycanın inkişafına həsr etmiş Heydər Əliyev ucalığına qısqanclıqla yanaşanlar Əliyevlər kimi  Paşayevləri, İmanquliyevləri onunla qohumluq bağlarına görə  incidirdilər.

Akademik Nərgiz Paşayeva Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan ədəbiyyatından mühazirələr oxuyurdu. Sabiri, Mirzə Cəlili, Haqverdiyevi, ümumiyyətlə “Molla Nəsrəddin” ədəbi məktəbini təmsil edən böyük qələm sahiblərini sevə-sevə tədris edirdi. Mühazirə boyu isə “Cəlil Məmmədquluzadəni oxuyun” deyirdi. Sonralar məlum oldu ki, Mir Cəlal müəllim də nəvələrinə belə deyərmiş. İnsan eşitdikləri, duyduqları və sevdikləri ilə böyüyür. “Molla Nəsrəddin” jurnalı akademik Nərgiz Paşayevanın təşəbbüsü ilə yenidən nəşr olunanda buna bir daha əmin olduq...

İnsanı, alimi, ziyalını, vətəndaşı şəxsiyyət səviyyəsinə ucaldan ən ali keyfiyyətlərdən biri də cəsarətdi.   Akademik Nərgiz Paşayevada olan  bu keyfiyyətin şahidlərindən biri kimi bir çox faktları saya bilərik. Ancaq birinin üstündə dayanmaq istəyirəm: 2007-ci ilin payızı idi. Tehran Universitetinin rektoru başda olmaqla bir qrup alim Bakı Dövlət Universitetinin ziyarətində idi. Universitetlərarası əməkdaşlıq haqqında protokol imzalanırdı. Mərasimdən sonra hədiyyələr təqdim edildi. İranlı rektor əlindəki çini qabı farsca “Tehran ustalarının əl işidir”. - deyib  təqdim edərkən akademik Nərgiz Paşayeva tərcüməçini gözləmədən fars dilində belə dedi: “Hədiyyəyə görə təşəkkür edirəm. Bu Təbriz miniatür məktəbinə xas olan əl işidir”. Onun farsca səlis nitqi, Tehran deyil, Təbriz kəlməsi bütün tədbir içtirakçılarını heyrətləndirdi. Bu bir Azərbaycanlının üsyanı, zaman-zaman maddi-mədəni irsi İran və yaxud fars sənətkarlıq nümunəsi kimi təqdim olunub satılan Odlar Yurdunun harayı idi. Ondan Mircəlalın “Yada satmaram” kəlamının ətri, iyi gəlirdi. Onun adı böyük hərflərlə yazılacaq Cəsarət idi. Onda rus çarını heyrətə salan Şeyx Şamilin əzəməti, Hacı Zeynalabdin Tağıyev qeyrəti, “Keçmə namərd körpüsündən, qoy aparsın sellər səni”, deyib ilk ana dilli dövlətimizi quran, sarayını sənətin, mədəniyyətin gülzarına çevirən Şah İsmayıl Xətainin məhəbbəti var idi.

Bakı Dövlət Universitetinin beynəlxalq əlaqələrinə akademik Nərgiz Paşayeva rəhbərlik etdiyi dövrdə Universitetdə kifayət qədər inkişaf, özü də hərtərəfli inkişaf olub. 2006-2008-ci illəri əhatə edən bu dövrdə MDB-nin, İran İslam Respublikasının, Türkiyə Cümhuriyyətinin, eləcə də Avropa və Asiya ölkələrinin elm-tədris mərkəzləri, universitetləri ilə əməkdaşlıq protokolları, memorandumları imzalandı. Tələbə, müəllim, aspirant və dissertant mübadiləsi həyata keçirildi. Çoxsaylı qrant layihələri çərçivəsində Universitetin maddi-texniki bazası və kadr potensialı inkişaf etdirildi. Xarici ölkələrin Azərbaycanda akreditə olunan səfirləri, dünyanın nüfuzlu ictimai xadim, tanınmış alim və məşhur yazarları ilə görüşlər təşkil olundu.

Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə propektoru vəzifəsi akademik Nərgiz Paşayevanın rəhbər obrazını, təşkilatçılıq bacarığını üzə çıxardı, səviyyəli, yüksək mədəniyyətli, intelektual potensiala malik, səriştəli kadrın, elmi-mədəni əməkdaşlığa töhfələr verə biləcək bir rəhbər şəxsin formalaşıb yetişdiyini sübut etdi. Çünki o, bu zirvəyə pillə-pillə ucalmışdı. Bakı Dövlət Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdi. Bu doğma divarlar arasında püxtələşib yetişmişdi. Babası professor Mir Cəlal Paşayevin təməlini qoyduğu, bu gün isə rəhbərlik səadəti ona nəsib olan “Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı” kafedrasında müəlim, baş müəllim kimi şərəfli ömür yaşamışdı. Namizədlik və doktorluq dissertasiyaları  müdafiə etmişdi.  Dosent, professor adı almışdı. 1994-cü ildən 2008-ci ilə qədər isə o, həm də Bakı Musiqi Akademiyasının “Dil və ədəbiyyat” kafedrasının rəhbəri kimi ana dili və ədəbiyyatımızın keşiyində dayanmışdı. Akademik Nərgiz Paşayevanın Üzeyir bəyin ruhundan qida verdiyi bu məbədə gəlişi də təsadüfi deyildi. O, ilk təhsilini Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbində almışdı.

Yaddaşımızın “Gülüstan”, “Türkmənçay”, 28 aprel, 20 yanvar səhifələri olsa da, heç bir Azərbaycanlı böyük rus ədəbi-elmi, ictimai fikrini inkar edib, Gertseni, Dobrolyubovu, Dostoyevskini, Puşkini, Tolstoyu, Çernşevskini, Qoqolu, Qorkini, Fadeyevi, Şoloxovu, Yesenini, Bloku, Axmatovanı, Soljenitsnı dana bilməz. “Kolokol”u, “İskra”sı olan dünyanın “Əkinçi”sinə, “Molla Nəsrəddin”inə Həsən bəy Zərdabiyə, Mirzə Fətəli Axundzadəyə, Abbasqulu ağa Bakıxanova, Mirzə Kazım bəyə, Əlimərdan bəy Topçubaşova, Ömər Faiq Nemanzadəyə, Mirzə Cəlil ədəbi məktəbinə, Firudin bəy Köçərliyə, Yusif Vəzir Çəmənzəminliyə, Mirəsədulla Mirqasımov, Yusif Məmmədəliyev, Şəfaət Mehdiyev, Mircəlal, Nəsir İmanquliyev, Qulam Məmmədli zirvələrinə görə də rus elmi, ədəbi, mədəni və ictimai mühitinə minnətdar olmamış olmaz. Rus-tatar məktəblərindən, Qori Müəllimlər Seminariyasından çıxan, Çernyayevin bulağından içən Üzeyir bəyi ondan ustad dərsi alıb zirvələri fəth edən Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Cövdət Hacıyev kimi dühaları danmaq, inkar etmək də mümkün deyil.

Elmi, bədii, publisistik əsərləri, monoqrafiyaları, genişmiqyaslı layihələri, Bakı Dövlət Universitetinin beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru kimi uğurlu fəaliyyəti ilə nüfuz qazanan akademik Nərgiz Paşayeva M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialını qurmaqla, təkcə elmin, təhsilin deyil, eyni zamanda, mədəniyyətlərin, xalqların, dövlətlərin inteqrasiyasına, elmi-mədəni əməkdaşlığa təkan vermiş oldu. Azərbaycanın özgürlüyünü sübut üçün klassika ilə müasirliyin körpüsünə çevrildi. Fundamental elmlərin tədrisi istiqamətində əldə etdiyi uğurlarla dünyanın məşhur elmi mərkəzləri ilə eyni cərgədə dayanan, 266 illik böyük bir tarixi olan M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin filialını Bakıya gətirməklə Güney Qafqazda, ümumən Rusiya - Azərbaycan münasibətlərində yaranan buzu ərtimək üçün şərqli hərarətinə ehtiyac olduğunu təsdiqləyərək, narahat və nigaran dünyamızın nicatının İşığın Qaranlıq, Kamilin Cahil üzərində qələbəsində olduğunu sübut etdi!

Məlumdur ki, hər hansı elm-tədris ocağının filialının digər bir ölkədə yaradılması ictimai-siyasi, iqtisadi-sosial maraqlardan daha çox elmi-mədəni əlaqələrin  inkişafı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Heç şübhəsiz ki, Rusiyanın siyasi elitası, elmi dairələri, xüsusən də postsovet məkanında humanitar əməkdaşlığa əhəmiyyət verən, elmin, mədəniyyətin, incəsənətin təntənəsinə inanan ziyalıların ümumbəşəri dəyərlər, ortaq mədəniyyətlər naminə verdikləri qərar, gəldikləri qənaət şərt idi. Əgər bunun üzərinə Rusiyanın Guney  Qafqaza tarixi maraqlarını əlavə etsək deyilənlərin həqiqət olduğuna kimsənin şübhə yeri qalmayacaq. Belədə bir gerçək üzə çıxır, bu elm ocağına sıradan bir alim, rəhbər şəxs təyin oluna bilməzdi. O, intelektual potensialı, elmi dünyagörüşü, qloballaşan dünyada baş verən proseslərə öz baxış bucağı ilə seçilən, klassik və müasir rus, Azərbaycan və Avropa dəyərlərinə bələd olan, onların vəhdətində Yeni Dünya Modelini formalaşdıra bilən müdrik şəxsiyyət, mütəfəkkir alim kimi özünü təsdiq etmiş ziyalı, ictimai xadim olmalı idi. Məhz bu səbəbdən də ölkə başçısı cənab İlham Əliyev diqqəti fəaliyyəti ilə rus elmi-mədəni və ictimai mühitində kifayət qədər nüfuz qazanmış, BDU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru  akademik Nərgiz Paşayevanın üzərində cəm etdi. Prezidentin 2008-ci il iyunun 23-də imzaladığı sərəncamla xanım Paşayeva M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialına rektor təyin olundu.

Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialı fəaliyyətə Azərbaycanın görkəmli maarifçilərindən biri – Firudin bəy Ağayevin adını daşıyan ünvanda başladı. Törənə yığışanları narın-narın yağan yağışın altında salamlayan, gələcəyin 75 filoloquna, kimyaçısına və riyaziyyatçısına xeyir-dua verən xanım Rektor: “Şərqdə yağış ruzi-bərəkət, əmin-amanlıq rəmizidir. Bizim məqsədimiz odur ki, nigaran və narahat dünyamıza sabitlik gətirəcək elmli, bilikli kadrlar yetişdirək. Məhz belələri dünyanı müharibələrdən, terrordan qoruyub insanları ədalətə, mərhəmətə, tərəqqiyə çağıra bilər!”

Akademik Nərgiz Paşayevanın birinci şəxs olaraq açılışa ana dilində başlaması, hər iki dildəki mükəmməl nitqi, bədii, fəlsəfi deyimləri ilə salonu ovsunlaması tarixi yaşamaqdan çox yaradan mütəfəkkir alimin, ictimai xadimin obrazını canlandırdı.

Hacı Zeynalabdin Tağıyevin təməlini qoyduğu ilk teatr binasından 100 il sonra müstəqil teatrdan – ÜNS Yaradıcılıq Səhnəsindən, klassik musiqi ilə milli musiqinin sintezindən yaranan “İntizar” və “Qarabağnamə”  operalarından sonra, M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialını qurmaqla akademik Nərgiz Paşayeva növbəti bir əsərinə, daha bir ilkə imza atırdı!

Hacı Zeynalabdin Tağıyev “Qız Məktəbi”ni quranda atalar qızlarını məktəbə güclə buraxırdı, Hənifə xanım Məlikova-Abayeva, Həmidə xanım Cavanşiri kimi  qüdrətli qadınlar Həsən bəyə, Mirzə Cəlilə olan böyük sevgisinin eşqinə mətbəxi məktəbə dəyişərək elmin, maarifin çırağına pərvanə oldular. Yüz il sonra modern tədris mərkəzini qurmaqla  akademik Nərgiz Paşayeva əslində həm də, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə soyuyan təhsilə, tədrisə Ana sığalı, Qadın hərarəti, Ustad ucalığı gətirdi.

2012-ci il sentayabrın 16-da yaşanan möhtəşəm hadisə ilə Rusiya-Azərbaycan münasibətlərində yeni mərhələnin əsası qoyuldu. M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının yeni tədris kompleksinin açılışı oldu. Təntənəli mərasimdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının vitse-prezidenti, Birinci xanım Mehriban Əliyeva, M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin rektoru Viktor Sadovniçi və bu ali təhsil ocağının Bakı filialının rektoru akademik  Nərgiz Paşayeva, ölkənin tanınmış ziyalıları, alim və ictimai xadimləri iştirak edirdi.

Şübhəsiz ki, Moskva Dövlət Universiteti Bakı filialının yeni korpusunun məhz Rusiya Federasiyasının “tarix ili” elan etdiyi 2012-ci ildə açılması rəmzi xarakter daşıyırdı. Rusiya üçün olduqca böyük məna daşıyan iki yubiley tarixi eyni vaxtda qeyd edilirdi: dövlətçiliyin 1150, Borodino döyüşü və 1812-ci il Vətən müharibəsinin 200 illiyi. Ölkədə bu münasibətlə bir sıra maraqlı və yaddaqalan tədbirlər təşkil olunaraq elmi konfranslar keçirildi. Bu da təbiidir, çünki heç bir ölkənin tarixi yalnız hərbi döyüşlərin, iqtisadi və siyasi qələbələrin salnaməsi deyil, daha çox qlobal elmi kəşf və qiymətli mədəni nailiyyətlərin tarixidir. 2008-ci ildə Bakıda  Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının açılması da Rusiya dövləti, Rusiya – Azərbaycan münasibətləri üçün əlamətdar hadisələrdən idi.

Akademik Nərgiz Paşayeva hansı məsələdən, istər ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi, elmi-mədəni, ədəbi-bədii mövzulardan, istər də ümumbəşəri problemlərdən danışırsa danışsın, o həmişə mütəfəkkir, böyük fikir və düşüncə sahibi, milli və bəşəri dəyərlərə ehtiram bəsləyən, ədalətli mövqe nümayiş etdirən müdrik bir şəxsiyyət kimi görünür. Çünki onun duyğularına, ruhuna Şərq müdrikliyi ilə yanaşı, rus maarifçiliyi, Qərbin həyat tərzindən doğan analitik təfəkkür, yerində qərar vermək, nəticə çıxarmaq kimi hər kəsə, hər alimə, ictimi xadimə xas olmayan hiss hakimdir. Heç şübhəsiz ki, bu da onun intelektual potensialından, genetikasından, tərbiyə alıb yetişdiyi mühitin ona bəxş etdiyi müqəddəsliklərdən boy alır. Gerçək olan budur ki, bir şəxsiyyətin formalaşması, özünü dərki, cəmiyyətə təsir imkanına malik olması üçün məkanı, zamanı, mühiti və bunların fövqünə qalxan ustadlarından aldığı dərs xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Akademik Nərgiz Paşayeva  bəşəriyyəti insanlığa, ədalətə, haqqa, səviyyə axtarışına çağıran Mircəlalın, milli mətbuatın “dəqiq, qərəzsiz, vicdanlı” üzü olan professor Nəsir İmanquliyevin müdrikliyinə, “harada ki, sülh var, xeyir var, məhəbbət var, orada Allahın özü var.” - deyib dünyanı gözəliyə, sevgiyə, məhəbbətə, sülhə və əmin-amanlığa səsləyən professor Aida İmanquliyevanın, Milli Aviasiya Akademiyasının querucu rektoru  akademik Arif Paşayevin genetik kodlarına bağlı idi. Ata tərəfdən sindikatlarının, toxuculuq fabriklərinin, xurma, badam və tut bağlarının izi hələ də Savalanın, Səhəndin, Təbrizin ətəklərindən, Vətənin o tayından boy verən Paşa bəyin, imam Zeynalabdinin, Milli Firqənin və hökumətin qurucusu Seyid Cəfər Pişəvərinin, ana tərəfdən Şirvanşahlar, Səfəvilər və Osmanlı sultanlarına bağlı olan Mahmud ağanın, Zəngəzura maarif işığı gətirən Teymur bəy Sultanzadənin soyunun daşıyıcısı olan akademik Nərgiz Paşayevanın müəllim, alim, ictimai xadim kimi çoxşaxəli fəaliyyətində  əldə etdiyi nailiyyətlər əslində Azərbaycan elminin, ədəbi, fəlsəfi, ictimai fikrinin formalaşmasına, elmi potensialının inkişafına təkan verib.

 “Sabirin novatorluğu”, “Müasr Azərbaycan ədəbiyyatında insanın bədii-estetik dərki”, “İnsan bədii tədqiq obyekti kimi”, “Yeniləşən ədəbiyyatın yeni insanı” monoqrafiyaları, iki hissədən ibarət Qədim Yunan və Qədim Roma ədəbiyyatını əks etdirən “Antik ədəbiyyat tarixi”, elmin, publisistikanın vəhdətindən, ilahi sevgidən, övlad məhəbbətindən yaranan “Dünya deyilən sənmişsən” kitabları ilə ədəbiyyatşünaslıq elminə töhfələr verib.  Onun rəhbərliyi ilə hazırlanan Şərq-Qərb dəyərlərinə, sivilizasiyaların dialoquna, Azərbaycan ədəbiyyatının, tarixinin, incəsənətinin müxtəlif dövrlərini əhatə edən kitab, monoqrafiya, biblioqrafiya və kataloqlara nəinki ölkəmizin, eyni zamanda dünyanın tanınmış elmi mərkəzləri tərəfindən yüksək qiymət verilib. 

Akademik  Nərgiz Paşayevanın təşkilatçılığı, rəhbərliyi və iştirakı ilə ölkəmizdə, Bakı Dövlət Universitetində, Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialında, Rusiyada, İngiltərə və Fransada, Avropanın müxtəlif şəhərlərində gerçəkləşən beynəlxalq elmi konfrans, simpozium və forumlar, o cümlədən “Müqayisəli ədəbiyyat” adlı I Beynəlxalq konfrans, “Əsatir. Millət. Ədəbiyyat” adlı Beynəlxalq simpozium, görkəmli jurnalist, alim və ictimai xadim Nəsir İmanquliyevə həsr edilmiş “Nəsir İmanquliyev-100” adlı konfrans, görkəmli alim, yazıçı və pedaqoq Mircəlalın 100 illik yubileyinə həsr edilmiş “Mircəlal-100” adlı Beynəlxalq elmi konfrans, “Milli geyim və müasir modada ümumilik” adlı Beynəlxalq simpozium, MDB ölkələri tələbə təşkilatları liderlərinin IV Forumu, görkəmli alim-şərqşünas Aida İmanquliyevanın 70 illik yubileyinə həsr edilmiş “Şərq və Qərb: ortaq mənəvi dəyərlər, elmi mədəni əlaqələr” adlı Beynəlxalq İbn Ərəbi simpoziumu, “Qloballaşma dövründə mədəniyyətlərin dialoqu” adlı filosofların Beynəlxalq elmi konfrans, “Əl-Fərabi və Avropa İntibahı” adlı Beynəlxalq elmi konfrans, Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu, “Rusiya dövlətçilik tarixi: qədim rus dövlətindən Rusiya Federasiyasınadək” Beynəlxalq elmi konfrans onun bəşəri dəyərlərə, sivilizasiyaların, mədəniyyətlərin dialoquna, dəyişən dünyanın maddi-mədəni irsinə etiram hissini özündə ehtiva edir.

Bir alim, təşkilatçı rəhbər kimi xanım Paşayevanın yaxından tanıyanlar, ünsiyyətdə olanlar bilir ki, o, milli, elmi və dünyəvi dəyərlər naminə istənilən insanla, tərəflə dialoqa açıq olan, mütəfəkkir ziyalı, müdrik şəxsiyyət, tanınmış ictimai xadim, sözün geniş mənasında babaları Mircəlal Paşayev, Nəsir İmanquliyev kimi Xalq Müəllimidir!

Məhz bu səbəbdən də ona öz vətənində olduğu kimi, dünyanın müxtəlif guşələrində də hörmət göstərilir, təltiflər edilir, mükafatlar verilir.

 ÜNS bədii yaradıcılıq səhnəsini qurmaqla öz dəsti-xətti, orijinal iş üslubu ilə Mirzə Fətəli Axundzadənin, Həsən bəy Zərdabinin, Həbib bəy Mahmudbəyovun, Nəcəf bəy Vəzirovun, Əsgər ağa Goraninin, Üzeyir bəyin, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin, Hüseynqulu Sarabskinin sinif otaqlarına, auditoriyalara sığmayan səsini mətbuata, teatra, sənətə və səhnəyə  gətirən maarifçilərin, onların himayədarı Hacı Zeynalabdin Tağıyevin səsinə səs vermişdi.

Kənardan baxanda zahirən daha çox qərbli, Avropalı təsiri bağışlayan akademik Nərgiz Paşayeva əslində daha çox millidir, əsl Azərbaycanlıdır! Onun üçün ailə, ocaq ruhu, soy-kökdən, nəsil-nəcabətdən gələn dəyərlər mühüm şərtdir. O, əksər tədbirlərə, mərasimlərə, müsamirələrə, sənət, incəsənət və ziyafət salonlarına ailə üzvləri, sevimli övladları ilə gəlir. Onların varlığı ilə qürur duyur. Dünən babalarının, nənələrinin, valideynlərinin, Mircəlalın, Püstəxanımın, Nəsir İmanquliyevin, Gövhər xanım Sultanzadənin, Arif Paşayevin, Aida İmanquliyevanın getdiyi yolla yaradıcı və istedadlı övladları ilə birlikdə şəstlə addımlayır.

Nəsir müəllimi tanıyanlar bilir ki, aforizmə çevrilən kəlamlarının içərisində onun üçün biri daha qiymətli idi: “Mənim iki evim, ailəm var. Biri iş yerim, biri də ailəmdir. Hər ikisi mənə doğma, əzizdir”. Mircəlal müəllimlə bağlı xatirələrdə isə belə bir məqam var. Görüşlərin birində ona sual verirlər: ”Ən böyük nailiyyətiniz, ən qiymətli əsəriniz  hansıdır? Mircəlal müəllim tərəddüd etmədən deyir: “Ən böyük nailiyyətim ailəm, ən qiymətli əsərim övladlarımdır!” - deyə cavab verir. Bu bir yazıçını böyüklüyü, müdrük insanın qənaəti, həyatın isə ən  böyük həqiqəti idi!

 İndi həmin alim, müəllim, ictimai-siyasi xadim övladlar, nəvələr ən yeni Azərbaycanın uğurlarına imza atır, sivillizasiyaların, mədəniyyətlərin, dinlərin dialoquna töhfələr verirlər. Bəşəri dəyərlərin, humanist prinsiplərin qorunması üçün əllərindən gələni əsirgəmirlər. Onların sırasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti,  M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin  Bakı filialının rektoru, akademik Nərgiz Paşayevanın öz yeri, öz imzası var!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şənbə, 13 Dekabr 2025 13:33

Gələcəyə aparan yaddaş

Əkbər Qoşalı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının redaktoru

 

12 dekabr Azərbaycan üçün sıradan bir təqvim günü olmaqdan daha üstün — bu tarix çağdaş Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əbədiyyətə qovuşduğu gündür. Zaman keçdikcə bu günün mahiyyəti nə azalır, nə də köhnəlir — əksinə, dövlətçilik təcrübəmiz dərinləşdikcə Heydər Əliyev irsinin miqyası və güncəlliyi daha aydın görünür.

 

Heydər Əliyev fenomeni bir siyasi lider obrazı olmaqla yanaşı, dövlət düşüncəsinin sistemləşdirilməsi, milli iradənin institutlaşması və xalq–hakimiyyət münasibətlərinin tarixi məsuliyyət üzərində qurulması modelidir.

O, xaosdan dövlət, parçalanmadan sistem, qeyri-müəyyənlikdən strateji yol xəritəsi yaratdı. Bu gün Azərbaycan bölgənin sabitlik və təşəbbüs mərkəzi kimi çıxış edirsə, bunun kökündə Heydər Əliyevin qurduğu idarəetmə fəlsəfəsi dayanır.

Elə bu il - “Konstitusiya və Suverenlik İli”ndə həyata keçirilən dövlət proqramları, institusional islahatlar, idarəetmədə çeviklik və milli maraqlara söykənən qərarvermə mexanizmləri bir daha göstərir ki, Heydər Əliyev irsi keçmişdə qalmış siyasi miras deyil — işlək, canlı və yönverici sistemdir.

Ümummilli Lider milli kimliyi romantik şüarlardan üstün — mədəniyyət, dil, tarix və təhsil üzərindən möhkəmləndirirdi. Onun baxışında mədəniyyət dövlət siyasətinin əlavə sahəsi yox, ideoloji dayağı idi.

Bu gün Azərbaycanın mədəni siyasətində — azad edilmiş ərazilərdə mədəni həyatın bərpasında, milli yaddaşın yenidən qurulmasında, beynəlxalq mədəni platformlarda artan fəallıqda — Heydər Əliyevin “milli olanı qlobal dildə ifadə etmək” xətti aydın sezilir.

44 günlük savaşdan, özəlliklə də, antiterror əməliyyatından sonrakı dönəmdə formalaşan yeni gerçəkliklər bir daha sübut etdi ki, Heydər Əliyevin dövlətçilik konsepti yalnız barış dönəmi üçün deyil, tarixi dönüş mərhələləri üçün də nəzərdə tutulmuş strateji modeldir.

Ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam təmin etmiş Azərbaycan bu gün bölgə və beynəlxalq miqyasda məsuliyyətli aktor kimi çıxış edir. Bu mövqenin ideoloji kökləri isə məhz Heydər Əliyevin güclü dövlət və ləyaqətli xalq prinsipinə dayanır.

Bəli, 12 dekabr təkcə xatırlama günü deyil, həm də siyasi, mənəvi və vətəndaş məsuliyyətinin yenidən dərk edildiyi gündür. Heydər Əliyevi anmaq onun ideyalarını sadalamaqla yox, həmin ideyaları yaşatmaqla mümkündür.

Bu gün dövlətə xidmət anlayışı, milli maraqlara sədaqət, peşəkarlıq və siyasi mədəniyyət meyarları hələ də Heydər Əliyevin qoyduğu ölçülərlə dəyərləndirilir.

Əgər bir liderin irsi dövlətin tarixində yaddaş kimi yaşayırsa, o yaddaş həm keçmişə bağlayan, həm gələcəyə aparan yaddaş kimi dəyərləndirilməkidir.

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Azərbaycan rəssamlıq sənətinə iki rəssam qardaş – Nərimanbəyovların verdikləri töhfələr böyükdür. Bu gün onlardan birinin – böyüyü Vidadinin anadan olmasının 99-cu ildönümüdür.

 

Vidadi Yaqub-Fərman oğlu 1926-cı ildə Fransanın Kann şəhərində dünyaya göz açıb. İlk addımlarını da qürbət ölkədə atıb. Valideynləri qəriblikdə çox qala bilməyib doğma vətənə qayıdıblar. İkinci Dünya müharibəsi bu ailənin də həyatına təsir edib. Qorxu, səksəkə yeniyetmə Vidadinin dincliyini, rahatlığını alıb. Dövrün amansızlıqlarına qarşı nifrətini kağız üzərində "Nədir günahımız?" adlı ilk əsərində təsvir edib.

İllər ötüb keçib. Müharibə əzabları tədricən unuduldu. Vidadi də yaradıcılıq həvəsi ilə düşünüb, axtarışlar aparıb, eskizlər edib. Ə. Əzimzadə adına Rəssamlıq Texnikumunu bitirib V. Muxin adına Leninqrad Ali Rəssamlıq-Sənaye Məktəbində, sonra isə Tbilisi Rəssamlıq Akademiyasında təhsil alıb.

Tələbə ikən "Düşmənin sevinci…" tablosu ilə şöhrət qazanıb. Gənc rəssam həmin əsərdə qəribə mənzərə təsvir edib. Açıq səmanın, Günəşin fonunda qara bulud layları təsvir olunub. Tablonun önündə iki insan obrazı görünür. Onlardan biri yağış, digəri quraqlıq arzulayır. Bu mənzərə o qədər inandırıcı, bədii, gələcəyə inam, ümid həvəsi ilə işlənib ki, seyrçilər əsərə yaradıcı əməyin məhsulu kimi yox, həyat həqiqətinin rəmzi tək baxıb, müəllifin fikrini asanlıqla dərk ediblər.

Vidadi Nərimanbəyov 1963-cü ildə "Yolda" monumental, irihəcmli tablosu ilə şöhrət qazanıb. Görkəmli təsviri sənət ustası fəal çalışıb, bir-birindən baxımlı mənzərələr, obrazlar yaradıb. 20 Yanvara həsr etdiyi "Qatillər" tablosu dünyanın bütün sərgi salonlarında nümayiş etdirilib, qəddar sovet rejiminə qarşı nifrət oyadıb. Milli dəyərləri daim uca tutan rəssam quduzlaşan ermənilərin ümumiləşmiş obrazını yaradıb.

 

Mükafatları

- Azərbaycan SSR əməkdar rəssamı

- Azərbaycan SSR xalq rəssamı

- "Şöhrət" ordeni

 

Vidadi bəy 13 dekabr 2001-ci ildə vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

Şənbə, 13 Dekabr 2025 12:10

Anardan sonra KVN-in lideri

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

90-ların sonu 2000-lərin əvvəllərində Azərbaycanda bir KVN – Şən və Hazırcavablar Klubu bumu yaşandı, onda ki, Bakılı oğlanlar komandası MDB üzrə əsrin çempionu oldu. Komandanın başında Anar Məmmədxanlı dayanırdı, onun vəfatından sonra estafeti Tahir İmanov qəbul etdi. Bu gün də onun doğum günüdür. Əlbəttə ki, dogma qardaşı, KVN-in parlaq ulduzu Cabirin qəfil və vaxtsız vəfatından sonra Tahir hələ də sarsıntı içindədir, ad günü kimi xırda təsəllilər də onu ovunduran deyildir, hər halda, haqqında oxucularımızı məlumatlandırmaq qərarına gəldik.

 

Tahir İmanov 12 dekabr 1974-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1981–1991-ci illərdə Bakı şəhəri 189 saylı məktəbdə təhsil alıb. 1991-ci ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinə qəbul olub və 1996-cı ildə həmin universiteti bitirib. İxtisasça iqtisadçıdır. 1991–2001-ci illərdə "Parni iz Baku" KVN komandasının üzvü olub.

1992-ci ildə KVN çempionu, 1995-ci ildə KVN "Yay Kubokunun" sahibi və 2000-ci il KVN "Əsrin Çempionu" olub. 2001-ci ildə "Planet Parni iz Baku" KVN teatrını yaradıb. Hazırda həmin teatrın bədii rəhbəri, rejissoru və aktyorudur.

 

Filmoqrafiya

- Bir anın həqiqəti (film, 2003)

- Durnalar qayıtdı (film, 2003)

- Məhəllə (film, 2003) — rol: Rövşən (Roşka)

- Məhəllə 2 Moskvada (film, 2004) — rol: Rövşən (Roşka)

- Tam məxfi (film, 2004)

- Məşədi İbad-94 (film, 2005) — rol: Sərvər

- Nümunəvi şagird (film, 2006)

- Vərdiş (film, 2006)

- Bir kəndin sevinci(serial 2012)-rol:Kamran

- Qorxma, mən səninləyəm! 1919 (film, 2013)

- Ögey ata (film, 2013)

- Ağanatiq (film, 2017)

 

Və mütləq xatırlatma edək ki, Tahir obrazları çox mükəmməl yaradır. Xüsusən, sabiq Bakı meri Hacıbala Abutalıbovun obrazı olduqca sevilib, hədsiz populyarlıq qazanıb. Hətta lətifə də var ki, Hacıbala müəllim ekranda Tahirin yaratdığı obrazını gördükdən sonra özünü obrazına uyğunlaçdırmağa başlayıbdır...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

 

İlhamə Məhəmmədqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Sumqayıt təmsilçisi

 

Sumqayıt şəhərində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anım mərasimi keçirilib. Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcov, millət vəkilləri, hüquq mühafizə orqanlarının, idarə və müəssisələrin rəhbərləri, ictimaiyyət nümayəndələri Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adını daşıyan parkda Ulu Öndərin abidəsini ziyarət edərək, abidə önünə güllər düzüb, dahi şəxsiyyətə hörmət və ehtiramlarını bildiriblər.

 

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olunub.

Vurğulanıb ki, Azərbaycanın ictimai-siyasi, iqtisadi və elmi-mədəni həyatında elə bir istiqamət yoxdur ki, xalqımızın dahi oğlu Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasətinin, müdrik liderliyinin və misilsiz quruculuq fəaliyyətinin izləri görünməsin. Ölkənin formalaşması və inkişafında böyük əhəmiyyət kəsb edən hər bir layihədə Ulu Öndərin düşünülmüş strategiyası, dövlətçilik fədakarlığı və xalqına sonsuz sevgisi özünü aydın şəkildə göstərir.

Ötən əsrin 70–80-ci illərində Azərbaycana rəhbərlik edən Heydər Əliyevin həyata keçirdiyi islahatlar, müasir dövlətçilik modelinin əsasını qoyan inkişaf kursu nəticəsində respublikamızın bütün bölgələri kimi Sumqayıt da yeni bir mərhələyə qədəm qoyub. Həmin dövr şəhər həyatında dönüş nöqtəsi olub – genişmiqyaslı sənaye təşəbbüsləri irəli sürülmüş, şəhərin gələcək inkişaf konsepsiyası müəyyən edilmişdir. Məhz Ulu Öndərin xüsusi diqqət və qayğısı sayəsində Sumqayıt o illərdə Azərbaycanın ən iri sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilib. Metallurgiya, kimya, energetika və tikinti materialları üzrə SSRİ miqyasında nümunə sayılan müəssisələrin yaradılması, şəhərin yaşayış fondunun genişləndirilməsi, yeni mikrorayon və məhəllələrin salınması bunun bariz göstəricisidir.

Müstəqillik dövründə də Heydər Əliyevin Sumqayıta verdiyi önəm dəyişməyib. Ulu Öndərin şəhərə etdiyi çoxsaylı səfərlər, sənaye müəssisələrinin açılışında şəxsən iştirak etməsi Sumqayıtın dövlət inkişaf strategiyasında daima xüsusi yer tutduğunu bir daha təsdiqləyirdi. Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illərdə Sumqayıta düz 16 dəfə səfər etməsi onun şəhərə göstərdiyi böyük diqqət və etimadın ən mühüm göstəricisidir.

Bu gün inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoyan Sumqayıtın simasında aparılan genişmiqyaslı sənaye quruculuğu, müasir sənaye parkının yaradılması, yeni ixracyönümlü müəssisələrin inşası, sosial infrastruktur layihələrinin ardıcıl şəkildə həyata keçirilməsi Ulu Öndər Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strateji iqtisadi və siyasi kursun bəhrələridir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə reallaşdırılan islahatlar, dövlət investisiya proqramları və şəhərin inkişafına yönəlmiş kompleks tədbirlər Sumqayıtın sürətli tərəqqisini təmin edib. Son illərdə həyata keçirilən layihələr nəticəsində Sumqayıt təkcə sənaye mərkəzi kimi əvvəlki nüfuzunu bərpa etməklə kifayətlənməyib, həm də regionun ən müasir istehsal və texnoloji bazalarından birinə çevrilib.

Şəhərin bugünkü mənzərəsi Ümummilli Lider Heydər Əliyevin illər əvvəl müəyyən etdiyi inkişaf vizionunun uğurla reallaşdığını təsdiqləyir. Sumqayıtın hərtərəfli tərəqqisi, müasir sənaye infrastrukturu, yeni sosial layihələr və genişlənən iqtisadi imkanlar göstərir ki, Ulu Öndərin arzuları artıq reallığa çevrilir, dahi liderin ideyaları yaşayır və həyatın bütün sahələrində öz təsdiqini tapır.

Sonra Ümummilli Liderin anım günü ilə bağlı şəhər ictimaiyyətinin iştirakı ilə ehsan süfrəsi təşkil olunub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

O, “Şükriyyə” mahnısını oxuyanda o qədər içdən oxuyur, adamın damarlarında qanı donur. Yainki “Ana” mahnısını. Bu qədər mahnıya özünü aid edən, bu qədər musiqiyə bağlı müğənniyə çox az rast gələrsən...

 

Azərbaycan və Dağıstan Respublikalarının Xalq artisti Azər Zeynalov 1964-cü il dekabrın 13-də Naxçıvan şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. 1969-cu ildən Bakıda yaşayan Azər 1972-ci ildə 132 saylı orta məktəbə və 12 saylı musiqi məktəbinin fortepiano sinfinə gedib. 1982-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dram rejissorluğu şöbəsinə daxil olub, arada 2 il hərbi xidmətə gedib və 1989-cu ildə dram rejissoru ixtisası ilə təhsilini başa vurub.

Lirik-dramatik tenor səs tembrinə malik olan Azər Zeynalov Avropanın və Azərbaycanın klassik operalarında baş rolların ifaçısıdır. Azər Zeynalov tək opera ifaçısı kimi yox, həm də Azərbaycan bəstəkarlarının mahnı və romanslarını, oda və oratoriyalarını da ifa edir. Buna Emin Sabitoğlunun "Şükriyyə", "Gəncədən gəlirəm", Tofiq Quliyevin "Bəxtəvər oldum", "Azərbaycan", Rauf Hacıyevin "Leyla" bu kimi əsərləri misal çəkmək olar

Öz ifası ilə xarici dövlətlərin böyük konsert salonlarında, o cümlədən İtaliya, Avstriya, İngiltərə, Fransa, İsveç, Almaniya, Çexiya, Hollandiya, Çin, Türkiyə, ŞKTR, Rusiya, Belarus, Moldova, Qaqauz, Ukrayna, Dağıstan, Gürcüstan, Tacikistan, Başqırdıstan, Qırğızıstan,Qazaxıstan, Tatarstan, Türkmənistan, Özbəkistan, Macarıstan, Hindistan, Albaniya, Mərakeş, Misir, Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər, Vyetnam, ABŞ, Kanada və s. ölkələrdə dəfələrlə çıxış edib.

 

Əsərləri

- "Vokal ifaçılığı" (dərslik) -2012

- Maqistr hazırlığı üçün "Vokal" fənninin proqramı -2008 (ADMİU)

- Bakalavr hazırlığı üçün "Vokal" fənninin proqramı -2012 (ADMİU)

- 50 yaşlı Vokal kafedramızın (ADMİU) yaranmasında və inkişafında əməyi olan müəllimlərimiz (Albom-məcmuə)-2012

- Bakalavr hazırlığı üçün "Milli vokal ifaçılığı" fənninin proqramı -2016 (AMK)

 

Mükafatları

2001-2003-cü illərdə, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013-cü il, 30 aprel 2014-cü ildə, 6 may 2015-ci ildə, 6 may 2016-cı ildə, 1 may 2017-ci ildə, 9 may 2018-ci ildə, 10 may 2019-cu ildə, 7 may 2020-ci ildə, 7 may 2021-ci ildə, 10 may 2022-ci ildə, 6 may 2023-cü ildə, 9 may 2024-cü ildə və 8 may 2025-ci ildə Prezident Mükafatına layiq görülüb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2025)

Cümə, 12 Dekabr 2025 13:46

Neftçalada kəlağayı günləri

 

Neftçala Rayon İcra Hakimiyyətinin dəstəyi,  Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İB və  Kəlağayı Ev Muzeyinin birgə təşkilatçılığı ilə   

 11 dekabr 2025- ci il tarixində "Konstitusiya və  Suverenlik ili" çərçivəsində 

"Kəlağayı Günləri  2025" adlı tədbir keçirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına İB-dən verilən məlumata görə, tədbirdən öncə "Kəlağayı Ev Muzeyi" nin qədimi və müasir kəlağayılarından, milli papaqlardan, kəlağayı haqqında kitablardan ibarət sərgi ilə tanışlıq olub.

Tədbiri giriş sözü ilə açan Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İB- nin rəhbəri, Kəlağayı Ev Muzeyinin direktoru Güllü Eldar Tomarlı tədbirin mahiyyəti haqqında danışıb. Qeyd edib ki, qadınlarımızın simvolu olan kəlağayımızı  geniş təbliğ etməkdə məqsədimiz bu müqəddəs örpəyin əzəlki şan- şöhrətini özünə qaytarmaq, beynəlxalq səviyyədə tanıtmaqdır. 

Şəhidlərimizin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilub. Dövlət himnimiz səsləndirilib.

Söz Neftçala Rayon İcra Hakimiyyəti Başçısı aparatının ictimai- siyasi və humanitar məsələlər şöbəsinin baş məsləhətçisi Səidə Rzayevaya verilib. O, qeyd edib ki, milli dəyərlərimizin təbliği çox vacibdir. Milli dəyərlərimizin bir parçası olun kəlağayımızın geniş təbliği onun istifadəsinə, istehsalına geniş yollar açır. Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi və Kəlağayı Ev Muzeyinin gördüyü işlər nəticəsini verir. Bu gün də Neftçalada milli bayramdı sanki. Milli dəyərlərimizi qorumaq və gələcək nəsillərə çatdırmaq milli borcumuzdu.

Tədbirdə şəhid Elşən Xankişiyevin anası Aidə Xankişiyeva, şəhid Mir Möhsün Əhmədovun anası Arzu Əliyeva, şəhid Rəfael Fətullayevin anası Fəxriyyə Fətullayeva, şəhid Məhəmməd Kərimlinin anası Gülşən Kərimova çıxış ediblər, milli dəyərlərimizdən, kəlağayı haqqında xatirələrini söyləyiblər.

Azərbaycanın ilk qadın Xalq şairi Mirvarid Dilbazinin Ulu Öndərə həsr etdiyi şeirlərindən ibarət olan "Vətən oğulsuz olmasın" kitabı şəhid analarına təqdim olunub.

 

"Sazın,sözün butası" təşkilatının sədri, Gürcüstanın "Şərəf" ordenli şairi, Aşıq Pəri Məclisinin qurucularından olan Səadət Buta  çıxışında söyləyib:

-Kəlağayı ulu nənələrimizin ismət örpəyi,  anaların sədaqət, məhəbbət örpəyi, qız-  gəlinlərin qismət örpəyi, qan- qada yetirən qeyrət örpəyidi. 26 noyabr "Kəlağayı Günü" nün bayram kimi qeyd edilməsinin təşəbbüs göstərən və hər il yüksək səviyyədə "Kəlağayı Bayramı" nı qeyd edən, geniş təbliğ edən, bu yolda fədakarlıq göstərən Güllü Eldar Tomarlıdl. Diyar- diyar gəzir, kəlağayı haqqında  festivallar, bayramlar, sərgilər keçirir, təşkilatın sayəsində 10 - a qədər kəlağayı haqqında kitab işıq üzü görüb, 300 -ə qədər. kəlağayı haqqında şeirlər yazılıb. Bu gün də Neftçalada qeyd olunması ürəyimcə oldu. Çünki, bura mənə doğmadı. Bu rayonda çox olmuşam, vəfalı dostum- Əməkdar Mədəniyyət İşçisi, Aşıq Pəri Məclisinin qurucusu, şair, mədəniyyətimiz yolunda fədakarlıq göstərən  Narınc Xatunun yurdudu bu yurd. Məzarını ziyarət etdik bu gün, duyğulu anlar yaşadım. Ruhu şad olsun. Qürur duyuram ki, milli dəyərlərimiz bizi birləşdirir.

 

Sonra  İnteqrasiya təlimli internat tipli gimnaziyanın direktoru Aytəkin Mahmudova, AYB- nin üzvü Etibar Əbilov, "Gündoğan" qəzetinin baş redaktoru Bədirə Niftalıyeva, şairlərdən- Brilyant Atəş, Fərhad Əzizbəyli, Hənifə Şəbnəm, Heydər Əliyev Mərkəzinin əməkdaşı Şokət Əliyeva kəlağayı haqqında maraqlı çıxışları ilə alqışlarla qarşılanıb.

Müğənni Yusifova şən nəğmələr ilə tamaşaçılara xoş ovqat bəxş edib. 

Güllü Eldar Tomarlının toplayıb tərtib etdiyi "Babamın papağı, nənəmin kəlağayısı", Güllü Eldar Tomarlının "Kəlağayı Bayramı", Brilyant Atəşin  "Keçmişdən sabaha yol kəlağayı" kitabları  təqdim olunub.

Sonda Güllü Eldar Tomarlı Neftçala Rayon İcra Hakimiyyətinə, aidiyyatı olan dövlət qurumlarına, tədbirə zəhməti keçən hər kəsə və tədbir iştirakçılarına minnətdarlığını bildirib.

Sonda xatirə şəkili çəkilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2025)

 

Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarı, bütün varlığı ilə Vətəninə, xalqına bağlı olan dünya şöhrətli siyasətçi və böyük dövlət xadimi, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş geniş virtual kitab sərgisi və “Heydər Əliyev və milli dövlətçilik” adlı daycest hazırlanıb. Hazırlanan materiallar Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində müstəsna, əvəzsiz xidmətləri ilə əbədilik qazanan, dövlət müstəqilliyimizin, azərbaycançılıq məfkurəsinin banisi, Ümummilli Liderin mənalı həyat yolu, zəngin və çoxşaxəli irsinin tədqiqi və gənclər arasında təbliği məqsədilə hazırlanıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Kitabxanadan verilən məlumata görə, vrtual kitab sərgisində dahi şəxsiyyətin həyatının müxtəlif dövrlərini əks etdirən kitablar, sənədlər, məlumatlar yer alır.Belə ki materialda bir sıra rəsmi sənədlərin tam mətni, Ulu Öndər Heydər Əliyevin həyatı və ictimai fəaliyyətinin əsas tarixləri, müdrik kəlamları, təltifləri haqqında məlumatlartəqdim edilir. Virtual kitab sərgisində Ulu Öndərə həsr ediləndövlətçilik, gənclər siyasəti, elm, mədəniyyət, təhsil, səhiyyə, iqtisadiyyat, kitab, mütaliə və digər mövzularda qələmə alınan“Heydər Əliyev. Xalqa həsr olunmuş ömür”, “Ümummilli lider: Azərbaycandan türk dünyasına”, “Tariximizin Heydər Əliyev zirvəsi”, “Heydər Əliyev obrazı təsviri sənətdə”, “Heydər Əliyevin siyasi dilinin lüğəti”, “Heydər Əliyev hər zaman bizimlə” kimi kitabların tam mətni sərgilənir.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin anım günü münasibətilə hazırlanan virtual kitab sərgisi kitabxananın rəsmi saytında https://www.ryl.az/multimedia/umummilli-lider-heyder-eliyevin-anim-gunu yerləşdirilib. 

“Heydər Əliyev və milli dövlətçilik” adlı daycestdə Ulu Öndərin milli dövlətçiliyin qorunub saxlanması və inkişafı uğrunda misilsiz fəaliyyətini əks etdirən materiallar, bir sıra müəlliflərin elmi, publisistik və analitik məqalələrinin biblioqrafik təsviri və qısa xülasəsi toplanmışdır. Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan materialda bir sıra rəsmi sənədlərin tam mətni ilə yanaşı, görkəmli şəxslərin Ulu Öndər Heydər Əliyev haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər də yer alır. Bundan əlavə daycestdə “Müstəqil dövlətin memarı və qurucusu” adlı məqalənin tam mətni də təqdim edilir.

“Heydər Əliyev və milli dövlətçilik” adlı daycest kitabxananın rəsmi saytında https://www.ryl.az/funds/daycest yerləşdirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2025)

 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin sədri Ülvi Mehdiyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Rumıniya Hökumətinin Baş katibinin dəvəti əsasında Buxarest şəhərində səfərdədir. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına ASAN-dan verilən məlumata görə, səfərin ilk günü nümayəndə heyəti Buxarest şəhərində Tey Parkında Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edib. Abidənin önünə gül dəstəsi qoyulub, Ulu Öndərin xatirəsi ehtiramla anılıb.

Dövlət Agentliyinin nümayəndə heyəti Rumıniya Hökumətinin Baş Katibliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Dövlət Sektorunda İnnovasiya Forumu”nda iştirak edib.

Açılış mərasimində Dövlət Agentliyinin sədri innovasiyaların və müasir texnologiyaların dövlət xidmətlərinin səmərəliliyinin artmasındakı rolu və bu istiqamətdə “ASAN xidmət” tərəfindən görülmüş işlər barədə məlumat verib.

Forum çərçivəsində Rumıniyada dövlət xidmətləri sahəsində tətbiq olunan innovativ həllərin təqdimatı, həmçinin seçilmiş layihələrin mükafatlandırılması mərasimi baş tutub.

“ASAN xidmət” Rumıniya Hökumətinin təşəbbüsü və dəvəti ilə bu ölkədə dövlət xidmətləri sahəsində həyata keçirilmiş layihələrin cari il üzrə qiymətləndirilməsində və mükafatlandırılmasında iştirak edib. “ASAN xidmət” modelinin dövlət xidmətləri sahəsində innovasiyaların və rəqəmsal həllərin tətbiqi ilə əldə etdiyi qabaqcıl nailiyyətlərinə istinad edilərək müsabiqənin qaliblərindən biri Dövlət Agentliyi tərəfindən seçilib və qalibə xüsusi olaraq təsis olunmuş “ASAN" mükafatı təqdim olunub.

Xüsusi “ASAN" mükafatının qalibi Rumıniyanın Yaşı şəhəri tərəfindən həyata keçirilmiş layihə olub. Mükafatın qalibi olmuş layihənin nümayəndələri və Yaşı şəhər rəhbərliyi “ASAN xidmət” təcrübəsi ilə yerində tanış olmaq imkanı əldə edəcəklər.

Xüsusi olaraq qeyd olunmalıdır ki,  “ASAN xidmət”ə dair mükafat ilk dəfə olaraq Avropa İttifaqı üzv ölkəsinin nümayəndələrinə təqdim olunub. Bundan öncəki dövrdə müvafiq mükafat Afrika qitəsində dövlət xidmətləri sahəsində qabaqcıl nailiyyətlər əldə etmiş dövlətlərin nümayəndələrinə təqdim edilib.

Forum çərçivəsində, həmçinin “ASAN xidmət”ə həsr edilmiş xüsusi sessiya keçirilib və Dövlət Agentliyinin nümayəndəsi tərəfindən müvafiq sahə üzrə ölkəmizin qabaqcıl təcrübəsi barədə geniş təqdimat edilib.

Səfər zamanı baş tutan tədbir və görüşlərdə Azərbaycan Respublikasının Rumıniyadakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Qüdsi Osmanov da iştirak edir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2025)

1 -dən səhifə 2595

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.