İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycanın ən böyük rəssamlıq sərgi-salonu onun adını daşıyır. Bu, onun əməyinə verilən qiymətdir.  Söhbət Azərbaycanın ilk peşəkar qadın rəssamı Vəcihə Səmədovadan gedir.

Vəcihə Səmədova 24 noyabr 1924-cü ildə şirniyyatçı Kərbəlayi Əli ilə evdar qadın Rübabə Səmədovanın ailəsində anadan olub. Vəcihənin atası Kərbəlayi Əli Qars azərbaycanlısı olub. O, qardaşı ilə birlikdə İrəvana, oradan da Bakıya köçərək burada Rübabə xanımla tanış olub. Rübabə xanım isə İranın Qum şəhərindən gələn azərbaycanlı ailəsindən olub. Cütlüyün Vəcihədən başqa övladları olsa da, sadəcə Vəcihə və bacısı Solmaz yetkinlik yaşına çata bilib. Vəcihə Səmədovanın uşaqlı illəri İçərişəhərdə keçib. Kiçik yaşından rəsmə marağı olduğu üçün atası ona məşhur rəssamların çizimlərindən ibarət rəsm kitabları alıb.

Orta məktəbin 7-ci sinifini bitirdikdən sonra 1939-cu ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə daxil olub. 1944-cü ilə qədər təhsilini davam etdirən Vəcihə Səmədova gələcək həyat yoldaşı və müəllimi Lətif Feyzullayevlə məhz burada tanış olub. Məktəbi fərqlənmə ilə bitirdikədən sonra təhsilini Moskvada Surikov adına Rəssamlıq İnstitiunda davam etdirib. Lətif Feyzullayev də müharibə səbəbindən yarımçıq qalan təhsilini başa vurmaq üçün Moskvaya gəlib və çox keçmədən onlar burada ailə həyatı qurublar.

1945-ci il noyabrın 1-də Bakıda ilk övladları Nicat dünyaya gəlib. 1 il fasilədən sonra yenidən təhsilini davam etdirən Vəcihə Səmədova 1949-cu ildə təhsilini başa vuraraq Bakıya qayıdıb. O, 1951-ci ildə azərbaycanlı bəstəkar "Üzeyir Hacıbəyov tələbələri arasında" adlı diplom işini müvəffəqiyyətlə müdafiə edib. Müəllimi Pavel Korinin təkidi ilə təhsilini daha üç il aspiranturada davam etdirib. Sonradan oxuduğu institutda dərs demək təklifi alan Vəcihə Səmədova oğlu 7 yaşına gəldiyi üçün Bakıya qayıtmağa qərar verir və müstəqil yaradıcılığa başlayıb. O, Azərbaycanın ilk peşəkar qadın rəngkarı olub.

Vətənə qayıtdıqdan sonra burada Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Kollecində müəllim kimi işə başlayıb. İlk illərdə maddi sıxıntılara görə bir müddət İçərişəhərdə yerləşən Vəcihə Səmədovanın ata evində yaşayıblar. Daha sonra 1958-ci ildə rəssamlar evinin tikintisi sona çatdıqdan sonra cütlüyə buradan mənzil verilib. Rəssamın emalatxanası da bu binada yerləşib.

1957-1963-cü illər Səmədovanın yaradıclıq fəaliyyətində ən məhsuldar illər olub. O, “Lənkəranda toy”, “Toya hazırlıq”, “Mahnı” kimi maraqlı əsərlərini bu dövrdə yaradıb. Vəcihə Səmədovanın 1962-ci ildə Bolqarıstana yaradıcılıq ezamiyyəti yeni istiqamətin inkişafına təkan verib. Rəssamın bu silsiləyə daxil olan əsərlərinə “Sofiya bazarında”, “Qoca bolqar qadınları”, “Plovdiv qayaları”, “Türk qızı”, “Tırnovo”, “Sozopolun dənizdən görüntüsü ” və başqalarını qeyd edə bilərik.

Vəcihə Səmədova həmkarı və həyat yoldaşı Lətif Feyzullayevlə birgə yaradıcılıq ezamiyyətlərinə çıxaraq Azərbaycanı qarış-qarış gəzib. Bunun bəhrəsi olaraq "Kür qırağında", "Mahnı", "İntizarda", "Toya hazırlıq" tematik tabloları, "Qoşqar yaylağında", "Göy göl", "Kəpəz", "Kür sahillərində" silsilə mənzərələri, "Aktrisa Leyla Bədirbəylinin portreti", "Pambıqçı", "Şamama Həsənovanın portreti", "Geoloq Minirə Məmmədbəylinin portreti" kimi əsərlər yaranıb.

Yaradıcılığında portretlər xüsusi bir yerə malikdir. 1953-cü ildə aktrisa Leyla Bədirbəylinin portretini çəkib. Bu portret 59 ildir ki, Azərbaycan İncəsənət Muzeyində nümayiş etdirilib. Onun portret əsərlərinə misal olaraq “Avtoportret”, “Aktrisa Leyla Bədirbəylinin portreti”, “Sürəyya Kərimovanın portreti”, “Söhbət İbrahimovanın portreti”, “Gənc skripkaçı”, “Geoloq Minurə Məmmədbəylinin portreti” və digərlərini göstərmək olar.

Rəssamın son tablosu olan "Xəbər Gözləyirəm" adlı rəsm əsərini 1963-cü ildə çəkib. Əsər 1963-cü ildə Bakıda keçirilən "Bizim müasirimiz" adlı sərgidə nümayiş etdirilib.  Rəsmdə çimərlikdə dayanan və balıqçılardan xəbər gözləyən insanlar təsvir olunub. İsirdi qəzadan əvvəl yaranan gərginliyi hiss etmək mümkündür. Bu gərginlik ən çox ön planda dayanan qadının üzündə görünüb. Rəssamın oğlu Nicat Feyzullayev deyir ki, bu qadın anasının obrazıdır. O ağır və sağalmaz xəstəliyindən xəbərdar olan zaman bu şəkli çəkib.

Sərgiləri

1. 1962-ci ildə Bakıda fərdi sərgisi keçirilib. Burada Bolqarıstan səyahəti təəssüratlarını rəsm etdiyi “Qoca bolqar qadınları” , “Sofiyada bazar” , “Yağışlı gün” kimi əsərləri nümayiş etdirilib. Növbəti srəgiləri Moskva və Sofiyada keçirilib.

2. 1963-cü ildə ”Bizim müasirimiz” sərgisində “Xəbər gözləyərkən” əsəri nümayiş etdirilib.

3. 14 iyul 2018-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə Fransanın Kann şəhərində baş tutan "Azərbaycan mədəniyyəti günləri" çərçivəsində Festivallar və Konqreslər Sarayında Lətif Feyzullayev və Vəcihə Səmədovanın əsərlərindən ibarət "Məhəbbət tandemi" sərgisi keçirilib.

4. 2020-ci ilin fevral ayında “Rolls-Royce Motor Cars Baku” sərgi salonunda Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə cütlüyün 40 əsərindən ibarət sərgi keçirilib.

Mükafatları

1. "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı

2. Azərbaycanın milli rəssamlıq sertifikatı

3. Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının İdarə Heyətinin üzvü və Rəngkarlıq Seksiyasının sədri olub.

1962-ci ildə Vəcihə Səmədova xərçəng xəstəliyinə tutulub. Həkimi rəssama əməliyyatla qolunun amputasiya edilməsini təklif edib. O ömürünü uzatmaq üçün yaradıcılığını sonlandırmalı olub. Lakin rəssam buna razılıq verməyib. Nəticədə rəssamın vəziyyəti pisləşib. Daha sonra Moskvada əməliyyat edilsə də artıq rəssam üçün çox gec olub. 24 oktyabr 1965-ci ildə Vəcihə Səmədova 41 yaşına 1 ay qalmış vəfat edib. Mərkəzi Komitə Fəxri Xiyabanda ona yer ayırsa da rəssam vəsiyyəti üzrə müsəlman qəbiristanlığında dəfn edilib.

Vəcihə Səmədovanın vəfatından az sonra adı əbədiləşdirilib - Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sərgi salonuna verilib. Ölümündən sonra həyat yoldaşı Lətif Feyzullayev ona həsr etdiyi “Köhnə qəbiristanlıq”, “Tənha məzar”, “Rəssam Vacihə Səmədovanın portreti” və “Səhər” tablolarını rəsm edib.

Qeyd etdiyimiz kimi, Bakının mərkəzindəki Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sərgi salonu 1965-ci ildən Azərbaycanın Əməkdar İncəsənət Xadimi Vəcihə Səmədovanın adını daşıyır. Rəssamın oğlu kinorejissor Nicat Feyzullayev Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin sifarişi ilə anasının həyat və yaradıcılığından bəhs edən sənədli film çəkib. "Azərbaycan rəngkarlığının kraliçası" adlı filmin premyerası 29 sentyabr 2010-cu il tarixində Bakıda, Azərbaycan Beynəlxalq Muğam Mərkəzində keçirilib. Hal-hazırda Vəcihə Səmədovanın 4 əsəri Azərbaycan Dövət Rəsm Qalereyasının fondunda qorunub saxlanmaqdadır.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

İnci Məmmədzadə

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Təqvim rubrikasında tanınmış mədəniyyət xadimləri ilə yanaşı, az tanınmışları da xatırlamağımız əbəs deyildir, çünki belələrinin də tanınmağa haqları vardır. Elə bu gün anadan olmasının 91-ci ildönümü qeyd edilən Abbasağa Azərtürk kimi.

Abbasağa Azərtürk 1934-cü il noyabr ayının 24-də Cəlilabad şəhərində anadan olub. Ədəbi fəaliyyətə 60-cı illərdən başlayıb. İlk mətbu şeiri 1964-cü ildə çapdan çıxıb.

İlk kitabı "Atlılar" 1964-cü ildə işıq üzü görüb. "Mənim qismətim", "Od oğlu", "Anama minnətdaram", "Cəlilabad dastanı", "Qaraçı nəğmələri" və "Qaya sükutu" kimi kitabların müəllifidir. Bu kitablarda toplanan şeir və poemalardan odlu-alovlu bir şairin vətəndaşlıq, azadlıq, insan və gözəllik haqqında bədii təsvir vasitələri ilə zəngin ürək sözləri toplanıb.

Abbasağa Azərtürk fəhləlikdən şeirə gələn şairlərdəndir. "Qaradağneft" mədənində operator köməkçisi, əsaslı təmir, geoloji-kəşfiyyat, baş tikinti idarələrində, şin və gəmi təmiri zavodlarında fəhlə işləyib.

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin dil və ədəbiyyat fakultəsini bitirib, 1968-ci ildən ömrünün sonunadək Cəlilabad şəhərindəki 7 saylı orta məktəbdə Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi olub. Abbasağa Azərtürk həm klassik, həm də müasir janrlarda özünəməxsus, orijinal şeirlər yazıb.

Kitabları

1. Atlılar

2. Mənim qismətim

3. Od oğlu

4. Anama minnətdaram

5. Cəlilabad dastanı (şeirlər və poemalar)

6. Qaraçı nəğmələri

Ədib 8 avqust 1998-ci ildə Cəlilabad şəhərində vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Tale elə gətirib, vətənimiz ikiyə bölünüb, otaylı butaylı Azərbaycanda ikiyə bölünmüş, qəlbi nisgilli xalq olaraq yaşamaqdayıq. Biz bu səbəbdən ədəbiyyatımızı da bütün digər sahələr kimi otaylı butaylı şəkildə nəzərdən keçirməyə borcluyuq.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Əli Nazim 24 noyabr 1906-cı ildə Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində dünyaya gəlib. İlk təhsilini də orada "Mədrəseyi-Nicat"da alıb, farsca yazıb oxumağı öyrənib. O, 1916-cı ildə Batumidə yaşayan ailəsinin yanına gedib, orada rus dilini öyrənib. 1922-ci ildə Səməd Ağaoğlunun Batumidə yeni əlifba komitəsi təşkil etdiyi zaman Nazim də komitənin işində fəal iştirak edib. O, 1922-ci ildə Bakıya köçüb, burada pedaqoji texnikumda oxuyub. Texnikumda oxuduğu illərdə "Yeni yol" və "Kommunist" qəzetlərində məqalələr dərc etdirib.

Texnikumu bitirdikdən sonra 1925-ci ildə Leninqrad Şərqşünaslıq İnstitutuna daxil olub. Nazim məşhur sovet şərqşünasları akademik A. N. Samoyloviç və professor Y. Bertelsin tələbəsi olub. O, institutda oxumaqla yanaşı, tənqidi fəaliyyətini də davam etdirmiş və müasir ədəbiyyatın aktual problemlərinə dair məqalələr yazaraq Bakıya göndərib. Bu məqalələr "Kommunist", "Maarif və mədəniyyət" səhifələrində işıq üzü görüb. Əli Nazim 1927-ci ildə institutun son kursunda oxuyarkən Türkiyəyə elmi ezamiyyətə göndərilib. Beləliklə, Türkiyə mətbuatında onun müasir Azərbaycan ədəbiyyatı haqqında geniş məqaləsi çıxıb. Ezamiyyətdən qayıdandan sonra Əli Nazim Moskva Kommunist Akademiyasının aspiranturasına daxil olub. Burada ədəbiyyatşünas professor V. F. Pereverzevin mühazirələrini dinləyib.

1930-cu ildə o, aspiranturanı əla qiymətlərlə bitirərək Kommunist Akademiyasının elmi işçisi, SSRİ xalqları ədəbiyyatı və incəsənəti bölməsinin elmi katibi vəzifələrində işləyib. Həmin il o, kommunist partiyası sıralarına daxil olub. 30-cu illərin əvvəllərində Ə. Nazim öz fəaliyyətini Bakıda davam etdirib. O, Azərbaycan Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ədəbiyyat şöbəsinin müdiri və Ali Pedaqoji İnstitutda kafedra müdiri vəzifələrində çalışıb.

O, ədəbiyyat nəzəriyyəsi, poetika, poetika tarixi, ədəbiyyat tarixi və s. kurslar üzrə mühazirələr oxuyub, seminar aparıb. O, eyni zamanda, tənqidçi kimi də fəaliyyət göstərib. Azərbaycan Sovet Yazıçıları İttifaqı İdarə Heyətinin və bir sıra mətbuat orqanı redaksiya heyətinin üzvü olub. Rus dilində nəşr olunan "Ədəbiyyat ensiklopediyası"nın şöbə redaktoru kimi fəaliyyət göstərən Əli Nazim burada Azərbaycan və türk ədəbiyyatı haqqında məqalələr dərc etdirib.

İlk məqalə və şeirləri 1921-ci ildə Batumidə çıxan "İştirak" qəzetində çap olunub. Onun tənqidi fəaliyyəti bütünlüklə on beş ilə yaxın bir vaxtı əhatə edib. İyirminci illərdə tənqidin ən aktual məsələsi ədəbiyyat və inqilab problemi, yeni ədəbiyyat və onun hansı yollarla yaradılması problemi olub. Əli Nazim Azərbaycanda bu problemə müraciət edən ilk sovet tənqidçilərindən biri olub. Onun 1924–25-ci illərdə nəşr olunmuş məqalələrində — "Yeni yol" qəzetində dərc olunan "Ədəbi ehtiyaclarımız", "Yeni həyat və yeni ədəbiyyat", "Ədəbiyyatımız və ədəbiyyat tariximiz" kimi məqalələrində, sosialist çevrilişi ilə ölkədə əmələ gələn ictimai-siyasi və mədəni dəyişiklikləri əks etdirib.

Tənqidçinin xüsusi diqqət yetirdiyi problemlər sırasında yeni ədəbiyyatın yaradıclıq siması, ədəbiyyatda ideyalılıq və sinfilik problemləri olub. Onun "Bugünkü ədəbiyyatımız haqqında", "Proletar ədəbiyyatı ətrafında", "Bugünkü Azərbaycan ədəbiyyatı və onun ictimai məfkurəvi siması", "Süleyman Rüstəm haqqında kiçik bir mülahizə", "Günəşi içirik… günəşlənirik", "Yeni vəzifələr qarşısında", "Mədəni inqilab və mədəni irs məsələsi", "Çığırdaşlarımız haqqında","Yeni Azərbaycan ədəbiyyatı", "Proletar ədəbiyyatımızın yaradıcılıq siması", "Ədəbiyyatımızı bolşevikləşdirmək və həqiqi proletar ədəbiyyatı yaratmaq…", "Şeirimizin və şüurumuzun xəstəlikləri haqqında", "Üç şeir" və məqalələri müasir ədəbiyyatın yaradıclıq məsələlərinə həsr olunub.

Məqalələri

1. Aydın

2. İblis

3. Lahuti

4. Şair qız

5. Ömər Xəyyam

6. Simurqun yaradıcılıq yolu

7. Cəfər Cabbarlı

8. Sabir Tahirzadə

9. Yeni həyat və yeni ədəbiyyat

10. Əbdürrəhim Haqverdiyev

Əli Nazim də repressiya qurbanlarından biridir, 1937-ci ildə həbs olunub, 10 il müddətinə həbs cəzasına məhkum edilib, 1941-ci il avqustun 23-də həbsxanada vəfat edib. 1957-ci ildə bəraət alıb.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

Sahibə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Qazaxıstanda keçirilən beynəlxalq Silk Way Star musiqi müsabiqəsində Azərbaycanı münsiflər heyətində təmsil edən müğənni Samirə Əfəndi Ermənistan nümayəndəsi Saro Gevorqyana 12 bal verib.

Bundan təsirlənərək bu yazını yazdım.

Bəzən düşünülməmiş bir jest  xalqın yaddaşına toxunanda, içimizdə görünməyən bir ağrı yandırır bizi, deyilmi? Biz illərlə yaşadığımız ədalətsizliyi, itirdiklərimizi, torpağa düşən övladlarımızı unutmamışıq, Samirə əfəndi. Unuda da bilmərik. Çünki unutmaq  öz kökünü  itirmək deməkdir.

Bu gün verilən o on iki bal, bəlkə sadəcə bir musiqi qərarı idi. Amma yaddaşı olan xalq üçün hər davranışın, hər jestin bir mənası var. Çünki bizə yaxşı məlumdur: düşmənə göstərilən hədsiz mərhəmət bəzən öz xalqının acısına xəyanət kimi görünür.

Əlbəttə, nə musiqiyə, nə də sənətə qarşıyıq. Amma bir şeyi  yaxşı anlayırıq ki, sənət də davranış da yaddaşla dəyərlənir. Yaddaşsız verilən qərarlar isə insanı öz xalqının səsini eşitməyən bir nöqtəyə gətirib çıxarır. Öz xalqının acısını unudanların verdiyi qərar nə qədər obyektiv ola bilər ki? Bəzən kimin kimə neçə bal verdiyi yox, kimin nəyi unutduğu daha çox ağrıdır insanı.

Bəli məsələ balda deyildi... yaddaşda, dəyər hissindəydi.

Tarixin yükünü daşıyan bir xalq üçün verilən hər yanlış balla deyil, unudulan həqiqətlərlə çətinliklər başlayır.

Biz ədalətin tərəfdarıyıq. Biz də sənin qədər sülh istəyən, amma yaddaşı olan bir xalqıq. Biz heç kimə nifrət etmirik,  amma, heç kimin də etdiyini unudacaq qədər nankor deyilik.

Bəzən bir bal, sadəcə bal deyil. O, kimin kimə nə qədər yaxın olduğunu deyil, kimin öz xalqından nə qədər uzaqlaşdığını göstərir.

Və bu da subutu:

Haqqını tapdaya bilmədiyin bir erməni ilə sən əsl azərbaycanlıların haqqını tapdaladın.

Unutmayaq ki,..

Düşmənə mərhəmət Vətənə xəyanətdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

"Kişi sözü” filminə kim baxmayıb ki? Şübhəsiz, əksəriyyət də Qasım obrazını bəyənib. Bu obraz bu gün anım gününü qeyd etdiyimiz Xalq artisti Əjdər Həmidovun vizit kartı hesab edilə bilər.

Əjdər Həmidov 28 sentyabr 1953-cü ildə Şabran rayonunun (keçmiş Dəvəçi rayonun) Aygünlü kəndində anadan olub. 1979-cu ildə M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirib. Təyinatla Sumqayıt Dövlət Musiqili Dram Teatrına göndərilən Əjdər Həmidov bu teatrın səhnəsində bir sıra maraqlı rollar oynayıb

Onun Vəzir ("Lənkəran xanının vəziri" M.F.Axundov), ("Tamahkar" S.S.Axundov), Milis ("Bəxt üzüyü" V.Səmədoğlu), Məlik ("Adamın adamı" Anar), Sərsəri ("Bütün Şərq bilsin" N.Həsənzadə), Dursunəli ("Dursunəli və ballıbadı" S.M.Qənizadə) və s. kimi obrazları tamaşaçı rəğbəti qazanıb.

Əjdər Həmidov 1990-cı ildə Akademik Milli Dram Teatrının aktyor heyətinə qəbul edilib. Bu illər ərzində o, Şeytan ("Özümüzü kəsən qılınc" B.Vahabzadə), 1-ci kafir ("Burlaxatun" N.Xəzri), Daşdəmir ("Bu dünyanın adamları" Hidayət), Vanya Koxa ("Hökmdar və qızı" İ.Əfəndiyev), Məşədi Oruc ("Ölülər" C.Məmmədquluzadə), Şou-Zəli ("Hələ "sevirəm" deməmişdilər…" R.Novruz), Dito ("Kaş araba aşmayaydı" O.İoseliani) kimi müxtəlif janrlı obrazlar yaradıb.

Aktyor "Azərbaycanfilm"in istehsal etdiyi bir sıra filmlərdə uğurlu obrazlar yaradıb. "Kişi sözü"ndə Qasım, "Lətifə"də Əhməd, "Hacı Qara"da Kərəməli və başqa rolları onu tamaşaçıların sevimlisinə çevrib. 2006-cı ildə çəkilən "Yoxlama" adlı çoxseriyalı televiziya filmindəki Müfəttiş obrazı sənətçiyə böyük uğur gətirib.

Əjdər Həmidov 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Artisti, 27 may 2018-ci ildə Azərbaycanın xalq artisti fəxri adına layiq görülüb. 7 dəfə Prezident Mükafatına layiq görülüb.

Filmoqrafiya

1. Aramızda qalsın

2. Azarkeş

3. Canavar balası

4. Hər şey yaxşılığa doğru

5. Yoxlama

6. Yerlə göy arasında

7. Tənha durna uçuşu

8. Şirin bülbül

9. Təlatüm

10. Sahilsiz gecə.

Əjdər Həmidov 2020-ci il noyabr ayının 24-də Kliniki Tibbi Mərkəzdə insultdan vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Hərdən özünü dünyanın ən xoşbəxti hərdən isə ən bədbəxti kimi hiss edirsən. Xoşbəxtlik yeni doğan günəşə ümidlə baxmaq ikən, bədbəxtlik qaranlığın ardından gələn işığı görsən belə ona çata bilməməkdir. Çünki hər işıq ümid deyil, bəzən yalnız qaranlığını aydınladan bir şəfəqdir.

İnsan  üçün yaşam hər zaman xoşbəxtlik gətirmir. Bəzən bunu bilə bilə yaşamaq, hər nə qədər çətin olsa da yoluna davam etməkdir. Getmək qədər durmaq da çətindir. Bu iki duyğunun arasında ömür adlanan bir kitab yazılır. Səhifələri bəzən gülüş, bəzən də ağrıyla dolu. Hər sözü, hər cümləsi seçimlərimizin, susqunluqlarımızın, ümidlərimizin üstündə qurulur. Bəzi günləri səhifələrə sığdıra bilməzsən. Bu səni ən çox xoşbəxt edən, bitməsini istəmədiyin anları yazdığın, amma qəlbinin belə sığışdıra bilmədiyi xatirələrdir. Bəzi günləri isə heç bir səhifəyə yazmaq istəməzsən. Çünki o səhifələri heç vaxt açıb oxumaq istəməyəcəksən. Keçmişin tozlu künclərinə atarsan. Nə oxumağa, nə də xatırlamağa cəsarətin çatar.

Hər insan öz kitabını yazar. Ya qəhrəman olarsan, ya da öz hekayəsində belə söz haqqı olmayan bir kölgə. Hər hekayə yadda qalmır, yalnız hekayəsi qəlbə toxunanlar unudulmaz olur.

İndi düşün, əziz insan. Sən bu hekayədə hansı roldasan?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

Qazaxıstanın paytaxtı Astanа şəhərində şəhər Akimliyi Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə birgə 2025-ci il 24–25 noyabr tarixlərində tədqiqatçıların, ustadların və ifaçıların iştirakı ilə “Dünya Musiqisi” (“Әлем Әуені”) Beynəlxalq İncəsənət Festivalını təşkil edəcək. 

Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan məlumat verilib. 3 məkanda - Sülh və Əmin-amanlıq Sarayı, İncəsənət Muzeyi və “Jastar” Sarayında düzənlənəcək festival çərçivəsində “Əcdadlar və Sədalar: Türk musiqi alətlərinin hazırlanması ənənələri və müasir yanaşmalar” mövzusunda simpozium, ustad dərsləri, İncəsənət Muzeyinin rəsmi açılışı və qala-konsert keçiriləcək.

Layihənin əsas məqsədi türk xalqlarına məxsus musiqi alətlərinin hazırlanması ənənələrinin hərtərəfli araşdırılması, qədim texnologiyalarla müasir innovativ yanaşmaların davamlılığının müəyyən edilməsi, eləcə də ustadlar, alimlər, ifaçılar və tədqiqatçılar arasında təcrübə mübadiləsi üçün elmi-praktiki platformanın yaradılmasıdır.

Festival çərçivəsində xüsusi diqqət praktiki ustad dərslərinə yetiriləcək. Türk ölkələrindən olan tanınmış ustadlar musiqi alətlərinin hazırlanmasının ənənəvi üsullarını, restavrasiya üzrə müasir yanaşmaları və səs akustikasının yaxşılaşdırılması texnologiyalarını təqdim edəcəklər. İştirakçılar ağac emalının əsas mərhələlərini, dərinin gərilməsi, simlərin quraşdırılması proseslərini izləyə, həmçinin alətin mini-modelini hazırlaya biləcəklər.

Bundan əlavə, Festival çərçivəsində Astanada unikal “İncəsənət Muzeyi”nin təntənəli açılışı baş tutacaq və burada türk dünyasının musiqi alətlərinə həsr olunmuş xüsusi guşə təqdim olunacaq.

Eləcə də türk xalqlarının musiqi alətlərində ifa ənənələrini əks etdirən konsertlər və açıq nümayişlər təşkil ediləcək.

Tədbirə türk dünyasının elmi-tədqiqat institutlarının və mədəniyyət mərkəzlərinin nümayəndələri, musiqişünaslar, incəsənətşünaslar, etnoqraflar, alət ustaları, magistr və doktorantlar, həmçinin Azərbaycanın, Qazaxıstanın, Qırğızıstanın, Türkiyənin, Özbəkistanın və Macarıstanın musiqi irsinin qorunması və təbliği sahəsində fəaliyyət göstərən dövlət və ictimai xadimlər dəvət olunub.

Əlaqə məlumatları:

QKQK “Mədəni Tədbirlərin Təşkili İdarəsi”, Astana şəhər Akimliyi: +7 708 592 3611 (layihə kuratoru — N.T. Serikkali)

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu: +7 705 802 20 58

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.11.2025)

İlhamə Məhəmmədqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Sumqayıt təmsilçisi

Bu gün Sumqayıt şəhərinin 76 yaşı tamam olur. Şəhər günü ərəfəsində həyata keçirilən genişmiqyaslı abadlıq-quruculuq tədbirləri davam etdirilir. Son illər şəhərin ümumi inkişaf strategiyasına uyğun olaraq, müxtəlif istiqamətləri əhatə edən yenidənqurma, müasirləşdirmə və infrastruktur layihələri ardıcıl şəkildə icra olunur. Bu proseslərin böyük bir qismi Abadlaşdırma və Təmir-Tikinti İdarəsi tərəfindən həyata keçirilir.

Hazırda idarənin əməkdaşları şəhərin müxtəlif ərazilərində çoxmənzilli yaşayış binalarının girişlərini və həyətəbitşik sahələrini mərhələli şəkildə yeniləyirlər. Aparılan təmir işlərinə girişlərin rənglənməsi, daxili divarların bərpası, pilləkən qəfəslərinin təmiri, işıqlandırma sistemlərinin yenilənməsi və həyətlərin abadlaşdırılması daxildir. Həmin tədbirlərin əsas məqsədi yalnız mövcud infrastrukturun bərpası deyil, həm də sakinlərin gündəlik rahatlığının və yaşayış mühitinin keyfiyyətinin artırılmasıdır.

Bu çərçivədə həyətlərdə yeni oturacaqlar quraşdırılır, yaşıllıq zolaqları salınır, köhnəlmiş səthlər yenilənir. Uşaq oyun meydançalarının təmiri və zəruri hallarda tamamilə yenidən qurulması həyata keçirilir. Bütün işlər uzunmüddətli dayanıqlıq nəzərə alınmaqla planlaşdırılır. İcra intizamına ciddi əməl olunması, peşəkar kadr potensialı və keyfiyyətli tikinti materiallarından istifadə görülən işlərin səmərəliliyini daha da artırır.

Abadlaşdırma və Təmir-Tikinti İdarəsi tərəfindən bildirilib ki, şəhərin müxtəlif məhəllələrini əhatə edən növbəti mərhələlər üzrə layihələndirmə işləri artıq başa çatıb və yaxın günlərdə icrasına başlanacaq.

Şəhərdə təmizlik işləri gücləndirilib

Sumqayıtda aparılan abadlıq proseslərinin mühüm istiqamətlərindən biri də genişləndirilmiş təmizlik tədbirləridir. Şəhərin sanitar vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədilə uzun müddət istifadə olunan və yararlığını itirmiş tullantı konteynerləri Təmizlik Departamenti tərəfindən ərazidən çıxarılaraq müasir, daha həcmli və sanitar normalara cavab verən yeni konteynerlərlə əvəz olunur. Bu yenilik məişət tullantılarının daha səmərəli toplanmasına və ətraf mühitin qorunmasına əhəmiyyətli dərəcədə müsbət təsir göstərir.

Təmizlik işləri bu dəyişikliklərlə məhdudlaşmır. Şəhərin müxtəlif istiqamətlərində aparılan sanitar tədbirlərin həcmi genişləndirilib. Parklarda və yaşıllıq zolaqlarında toplanan yarpaq və məişət tullantıları operativ şəkildə yığılır, istirahət məkanları hər gün təmizlənir. Uşaq meydançaları, piyada yolları və sakinlərin sıx istifadə etdiyi ərazilər xüsusi texnika vasitəsilə yuyularaq təhvil verilir.

Şəhərin əsas prospekt və küçələrində səkilərin mütəmadi olaraq yüksək təzyiqli yuyucu texnikalarla təmizlənməsi işlərinə start verilib. Bu proses tozlanmanın və çirklənmənin qarşısını almaqda böyük əhəmiyyət daşıyır. Departament həmçinin məhəllədaxili küçələrdə, binaların həyətlərində, zibil meydançalarının ətrafında və yaşıllıq zolaqlarında təmizliyi gücləndirib.

Yeni konteynerlərin quraşdırılması təmizlik sisteminin daha səmərəli işləməsinə şərait yaradır. Müasir tullantı qutuları qoxunun yayılmasını məhdudlaşdırır, tullantı daşınması zamanı sızma problemlərinin qarşısını alır.

Təmizlik Departamenti tərəfindən məlumat verilib ki, qarşıdakı aylarda bu tədbirlər ardıcıllıqla davam etdiriləcək. Məqsəd Sumqayıtın günün bütün saatlarında təmiz, səliqəli və ekoloji cəhətdən sağlam mühitə sahib olmasını təmin etməkdir. Tullantıların düzgün idarə olunması şəhər mədəniyyətinin mühüm tərkib hissəsi kimi qiymətləndirilir və aparılan işlər Sumqayıtın ölkənin ən nümunəvi şəhərlərindən birinə çevrilməsi istiqamətində mühüm addım hesab olunur.

Şəhər Günü münasibətilə ağacəkmə aksiyası həyata keçirilib

Sumqayıt şəhərinin 76-cı ildönümü münasibətilə keçirilən genişmiqyaslı abadlıq və infrastruktur layihələri çərçivəsində yaşıllaşdırma tədbirləri də xüsusi diqqət mərkəzində saxlanılır. Şəhərin ekoloji mühitinin yaxşılaşdırılması, yaşıl fondun genişləndirilməsi və mövcud ərazilərin bərpası məqsədilə müxtəlif park və prospektlərdə ardıcıl tədbirlər reallaşdırılır.

Şəhər Günü münasibətilə Nəsimi adına Mədəniyyət və İstirahət Parkında ağacəkmə aksiyası təşkil edilib. Park ərazisində çoxsaylı ağac və dekorativ bitkilər əkilib, mövcud yaşıllıq zolaqları yenilənib. Torpaq qatı bərkidilib, zədələnmiş sahələr bərpa olunub.

Mənzil Kommunal Təsərrüfatı İstehsalat Birliyinin məlumatına əsasən, aksiyaya qurumun əməkdaşları geniş tərkibdə cəlb edilib. Parkın müxtəlif hissələrində torpağın havalandırılması, suvarma sistemlərinin tənzimlənməsi və yaşıl sahələrin daha funksional vəziyyətə gətirilməsi istiqamətində işlər görülüb.

Yaşıllaşdırma İdarəsi tərəfindən Lüdviqshafen parkında da növbəti yaşıllaşdırma aksiyası həyata keçirilib. Şəhər günü münasibətilə parkın ərazisinə 76 ədəd sərv, eyni sayda zeytun və eldar şamı ağacları əkilib. Tinglərə aqrotexniki qaydalara uyğun şəkildə qulluq göstərilib, torpaq qatları yenilənib, suvarma prosesi təşkil olunub, gübrələmə tədbirləri icra edilib.

Lüdviqshafen parkında həyata keçirilən tədbirlər təkcə bir günlük aksiyanı deyil, şəhərin uzunmüddətli yaşıllaşdırma strategiyasını əhatə edir. Mövcud yaşıllığın qorunması, yeni yaşıllıq sahələrinin artırılması və ekoloji mühitin yaxşılaşdırılması istiqamətində işlər ilboyu davam etdiriləcək. Məqsəd Sumqayıt şəhərinin sağlam, estetik cəhətdən cazibədar və ekoloji baxımdan dayanıqlı yaşıl zonalara malik olmasını təmin etməkdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.11.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycanın kino tarixində ən populyar, ən sevilən kişi aktyorlar sırasında əvəzsiz yer tutubdur Həsən Məmmədov. Ağır, zəhmli, ciddi rollar yaradıbdır, öz ampluasına həmişə sadiq olubdur.

Kinomuza “Yeddi oğul istərəm” filmindəki Bəxtiyar obrazı ilə adını yazdırıb, “Dədə Qorqud” dilmindəki Dədə Qorqud,“Gün keçdi” filmindəki Oqtay obrazları ilə də damğasını vurubdur.

Azərbaycan SSR xalq artisti Həsən Məmmədov 1938-ci il noyabr ayının 22-də Salyan rayonunda doğulub. Burada 2 saylı orta məktəbi 1956-cı ildə bitirib və Azərbaycan Dövlət Universıtetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub. İkinci kursda universitetdən çıxıb və bir müddət müxtəlif teatrların yardım heyətində aktyorluq edib.

1962-ci ildə Mirzağa Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunu bitirib. Tələbəlik illərində müəyyən fasilələrlə Dövlət radiosunda işləyib. 1962-ci ildə məşhur səhnə xadimi Mehdi Məmmədovun kursunu  bitirib və təyinatla Akademik Milli Dram Teatrına göndərilib. O, elə həmin ildən kinoda da fəaliyyət göstərib. 50-dən çox filmdə çəkilib.

İldən-ilə kino aktyoru kimi məşhurlaşan Həsən Məmmədov 1972-ci il 2 fevralda köçürmə yolu ilə Akademik teatrdan çıxaraq "Azərbaycanfilm" kinostudiyasına işə qəbul edilib. O, 1989-cu il 17 mayda dəvətlə Cəmil Əlibəyovun "Gülüstanda qətl" (quruluşçu rejissor Ağakişi Kazımovdur) dramının tamaşasında İlyas İbrahimov rolunu oynayıb. Akademik teatrın direktoru və bədii rəhbəri Həsən Turabovun dəvətilə 1992-ci il 21 noyabrdan ömrünün sonunadək doğma kollektivin aktyor truppasında çalışıb.

Böyük kinoya gəlişi "Böyük dayaq" filmi ilə olur. Həmin filmdə o, Qaraş rolunu canlandırır. Aktyora birdən-birə şöhrət gətirən bu film onun atası ilə də münasibətlərinin düzəlməsində böyük rol oynayır. Belə ki, müəllim olmaqdan vaz keçib teatra üz tutanda atası onu nəinki dəstəkləməmiş, hətta ondan küsmüşdü. Film televiziyada yayımlanandan sonra qəfildən Ağaməmməd kişinin oğlu bütün rayon əhlinin dilinə düşür. Xəbərlər tezliklə küskün atanın qulağına da çatır. Artıq ürəyində bağışlayır oğlunu. Onun nə üçün inad etdiyini, ata sözündən nə üçün çıxdığını anlayır.

Üçüncü kursda oxuyanda Həbib İsmayılov Həsəni “Böyük dayaq” filminin sınaq çəkilişlərinə dəvət edir. Həmin vaxt “Qaraş” rolunun sınaq çəkilişinə güləş üzrə dünya çempionu Sadıq Süleymanovun oğlu da dəvət almışdı. Həsən düşündü ki, məşhurun oğlunu qoyub, yəqin ki, onu filmə çəkməyəcəklər. Tətildə çıxıb gedir Salyana. Bədii Şura sınaq çəkilişlərində “Qaraş” obrazına kimi çəkəcəyi barədə tərəddüd edir. Bu zaman Bədii Şuranın üzvü Rza Əfqanlının qızı Bədurə Əfqanlı deyib ki, Həsən elə əsl “Qaraş”dır, o çəkilsin. Bundan sonra qərar verilib. Salyana teleqram vururlar ki, tez gəl, səni filmə təsdiqləyiblər.

Lətifə xanım (həyat yoldaşı) bir hadisəni də xatırlayır: "Arif Babayev "Birisi gün, gecə yarısı" filmini çəkirdi. Çəkilişlər axşam aparılırdı. Bir gün gecə saat 11-də qapı döyüldü. Açanda gördüm filmin ikinci rejissoru gəlib. Əlində də kabab və çörək. Məndən xahiş etdi ki, bəlkə, evdə sulu xörək olar. Demə, bütün restoranları gəzmişdilər, amma heç yerdə tapa bilməmişdilər. Mən gətirib bir qazan duru xörək verdim. Çörəklə kababı da götürmədim. Geri qaytardım ki, özləri çəkilişdə yeyərlər. Sonra bilmişdim ki, Həsən yemək yeyəndə nəsə ona tanış gəlib və deyib: "Ay bala, bu yemək mənə tanış gəlir". Arif Babayev də ondan soruşur ki: "Hə, xörək necəydi, xoşuna gəldi?" Həsən də cavab verir: "Hə, yaxşı idi. Amma bilmirəm nədənsə bizim xörəyə oxşayır". Arif Babayev də gülərək "elə sizin evin xörəyidir", - deyib.

Yaxın dostu kino adamı Şeyx Əbdül Mahmudov deyib: “Sovet məkanında onun kimi ikinci aktyor V. Tixonov hesab olunub. Bir onu soruşurdu ki, filmi hansı planda çəkirsən? Qalanını özü bilirdi. Daha ona demək lazım gəlmirdi ki, Həsən sən nəyi necə eləməlisən. “Kapriz” deyilən bir şey onda yox idi. Çəkilişi qurtarırdı, meydançadan getmirdi ki, birdən rejissorun ağlına nə isə gələr, lazım olaram, bir də niyə arxamca maşın göndərib axtarsın məni? İşə gəlmişəm, çəkilişim qurtarsa da, çəkiliş boyu burda olmalıyam. Onun qədər ikinci əxlaqlı aktyor yoxdur, içi mən qarışıq. Zarafatımız vardı, bir dəfə qastrolda gördüm ki, ətrafda nə qədər qadın, qız var, hamısı bunun əsiridir, bunun heç eyninə deyil. Eyham vurdum ki, adə, hərəkət elə, mənə elə acığı tutdu ki, olmayan kimi”.

Filmoqrafiya

1. Böyük dayaq

2. Möcüzələr adası

3. Zirvə

4. Arşın mal alan

5. Yenilmez batalyon

6. İstintaq davam edir

7. İnsan məskən salır

8. Bir cənub şəhərində

9. Dəli kür

10. Sevil

11. Yeddi oğul istərəm...

12. Axırıncı aşırım

13. Qızıl qaz

14. Gün keçdi

15. Nəsimi

Təltif və mükafatları

- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı

- Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı

- "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı

- "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı

- "Əmək igidliyinə görə" medalı

- SSRİ Dövlət mükafatı

- Şöhrət ordeni

- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü

Ömrünün sonlarına yaxın ürək xəstəliyindən və yüksək təzyiqdən əziyyət çəkib. Ürəyindən ağır əməliyyat keçirib. Lakin 2003-cü il avqustun 26-da 64 yaşında dünyasını dəyişib. İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.11.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycan musiqisinin bir zirvəsində tək Üzeyir Hacıbəyli, digərində isə Qara Qarayev, Fikrət Əmirov kimi bir neçə dahi bəstəkar dayanır.

Bu gün Fikrət Əmirovun doğum günüdür.

Əslən Şuşadan olan Fikrət Əmirov 1922-ci ilin noyabrın 22-də Məşədi Cəmil Əmirov və Dürdanə xanımın ailəsində, Gəncə şəhərində anadan olub. Fikrət ailənin ikinci övladı olub. Belə ki, Fikrət uşaqlığından atası tarzən Məşədi Cəmil Əmirovun əsərlərinə, xüsusilə musiqilərinə qulaq asıb. Onun bəstəkar kimi formalaşmasında o dövrün sənətkarlarının, bir sözlə, yaşadığı mühitin təsiri olub. Fikrət Əmirov öz xatirələrində qeyd edir ki, "Məni bəstəkar edən Azərbaycan tarıdır."  Əlavə edir ki, "Azərbaycan musiqi alətlərinin gözü tardır. Tar öz ahənginə, tembrinə, diapazonuna, gücünə görə təkcə bir alət deyil, sanki bir orkestri əvəz edir."

1928-ci ildə Məşədi Cəmil Əmirovun vəfatından sonra, evin yükü 6 yaşlı Fikrətin üzərinə düşüb. Dürdanə xanım 6 övladını tək böyütməli olub. Fikrət yaşadığı çətinliklə baxmayaraq, atasının sənət yolunu davam etdirməyə çalışıb. O, atasının arzu və istəklərini yüksək səviyyədə həyata keçirməyə nail olub. Fikrət ailədə ondan 1 yaş böyük olan bacısı Yaxşı xanımla çalışıb. Yaxşı xanımın ifa etdiyi mahnıları Fikrət tarda müşayiət edib. Beləliklə onlar, ifaları ilə məktəb daxili və xarici uğurlar qazanmağa başlayıblar.

O, Üzeyir Hacıbəyovun sinfində "Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları" fənnini öyrənib və bu üslubda ilk əsərlərini yazmağa başlayıb. 1930-cu ildən etibarən Üzeyir Hacıbəyovun məsləhəti və Bülbülün rəhbərliyi ilə xalq mahnı və rəqslərini toplayıb, onları nota yazmaq məqsədi ilə konservatoriyada "Xalq musiqisi kabineti" təşkil olunub. Həmin kabinetə rəhbərlik edən Bülbül gənc bəstəkar və musiqişünasları bu işə cəlb edib. Onlar respublikanın müxtəlif bölgələrinə ekspedisiyalara gedərək, oradan folklor nümunələri toplayıb, onları lentə yazıb, kabinetə təqdim edib və həmin nümunələri nota köçürüblər.

Dövrünün ustad xanəndələrini — Cabbar Qaryağdıoğlu, Seyid Şuşinski, Xan Şuşinski və başqalarının da oxuduqları xalq mahnı və təsniflərini nota salıblar. Bu işdə Asəf Zeynallı, Zakir Bağırov, Qara Qarayev, Süleyman Ələsgərov, Səid Rüstəmov, Əşrəf Abbasov, Midhət Əhmədov, Məmmədsaleh İsmayılov kimi simalarla yanaşı, Fikrət Əmirovun böyük xidmətləri olub. O, hələ tələbə ikən bu işə cəlb olunduğundan daha da həvəslənir və öz əsərlərini də məhz xalq musiqisi üslubunda yazıb.

Bəstəkar yaradıcılığının ilkin dövrlərində, 1948-ci ildə opera janrına müraciət edib. Konservatoriyanı bitirərkən o, diplom işi olaraq birpərdəli "Ulduz" operasını yazıb. Bu opera yalnız əlyazma şəklində saxlanılaraq, nəşr etdirilməyib. Fikrət Əmirov bu əsəri yazmaqla müəyyən təcrübələr əldə edib. Bəstəkar opera janrının müəyyən üslub cəhətlərinə, ifadə vasitələrinə yiyələnə bilib. Birpərdəli operanın librettosu Azərbaycanın xalq artisti İsmayıl Hidayətzadəyə məxsusdur.

1953-cü ildə Fikrət Əmirov "Sevil" operasını yazıb. Fikrət Əmirov operanın üzərində işə 1949-cu ildə başlayıb. Cəfər Cabbarlının süjetinə opera yaratmaq tələbi bəstəkarın daxili istəyindən, bu yazıçının yaradıcılığına olan rəğbət hissindən irəli gəlməklə yanaşı, həm də yazıçı Mirzə İbrahimovun bu süjeti təklif etməsi ilə əlaqədar olub. Operanın librettosunu yazan şair Tələt Əyyubov pyesin əsas dramaturji məğzini, əsərin obrazlı dilini, iştirakçıların dəqiq səciyyəsini saxlamağa cəhd göstərib. Librettoya çox yığcam şəkildə işlənən Azərbaycan qadının acınaqlı vəziyyəti, hüquqsuzluğunu təsvir edən proloq səhnəsi əlavə edilib. Opera janrının tələbləri ilə bağlı pyesin bəzi pərdələri birləşdirilib, əsər yığcam şəkil alıb. Operanın hər redaktəsində müəyyən dəyişikliklər aparılaraq bəzi səhnələr əlavə edilib, bəziləri çıxarılıb, iştirakçıların bir sıra çıxışlarının yeri dəyişdirilib.

Filmoqrafiya

1. 80 kilometr yerin altı ilə

2. Abbas Mirzə Şərifzadə

3. Mücrü

4. Nəfəs alətləri

5. Bəxtiyar Vahabzadə

6. Muğamat var olan yerdə...

7. Fikrət Əmirov

8. Həsən Abdullayev xatirələrdə...

9. Maestro Niyazi

10. Yaşamaq gözəldir, qardaşım!

Təltif və mükafatları

1. "Stalin" mükafatı (II dərəcə) — ("Kürd-ovşarı" və "Şur" simfonik muğamlarına görə)

2. Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi

3. Azərbaycan SSR xalq artisti

4. Lenin ordeni

5. SSRİ xalq artisti

6. Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı

7. "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni

Dahi bəstəkar 20 fevral 1984-cü ildə vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.11.2025)