Varis, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Bir müddət əvvəl filosof deyə çağırılan Əlisa Nicat əli xalqının qanına bulaşmış   Mir Cəfər Bağırovu Azərbaycan xalqının ən görkəmli nümayəndəsi adlandıraraq mədhiyyələrlə ucaltdı. İndi də Ədalət Abdinov adlı hansısa Azərbaycan Sosialist Hərəkatının sədri sosial mediada SSRİ dönəmində xalqlar həbsxanasının əsas cəlladı olmuş İosif Stalinə uzun-uzadı bir mədhiyyə yazıb. Bu o yana, onu sevməyənləri də topa-tüfəngə tutub. 

Sosial media axmaqlar üçün ağıllılara ağıl öyrətmək, bisavadlara savadlılardan səhv tutmaq, pozğunlara isə əxlaqlılara rişğənd eləmək meydanı verdi. Hamı da bunlara “məndən ötsün, qonşuma dəysin” deyib göz yummaqdadır. Hətta eldən arlanıb belələrini “like” da edirik. Amma kimlərsə dövlətçiliyə, xalqa qənim kəsilirsə, barı onlara qarşı susqun olmamalıyıq.

Qayıdaq yoldaş Abdinovla bağlı fakta.

“Stalin keçmişdə qalmayıb, Stalin postsovet məkanındakı xalqların qəlbində və şüurunda yaşayır. Onun keçmiş İttifaq respublikaları əhalisi arasında reytinqi həmin ölkələrin indiki prezidentlərinin  reytinqindən yüksəkdir. Üstəlik, Stalinin populyarlığı  gənclər arasında da fəal şəkildə artır”. Belə yazır yoldaş Abdinov.

Yaxşı, deyək ki fikir, əqidə plüralizmi var, insan siyasi yönüm seçməkdə azaddır, qoy danışsın. 

Amma o, on minlərlə işıqlı azərbaycanlını qırmızı terrora məruz qoyan diktatora haqq qazandırmaq üçün repressiya olunanlara ehtiram edən xalqımıza görün bir necə həaqarət yağdırır:

“Azərbaycana gəldikdə isə, son 30 ildə zühur etmiş bədnam millətçilər Stalinin repressiyalarından bəlağətlə zəvzəkləyirlər.”

Mən hüquqi müstəvini bir kənara qoyuram. Bu şəxsə ən azı ictimai qınaq tətbiq etmək lazımdır. 

Biz qırmızı xəttdən geri çəkildikcə kimlərsə daha abırsızcasına irəli şığıyırlar! 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2025)

Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qarabağ təmsilçisi

Özümü dərk edəndən Qarabağ məsələsi ilə, məcburi köçkün olduğumuza görə, Azərbaycan-Ermənistan münasibətləri ilə bağlı xəbərləri izləməyə çalışmışam. Hər zaman məni düşündürən bir məsələ olub ki, ermənilər bizi özünə düşmən bilir və iki əsrdir ki, bizə qarşı dəfələrlə soyqırımı aktı həyata keçiriblər. Ancaq bunu edənlərin əksəriyyətinin soyadında türk mənşəli sözlər var.

Məsələn: Babayan, Dəmirçiyan, Köçəriyan və s. Erməni soyadları, onların etnik kimliyi, tarixi mənşəyi və sosial-mədəni inkişaf prosesləri barədə mühüm məlumatlar əldə etmək üçün axtarış edəndə bir kitabla tanış oldum. Əziz Ələkbərli və Elbrus Qaraqoyunlunun "Türkmənşəli erməni soyadları" adlı kitabında təqdim olunan materiallar erməni toplumunun formalaşması və onların türklərlə əlaqələri barədə geniş və dərin araşdırmaları ehtiva edir. Kitabda erməni soyadlarının tərkibi araşdırılaraq, onların əsasən türkmənşəli olduğu elmi əsaslarla sübut edilir. Ermənilərin tarixi kimliyi və soyadlarınınmənşəyi onlarınmüxtəlif xalqlarla sıx əlaqədə olmasını sübut edir. Onların etnogenezi məsələsi tarixçilər arasında uzun illərdir müzakirə mövzusudur. Ermənilər özlərini "hay" adlandırsa da, onların kökləri müxtəlif etnik qrupların qarışığından yaranıb. Ənənəvi soyad sistemləri də bu qarışıq mənşəni əks etdirir.

Kitabda vurğulanır ki, Qafqazda və Yaxın Şərqdə tarixən yaşamış türk etnosları erməni toplumunun formalaşmasında mühüm rol oynayıb. Bir çox soyadlar türkmənşəli olub, zamanla fonetik dəyişikliklərə uğrayaraq erməniləşmiş formalar alıb. Araşdırmaya əsasən, erməni soyadları əsasən aşağıdakı qruplara bölünür:

1. Yer-yurd adlarından düzəlmiş soyadlar: Bu soyadlar, adətən, müəyyən bir bölgə ilə əlaqəli olur. Məsələn, Şuşanyan, Misiryan, Stambolçyan kimi soyadlar həmin şəxslərin və ya əcdadlarının müəyyən bir coğrafi məkandan gəldiyini göstərir.

2. Rütbə və mənsəb bildirən soyadlar: Qədim türklərdə geniş yayılmış ağa, şah kimi titullardan yaranan Ağayan, Ağabekyan, Şahyan, Şahnazaryan kimi soyadlar yüksək rütbəli şəxslərə aid olurdu.

3. Sifət və titul bildirən mürəkkəb soyadlar: Buraya Qarabekyan, Sarıbekyan, Qaraxanyan kimi soyadlar daxildir ki, bu da şəxsin xarakterik xüsusiyyətlərini və ya titulunu ifadə edir.

4. Heyvan və bitki adlarından düzəlmiş soyadlar: Türklərdə qədimdən yayılmış sözlərdən düzəlmiş Quzubekyan, Gülbekyan kimi soyadlar bu kateqoriyaya daxildir.

5. Ərəb və fars mənşəli isimlərdən yaranmış soyadlar: Türklərin vasitəsilə ermənilərə keçmiş Amiryan, Mirzoyan, Muradyan, Acemyan kimi soyadlar bu qrupa daxildir.

6. Peşə və sənət bildirən soyadlar: Türkmənşəli Dəmirçyan, Papaxçyan, Qırçyan kimi soyadlar konkret sənət və peşələrə işarə edir.

7. Məlik titulu ilə başlayan soyadlar: Zəngəzur-Qarabağ bölgəsindən olan Melik-Yeqanov, Melik-Şahnazaryan kimi soyadlar qədim alban-türk zadəganlarına məxsus olmuşdur.

8. Material adlarından düzəlmiş soyadlar: Dəmiryan, Daşyan, Altunyan, Gümüşyan kimi soyadlar müxtəlif metallar və materiallarla bağlıdır.

9. Dini adlardan düzəlmiş soyadlar: Allahverdyan, Tarverdyan, Mikaelyan, Davidyan, Musaelyan kimi soyadlar ilahi isimlərdən törəmişdir.

10. Türk etnoslarının adlarından düzəlmiş soyadlar: Arşakyan, Xalacyan, Avşaryan kimi soyadlar birbaşa türk tayfa adlarından götürülmüşdür.

Araşdırmalar göstərir ki, erməni soyadlarının böyük bir hissəsi türkmənşəli olub, uzun illər ərzində ermənilər tərəfindən qəbul edilib. Bu soyadlar təkcə fərdi identifikasiya vasitəsi deyil, eyni zamanda ermənilərin etnik və tarixi keçmişinin izlərini daşıyan mühüm elementlərdir.

Bu tədqiqatın nəticələri onu göstərir ki, tarixi reallıqları düzgün anlamaq üçün erməni etnogenezi və onların soyad sistemini diqqətlə öyrənmək lazımdır. Soyadlar yalnız adlar toplusu deyil, həm də xalqların keçmişinə işıq salan bir vasitədir.

Şəkildə: İndi çox yəqin ki, cəhənnəmdə qovrulan bu ən mənfur erməni, türkün qatı düşməni olmuş Zori Balayan da türk mənşəli soyadı daşıyırdı.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2025)

Əli Çağla, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Güney Azərbaycan təmsilçisi

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun təşkilati  dəstəyi ilə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalında həyata keçirilən “Güney Azərbaycan Ədəbiyyatının təbliği” layihəsində bu gün sizlərə Pərisa Təqizadənin şeirlərini təqdim edəcək.

Son bir ildə böyük oxucu auditoriyası toplayan və hər iki Azərbaycanda sevilərək izlənən layihəmiz davam edir. 

I.

Darıxır xiyabanlar 

Küçələr 

Pəncərələr, 

Əsarətin zəncirini qırmağa

Yerikləyirlər gülləyə 

Baramanı tərk edən kəpənəklər. 

Yarır Ərkin bağrını dilsiz etirazlar 

Baltalanırlar birbəbir çinarlar,

Artıq zeytun dalları kökdən qurusun 

Mən güllərə darıxmışam 

Güllələrsə ürəyimə 

Gəl qanımı sovur azadlıq 

Canım gicişir adın gələndə 

Damarlarımda al qanım darıxır. 

II.

Bu şəhər bu qədər qaranlıq deyildi 

Qar yağardı zalımın xiyabanlarına 

Əriyib canlanardı ürəyimizdə 

Novdanların taqqataq səsi 

Oxuyardı sərçələri,

Yaşayırmışıq kimi

Xəyal qurub 

Qol-boyun dolaşardıq 

Sevgimizdən keflənmiş küçələrini 

Biz uduzduq. 

Bir gecə yarısı 

Çıxmaz küçələrə azadlıq adı veriləndə 

Bağışla ana 

Uduzan balana

Ölüm yaraşar. 

III.

Gicəlir otağım 

Bir kölgə düşdü pəncərəyə sanki 

Saat qabağının zili tək 

Səsin beynimdə hələ də fırlanır. 

Yoxluğun Təbrizi səssizliyə bürüyür 

Təbrizin də gözləri küçələrindədir. 

Aynalar əl-ələ səni yoxlayır 

Sənsizlik başıma belə çırpılmamışdı. 

IV.

Mən 

Mirzə Cəlilin yazmadığı son məktubam. 

Molla Nəsrəddin nağılında 

Pəncərə həsrətində boğulan 

Müsəlman qadın. 

Qəm pəncərəsinin ssenari təməli.

Kefli İsgəndərin içməyə qıymadığı son bardağıyam. 

Mən tanrının ətəyindən asılan yasaq almayam. 

Bayraq olub göylərdə əsməyə həvəslidirsə ürəyim 

Mən barış ağacının sınan beliyəm. 

Mən tanrının göndərməmiş son mələyi. 

İnsanların çəkə bilmədikləri həsrət yükü. 

Çiçəklərin solan üzüyəm 

Hər yarpağım torpaq qoxulu. 

Mən tanrının doğulmamış sonbeşik qızıyam. 

V. 

Nə qədər yetimdir ürəyin şair, 

Payız yetişəndə dərdin deşilir. 

Darıxır varlığın, sıxılır canın, 

Solunda sızlayan həyat eşilir. 

Batır qulaqların ədalət kimi, 

Kimsəni eşitmək istəmir canın. 

Bir sən olursan, bir də sonsuz yağış, 

Həsrətdir damarda dolaşan qanın. 

Kədərli atırsan addımlarını,

Bilmirsən taleyin harasındasan? 

Gəzirsən tapasan həsrətin sonun, 

Oyanmaz bəxtinin çarasındasan. 

Dənizsən, önündə damladır həyat, 

Sığmayır yer-göyə dəli ürəyin. 

Nə yatdın, nə yuxu görəsən axı –

Nə biləsən nədir arzun, diləyin? 

Qasırğa, yaz, yağış, əsən küləklər, 

Hər fəsil şairə güzdür, payızdır. 

Dəlidən soraqlaş şairin halın, 

Dəlilik şairə yaranan özdür. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2025)

Əkbər Qoşalı, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türkiyəyə yeni səfəri təkcə diplomatik görüşlər və protokol tədbirləri deyil, eyni zamanda, iki qardaş ölkənin keçdiyi tarixi yolu, bu gün əldə olunan uğurları və gələcək hədəfləri ehtiva edən ismarıclarla zəngindir. 

Azərbaycan-Türkiyə bağları dövlətlərarası işbirliyi çərçivəsinə sığmayan, genetik bağlarla, ortaq talelərə və ülkülərə əsaslanan bir modeldir. Bu modelin formalaşması isə yüzilliklərin süzgəcindən keçib və XXI yüzildə özünün ən yüksək inkişaf mərhələsinə çatıb.

Bəli, Azərbaycan - Türkiyə bağları diplomatik müttəfiqliklə məhdudlaşmır – bu bağlar tarixdə dəfələrlə qardaş dayanışmasının örnəyini göstərib. Çar hökumətinin təqiblərinə baxmayaraq, Çanaqqalada yadellilərə qarşı savaşan azərbaycanlıların xatirəsi qardaş ölkədə həmişə uca tutulur. 1918-ci ildə Nuru Paşanın komandanlıq etdiyi Qafqaz Türk-İslam Ordusu Bakı şəhərini azad edərək, Azərbaycanın istiqlal yoluna çox önəmli imza atdı. 1990-cı illərin çətin günlərində Türkiyə Azərbaycanın müstəqilliyini ilk tanıyan dövlət oldu və ondan sonra iki ölkə eyni cəbhədə daha güvənlə addımladı.

2020-ci ildə - Vətən müharibəsi zamanı Türkiyənin mənəvi və siyasi dəstəyi birmənalı və qəti oldu. Bu dəstək, Ermənistanın arxalandığı bütün qüvvələrdən daha təsirli olmaqla, Azərbaycanın tarixi ədaləti bərpa etməsinə çox önəmli töhfə verdi.

Türkiyədə mədən çöküncə, irimiqyaslı orman yanğınları törədilincə, görünməmiş miqyasda zəlzələ baş verincə ilk yardım uçağı əlbəttə, Bakıdan qalxdı. Tanrıya çox şükür, əslində, qardaşlığın parlaq örnəkləri o qədər çoxdur, onları bəlkə heç sıralamaq da lazım deyil. Yalnız “Şuşa Bəyannaməsi” kimi gerçəkçi və dərin ruhlu, üfüqötəli bir sənədi xatırlasaq, qardaşlıq zirvəsini göstərmiş olarıq.

Bu gün biz strateji tərəfdaşlıqdan ayrılmaz birlik modelinə keçidə tanıq oluruq.

İlham Əliyevin Ankara səfəri Azərbaycan-Türkiyə bağlarının hansı yüksək səviyyəyə çatdığını bir daha sübut edir. Bu səfər çərçivəsində gerçəkləşən görüşlər, İğdır-Naxçıvan qaz kəmərinin açılışı Azərbaycan ilə Türkiyənin artıq bir-birinə iqtisadi, enerji, müdafiə, daşımaçılıq və digər sahələrdə tam bağlı iki dövlət olduğunu göstərdi. Bu, sadəcə diplomatiya deyil, ortaq taleyin təcəssümüdür. Naxçıvanın Türkiyə ilə enerji bağlantısının qurulması, həmçinin Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı gözləntilər, iki ölkənin vahid coğrafi və iqtisadi məkana çevrilməsi yolunda fövqəladə önəmli addımlardır.

Ankara görüşü həm də siyasi birliyin və uluslararası platformalarda birgə çalışmaların təsdiqi, təntənəsidir. Hər iki ölkənin lideri bölgəsəl sabitlik və inkişafın Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığından keçdiyini aydın şəkildə vurğulamış oldu. İftar süfrəsində bir araya gələn dövlət başçılarının siyasi dialoqunun ailəvi, səmimi müstəvidə davam etməsi, bu münasibətlərin protokol çərçivəsində qalmadığını və dövlətlərarası münasibətlər üçün yeni model formalaşdırdığını göstərir.

Beləliklə, 

gələcək öz-özünə formalaşmır. Onu doğuran və yönləndirən hadisələr - sarsılmaz qardaşlıq və birlik zehniyyəti vardır!

Dünya dərin geosiyasi transformasiyalar dönəminə keçib. Yeni güc dəngələri formalaşır və Azərbaycan-Türkiyə birliyi də bu sürəcin içində aktiv rol oynayır. Həm ortaq evimiz Türk Dövlətləri Təşkilatında, həm də bölgəsəl və uluslararası müstəvilərdə bu birliyin möhkəmlənməsi, iki ölkənin gələcəkdə daha geniş strateji hədəflərə odaqlanacağını göstərir. Artıq Türkiyə və Azərbaycan təkcə bölgədə deyil, qlobal miqyasda da geosiyasi oyunçulara çevrilməkdədir.

Türk dünyasının inteqrasiyası, enerji və daşımaçılıq layihələrinin gücləndirilməsi, hərbi-sənaye kompleksində işbirliyinin artırılması kimi istiqamətlər gələcəyin əsas sütunlarını təşkil edəcək. Qarşıdakı dönəmdə Azərbaycan və Türkiyə öz inteqrasiyasını daha da dərinləşdirərək, dünya düzənində birgə güc mərkəzi olmağa gerçək namizəddir.

Bu səfər, bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan və Türkiyə yalnız müttəfiq olmaqda qalmayıb, eyni ruhun, eyni taleyin və eyni hədəfin daşıyıcıları kimi, böyük gələcək üçün irəliləyir. Keçmişimizin zəfəri, indinin gücü və gələcəyimizin strateji baxışı bu birliyin bəngülüyünə zəmanət verir.

QARDAŞLIĞIMIZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün və sabah sizlərə Alpay Azərin hekayələri təqdim ediləcək. 

Müəllim dekanın kabinetində ona dedi ki, dördüncü kursda, 422a qrupunda oxuyan qohumu Cəlilov Qurban marketdə satıcı işləyir, dərslərə heç cürə gələ bilmir, nə qədər lazımdı, "hörmətini" etməyə hazırdı, mümkünsə, müəllimlərə tapşırardız, bu semestr dərslərdə ona qayıb yazmasınlar. Dekan "Hansı marketdə işləyir?", "Sənə necə qohum düşür?" suallarını verə-verə, arada beynində hesablama aparıb bunun yeddi yüz manata başa gələcəyini dedi. "Etiraz eləmirsizsə, elə indi zəng eliyim qohuma, - müəllim dedi. - "Amma demə ki, burda yanımdasan, - dekan təşvişlə dilləndi. Müəllim: "Hə, əlbəttə", - deyib qohumunun nömrəsini yığdı: "Alo, salam... Hə, mənəm. Qulaq as, mən bir az qabaq onun yanındaydım, sənin məsələni danışdım. Yeddi yüzdü qiyməti... Dollar yox, manat... Aşağı saldırmaq deyəndə, mənə axı demişdin, nə qədər lazımdı, verməyə hazırsan... Oldu, amma tez zəng elə, mənə konkret cavab de. Sənə görə maksimum ikinci dəfə onun yanına girə bilərəm... Özünə yox, köməkçisinə verəssən. Oldu", - telefonu qapadıb dekana "İndilərdə zəng edəcək" - dedi.

Dekanın sifəti soldu, ona elə gəldi, tələbə zəng edib qiyməti yüz manat endirməkdən dəm vuracaq. Qabaqdangəlmişlik taktikasına keçdi: "Nəzərə al ki, dediyim o pul tək mənə çatmır ha", - ad çəkməsə də, bu prosesdə rektorun da hesabını verəcəyinə işarə vurdu. "Başa düşdüm, amma gözləyək, görək nə deyir. Bəlkə razılaşacaq o qiymətə?!" - müəllim ümidli baxışlarla dedi. Sonra dekan iki-üç sual verdi, "Dərslərin necə gedir?", "Seçmə fənnin proqramını yazmısan?" Biləndə ki, müəllim hələ proqramı yazmayıb onu tələsdirdi: "Elə et ki, gələn ay fakültə elmi şurasına müzakirəyə..."

Bu vaxt müəllimin mobil telefonuna zəng gəldi. "Hə, eşidirəm... Nə? Beş yüz? Qurban, barmağına dolamısan məni?" - "Ss, yavaş", - dekan müəllimə gözünü ağardıb dilləndi, yəni yan otaqda laborant qızlar eşidə bilər, otağın qapısı isə bağlıydı. Dekanın sifətindəki narazılığı görən müəllim anladı ki, sövdələşmə alınmayacaq, qohumunun qiymət salmağı onu əsəbiləşdirmişdi: "Ay Qurban, dəqiq bilirəm, o rəqəmə razı olmayacaq... İndi də altı yüz deyirsən. Bunu bayaqdan demək lazımıydı, oyun oynuyursan? Hə, bir şeyi deyim, Allaha and olsun, bu işdə bir manat belə marağım yoxdu ha... Birdən elə bilərsən mən arada nəsə qazanıram, elə şey yoxdu". Dekan yenə ona gözünü ağartdı. Ürəyində özünü söyən müəllim ("Qələt eliyərəm, bir də belə işə baş qoşaram".) söhbətə yekun vurmaq qərarına gəldi: "...Yaxşı, bir də yanına gedərəm, görüm nə deyəcək. Oldu, sən sabah on birin yarısı gələrsən universitetə, üçüncü mərtəbədə görüşüb danışarıq". Dekan başını bulayıb narazı tonda dedi: "Yox, altı yüz azdı. Dedim axı, məsələ tək mənlik deyil". Sonda altı yüz əlli manata razılaşdı. 

Ertəsi gün səhər saat on birin yarısı müəllim Qurbanla danışdıqları yerdə görüşdülər. Müəllimin ağzından "Altı yüz əllidən aşağı enmədi" cümləsi çıxan kimi, tələbə sevincək əlini cibinə saldı. Müəllim tez pıçıltıyla dedi: "Dünən sənə telefonda dedim, mənə yox, köməkçisinə aparıb verəcəksən. Yenə deyirəm, Allaha and olsun, o puldan bir qəpik qazancım yoxdu, məqsədim qohum kimi sənə kömək etməkdi. Yaxşı, sən hardan bildin ki, dekan əlli manat aşağı düşdü? Yoxsa, mənnən xəbərsiz onunla danışmısan?" - "Yox vallah, o barədə burda sizdən başqa heç kimlə danışmamışam. Nəsə ürəyimə damdı ki, əlli düşəcək", - deyib tələbə güldü. 

İki gün sonra axşamüstü dekan müəllimə zəng edib yanına çağırdı, aldığı puldan əllilik vermək istəyəndə, qol itələşməsi başladı. Müəllim pulu götürmədən onun otağından tələsik çıxdı.

Həmin gün dekan nahar vaxtı universitetdən çıxıb yaxınlıqdakı banka dəydi, manatları altı yüz avroya dəyişdi. Onda manat avrodan, dollardan güclüydü. Sonra xaricə pulköçürmə şöbəsində növbə tutmaqçün elektron cihazdan nömrə götürdü.

Evdə axşam yeməyindən, çaydan sonra, dekan skaypla Azad Berlin Universitetinin hüquq fakültəsinin dördüncü kursunda oxuyan oğluyla danışırdı: "...Ay bala, mübahisə eləmə, deyilənə qulaq as. Yenə deyirəm, magistraturada mülki hüququ seçərsən. Başa düş, qayıtmağa qərar versən, gəlib burda beynəlxalq hüquq üzrə iş tapa bilməyəssən. İndi dövlət orqanlarında güclü ixtisarlar gedir, həmin o beynəlxalq hüquq diplomu alanların çoxu, ya çöldə qalıblar, ya da Azərseldə operator işliyirlər. Amma sən mülki hüquq üzrə magistr diplomu alsan, dövlət qulluğuna imtahanı yaxşı verərsən, məhkəmədə iş taparsan, inşallah. O variant alınmasa, hüquq şirkətlərindən birində vəkil kimi işləyə bilərsən. Savadlı vəkillər indi yaxşı pul qazanır, biləsən bunu. Ən pis halda notariusda sənə bir iş tapılar. Bura qayıtmıyassan?.. Bəs axı elə bil keçən dəfə başqa söz deyirdin? Nə isə, bu söhbəti sonraya saxlıyaq. Səndə indi nə qədər pul var?... Yeddi yüz avro, lap yaxşı. Sənin bank kartına bu gün altı yüz avro köçürdüm, elədi min üç yüz. Bir ayçün mən bilən, bəs eliyər sənə. Gələn ayın əvvəli yenə göndərəcəm. Yeməyinə fikir ver, heç olmasa, iki gündən bir sup iç... Nooldu sənin hüquq nəzəriyyəsi imtahanın?... İndidən kəsilməkdən danışırsan. Olmadı ki. Otur, ciddi hazırlaş də... Otur hazırlaş, mübahisə eləmə..."

Xasiyyətinə bələdiydi, əminiydi yeganə övladı olan oğlu öz bildiyini edəcək, magistraturada mülki, yox, beynəlxalq hüququ seçəcək, magistr diplomunu alandan sonra, Bakıya qayıtmayacaq, orda iş tapıb başlayacaq Almaniya vətəndaşlığı üçün lazım olan sənədləri toplamağa. Alman qızıyla evlənsə, etiraz etməyəcək. Oğluna heç olmasa, Berlində bir otaq almaqçün yollar axtarırdı. Mərdəkandakı bağ evini satmağın, semestrlərdə qayıbları silməyin, imtahanların hesabına maksimum "gəlir" əldə etmək. Bir otaqçün pul çatmasa, bankdan kredit götürmək, bahalı "Mersedes"ini satıb ucuzunu almaq variantı da ağlına gəlmişdi. Sonra fikirləşdi, bəlkə, oğlu elə düz edir bura qayıtmır.

(4-6 fevral 2017-1 sentyabr 2024,

Bakı)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2025)