“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının poçtunda Yekaterinburqda baş verən qanlı olayla bağlı müxtəlif yazılar, müraciətlər, tələbnamələr var. Onlardan birini “İpək yolu” İctimai Birliyinin sədri, tanınmış jurnalist Aida Eyvazlı Göytürk yazıb.

Yazını aktuallığını nəzərə alaraq diqqətinizə çatdırırıq.

Hər zaman Qafqazın, türk torpaqlarının hesabına dolanan Rusiya İmerializmi biz müstəqil olandan sonra, bizə qan uddurur. 15 respublika içərisində ən çox qanı axıdılan biz olduq. 30 il Qarabağ uğrunda oğullarımızın qanını içdilər, Qarabağı azad edəndən sonra da ermənilərə qahmar çıxıb, adı "sülhməramlı" olan quldurlarını Azərbaycanda saxladılar ki, yenə qanımızı içsinlər.

Bizim qanımız axdıqca, o güc alır...

Bu imperialist və irticaçı dövlətin başında kimin olmasından asılı olmayaraq, hamısının bir dərdi var: türkü-türkə qırdırmaq, az saylı xalqları düşmən etmək və bunun nəticəsində isə varlanmaq.

Rus imperializmi heç bir dövləti müstəqil görmək istəmir. 2008-ci ilin avqust ayının 8-də Gürcüstanın müstəqilliyini parçalayanda, Putinin yerində əvəzedici işləyən marionet Medvedev jurnalistin sualını belə cavablandırdı: "Müstəqillik , hələ müstəqil olmaq demək deyil!".

Tarixdən yaxşı bilirik ki, Rusiya İmperiyası 1721-ci ildə türk torpaqlarının hesabına varlanıb və qurulub. O zaman rusa baş əyməyən türkləri, yerli tayfaları yanan dəmir sobaların üstündə otuzdururdular, ayaqlarını qaynar kömürlərin, dəmir plitələrin üstünə qoyurdular. Bədənlərinə dağ basırdılar. Əllərindəki var-dövlətini alırdılar. Məcburi xristian dinini qəbul etdirirdilər. Bu, rus imperializminin yaşam metodu və daxili konstitusiyasıdır. Pyotrun vaxtında da belə olub, Yekatrinanın vaxtında da...

Elə 2 gün öncə Yekaterinburqda soyqırıma məruz qalan soydaşlarımız da (hələlik 5 nəfərin öldürüldüyü deyilir) Yekatrinanın zəbt elədiyi, dəmiri və filizi ilə zəngin olan bu türk torpaqlarında elə XVII əsrdəki kimi sorğusuz-sualsız qətl ediliblər.

RUS FTX (FSB)-sinin tutalım ki, 2001-ci ildə baş verən cinayət hadisəsi barədə şübhəli bildikləri var. Axı cinayət hüququnda prosesual qaydalar var.

Rus FSB-sinin azərbaycanlılara qarşı törətdiyi qəddar cinayət elə Xocalı faciəsini xatıladır. O faciəni də törədənrusun 366-cı alayı idi.

2001-ci ildə baş verən cinayəti 1997-ci ildə doğulan uşaqdan soruşmaq, ona işgəncə və əzab vermək, ancaq əxlaqsız rus imperializm aparatına yaraşır.

Ey rus, İsrail İranı bombalayanda sənin aktyorlarını qonaq kimi qarşılayıb yola saldıq. Süfrəmizin başında otuzdurduq. Ona görə etmədik ki, səndən qorxuruq, biz öz mədəniyyətimizi, tarixi ədalətimizi göstərdik.

Sən neylədin? Azərbaycan Prezidentinin təyyarəsi səmada ikən, Qroznı üzərindən uçan sərnişin təyyarəmizi vurdun! Cavab istəyirik, cavab vermirsən. Cinayətkarların cəzalanmasını istəyirik, cinayətkarları cəzalandırmırsan. Çünki ən böyük cinayətkar və cani özünsən.

Ukraynada uduzduğun müharibənin əvəzini Qalib və Zəfər qazanmış Azərbaycandan çıxırsan. Bəli, bilirik ki, bizim qələbəmizi həzm edə bilmirsən. Sənə nə qədər verməliyik ki, gözlərin doysun?

Bizə və digər qonşu ölkələrə, Rusiya daxilində yaşayan türk dövlətlərinə inkişaf etmək üçün yol qoymadın.

Ukrayna kimi gözəl bir ölkəni cəhənnəmə çevirdin. Oraya atdığın bombaların əvəzinə Rusiyanın tərkibində məcbur saxladığın nasleqləri, rayonları, kəndləri abadlaşdır. Sən məktəb tikmirsən, uşaqları öldürürsən.

Rusiyada artıb-çoxalanlar ancaq türk xalqlarıdır. Gör bir nə qədər türkü Ukraynaya göndərib öldürdün. İndi hər tərəfin qəbristanlıqdır.

Ona göprə də Azərbaycandakı abadlıqlara baxıb kor olursan.

Buradan üzümü Rusiyadakı imperiya təəssübkeşlərinə tutub deyirəm: Əlinizi azsaylı, çoxsaylı xalqlardan, respublikalardan çəkin!

Buradan üzümü dövlətimə tutub deyirəm: Yekatetinburqda zərər görən, qətl edilən azərbaycanlıların başına gətirilən cinayət hadisəsinə görə beynəlxalq səviyyədə məhkəmələrdə, istintaq əməliyyatları və şahid dindirlməsi proseslərinə iştirak etməyə vəkillər ayrılsın. Azərbaycanlı ziyalılarımız biz də həmin vəkillərin tərtib etdikləri məktubla Haqadakı Avropa məhkəməsinə müraciət edək!

Terror yolverilməzdir!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.06.2025)

Rusiya Federasiyasının Yekaterinburq vilayətində etnik mənsubiyyətinə görə azərbaycanlılara qarşı Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən nümayişkarcasına törədilmiş məqsədli və mühakiməsiz qətl və zorakılıq əməllərini və bütövlükdə son dövrlərdə bu kimi halların sistematik xarakter aldığını nəzərə alaraq, Rusiya ilə dövlət və özəl müəssisələrin xətti ilə Azərbaycanda keçirilməsi nəzərdə tutulan mədəniyyət tədbirləri, o cümlədən konsertlər, festivallar, tamaşalar, sərgilər və s. ləğv edilir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu barədəAzərTAC-a Azərbaycanın Mədəniyyət Nazirliyindən məlumat verilib.

Qeyd edilib ki, bilet almış vətəndaşlar biletləri qaytarmaq üçün müvafiq satış məntəqələrinə və onlayn paltformalarına müraciət edə bilərlər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.06.2025)

Прошу вас не жалеть своих возможностей и личного авторитета, чтобы трагедия одной азербайджанской семьи и рода не углублялась!

Сергею Шаргунову - председателю Ассоциации союзов писателей и издателей России, Депутату Государственной думы Федерального собрания Российской Федерации;  

Ркаилу Зайдулла - Народному поэту Татарстана, председателю Союза писателей Татарстана

Максиму Амелину - главному редактору издательства «ОГИ»

Михаилу Замшеву - главному редактору «Литературной газеты»

Юрию Викторовичу Коноплянникову - председателю Московского сообщества писательских сообществ

Айгизу Баймухаметову - председателю Союза Писателей Башкордостана

Уважаемые коллеги!

Вчера в Екатеринбурге российскими правоохранительными органами (по сообщениям некоторых источников, СОБР, ФСБ, ОМОН, полиция) была проведена операция, по сути, нападение, налет, в результате которой задержано около 50 азербайджанцев. Согласно официальным и неофициальным источникам, эта операция якобы связана с убийством азербайджанца, произошедшим 20-25 лет назад.

Суть в том, что нападение произошел в основном в домах членов семьи Сафаровых. Из числа задержанных Зияддин Сафаров и Гусейн Сафаров позже были убиты, а Бакир Сафаров и несколько других лиц получили разного рода телесные повреждения. По неподтвержденным информациям состояние некоторых из них очень тяжелое.

В настоящее время тела убитых членов семьи Сафаровых не выдаются родственникам. Встречи и контакты членов семьи и адвокатов с тяжелоранеными и изолированными лицами (Бакир Сафаров, Аяз Сафаров, Акиф Сафаров, Мазахир Сафаров, Камал Сафаров, Магомед Сафаров и др.) не предоставляются, подробной официальной информации об их состоянии здоровья нет.

Обращаясь к вам, хочу привлечь ваше внимание к одному вопросу.

Хочу, чтобы вы знали, что я знаком со многими членами семьи Сафаровых. С Сейфаддином Гусейнли (Сафаровым), братом убитых Гусейна и Зияддина, я работаю бок о бок более 20 лет. Сейфаддин Гусейнли – известный литературовед, переводчик, журналист, главный редактор журнала «Мировая литература», заместитель главного редактора самой популярной и ежедневной газеты Азербайджана – «525-й газеты», а также переводчик русской прозы. Убитый Зияддин Сафаров был глубоко верующим и очень порядочным человеком, предположить его участие в каком-либо преступлении абсурдно.

Даже если предположить, что эта операция и нападение связаны с убийством одного азербайджанца (!), произошедшим когда-то, то арест такого количества людей с помощью рейда и спецоперации, вероятное жестокое убийство двух человек, и тяжелые телесные повреждения, нанесенные другим, кажутся нелогичными и юридически необоснованными. С другой стороны, разве путь ареста и привлечения к расследованию конкретного лица, предположительно причастного к убийству 25-летней давности, с соблюдением соответствующих юридических процедур – это рейд?

Сегодня в азербайджанской семье происходит тяжелая трагедия с участием российских правоохранительных органов. Я уверен, что это дело связано не только якобы со старым преступлением. Очевидно, что это очередное кровавое проявление давления на азербайджанцев в России, национальный конфликт, свидетелями которого мы уже неоднократно становились. При этом в таких случаях не учитывается, являются ли эти азербайджанцы гражданами России, точно так же, в трагедии, о которой я говорю. Конечно, не исключено, что в этом процессе значительную роль сыграли чьи-то бизнес-интересы, чья-то национально-этническая злоба.

Я не сторонник поспешных выводов, я знаю, что это иногда могут истолковать как давление и вмешательство в расследование; хотя я и не настолько наивен, чтобы ожидать объективного решения от следствия.

Причины моего обращения к вам следующие:

-Согласно азербайджанским и исламским обычаям, умерших людей необходимо быстро похоронить. Пожалуйста, помогите с выдачей тел Зияддина Сафарова и Гусейна Сафарова (для медицинско-экспертных процедур после их смерти – если это необходимо правоохранительным органам РФ, 2-3 часов должно быть достаточно); в противном случае, то есть невыдача тел вовремя, увеличит и подтвердит вероятность жестокости и насилия, совершенных правоохранительными органами.

-Пожалуйста, помогите с публикацией официального заявления о состоянии здоровья тяжелораненого Бакира Сафарова и других задержанных (Аяза Мохбалы оглы Сафарова, Акифа Мохбалы оглы Сафарова, Мазахира Мохбалы оглы Сафарова, Камала Гадимали оглы Сафарова, Магомеда Мазахир оглы Сафарова), а также с организацией их встреч с членами семьи и освобождением их домой.

-Помогите обеспечить достаточные меры для безопасности других членов семьи Сафаровых.

Каждый из вас — известный, авторитетный литератор, общественный деятель, выдающийся представитель литературы и культуры Российской Федерации. Прошу вас не жалеть своих возможностей и личного авторитета, чтобы трагедия одной азербайджанской семьи и рода не углублялась.

С уважением,

Салим Бабуллаоглу

Секретарь Союза писателей Азербайджана

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.06.2025)

“YAŞAT” Fondunun və “ASAN Könüllüləri” Təşkilatının birgə təşkilatçılığı, TABİA Groupun və “Lankaran Springs Wellness Resort” Hotelin birgə tərəfdaşlığı ilə keçirilən 4-cü “YAŞAT” düşərgəsinin 2-ci həftəsində də maraqlı və əyləncəli anlar yaşanıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN Xidmət” dən verilən məlumata görə, uşaqlar parkur yarışlarında qələbə üçün mübarizə aparıblar. Azərbaycan Milli Güləş Yığmasının üzvü, 2 qat olimpiya mükafatçısı, 3 qat dünya çempionu, 4 qat Avropa çempionu, Avropa oyunlarının qızıl mükafatçısı Hacı Əliyevlə görüş zamanı isə iştirakçılar bu idman növünün ən maraqlı sirrlərinə yaxından bələd olublar.

"INNOLAND" İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzinin “İnnovativ ideya: böyük ixtiralar balaca xəyallardan başlayır” mövzusu üzrə, “Bilim Bakı” mərkəzinin isə

kompozisiya təlimində uşaqlar bacarıqlarını sınayıb və yeni biliklər əldə ediblər. 

ABAD tərəfindən ebru sənəti üzrə təşkil olunan ustad dərsi, eləcə də "Dayaq Xeyriyyə"nin “Sevgiilə” stomatoloji layihəsi  çərçivəsində “Ağız boşluğu gigiyenası” mövzusunda baş tutan təlim marağa səbəb olub.

Düşərgə çərçivəsində iştirakçılar Kənan Zamanovun və Eyvaz Cəfərovun doğum günləri də qeyd olunub.

ASAN Radio və TV-nin təşkilati dəstəyi ilə baş tutan konsert proqramında Səbinə Əsgərova  müxtəlif ifalarını səsləndirərək uşaqlarla xoş vaxt keçirib.

Həftənin yekunu ilə bağlı təşkil olunan mərasimdə “YAŞAT” Fondunun rəhbəri Elvin Hüseynovun iştirakı ilə uşaqlara hədiyyələr təqdim olunub. 

Tərəfdaşlar: TABİA Group və “Lankaran Springs Wellness Resort” Hotel;

Sponsorlar: NEQSOL Holding, Bakcell, Norm, AMO Corporate Group, GILTEX MMC, Nar,  DTİK, DadHouse;

Dəstəkçilər:  Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti, “ASAN xidmət”in “İnnovasiyalar Mərkəzi”, “ABAD”, “PAŞA Həyat”, “Badamlı Mineral Suları”, “Bilim Bakı” Mərkəzi, “INNOLAND” İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzi, Milla, “Happy day cake”, Dayaq Xeyriyyə, ‘’Libraff’’ kitab mağazaları şəbəkəsi;

Media dəstəyi: ASAN Radio/TV

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.06.2025)

Varis, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Dünən səhər saatlarında bu xəbər ildırım sürəti ilə yayıldı və hamını kədərlə yüklədi:“İyunun 27-də Rusiyanın Yekaterenburq şəhərində OMON (Xüsusi Təyinatlı Milis Dəstəsi - red) azərbaycanlıların evinə basqın edib, Ziyəddin və Hüseyn Səfərov qardaşlarını döyərək öldürüb”.

Sonradan tanınmış jurnalist, ədəbiyyatşünas, "525-ci qəzet"in baş redaktor müavini Seyfəddin Hüseynli mediaya belə bir açılama verdi:

"İki qardaşım Rusiyada işgəncələrlə öldürülüb, bir qardaşım isə hazırda polis bölməsində saxlanılır. Polis öldürülən qardaşlarım Ziyəddin və Hüseyn Səfərovların meyitini doğmalarına təhvil verməyib. 1964-cü il təvəllüdlü digər qardaşım Bakir Səfərov isə hələ də içəridədir. Ən azından, sağ olduğunu bilirik. Ordakıların vəziyyəti barədə isə bir məlumat ala bilmirik”.

Yerli mediamız hadisənin bəzi təfərrüatlarını da ortaya qoydu. APA-nın Rusiya bürosunun əldə etdiyi məlumata görə, əməliyyat Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti (FSB) tərəfindən həyata keçirilib.

Belə ki, ötən gün səhər saat 5 radələrində FSB əməkdaşları Yekaterinburq şəhərinin müxtəlif ünvanlarında yaşayan Rusiya vətəndaşları, əslən Azərbaycanın Ağdam rayonundan olan Səfərovlar ailəsinin yaşadığı ünvanlarda əməliyyat keçirib. FSB əməkdaşlarının mənzillərə basqını zamanı Ziyəddin və Hüseyn Səfərov qardaşları qətlə yetirilib, döyülmə nəticəsində 8 nəfər, o cümlədən Səfərovların qardaşı Bakir Səfərov müxtəlif dərəcəli bədən xəsarəti alıb.

Xəstəxanaya yerləşdirilənlərdən Akif, Ayaz, Kamal, Məzahir Səfərovların vəziyyəti ağır qiymətləndirilir.

Yekaterinburqda yaşayan həmyerlilərimizin verdikləri məlumata görə, əməliyyat 2001-ci ildə Səfərovların kafesində törədilən bir qətl hadisəsinə görə keçirilib.

Rusiyanın mediası saxlanılanların 50 nəfərdən çox olduğunu yazıb.

Məlumata görə, saxlanılanlar Lenin küçəsi 17 üvanında yerləşən polis idarərinə aparılıblar.

"Onları tutub aparırlar. Bəziləri çağırılanda özləri gəlib, bəziləri isə gizlənir. Deyirlər, qatili axtarırlar. Baş idarədən bir dəstə polis, İstintaq Komitəsinin müstəntiqləri gəlib", - şahidlərdən biri e1.ru saytına bildirib.

Son məlumata görə isə, vəhşicəsinə öldürülən Səfərov qardaşlarının əmisi oğlu Səfərov Kamal Qədiməli oğlu da əməliyyat zamanı öldürülüb.

Bunlar aysberqin görünən tərəfləri.

İndi isə gəlin görünməyən tərəflərinə keçək.

Tutalım, ortada hər hansı cinayət tərkibli iş var. Bu sayaq vəhşiliklə əməliyyat keçirib insanları məhv etmək nəyə lazımdır? Ədaləti bu sayaq ədalətsizlikləmi qoruyarlar?

Haqlı bir sual doğur. Bu, qanunçuluğun qorunması yolunda sadəcə bir hüquq-mühafizə əməliyyatıdırmı? Mən deyərdim, yox. Mənim qənaətimə görə, bu, ötən əsrdə Rusiyada qeyri-ruslara qarşı geniş yayılmış skinhed hərəkatının yeni dalğasının təzahürüdür.

Bu ilin əvvəllərində YouTube platformasında qarşıma Rusiyanın Yekaterinburq vilayətinin regional telekanalı olan Krik.TV-nin bir süjeti çıxdı. Aparıcı Aleksey Kuznetsov azərbaycanlıların işlətdikləri bir avtoyuma məntəqəsini hədəfə almışdı, küçəyə çirkab su axıdılması, bura gələn avtomobillərin yolu bağlayaraq sakinlərə narahatçılıq yaşatmalarını bağıra-bağıra izhar edirdi.

Sonradan həmin bu Aleksey Kuznetsovun azərbaycanlıların işlətdiyi bir restorana soxularaq orda qeyri-qanuni çəkilişlər apardığını gördüm, o, sakinlərdən restoprandan çıxan kabab tüstüsünün, bura gələn müştərilərin səs-küyünün onlara necə mənfi təsir etməsi barədə müsahibələr alaraq öz proqramını konkret ittihamlar şəklində qurmuşdu.

Daha sonra Krik.TV car çəkəndə ki, azərbaycanlılar Yekaterinburqda azyaşlı rus qızını zorlayıblar, illər öncəyə söykənən bu xəbərin (doğru-dürüst olması belə şübhə altındadır) tirajlanması artıq məndə fikir yaratdı ki, bu süjetlər heç də təsadüfi deyil və həmyerlilərimizə qarşı düşmən münasibət yaratmaq, ictimai nifrət formalaşdırmaq məqsədi daşıyır.

Yekaterinburqdakı “Azərbaycan evi”nin qeyri-qanuni tikilməsi, Azərbaycan Diasporunun Qərargahına Aleksey Kuznetsovun komandasının zorən soxularaq kameraları diaspor rəhbəri Şahin Şıxlinskiyə tuşlamaları, ona ittiham irəli sürmək həddinədək ağ eləmələri, "Reznans" adlı proqramın sırf azərbaycanlılara qarşı tribunaya çevrilməsi isə proses zəncirinin növbəti halqaları idi.

Aleksey Kuznetsov öz kök əndamı və həyasız çığırtıları ilə vilayət rəhbərliyini, hüquq-mühafizə orqanlarını azərbaycanlılardan rüşvət almaqla onların cinayətlərini ört-basdır etməkdə suçlayırdı, telesüjetlərini əməlli-başlı həmyerlilərimizə qarşı ictimai hərəkata çevirmişdi.

Məncə, dünənki hadisələrin mayası da məhz buradan yoğrulub.

Azərbaycanın Yekaterinburqda Konsulluyğu var, Moskvada Səfirliyimiz var, bizim Diasporların İşi üzrə Dövlət Komitəmiz var, bizim Xarici İşlər Nazirliyimiz var. Düşünürəm ki, bu hadisənin üstündən elə-belə keçməməlidirlər, çünki bu hadisə Rusiyanın digər regionlarına da qeyri-ruslardan (bu halda məhz azərbaycanlılardan) qurtulmaq ssenarisinin başlanğıcı ola bilər.

Allah xalqımızı hifz eləsin!

Şəkildə: Krik.TV-nin aparıcısı Aleksey Kuznetsov azərbaycanlılara qarşı növbəti ittihamlarını irəli sürür.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.06.2025)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

O vaxt ABŞ-da yaşayanda işimlə bağlı ətrafımda gənclər çox olurdu. Və bu gənclərin hamısı da rep musiqisi dinləyərək, necə deyərlər, yerlərində dingildəyirdilər. Bir gün həmin gənclər məni bir məclisə dəvət etdilər. Yeyib-içib, deyib-gülüb ancaq repə qulaq asırdılar. Məclisin ortasında gənclərdən xahiş etdim ki, mümkündürsə bir caz musiqisi tapıb səsləndirsinlər. Elə ki, cazın sədası otağa yayıldı, hamı cibindən çıxartdığı telefonla məşğul olmağa başladı. Gördüm ki, aralarında narazı sifət göstərənlər də var. Ayağa qalxıb maqnitafona yaxınlaşdım. Musiqinin səsini azaldıb dilləndim:- "Dostlar, görürəm ki cazı xoşlamırsınız. Nədən belədir, deyə bilmərəm, amma mən bildiyim qədər rep küçə uşaqlarının mahnısıdır. Caz isə yüksək zövqlülər üçündür. Bütün dünyada da belə qəbul olunub. Hansınız mənə izah edə bilər ki, niyə Amerika gənclərinin musiqi zövqü küçə səviyyəsindədir?"

Gənclərdən biri bilirsiniz nə cavab verdi? Dedi ki: "Ser, sən lap atamız bizə söylədiyi kimi danışdın. "Caz" Amerikada XX əsrdə dəbdə olub və keçmişdə də qalıb. "Rep" isə XXI əsrin musiqisidir. Küçə musiqisi adlandırılsa da, xalqın içindən gəlib və qısa müddətdə sevilib..."

Bu hadisəni niyə sizinlə bölüşdüm? Axı, yaşasaydı, sabah - iyunun 29-u Azərbaycan repçisi Hüseyn Dərynın 50 yaşı tamam olacaqdı.

Düz on bir il bundan əvvəl, 2014-cü ilin, mart ayının 15-də haqqa qovuşub. Onun vəfatından bir il, beş ay sonra isə biz ABŞ-a köçmüşdük. Yəni artıq Amerikaya köçməmişdən qabaq "Rep"-dən məlumatım var idi. Hüseyn Dəryayla isə Sumqayıtda, dəniz sahilindəki kafelərdən birində tanış olmuşdum. Dediyinə görə, hər axşam kafeyə gəlib özünün bəstələdiyi "Rep" mahnılarını oxuyurdu...

Yeri gəlmişkən, Hüseyn Dərya Bakının Bakıxanov qəsəbəsində anadan olub. Atası əslən laçınlı, anası isə Ermənistan azərbaycanlısı idi. İlk təhsilini Nərimanov rayonunda fəaliyyət göstərən 4 saylı fars təmayüllü məktəbdə alıb. Bu məktəb, onda şeir vəznlərinə maraq oyadıb. Daha sonra Bakı Dövlət Universitetinə qəbul olunmasına baxmayaraq, o, təhsilindən imtina edərək, Birinci Qarabağ müharibəsinə qatılıb və döyüşlərdə iştirak edib. Zarafat deyil, dörd il iki ay hərbi xidmətdə olub. Hip hop karyerasına isə 2000-ci ildən başlayıb...

Nə isə, o vaxt onu narkoman sayıb bəyənməyənlərdən biri də mən idim. Amma ABŞ-da görüb tanıdığım repçilərin də narkotikdən istifadə etdiyini görəndən sonra Hüseyn Dəryaya rəhmət oxudum. Narkomaniyanın qurbanı kimi. Axı, ölkədə bir narkoman azalsa da, bir istedadı itirdik. Allah Hüseyn Dəryanın günahlarından keçsin, ruhu şad olsun!

"Nə qədər ki sağsan, nə qədər ki vardır dörd yanında qızlar keyf elə,

Nə qədər ki pul var, nə qədər ki keyf var, nə qədər ki varsan keyf elə..."

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.06.2025)

Almaniyanın Detmold şəhərində fəaliyyət göstərən azərbaycanlı bəstəkar Xədicə Zeynalovanın əsərləri Berlində keçirilən “Komponistinnen Piano Marathon” (Qadın bəstəkarların piano marafonu) adlı beynəlxalq layihədə ifa olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, Almaniyada yaşayan pianoçu Fidan Ağayeva-Edlerin təşəbbüsü ilə gerçəkləşən layihədə 250-dən artıq qadın bəstəkarın əsərlərinə yer verilib. Dünya bəstəkarlıq məktəbinin nümayəndələri ilə yanaşı, azərbaycanlı bəstəkarların – Firəngiz Əlizadə, Xədicə Zeynalova və Rəhilə Həsənovanın əsərləri də proqramda təqdim edilib.

Tədbirdə Xədicə Zeynalovanın solo fortepiano üçün yazdığı "Fantasy" (Fantaziya), soprano və fortepiano üçün bəstələdiyi "Winter Gesänge" (Qış sərlövhələri) adlı əsərləri pianoçu Fidan Ağayeva-Edler, soprano Nina Guo və pianoçu Mareike Heinin ifasında səsləndirilib.

Qeyd edək ki, Bakı Musiqi Akademiyasının məzunu olan Xədicə Zeynalova 2005-ci ildən Almaniyada yaşayır. Onun bəstələdiyi "İn memoriam Kara Karayev", "İn memoriam Ludwig van Beethoven", beş hissəli "Qarabağ Suitası", "Qarabağ həsrəti", "Odlar ölkəsi" və digər əsərləri dünyanın müxtəlif ölkələrində maraqla qarşılanıb. Bəstəkar Azərbaycan Respublikasının “Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə” medalına layiq görülüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2025)

Fransanın paytaxtı Parisdə keçirilən beynəlxalq onlayn musiqi müsabiqəsindəazərbaycanlı fleyta ifaçısı Ağarahim Quliyev yüksək mükafata layiq görülüb.

Soydaşımız “Gabriel Fauré Dünya Musiqisi Müsabiqəsi”ndə ən ali mükafat – “Star Grand Prize” (Böyük Mükafat Ulduzu) ilə təltif edilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, hər il keçirilən bu müsabiqə dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan tanınmış, peşəkar və istedadlı musiqiçiləri bir araya gətirərək onların yaradıcılığını yüksək səviyyədə qiymətləndirir.

Builki müsabiqədə Ağarahim Quliyevin çıxışı münsiflər heyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Onun ifasında həm texniki ustalıq, həm də emosional dərinlik xüsusi vurğulanıb.

Qeyd edək ki, Ağarahim Quliyev 2022-ci ilin avqust ayında Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi və Heydər Əliyev Fondunun birgə təşkilatçılığı ilə Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərində keçirilən Diaspor Gənclərinin 3-cü Yay Düşərgəsinin iştirakçısı olub. O həmçinin Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşkilatçılığı ilə baş tutan Şuşa səfərində də iştirak edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2025)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Deyir ki:- “Yeni dərsliklərin yazılması üçün AMEA və universitetlərin birgə fəaliyyətinə ehtiyac var. Kimsə etiraz etməz ki, müstəqillik dövründə AMEA-da çox ciddi tədqiqatlar aparılıb. Ədəbiyyat tariximizin yenidən dövrləşdirilməsinin nəzəriyyəsi və tətbiqi gerçəkləşib. Universitet tələbələrinin isə demək olar ki, bundan xəbəri yoxdur. Əksər universitetlərdə qədim dövr ədəbiyyatı anlayışı sovet qadağalarına uyğun tədris olunur, orta əsrlərin tədrisində sufizmə qarşı ehtiyatlılıq, XIX əsrin yalnız maarifçi realizm üzərində qurulması ənənəsi davam edir. XX əsrin ilk onilliklərinin dünya ədəbiyyatı və milli intibah kontekstində öyrənilməsi, sovet ədəbiyyatının sənətkarlıq və ideologiya münasibətlərində yaşadığı ziddiyyətlər, formalaşdırdığı özünəməxsus poetika lazımi səviyyədə tələbələrə mənimsədilmir...”

O,1960-cı ilin iyun ayının 27-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonu Vayxır kəndində dünyaya gəlib. 1976-1980-ci illərdə Naxçıvan Dövlət Universitetinin Tarix-ədəbiyyat fakültəsində ali təhsilə yiyələnib. Bir müddət müəllimkimi fəaliyyət göstərib. 1983-1986-cı illərdə AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əyani aspirantı olub. 1986-cı ildən Ədəbiyyat nəzəriyyəsi şöbəsində təyinatla gənc mütəxəssis kimi fəaliyyətə başlayıb və həmin şöbədə müxtəlif elmi vəzifələr tutmaqla 2012-ci ildə seçki yolu ilə şöbə müdiri seçilib. 1989-cu ildə"Cəfər Cabbarlı yaradıcılığının bədii metod təkamülü" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi alıb.2004-cü ildə isə "XX əsr Azərbaycan dramaturgiyasının poetikası (Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə və Cəfər Cabbarlının dramaturgiyası əsasında)" dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsinə yüksəlib.2008-ci ildə disent, 2011-ci ildə professor elmi adına layiq görülüb. Onu da qeyd edim ki, o, Azərbaycanda Ədəbiyyat nəzəriyyəsi ixtisası üzrə ilk qadın elmlər doktorudur...

“Tələbələr dərslik tapmaqda çətinlik çəkirlər. Onlara Elmlər Akademiyasının son illərdə çap olunan ədəbiyyat tarixləri dərslik kimi tövsiyə olunanda başqa bir problem üzə çıxır. Akademik tədqiqata əsaslanan ədəbiyyat tarixləri bəzən məlumat genişliyi ilə tələbəni yorur. Onlar oradan özləri üçün zəruri məlumatı seçməkdə çətinlik çəkirlər.İnternet resursları da dərs hazırlığı üçün bir o qədər də əlverişli deyil. İnternetdə elmi təhlil və doğru faktlarla bərabər, çox vaxt yanlış məlumat və subyektiv təhlillərə də yol verilir. Bu halda tələbə yanlışla doğrunu seçməkdə çətinlik yaşayır. Bir universitetdə yazılan dərslikdən başqa bir universitetin xəbəri olmur. Yeni yazılan dərsliklər geniş müzakirə olunmalı, onların uğur və kəsirləri, yenilikləri, faydaları üzə çıxarılmalıdır.”- söyləyir.

Onun araşdırdığı problemlər az öyrənilməsi və aktuallığı ilə diqqəti cəlb edir. Tədqiqatlarının əsas istiqaməti ənənəvi poetik strukturların yeni dövr və müasir ədəbiyyatda təzahür xüsusiyyətləri üzrədir. XX əsrin başlanğıcı Azərbaycan ədəbiyyatında metod qarışıqlığı probleminin əsaslandırılması, Azərbaycan dramaturgiyasının poetikasının milli özünəməxsusluğunun və dramatik növdə sufizmlə bağlı element və motivlərin davamının müqayisələrlə müəyyənlişdirilməsi, ədəbiyyatda neosufizm konsepsiyası alimin əsas elminailiyyətlərindəndir. Araşdırdığı mövzular üzrə Beynəlxalq və Respublika konfranslarında maraqlı məruzələrlə çıxış edib. Nüfuzlu elmi dərgilərdə məqalələri çap olunub. 10 kitab müəllifidir (biri həmmüəlliflə, biri kollektiv monoqrafiya olmaqla). 160-dan yuxarı məqaləsi var. Məqalələri Respublikadan kənarda da elmi ictimaiyyətə təqdim olunub...

Deyir ki:- “Ali təhsildə ədəbiyyatın tədrisini müasirlik və müstəqillik dünyagörüşü səviyyəsinə gətirmək, dərslik və tələbə ünsiyyətinin psixoloji baryerini aradan qaldırmaq üçün bir sıra zəruri addımların atılması vacibdir: Onlardan birincisi- tədris proqramlarında nəzərdə tutulan mövzular müzakirə və koordinasiya olunmalıdır. İkincisi- tədrisin əsas layihəsi proqramdır və proqramlar keçən əsrin birinci yarısının çərçivələrindən çıxmalıdır. Üçüncüsü- AMEA-nın tədqiqatlarının nəticələri dərsliklərdə nəzərə alınmalıdır. Dərsliklərin yazılmasında AMEA və universitetlər birgə fəaliyyət göstərməlidir. Dördüncüsü- alternativ dərsliklər yazılmalı, onların elmi səviyyəsi və tədris üçün nə dərəcədə əlverişli olması, praktiki təsir imkanları nəzərə alınmalıdır. Beşincisi- dərs vəsaitlərinin sayı artırılmalıdır. Altıncısı isə- universitetlərarası münasibətlər və əlaqələr gücləndirilməlidir.

AMEA-nın əməkdaşı və universitetdə ədəbiyyat fənnini tədris edən bir professor kimi qarşılaşdığım mənzərədən çıxış edərək bu qənaətə gəlirəm. Ədəbiyyatşünas alimlərin, pedaqoqların bir araya gələrək tədris proqramlarını və dərslikləri müzakirə etmələrinə, birgə fəaliyyət göstərmələrinə ciddi ehtiyac var.”

O, elmi əhəmiyyətli bir sıra layihələrin yerinə yetirilməsində rəhbər və iştirakçı kimi yer alıb. Elmin İnkişafı Fondunun2013-cü ildə keçirdiyi əsas qrant layihəsi müsabiqəsinin nəticələrinə görə,onun "Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: inkişaf mərhələləri və problemləri" mövzusunda təqdim etdiyi layihə qalib elan olunub.Pilot layihəsi kimi dəyərləndirilərək layihənin elmi nəticələri ikicildlik kitab halında çap edilib. Rəhbəri olduğu layihə üzrə 4 kitab, 30-a yaxın məqalə çap olunaraq elmi ictimaiyyətə çatdırılıb. Elmi rəhbəri olduğu onlarla doktorant uğurla dissertasiya müdafiə edərək müvafuq dərəcələrdə diplom almış və ya müdafiə ərəfəsindədirlər. Çox sayda elmlər və fəlsəfə doktorluğu dissertasiyalarının rəsmi opponenti olub. AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının üzvü, Dissertasiya şurası sədrinin müavini, Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı və ədəbiyyat nəzəriyyəsi üzrə Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurasının da sədr müavinidir...

Sakit və emosional xanımdır. Qayğı göstərməyi, eləcə də insanlar tərəfindən qayğı görməyi xoşlayır. Çox romantik və bir o qədər də kövrək ruhludur. Keçmişə, milli dəyərlərə bağlı adamdır. Sirr saxlamağı, etibarlı dost olmağı bacarır. Ürəyi sevgi ilə doludur, necə deyərlər, xəsislikdən uzaqdır. Xeyirxahlıq etməkdən, əl tutmaqdan zövq alır. Qiybəti, paxıllığı sevmir...

Bəli, bu dəfə sizə filologiya elmləri doktoru, professor, AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat nəzəriyyəsi şöbəsinin müdiri Tahirə Məmməddən danışıram. Bu gün - iyunun 27-si onun yubileyidir, 65 yaşı tamam olur. Bu münasibətlə Tahirə xanımı təbrik edir, möhkəm can sağlığı arzulayırıq...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2025)