Super User
Marlo Tomasın uşaq şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının UŞAQ ƏDƏBİYYATINI TANIDAQ layihəsində Britaniya və Amerika uşaq şeirindən seçmələr təqdim edilir. Şeirləri ingilis dilindən tərcümə edən Şahin Xəlillidir.
Bu gün tanış olacağınız şeir Marlo Tomasa aiddir. O, Amerika şairidir.
Marlo Tomas
(1937)
ABŞ
Sərbəst, azad olmalı
Hər oğlan istəyir ki,
Böyüyəndə ər olsun,
Hər qız da istəyir ki,
Xanım olsun, yar olsun.
Tut əlimdən, biz gedək
Gözəl uşaq elinə.
Tut əlimdən, biz gedək
Bizim təki şütüyən
O çayın sahilinə.
Gedək harda, harda ki,
Nur saçır, coşur dəniz.
Qaçır atlar ürküsüz,
Uşaqlar sərbəst gəzir.
Biz azadıq, bilirsən –
Mən mən olum, sən də sən.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2024)
Şostakoviçin tələbəsi olmuş tanınmış bəstəkarın doğum gününə - 108 illiyinə
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Azərbaycan SSR xalq artisti Cövdət Hacıyev 18 iyun 1917-ci ildə Nuxa (Şəki) şəhərində anadan olub. O, orta təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında, Moskva Konservatoriyasında oxuyub və müharibə illərində yarımçıq qalmış təhsilini sonralar davam etdirərək, 1947-ci ildə bəstəkar Dmitri Şostakoviçin sinfini bitirib.
Cövdət Hacıyev 1947-ci ildən ömrünün sonuna qədər bəstəkarlıq fəaliyyəti ilə yanaşı, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında dərs də demiş, 1957–1969-cu illərdə isə bu ali musiqi təhsil ocağının rektoru vəzifəsində çalışmışdır.
Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin inkişafında böyük rol oynamış bəstəkar Azərbaycanda peşəkar musiqi kadrlarının hazırlamasında da misilsiz xidmətlər göstərmişdir. O, Azərbaycan bəstəkarlarının bir neçə nəslini yetişdirmiş gözəl pedaqoq olub.
Cövdət Hacıyevin Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafı və təbliğindəki xidmətləri yüksək qiymətləndirilib. O, iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatına layiq görülüb, bir çox orden və medallarla, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının ali mükafatı – "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunub.
Azərbaycanda musiqi simfoniyasının banilərindən biri olan C. Hacıyev yaratdığı simfoniyalarda, "Sülh uğrunda" simfonik poemasında öz dövrünün ən mühüm problemlərinə toxunaraq onları lirik-dramatik tərzdə əks etdirib. Qara Qarayevlə birgə bəstələdiyi "Vətən" operası, kamera-instrumental və fortopiano əsərləri də C. Hacıyev yaradıcılığında əhəmiyyətli yer tutur.
O, hələ tələbəlik illərində ilk böyük əsəri olan bir hissəli "Simfoniya"nı, iki simfonik poemasını, "Azərbaycan süitası"nı simli kvartet və sair əsərlərini bəstələyib. 1945-ci ildə "Vətən" operasına görə "Stalin" mükafatına layiq görülüb.
"Zirvələrə" adlanan altıncı və "Şəhidlər" adlı yeddinci simfoniyaları sənətkarın vətəndaşlıq mövqeyinin parlaq ifadəsidir. "Şəhidlər" simfoniyası Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda canlarını qurban vermiş şəhidlərin xatirəsinə həsr olunub.
Təltif və mükafatları
1. "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı
2. "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı
3. "Stalin" mükafatı (2-ci dərəcə) ("Vətən" operasına görə)
4. "Stalin" mükafatı (3-cü dərəcə) ("Sülh uğrunda" simfonik poemasına görə)
5. "Lenin" ordeni
6. "Oktyabr inqilabı" ordeni
7. "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni
8. "Şərəf nişanı" ordeni
9. "Şöhrət" ordeni
O, 2002-ci ilin yanvarın 18-də ömrünün 85-ci ilində vəfat edib. Ruhu şad olsun.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
“KİTABİ-DƏDƏ QORQUD” – türkün ensiklopediyası
İmran Verdiyev,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi
“Gəlimli-gedimli dünya, bir ucu ölümlü dünya” anlamıyla kamilliyə çatan “Kitabi-Dədə Qorqud” türkün ensiklopediyasıdır. O, məişətimz, yurdumuz, inam və tapınaqlarımız, mərasimlərimiz, əxlaqımız, dilimiz, düşüncə tərzimiz, döyüş bacarığımız və s. barədə aydın təsəvvür yaradan, hüquq və azadlığımıza, dövlətçiliyimizə, mənəvi bütövlüyümüzə doğru əsas məqamları əks etdirən monolit abidədir.
Hünərinə, el-oba qarşısında xidmətlərinə görə insanı qiymətləndirir “Kitabi-Dədə Qorqud”. Oğuz igidləri davada qaçanı qovmur, aman istəyəni öldürmür, suçlunu belə bağışlayır, ancaq xalqın adını batıranları, xainləri öz axarından kənara atır. “Axar su mundarlıq götürməz” misalına rəğmən Dədə-Qorqud xalqı, dünyanın işlərini saf-çürük etmək əzmindədir və bu, ali səviyyəli xarakter dəqiqliyidir, insanın dünyəviliyidir.
Səlcuqlar dövründə güney Azərbaycanda yaradılan bir dekorativ nimçədə yazılıb ki, “Türklə ucuz başla danışmaq olmaz”, yəni onunla ali insan xarakteri keyfiyyətləri ilə ünsiyyət saxlamaq mümkündür.” Yüzilliklərlə Dədə Qorqudun türkə yetəri mirası da elə budur.
Dastanda ata və qardaşlarına, ər və nişanlılarına arxa duran, zərifliyi, mənəvi təmizliyi, intellekti ilə bu günün insanını heyrətə gətirən qadınlar göstərilən mənəvi mirasın əsil sahibləridir.
Ər meydanında kişilərdən “yey”, hökmlü, sevgisində misli - bərabəri olmayan Burla xatun, nişanlısı Qanturalıdan geri qalmayan Selcan xatun, on dörd ilin həsrətinə mərdliklə dözüb, sevgilisi Beyrəyi çətin imtahana çəkən Banuçiçək və başqa qadın obrazları sanki böyük və möhtəşəm bir sarayın dayanıqlığını və estetik gözəlliyini tamamlayan silsilə atributlardır.
Mühitimizdə dilini, görkəmini, davranış qaydalarını saxlamağa çətinlik çəkən, yad ənənələrə tapınan, hər şeydən əvvəl türk başlanğıcını itirən müasir qadınlar, qızlar Dədə Qorqud qadınları qarşısında nə qədər miskin görünürlər ! Bir müəllim kimi Dədə Qorqud öyrətmələrinin və bu öyrənclər zamansız yarandığına görə onların müasir dünyamızdan da qırmızı işıq kimi keçməsi həmişə mənim arzum olmuş, öz fəaliyyətimdə pedaqoji sistemin bu yolla addımına çalışmışam. Başqa sözlə, belə çıxır ki, biz zəngin bir təlim-tərbiyə xəzinəsinin yanından gözübağlı keçməkdəyik.
Dastanda oğuz igidləri ədəb-ərkanı, zərif etik normaları bütün dəqiqliyi ilə gözləyirlər. Qadınlara “Xan qızı, qara gözlü yavuqlum, həlalım, qadınım, diləyim-döləyim”, - deyə müraciət edirlər. Oğuz xanımının “Başımın baxtı, evim taxtı...” ifadələrinin dilin estetikliyi cəhətdən qüdrətini isə heç bir zərifliklə izah etmək mümkün deyildir. Mən demirəm ki, müasirlərimiz bu ifadələri təkrar etsinlər. Ancaq fikrin nəciblik mahiyyəti, koloriti itirilməməlidir. O xanımlar “göz açıban gördüyü, könül verib sevdiyi” igidlərə ərə gedirlər, yeri gələndə nöqsanlarını açıqlayıb, ağıllı məsləhətlər verirlər, onları ruhlandırır, ürək dostlarına çevrilirlər. Türkün qadını yüzilliklərlə belə olub, ona görə ki, onlar ailə, cəmiyyət qarşısında öz məsuliyyətlərini yaxşı anlayıblar, fədakarlıqları ilə seçiliblər. Bütün bunlarda müasir sayılmayacaq nə var ki !? Hələ ilk məktəb illərindən balalarımızın bu “əlifba” kitabı ilə böyümələrində qəbahət nədir ki ?!
Qazan xan döyüşdən əvvəl “Anamı vergil mana! Savaşmadan, vuruşmadan qaydayım” ifadələri ilə müraciət edir düşməninə. Uruz anasına deyir ki, “qoy məni çəngələ vursunlar, ətimdən qara qovurma etsinlər, qırx bəy qızının önünə gətirsinlər. Onlar bir yediyində, sən iki ye.” Onun dedikləri valideynə, ata hörmətinə, namusuna yüksək səviyyədən baxışın ifadəsidir.
“Kitabi-Dədə Qorqud”da ana haqqı tanrı haqqı hesab olunur, anaya bundan yüksək qiymət, bəlkə də, heç bir ədəbiyyatda verilməyib.
Gənc nəslin tərbiyəsində ananın üzərinə düşən böyük məsuliyyət Dədə Qorqud cəmiyyətinin bütün incəliklərinə qədər dərk edildiyindən, dastanda qadına xüsusi münasibət yaranmışdır. “Kitabi-Dədə Qorqud”a qədər formalaşmış türk tarixi də nəzərə alınarsa, dastanın ömrü xalqımızın yaranması, təşəkkül tapması dövləri ilə üzvi bağlıdır.
İndi Dədə Qorqud öyrətmələri müasirdir və xalqımızın da bütün dünyada öz orjinalında olduğu kimi tanınması vacib problemlərimizdəndir. Bu baxımdan “Kitabi-Dədə Qorqud” xalqımızın heç kimə bənzəməyən mənəvi xəzinəsidir. Bu xəzinəni səhifə-səhifə öyrənmək, təbliğ etmək, bundan öyünmək, qürurlanmaq lazımdır ki, bu tarixi, mənəviyyatı başqası deyil, mənim xalqım yaratmışdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
Ona tək sovetin, rusun yazıçısı demək olmaz
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Sovet dönəmində ona proletar yazıçısı deyirdilər. Sosializm ideologiyasına xidmət edən bu sayaq yazarlar, məsələn, burjua yazarlarını sıradan çıxarmaqla məşğul idilər. Amma SSRİ-nin 1 nömrəli yazarı statusua yüksəlmiş Maksim Qorki belə etmirdi. O, qələm dostlarını hər bir təhlükədən qorumaq, onları burjua düşüncələrindən uzaq etmək hayındaydı. Nə isə. Sözümüzün canı odur ki, bu gün Qorkinin anım günüdür və biz də məhz onun barəsində danışacağıq.
Maksim Qorki 16 (28) mart 1868-ci ildə Nijni Novqorodda dünyaya göz açıb. Nəqliyyatçı olan atasını 5 yaşında ikən itirib və anası yenidən ərə getdiyindən anadan olduğu Novqoroda qayıdıb. 11 yaşında tamamilə yetim qalıb, nənəsi və babası tərəfindən Həştərxanda böyüdülüb. Nağılları ilə böyüdüyü nənəsinin onun formalaşmasında böyük təsiri vardır. Qorki yalnız bir neçə ay məktəbə gedə bilib.
8 yaşında işləməyə başlayıb, bunun sayəsində Rusiyanın fəhlə sinfinin həyatı ilə yaxından tanış olub. İlk gənclik illərini Qazanda keçirən Qorki, 1887-ci ilin dekabr ayında hətta intihara cəhd edib. Sonrakı 5 il boyunca müxtəlif işlərdə çalışaraq, daha sonra yazılarında istifadə edəcəyi bir çox təəssüratı əldə etdiyi böyük Rusiya səyahətinə çıxıb.
O, yazıçı, dramaturq, romançı, şair, publisist, avtobioqraf, jurnalist, gündəlik yazıçısı , siyasətçi, naşirdir. Onun ən məşhur əsərləri: “Eskizlər və hekayələr” hekayələr toplusu, “Filistinlilər”, “Aşağı dərinliklər” və “Günəşin uşaqları” pyesləri, “Fırtınalı ləçək nəğməsi” poeması, onun avtobioqrafik trilogiyası “Uşaqlığım, Dünyada, Universitetlərim” və “Ana” romanıdır.
Qorki ağciyər iltihabından 18 iyun 1936-cı ildə, 68 yaşında vəfat edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
“Xalq bilir, kimə və nəyə qulaq asır” – ELNARƏ ABDULLAYEVA
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Çağırıldığı toyların onun yaradıcılığına heç bir maneçiliyi yoxdur. Əksinə, toylardan gələn gəlirlə dolanışığını təmin edir. Bu günün reallığıdır, musiqiçiləri toylar saxlayır...
“Doğrudur, mən də toya gedirəm. Ancaq mən toyu düşünüb, bu sənətə gəlməmişəm. Mənim sənətim olmasaydı, bu sənətə gəlməzdim. Əksəriyyətinin səsi yoxdur, ancaq özlərini biabır edirlər. Səsin yoxdursa, nə məcburdur, müğənni olasan? İndi gülməli oxuyanlar ağlamalı oxuyanların qarşısına keçib. Amma xalq bilir, kimə və nəyə qulaq asır. Əsil sənət daim var, olub, olacaq. Ümumiyyətlə, mənim ailədə aldığım tərbiyə, mədəniyyət yol verməz ki, kiminləsə qalmaqal yaradım. Haqqımda hər hansı bir müğənninin dediyi neqativ fikrə cavab vermirəm. Məni istəyənlər də sağ olsun, istəməyənlər də...”- söyləyir.
Mərd xarakteri var. Əliaçıqlığı ilə seçilir, ona həm də səxavətli xanımdır da demək olar. Zarafat deyil, öz hesabına doğulub boya-baş çatdığı doğma kəndinə su çəkdirib...
Deyir ki:- “Su çəkdirmək qədər savab bir iş yoxdur. Mən bunu eləmədim. Allah bunu mənə qismət elədi. Bu işi mən istəyə bilərdim, amma alınmaya da bilərdi. Yəqin ki, qazanılan ruzidə olan halallığı gördüyü üçün, bu savab işi görməyi mənə qismət elədi. Hər şeyi verən və yazan Allahdır. Mənim kəndim Qobustan rayonundadır. Əvvəla, öz el-obasının, xalqının qədrini bilməyən heç qıraq- bucağın da qədrini bilməz. Mən bu kənddə böyüyüb başa çatmışam. Biz ömür boyu sudan əziyyət çəkmişik. Heç mənim ağlıma gəlmirdi ki, mən böyüyəcəyəm, illərlə yığdığım pulları belə bir savab işə xərcləyəcəyəm. Mən bu işdən ötrü evlərimi və qızıllarımı satmışam. Mən onları Allah rizası üçün istifadə etməyə yığmışdım. Bunu da sevə-sevə elədim. Heç kimsə deyə bilməz ki, sən bunu elə. Çünki bu elə bir işdir ki, qəlbində Allah eşqi olmasa, bunu edə bilməzsən.”
Bəli, bu dəfə sizə xanəndə Elnarə Abdullayeva haqqında söhbət açmaq istəyirəm. O, 1972-ci ilin iyun ayının 17-də Şamaxının (Hazırda Qobustan rayonu) Çuxanlı kəndində dünyaya göz açıb. Daha sonra xlaq artisti Ağaxan Abdullayevin tələbəsi olaraq, ondan muğamın sirrlərini öyrənib. Onun 2006-cı ildən musiqiçi və prodüser Asif Kərimovla birgə fəaliyyətə başlamasıyla bütün yaradıcılıq tərzi dəyişib. 2000-ci illərdə “Gilan” albom şirkəti ilə müqavilə bağlayaraq "Elnarənin Musiqi Dünyası" adlı ilk albomunu çıxarıb. 2015-ci ildə Heydər Əliyev sarayında ilk solo konserti baş tutub. Daha sonra 2015-ci ildə "Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Artisti" adına layiq görülüb...
“Yaradıcılığımda yeniliklərim çoxdur. Bir vaxtlar ifa etdiyim “A bül-bül” adlı mahnım çox sevildi. Hara gedirəmsə, məndən bu mahnını istəyirlər. Daha sonra çox qədimi “Sozaloğlu” adlı bir aşıq mahnısı ifa etdim. İlk olaraq bu mahnıya müraciət edəndə çoxu dedi ki, bu mahnı sevilməyəcək, yəni necə deyərlər, baş tutmayacaq. Lakin daha sonra bu fikri söyləyənlər özləri yanıldıqlarını etiraf etdilər. Çünki mən bu mahnını yeni üslubda ifa etdim və hər kəsin ürəyinə yatdı. Daha sonra çoxdan ifa etdiyim “Heydər baba” adlı mahnımı yeni üslubda aranjeman etdirdim. Tənqid edənlər özləri də bilmədən məni böyük bir zirvəyə qaldırıblar. Onlar deyirlər ki, mən muğam oxumuram. Ağı deyirəm, dərvişsayağı oxuyuram. Mənim üçün bu cür tənqidlərdən yaxşı heç nə ola bilməz. Əvvəl narahat olurdum ki, niyə belə deyirlər? Amma sonra onların sözlərinə önəm vermədim. Çünki mənə dəyərli sənətkarlar və xalq qiymət verib. Mənim ifa tərzimi xalq qəbul edir. Müəyyən adamlar var ki, özlərini sənətkar adlandırmaq istəyirlər, qəbul etmək istəmirlər. Həm də məni tənqid edənlərin özləri gülməli oxuyan müğənnilər kateqoriyasına daxildirlər...”- söyləyir.
Çılğın, hövsələsiz olsa da, həyatında onu utandıran səhvləri olmayıb. Hər kəsin qarşısında başıuca, alnıaçıqdır. Ümumiyyətlə, o, xanım kimi doğulsa da, kişilərə xas olan xüsusiyyətləri çoxdur. Sözü üzə deməyi, haqqı müdafiə etməyi, cəsarət göstərməyi bacarır. Haqsızlığa, saymamazlığa, sözünün üstündə durmayan insanlara əsəbiləşir. Nə isə, zəhmətsevər, əzimkar, işgüzardır. Necə deyərlər, kişi kimi qadındır...
Deyir ki:- “Məktəb illərim, müəllimlərim üçün çox darıxıram. 9-cu sinifdə oxuyanda artıq tədbirlərdə, musiqi dərsində oxuyurdum. Kənd qızı idim, bostana da gedirdim, mal-qaraya da. Bəzən elə olurdu ki, bostandan çıxıb toya gedirdim. Bəziləri bunu deməyə utanır, amma mən keçmişimə görə heç vaxt utanmamışam. O günlər üçün çox darıxıram. Yəqin ki, xanəndə olmasaydım, yaxşı təsərrüfatçı olardım. Üzərimə götürdüyüm hər bir işi yarıdıram. Bu da olmasaydı, lap ticarətlə də məşğul ola bilərdim...”
Amma nə yaxşı ki, xanəndə olub. Və bu sənət onu zirvələrə qaldırıb, ölkədə tanıtdırıb. Bəli, ötən gün ad günü olan Elnarə xanım bu gündən etibarən yeni yaşın yoluna çıxıb. Bu münasibətlə onu təbrik edir, yeni-yeni uğurlar arzulayırıq…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
Gürcüstanda Azərbaycan dili üzrə I Regional Olimpiada keçirilib
Gürcüstan Azərbaycanlılarının İnteqrasiya Mərkəzinin (GAİM) təşkilatçılığı ilə azərbaycandilli məktəblərin şagirdləri arasında ilk dəfə Azərbaycan dili üzrə I Regional Olimpiada baş tutub. Olimpiadaya Tbilisi, Qardabani, Dmanisi, Bolnisi, Marneuli və Kaxeti bölgələrindəki 116 azərbaycandilli məktəbdən 300-dən çox şagird qatılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, şagirdlərin mükafatlandırılması mərasimində GAİM-icraçı direktoru Murad Muradov, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin şöbə müdiri Cahid Kazımov, Azərbaycanın Gürcüstandakı səfirliyinin məsul əməkdaşı Cavid Məhərrəmov və başqaları çıxış edərək olimpiadanın təşkilini yüksək qiymətləndiriblər. Bu cür tədbirlərin Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlıların milli kimliyinin qorunmasına, ana dilində təhsilin təşviqinə və ictimai inteqrasiyanın gücləndirilməsinə xidmət etdiyini bildiriblər.
GAİM-in icraçı direktoru Murad Muradov olimpiadanın əsas məqsədinin ana dilimizin təbliği, daha dərindən öyrənilməsi, eləcə də qorunub saxlanması və gələcək nəsillərə çatdırılması olduğunu söyləyib. Murad Muradov belə tədbirlərin davamlı keçiriləcəyini deyib.
Tədbirin təşkilatçılarından olan “Maarif” təşkilatının rəhbəri, gənc fəal Aygül İsayeva olimpiadanın ilk dəfə belə geniş coğrafiyanı əhatə etdiyini diqqətə çatdırıb. Sualların Azərbaycan məktəblərində dərs deyən müəllimlər tərəfindən hazırlandığı, qaliblərin seçilməsində şəffaflığın təmin olunması üçün isə qiymətləndirmənin başqa məktəblərin müəllimləri tərəfindən keçirildiyi qeyd edilib.
105 şagirdin iştirak etdiyi olimpiadanın yekun turu iyunun 14-də Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Gürcüstan Azərbaycanlılarının İnteqrasiya Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Marneulidəki Azərbaycan Evində baş tutub.
Qaliblərə qiymətli hədiyyələr, digər iştirakçılara sertifikatlar təqdim olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
Respublika Gənclər Kitabxanasında Konstitusiya və Suverenlik İli çərçivəsində hazırlanmış materiallar istifadəçilərə təqdim edilib
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının qəbul edilməsinin 30-cu və Vətən müharibəsində qələbəmizin 5-ci ildönümü münasibətilə 2025-ci il Azərbaycanda “Konstitusiya və Suverenlik İli” kimi qeyd edilir. Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında ölkəmizdə dövlətçilik və suverenlik dəyərlərinin qorunması və müasir dövlət quruculuğu istiqamətində görülən işlərin, qazanılan nailiyyətlərin təbliği məqsədilə “Dövlətçilik və suverenlik dəyərlərinin qorunması - müasir dövlət quruculuğu” adlı videomaterial hazırlanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Kitabxanadan verilən məlumata görə, materialda Ulu Öndər Heydər Əliyevin ölkə daxilində siyasi sabitliyin təmin edilməsi, kompleks xarakterli islahatların həyata keçirilməsinə əsas yaradan qanunvericilik layihəsinin yenidən hazırlanması istiqamətində atdığı tarixi əhəmiyyətli addımlar, ölkədə Konstitusiya Günün təsis edilməsi haqqında verdiyi Fərman haqqında məlumat verilir. Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan materialda müstəqillik tarixinin ən layiqli, möhtəşəm inkişaf mərhələsi - Şanlı Zəfər tarixindən də bəhs olunur, o günlərin xronologiyası təqdim edilir. “Dövlətçilik və suverenlik dəyərlərinin qorunması - müasir dövlət quruculuğu” adlı videomaterialda Prezident İlham Əliyevin müdrik siyasətini, məqsədyönlü sərkərdəlik taktikasını, qələbə sevincini əks etdirən video fraqmentlər də yer alır. “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində hazırlanan material kitabxananın rəsmi saytında https://www.ryl.az/multimedia/dovletcilik-ve-suverenlik-deyerlerinin-qorunmasi yerləşdirilib.
Respublika Gənclər Kitabxanasının rəsmi saytı və sosial şəbəkə platformaları üzərindən kitabxananın fondunda olan dövlət qanunvericilik tarixini və Şanlı Qələbəni əks etdirən kitabların təbliğatı işi uğurla davam etdirilir. Kitabxana daxilində daimi sərgi kimi yaradılan “Konstitusiya və Suverenlik İli” adlı ənənəvi kitab sərgisində də sözü gedən mövzunu əhatə edən və son illərdə çap edilən nəşrlər sərgilənir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
Şair, publisist Vaqif Bəhmənlinin 70 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirildi
Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Yasamal rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin (MKS) M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxanası “Yubileylər silsiləsi” və “Yaradıcı oxucularımız” tədbirləri çərçivəsində Yasamal rayon Heydər Əliyev Mərkəzində şair, publisist, tərcüməçi Vaqif Bəhmənlinin 70 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi-musiqili tədbir təşkil etdi.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Kitabxanaya istinadən xəbər verir ki, tədbir iştirakçıları Böyük Qələbəni, tarixi Zəfər sevincini bizə bəxş edən, Vətən uğrunda canlarından keçən igid şəhidlərimizin və Ulu Öndər Heydər Əliyevin müqəddəs ruhlarını bir dəqiqəlik sükutla yad etdilər.
Tədbiri giriş sözü ilə açan tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Fəxri mədəniyyət işçisi, Yasamal rayon MKS-inin direktoru Lətifə Məmmədova şairin yubileyinin xalqımızın tarixi bayramlarından biri 15 iyun Milli Qurtuluş Gününə təsadüf etdiyini bildirdi. O qeyd etdi ki, 32 il öncə xalqımız nə qədər doğru qərar verdiyi ilə bu gün fəxr edir. Xalqın təkidli tələbi ilə siyasi hakimiyyətə qayıdan Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adı tarixə müstəqilliyimizin xilaskarı və qarantı kimi yazıldı. Azərbaycan xalqı Ulu Öndərin böyüklüyünü və dahiliyini bir daha gördü. Fəxr edirik ki, 1993-cü ildə Milli Qurtuluşumuz gerçəkləşmiş, 2020-ci ildə torpaqlarımız işğaldan azad olunmuş, 2023-cü ildə isə suverenliyimiz tam təmin olunmuşdur.
Sonra Lətifə Məmmədova Vaqif Bəhmənlinin yaradıcılığı və yeni nəşr olunmuş kitabları haqqında məlumat verdi.
Əməkdar jurnalist, publisist, filologiya elmləri doktoru, BDU-nun professoru Qulu Məhərrəmli çıxış edərək qeyd etdi ki, poeziyamızın parlaq simaları – Molla Pənah Vaqif, Vaqif Səmədoğlu, Vaqif Bayatlı sırasında Vaqif Bəhmənli də var. Vaqif Bəhmənli yaradıcılığında insanın hiss və duyğularını ifadə edən ən gözəl şairlərimizdəndir. Onun şeirlərində insan düşüncəsi, insanı yaşadan hisslər var. “Bir şair ki, Allahın ətəyindən yapışmaq üçün sözdən nərdivan düzəldir, bütün dünyanı gözəl görür və onu beynində yaradaraq şeirlərində ifadə edir, bizim düşüncə tərzimizi genişləndirir, əlbəttə ki, bu fövqəladə bir istedaddır. O yaradıcılığında səmimidir, dürüstdür, insanlara əxlaq aşılayandır, insana ən gözəl duyğuları yaşadandır. Azərbaycan poeziyasını kərpic daşları ilə quran şairdir”, – deyərək Q.Məhərrəmli sözünü yekunlaşdırdı.
Yazıçı, şair, M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxananın Fəxri oxucusu Gülnur Aslan Milli Qurtuluş Gününün tarixi əhəmiyyətindən danışaraq Ulu Öndərin Azərbaycan xalqı qarşısında misilsiz xidmətlərini vurğuladı. O çıxışında bildirdi ki, Vaqif Bəhmənlinin sənətindəki səmimiyyət bizə sözə, düşüncəyə sədaqəti göstərir. Gənc yazıçı qeyd etdi ki, şair yaradıcılığı ilə insanların fikirlərinə işıq saçır, onları ilhamlandırır və maarifləndirir. G.Aslan qeyd etdi ki, ədəbiyyatçı olmaq bir qədər asan olsa da, şair olmaq çətindir və şairə yaradıcılıq uğurları arzuladı.
Beynəlxalq Mətbuat İnstitutunun Azərbaycan Milli Komitəsinin rəhbəri, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədr müavini Umud Rəhimoğlu vurğuladı ki, Vaqif Bəhmənli Azərbaycan poeziyasının çox məhsuldar, sözünə kifayət qədər dəyər verən bir şairdir. O, şairin uşaqlarla bağlı və gənclərə ünvanlandırdığı səmimi şeirlərindən danışdı.
Filologiya elmləri doktoru, yazıçı-publisist Esmira Fuad çıxışında Vaqif Bəhmənlini sözü seçən, milli koloritdən istifadə edən və doğulduğu Böyük Bəhmənli kəndinin obrazını yaradan, kəndin məsləklərini poeziyaya çevirən qələm ustası olduğunu vurğuladı. Şair yaşadığı acıları və sevincləri yaradıcılığına gətirdiyini, Azərbaycan dilində dialekt sözlərinə üstünlük verdiyindən danışdı.
Şair Ağacəfər Həsənli Vaqif Bəhmənli şeirlərində sözü seçə-seçə, qəlbinin, canının qanı ilə qələmə içirdə-içirdə yazdığını dedi.
Uşaq yazıçısı, şair, M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxananın Fəxri oxucusu Gülzar İbrahimova Vaqif Bəhmənli ilə bağlı xatirələri ilə bölüşdü və şairin yaradıcılığının maraqlı anlarına müraciət etdi.
Norveçdə yaşayan həmvətənlimiz Günay Əliyeva çıxış edərək bildirdi ki, biz mənəvi cəhətdən belə ziyalılarımız üçün acıq. O qeyd etdi ki, Norveçdəki Azərbaycan Evinə bizim ziyalılarımız, mədəniyyət xadimlərimiz gəlir, onların hər gəlişi bizim üçün bayramdır, onların təkcə poeziyasını deyil, sözünü, danışığını dinləməkdən doymuruq, çünki biz onlardan öyrənirik və bundan sonra da öyrənəcəyik. “Sizin hədiyyə etdiyiniz bu kitabları məktəbdə uşaqlarla birgə oxuyacayıq eyni zamanda sizin kitablarınız Oslodakı Azərbaycan Evinin kitabxanasında yer alacaq”, – G.Əliyeva dedi.
Tədbirdə iştirak edən dosent, şair Oqtay Abbasov, şair Tofiq Nurəli və Nərgiz Cabbarlı çıxışlarında Vaqif Bəhmənlinin Azərbaycan ədəbiyyatının zənginləşməsinə və inkişafina töhvələr vermiş bir sənətkar olduğunu, həm bədii, həm də publisistik sahələrdəki əsərləri ilə ədəbiyyatımızın qiymətli incilərindən biri olduğunu bildirdilər.
Şair, M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxananın Fəxri oxucusu Qadir Hüseynov Vaqif Bəhmənlini 70 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdi və ona həsr etdiyi “Sən xalqının şairisən” şeirini söylədi.
Vaqif Bəhmənlinin həyat yoldaşı yazıçı Rəhilə Gülgün tədbir iştirakçılarına ürək sözlərini söylədi və şairlə qürur duyduğunu bildirdi.
Yubiley tədbirində Vaqif Bəhmənli Vətənə, dünyasını dəyişmiş valideynlərinə, müasir problemlərə həsr etdiyi şeirlərini söylədi, tədbirin təşkilatçılarına və qonaqlara minnətdarlığını bildirdi.
Yubilyar şairə və Norveçdə yaşayan həmvətənlimiz Günay Əliyevaya M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxananın Fəxri oxucusu diplomları təqdim edildi.
Tədbirin bədii hissəsində 225 №-li tam orta məktəbin şagirdləri, bir sıra müsabiqələrin laureatları, kitabxananın fəal oxucuları Aylin Rüstəmli, Nəzrin Əzimli, Südabə Səfərli, 147 №-li Texniki-Humanitar Liseyin şagirdləri Əziz Məmmədli, Fatimə Məmmədli, Rais Adıyev, Azər Hüseynov, Murad Səidli, Ağarafiq Mustafazadə, Şəhla İbrahimova, 20 №-li məktəbin şağirdləri Şəfiqə Əliyeva, Ayşən Əliyeva şair Vaqif Bəhmənlinin şeirlərini söylədilər.
Muğam ustası, xanəndə M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxananın Fəxri oxucusu Maya Cəbrayılova və Xan Şuşinski adına Ağdam rayon Muğam Uşaq Musiqi Məktəbinin şagirdləri Tunar Əzizov, Fatimə Kərimli, Sübhan Ağazadə, Mətin Cəfərov Qarabağa, Vətənə həsr olunmuş mahnı və muğamlar ifa etdilər. Onları tarda Famil Məmmədov, kamançada Lalə Əfəndiyeva, qavalda Əziz Mənsimli müşaiyət etdilər.
Müəllif tədbir iştirakçılarına yeni nəşr olunmuş kitablarını hədiyyə etdi.
Tədbir iştirakçıları Ulu Öndərin Yasamal rayon Heydər Əliyev Mərkəzindəki abidəsini ziyarət etdilər.
Yubiley gecəsində şair və yazıçılar, ziyalılar, mədəniyyət işçiləri, geniş ictimaiyyət nümayəndələri KİV nümayəndələri iştirak etdilər.
Tədbirdə Milli Qurtuluş Gününə və şairin 70 illik yubileyinə həsr olunmuş videoçarxlar izlənildi. Videoçarxlar kitabxananın YouTube kanalında yerləşdirilib:
https://www.youtube.com/watch?v=tNLjt4Xyzf0&t=5s
https://www.youtube.com/watch?v=fdLCToJjK_0&t=6s
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
İçərişəhərdə “Muğam saatı” — İnteraktiv səs performansı baş tutacaq
“Muğam saatı” 1950-60-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Radiosunda yayımlanan ikonik radio proqramından ilhamlanan instalyasiya və ifaçılıq layihəsidir. Həmin dövrdə əhali arasında son dərəcə məşhur olan ənənəvi musiqi yazılarının müntəzəm yayımlarını özündə əks etdirir.
Mədəniyyət Nazirliyindən AzərTAC-a bildirilib ki, layihənin məqsədi o dövrün hər yerdə eşidilən, sirli şəkildə daim mövcud olan musiqi səsini yenidən canlandırmaqdır.
Belə ki, evinizdə radio olmasa belə, ya dükanın açıq pəncərəsindən, ya da Abşeronun ucqar bir bağ evindən o verilişin səsləri qulağınıza çata bilər. Bu hissi bərpa etmək üçün, İçərişəhərin müxtəlif guşələrində, saat 14:00-dan 15:00-dək həmin radio proqramının yazıları müxtəlif cihazlardan səsləndiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
“Aşıqlar Qərbi Azərbaycanı tərənnüm edir” adlı layihənin icrasına başlanılıb
“Ozan Dünyası” Aşıq Yaradıcılığının Təbliği İctimai Birliyində “Aşıqlar Qərbi Azərbaycanı tərənnüm edir” adlı layihənin icrasına başlanılıb.
Bu barədə AzərTAC-a məlumat verən birliyinin sədri, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu bildirib ki, layihənin həyata keçirilməsində əsas məqsəd Qərbi Azərbaycana qayıdış konsepsiyasına dəstək olmaqdır. Layihədə nəzərdə tutulan məqsədə çatmaq üçün əsasən Qərbi Azərbaycanda və eləcə də digər bölgələrdə yaşayıb-yaratmış aşıqların poetik yaradıcılığından seçmələrdən – Qərbi Azərbaycandakı yer-yurd adlarını, bu qədim torpaqlarımızda yaşamış soydaşlarımıza qarşı zaman-zaman ermənilərin törətdikləri vəhşilikləri əks etdirən şeirlərdən ibarət kitab hazırlamaqla Qərbi Azərbaycandakı tarixi yurdlarımızın aşıqların sazında-sözündə yaşadığını diqqət önünə gətirməkdir.
M.Nəbioğlu, həmçinin əlavə edib ki, layihənin həyata keçirilməsində əsasən Qərbi Azərbaycan aşıqları və onların poetik yaradıcılığında bu bölgənin mövzusuna üstünlük veriləcəkdir. Bu da onunla bağlıdır ki, bu qədim torpaqlarımızda yaşamış soydaşlarımız zaman-zaman erməni vandallarının vəhşilikləri ilə üzləşib, soyqırımı və qırğınlara məruz qalıb, öz dədə-baba yurdlarını tərk etməyə məcburi olublar. Onların şeirlərində ermənilərin törətdikləri vəhşiliklər öz əksini tapır, eyni zamanda bu şeirlər qədim yer-yurd adlarının öyrənilməsi və yaşadılması baxımından əhəmiyyətlidir.
Qeyd edək ki, layihə Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin dəstəyi ilə həyata keçirilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.06.2025)
