Super User
Aktotı Raimkulova TRT World Forum 2025 çərçivəsində spiker qismində
Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktotı Raimkulova İstanbulda keçirilən TRT World Forum 2025 çərçivəsində “Mərkəzi Asiyada Mədəni Diplomatiya və Kollektiv Kimlik: Regional Əlaqə və Birliyə Aparan Yollar” adlı Ekspertlər Dəyirmi Masasında spiker qismində çıxış edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Fonddan verilən məlumata görə, panel zamanı Aktotı Raimkulova Fondun fəaliyyəti, həyata keçirilən layihələr və Türk dünyasında mədəni inteqrasiyanın gücləndirilməsi istiqamətində görülən işlər barədə fikirlərini bölüşüb.
Xanım A. Raimkulova, həmçinin Fondun YUNESKO, İSESKO, Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT), TÜRKSOY, Türk Akademiyası, TÜRKPA və digər beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlığını qeyd edərək, bu tərəfdaşlıqların Türk dünyasının səsinin qlobal səviyyədə eşidilməsinə imkan yaratdığını diqqətə çatdırıb.
Paneldə akademik mübadilələrin, ortaq dil və təhsil proqramlarının insanların bir-birinə yaxınlaşmasında mühüm rol oynadığını qeyd edən Fond prezidenti bu istiqamətdə həyata keçirilən layihələr - “Türk ədəbiyyatının inciləri”, “Türk dünyasının elmi inciləri”, “Türk dünyasının görkəmli şəxsiyyətləri” və “Türk Dünyasının Tarixi İnciləri” seriyaları, eləcə də TurkDiscovery adlı rəqəmsal platformanın beynəlxalq səviyyədə maarifləndirici rolunu xüsusi vurğulayıb.
Aktotı Raimkulova həmçinin Fondun mədəni irsin qorunması və təqdimatı sahəsində həyata keçirdiyi nümunəvi layihələr –“Türk dünyasının mədəni kodu” Türk dünyasının mədəni irsi kataloqu və “Türk Folklor İrsi” adlı Antologiyası, “Divanü Lügat-it-Türk”ün 950 illiyinə həsr olunan beynəlxalq konfrans, Aşıq Ələsgərdən Üzeyir Hacıbəyliyə yubiley tədbirləri, “Qurama” sənəti festivalı, “MIRAS” etnodizaynerlər forumu və digər təşəbbüsləri barədə də məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, Fondun əsas məqsədi keçmişin irsini gələcəyin dəyərlərinə çevirmək, mədəniyyət vasitəsilə xalqlar arasında dayanıqlı əməkdaşlıq, dialoq və birliyi möhkəmləndirməkdir.
TRT World kanalının aparıcısı və müxbiri Cəffər Hasnainin moderatorluğu ilə baş tutan sessiya müzakirəsində, Qırğız Respublikasının sabiq Baş naziri Joomart Otorbaev, Qırğız Respublikasının keçmiş mədəniyyət, informasiya, idman və gənclər siyasəti naziri Azamat Jamankulov, TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Rayev və Avropa İttifaqının Mərkəzi Asiya üzrə xüsusi nümayəndəsi Eduards Stiprais və çıxış ediblər.
Müzakirə sessiyası Mərkəzi Asiyada mədəni diplomatiyanın, ortaq kimlik və mədəni irsin regional əməkdaşlıqda oynadığı rola həsr olunub. Tədbirdə beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri, dövlət rəsmiləri, ekspertlər və media təmsilçiləri iştirak ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2025)
“Heç kimdən və heç nədən qorxmayan adamlar təhlükəli adamlardır” – HƏR GÜN KAMAL ABDULLADAN 7 QRANULA
Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın əsərlərindən seçilmiş bir sıra qranula – cövhər sayıla biləcək məqamları “Ədəbiyyat və incəsənət” oxucularına təqdim edir.
Kamal Abdulla özü seçilmiş bu cövhərlər barədə yazır: “İllərdən bəri yazdığım müxtəlif şeirlərin, esselərin, pyeslərin, hekayə və romanların, publisistik məqalələrin və elmi əsərlərin, verdiyim intervülərin hər birinin içində yer almış və bu gün də öz məzmunu, tutumu, forması ilə diqqətimi çəkən misralar, cümlələr günlərin bir günü sanki dil açıb mənə dedilər ki, bizim bir-birimizdən zaman və məkanca ayrılığımıza son qoy və bizi bir-birimizin yanında yerləşdir. Sən görəcəksən ki, bu zaman biz tamamilə yeni bir cazibədə zühur etmişik. Onlar qeyri-səlis məntiq dili ilə desək, içində olduqları mətnin qranulaları (ilkin vacib hissəcikləri) idi. Qranula, başqa cür ifadə etsək, cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir.”
Bu günlərdə “Everest” nəşriyyatında müəllifin “Seçmələrin seçməsi-qranulalar” adlı kitabı da işıq üzü görmüşdür.
Beləliklə, hər gün Kamal Abdulladan 7 qranula:
1.
Füzuli: “Yəni ki, vücud dami-qəmdir, azadələrin yeri ədəmdir.”
Azadə olmaq - insanlığın və insanın ən böyük arzusu...
2.
Şairin mühitlə mübarizəsi onun özünün özü ilə mübarizəsindən başlayır. O özünə suallar verir: Günah işləmişəmmi?! Mənə ən böyük pislik edən adamı bağışlaya bilərəmmi?! İntiqam hissi ilə yaşamaq olarmı?! Budur, əsl suallar. Yoxsa, “çevir tatı, vur tatı” – mən səni sevdim, sən məni sevmədin və əksinə.
3.
İnsanın bilərəkdən, yaxud bilməyərəkdən can atdığı bir əsas hədəf var: daxilən azad olmaq! Azadəlik!..
4.
Mənim “Laokoon, Laokoon” romanım kahin Laokoona inanan Troya haqqındadır. Yəni, fantom haqqındadır.
5.
Sokratın ölümqabağı dostlarından son xahişi: “Mənim Asklepiyə bir xoruz borcum var. O borcu qaytarın.”
İndiyə qədər mübahisə edirlər ki, Asklepi Sokratın qonşusu olub, yoxsa Asklepi sağlamlıq allahıdır və Sokrat ona bir xoruz qurban gətirməli olduğu halda bunu etməyib.
6.
Y.Lotman: “Yüz faiz anlaşılan mətn yüz faiz əhəmiyyətsiz mətndir.”
Yəni, mətn mənə yüz faiz tanışdırsa, o mənim nəyimə gərəkdir kimi nihilist yanaşma.
7.
Heç kimdən və heç nədən qorxmayan adamlar təhlükəli adamlardır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2025)
Antalyada xaricdəki Azərbaycan Evlərinin təqdimatı keçirilib
Antalya şəhərində keçirilən Azərbaycan Mədəniyyət Elçilərinin I Forumu çərçivəsində xaricdəki Azərbaycan Evlərinin təqdimatı keçirilib, fəaliyyətləri müzakirə olunub.
Tədbirdə Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov, Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Adil Kərimli, müxtəlif ölkələrdəki Azərbaycan Evlərinin və Mədəniyyət Mərkəzlərinin rəhbərləri, media təmsilçiləri iştirak edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasprla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, müzakirələr zamanı Azərbaycan Evlərinin fəaliyyəti ilə bağlı videoçarxlar nümayiş olunub, evlərin mədəniyyətimizi, dilimizi və milli kimliyimizi qorumaq istiqamətində həyata keçirdiyi layihələr barədə ətraflı məlumat verilib. Qeyd olunub ki, Azərbaycan Evləri soydaşlarımızın elmi və intellektual potensiallarının birləşdirilməsi, mədəni və ictimai əlaqələrin möhkəmləndirilməsi, eləcə də Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması baxımından mühüm platforma rolunu oynayır.
Xaricdəki Azərbaycan Evlərinin rəhbərləri hesabat xarakterli çıxışlar edib, mədəniyyət diplomatiyasına verə biləcəkləri töhfələri bir daha xatırladıblar.
Daha sonra “Azərbaycan Evləri” konsepsiyasına yeni baxış bucaqlarını özündə ehtiva edən, yaxın illər üçün hədəfləri və işlək mexanizmləri müəyyən edən təqdimat iştirakçıların diqqətinə çatdırılıb. Təqdimat böyük marağa səbəb olub və onun ətrafında geniş müzakirələr aparılıb.
Görüşdə, həmçinin xaricdə yaşayan azərbaycanlılar üçün nəzərdə tutulan “Milli Dilli” onlayn dərs layihəsinin təqdimatı keçirilib.
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə həyata keçirilən layihənin ideya müəllifi və rəhbəri, Niderland Krallığında yaşayan soydaşımız Sevinc Əliyeva “Milli Dilli” haqqında geniş məlumat verib, gələcək inkişaf istiqamətlərini nəzərə çatdırıb, layihənin hər kəs üçün əlçatan olduğunu bildirib. Layihə barədə videoçarx təqdim olunub.
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri xaricdəki Azərbaycan Evləri rəhbərlərinin çoxsaylı suallarını cavablandırıb.
Əlavə edək ki, hazırda dünyanın 20 ölkəsində 31 Azərbaycan Evi var. Hər bir Azərbaycan Evində həftəsonu məktəbləri fəaliyyət göstərir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
Tükənməyin səsi - ESSE
Tahirə Ağamirzə, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Bir jurnalistin, şairin içdən etirafı
Tahirə Ağamirzə
60 illik bir ömür, 40 illik qələm yolu sahibi, Vətənə, millətə sədaqətli bir qadın!
Yazmaq — susa bilməyənlərin son sığınacağıdır. Mən bu peşəni sevərək, bütün ruhumla, bütün ağrılarım və sevinclərimlə yaşamışam. Amma bu gün, illərin arxasından boylananda görürəm ki, qələmin ucundakı sözlər çoxdan susub. Qələm hələ əlimdədir, amma ruhum — yazmaq istəyən o daxili səs — yorulub...
Uzun illərdir jurnalistika həyatımın mərkəzində dayanır. Vətən, cəmiyyət, insan, qadın, ağrı, ümid... yazdım, danışılası nə varsa danışıram. Amma son illərdə şəxsi həyatımda yaşadığım fırtınalar, övladlarımın dərdləri, bir ana kimi çəkdiyim səssiz savaşlar içimdə çox şeyi susdurdu.
Artıq özümə yad olmuşam. O qədər yük daşıdım ki, indi öz içimdə belə yer tapa bilmirəm. Düzdür, heç zaman aciz olmadım, heç kimə boyun əymədim. Amma bu gün etiraf edirəm: mən tükənmişəm.
Bu yazını yazmaqla acizliyimi yox, insanlığımı paylaşmaq istəyirəm. Çünki bəzən susmaq daha ağır olur. Bəzən ən güclü qadınlar da kömək istəyər, ən çox başqalarına dayaq olanlar da bir çiyin axtarar.
Mənim çiyinim- Allahın mərhəməti, dualarım və qələmimdir. Bəzən bir cümlə, bir yazı, bir dua insanı ayıldar. Bu yazı da mənim üçün bir ayılma cəhdidir. Ruhumun səsini geri çağırmaq istəyirəm.
Çünki yazmaq mənim nəfəsimdir. Həyat davam edir...
Və bəlkə də qəlbində eyni yükü daşıyan bir qadın, bu yazını oxuyanda anlayacaq ki, tək deyil...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
Məkrli kişilər günü, Ukraynalı Çaykovski və Süleyman Qanuni
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu günə təsadüf edən əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:
6 noyabr. Kişilər Günü
Biz gözümüzü açandan 8 martın qadınlar günü kimi qeyd edilməsinə şahidik. Amma kişilər günü nədənsə qeyd edilməyib. Keçmişdə guya 23 fevral kişilər günü idi, əslində həmin günün təyinatı ordu günüydü. İndi isə sovetlər dönəmi öz işinin dalınca getdiyi kimi 23 fevral da gedibdir, milli ordu gününün isə təyinatı kişilər günü deyil, elə silahlı qüvvələr günüdür. Amma təqvimdə varmış axı kişilər günü. Budu bax, 6 noyabr. Xüsusən Şərqi Avropada geniş qeyd edilən bir gün. Özü də yaranışı 2000-ci ilə təsadüf edir. Amma bu günü şəxsən biz azərbaycanlılar heç vaxt qeyd edən deyilik. Niyə? Ondan başlayaq ki, təqvimdə 19 noyabr günü də var, Beynəlxalq Kişilər Günü. Onu ABŞ, Avstraliya, Böyük Britaniya, CAR, Hindistan və s. ölkələrdə qeyd edirlər. Bu 6 noyabrın qeyd ediılməsinin isə təşəbbüskarı Azərbaycana Dağlıq Qarabağ boyda dərd vermiş Mixail Qorbaçovdur. O, həyat yoldaşı, məkrli Raisaya sevgisini izhar etmək üçün bu günü BMT strukturlarında təsdiqlədib, qadınla kişi sevgisinin qarşılıqlı bayramlar şəklində ailə təməlini möhkəmlətməsinə istinad edib. İndi ruslardan tutmuş polyaklara, çexlərə qədər hamısı bu kişilər gününü qeyd edirlər, bizsə gəlin onun üstünü qara qələmlə xətləyək.
Yeri gəlmişkən, məktəblərdə 8 noyabr – Zəfər günündə qızların oğlanları təbrik etməsi ənənəsi yaranıb. Bu çox gözəl təşəbbüsdür. Azərbaycanlı kişisinə elə məhz qələbə, zəfər yaraşar!
6 noyabr. Müharibə və konfliktlər zamanı ətraf mühitin ekspluatasiyasının qarşısının alınması günü
Heç də uzağa getməyək, bar-bar bağıraq, dünya ictimaiyyətinə məhz bu gün mesajlar ötürək, görsünlər ki, erməni barbarları meşələrimizi necə dağıdıblar, yandırıblar, su hövzələrini necə zəhərləyiblər, flora və faunaya necə divan tutublar. Yerin təkini qazıb faydalı qazıntıları necə vəhşicəsinə istismar ediblər. Dünyada misli görünməmiş barbarlıq nümunələri göstəriblər bu insanlıqdan uzaq olanlar. Heç faşistlər işal etdikləri ərazilərdə bu cür həngamələr qoparmamışdılar.
Məhz bu gün Azərbaycanın sözügedən problemi aktual olacaq, hər kəs bu işə öz töhfəsini verə bilər.
6 noyabr. Beynəlxalq insan əlindən ölən heyvanların xatirəsi günü
İnsanlar heyvanları ya gülləylə öldürürlər, ya başını kəsib ətini yeyirlər. Bu günü kim təqvimə salıbsa yəqin o, bizim zavallı qoyunları bəzəyib-düzəyib, geyindirib-keçindirib kütləvi qətliama məruz qoymamızdan da bixəbərdir. İnsan heyvanın həyatının qənimidir, yüzə yüz belədir. Haçansa amma əksinə olub, qədim insan heyvanların qurbanı olub.
İndi belə bir günü təqvimə salmaqda məram odur ki, ildə bir gün heç bir insanın əlində heyvan ölməsin. Qəssablar, eşidirsiniz? Dana kəsməyə bir gün fasilə verəkmi? Broyler sahibləri. Bir gün toyuqqırmanı dayandıraqmı?
Saksafon gününü, fin və isveçlilərin vərəsəlik gününü, ABŞ-ın naços gününü (qarğıdalı çipsləri ilə müxtəlif ədvalardan ibarət qəlyanaltı) də qataq heyvanların xatirəsi gününün gözünə.
6 noyabr. Çaykovski və saksafon
1991-ci ilin bu günündə mühüm bir hadisə baş verib. SSRİ Kommunist Partiyası buraxılıb. 1951-ci ildə Kreşatikdə Ukrayna milli televiziyası öz yayımlarına başlayıb. 1947-ci ilin 6 noyabrı əslən azərbaycanlı filosof, teoloq, Rusiyada islam dininin görkəmli nümayəndəsi Heydər Camalın doğum günüdür. 1945-ci ildə görkəmli aktrisamız Zərnigar Ağakişiyeva dünyaya göz açıb. 1931-ci ilin bu günündə şair, yazıçı, publisit Tofiq Mahmud dünyaya gəlib. 1917-ci ildə RSDRP (yəni bolşevik partiyası) Petroqradda qiyama başlamaq əmri verib. 1893-cü ildə böyük bəstəkar Pyotr Çaykovski dünyadan köçüb (bilirdinizmi, Çaykovski rus deyil, ukraynalıdır?).1814-cü ildə belçikalı usta, saksafonu icad edən Adolf Saks doğulub. 1600-cü ildə yapon tarixinin ən böyük samurayı – Konisi Yukinaqa vəfat edib.
1494-cü ilin bu günündə isə Trabzonda dünyaya sahiblənməyi bacarmış dahi türk imperatoru Sultan Süleyman Qanuni – Möhtəşəm Süleyman dünyaya gəlib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
NƏSR SAATInda Nihat Pirin “Pab rapsodiyası”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Nəsr saatında bu gün sizlərə Nihat Pirin “Pab rapsodiyası” hekayəsini təqdim edəcəyik.
PAB RAPSODİYASI
Həmişə xoşbəxt olsan, xəyalını quracağın
heç nə qalmaz.
Dostoyevski
Boz-bulanıq Bakının boz-bulanıq payız axşamçağılarının birində yenə özümü yaddaşımın ən təmiz, ən dəqiq ünvanında tapıram: “Old room”da. Bu günə qədər məni buraya bağlayan səbəbin nə olması haqqında düşünməmişəm. Bəzən buna ehtiyac da duymuram. Çünki dünyada elə şeylər var ki, onların səbəbsiz gözəl olduğuna inanıram.
Adətən, buralarda tək oluram. Ümumiyyətlə, tək içməyi sevirəm. Tək içəndə özümü xoşbəxt hiss edirəm. Bəlkə də, sırf buna görə dünyanın ən bəxtəvər adamıyam. Ya da yox, ən bəxtəvəri odur. Hə, o. Hər şeyə rəğmən, bu qədər sevilir deyə. Sizin hələlik “o”nun kimliyi haqqında məlumatınız yoxdur. Cəmi on beş gün əvvələ qədər mən də belə idim. Amma o gün başqa idi.
O gün mən ilk dəfə gecə günəşi gördüm. O gün mən ilk dəfə gecə günəşin şəfəqlərini hiss elədim, ona toxundum.
O biri klubda rastlaşmışdıq, bununla üzbəüz olan, adını unutmuşam. Adında qırmızı ilə bağlı nə isə vardı. O da qırmızı geyinmişdi, qıpqırmızı. Həmin o günəşli gecənin sonuna yaxın özü yazmışdı, məni tanıdığına şad olduğunu demişdi. Bu etirafa qədər olan hər şeyi sadəcə o gecəlik yaşadığımı düşünürdüm. Amma yox... O gecə ilk dəfə idi ki, yanıldığım üçün xoşbəxt olurdum.
Bu gün əvvəlki günlərdən fərqlidir. Çünki tək içə bilməyəcəyəm. Masadakı dostlarımızın sayı getdikcə çoxalır. Amma bütün bunlar məni narahat eləmir, içimdə təəssüfdən əsər-əlamət yoxdur. İki, üç, dörd… Bokalların sayını getdikcə unuduruq, söhbətimizin məzmununu da. Rabitəsiz dialoqların ardınca içkinin növü də dəyişir: viski, tekila, rom... Qalanını xatırlamıram.
Ağız deyəni qulaq eşitmir. Bezdirici söhbətlərdən qurtulmağın ən gözəl yolu özünü canlı musiqinin axarına buraxmaqdır. Musiqinin ecazı artdıqca masamızda yeni istedadlar peyda olur: “Hoşça kal, olacaklar sensiz olsun!” Amma mən heç nəyi onsuz düşünə bilmirəm. Bu qədər adam, bu qədər dost, bu qədər səs-küyə rəğmən, yenə də nə isə çatmır. O!
Qəribədir, bəlkə, onu bir daha heç vaxt görməyəcəyəm. Bəlkə, bir də heç vaxt rastlaşmayacağıq. Amma mənim üçün heç nəyin fərqi yoxdur. Onu hər şeyə rəğmən sevirəm, hər şeyə rəğmən!
Qulaq batıran musiqi, adamların nəşə dolu səsi, fərqli masalardan fərqli tamda havaya uçurulan tüstü-duman və pabın solğun işıqları arasında onu axtarıram. Məndən olsa, masadan qalxıb bir-bir adamları silkələyərəm, sorğu-sual edərəm. Bəlkə, kimsə ünvanını bildi. Bəlkə, kimsə onu tanıdı. Bəlkə, kimsə onu tapmağıma kömək oldu.
Və budur, bir anda bütün masalar susur, musiqi dayanır, ortalıqda o yan-bu yana qaçışan ofisiantlar donub qalır. Hə, bu odur, mən yanılmıram, mənim günəşim bu gecə yenidən doğuldu. Aşağıda, birinci mərtəbədə musiqiçilərin önündən keçib yan masaların birində əyləşir. Bəlkə də, bu, bir xəyaldır, onun xəyalı. Yeddi bokal, üstəgəl rom, zarafat gəlməsin.
Artıq masadakıların nə dediyi, nə oxuduğu haqqında heç bir fikrim yoxdur. Başım bədənimə ağır gəlir. Birtəhər ayağa qalxıram, bu onların diqqətini belə çəkmir. Hərə öz kefindədir. Pilləkənin sürahisindən tuta-tuta aşağı düşürəm. Gözüm ancaq onu gəzir, onu axtarır. Budur. Qarşımdadır. Siqaret damağında alnını ovuşdura-ovuşdura mahnını pıçıldayır: “Beni vurup, yerde bırakma!” Məni görmür, görməsi də mümkün deyil. Mənə elə gəlir ki, o, indiyə kimi, ümumiyyətlə, məni görməyib və görməyəcək də. Bəs o günəşli gecədə etdiyi etiraf? Məhz bu etirafın təntənəsi ilə birdən özümdə bütün klubu çiyinlərimə alıb uçuracaq dərəcədə güc hiss edirəm. Amma eyni vaxtda həm də çox cılız göründüyümün fərqindəyəm. Mən onun üçün kiməm? Bilmirəm.
Ayaqlarım tutulub. İstəmirəm ki, dəvətsiz yanında əyləşim. Bəlkə, kimisə gözləyir? Lənət şeytana, bəs mən kimi gözləyirəm? Bu, bir fürsətdir, bunu dəyərləndirməliyəm. Cəmi yeddi addım, bəlkə də, daha az. Onun oturduğu masaya qədər tutunacaq heç nə yoxdur, bu da bir yandan qorxudur. Amma yox, indi qorxu istədiyim ən sonuncu şeydir, bunu etməliyəm!
Bir, iki, üç, dörd, beş və… Düz qarşısındayam. Ağır-ağır başını qaldırıb gülümsəyir, az-maz təəccübləndiyini də deyə bilərəm. Qalxır. Əl uzadır. Yenə gülümsəyir. Barmaqlarım ovcunun içində qıvrılır, yanmış kirbit kimi, az qala, ovxalanıb tökülə. Mən bu saniyə yalnız bir şeyə əminəm: onu hər şeyə rəğmən, sevirəm. Hər şeyə.
– Əyləş, – deyir. Hələ də gülümsəyir. Qırmızı köynəyini geyinib. Göbəyi açıq olanı. Şalvarda, ya yubkada olduğunu görə bilmirəm, başım-beynim dumanlıdır.
– Gələndə səni gördüm, – deyir, – dedim, dostlarınlasan, səni narahat eləməyim, – özümü cılız hiss elədiyim üçün utanıram və bu utanc hissini dünyadakı heç bir xoşbəxtliyə dəyişə bilməyəcəyimdən əminəm. Göz qapaqlarını ağır-ağır endirib-qaldırır. Bu ağır hərəkətlərdən istifadə edib onu təpədən-dırnağa süzürəm. Köynəyi keçən dəfəkindən bir az solub sanki. Yəqin, yuyulub, rəngi gedib. Ya da mənə elə gəlir.
– Niyə danışmırsan? – birdən üzündəki gülüş yoxa çıxır, əvəzində ciddi görkəm alır, – həmişə beləsən sən?
– Necə? – axır ki, mən də dillənirəm. Öz sualım özümü diksindirir.
– Elə belə… Sakit, utancaq… Hə? – gülüşü yenidən qayıdır. Mən onu hər şeyə rəğmən, sevirəm. Hər şeyə rəğmən.
Dialoqun davamının gəlmədiyini görüb o da susmağı seçir. Barmaqlarının arasında közərən siqareti bitirmədən onu külqabıya basır, növbətisini yandırır. Ovuclarını çənəsində birləşdirib gözlərimə baxır. Uzun-uzadı baxır, baxır və gülümsünür.
– Nə içək? – yenə sükutu o pozur.
Heç nə haqqında düşünə bilmirəm, suallarına cavab vermək üçün nə qədər can atsam da, alınmır. Susuram. Yalnız onu düşünürəm. Cəmi bir addımlığımda oturmuş və gözləri ilə gözlərimi sorğu-sual edən onu.
– Yaxşı, – deyir, siqareti külqabıya basıb ofisianta işarə edir, – bizə iki tekila. Sonra yenə eynisini, birdən piyan olaram, – əlini əlinə vurub arxaya yaslanır və dərindən ah çəkir.
– Sənlə belə saatlarla otura bilərəm, – bu o günəşli gecənin ardınca gələn etirafdan sonra mənə dediyi ən xoş sözdür. Ya da yox.., – o qədər doğma gəlirsən ki mənə...
– Sən də… – kaş hisslərimi daha cəsarətli ifadə edə biləydim. Kaş!
Ofisiant yaxınlaşır, badələr masada yerini rahatlamadan havada toqquşdururuq. “Sənə” – deyir. “Hər şeyə rəğmən, səni sevməyimə” – deyirəm, amma çox astadan.
– Sən harada qalırsan? – bu sual baş-beynimi dəng edən musiqidən də yüksək tonda qulaqlarımda bir neçə dəfə cingildəyir. Verəcəyim cavabı ürəyimdə dəfələrlə təkrarlayıram.
– Burda, – əlimlə musiqiçilər oturan küncə tərəf işarə edirəm, – bu yaxınlarda, – bir az da izahata ehtiyac duyuram, – bura yaxındır.
Yenə gülümsünür, həyəcanımı heç cür gizlədə bilmirəm, özümü çox pis yandırdığımı hiss edirəm. Bəlkə də, məqsədi tamam başqa imiş.
Ofisiant daha iki tekila ilə yaxınlaşır, yenə də havada toqquşdurma və “Sənə”! Qəfil hərəkətlə masadan qalxır, “Gəlirəm” deyib tualetə sarı gedir. İki addım atıb ucadan:
– İki tekila daha!
– Yaxşı, – deyib pabın rəngbərəng işıqlarında özünü bütün çılpaqlığı ilə göstərən ağappaq ayaqlarına dikilirəm. Yubka geyinibmiş.
***
…Masaya qayıdır. Hərəkətlərindən hiss edirəm ki, artıq piyandır.
– Sən çox yaxşı adamsan... – daha bir siqaret alışdırıb onu külqabının yarığına keçirir.
– Olar yanında oturum? – bu sual ağzımdan necə çıxır, bilmirəm, amma onun baxışlarında elə havadaca əriyib yox olur. Gülümsünür. Heç nə demir. Uğursuz təklifimin peşmanlığını yaşayırdım ki, ayağa qalxıb yanıma gəlir. Masanı bir az geriyə itələyib dizimin üstündə oturur. Əlini boynuma dolayıb başını başıma söykəyir. Bütün bədənimin titrədiyini, həyəcandan qarnıma sancıların dolduğunu hiss edirəm. Özümü saxlamaqda çətinlik çəkirəm, bir anlıq onu qucağıma alıb klubdan çıxdığımı, taksilərdən birinə mindiyimizi, onu evimə qədər apardığımı, binanın pilləkənlərini o qucağımda ikən ildırım sürətilə qalxdığımı düşünürəm. Yüksək musiqi səsi məni ayıldır: “Uyandım birden seninle...”
Qarşı-qarşıya oturmuşuq. Gülümsünür. “İçək” deyib yenə ofisianta işarə edir.
– Bizə iki pivə, – ofisiant “Baş üstə” deyir, – bir də limon.
– Neçə yaşın var? – ondan, ən azı, 5-6 yaş balaca olduğumu öyrənirəm.
– Yaşın nə fərqi var? – lənətə gələsən, bu nə cavabdır axı?! Özüm öz cavabıma gülürəm. O da şaqqanaq çəkib gülür. Ardınca “Məncə də” deyib siqareti külqabıya basıb söndürür.
– Sən çəkmirsən, hə?
– Yox.
Susur. Boynunu büküb düz gözlərimə zillənir. Bu vaxt bizim masadakılardan biri pilləkənləri düşüb bizə sarı gəlir. Daha doğrusu, o, tualetə gedir, sadəcə, yolüstü buradan da keçməlidir. Yanımızdan keçəndə ayaq saxlayıb qoluma toxunur:
– Müəllim, yaxşısan? – gülümsünüb göz vurur və yoluna davam edir.
Başını aşağı salıb saçlarını qarışdırır. Hiss edirəm ki, kefi pozulub, amma mümkün qədər hiss elətdirmək istəmir.
– Dostun heç məndən danışmayıb sənə? – İlahi, yox… Yox! Bircə bu yox!
Cavab verə bilmirəm. Məyus-məyus gözlərinin qaranlığında itirəm.
– Əvvəllər aramız yaxşı olub, – pivəni başına çəkir, qurtultusu musiqi səsini yarıb qulaqlarımda əks-səda verir. Mənə elə gəlir ki, bu anda pivənin yerində bir bokal zəhər belə olsaydı, onu da eyni rahatlıq və acgözlüklə içərdi. Boş bardağı masaya çırpıb əlavə edir:
– Çox yaxın olmuşuq, – ağız-burnunu büzüşdürüb köks ötürür, – çox!
Susuruq. Mahnının səsi təzədən pabı başına götürür: “Beni vurup yerde bırakma!..”
***
İçki içkiyə qarışıb, yenə də ağız deyəni qulaq eşitmir. Musiqi səsi də bir yandan: “Gitmeseydin, dinlerdin!”. Oturub dostumun gözlərinə zillənirəm. Onu hər şeyə rəğmən, sevdiyimi düşünürəm. Hər şeyə rəğmən...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
ŞEİR SAATInda Aydın Arslanla
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bu dəfə Şeir saatında sizləri Aydın Arslanın şeirləri ilə tanış edəcək.
Hər gələn yeni gün qəmi gətirir,
Doldurur bir yekə gəmi, gətirir,
Qalmır bir kəsiri, kəmi, gətirir,
Gətirmir naxışım, butam, ay atam.
Erkən yarpaq töküb, solmağa nə var?
Yaş olub gözümə dolmağa nə var?
Qanmazın atası olmağa nə var?
Gəl indi atam ol, atam, ay atam...
Mükəmməldir, deyilmi?
***
Mən onda qayğısız, onda şən idim.
Gölə qarğıçalan, yereşən idim.
Özüm öz kölgəmlə güləşən idim,
Bol idi yanlışım, xətam, ay atam.
Qanmaz çocuq idim, qanı qaynayan,
Səhərdən-axşama gülən, oynayan,
Kədər tanımayan, acı duymayan,
İndi dərd önündə matam, ay atam.
Hər gələn yeni gün qəmi gətirir,
Doldurur bir yekə gəmi, gətirir,
Qalmır bir kəsiri, kəmi, gətirir,
Gətirmir naxışım, butam, ay atam.
Erkən yarpaq töküb, solmağa nə var?
Yaş olub gözümə dolmağa nə var?
Qanmazın atası olmağa nə var?
Gəl indi atam ol, atam, ay atam...
ALLAHA MƏKTUB...
Salam. Nigaran olma çayımdan, çörəyimdən,
Həmd olsun ki, əlini çəkmirsən kürəyimdən.
Bu gün bir şeir çıxar şəninə ürəyimdən,
Allah haqqı, sənin də xoşuna gələr, Allah.
Qəribədi insanlar, qəribədi bu bəşər,
Doğrusu, bundan sonra, çətin ki, gözəlləşər.
Bir gün ölər bu bəndən, bir gün ehsanı bişər,
Hayına gəlməyənlər aşına gələr, Allah.
Eşqindən doğulubdur bütün ülvi sevgilər,
Ağlatdığın kiriməz, güldürdüyün hey gülər.
"Ol" dediklərin oldu, "öl" dediklərin ölər,
"Qal" dediklərin Nuhun yaşına gələr, Allah.
Nə azdı oyaq olan, necə çoxdu yatanlar,
Hamısı məğlub oldu fələklə zər atanlar.
Sənin qapından ayrı qapıya üz tutanlar
Başı dəyər əhlətin daşına, gələr, Allah.
Xar olsun o bəndə ki, nemətlərini danır,
Verdiyin ruziləri özü qazandı, sanır.
Qəlbim sənin evindi, İlahi, evin yanır,
Yardıma səndən özgə boşuna gələr, Allah.
Sonda bir xahişim var, rəhm et, cavan yaşıma,
Əlinə nə qəm keçir, taleyimə daşıma.
Yoruluram, bu qədər oyun açma başıma,
Allaha acıq gedər, başına gələr, Allah...
***
Qəlbinə dağ çəkilmiş dumanlı dağlar kimi
Qaxılmışam, yerimdən min ildi tərpənmirəm.
Mən dünyanın ən böyük köçünü yaşamışam,
Nə gedən, nə gələnə daha təəcüblənmirəm.
Köçənə rəhmət deyib, ardınca ağlayanlar,
Bəs niyə sən köçəndə adəti unutdular?
"Başın sağ olsun" – deyən olmadı, azmış kimi,
Zurna-qaval gətirib, başıma toy tutdular.
Mən dərdin tanıyanı, mən sərin arifiyəm,
(Zər zərgərə verilib, qədrini də o bilsin).
Günü zəhər olanın süfrəsində bal olsa,
O bal niyə sevilsin, şordan necə seçilsin?
Yerə soxum boyumu bir altmışı ötmədi...
Boyum yetsə, bir ömür arxanca boylanardım.
Yox, yeri yandım, dedim. İznin olsa, öləndə
Gözlərinin düşdüyü çuxurda quylanardım...
***
Qaranlıqlar başlayır ümidlər yox olanda,
Qosqoca uçurumdur ümidlərdən ötəsi.
Həyat dözülməz olur gözləntin çoxalanda,
Daralır gözlərində dünyanın xəritəsi.
Bir ömür üzmək olar, təkcə, axına qarşı,
Mütləq haqqa inanıb iman gətirə bilsən.
Hər şey səndən başlayar, zirvələr sən olarsan,
Əgər içindən “mən”i söküb bitirə bilsən.
Qocalıqda daş olub düşər bir-bir başına
Cavanlıqda önəmsiz zənn etdiyin xətalar.
Gecə “nadzor”u kimi gələr bəd əməllərin,
Yuxuna haram qatıb başına toy tutalar.
Nicat tapanlar olar nəfsini qınayanlar,
"Yox" deməyi bacarmaq əyri nəfsi düzəldir.
Hər kim təmiz saxlasa insanlıq libasını,
Deyər ona baxanlar: – Həyat necə gözəldir,
İnsan necə gözəldir!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
“Biri ikisində” – Yusif Nazim Ərəbsoyun şeiri ilə
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə Biri ikisində layihəsində bu gün Şeir vaxtıdır, sizlərə çağdaş türk dünyasının gənc şairlərinin şeirləri təqdim edilir.
Yusif NAZİM ƏRƏBSOY
(Azərbaycan)
Laqeyd bəndələrin qeydinə qaldım getdim,
Bir də baxdım, yox ömür, sondu, qocaldım getdim.
Başqasın əfv elədim, hər kəsə güldüm keçdim,
Özümə əfv eləmək çatdı, öc aldım getdim.
Mənə meyl eyləyənin eşqinə biganə qalıb
Mənə meyl etməyənə meylimi saldım getdim.
Ona həsr eylədiyim şerimə qafiy(y)ə gəzib,
Onu vəsf eyləməyin fikrinə daldım getdim.
Yerdə məna nə gəzir, göylərə yüksəldi təbim,
Cahanı tərk elədim ruhtək ucaldım getdim.
Qopub ahəstəcə dünya budağından düşdüm,
Sərilib torpağa bir xeyli saraldım getdim.
Baş vurub cəhd elədim üzməyə sevda gölünə,
Sonra səhraya çıxıb xeyli qaraldım getdim.
Sinəm üstündəki dağlar kimi məğrur durdum,
Mən o dağlardan, Ərəbsoy, vüqar aldım getdim.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
ANAR, “Daş qəlblilər”
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.
608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir. Anar qəhrəmanlarının ən populyar əsərlərini bir daha yaddaşlarda təzələyir:
ANAR, ŞEİRLƏR
DAŞ QƏLBLİLƏR
Daş qəlbli insanları neylərdin, İlahi?
Bizdə bu soyuq qanları neylərdin, İlahi?
Mirzə Ələkbər Sabir
Daş qəlbli insanları neyləyirdin, İlahi,
Bu rüşvət alanları neyləyirdin, İlahi?
Bu qədər işsiz adam, kasıb, xəstə var ikən
Bahalı dərmanları neyləyirdin, İlahi?
Toylarda bərk piləyib zurna-balabanları,
Qulaq batıranları neyləyirdin, İlahi?
Səpələyib, sovurub haram pulu-paranı,
Çalıb-çaldıranları neyləyirdin, İlahi?
Ölüsün dəfn etməyə imkanı olmayan var,
“Yan-yaxıl” ehsanları neyləyirdin, İlahi?
Çörəyə pul tapmayan zavallılar önündə
Belə şıq dükanları, bol-bol restoranları neyləyirdin, İlahi?
Guya hər şey yerində, qurd quzuyla otlayır,
Belə ağ yalanları neyləyirdin, İlahi?
Kağız üstündə qalan, üstünə milçək qonan
Möhürlü fərmanları neyləyirdin, İlahi?
Dünən səsini qısan, bu gün bar-bar bağıran,
Bu cür “qəhrəmanları” neyləyirdin, İlahi?
Kimsə oxumur kitab, sözə məhəl qoyan yox,
Bəs bunca yazanları neyləyirdin, İlahi?
Dediyi böhtan, yalan, heç bir şey anlamayan,
Nə qanan, nə qandıran kütbeyin nadanları neyləyirdin, İlahi?
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
Qəhrəman Tofiq Oğuzun oğlu qəhrəman Polad Rzayev
Aysel Fikrət,
Azərbaycan Milli Konservatoriyasının mətbuat katibi, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Azərbaycan bütün dünyaya sübut etdiyi zəfər tarixini özü yazdı.
Gəncliyimizi yaşaya bilmədik, yalnız 80–90-cı illərdə itirdiyimiz dincliyimizi, başımıza gələn fəlakətləri övladlarımıza gözəl ötürə bildik. Nəticədə, vətənini, torpağını sevən gənclərimiz böyüdü və bu vətənə dayaq oldular.
44 günlük əfsanəni yaradan oğullarımız torpaqlarımızı son qarışına qədər geri aldılar.
Biz böyüydən kiçiyə qədər bu ağrılı, acılı, qürurlu günləri sevinc göz yaşları ilə yaşadıq.
Azərbaycan Milli Konservatoriyası digər tədris müəssisələri kimi Zəfər tariximizə dair — 8 Noyabr Zəfər Günümüzün 5 illiyi münasibətilə — bir çox tədbirlər həyata keçirir.
Bu tədbirlərdən birində mənim vəzifəm təmsil etdiyim tədris müəssisəsinə AMK-ya bir qazimizi dəvət etmək idi. Mən qazi Polad Rzayevi belə tanıdım. Onun adını da telefona belə qeyd etdim — “Vətən qazisi”.
Gün yetişincəyə qədər ssenarini yazarkən qazimiz haqqında eşitdiklərim və gördüklərim məni çox düşündürdü.
Polad son döyüşlərin birində hər iki ayağını itirir və həkim gələnə qədər özü öz ayağını kəsir, özünə ilkin tibbi yardımı özü göstərir.
Müalicə olunan qazimiz bir müddət sonra dövlət başçımızın səyi ilə Almaniyada iki ay müalicə alır, əməliyyat keçirir və ona protez ayaqlar qoyulur.
Olduqca həyat eşqi olan Polad öz protez ayaqlarının üzərində belə, igid və dönməz yolundan əl çəkmir.
Polad Rzayev Oğuzda anadan olub.
Sonradan Bakıya köçərək Səbail rayonu 189 saylı orta məktəbdə təhsil alır.
2003-cü ildə Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseyə qəbul olunur, 2006-cı ildə həmin liseyi bitirir və Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinə daxil olur.
Ali Hərbi Məktəbin ikinci kursundan etibarən “Kəşfiyyat” ixtisası üzrə təhsilini davam etdirir. Onun vətən sevgisini aşılayanların isə valideynləri olduğunu deyir.
Ali Hərbi Məktəbi “Qoşun kəşfiyyatı” ixtisası üzrə tamamlayır və Silahlı Qüvvələrin Təlim və Tədris Mərkəzində (TTM) təhsilini davam etdirərək “Xüsusi təyinatlı kəşfiyyatçı” ixtisası üzrə məzun olur.
Hərbi xidmətə Xüsusi Təyinatlı Hərbi Hissədə leytenant kimi başlayır.
2016-cı ilin Aprel döyüşlərində iştirak edir və Talış kəndi istiqamətində yüksəkliklərin azad olunmasında fəallıq göstərir.
2020-ci ilin 27 sentyabrında başlayan 44 günlük Vətən müharibəsində ön cəbhədə döyüşlərin bütün mərhələlərində aktiv iştirak edir.
Xüsusilə də Murovdağ silsiləsində düşməndə olan taktiki yüksəkliklərin, Hadrut qəsəbəsinin bəzi kəndlərinin, Cəbrayıl və Qubadlı rayonlarının bir çox yaşayış məntəqələrinin azad olunmasında əməliyyat zabiti kimi iştirak edir.
19 oktyabr 2020-ci ildə Qubadlı rayonunda növbəti hərbi əməliyyat zamanı iki minaya düşərək, hər iki ayağını itirir.
Əsgərimizin göstərdiyi şücaətə görə ölkə başçımız tərəfindən “Qubadlının azad olunmasına görə”, “Cəbrayılın azad olunmasına görə”, “Xocavəndin azad olunmasına görə”, “Şücaətə görə” medalları və “Azərbaycan Bayrağı” ordeni ilə təltif edilir.
Qeyd edək ki, Polad Rzayev Cəbrayıla bayraq sancan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin üzvüdür.
O, həm də Birinci Qarabağ müharibəsində Şuşadan çıxmayaraq şəhid olan Tofiq Oğuzun oğludur.
O Tofiq Oğuzun ki, 1965-ci ildə keçmiş SSRİ çempionu olur, sonralar SSRİ İdman ustası adına layiq görülür.
1965–1968-ci illərdə Leninqradda (indiki Sankt-Peterburqda) hərbi xidmət keçirir.
Hərbi xidməti başa vurandan sonra Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında təhsil alır, 1972–1974-cü illərdə Kuybışev şəhərində Politexnik İnstitutunda idman müəllimi işləyir.
Tofiq Rzayev sambo üzrə SSRİ idman ustası idi.
O, 1974-cü ildə Azərbaycana qayıdır, Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu, İnşaat Mühəndisləri İnstitutu və Sumqayıt Texnologiya İnstitutunda baş müəllim vəzifəsində çalışır. Respublika dərəcəli hakim olur.
1987-ci ildə doğma kəndi Yaqubluya qayıdır və Oğuz Rayon İdman Komitəsinə sədr təyin olunur.
T. Rzayevin Oğuz rayonunda idmanın inkişafında böyük əməyi olur.
O, 1988-ci ildən başlayan milli azadlıq hərəkatının fəal üzvlərindən biri, Oğuz rayonunda həmin hərəkatın əsas liderlərindən olur.
Torpaqlarımıza erməni təcavüzü başlayanda, Tofiq Rzayev 1989-cu ildə Oğuzdan Qubadlı rayonunun sərhəd kəndlərinin müdafiəsinə yollanan könüllülər dəstəsinə rəhbərlik edir.
20 Yanvar hadisələri zamanı əsl həqiqəti “Azadlıq” radiosu vasitəsilə bütün dünyaya çatdıranlardan biri də Tofiq Rzayev olur.
Qırğından sonra baş verənlərə etiraz edərək Oğuz Rayon İdman Komitəsinin sədri vəzifəsindən istefa verir və qalan həyatını torpaqlarımızın erməni işğalçılarından qorunmasına həsr edir.
1991-ci ildə 60 nəfər oğuzlu gənclə birlikdə Şuşanın müdafiəsinə yollanır.
Orada könüllülər batalyonunun komandiri təyin olunur.
7–8 may tarixlərində Şuşada qanlı döyüşlərin ən fəal iştirakçılarından, düşmənə qarşı şücaətlə vuruşanlardan biri olur.
Döyüşçü yoldaşlarının dediyinə görə, ağır yaralı olan Tofiq Rzayev onların atəş altından çıxmasına kömək edərkən başından ağır yara alır, dostlarını təhlükədən xilas etsə də, onların təkidlərinə baxmayaraq özü döyüş meydanını tərk etmir.
Araşdırmalar və faktlar göstərir ki, o, Şuşanın son döyüşçülərindən biri olur, axır nəfəsinə kimi vuruşur.
Polad bu cür igidliyinə əfsanələr qoşulan bir vətən aşiqinin oğludur.
Ata əmanəti olan vətəni qorumaq Poladın ta uşaqlıqdan çəkdiyi həsrətinə bir məlhəm oldu.
Ailəsindən səssiz ayrılıb, o zamanlar ordunun gücünü bilərək, canı-qanı bahasına torpağını qoruyan, vətən eşqini həyat eşqindən üstün bilən Tofiq Oğuz bu dünyadan əmanət kimi üç övlad və həyat yoldaşını qoyub getdi.
Yalnız illər sonra onun yoxluğunu hər gün duyan, həsrəti ilə böyüyən oğlu Polad onu əvəz edə bildi, onun yarım qalan işini tamamladı.
Ruhu Şuşada gəzən döyüşçü deyilən atasının ruhunu şad edə bildi.
Bu, bir ailənin vətən adlı dastanıdır. Dövr dəyişsə də, zaman keçdikcə də zəfər tariximizin yaddaşına yazılacaq bir əfsanə olaraq qalacaq.
Tofiq Oğuz nəinki ailəsinin, qohum-əqrəbasının, dost-tanışının və doğmalarının ürəyində öz gözəl xasiyyəti, davranışı və sevgisi ilə yeri olan bir şəxsiyyət, bir vətən qəhrəmanıdır.
Əfsanəvi qəhrəmandır və unudulmazdır.
Əlbəttə, əlindən torpaqları gedən bir xalq üçün son damla qanına qədər döyüşən əsgərlərinin ruhu qarşısında yarım qalan missiya böyük faciə idi.
Yalnız 30 illik həsrətə son qoyan əvəzedilməz ordumuz, müharibə strategiyamız bizi aydınlığa — zəfər yoluna çıxara bildi.
Onunla görüşə gələn hər kəs həyəcanlı idi.
Tələbələr, müəllimlər zalda dərin hüzn və səssizlik içində idi, bir hörmət, bir ehtiram var idi.
Qazi səhnəyə qalxıb tələbələrin suallarına cavab verirdi.
Tələbələr çox utanırdılar, sualları çəkinərək verirdilər.
Yalnız qazimizin cavabları lakonik və çox mənalı idi.
Mən qələm əhli deyiləm, dostlar, siz mənə kömək edin, danışmağa deyin — qazimizin söylədiyi bir neçə cümlə onun son dərəcə ağıllı, tədbirli, gələcəyi görən, vətəninə, ölkəsinə nə qədər sadiq olduğunu göstərirdi.
Tələbələrdən biri “Qələm əhli deyilsiniz, amma yazdığınız tarixi biz heç zaman yaza bilmərik” deyiminə isə o, “Biz bu gün üçün tarix yazdıq, gələcək üçünsə bizi yazmaq, yaşatmaq üçün mütləq qələm əhlinə ehtiyac olacaq” — deyimi ilə cavab verir. Bu cavab məni bu günə qədər düşündürür.
Cavablarının birində deyir ki: “Belə bir deyim var — döyüşdə ölərəmsə şəhidəm, qalarsamsa qaziyəm, amma daima irəli getməliyəm və torpaqları son qarışına qədər düşmən caynağından xilas etməliyəm.”
Və bir övlad — daima özünün igid, pəhləvan, artıq bir mifə çevrilmiş qəhrəman atasını bir ömür gözləyən övlad.
Bəlkə də döyüşə can atmaq, qələbənin, zəfərin ətrini belə duymaq hissi ona atasından genetik keçmiş ən böyük ruh payıdır, mirasdır.
Polad Rzayev kimi qəhrəmanlar indiki gənclərimizə böyük örnəkdir.
Həm dövləti haqqında çox bilikli olmaq, həm də döyüş strategiyalarını bilmək, igidlik və əzm nümunəsi ola bilməkdir.
Onun cəsurluğu bununla da qalmır — o, idman sahəsində də Tofiq Oğuzun qoyduğu izlərlə gedir, onu layiqincə davam etdirir.
Ən çox gözlərimi yaşadan amillərdən biri də budur ki, o hara gedirsə, ən uca yüksəkliklərə belə Azərbaycan Bayrağını sancır.
Bu, onun bayrağa, vətənə olan sevgisinin timsalıdır.
İndi də belədir…
Paralimpiya hərəkatının dağ xizəyi idman növünə cəlb olunan Vətən müharibəsi iştirakçısı Polad Rzayev üzgüçülük və bir sıra digər idman növləri ilə də məşğuldur.
Hal-hazırda bu yolda çəkinən neçə-neçə gəncə örnək ola bilir.
Qazi Polad Rzayev inanılmaza imza atıb - 5642 metr hündürlükdə olan Elbrus zirvəsini fəth edib və oraya Azərbaycan Bayrağını sancıb.
Əzmkar, güclü iradəli bir qəhrəman — Polad Rzayev.
Qəhrəman Şuşa uğrunda şəhid olan Tofiq Oğuzun oğlu.
Vətənin zirehli zərrələri… vətən aşiqləri.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)


