Super User

Super User

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bildiyiniz kimi, “Avroviziya-2025” beynəlxalq mahnı müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil edəcək iştirakçının adı açıqlanıb.

Avroviziyada Azərbaycan nümayəndə heyətinin rəhbəri Nurlana Cəfərovanın və media rəhbəri Turab Teymurovun mediaya 

verdikləriaçıqlamaya görə, bu il ölkəmizi İsveçrənin Bazel şəhərində “Mamagama” qrupu təmsil edəcək.

 

Deyəcəksiniz, bu nə qrupdur belə? Əlbəttə ki, çoxunuz onun adını ilk dəfədir ki, eşidirsiniz. 

2021-ci ildə yaradılan “Mamagama” qrupu rok, pop və ənənəvi Azərbaycan musiqisinin unikal birləşməsi ilə tanınır. Azərbaycanın musiqi səhnəsində ən yenilikçi qruplardan biri olaraq özünü təsdiq edib. Qrup beynəlxalq musiqi festivallarında və müsabiqələrində göstərdiyi performansları, o cümlədən 2022-ci ildə Albaniyada keçirilən “Kënga Magjike” beynəlxalq musiqi festivalında uğur qazanıb. Hətta daha əvvəl qrup Safael və rus əsilli Roma Zeedən (Roman Zilianev) ibarət olub. 

“Avroviziya” üçün müraciət zamanı isə qrupun tərkibində dəyişiklik edilib.

İndi “Mamagama” 3 nəfərdən ibarətdir: 

Asəf - frontmen və əsas vokalçı, 

Hass - gitara ifaçısı, 

Arif - zərb alətləri.

Azərbaycanı təmsil etmələrindən danışan Asəf belə bir açıqlama verib: “Bu qədər böyük bir səhnədə Azərbaycanın mədəniyyətini təmsil etmək mənim üçün böyük bir şərəfdir. Doğulduğum torpağa dərin sevgi bəsləyirəm və bu müsabiqə, onun gözəlliyini və ruhunu bütün Avropa ilə paylaşmağım üçün bir fürsətdir. Yaxın zamanda açıqlanacaq mahnımız ölkəmizin ruhunu tam əks etdirir. Biz inanılmaz dərəcədə həyəcanlıyıq. İnanıram ki, çıxışımız yaddaqalan bir təəssürat yaradacaq”.

 

Bazeldə keçiriləcək 69-cu Avroviziya mahnı müsabiqəsi mayın 13-dən 17-nə qədər davam edəcək. “Mamagama” mayın 13-də birinci yarımfinal mərhələsinin ikinci hissəsində çıxış edəcək.

Təmsilçi qrupun müsabiqədə hansı mahnı ilə çıxış edəcəyi və səhnə performansıyla bağlı əlavə məlumat yaxın günlərdə açıqlanacaqsa belə, qrup haqda ilkin peşəkar rəylər heç də ürəkaçan deyil. Ölkə mediasında, eləcə də TV-lərin şou xəbərlərində “Mamagama” qrupunun doğru seçim olmadığını, hətta finala belə vəsiqə qazanmayacağını bildirənlər çoxdur. 

Bu qrupun YouTube kanalına yüklədiyi kliplərinin baxış sayının cəcmi 5-7 min olması elə çox şeydən xəbər verir. 

Və ümumiyyətlə, qitədə müsabiqənin nüfuzi düşdükcə Azərbaycanda da seçim məsələsi bayağılaşdırılır. Bü münvalla “Avroviziya-2030”-a Azərbaycandan hansısa bir kənd klubunun solistinin gedib çıxacağı da istisna deyil. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Azərbaycan-sovet bəstəkarı və pedaqoqu Qara Qarayevin növbəti doğum günü qeyd edildi. Qara Qarayev adı Azərbaycanda böyükdən kiçiyə hamıya tanışdır. Azərbaycanın musiqi xəzinəsini “Yeddi gözəl”, “İldırımlı yollarla”, “Leyli və Məcnun” kimi ölməz baletlərlə zənginləşdirən bu şəxsə sevgimiz və sayğımız əbədidir.

 

Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Qara Qarayev 1918-ci il fevralın 5-də Bakı şəhərində məşhur həkim, təbabət professoru Əbülfəz Qarayev və Sona xanım Axundova-Qarayevanın ailəsində anadan olub. 1925-ci ildə o, konservatoriya yanında musiqi məktəbində oxuduğu zaman pianoçu və pedaqoq Vladimir Mixayloviç Kozlov ilə tanış olub. Qarayev V. M. Kozlovun Azərbaycandan çox-çox uzaqlarda tanınmasını yüksək qiymətləndirirdi. Bu haqda o belə demişdi: "O Bakıda çıxış etmiş bütün artistlərlə çalmışdı və çoxları bilirdi ki, Bakıya akkompaniatorsuz da yollanmaq olar".

Təhsil müddətində professor Üzeyir Hacıbəyovdan Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları üzrə dərs almışdır. Üzeyir Hacıbəyovun sinfində "Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları" fənnini keçirdi. Hacıbəyov ilk andan onun gələcəkli istedadını aşkarlaya bilmişdi. Sonralar Qara Qarayev belə söyləyirdi:"O, əgər belə desək, mənim milli ruhum uğrunda çarpışırdı."

1938-ci ildə ilk böyük əsərini xor, simfonik orkestr və rəqs ansamblı üçün Rəsul Rzanın sözlərinə "Könül mahnısı" kantatasını bəstələmişdir. Həmin ildə Moskvada keçirilən Azərbaycan incəsənəti ongünlüyünün iştirakçısı olmuşdur.

1941-ci ildə M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının bədii rəhbəri vəzifəsində işləmişdir. 1943-cü ildə birinci simfoniyanı yazmışdır.

Qara bəyin yaradıcılığında vətən mövzusu bir sıra əsərlərin özəyini təşkil etmişdir. İkinci simfoniya, Cövdət Hacıyevlə yazdığı "Vətən" operası, "Ürək mahnısı" kantatası, "Səadət mahnısı", "Azərbaycan" süitası belə əsərlərdəndir. 

Saysız-hesabsız tələbə yetişdirirdi. Onun tələbələri yüksək professionallığı və individuallığı, xüsusi, özlərinə məxsus dəst-xətti ilə seçilirlər.

Onun yaradıcılığında Nizami Gəncəvi, Səməd Vurğun, Rəsul Rza poeziyasıyla bərabər, Uilyam Şekspir, Aleksandr Puşkin və Ömər Xəyyam, Mixail Lermontov və Lope de Veqa obrazlarına müraciət edilmişdi, o, müasirləri olan Nazim Hikmət, Lenqston Hyuz, Vsevolod Vişnevski, Piter Abrahams kimi XX əsr sənətkarlarının əsərlərindən ilhamlanmışdır.

 

Operaları

 

Vətən (1945)

Zəriflik (1972)

 

Baletləri

 

Yeddi gözəl (1952)

İldırımlı yollarla (1958)

Leyli və Məcnun (1969)

 

Müziklları

 

Çılğın qaskoniyalı (1973)

 

Xor, solistlər və orkestr üçün — kantata və oratoriyaları

 

Könül nəğməsi (1938)

Səadət nəğməsi (1947)

Partiyamızdır (1959)

Lenin (1970)

Dostluq himni (1974)

 

Orkestr üçün — simfoniyaları

 

Birinci simfoniya (Böyük Vətən müharibəsi qəhrəmanlarının xatirəsinə) (1944)

İkinci simfoniya (1946)

Alban rapsodiyası (1952)

Üçüncü simfoniya (kamera orkestri üçün) (1965)

Qoyya (Yaşlılar və uşaq xorları və simfonik orkestr üçün) (1979)

Don Kixot (1960)

 

Gördüyünüz kimi, çox zəngin bir isdir.

Böyük bəstəkar 1982-ci il mayın 13-də Moskva şəhərində vəfat etmiş, Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. Bəstəkarın qəbir daşını memar Tələt Xanlarov hazırlamışdır.

Allah rəhmət eləsin. Amin” 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2025)

Cümə axşamı, 06 Fevral 2025 08:30

İctimaiyyət Qara Qarayevin məzarını ziyarət edib

Ötən gün, fevralın 5-də dünyaşöhrətli Azərbaycan bəstəkarı, pedaqoq, SSRİ Xalq artisti, akademik Qara Qarayevin doğum günündə mədəniyyət və incəsənət xadimləri Fəxri xiyabana gələrək böyük ustadın xatirəsini ehtiramla yad edib, onun məzarı üzərinə gül dəstələri düzüblər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən  xəbər verir ki, tədbirdə mədəniyyət nazirinin müavini Murad Hüseynov, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri, Xalq artisti, professor Firəngiz Əlizadə, Bakı Musiqi Akademiyasının prorektoru, Xalq artisti Yeganə Axundova, bəstəkar Tural Məmmədli, bəstəkar İlahə Qismət həmçinin onun dahi bəstəkarın milli musiqimizin inkişafında müstəsna rolunu vurğulayıb, onun zəngin yaradıcılığından bəhs ediblər.

 

Bildirilib ki, Qara Qarayev milli və ümumbəşəri miqyasda tanınan yaradıcılığı ilə yeni yollar açan yenilikçi bəstəkar olub. Onun hər bir əsərinin premyerası musiqi həyatında xüsusi əlamətdar hadisəyə, bayrama, Azərbaycan mədəniyyətində dönüş nöqtəsinə çevrilib. Dünyaşöhrətli bəstəkarın əsərləri keçmiş SSRİ-nin əksər respublikalarında, ABŞ, Polşa, Misir, İspaniya, İtaliya, Fransa, Yaponiya, Almaniya və başqa ölkələrdə keçirilən möhtəşəm musiqi tədbirlərində uğurla ifa olunub.

 

Bəstəkarın Nizaminin eyniadlı poeması əsasında hazırladığı “Yeddi gözəl” və Cənubi Afrika yazıçısı Piter Abrahamsın romanı əsasında bəstələdiyi “İldırımlı yollarla” baletləri dünyanın bir çox ölkələrində uğurla tamaşaya qoyulub. Azərbaycanda bu janrda yaradılmış əsərlər sırasında Qara Qarayevin ilk simfoniyası mühüm yer tutur. “Don Kixot” simfonik qravüraları, Nizaminin poeması əsasında hazırlanmış “Leyli və Məcnun” simfonik poeması, “Vyetnam süitası” kimi əsərlər bəstəkarın yaradıcılığının dəyərli səhifələridir. O, bir çox filmlərə, o cümlədən “Dənizi fəth edənlər”, “Qızıl eşelon”, “Xəzər neftçiləri haqqında dastan”, “Uzaq sahillərdə” və digər ekran əsərlərinə musiqi yazıb.

 

Qara Qarayev “Vətən” (Cövdət Hacıyevlə birlikdə) və fransız yazıçısı Anri Barbüsün əsəri əsasında hazırlanmış “Zəriflik” operalarının müəllifidir. Bəstəkar 24 prelüddən ibarət silsiləsini, skripka və fortepiano üçün sonatasını, simli kvartetləri kamera-instrumental musiqi janrına çevirib. Qara Qarayevin A.Puşkinin şeirləri əsasında yaratdığı “Mən sizi sevirdim” və “Gürcüstan təpələrində” romansları, “Ürək nəğməsi”, “Xoşbəxtlik mahnısı” kantataları Azərbaycan musiqisinin gözəl nümunələridir.

 

Firəngiz Əlizadə jurnalistlərə müsahibəsində bildirib ki, Qara Qarayev təkcə dahi bəstəkar deyil, həm də gözəl insan, görkəmli pedaqoq olub. O əlavə edib: “Hər zaman deyirəm ki, Azərbaycanda Qara Qarayev kimi bir neçə bəstəkar olsaydı, çox gözəl olardı”.

 

Bəstəkarın qızı, pianoçu Züleyxa Qarayeva jurnalistlərlə söhbətində atası ilə bağlı xatirələrini bölüşüb. O deyib: “O, çox yaxşı və dürüst insan, intizamlı, gözəl ata idi. Hər il buraya gəlirik, çoxlu insan toplaşır. Sonra onun doğulduğu ev-muzeyində doğum günü şərəfinə konsert verəcəyik”.

 

Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafında misilsiz xidmətləri olan, yeni bəstəkarlar nəslinin yetişdirilməsində mühüm rol oynayan Qara Qarayev 1982-ci il mayın 13-də vəfat edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2025)

Yazıçı-publisist, "Olaylar" qəzeti və eyniadlı agentliyin baş redaktoru Yunus Oğuzun özbək  dilində  yeni kitabı işıq üzü görüb. 

 

Yunus Oğuzun “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına verdiyi məlumata görə, nəfis şəkildə  tərtib olunan "Çinqizxon və Jaloliddin" adlı kitab Özbəkistanın  "BAYOZ" MMC şirkəti tərəfindən çap edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2025)

 

"Əlisa Nicat mənim atam Rəsul Rza haqqında da ağzına gələni danışırdı, ona şər atırdı. Halbuki sağlığında atamın yanından əl çəkmirdi, ətrafında fırlanırdı. Həmin Əlisadır. İndi də Səməd Vurğunu şərləyir". 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bunu Musavat.com-a açıqlamasında Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı Anar deyib. O, Xalq şairi ilə bağlı Əlisa Nicatın dediklərinə etiraz edib:

“Səməd Vurğun haqqında danışmaq üçün gərək adamın ləyaqəti olsun. Hər küçədən keçən böyük bir yazıçı haqqında ağlına gələni deyə bilməz. Təsadüfü adamların, cızma-qaraçıların böyük klassikləri təhqir etməsinə, küçə söyüşləri söyməsinə nə zaman son qoyulacaq?

Səməd Vurğunun oğulları yoxdur, mən sağam. İmkan verməyəcəm ki, Səməd Vurğun haqqında ağızlarına gələni danışsınlar. 

Səməd Vurğun şöhrətli adamdır. Bilirlər ki, onun adını çəkib, 2 gün gündəmdə olacaqlar. Gündəmdə olmaq üçün təkcə Səməd Vurğunu yox, elə dədələrini də satarlar”.

Yazıçı Əlisa Nicata təqaüd verilməsindən də söz açıb:   

“Əlisa Nicata 1 il təqaüd verdik. Ona görə də Yazıçılar Birliyini söyür. Bu da nanəcibliyin nümunəsidir. Əvvəlcə gəlib yalvarırlar, deyirlər, ehtiyacım var və s.  Sonra da məlum olur ki, ehtiyacları da yoxdur. Tonlarla kitablarını nəşr edirlər. Əlisa təqaüdü alandan sonra deyir ki, Yazıçılar İttifaqı lazımsızdır. Əgər lazımsızdırsa, gəl üzvlükdən  çıx da”. 

Qeyd edək ki, yazıçı Əlisa Nicat Lent.az-a müsahibəsində Xalq şairi Səməd vurğunu yaltaq adlandırıb:

“1937-1938-ci illərdə Səməd Vurğunu tutmuşdular, sürgün edəcəkdilər. O vaxt hamıya yalandan “xalq düşməni” adı vururdular. Çünki Moskvadan verilən “planı” doldurmaq lazım idi. Yoxsa Səməd Vurğun çox yaltaq şair olub. Onun qədər yaltaq şair olmayıb. “Bütün yer üzünün xoş gələcəyi, hər zövqü, səfası partiyamızdır” - bunu Səməd Vurğun yazıb.

 Hələ bunu deyən adamın heykəlini də qoyublar. Səməd Vurğun Cavidin, Müşfiqin əleyhinə nə qədər yazılar yazıb? Lakin Səməd Vurğunu da Bağırov xilas etdi. Qoymadı onu sürgün etsinlər”, - deyə o qeyd edib.

 Daha sonra sözlərinə belə davam edib: “Sovet dövründə yazılanlar ədəbiyyat deyil. Hakimiyyətə yaltaqlıq idi. Müharibədə azərbaycanlıları qırırdılar. Guya SSRİ dostluq qalası idi. Elə deyildi axı. Hamı bir-birinə nifrət edirdi. Sovet dövrü ədəbiyyat yox, yaltaqlıq idi. Aralarında ən böyüyü Səməd Vurğun idi, yazmışdı ki, “Stalin eşqiylə nə qədər sağam, Stalin eşqinə yaradacağam”. Budur da yazdıqları. 40 milyon insanın cəlladına deyir ki, sənin eşqinə yaşayacağam”.

Yazıçının S.Vurğunla bağlı sözləri birmənalı qarşılanmayıb, o, tənqid hədəfinə çevrilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2025)

 

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafa Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin İcraçı direktoru Aygün Əliyeva ilə görüşüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, komitədə keçirilən görüşdə ictimai birliklərlə iş sahəsində mövcud durum və perspektivlər müzakirə olunub. Yeni çağırışlara uyğun olaraq, QHT-lərin fəaliyyətini tənzimləyən bir sıra qanunlarda müvafiq əlavə və dəyişikliklərin edilməsinə zərurət olması barədə fikir mübadiləsi aparılıb. 

Görüşdə Komitə sədrinin müavini Sahib Alıyev, Komitənin üzvü Azər Allahverənov, Komitənin eksperti Əkbər Qoşalı, Agentliyin icraçı direktorunun müavini Emil Çaparlı, Agentliyin Layihələrin idarəedilməsi departamentinin müdiri Elnur Bağırlı, mətbuat xidmətinin rəhbəri Ülviyyə Qarayeva iştirak edib. 

Sonda İcraçı direktor Aygün Əliyeva Agentliyin maliyyə dəstəyi ilə ərsəyə gəlmiş bir sıra nəşrləri komitə sədri Fazil Mustafaya təqdim edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2025)

 Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Osmanlı tarixində sərt qaydaları və dəmir iradəsi ilə tanınan Sultan IV Murad 1623-cü ildə - cəmi 11 yaşında taxta çıxmış və qısa, lakin təsirli hakimiyyəti dövründə imperiyanı yenidən gücləndirmişdir. Onun adı qanun-qaydanı bərpa etməsi, içki və tütün qadağaları, eləcə də Bağdad səfəri ilə tarixə həkk olunub.

 

IV Muradın taxta çıxdığı illər Osmanlı tarixinin ən çətin dövrlərindən biri idi. Sarayda qətllər, xəzinənin tükənməsi və anarxiya hökm sürürdü. Dövlətin faktiki idarəsi əvvəlcə anası Kösem Sultan və vəzirlər heyətinin əlində idi. Lakin Murad böyüdükcə gücü ələ alaraq sərt idarə üsulu ilə ölkədə sabitliyi bərpa etdi.

 Sultan IV Muradın hakimiyyətinin ən diqqətçəkən cəhətlərindən biri sərt qaydaları idi. O, dövlətin zəifləməsinin əsas səbəblərindən birinin tütün, içki və əxlaqsız həyat olduğunu düşünərək bu vərdişlərə qarşı sərt tədbirlər gördü. Axşamlar küçələrdə içki içən və ya tütün çəkənlərə qarşı ciddi cəzalar tətbiq etdi. Hətta bəzi rəvayətlərə görə, Murad bəzən gecələr paltarını dəyişib adi bir vətəndaş kimi şəhərdə gəzərək qaydaları pozanları öz gözləri ilə görürdü. Onun sərtliyi nəticəsində bir müddət paytaxtda asayiş tamamilə bərpa olundu.

IV Muradın ən böyük hərbi uğuru 1638-ci il Bağdad səfəri idi. O, uzun illər Səfəvilərin əlində olan Bağdadı almaq üçün böyük bir ordu topladı. Qışın sərt soyuğuna baxmayaraq, özü ön cəbhədə döyüşərək Osmanlı əsgərlərinə ruh verdi. Bağdad 40 günlük mühasirədən sonra Osmanlının əlinə keçdi. Bu qələbə Muradın həm sərkərdə, həm də döyüşçü kimi nə qədər güclü olduğunu göstərdi.

Sultan IV Murad cəmi 27 yaşında vəfat etdi. Bəzi mənbələr onun serroz xəstəliyindən öldüyünü desə də, digər mənbələr onun ölümünü saray içindəki zəhərlənmələrlə əlaqələndirir. Onun hakimiyyəti qısa sürsə də, Osmanlı dövlətinin zəifləməsinin qarşısını aldı və imperiyanı yenidən gücləndirdi.

Sultan IV Murad təkcə sərt hökmdar deyil, həm də musiqiyə, şeirə və sənətə marağı olan bir padşah idi. Əsərlərində “Muradi” təxəllüsündən istifadə edirdi.

 O, Osmanlı tarixində qorxusuz döyüşçü, sərt qanunları olan padşah və nizam-intizamı sevən bir hökmdar kimi yadda qaldı. Əgər uzun müddət yaşasaydı, bəlkə də Osmanlı imperiyası daha uzun müddət gücünü qoruyub saxlaya bilərdi.

 


 Sultan IV. Murad və qorxmaz gənc

 Sultan IV Muradın adını eşidən hər kəs onun sərt qanunlarını, qorxmaz döyüşçü ruhunu və gecələr şəhəri təkbaşına gəzdiyini bilirdi. Bir gün o, yenə adi bir insan kimi paltarını dəyişib İstanbul küçələrinə çıxdı. Küçələr sakit idi, amma dar bir dalanda bir qrup adam pıçıltı ilə söhbət edirdi. Sultan səssizcə onlara yaxınlaşdı və qulaq verdi.

— Padşah çox sərtdir, bizə nəfəs almağa belə imkan vermir, — deyə biri dilləndi.

— Amma qorxuram, eşitmişəm ki, qanunu pozanları özü cəzalandırır, — digəri əlavə etdi.

 Sultan Murad gülümsədi. İnsanların qorxduğunu bilirdi, amma o, ölkənin qayda-qanunla idarə olunmasını istəyirdi. Elə bu anda arxadan cəsarətli bir səs eşidildi:

— Padşah nə edirsə, xalq üçün edir! Osmanlı dövlətinin güclü olması üçün dəmir yumruq lazımdır!

 Sultan Murad dönüb baxdı. Cavan bir oğlan idi. Gözü qətiyyətlə yanır, baxışları qorxu tanımırdı. Murad yaxınlaşdı və soruşdu:

— Sən niyə qorxmursan?

— Haqq olan yerdə qorxu olmaz! — oğlan inamla cavab verdi.

 Sultan bir anlıq dayandı, sonra gülümsədi. Oğlanın çiyninə toxunub dedi:

— Sən qorxmazsan, cəsarətlisən. Sabah saraya gəl, səni görmək istəyirəm.

 Ertəsi gün oğlan saraya getdi və Sultan Murad onu öz qvardiyasına qəbul etdi. O gündən sonra həmin gənc Osmanlının ən şücaətli əsgərlərindən birinə çevrildi. Murad isə bir daha anladı ki, xalq içində hələ də cəsarətli və sadiq insanlar var.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2025)

 

           

 

Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Bu isə yazımın ikinci baçlığıdır: “Həyatın Sadələşdirilməsi və İstehlak Çılğınlığı”

 

Bugünün dünyasında, insanları maddi sərvətlərə doğru çəkən kapitalizmin qarşısında sadə həyat tərzini seçənlər artan bir trendə çevrilir. Minimalizm, son illərdə daha çox insanın həyatına daxil olsa da, bu həyat fəlsəfəsi kapitalizmin istehlakçı mədəniyyətinə qarşı bir meydan oxuma kimi də qəbul edilir. Əgər kapitalizm sərvət əldə etməyi və istehlakı təşviq edirsə, minimalizm bu təzyiqə qarşı sadəlik və azla yetinməyi təklif edir.

 

Kapitalizm: Daha Çox İstehlak, Daha Çox İstehsal

 

Kapitalizm, əsasən maddi sərvətlərin yığılmasına və istehsalın artırılmasına yönələn bir sistemdir. Bu iqtisadi model, məhsul və xidmətlərin daha çox istehsalını təmin edir, amma nəticədə istehlakçıları daha çox alış-veriş etməyə və əşyaların sonsuz təkrarına təşviq edir. İstehlakçılıq, kapitalizmin bir nəticəsidir və bu, insanları daha çox mal almağa və maddi sərvətə yönəldir.

Sosial şəbəkələr və reklamlar, insanların daim yeni məhsul və xidmətlərə maraq göstərmələrini təmin edir. Kapitalizm insanları “daha çox əldə et, daha çox istehlak et” ideologiyası ilə tələyə salır. Bu isə, cəmiyyətin psixoloji və emosional sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər.

 

Minimalizm: Sadəlikdə Xoşbəxtlik

 

Minimalizm, sadəlik və qənaətə əsaslanan bir həyat tərzidir. Bu yanaşma, insanların həyatında yalnız əslində ehtiyac duyduqları şeylərə yer vermələrini təklif edir. Minimalizm tərəfdarları, daha az əşya ilə, daha çox ruhi və mənəvi məmnuniyyət tapmağa çalışırlar. Sadə bir həyat tərzi, yükləri azaldır və insanları daha məmnuniyyətli edir.

Bununla yanaşı, minimalist yaşamın digər müsbət tərəfləri də var. Eko-dostu bir yanaşma olaraq, minimalizm ətraf mühitin qorunmasına da töhfə verir. Az istehlak, daha az tullantı deməkdir. Bu, planetin daha sağlam olması üçün bir addımdır.

 

Kapitalizm və Minimalizm Arasında Nöqtə-İntiqamlı Qarşıdurma

 

Burada ortaya çıxan əsas məsələlərdən biri isə, kapitalizmin qarşısında minimalizmin necə uyğunlaşa bilməsidir. Kapitalizm hər zaman daha çox istehsal və istehlak etməyə yönəldir, amma minimalist həyat tərzi bu təzyiqlərə qarşı çıxır və daha az istehlakı müdafiə edir. Bu iki yanaşma, iqtisadi və sosial baxımdan ciddi fərqliliklərə malikdir.

Bununla yanaşı, insanlar kapitalizmin təklif etdiyi maddi sərvətləri əldə etməklə yanaşı, həyatlarına daha çox sadəlik və rahatlıq gətirmək üçün minimalist yanaşmaları da həyatlarına daxil edirlər. Bu şəkildə, minimalist düşüncə və kapitalizmin təklif etdiyi maddi imkanlar arasında müəyyən bir harmoniya yaratmaq mümkündür.

 

Minimalist Yaşamın Kapitalizmdən Hansı Mövqedə Üstünlüyü Var?

 

Minimalist yaşamın kapitalizmə qarşı yaratdığı ən böyük üstünlük, insanların daha az istehlak etməyə yönəlməsi ilə əlaqədardır. Minimalist düşüncə, şəxsi həyat keyfiyyətini artırmağa və yalnız lazım olan şeylərlə həyat sürməyə çalışır. Kapitalizm isə maddi sərvətə dayalıdır və davamlı istehlakı təşviq edir.

Bununla belə, minimalizm və kapitalizm arasındakı qarşıdurma, sadəcə iqtisadi deyil, həm də psixoloji bir məsələdir. İnsanların həyatında daha az maddi yük və daha çox daxili məmnuniyyət tapması, minimalist yanaşmanın əsl mahiyyətidir. Kapitalizm isə, insanların davamlı olaraq daha çox istehlak etməyə yönəldiyi bir sistem olaraq, təkrarlanan alış-verişlərlə əlaqədar olan təzyiqləri artırır.

 

Nəticə: Həyatın Sadələşdirilməsi və İstehlak Mədəniyyəti Arasında Düzgün Bir Tarazlıq Tapıla Bilərmi?

 

Minimalizm və kapitalizm arasındakı bu qarşıdurma, müasir dövrün ən böyük sosial və iqtisadi dilemmalarından biridir. Lakin hər iki yanaşmanın da öz üstünlükləri və çətinlikləri vardır. Kapitalizm, cəmiyyətin inkişafını sürətləndirə bilər, amma bununla yanaşı insanları maddi təzyiqlərə və artıq istehlaka yönəldir. Minimalizm isə daha azla məmnun olmaq və həyatın mənəvi tərəflərinə fokuslanmaq istəyir, amma kapitalizm şəraitində bu yanaşma müəyyən çətinliklərlə üzləşə bilər.

Bəlkə də, gələcəkdə kapitalizmin təklif etdiyi maddi imkanlarla birlikdə, minimalist həyat tərzi ilə daha balanslı və harmonik bir yaşam sürmək mümkündür. Bu iki yanaşmanın birləşdirilməsi, həm ekoloji cəhətdən, həm də psixoloji olaraq daha sağlam bir həyat tərzini təmin edə bilər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız.

 

Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.   

 

                       

Uorren Baffetdən «Uğur qazanmaq qaydaları». Hər gün cəmi bir qayda. Çünki bu qaydalar sadəcə oxuyub üstündən keçmək üçün deyil, yaddaşa yazıb əməl etmək üçündür.

 

3-cü qayda:

 

Heç vaxt başqalarına qulaq asmayın

 

«Çalışın, başqalarının düşüncəsinə əsaslanan qərar qəbul etməyəsiniz. Karyeramın əvvəlində mənə yalnız uğursuzluq vəd edirdilər. Hətta mən investorlardan 100 min dollar toplamağı bacaranda da həmin şəxslərin  fikirləri dəyişməmişdi. Təsəvvür edin, 10 ildən sonra bu pullar mənə 100 milyon dollar gətirəndə onların sifətlərinin ifadələri nə cür oldu.

Özünüzə yalnız öz daxili şkalanız ilə qiymət verin!»

 

 

 

Daha əvvəl təqdim edilən qaydalar:

1-ci qayda:

 

Unutmayın – həmişə özünə investisiya qoymaq lazımdır!

 

«Hər gün öz xarakterinzin zəif cəhətləri üzərində çalışın, onları daha yaxşı edin, öz qabiliyyət və bacarıqlarınızı inkişaf etdirin. Özünə investisiya qoymaq həmişə universitetlərə təhsil haqqı ödəmək anlamında deyil. Mənim iki diplomum var, amma mən onları çərçivəyə salıb divardan asmıram. Mən hətta bilmirəm ki, onları hara qoymuşam».

 

2-ci qayda

 

«Yox!» deməyi öyrənin

 

«Siz «yox» deməyi öyrənməsəniz, heç vaxt öz zamanınızı tam olaraq idarə edə, ona nəzarət edə bilməyəcəksiniz».

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Təbrizdə yaşayan Mehdi Səhəndidir.

 

 

Mehdi Sırdaş

Təbriz

 

 

YARA

 

Dayanma vur, vur yenə, vur!

Hər nə yaran vardı mənə.

Mən yaralar övladıyam

Yaran etibardı mənə.

 

Həyatım nəzirdi yara,

Sanma rahatdı sanmışam.

Düzün dilərsən mələyim,

Mən yaradan yaranmışam.

 

Rol oynamaq gərək deyil,

Aramıza düşüb ara.

Mən səndən küskün deyiləm,

Gələn gəlir qəlbi yara.

 

Halal-halal halallaşıb,

Ayrılaraq haram oldun.

Düzməcəmi tamamlayıb,

Sən ən böyük yaram oldun.

 

Damğalayıb həyatımı,

Buraxdın ortalıqlara.

Səndən anladığım olub,

Yara, yara, yara, yara...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2025)

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.