ƏDƏBİYYAT VƏ İNCƏSƏNƏT - Super User
Super User

Super User

 İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Məşhur türk aktrisası Bircə Akalay!

O, 19 iyun 1984-cü ildə istanbulda dünyaya göz açıb. 2003-də Pera Gözəl Sənətlər Liseyi Teatr bölümündə lisey təhsil alıb. Həmin il qəbul olduğu İstanbul Universiteti teatr aktrisalığı və dramaturgiya bölümündəki təhsilini tamamlamayıb, Xaliç Universiteti Konservatoriya Teatr bölümündən məzun olub. 2004-cü ildə  Türkiyə Gözəllik yarışmasında üçüncü olduqdan sonra Avropa Gözəllik yarışmasında Türkiyəni təmsil edib və yarımfinala çıxıb. 2004–2007-ci illər arasında Star TV və TV8-də idman spikerliyi, həm də Çempionlar liqası və 8-ci Pillə kimi verilişlərdə aparıcılıq edib. 

 

2007-ci ildə yayımlanan "Kader" və "Sənin Üçün" seriallarında baş rolda oynayıb. 2008-ci ildə "Asi" adında serialda qonaq aktrisa olaraq qatılıb. Bundan başqa 2008-də vizyona girən "Son Ders" və 2009-un oktyabr ayında vizyona girən "Nefes: Vatan sağolsun" filmində rol alıb. 2009-cu ildə TRT 1-də yayımlanan "Alayına İsyan" serialında Sevtap rolunda, 2009-cu ilin sentyabr ayında "Sizi seviyorum" filmində Emre Altuğ ilə baş rolları paylaşıb.

 

 2009-da ATV-də yayımlanan "Bir kış masalı" serialında Zişan rolunda oynayıb. Həmin il TRT Müzik kanalında başlayan və TV8-də davam edən verilişi Sinema dünyası bir yayın mövsümü davam edib. 2010-cu ildə Murad Ünalmış ilə birliktə Ürgübdə bir eşqi anlatan Yer gök aşk serialında Həvva rolunu canlandırmışdır. 2013-cü ildə ATV-də Baş Nazir Adnan Menderesin həyatından bəhs edən Ben onu çok sevdim adlı serialda opera sənətçisi Ayxan Aydan rolunu canlandırıb.

 

2013-cü ildə TRT 1-də yayımlanan Böyle Bitmesin adlı seriala qonaq aktrisa olaraq qatılıb. Sonra isə Kanal D-də yayımlanan Kiçik Ağa adlı serialda Sinəm rolunu, 2015-ci ildə ATV-də yayımlanan Evli ve Öfkeli adlı serialda isə 4 baş roldan birini canlandırıb. Bircə Akalay Star TV-də yayımlanan Hayat Bazen Tatlıdır serialındada baş rolda oynayıb.

 

Filmoqrafiya 

 

Deliormanlı

Dışarda

Senin Uğruna

Şefkat Tepe

Böyle Bitmesin

Ağlama Anne

 

Hazırladığı və ya aparıcılığını etdiyi televerilişlər

 

Çempionlar liqası final Aparıcı

Çempionlar liqası özəl Aparıcı

İdman gecəsi 

8-ci pillə

Sinema dünyası

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

 

Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) tərəfindən elan olunmuş “İnsan Hüquqları Aylığı” çərçivəsində Bülbülün Memorial Muzeyində “İnsan hüquqlarının qorunmasında cəmiyyətin rolu” mövzusunda görüş keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Muzeydən verilən məlumata görə, muzeyin elmi işçisi Aytac Əhmədli “Müasir dövrdə insan hüquqlarının aktual problemləri” adlı məruzə ilə çıxış edərək bu mövzuda mühüm problemlərə toxunub. 

Həmçinin görüşdə Azərbaycan Universitetinin tələbələri mövzu ilə bağlı çıxış ediblər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

Millət vəkili, Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafa Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü, tanınmış rəssam Fikrət İbrahimlini 70 illik yubileyi ilə bağlı təbrik edib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, təbrik məktubunda deyilir:

 

“Hörmətli Fikrət müəllim, Sizi - Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafında özünəməxsus dəsti-xətti, duyum və duruşu ilə seçilən ictimai və sənət xadimini 70 illik yubileyiniz ilə bağlı ürəkdən təbrik edirəm!

Sizin təbiət və tarix, insan və ruh, məkan və zaman, eləcə də mənəvi dəyərlər kontekstində yaratdığınız əsərlər bir tərəfdən sənət estetikasına, digər tərəfdən milli-mənəvi yaddaşa xidmət edir. Azərbaycan təsviri sənətində seçilən rəssam kimi Siz, həm də milli mədəniyyətimizin fədakar daşıyıcılarındansınız.

Neftçalanın Xıllı qəsəbəsindən başlayan həyat yolunuz, ustad Adil Hacıyevdən aldığınız ilkin sənət dərsləri, sonradan Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbində, ardınca Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində qazandığınız peşəkarlıqla birlikdə Sizi bu gün Azərbaycan sənət cameəsində sayılıb-seçilən bir şəxsiyyətə çevirmişdir.

Əminəm ki, əsərləriniz bundan sonra da Azərbaycan rəssamlıq məktəbinin zəngin xəzinəsinə töhfələr verəcək, gələcək nəslin estetik zövqünün formalaşmasında öz təsirini göstərəcəkdir.

Sizə yeni yaradıcılıq uğurları, möhkəm cansağlığı, uzun ömür və tükənməz sənət eşqi arzulayıram”!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

Cümə axşamı, 19 İyun 2025 14:31

Türklər üçün canavar (bozqurd) anlamı

Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ilə birgə layihəsində bu gün də maraqlı mövzuya toxunacağıq: türklər üçün canavar (bozqurd) anlamı nədir?

 

Türk mifologiyası, minillər boyu türk toplumlarının kollektiv yaddaşında formalaşmış və özündə mədəni, siyasi və dini dəyərləri ehtiva edən zəngin bir irsdir. Bu mifoloji sistemdə canavar, xüsusilə bozqurd, sadəcə bir heyvan deyil, ilahi mənşə, yolgöstərən ruh, qəhrəmanlıq və milli birlik simvoludur. Bozqurd həm miflərdə, həm dastanlarda, həm də tarixi hadisələrin simvolik yozumlarında mərkəzi yer tutur. Bu araşdırmada bozqurdun türklər üçün daşıdığı dərin mənalar sistematik şəkildə təhlil edilir.

1. Bozqurdun mənşə əfsanəsi – Türklərin əcdadı kimi

Qədim Çin salnamələrində (XIII əsr, Bei shiZhou Shu) türklərin mənşəyini izah edən məşhur Aşina əfsanəsi yer alır:

“Bir türk boyunun bütün üzvləri qırılır, yalnız bir oğlan sağ qalır. Dişi bir bozqurd onu dağa aparıb sağaldır və onunla birlikdə yaşayır. Bu birliyin nəticəsində on oğul dünyaya gəlir və onların soyundan türk boyları yaranır.”

Bu əfsanə bozqurdu soy saxlayan ana, qurtuluş və başlanğıc rəmzi kimi təqdim edir.

 Orxon yazılarında (VIII əsr) bozqurd birbaşa qeyd olunmasa da, “gök tengri”, “yer-sub” anlayışları ilə birgə xalqın göydən, ilahi mənşədən gəldiyi ideyası mövcuddur:

“Türük bodun, özüm qop qara bodun erti. Üze kök Tengri, asra yağız yer kılındukda, ikin ara kişi oglı kılınmış.”
(Türk xalqı, mən özüm qara xalq idim. Yuxarıda Göy Tanrı, aşağıda torpaq yaradıldıqda, onların arasında insan oğlu yaradılmış.)

Bu fraqmentdə insanın və xalqın ilahi sistemin bir parçası olduğu vurğulanır. Bozqurd da bu sistemdə ilahi təbiətə malik bir yolgöstərən obrazdır.

2. Ergenekon dastanı: Azadlıq və yenidən doğuluş

Türklər düşmənlər tərəfindən təqib edilir, dağlarla əhatələnmiş Ergenekon vadisinə sığınırlar. Burada dörd yüz il yaşayırlar. Nəhayət, dağları əridərək çıxmaq istəyirlər, lakin yol tapa bilmirlər. Bu zaman göydən enmiş bir bozqurd ortaya çıxır və onlara çıxış yolunu göstərir.

“Ol boz kurt boldı yul körsätgüçi, xalq añlap bardı arqasınca.”
(O bozqurd yolgöstərən oldu, xalq onun arxasınca getdi.)

Bu mif türklərin yenidən doğuluşunu, azadlıq mübarizəsinibozqurdun müqəddəs peyğəmbərvari rolunu simvollaşdırır.

3. Oğuznamə və Oğuz Kağan dastanında canavar

“Oğuz Kağan dastanı”nda Oğuzun bir çox yürüş və zəfərlərində göy bir qurd Oğuz Kağana bələdçilik edir. Bu qurd Tanrı tərəfindən göndərilən ruhani bir varlıqdır:

“Gökdən bir mavi kurt geldi, yürüyin, ben önden gideyim dedi.”

Bu obraz ilahi rəhbərlik, haqq yoluna yönəlmədövlət quruculuğu kimi dəyərlərlə birləşir.

4. Dədə Qorqud Kitabında canavar

Dədə Qorqud dastanlarında "canavar" obrazı düşmən, vəhşi, təhlükə kimi də göstərilir. Lakin bu “canavar” obrazı bozqurddan fərqlidir və daha çox real heyvani qorxuya işarə edir:

“Oğuz elinə bir qaplan çıxdı, canavar oldu, mal qırar, can alar.”

Bu baxımdan Dədə Qorqudda bozqurd yox, “canavar” konkret vəhşi heyvan mənasındadır. Lakin bu da göstərir ki, türklər arasında "canavar" – düşmən, "bozqurd" – dost, müqəddəs" qarşılaşdırması olmuşdur.

5. Simvolik anlamlar: Bozqurdun çoxqatlı simvolikası

    Anlam

Açıqlama

İlahi mənşə

Türk soyunun bozqurddan doğduğu inancı

Yolgöstərən

Ergenekon və Oğuznamədəki rəhbər rol

Azadlıq

Həbsdən qurtulma və yenidən doğuluş

Milli kimlik

Bozqurd türk millətinin simvolu kimi

Döyüş ruhu

Bozqurd döyüşkənlik, cəsarət və qorxmamaq simvoludur

6. Müasir dövrdə bozqurd simvolunun davamı

  • Bozqurd bu gün bir çox türk dövlətlərində milli kimlik simvolu kimi yaşamaqdadır.
  • Azərbaycan və Türkiyədə bu simvol həm ədəbiyyatda, həm ideologiyada, həm də hərbi rəmzlərdə öz yerini qoruyur.
  • Müasir türkçülük və turançılıq ideologiyaları bozqurdu birlik və gücün əbədi rəmzi kimi qəbul edir.

 Bozqurd – türklərin soy yaddaşını daşıyan, ilahi mənşəyə işarə edən, azadlıq və mübarizə ruhunu yaşadan müqəddəs bir simvoldur. Qədim türk dastanlarından müasir ideoloji düşüncəyə qədər bozqurd türkün kimliyində öz yerini qoruyub saxlamışdır. Bu simvol türkün öz keçmişi ilə bu günü arasında qurduğu mifik körpü, həm də gələcəyə ümidlə baxdığı ideoloji güzgüdür.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

                                                                        

 

 

Cümə axşamı, 19 İyun 2025 14:04

Onu çox tez itirdik

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

22 mart 2023-cü il tarixində Bakı-Novxanı yolunun Saray qəsəbəsi ərasizində ağır yol qəzası baş verdi. Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi Oqtay Əliyev idarə etdiyi "Lexus Lx470" markalı avtomobil yolun hərəkət hissəsindən çıxaraq aşdı. Avtomobildə olan xalq artisti Mehriban Zəki və əməkdar artist Dilarə Əliyeva yüngül xəsarətlər aldılar. O özü isə 54 yaşında ikən vəfat etdi. Nə qədər işləri yarımçıq qaldı...

 Oqtay Əliyev 19 iyun 1968-ci ildə İrəvan şəhərində doğulub. Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun "kino və dram rejissoru" fakültəsində təhsil alıb. Cəfər Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında rejissor köməkçisi işləyib. Bakı şəhər Mədəniyyət idarəsində rejissor vəzifəsində çalışıb. 1993-cü ildə Azərbaycan televiziyasında "Virtuoz" adlı layihənin prodüseri olub.

 

"Ər və arvad" (Mar Bayciyev), "Molla Nəsirəddin və Əzrayıl", "Gəlin, açıq danışaq, lap açıq", "Əkizlərin nağılı" (Panço Pançiyev) pyeslərinin və bir sıra əlamətdar bayram proqramlarının quruluşçu rejissoru olub, ssenarilərini yazıb. A. P. Çexovun "Məmurun ölümü" əsəri əsasında çəkilmiş "Kiçik leytenant" filminin baş prodüseri olub. Space TV-də yayımlanan "Korifey", "Həftə çal-çağırı", "İşdən sonra" verlişlərinin müəllifi və baş prodüseri olub.

 

Müəllif və Baş prodüser kimi çalışmaları:

 

1. Həftə çal-çağırı

2. İşdən sonra

3. Zarafatyana

4. Çal-çağır

5. Qırmızı xətt

6. Qərib filmlər

7. Yeni ulduz (Pop idol) beynəlxalq musiqi yarışması 

8. Xalq ulduzu milli musiqi yarışması

9. Kim kimdir? (İntuition) beynəlxalq layihə

10. Çal-çağır şou

11. Burada və indi

12. Yalan doğru (Detector show) beynəlxalq layihə

13. Zəhmətkeş ulduzlar

14. Gülmək qadağandır

15. Yuxunuz şirin olsun

16. Cehiz

 

1998-ci ilin oktyabr ayının 5-də yaradılan "SOY production" şirkətinin təsisçisi və prezidenti olub. "Ən yaxşı ssenariyə görə" I Audiovizual festival, Bakı- 2001, "Ən yaxşı animasiya işinə görə" III Beynəlxalq Audiovizual festival Bakı- 2003 mükafatlarını qazanıb.

Ruhu şad olsun!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bəzən sadəcə gözləyirəm: zamanı, arzularımı, bir gün hər şeyin düzələcəyini.

Baxmayaraq ki, heç nə dəyişmir, ancaq yenə də gözləyirəm. Çünki içimdə bir ümid var – səssiz, amma inadkar. Hər dəfəsində məni ayaqda tutan, tükənməyə imkan verməyən bir inad. Və bəzən gözləmək, yaşamaq qədər cəsarət istəyir.

 

Gözləmək asan deyil. O, səndən çox şey istəyir, çox şey alır – səbrini, zamanını, inamını, bəzən də göz yaşlarını. Sən isə sadəcə bir şey istəyirsən – qovuşmaq.

Bir arzuya, bir hissəyə, bir insana, ya da sadəcə özünə.

Bəlkə də gözlədiyin heç vaxt gerçək olmayacaq. Ancaq yenə də içindəki o ümid, o istək hələ də susmayıb.

Ən son ölən ümidlərdir deyirlər. Bəs sona  qədər yaşayan nədir?

Bəlkə də sevgi.

Ya da xatirələr.

Bəlkə də ruhun gücü.

Ya da insan!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

 

 

 

 

Cümə axşamı, 19 İyun 2025 13:03

Bir şair var idi, Taleh Həmid adında...

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Ulduzu göylərdən enən görmüşük,
Yanan ocaqları sönən görmüşük,
Biz hansı gedəni dönən görmüşük? –
Bir də bu dünyaya gəlməyəcəyik.

Ağın ağ rəngi var, qaranın qara,
Əbəs aldatmasın şirin xülyalar.
Gözlər dikilməsin sonsuz yollara,
Hər şeyin əvvəli, bir də sonu var.
Birin bir təkrarı, onun onu var,
Bir də bu dünyaya gəlməyəcəyik.

Eşqin alovunda biz kül olarıq,
Ömrün sehirində bir gül olarıq,
Deyirik, gülürük, nə qədər varıq,
Onsuz da yoxluğun üzü qaradı,
Bir də bu dünyaya gəlməyəcəyik.

SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü Taleh Həmid 19 iyun 1952-ci ildə Şəmkir rayonunun Dəllər Cəyir kəndində doğulub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra sovxozda əmək fəaliyyətinə başlayıb. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin baş idarəsində kadrlar şöbəsində xüsusi işlər üzrə müfəttiş, daha sonra isə (təhsildən ayrılmadan) təsərrüfat müdiri vəzifəsində çalışıb. Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsində təhsil alıb. Yaradıcılığının ilk illərində Respublika "Lenin komsomolu" mükafatına layiq görülüb.

1980-ci ildə Gənc Jurnalistlərin II Ümumittifaq, 1984-cü ildə Gənc yazıçıların VIII Ümumittifaq müşavirələrində iştirak edib. Şeirləri və publisistik yazıları təkcə Azərbaycanda deyil, ölkəmizdən kənarda da işıq üzü görüb. Bir sıra mətbu orqanlarında — "Ulduz" jurnalında şöbə müdiri, "Yeni fikir" qəzetində baş redaktor, "Müstəqil qəzet"in təsisçisi və baş redaktoru vəzifələrində, Regionların Inkişafı İctimai Birliyində sədr müavini işləyib.

 

Kitabları 

 

1. Qapımı bahar döyür

2. Məni gözləyən olsa (şeirlər və poema)

3. Dünya yaxşıdı hələ... 

4. Yaz çiçəklərinə qar yağır.

5. Bu gündən sabaha (şeirlər)

6. Mənə ürəyində yaz yeri saxla (şeirlər)

7. Günəşdən gizlənir yay çiçəkləri (şeir və poemalar)

8. Ömrün payız sovqatı (publisistika)

9. Qarlı axşamların işığı (məqalələr)

10. Sənə məktublar yazıram

 

2010-cu ildə şeir və poemalarından ibarət iki cildliyi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin "Qızıl kəlmə" ədəbi mükafatına layiq görülübdür. 2012-ci ilin noyabrında "VI Uluslararası Canakkala Seir axşamları" festivalında Azərbaycan poeziyasını təmsil edib.

2015-ci ildə "Yəhya bəy Dilqəm" adlı ikihissəli lirik psixoloji dramı Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında tamaşaya qoyulub.

 

1 noyabr 2016-cı ildə Bakıda vəfat edib, 2 noyabrda doğulduğu kənddə dəfn olunub. Allah rəhmət eləsin!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

 

 

Günel Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Bu günlərdə “Vətən səsi”nin əməkdaşı, AYB-nin üzvü, Prezident mükafatçısı Mina Rəşidin “Əziz Peyğəmbərimiz” adlı uşaq və gənclər üçün nəzərdə tutulan kitabı çap edilib.

 

Kitab “AVE print” nəşriyyatında işıq üzü görüb. 

Yazıçı, “Ulduz” jurnalının şöbə redaktoru Hicran Hüseynovanın kitabda yer alan yazısında qeyd edilir ki, nəşrdə sonuncu peyğəmbərimiz olan Muhəmməd (s.a.s) peyğəmbərin həyatından, ümumən İslam dininin gözəlliklərindən, üstünlüklərindən bəhs edilir.

Ən başlıcası isə odur ki, müəllif bütün bu bilgiləri həm gözəl, axıcı poeziya dilində, həm də məktəb yaşlı uşaqların başa düşəcəyi qədər sadə, anlaşıqlı bir dildə qələmə alıb.

İmanlı, inamlı övlad yetişdirmək istəyən valideynlər, bu kitab gözəl məqsədinizə çatmaq yolunda ən böyük yardımçınız olacaq. İnşəAllah!

Qeyd edək ki, kitabın redaktorları tanınmış yazıçılar - Sevinc Nuruqızı, Hicran Hüseynova və Ayişə Nəbidir. Tərtibatçı isə Elşən Şıxlıdır.

Onu da əlavə edək ki, bu Mina Rəşidin sayca 9-cu kitabıdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

 

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Kamran adı "uğurlu", "bəxtəvər", "müvəffəqiyyətli" mənalarını verir. Bu ad, əsasən şərq ölkələrində, o cümlədən Azərbaycan və Türkiyədə geniş yayılıb. Bəzi mənbələrdə bu adın sanskrit dilindəki "Kamaram" sözündən gəldiyi və Hindistanda yarandığı qeyd olunur. Hətta bir neçə rəvayətdə göstərilir ki, guya bu söz, Afrika ölkəsi Kamerunun adı ilə bağlıdır. Nə isə, bu dəfə sizə Kamran Nəzirlidən danışmaq istəyirəm. Axı, bu gün - iyunun 19-u onun doğum günüdür...

 

Deyir ki:- “Nə qədər insan varsa, o qədər də yol var: qısa, uzun, əyri, düz, nə bilim, hamar, kələ-kötür, təzə, köhnə, bitmir ki, bitmir. Uçur, dağılır, tikilir, qurulur, sel-su aparır, yenə görürsən ki, yenisi yaranır. Təxminən insan da belədir. Mənim də öz yolum var, hələ ki gedirəm. Bu yol Şimali Azərbaycanın gözəl Astarasından başlayıb. Uşaq bağçası. Yuri Qaqarin, daha sonra Komarovun ölümünə ağlamağım. Rusdilli orta məktəbə getməyim. Rusca adımı soruşanda cavab verə bilmədiyimə görə rus qadın direktorunun məni məktəbə götürməməsi. Atamın nağılları. Xəzərin qumsal sahillərində saatlarla uzanıb sinif yoldaşlarımla "VEF" radioqəbuledicisindən İran musiqilərinə qulaq asmağımız - Ququş, Səttar, Humeyra... O taydakı bacı-qardaşlarımın yoxluğu-varlığı, məişəti, incəsənəti ilə maraqlanmağım. Anamın kitabları. Xalamın kitabxanası. Musiqi məktəbinə könülsüz getməyim. İlk fotoaparatım. İlk pianom. İlk konsertimdə Motsartın Polonezini çalmağım. İlk şeirimin rayon qəzetində dərci. Zemfira Musabəyovanın kimya dərsində "1" almağım, sonra da elə həmin müəllimimin təkidiylə Bakıya, respublika Kimya Olimpiadasına getməyim və 1-ci yeri tutub qalib kimi qayıtmağım. Zona üzrə respublika futbol yarışlarında oynamağım. "Qızıl sünbül" kubokunun final oyununda Kazbek Tuayevin 7 nömrəli formasında qol vurmağımın sevinci. Ali məktəb həyatı. Anamın qəfil ölümü. Tələbə ikən müəllim işləməyim. Radionun "Gənclik" redaksiyası isə əməkdaşlığım, "Neft Daşları"ndan reportajlarım. Elmi-ədəbi fəaliyyətim. Hekayə və tərcümələrimin qəzetlərdə çap olunması. Müəllimlərimin sevgisi və qayğısı. İlk sevgi. İlk kitab. Tbilisidə əsgərlik həyatı. "Krasnaya Zvezda"da ştatdankənar müxbirlik. Ailəm. Jurnalistlik fəaliyyətim. Məmurluq. Tərcüməçilik. Yazıçılıq. Bədii əsərlərimin, xəbər, oçerk və məqalələrimin Ümumittifaq mətbuatında dərci. Qonorarlarımın sevinci. Qarabağ bölgəsinə ezamiyyətlər, erməni separatçılarının gizli fəaliyyətindən reportajlar... mitinqlər dalğasına çırpılan qaynar gəncliyim və sovet hökumətinin sonu.”

 

Bəli, yazıçı, tərcüməçi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Kamran Nəzirli 1958-ci il iyun ayının 19-da Astara rayonunda müəllim ailəsində anadan olub. Orta təhsilini orada M.Ə.Sabir adına 1 nömrəli məktəbdə başa vurub. Sonra indiki Azərbaycan Dillər Universitetinin İngilis dili fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Daha sonra indiki Dövlət İdarəçilik Akademiyası və Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində ikinci, üçüncü ali təhsilə yiyələnib . 1984-1987-ci illərdə "Sovet kəndi" qəzetində, 1987-1989-cu illərdə Azərinformda, 1989-1991-ci illərdə Azərbaycan KP MK aparatında, 1991-1995-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Mətbuat və İnformasiya Nazirliyində, 1993-1994-cü illərdə Pakistan İslam Respublikasında,1996-2000-ci illərdə müxtəlif beynəlxalq humanitar təşkilatlarda, Dünya Bankının layihələrində, 2001-2009-cu illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankında Beynəlxalq Əlaqələr Departamentinin direktor müavini, Mətbuat katibi və s. müxtəlif vəzifələrdə çalışıb və bir sıra müstəqil qəzetlərin, habelə “Ədalət”, “7 gün”, “525-ci qəzet”in redaktoru və köşə yazarı olub...

 

Müstəqilliyimizin ilk illəri, Pakistanda qızmar günəş altında boruyayma zavodunda keçən darıxdırıcı tərcüməçilik fəaliyyətim, problemlər, qayğılar, burulğanlar, mürəkkəb və qeyri-müəyyən yollar, mübarizə, məğlubiyyət, itki, qazanc, məhrumiyyət, səbirli və səbirsiz gözləntilər, emosiya və sağlam düşüncə, kitablar, tərcümələr, simanı, şəxsiyyətini, ailəni və nüfuzunu qorumaq üçün çarpışmalar, üstəlik, yaradıcılıq və xidməti ezamiyyətlər, ölkələr, şəhərlər, insanlar... son on ilin dinc və sabit həyatı, nəhayət, Kamran Nəzirli. Bax, qısaca, belə bir yol gəldim. Ayaq üstəyəm.”- söyləyir...

 

Adətən, onu intellektual olması ilə tanıyırlar. Mədəni bilikləri ilə ətrafdakı insanlara qısa zamanda təsir etməyi bacarır. Yaxınlarına, tanışlarına qarşı çox həssas və yardımsevərdir. Daim nəyisə araşdırma və öyrənmə istəkyi onun zəkasını və enerjisini həmişə canlı saxlayır. Ümumiyyətlə, darıxdırıcı adam deyil. Əylənməyi və səyahət etməyi çox sevir...

 

Deyir ki:- “Allahıma və müəllimlərimə minnətdaram ki, məndə dilləri öyrənmək həvəsi oyadıblar. Ondan qalan şeylər insanın özündən asılıdır. Təkcə dil bilmək yetərli deyil, o cümlədən yaxşı tərcüməçi olmaq üçün də yetərli deyil. Tərcüməçidən, xüsusilə də bədii mətnlərin tərcüməsində çox keyfiyyətlər tələb olunur. Yaxşı tərcüməçi yetişdirmək üçün bəzən 40-50 il də azdır, o gərək daim öyrənsin. Şair və ya yazıçı üçün yaş az fərq edir, amma peşəkar tərcüməçi illər, on illər boyu yetişir. Təbii ki, dünyaya çıxmaq üçün təkcə tərcüməçilik yetərli deyil. Öncə, bədii mətn qoymalısan ortaya, təsadüflər, zərurətlər, başqa imkanlar da rol oynayır. Bir dəfə Belarusiyadakı Ədəbiyyat Portalına iki hekayə göndərdim, ikisini də çap elədilər, hətta belarus dilinə də tərcümə edib "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetində də verdilər. Bundan sonra mənimlə əlaqələr canlandı, bir neçə dəfə Minsk şəhərinə dəvət aldım. Yazıçı və şairlərlə tanışlıq, dostluq əlaqələri yarandı, əməkdaşlıq etməyə başladıq. Yəni demək istəyirəm ki, hər hansı bir ölkənin yaradıcı adamları ilə tanış olmaq, onlarla əlaqələr qurmaq, əməkdaşlıq etmək asan deyil, həm də asandır. Səni və yaradıcılığını tanıyandan sonra hansısa əməkdaşlığa qol qoyurlar.”

 

 Elə özü də belə adamdır. Bir də görürsən ki, təsadüfən internetdə tanış olduğu bir yazıçı ilə münasibətləri alınır...

 

“O ki qaldı ədəbiyyatımızı və mədəniyyətimizi təşviq etməyə- buna dil bilmək vacib deyil, onu hər zaman etməlisən; özünü aparmaq mədəniyyətinlə, yaxud maraq və dünyagörüşün, baxışların, söhbətə və müzakirəyə qoşulmaq məharətin, bilik dairən, həm də ictimai əlaqələrini idarə etmək qabiliyyətin ola gərək. Bütün bunlar təkcə yazıçıdan, yaxud tərcüməçidən yox, ümumiyyətlə, insandan həm də təcrübə tələb edir, gərək bir qədər də sağlam düşüncən, bəxtin ola, nə istədiyini də aydın dərk edəsən. Deyirlər, bir dəfə Bəxt İlahəsinin yanına iki cavan gəlir: birinci bildirir ki, ağıllı və müdrik adamlar arasında şöhrət qazanmaq istəyirəm. İkinci isə deyir ki, mən də nadan və axmaqlar arasında şöhrət üçün gəlmişəm. Bəxt İlahəsi hər ikisinə müsbət cavab verir, deyir gedin, ikiniz də arzunuza çatdınız. Saray əyanları təəccüb edirlər. Bəxt İlahəsi isə deyir ki, əslində, xahişə gələnlərin ən ağıllısı ikinci cavan idi. Çünki müdriklər və aqillər azdır, nadan və axmaqların sayı isə çox. Sonuncuları kim öz tərəfinə çəkə bilsə, deməli ağıllı odur, nə istədiyini bilir, onları idarə edə biləcək. Birinci cavan isə arzusuna çata bilməyəcək, qəlbini qırmadım, sonda özü başa düşəcək. Bu məsəli ona görə çəkirəm ki, əlahəzrət Bəxt bəzən ağılsıza da, ağıllıya da eyni imkanları yaradır, o imkanlardan düzgün və dürüst istifadə edənlər müəyyən uğur qazana bilərlər...”- söyləyir.

 

Onun öz xarizması var. Adətən mehriban, ağıllı və gözəl nitqləri ilə diqqəti özünə çəkməyi bacarır. Bir çox insanın bacarmadığı problemlərin həllində qısa müddətdə uğur əldə etməyin yolunu tapır. Bu da onun müsbət xüsusiyyətlərindən biridir...

 

Deyir ki:- “Tərcümə etdiyim müəlliflər arasında çox tanınmışlar- Cek London, Oskar Vayld, Con Qolsuorsi, Herman Melvil, Somerset Moyem, Marqaret Mitçel, Teodor Drayzer, Ernest Heminqvey, Qabriel Markes, Folkner, Anton Çexov, Harold Pinter və başqaları varsa da, az tanınmışları da var. Nəinki kitabların tərcüməsi, hətta kommersiya təklifləri, adi məişət, kənd təsərrüfatı, siyasi-iqtisadi mövzuda mətnlər, müxtəlif dərsliklər, hesabatlar da tərcümə etmişəm. Mənim indi özümü rahat hiss edən vaxtımdır.”

Zəhməti, işləməyi, əzmkarlığı sevən adamdır və həm də qazandığı pulun qədrini biləndir. Onun üçün doğru sərmaya qoymaq və qənaət etmək vacib faktordur. Zəkası çox güclüdür. Özünü ən çətin anlarda da tənzimləyə bilir. Və çalışdığı sahədə sözünü deməyi, özünü sübut etməyi bacarır. Rahat və lüks bir həyat yaşamaq, sevdiklərinin istəklərini həyata keçirmək onun üçün çox vacibdir...

 

Onunla Azərbaycan Yazıçılar Birliyində keçirilən tədbirlərdən birində tanış olduq. Dəhlizdə xüsusi ayrılan yerdə siqaret çəkib söhbət edirdik. Söz siqaretdən düşəndə qəribə bir rəvayət danışdı. Dediyinə görə, əlində siqar olan Çörçil qarşısındakı adamdan niyə tez-tez siqaret çəkdiyini soruşur. O da Çörçilin sualına sualla cavab verir. Cənab baş nazir, bəs siz niyə belə tez-tez siqar çəkirsiniz? Zövq alıram- deyə, Çörçil ona cavab verir...

 

Bu gün Kamran Nəzirlinin 67 yaşı tamam olur. Ona möhkəm can sağlığı arzulayırıq...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

 

 

İmran Verdiyev,

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi

 

Mədəniyyət Nazirliyi ilə Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin birgə təşkilatçılığı ilə həyata keçirilən “Məktəblilər üçün teatr pedaqogikası” layihəsi çərçivəsində Sabit Rəhman adına Şəki Dövlət Dram Teatrında Altay Məmmədovun “Dəli Domrul” əsəri əsasında səhnələşdirilmiş eyniadlı tamaşanın nümayişinə başlanılıb.

 

Tamaşanın iyun ayında iki gün ərzində bir seans olmaqla nümayiş etdirilməsi nəzərdə tutulur. Ümumilikdə, Qax, Oğuz və Şəki rayonlarının ümumi təhsil müəssisələrində təhsil alan 10–16 yaş aralığında olan 600 şagirdin tamaşanı izləməsi planlaşdırılır.

Qeyd edək ki, layihənin məqsədi məktəblilər arasında estetik zövq formalaşdırmaq, incəsənətə marağı artırmaq və onların asudə vaxtlarını səmərəli təşkil etməkdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.06.2025)

 

 

 

6 -dən səhifə 2263

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.