İlhamə Məhəmmədqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Sumqayıt təmsilçisi

Sumqayıt şəhəri Azərbaycanın böyük sənaye mərkəzlərindən biri olmaqla yanaşı, həm də yaşıllıq və ekologiya baxımından diqqət çəkən şəhərlərdən biridir. Buranın yaşıllıq sahələrinin genişləndirilməsi və abadlaşdırılması istiqamətində aparılan işlər əhalinin rifahının artırılması və şəhərin estetik görünüşünün yaxşılaşdırılması məqsədi daşıyır.

Sumqayıt şəhər Yaşıllaşdırma İdarəsinin rəisi Mübariz Süleymanovun verdiyi məlumata görə, şəhərin müxtəlif istiqamətlərində payız mövsümü ilə əlaqədar olaraq geniş miqyasda mövsümi güllər əkilir. Son aylarda şəhərin Heydər Əliyev, Azərbaycan, Səməd Vurğun prospektlərində, Koroğlu və Bakı küçələrində 95 minə yaxın mövsümi gül, həmçinin 45 minə yaxın çoxillik gül əkilir, bu da şəhərin estetik görünüşünə xüsusi rəng qatır.

Bu işləri görən kollektiv təkcə gözəllik yaratmaqla kifayətlənmir, həm də şəhərin havasını təmizləyir, insanlara sağlam və xoş mühit təqdim edir. Mövsümi və çoxillik güllərin seçilməsi və əkilməsi zamanı diqqət yetirilir ki, onlar həm uzunömürlü olsun, həm də şəhərin iqlim şəraitinə uyğun gəlsin.

Həmçinin qeyd edək ki, Yaşıllaşdırma İdarəsinin qarşıdakı planlarında noyabrın 1-dən etibarən şəhərin bütün istiqamətlərində, küçə və xiyabanlarda ağac və kol bitkilərinin əkilməsi nəzərdə tutulub. Bu, Sumqayıtın yaşıllıq potensialını daha da artıracaq və şəhər sakinlərinə əlavə sərinlik və təbiət rahatlığı təmin edəcək.

Yaşıllaşdırma İdarəsinin gündəlik işləri isə geniş spektri əhatə edir. Buraya qazonların biçilməsi, yaşıllıq sahələrinin təmizlənməsi, suvarılması, alaq otlarının səkilərdən təmizlənməsi və mövsümlə bağlı torpağın yumuşaldılması kimi mühüm tədbirlər daxildir. Bu işlər şəhərin yaşıllıq sahələrinin sağlam və baxımlı qalmasını təmin edir.

Sumqayıtın bu cür abadlaşdırılması və yaşıllaşdırılması işləri həm yerli əhali, həm də şəhəri ziyarət edən qonaqlar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır. Bu tədbirlər gənclik məkanının müasir və yaşıl şəhər imicini qoruyub saxlaması üçün vacibdir.

Ümumilikdə, Sumqayıtın yaşıllaşdırılması və abadlaşdırılması istiqamətində aparılan işlər şəhər həyatının keyfiyyətinin yüksəldilməsi, ekoloji tarazlığın qorunması və şəhərin gözəlləşməsi baxımından önəmlidir. Mübariz Süleymanov və onun rəhbərlik etdiyi kollektivin səyləri sayəsində Sumqayıt getdikcə daha yaşıl, təmiz və canlı bir məkana çevrilməkdədir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(20.10.2025)

(Cəlilabad ədəbi mühitinin tanınmış nümayəndəsi, bədii qiraətçi və şair Mikayıl İnçəçaylının 65 illik yubileyi münasibəti ilə ithaf olunur!)

İlqar İsmayılzadə,

fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, "Həməşəra" mətbu orqanının təsisçisi və baş redaktoru, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, "Ədəbiyyat və incəsənət" portalının Cənub təmsilçisi

Tarixi abidələr, pəhlivanlar, mərdlər, şəhidlər və şairlər diyarı olan doğma Cəlilabad ədəbi mühitində öz parlaq imzası ilə yanaşı həm də mədəni şəxsiyyəti ilə tanınan və hörmətə layiq görülən qələm sahiblərindən biri də bu günlər 65 illik yubileyinə hazırlaşdığımız şair Mikayıl İnçəçaylıdır. 

Qısa bioqrafik məlumat:

Mikayıl İnçəçaylı (Mikayıl İsmayıl oğlu İsmayılov): 1960-cı ilin oktyabr ayının 20-sində Astraxanbaza (indiki Cəlilabad) rayonunun Bozayran kəndində bir sadə və zəhmətkeş ailədə dünyaya göz açıb. İbtidai və orta məktəbi Cəlilabad rayonunda bitirdikdən sonra 1984-cü ildə Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq şəhərində) Texnologiya İnstitutuna daxil olmuş, ali təhsilini bitirdikdən sonra Leninqrad Metallurgiya Zavodunda texnoloq, sonra isə sahə rəisi vəzifələrində çalışmışdır. 1992-ci ildə isə doğma vətəni Azərbaycana qayıtmışdır.

Hələ kiçik yaşlarından etibarən poeziya və şeir sahəsinə həvəs göstərmiş, bir sıra şeirlər qələmə almışdır. 1990-cı ildə isə ədəbiyyat sahəsində öz şeirləri ilə tanınmış, qələmə aldığı şeirləri 1993-cü ildən etibarən dövrü mətbuatda çap olunmağa başlamışdır. Daha sonralar Cəlilabadda nəşr edilən "Sözün işığı" bədii-ədəbi jurnalının korrektoru kimi fəaliyyət göstərmişdir.

İndiyədək Mikayıl İnçəçaylının iki poetik toplusu işıq üzü görmüşdür. Belə ki, 2016-cı ildə "Üz qoyaram torpağına kəndimin", 2025-ci ildə isə "Gözlərimdə yaş gəlmişəm" adlı şeir kitabları çap olunaraq oxucularının görüşünə gəlmişdir.

Mikayıl İnçəçaylı Cəlilabad ədəbi mühitinin tanınmış, hörmətli və dəyərli nümayəndələrindən biri olaraq həm bacarıqlı şair, həm də bacarıqlı bədii qiraətçidir. Gözəl və təsirli səs tembrinə malik olduğu üçün istər öz şeirləri, istərsə də digər şairlərin şeirlərini çox gözəl və təsirli formada qiraət etməyi bacarır. Hal-hazırda ədəbiyyat və poeziya sahəsində olmaqla yanaşı həm də el məclislərində aparıcılıqla məşğuldur.

Cəlilabad rayonu və cənub bölgəsinin dialekti, şivəsi və orijinal danışıq tərzinə əsasən, el arasında daha çox "Mikayıl əmi" kimi tanınır və sevilərək hörmətə layiq görülür.

Cəlilabad ədəbi mühitini layiqincə təmsil etdiyinə və ədəbiyyat sahəsində davamlı və uğurlu fəaliyyətinə görə 2025-ci ildə "Həməşəra" müstəqil elmi, tarixi, mədəni və ictimai rüblük mətbu orqanı tərəfindən "Həməşəra" Fəxri Diplomuna layiq görülmüşdür. Məlumat üçün bunu da qeyd etmək lazımdır ki, dəyərli el şairi həm də son zamanlar sosial şəbəkə nəzdində tanınmış şair, yazıçı və esseist, AYB və AJB-nin üzvü Arzu xanım Əyyarqızı tərəfindən təsis edilmiş "Həməşəra Poeziya Məclisi" qrupunun fəal üzvüdür. 

Ailəlidir, 5 övladı və 4 nəvəsi var.

"İnçəçaylı" təxəllüsü barədə izah:

Dəyərli el şairimizin istifadə etdiyi "İnçəçaylı" təxəllüsü onun doğulub boya-başa çatdığı Bozayran kəndi və eləcə də ətraf kəndlərdən axıb keçən İncəçay çayının adını tərənnüm edir.

Rəsmi sənədlərdə çayın adı "İncəçay" kimi qeyd edilsə də yerli və yaşlı nəsilin söylədiyinə görə, çayın əsil adı "İnçəçay"dır. Bu isə nazilsə də heç vaxt qırılmayan hər hansı bir şey (el arasında istifadə edilən: "Haqq inçələr, nazilər, amma üzülməz" məşhur misal) mənasındadır. Çünki həmin su hövzəsindən ilin bütün fəsillərində su axır və çayın su səviyyəsi azalsa belə onun məcrasından suyun nazik qol kimi axdığına şahid olmaq mümkündür.

Subyektiv baxış:

Cəlilabad ədəbi mühitinin dəyərli nümayəndəsi Mikayıl İnçəçaylının şəxsiyyətini iki cəhətdən araşdırmaq olar:

1. Ədəbiyyat sahəsində malik olduğu özəl bacarıq;

Mikayıl əmi cəmiyyət arasında bir şair kimi öz yerini tutmuş parlaq imza sahibi olan bacarıqlı bir şairdir. Onun şeirlərində elə, obaya, vətənə və milli-mənəvi dəyərlərə bağlılıq aydın şəkildə müşahidə və hiss edilir. Şairin uzun illər boyu erməni əsarətində qalmış Qarabağ mövzusunda II Qarabağ Savaşından öncə qələmə aldığı şeirləri mənzum tariximizin nümunələri kimi təqdim edilə bilər.

Təbiilik və səmimiyyət Mikayıl İnçəçaylı poeziyasının digər əsas xüsusiyyətlərindən biridir. Onun poeziya nümunələri çətin ifadələr və mürəkkəb fəlsəfi terminlərdən uzaqdır. Sanki malik olduğu sadə və təvazökar şəxsiyyəti qələmə aldığı şeirlərinə hopmuşdur.

Bununla yanaşı o, həm də bədii qiraət sahəsində xüsusi ustalığa malik olan bir qiraətçidir. Qiraət etdiyi şeirlər dinləyicinin diqqətini dərhal cəlb edir, qəlbləri sızladır. Bu baxımdan Mikayıl İnçəçaylı poeziyasının dinləyiciləri 7-dən 77-ə qədər hər kəsi valeh edir. Bir sözlə, şeirlərinə hakim olan xüsusi ahəngdarlıq və sadə dillə söylənən təbii və dərin mənalar insanın ruhunu oxşayır.

Bütün bunlara görə, yazdığı şeirləri ümumi baxımdan uğurlu sayılaraq dinləyicinin ürəyini sızladır, dinləyicidə xüsusi rəğbət, sevgi və bağlılıq hissi yaradır. Bunlar dəyərli şairimiz Mikayıl İnçəçaylının şeir və poeziya sahəsində malik olduğu xüsusi imtiyazıdır.

2. Şəxsiyyət və mənəvi xüsusiyyətləri;

İstər ağıl və məntiq, istər milli mentalitet, istərsə də dini nöqteyi-nəzərdən istənilən insanı malik olmadığı sözlərlə tərifləmək yolverilməzdir. Belə bir iş mübaliğə və şişirtmə adlanaraq çox qəbahətli bir əməldir. Lakin müxtəlif dəyərli insanların malik olduğu insani keyfiyyətləri ədalət, insaf və səmimiyyət çərçivəsində olduğu kimi dilə gətirmək tam başqa yanaşma və tamamilə fərqli bir məsələdir. Bu baxımdan məddahlıq və mübaliğə ilə səmimi dəyərləndirmə arasında fərq qoymaq bir zərurətdir. Çünki səmimi dəyərləndirmə haqqında danışılan insana mənəvi dəstək olmaqla yanaşı, həm də cəmiyyət arasında yaxşılıq və insani dəyərlərin təbliği və yaşadılması anlamındadır.

Mikayıl əmi şeir və poeziya, eləcə də bədii qiraət sahəsində özəl bacarıq, istedad və peşəkarlıqla yanaşı həm də sözün həqiqi mənasında bir dəyərli və mədəni şəxsiyyətdir. Milli-mənəvi, dövlətçilik və insanlıq dəyərlərinə sədaqət onun qələmi, danışığı və davranışında özünü aydın tərzdə göstərir.

O, qələm dostlarının, xüsusilə də gənc nəsildən olan ədəbiyyat nümayəndələrinin istənilən uğuruna görə ürəkdən sevinən, gənc nəsilə mənəvi ata kimi mənəvi dəstək olan dəyərli bir el şairi, hörmətli bir ağsaqqaldır. Onun davranışı və danışığına diqqət yetirdikdə həyatın hər bir sahəsində sadə, səmimi və təvazökar olduğunu təsbit etmək mümkündür. Bu baxımdan təkəbbür, özündən müştəbehlik və paxıllıq, həmçinin, ara vurmaq kimi mənfi xüsusiyyərlərdən uzaqdır. Əslində Mikayıl İnçəçaylını ədəbi mühitdə və el arasında bu qədər sevdirən və hörmətə gətirən əsas amil də budur.

Mədəni və səmimi şəxsiyyətlə poeziya sahəsində malik olduğu xüsusi bacarıq ondan el arasında dəyərli və qiymətli bir nümunə yaratmışdır. Əslində ədəb və etikaya xidmət etməli olan ədəbiyyat sahəsi mədəniyyət və etika ilə birləşəndə sözün həqiqi mənasında bir cəmiyyət, xalq və bəzən bütün dünya xalqları üçün aydınlıq və dəyər ocağı meydana gəlir.

Arzu və diləklər:

Bu təqdimatın sonunda doğma elimizin dəyərli şairlərindən, eyni halda öz səmimiyyəti, etikası, doğru-dürüstlüyu və yüksək insani keyfiyyətləri ilə tanınan hörmətli Mikayıl İnçəçaylıya uzun, sağlam və mənalı-məsud ömür, ailə xoşbəxtliyi və yaradıcılıqda yeni-yeni uğurlar diləyirəm!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(20.10.2025)

Arzu Əyyarqızı,

“Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyi"nin üzvü və Cəlilabad rayonu üzrə rəsmi təmsilçisi, "Həməşəra Poeziya Məclisi"nin yaradıcısı və rəhbəri, AYB və AJB-nin üzvü, şair-publisist. "Ədəbiyyat və incəsənət" üçün

Gündə bir tablet. Həkim Arzu təyin etdi. Amma bu dəfə ağrını yox, vicdanı müalicə etmək üçün.

İnsanlar dərmanlara inanır. Onlar kiçik, yuvarlaq, örtüklü möcüzələrdir. Bir tablet - və hər şey düzələcək. Baş ağrısı, ürəkbulanma, vicdan sancısı, hətta yaddaşın qabarıqları. Amma heç kim soruşmur: bu tabletin içində nə var? Həqiqətmi, yoxsa susdurulmuş simptomlar?

 Həqiqət örtüklü tabletlərin tərkibini sizə izah etmək istəyirəm.

Tabletin üzərində parlaq bir örtük var - şəkərli, asan udulan. Həqiqət də bəzən belədir: acı olduğu üçün şirinləşdirilir. Mediada, məktəbdə, ailədə. "Hər şey yaxşı olacaq" - bu cəmiyyətin ən çox təyin etdiyi dozadır.

 Yan təsirlərini də deyim. 

Həqiqətin yan təsirləri var. Onu qəbul etdikdə:

İlk simptom: narahatlıq. Çünki artıq bilmədiyin şeyləri bilirsən.

 İkinci mərhələ: inkar. "Yəqin bu tablet mənə uyğun deyil." 

 Üçüncü mərhələ: azadlıq. Həqiqət bədəni tərk edir, amma ruhda qalır.

D.S. (Da siqna)

Bazar ertəsi. 1 tablet vicdan

Təsiri  - Gecə yuxusuzluq      

Çərşənbə.   1 tablet sual  

Təsiri - Sosial narahatlıq    

Cümə.       1 tablet ironiya 

Təsiri - Gülərək ağlama…

Həqiqət çeynənməz, udularsa dəyişdirir.

Tabletin ölçüsü kiçikdir, amma təsiri bəzən bir ömürlük.

Bəzi insanlar həqiqəti yeməkdən sonra qəbul edir - tox olduqları zaman.

Ən təhlükəli yan təsir: düşünmək.

Reseptsiz satılan yalanlar...

Ən çox yayılmış dərmanlar reseptsiz satılır. Yalanlar da elə. Onlar:

Reklam formatında təqdim olunur: "Bu sistem sizin xeyriniz üçündür." 

Yan təsirləri gizlədilir: "Əgər narahat olursansa, deməli problem səndədir."

Dozası artırılır: "Hər gün bir az daha sus."

Yalanlar ucuzdur, əlçatan və asan udulan. Onlar cəmiyyətin əczaxana vitrinində ön sıradadır. Həqiqət isə arxa rəfdə, toz içində, istifadə qaydası bilinməyən bir tablet kimi gözləyir.

Bu esse bir tabletlikdir, nə çox, nə az. Amma içindəki maddə aktivdir: metafora, ironiya, vicdan. Əgər qəbul etsən, yan təsirləri ola bilər. Amma bəlkə də bu dəfə, ağrını yox, özünü müalicə edərsən, ey insan!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(20.10.2025)

Nail Zeyniyev, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bəzən şeirlər qayıtmaq istəmədiyimiz yerlər kimidir..

Bundan yola çıxaraq, istəməsəm də o yerlərə bir də qayıdaraq yeni şeirlər kitabımı ərsəyə gətirmişəm və həmin kitab tezliklə sizlərlə olacaq, indi isə kitabın adını qoyduğum "Peşmanlıq nəğmələri" şeirini ilk dəfə təqdim edirəm..

Dünən eyni döngədə səninlə qarşılaşdıq,

Ürəyində iztirab, gözündə yaş görmədim.

O qayğısız illərin qorxusu yoxa çıxmış,

Sakitcə baxdın mənə, başqa təlaş görmədim.

Elə bildim əzəldən tanrı bizi ayırmış,

Elə bildim mən səni tanımadım nə vaxtsa.

Hər vüsalın sonuna bir ayrılıq varıymış,

Nə biləydım qapıma qəm gələcək nə vaxtsa.

Keçdi sənli xəyallar başımdan duman kimi,

Mən göylərə ağladım, göylər mənə ağladı.

Ağ günlərə çıxan tək qara saçlarım oldu,

Anam qara bağladı, atam qara bağladı.

O sahildə gözlədim, o son görüş yerində,

İçimdən bir ah etdim yoxluğuna, bağışla.

Qıymadığım tellərin boynuma kəndir oldu,

Heyif, niyə ölmədim, heyif, məni bağışla..

Ürəyim bu əzaba necə dözdü bilmirəm,

Oxuyuram özümə düşmanlıq nəğmələri.

Mürəkkəbim də qandı, qələm viran, mən viran,

Sənə xatirəm olsun peşmanlıq nəğmələri.

Və sonda:

Kitabın öncədən sifarişi üçün müəlliflə əlaqə saxlaya bilərsiniz, metrolara çatdırılma var. 

Əlaqə nömrəsi: 055-519-35-75 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(20.10.2025)

Aşqabad şəhərində (Türkmənistan) Məxdumqulu Türkmən Dövlət Universitetində Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu rərəfindən buraxılan Məxdumqulu Fəraqinin “Aşiq Olmuşam” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, tədbir Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Türkmənistanın YUNESKO üzrə Milli Komissiyası və Türkmənistan Elmlər Akademiyası tərəfindən birgə təşkil olunan “Mahmud Kaşğarinin “Divani Lüğət ət-Türk” əsərində Sülh və Etimadın rolu” mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans çərçivəsində baş tutub.

Tədbirdə Fondun prezidenti xanım Aktotı Raimkulovanın adından təşkilatın layihə rəhbəri Leyla Həsənova çıxış edərək bildirib ki, “Məxdumqulu Fəraqi türkmən ədəbiyyatının böyük klassiki olmaqla yanaşı, ümumtürk dünyasının mənəvi birliyinin və ortaq dəyərlərinin təcəssümüdür. 2024–2025-ci illər üçün YUNESKO-nun Yubiley Təqviminə daxil edilmiş Məxdumqulu Fəraqinin 300 illik yubileyinin beynəlxalq səviyyədə qeyd olunması onun irsinə göstərilən dərin hörmətin bariz nümunəsidir. Həmçinin şairin əlyazmalarının YUNESKO-nun “Dünyanın yaddaşı” reyestrinə daxil edilməsi onun yaradıcılığının bəşəri əhəmiyyətini təsdiqləyir”.

Təqdimat mərasimində həmçinin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Elmi nəşrlər” şöbəsini müdiri Töhfə Talıbova (onlayn), Azərbaycan Respublikasının Türkmənistandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Qismət Gözəlov, Türkmənistanın Məxdumqulu adına Dil, Ədəbiyyat və Milli Əlyazmalar İnstitutunun baş direktoru Davud Orazsahedov çıxış edərək, Məxdumqulu Fəraqinin yaradıcılığının yalnız öz dövrünün deyil, həm də bütün türk dünyasının mənəvi-ədəbi simvoluna çevrildiyini, poeziyasında insanlıq, vətənpərvərlik, ədalət və birliyə çağırış kimi bəşəri dəyərləri tərənnüm etdiyini vurğulayıblar.

Tədbirdə Türkmənistanın mədəniyyət və elm qurumlarının nümayəndələri, Məxdumqulu Türkmən Dövlət Universitetinin professor-müəllim heyəti və tələbələri, Türkmənistanda akkreditə olunmuş diplomatik korpusun üzvləri və KİV təmsilçilərinin iştirak ediblər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.10.2025)

15 oktyabr, 2025-ci il tarixində Aşqabad şəhərində (Türkmənistan) Maxdumqulu Türkmən Dövlət Universitetində Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu, Türkmənistanın YUNESKO üzrə Milli Komissiyası, Türkmənistan Elmlər Akademiyası tərəfindən birgə təşkil olunan “Mahmud Kaşğarinin “Divani Lüğət ət-Türk” əsərində Sülh və Etimadın rolu” mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans keçirilib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, konfrans 2025-ciilin “Beynəlxalq Sülh və Etimad İli” elan olunması və Türkmənistanın daimi neytrallığının 30 illiyinin qeyd olunması çərçivəsində baş tutub. 

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun layihə rəhbəri Leyla Həsənova bütün iclas iştirakçılarını salamlayaraq Fondun prezidenti xanım Aktotı Raimkulovanın rəsmi təbrik məktubunu oxuyub: “Azərbaycan Respublikasının Qəbələ şəhərində keçirilmiş Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü zamanı Türkmənistanın Fondun müşahidəçi dövlət statusunda rəsmi olaraq qəbul edilməsi olduqca sevindirici haldır. Türkmənistanın Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ailəsinin üzvü olmasından böyük şərəf duyuruq”. 

Məktubun davamında qeyd olunub: “Mahmud Kaşğarinin dünya filologiyasına və türk mədəni isinə töhfəsi olduqca dəyərlidir. ‘Divani Lüğət ət-Türk’ sadəcə bir lüğət deyil, ümumtürk dilinin, düşüncəsinin və həyat fəlsəfəsinin ensiklopediyasıdır. Bu, danılmaz bir faktdır,” – deyə xanım Aktotı Raimkulovanın fikirləri məktubda əks olunub.

Leyla Həsənova  eyni zamanda Fondun fundamental əsərin 950 illik yubileyinə həsr olunmuş fəaliyyəti istiqamətlərindən söz açıb.

Plenar iclasda həmçinin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli (onlayn), Türkmənistanın YUNESKO üzrə Milli Komissiyasının məsul katibi, Türkmənistanın Qəhrəmanı, fəlsəfə elmləri namizədi Çınar Rüstemova çıxış edərək Mahmud Kaşğarinin “Divani Lüğət ət-Türk” əsərinin türk dünyasının mənəvi və elmi irsində tutduğu əvəzsiz roldan danışıblar.

Konfrans 2 sessiyadan – “Mahmud Kaşğarinin“ Divani Lüğət ət-Türk” əsərində Sülh və Etimadın rolu” və “Mahmud Kaşğarinin “Divani Lüğət ət-Türk” əsərinin filologiyaya qazandırdığı töhfələr” ibarət olub. 

Tədbirdə Azərbaycan, Qazaxıstan, Türkiyə, Özbəkistan, Türkmənistan, Moldova, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, İran İslam Respublikası, Hindistan və digər ölkələrdən qatılmış yüksək səviyyəli alimlərin iştirakı ilə Mahmud Kaşğarinin əsərinin filoloji və mədəni əhəmiyyəti, onun humanitar elmlərin inkişafında rolu, xalqlar arasında qarşılıqlı anlaşmanın möhkəmlənməsinə verdiyi töhfə müzakirə olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.10.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Teatr tariximizdə teatr yaradcıları kimlər olubdur? Kimlər teart yaradıblar? Amalya Pənahova  Bakı Bələdiyyə Teatrını, Rafiq Tağıyev Rəşid Behbudov Teatrını,Fikrət Məmmədov "Tələbə Teatrı"nı, Arif Quliyev İsmayıl Şıxlının Adını Daşıyan Teatrı, Mikayıl Mikayılov  "Dərnəgül Teatrı"nı,Vidadi Sərdarov  "Sərdarov Teatrı"nı,Fəxrəddin Manafov "Mədəniyyət Teatrı"nı yaradıblar. Və əlbəttə ki bu sırada  Vaqif İbrahimoğlunun yaratdığı Yuğ Teatrı xüsusi yer tutur.

Vaqif İbrahimoğlu 18 oktyabr 1949-cu ildə Bakı şəhərinin Mərdəkan qəsəbəsində anadan olub. 1967-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsinə daxil olmuş, 1972-ci ildə həmin institutu bitirib. 1973–1976-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor kimi çalışıb.

1976–1979-cu illərdə Azərbaycan Teatr Cəmiyyətinin nəzdindəki Eksperimental Teatr Studiyasında, 1979–1982-ci illərdə Tədris Teatrında Bədii rəhbər, 1982–1989-cu illərdə isə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında baş rejissor vəzifəsində fəaliyyət göstərib.

Azərbaycan Milli Akademik Dram Teatrında, Türkiyənin Ankara və Bursa teatrlarında, Estoniyanın Uqala Teatrında tamaşalar hazırlayıb. 1989-cu ildə yaradıb YUĞ Teatrını, özü də bədii rəhbəri vəzifəsində çalışıb. 1992-ci ildə YUĞ Teatr-Studiyası dövlət statusu alıb.

Vaqif İbrahimoğlu "YUĞ" teatrında 1989-cu ildən həyatının sonuna qədər 90-a yaxın tamaşaya quruluş verib. 22 may 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi fəxri adı ilə təltif olunub.

Teatr Xadimləri İttifaqənən təsis etdiyi "Qızıl Dərviş" mükafatı laureatı, ADMİU-nun dosenti idi. 2006-cı ildən Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüdü alırdı. Vaqif İbrahimoğlu 12 may 2011-ci ildə Bakıda vəfat edib.

Filmoqrafiya

1. Dantenin yubileyi

2. Bağlı qapı

3. Əlavə iz

4. Qəm pəncərəsi

5. Qurama

6. Otel otağı

7. Dağın nəvəsi

8. Pəri qala

9. Sahə

2019-cu ilin martında Bakıda Vaqif İbrahimoğlunun xatirəsinə həsr olunan "Boş məkanın dolğunluğu" adlı eksperimental tamaşalar festivalı keçirilib.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.10.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Vəkilov deyincə, ilk ağla Səməd Vəkilov – dahi şairimiz Səməd Vurğun gəlir. Amma redaqoqika tariximizdə yeri olan bir Vəkilov da var, Səmədin böyük qardaşı. Bu gün onun doğum günüdür, anadan olmasının tam 123-cü ildönümüdür. Gəlin ruhuna dualar oxuyub da bir qədər həyat hekayəsinə nəzər yetirək.

Mehdixan Vəkilov 1902-ci il iyun ayının 15-də Qazax qəzasının Yuxarı Salahlı kəndində doğulub. Dörd sinifli kənd məktəbini bitirdikdən sonra Cənubi Qafqaz müftisi Hüseyn əfəndi Qayıbzadənin Tiflisdə təsis etdiyi pansion tipli məktəbə göndərilib. O, 1918-ci ildə Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər seminariyası əsasında təşkil edilən Qazax Müəllimlər Seminariyasına daxil olub, 1924-cü ildə həmin tədris ocağını bitirib

Gənc nəslin tərbiyə edilməsi, xalqın maariflənməsi sahəsində böyük səylər göstərən Mehdixan Vəkilov Gəncə qəzası məktəblərində müfəttiş, Quba qəza maarif şöbəsinin müdiri və Şuşa şəhərində təşkil olunmuş müəllimlər kursunun müdiri vəzifəsində çalışıb.

1926–1931-ci illərdə Lenin adına Universitetdə (sonralar Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda) təhsilini davam etdirdiyi dövrdə də vurğunu olduğu sevimli peşədən ayrılmayıb, Balaxanı, Suraxanı fabrik-zavod məktəblərində İctimaiyyət fənnindən dərs deyib. Həmin məktəblərdə onun tələbələri arasında sonralar məşhurlaşan görkəmli yazıçı Mirzə İbrahimov və tanınan şərqşünas alim Məmmədağa Sultanov da var idi.

O, 1931–1934-cü illərdə Qəbələdə müəllim olub, Gəncədə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda, Bakı kolxoz məktəbində ictimai elmlərdən dərs deyib, 1934–1938-ci illərdə Xalq Maarif Komissarlığında müfəttiş, 1938–1941-ci illərdə Respublika Xalq Komissarları Soveti nəzdində İncəsənət işləri idarəsində teatr şöbəsinin müdiri və Elmlər Akademiyası Azərbaycan filialının tarix institutunda şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb.

Mehdixan Vəkilov İkinci dünya müharibəsi başlayandan sonra 1941-ci ilin sentyabr ayında Təbriz şəhərinə ezam olunub və 1942-ci ilin may ayına kimi orada “Vətən Yolunda” və“Qızıl Ordu” qəzetlərində (“Qızıl Ordu”nun redaktoru Mirzə İbrahimov olub), eləcə də Təbriz ziyalılarının nəşr etdikləri "Azərbaycan" (redaktoru İsmayıl Şəms) qəzetində əməkdaşlıq edərək, İran Azərbaycanında antiimperialist və antifaşist təbliğatının genişlənməsində səmərəli fəaliyyət göstərib. Və əlbəttə ki, bu fəaliyyətdə əsas yön iki Azərbaycanın ən azı mənəvi birləşməsi olubdur.

1942-ci ilin sentyabr ayından Mehdixan Vəkilov Qazax Rayonu Zəhmətkeş Deputatları İcraiyyə Komitəsinin sədri işləyib, həmin ilin noyabr ayından 1945-ci ilin may ayına qədər Ağstafa rayonuna rəhbərlik edərək, cəbhəyə ümumxalq yardımının güclənməsində fəal iştirak edib.

Kitabları

1. Minin və Pojarski

2. Cavanşir (roman)

3. Azərbaycanda mədəniyyətin çiçəklənməsi

4. Ömür dedikləri bir karvan yolu

5. Anadillər

Qeyd etdik, o, Xalq şairi Səməd Vurğunun böyük və yeganə qardaşıdır, həm də diplomat Cavanşir Vəkilovun atası, xalq yazıçısı Yusif Səmədoğlunun əmisi, xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun da əmisidir.

18 oktyabr 1975-ci ildə vəfat edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.10.2025)