Super User

Super User

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Ədəbiyyatı Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Parsabadda yaşayan Vida Heşmətidir.

 

 

Vida Heşməti

Təbriz

 

 

SƏN

 

Barı 

Bölmək olsaydı

Sevincləri, ağrıları.

Mən də sənə göndərərdim

Çərşəmbə bayramımı,

İsti günlərimin söyüdlərini,

Qış ocağımın kabab könlünü.

          Ama neyləyim?!

Sən Müşfiqin tarında yeniləndin

NazPərinin səsində qocaldın.

               Yenə sağ ol ki, 

Kölgə kimi yerə sərilib,

Çinar kimi ucaldın...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025) 

 

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 16:37

Türk folklorunda su motivləri və müasir ekoloji fəlsəfə

 

Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun “Ədəbiyyat və incəsənət” portal ilə birgə layihəsinin bugünkü mövzusu türk folklorunda su motivləri və müasir ekoloji fəlsəfədir.

 

Su, türk folklorunda həyatın, təbiətin və kosmik tarazlığın əsas simvolu kimi çıxış edir. Çaylar, bulaqlar, göllər və yağış folklorda təkcə təbii resurs kimi deyil, həm də mənəvi və mifoloji məna daşıyan elementlərdir. Su motivləri qədim türklərin dünyagörüşündə həyatın davamlılığını, bərəkəti və təmizliyi təmsil edirdi. Bu araşdırmada folklorda su motivlərinin mənası, funksiyası və onların müasir ekoloji fəlsəfə ilə əlaqələri incələnəcək.

Türk mifologiyasında su canlılığın əsas mənbəyi, Tanrının yaratdığı həyat qüvvəsi kimi təsvir olunur. Su pəriləri, bulaq ruhları və göl xanımları folklorda qoruyucu qüvvə simvolu kimi qəbul edilirdi. Bu motivlər insanın təbiətlə harmoniyada yaşamasının vacibliyini vurğulayırdı.

Türk xalqlarında su ilə bağlı ritual və mərasimlər geniş yayılmışdı. Bulaq başında edilən dualar, yağışın çağırılması və suya hörmət nümayiş etdirən mərasimlər həm kənd təsərrüfatında məhsuldarlığı təmin edir, həm də icmanın sosial-mədəni bağlılığını gücləndirirdi. Su motivləri eyni zamanda doğum, təmizlənmə və yenilənmə kimi rituallarda əks olunurdu.

“Kitabi-Dədə Qorqud” və Orta Asiya dastanlarında çay, bulaq və göl kimi su obyektləri qəhrəmanların sınaqdan keçməsi, həyat və ölüm məsələlərində simvolik funksiyaya malikdir. Su həm qoruyucu, həm də çətinlik yaradan element kimi təsvir olunaraq folklorun dramatik strukturunu zənginləşdirir.

Folklordakı su motivləri müasir ekoloji fəlsəfədə ətraf mühitin qorunması və təbiətlə harmonik yaşama prinsipinə paralel aparılır. Qədim türk inanclarında suya hörmət, bugünkü suyun qorunması və təmiz saxlanması ideyalarını əks etdirir.

Su motivləri həm də sosial məsuliyyət və kollektiv etik dəyərlərlə bağlıdır. Folklorda suya hörmətsizlik faciəli nəticələrlə bağlı olduğu kimi, müasir ekoloji fəlsəfədə təbii resursların qorunmaması ekoloji böhranla nəticələnir. Bu baxımdan folklor və müasir fəlsəfə arasında ideya bağlantısı mövcuddur.

Folklorda su motivləri yalnız danışıq dilində deyil, həm də rəssamlıq, musiqi və teatr performanslarında simvolik vasitə kimi istifadə olunur. Bu, müasir ekoloji sənətdə suyun metaforik istifadəsi ilə paralellik təşkil edir.

Türk folklorunda su motivləri həyat, bərəkət və təbiət ilə bağlı fundamental anlayışları təmsil edir. Bu motivlər həm mifik, həm rituallarda, həm də ədəbiyyat və mədəniyyət sahələrində öz əksini tapır. Müasir ekoloji fəlsəfə baxımından isə su motivləri qədim türklərin təbiətə hörmət və məsuliyyət ideyalarını bugünkü ekoloji şüurla birləşdirir. Beləliklə, folklor və müasir fəlsəfə arasında ideya paralelləri mövcuddur və bu, türk mədəniyyətinin ekoloji dəyərlərini anlamağa imkan verir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

                                                                                                 

 

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 16:07

Bəli, mən Azər Turanı deyirəm... - DOĞUM GÜNÜNƏ İTHAF

 

 

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Təmənnasız adamdır, imkanı, gücü daxilində başqalarına kömək etməyə hazırdır. Çalışqan, işgüzar və əzmkardır. Səiqə-səhmanı xoşlayır, çoxuna nisbətən daha sağlam həyat tərzi keçirir, çox səbirlidir. Necə deyərlər, iti gözləri var- ən xırda təfərrüatları görür. 

 

Dərin zəka və ağlı sayəsində gözəl müşahidəçidir. Ətrafa nüfuz etmək qabiliyyəti fitrətindən gəlir. Əşyaların quruluşuna, insanların rəftarına çox diqqətlidir. Öz üzərində işləməyi bacarır- bir işi ən yaxşı tərzdə görmək üçün zəruri olan vərdişlərə yiyələnməyə can atır. Bunun üçün kifayət qədər səbri və dözümü var...

 

Deyir ki,- “Vəzifə yüksəlişinə can atmaq heç vaxt ağlımdan keçməyib. Çünki hər bir tərəqqinin nə vaxtsa tənəzzülə uğrayacağına əminəm. “Ədəbiyyat qəzeti”ndəki baş redaktorluq görəvim məndən heç nə almadı. Əksinə, ədəbi ideallarımı gerçəkləşdirmək baxımından geniş imkanlar açdı. Müasir Avropa ədəbiyyatına doğru yola çıxdıq. Ədəbiyyatımızı dünya ədəbiyyatı ilə paralel təqdim etdik. Burda həm Apoliner var, həm də Çingiz Əlioğlu, həm Musa Yaqub, həm də Bodler var. Həm Rembo var, həm də Məmməd İsmayıl. Həm Sabir Rüstəmxanlı, həm də Adonis. Həm Nəriman Həsənzadə, həm də Andre Morua. Həm Anar, Elçin, Kamal Abdulla, həm də Rolan Bart var. Həm Nizami Cəfərov, həm də İvan Qoll. Həm Vaqif Səmədoğlu var, həm də Van Qoq. Həm Mircavad var, həm də Pirosmani. Həm Vaqif Mustafazadə var, həm də Bayron. Həm klassika, həm sürrealizm, həm də postmodernizm. Ən əsası, bütün yersiz qarşıdurmaları, mənasız qovğaları görməzdən gəlib ədəbiyyatı önə çəkirik...”

 

Bir işi öyrənməmişdən əvvəl onu yaxşı başa düşməyə çalışır. Səmimiyyətinə söhbət ola bilməz. Məntiqi hər zaman hisslərindən yüksək tutur. Bəzən dostları arasında və şəxsi həyatında ciddi çətinlikləri olur. Hərdəmxəyal adamlardan uzaq olmağa çalışır... 

1963-cü ildə Neftçalada anadan olub. Orta təhsilini doğma yurdda alıb. Sonra Azərbaycan Dövlət İncəsənət Universitetini bitirib. Neftçala İcra Hakimiyyətində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. "Yeni Azərbaycan" qəzetində humanitar şöbənin müdiri, "Ədəbiyyat" əlavəsinin məsul redaktoru olub. "Ədəbiyyat qəzeti"ndə baş redaktorun müavini, baş redaktor əvəzi vəzifələrində çalışıb. Hazırda "Ədəbiyyat qəzeti"nin baş redaktorudur. "Hüseyn Cavid yaradıcılığının ədəbi-fəlsəfi qaynaqları" mövzusunda dissertasiya müdafiə edib. Filologiya üzrə fəlsəfə doktorudur...

Əlbəttə ki, söhbət Azər Turandan gedir. Bir sıra mükafatların laureatıdır. Prezident Təqaüdünə layiq görülüb. "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı və TÜRKSOY tərəfindən “Vamberi” medalı ilə təltif olunub..

O, həm də yüksək təşkilatçılıq bacarığı ilə tanınır. Nizam-intizamı sevir və hər şeyi müəyyən bir qayda ilə etməyi xoşlayır. Onu əhatə edən kiçik detalların belə fərqinə varır və onları diqqətlə nəzərdən keçirir, bu da ona həm işdə, həm də şəxsi həyatda çox vaxt uğur gətirir...

Bəli, mən Azər Turanı belə tanıyıram. bu gün onun həyatında əlamətdar günlərdən biridir. Çünki 62 il bundan öncə həmin gün dünyaya gəlib. Gəlin, Azərbaycanın bu dəyərli oğlunun sevincinə sevinc qatıb, onu ad günü münasibətilə ürəkdən təbrik edək.

Çox yaşasın!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

 

 

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.

 

608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir. Anar qəhrəmanlarının ən populyar əsərlərini bir daha yaddaşlarda təzələyir:

 

 

VAQİF SƏMƏDOĞLU. “DANTENİN YUBİLEYİ” HAQQINDA DÜŞÜNCƏLƏR”

 

Bu kitab başqalarını anlamaq istəyən və başqaları tərəfindən anlanılmaq istəyən adamın kitabıdır. Bu kitab yazmaq, sevmək və vətəndaş olmaq istəyən insanın yaradıcılığının bir parçasıdır. Anarın da mənsub olduğu yeni nəslin fikirlərini və ümidlərini əks etdirən kitabdır bu.

Anar dənizə və Azərbaycan dilinə, Gürcüstana və Moskvanın Manej meydanına yağan qara heyran olan insandır. Anar elə yazıçıdır ki, onun əsərlərində zamanın şablon düşüncələrindən doğulmuş boş yerlərə rast gəlməzsiniz. Yıpranmış üsullar və kimisə təkrar etmək ona yaddır. Xırda dəqiqliklərə meyil etmir. Ona əta olunan böyük Allah vergisi elədir ki, o, hər yerdə, hər addımda poetik cəhəti görmək və gördüklərini yüksək zövqlə canlandırmağa qadirdır. Hardasa eşitdiyi maraqlı bir cümlə, görürsən, bütöv bir hekayəyə çevrilir, böyük bir əsərin yaddaqalan detalı olur. Bu isə yalnız istedadlı deyil, həm də çox xeyirxah və namuslu yazıçılara xas olan cəhətdir.

Ədəbiyyat böyük bir ölkədir və bu ölkəyə səfərə çıxanda çoxları öz qabında nə olduğunu bilmir. Olsun ki, bu səyahətdə ilk addım elə son addıma çevrilir. Səyahətin ilk və son dayanacağı – qəbiristanlıq da ola bilər. Daxilən kasıb adam bu ölkənin ərazisini, onun hüdudsuz sahələrini keçə bilməz.

Anarın yazdığı hər mətndə çox böyük biliklər ehtiyatı və ümidlər zənginliyi toplanır. O, bilmədiklərini bilmək ehtirasıyla və artıq bildiklərini, təcrübəsini bölüşmək həvəsiylə yaşayır, yazır. Bir sözlə, bayaq söylədiyim kimi, qabında nələr varsa, səxavətlə xərcləyir.

Çap olunmuş elə ilk yazıları nadanlığın küt süngüsüylə qarşılandı. Çox keçmədi ki, bu iradların biri – ənənələrə hörmətsizlik iradı – unuduldu. Yeni iradlar meydana çıxdı. İndi onları heç xatırlayan da yoxdur. Hansı əyri gözləsə onun yazılarında tünd-qara rəngləri görürdülər. Mətnin özünü bir qırağa qoyub sətirlər arasında gizli asi mənalar axtarırdılar. Əgər təpikləyə bilmirsənsə, heç olmasa bədbinlikdə ittiham elə. Amma axı ədəbiyyat səbəbsiz nikbinlik qapısında yaşıl işıq yandırmır.

“Dantenin yubileyi” povestində Kəbirlinski həyatda vurnuxur, taleyinin dar küçələriylə şütüyür. Bəlkə də heç pis olmayan adamlar ona qarşı biganə, laqeyddirlər. O, insanların arasında yabançı görünür. Tutalım, hər həftə radioda ifa etdiyi tülkü rolu növbəti müəllif tərəfindən nəzərdə tutulmayıb. Deməli, Kəbirlinskiyə ehtiyac yoxdur. Amma ürəyiyumşaq “səhnə ulduzu” biçarə aktyoru umsuq olmağa qoymur, onunçün məxsusi kiçik rol – “çaqqal obrazı” uydurur, Kəbirlinski də razı qalır. Hər halda ona da iş tapılıb. Kəbirlinski belə düşünür, özünə belə təsəlli verir. Yazıçı Anarın bu povestdəki qəhrəmanı kimdir? Böyük xarüqələr yaradılan bir dövrdə, yeni dünya quran insanların arasında bir Kəbirlinski kimisi də yaşayır. Sütül alma ağacı möhtəşəm palıdların böyründə boy atdığı kimi yaşayır. Avarlı qayıq okean laynerlərinin böyründə üzən kimi üzür. O, həyatın böyük tablosunun kiçik, amma vacib bir ünsürüdür. İnanın ki, Kəbirlinskisiz bu əzəmətli həyat mənzərəsi daha sönük, daha solğun olardı. Ona görə də Anarın Kəbirlinskisi oxucular üçün böyük və güclü insanların obrazları qədər doğmadır. Həyatın bir ünsürü olan “kiçik adam” yazıçı qələmiylə böyük sənət əsərinin obrazına çevrilir və buna görə müəllifə minnətdar olmalıyıq.

Yazıçının bədii aləmi onun ailəsidir və o, güclü, parlaq ailə üzvləriylə qürur duyduğu kimi, zəif, uğursuz qohumlarının da qayğısını çəkməlidir, lazım gələrsə, onlara qahmar durmalıdır, onları incidənləri cəzalandırmalıdır. Anar Kəbirlinskiyə yardım əlini uzadaraq, başqalarının da onu anlamasına yol açır.

Anarın qəhrəmanları doğuluşdan ölümə qədər gülüb nəşələnməklə gün keçirmirlər, onlar yaşayırlar – sevincləriylə, kədərləriylə. Onların talelərində hər şey ola bilər: qanunauyğun məqamlar da, təsadüfi görüşlər də. Bütün bunlar bir-birinə qovuşaraq gözəl və həqiqi ədəbiyyat dünyası yaradır.

İnsana nə isə bir şey gərəkdir, heç olmasa bir əşya. Anarın bütün yazılarından bir-birinə bənzəməyən müxtəlif şəkillərdə bu tema keçir. “Ağ liman” povestində qoca mühasibin telefonu onun həyanıdır. Heç kəs ona zəng eləməsə də, özü heç kəsə zəng etməsə də, tənha yaşadığı evində özünü yalqız hiss etmir. Telefon ona yaxınlarını əvəz edir. Mehrini itə, ya pişiyə salanlar kimi, o da telefonuyla isinişib. İtin hürməsini, pişiyin miyoltusunu telefon zummeri əvəz edir. Və nəhayət, özü-özünə telefon etməklə təskinat tapır. Bu barədə hekayə də yazmaq olardı, Anarda bu, yalnız təsirli bir povestin təsirli epizodudur.

Ümumiyyətlə, Anarın yaradıcılığında məişətdə istifadə etdiyimiz cihazlar süjetlərin tamhüquqlu personajlarına çevrilir. “Keçən ilin son gecəsi” hekayəsində olduğu kimi, onlar böyük məna daşıyıcılarıdır. Cihazların şəxsi adları yoxdur, amma öz taleləri var... Qoca mühasibin telefonu “Mən, sən, o və telefon” hekayəsindəki telefona bənzəmir. Onların sahibləri bir-birinə bənzəmədikləri kimi…

Anarın elə həmin hekayəsində təyyarənin uğultusu da süjetin diri iştirakçısıdır. Əşyalar, cihazlar, səslər insan taleləriylə bağlanır və sanki özləri də canlanır, dirilirlər. Sonralar əsasında pyes yazdığı “Keçən ilin son gecəsi” hekayəsində maqnitofon həm müttəhim, həm ittihamçıdır, süjetin həm iştirakçısı, həm müşahidəçisidir.

Ümumiyyətlə, Anar nə yazırsa, yazdıqları əyanidir, görümlüdür. Onun hekayə və povestlərini oxuyarkən elə bil kinokameraya ehtiyac duyursan ki, bütün bu epizodları çəksin. Bir çox nəsr əsərlərinin səhnələşdirilməsi və ekranlaşdırılması təsadüfi deyil.

Bir neçə kəlmə də Anarın “Asqılıqda işləyən qadının söhbəti” hekayəsi haqqında demək istəyirəm. Bu mətndə əslində ustalıqla işlənmiş iki hekayə var – qoca qarının asqılıqda paltoları asılan iki gəncin məhəbbəti haqqında söhbəti. Bir də qoca qarının özü haqqında hekayə... Bu hekayəni, yəqin ki, çətin tərcümə etmək olar, şeiri çevirmək çətin olduğu kimi... Çünki hekayə Azərbaycan dilinin müxtəlif dialektlərində yazılıb.

Öz ömründə də, yaradıcılığında olduğu kimi, Anar həyatın ona göndərdiyi hesabları məntiqiylə və xeyirxahlığıyla, istedadıyla və səxavətiylə ödəyir. O, heç vaxt ictimai və intellektual passivliyə məruz qalmır. Onun ictimai və intellektual fəaliyyəti Azərbaycan ədəbiyyatının dəyərlərinin keşiyində dayanır. O ədəbiyyatın ki, o, bağbanın və bənnanın əməyiylə, balıqçının həyəcanlarıyla və Təbriz xalçalarının naxışlarıyla bir sıradadır.

Bu gün Anar Azərbaycanın ən məşhur ədiblərindəndir. Yazıçı kimi qazandığı nüfuzundan savayı, o, bütün nəsillərdən olan qələm sahiblərinin böyük hörmətinə və ehtiramına nail olmuşdur.

Məişətdə iddiasızdır, sadədir. Ailəsinə və dostlarına bağlıdır. Tez-tez Moskvadakı təhsil illərini xatırlayır. Dostlarının hər uğuruna sevinir və onlar işlə məşğul olanda özü də rahatlaşır. Hamını, hətta bəzilərinin izahsız hərəkətlərini başa düşməyə çalışır. Və istəyir ki, onu da başa düşsünlər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

 

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 15:03

Milli Musiqi Günü və xanəndə Firudin Ağayev

 

İlhamə Məhəmmədqızı,

“Ədəbiyyat və incəsənət” prtalının Sumqayıt təmsilçisi

 

 

Sentyabrın 18-də Şərqdə ilk operanın müəllifi, dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun anadan olmasının 140-cı il dönümüdür. Xalqımız bu günü böyük ehtiramla qeyd edir. Çünki milli musiqimizin bugünkü yüksəlişi, onun zənginliyinin dünyaya tanıdılması ilk növbədə Üzeyir Hacıbəyovun adı ilə bağlıdır.

1995-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin müvafiq Sərəncamına əsasən, bu gün münasibətilə hər il respublikamızın müxtəlif bölgələrində silsilə tədbirlər keçirilir. Görkəmli bəstəkarın anadan olduğu gün həm də Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı ilə əlamətdardır. Heydər Əliyev Fondunun və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə təşkil olunan bu festival hər il sentyabrın bu günündə açıq elan edilir və on gün davam edir.

 

Onu da vurğulamaq lazımdır ki, Üzeyir Hacıbəylinin ədəbi irsi də çox zəngin və qiymətlidir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət üç yüzdən çox xalq mahnısını nota salıb, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb. Maraqlıdır ki, həm Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin, həm də sovet Azərbaycanının himnləri dahi sənətkara məxsus olub.

 

Muğam - qəlbin səsi, ruhun dili

 

Azərbaycan musiqisinin tacı sayılan muğam, təkcə səs və söz birliyi deyil, bir millətin mənəvi güzgüsüdür, ruhunun ən dərin qatlarına enən sirli bir səs yoludur. Muğam sənətinin qorunub inkişaf etdirilməsində isə Birinci vitse-prezident, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın müstəsna xidmətləri danılmazdır.

Onun rəhbərliyi ilə həyata keçirilən layihələr nəticəsində Azərbaycan muğamı 2008-ci ildə UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edildi.

 

Ecazkar səs sahibi

 

Milli musiqimizin, xüsusilə muğam sənətinin inkişafına töhfə verənlər arasında Firudin İldır oğlu Ağayevin özünəməxsus yeri vardır desək, yanılmarıq. O, ecazkar səsi və dərin ifaçılığı ilə təkcə səhnələrin yox, qəlblərin də fəthini bacarıb.

Bəli, 18 Sentyabr - Milli Musiqi Günü təkcə bir tarix deyil, xalqın ruhunu yaşadan, onun musiqisi ilə olan mənəvi birliyini təcəssüm etdirən bir gündür. Bu gün biz Üzeyir bəyi anmaqla bərabər, onun qoyduğu yolun davamçılarından, musiqi fədailərindən Firudin müəllimin timsalında söz açmaq qərarına gəldik. 

1962-ci ildə Lerik rayonunun gözəl təbiətli Sors kəndində dünyaya gələn Firudin Ağayev 1979-cu ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra əsgəri xidmətə yollanır. Elə burada ilk dəfə muğam ifası ilə birinciliyə layiq görülür. Bu, onun səhnə yolunun ilk addımları idi.

1983-1990-cı illərdə Lerik rayon Mədəniyyət evində fəaliyyət göstərən sənətkar Yardımlıda konsert proqramı ilə sənətsevərlər qarşısına çıxır. Səhnədə onun səsinə valeh olan dinləyicilər “Sona bülbüllər” xalq mahnısını yenidən ifa etməsini istəyirdilər. Bu, sadəcə mahnını dinləmək deyildi, bir ruhun çağırışı idi.

1990-cı ildən taleyini Sumqayıtla bağlayan xanəndə şəhər tədbirlərinə dəvət alır. “Çahargah”, “Rast”, “Bayatı-Şiraz”, “Segah”, “Heyratı”, “Qarabağ şikəstəsi” kimi muğamları ustalıqla ifa edir. Onun səsini eşidən sənətkarlardan Qədir Rüstəmov, Ağaxan Ağayev, Arif Babayev heyranlıqlarını gizlətməmiş, onun sənətini yüksək qiymətləndirmişlər.

Sənət yolunda Firudin Ağayev müxtəlif festivallarda uğurlar əldə etmişdir. Belə ki, Sumqayıtda keçirilmiş “Ruh səndə, inam səndə, güc səndə” devizi ilə təşkil olunmuş festivalda birinci yerə, Cabbar Qaryağdı adına muğam festivalında ikinci yerə, Türkiyədə Atatürkün 75 illiyinə həsr olunmuş mədəniyyət tədbirində iştirakına görə diploma layiq görülmüşdür.

Bundan əlavə, o, MDB ölkələrində fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarının dəstəyi ilə hazırlanan konsertlərdə milli musiqimizi layiqincə təmsil etmişdir. Xüsusilə ordumuzun əsgərləri üçün təşkil olunan konsert proqramları maraqla qarşılanmışdı.

Hazırda Əhməd Bakıxanov adına 1 saylı Uşaq İncəsənət Məktəbində müəllim kimi fəaliyyət göstərən Firudin müəllim, artıq otuz ildir ki, xanəndəlik sənətinin sirlərini gənc nəsillə bölüşür. Onun yetişdirdiyi tələbələr bu gün respublikanın tanınmış müğənniləri sırasında yer alır.

Bu gün də öz sənət yolunu inamla davam etdirən xanəndə, zəngin ifa üslubu və milli musiqiyə olan dərin sevgisi ilə dinləyicilərin qəlbini fəth etməkdədir. Onun fəaliyyəti gənc nəsil ifaçılar üçün dəyərli örnək olmaqla yanaşı, muğam sənətimizin yaşadılması və təbliği baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 14:29

Haaqada “Leyli və Məcnun” nümayiş olunub

 

Dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubileyi və Milli Musiqi Günü münasibətilə Niderlandın Haaqa şəhərində Azərbaycan musiqisinin incisi sayılan "Leyli və Məcnun" operası nümayiş olunub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, tədbir komitənin dəstəyi və Azərbaycan-Niderland Odlar Yurdu Cəmiyyətinin təşkilatçılığı ilə baş tutub.

Əvvəlcə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirilib, torpaqlarımızın azadlığı uğrunda canlarını fəda edən şəhidlərimizin əziz xatirəsi yad edilib.

Ölkəmizin Niderlanddakı səfiri Məmməd Əhmədzadə çıxış edərək Azərbaycan müasir peşəkar musiqi sənətinin banisi Üzeyir Hacıbəylinin milli musiqimizin dünyada tanıdılmasına və azərbaycançılıq məfkurəsinə verdiyi töhfələrdən danışıb. Bəstəkarın doğulduğu Şuşada yubiley tədbirlərinin keçirilməsinin tarixi və mənəvi əhəmiyyət daşıdığını qeyd edib, bunun həm də qayıdışımızın rəmzi olduğunu vurğulayıb.

Daha sonra Azərbaycan-Niderland Odlar Yurdu Cəmiyyətinin sədri, musiqiçi Firəngiz Bağırova "Leyli və Məcnun" operasının tarixi əhəmiyyətindən söz açıb. Bu əsərin yalnız Azərbaycanın deyil, bütün Şərq dünyasının ilk operası kimi musiqi tarixində silinməz izlər qoyduğunu deyib.

Tədbirin bədii hissəsində Niderland və Almaniyada yaşayan azərbaycanlı musiqiçilərin ifasında "Leyli və Məcnun" operasından təqdim olunan parçalar böyük maraqla qarşılanıb. Leyli obrazını Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti Vüsalə Cabir, Məcnun obrazını isə sənətçi Nəhmətəğa Əliyev canlandırıblar. Onları tarda Cavid Səlimov, pianoda isə Səbinə Məmmədova müşayiət edib.

Gecənin sonunda bu tədbirin ərsəyə gəlməsində əməyi olan Firəngiz Bağırovaya, ifaçılara və musiqiçilərə xüsusi təşəkkürnamələr təqdim olunub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

MÜTALİƏ MƏDƏNİYYƏTİNİ NECƏ FORMALAŞDIRMALI?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının təqdim etdiyi bu silsilə yazılar Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq nəşr edilir.

Sizlər üçün çağdaş yazıçı və şairlərimizin ən yaxşı ədəbi nümunələrini seçərək təqdim edəcəyik.

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu@

 

POEZİYA

 

NƏRİMAN HƏSƏNZADƏ,

Xalq şairi

 

                   AZƏRBAYCAN

 

Sən əbədi bir ocaqsan, Azərbaycan!

Yaşadıqca yanacaqsan, Azərbaycan!

Beşiyin bir ana qoynu,

Doğma, isti bir qucaqsan, Azərbaycan!

Ruhum mənim, laylam mənim, Azərbaycan!

Bu dünyada dünyam mənim, Azərbaycan!

 

Bu dağ mənim, o dağ mənim vətənimdi,

Tüstülənən ocaq mənim vətənimdi.

Sərhəd-sərhəd bölübdülər,

Bölünməyən torpaq mənim vətənimdi.

Sən mənimsən, mən də sənin, Azərbaycan!

Övladıyıq bir vətənin, Azərbaycan!

 

Zaman! Səs ver, bu günlərin harayına,

Xan Arazın, Ana Kürün harayına.

Biz çatmasaq, kim çatacaq

Qaçqınların, köçkünlərin harayına?!

Sən arxasan, sən dayaqsan, Azərbaycan!

"Qalx"! – deyəndə, qalxacaqsan, Azərbaycan!

 

Gəmilərin göy Xəzərdə üzər keçər,

Şahinlərin səmalarda süzər keçər.

Körpülərin, binaların

paytaxtımı yollar boyu bəzər keçər.

Keçmək olmaz amma səndən, Azərbaycan!

İşıq alır dünya səndən, Azərbaycan!

 

Bir nəğməsən, oxuyuram bu torpaqda,

"Can!" – dedikcə can duyuram bu torpaqda –

Ey ilhamlı səhərlərim,

Sən ki varsan, mən də varam bu torpaqda.

Yellənəcək bayrağımız, Azərbaycan!..

qəddəsdi torpağımız, Azərbaycan!..

 

 

 

 

 BU DÜNYA NƏRDİVANDI

 

Bu dünya nərdivandı,
qalxanda mehribandı,
enəndə nə yamandı...
Görüşdük pillələrdə,
yolun yarısında biz.
n qalxırdın bu dəmdə,
mən enirdim xəbərsiz.
Səni arzularına
qaldırırdı nərdivan.
Məni xatirələrə
endirirdi bu zaman.
Birimiz – günçıxana,
birimiz – günbatana.
Qalxa bilməzdim daha,
nə o güc, nə o taqət.
Sən də enə bilməzdin,
haqlı, haqsız vermişdi
öz hökmünü təbiət.
Gərək ya düşməyəydi
bu görüş heç araya,
Ya sən əvvəl gələydin,
ya mən sonra, dünyaya.

 

 

ŞƏHİDLƏR XİYABANI

 

Dayanın, Şəhidlər Xiyabanıdı,

yas toya qarışıb, toy yasa burda.

Qızıl qumaşlarda qara xonçalar,

nişan gətiriblər bir qıza burda.

 

Nigaran gedənlər yatır xəbərsiz,

yatağı boş qalıb, atı yəhərsiz.

Analar oğulsuz, gəlinlər ərsiz,

nəydi bu müsibət, bu cəza burda?

 

Qızıl qan ləkəsi qalır gül üstə,

bir qurğu qurdular fıtnə-fel üstə.

İl təhvil olubdu qərənfil üstə,

verib öz yerini qış yaza burda.

 

Kim bilir, nə qədər ölən-qalan var,

Vətəndə bir vətən şəhid olan var.

Hələ bir-birini xəbər alan var,–

dil yox, sual verir, göz-gözə burda.

 

Çağırın Babəki bu yasa gəlsin,

Şəhriyar əlində bir əsa gəlsin,

qisas istəyəni qisasa gəlsin,

Yer özü çağırır qisasa burda.

 

Kim belə qarğadı bu bağça-bağa,

qaralar bağlandı min bir budağa.

Sürtüb ağ saçını qara torpağa,

dəyməyin, Nəriman ağlasa burda.

                                   Fevral, 1990

 

 

NƏ QƏRİBƏDİR

Elə dayanırsan, elə baxırsan,
Elə bil qarşında quru bir daşam.
İpək saçlarını bir vaxt oxşayan
Elə bil hardasa mən olmamışam.

Səni dostlarımla, tanışlarımla,
Mən tanış edərdim nə vaxtsa bir-bir .
İndi özgələri, yad ehtiramla,
Deyirlər tanış ol. Nə qəribədir ?!

Yuxuda görərdin nə vaxtsa hər dəm,
Yolumu gözlərdin yollardan uzaq.
Mən sənin yuxundan çıxıb gəlmişəm,
Bu da bir yuxudur, gəl tanış olaq.

Qoluna girərdim, bu, yadındadır,
Gedərdik, yolumuz, arzumuz şərik.
Qolum qollarının lap yanındadır,
Toxunsa, biz indi üzr istəyirik.

Hayanda oldumsa səhər, ya axşam,
Aradın sən məni, gördün sən məni.
İndi gözlərinin qabağındayam,
Hayanda durum ki, görəsən məni?

 

 

"GƏZƏYƏN QIZ”

 

R.Həmzətova

 

Səni görübdülər dağüstü parkda,

gün bir az aşağı əyilən vaxtda.

Kinodan çıxanda görüblər səni,

ötürüb harasa bir nəfər səni.

Sonra bir avtobus duracağında,

sonra bir metronun çıxacağında,

sonra bir taksiyə mindiyin yerdə,

sonra da evə gec döndüyün yerdə,

haraya gedibsən göz qoyubdular,

adını “gəzəyən qız” qoyubdular.

Məni gözləyibsən dağüstü parkda,

gün bir az aşağı əyilən vaxtda.

Səni o kinoya mən aparmışam,

özüm ötürmüşəm sonra, qadası.

Od tutub yanağın, üzün yanmasın,

yenə görüşmüşük gedib bir axşam:

əvvəl bir avtobus duracağında,

sonra bir metronun çıxacağında,

sonra bir taksiyə oturmusan sən,

mənim görüşümə gecikdiyindən.

Özüm saxlamışdım bir dəfə səni,

bir az gec ötürdüm mən evə səni.

Gör, necə yerbəyer, necə adbaad,

məni görməyiblər,

                    ay dadi-bidad!

Kinoda iki yer boş qaldı bu gün,

iki tamaşaçı azaldı bu gün.

Getdik... ikimizi itirdi bağlar.

Kinoya getmişdik,

soruşacaqlar:

desələr necəydi?.. De ki, qiyamət!

Desələr nə idi?.. De ki, məhəbbət!

z desən qorxuram... axı, söz olar.

Bu dəfə yalan de, qoy inansınlar.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 13:34

O David Kopperfilddir, dünyanı sehrin ağuşuna atan kəs

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

David Copperfield (David Kopperfild) – Sehrbaz və İllüziya Ustası. Tam adı David Seth Kotki'dir. 16 sentyabr 1956-cı ildə Metachendə, Nyu-Cersi ştatında, ABŞ-da doğulub. Bu gün onun doğum günüdür.

 

David uşaq yaşlarından sehr və illüziya sənətinə maraq göstərib. Hələ 12 yaşında Amerika Sehrbazlar Cəmiyyətinin (Society of American Magicians) ən gənc üzvü olub. 16 yaşında isə Nyu-York Universitetində “Sehr sənəti” dərsi keçməyə başlayıb.

1970-ci illərin sonlarında televiziyada çıxış etməyə başlayıb və qısa zamanda bütün dünyada məşhurlaşıb. Onun illüziyaları sadəcə fokus yox, teatr, musiqi, rəqs və texnologiyanın birləşməsi ilə möhtəşəm şouya çevrilib

 

Ən məşhur illüziyaları:

1. Azadlıq Heykəlini “yox etmək”

2. Böyük Çin Səddindən keçmək

3. “Yox olmuş qatar” illüziyası

4. Niaqara şəlaləsi üstündə zəncirlənmiş vəziyyətdə qaçış

 

Səhnə üslubu:

Tamaşaçı ilə emosional əlaqə, ssenariyə uyğun qurulan hekayə, musiqi və dramatik effektlər.

 

Mükafatları

 

- 20-dən çox “Emmy” mükafatı

- Hollywood Walk of Fame ulduzu

- “Yaşayan Əfsanə (Living Legend)” titulu (ABŞ Konqres Kitabxanası tərəfindən).

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

 

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 13:03

Qumun qiyməti, sizcə, nə qədərdir?

 

Oqtay Oruc, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Bu şəkildəki 300 qram qumdur. Onun bazar qiyməti cəmi 1 qəpikdir.

 

Əgər bu qum tikinti qarışığında istifadə olunsa, dəyəri təxminən 30 qəpik olar.

Əridilib adi şüşə hazırlansa, qiyməti 7–8 manata yüksələr.

Əgər ondan silisium alıb günəş paneli plitələrinə çevirsəniz, 300 qramın dəyəri 150 manata yaxınlaşar.

Bu silisiumdan mikroçiplər istehsal olunanda isə, onun dəyəri 15000 manata qədər artar.

Unutmayın, bir ovuc qum, doğru istifadə olunanda dünyanın ən bahalı texnologiyasına çevrilə bilər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

Çərşənbə axşamı, 16 Sentyabr 2025 12:34

Mən əlahəzrət oxucuyam

 

Təranə Dəmir, şair, publicist. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

  

Maraqlı fikirləri var, eyni zamanda orijinal.

Gözəl şeiri ədəbiyyat hadisəsi adlandırır. Ümumiyyətlə gözəllik vurğunudu. İçində kin, küdurət saxlamaz, paxıllıqdan min il uzaqdı. Açıqsözlüdü. Həqiqətləri deməkdən çəkinmir. Sözü sevir, poeziya qanına hopub. Düşüncələri fərqlidi. Elinə, obasına çox bağlıdı. Özünü gürzəli şoran torpaqların şairi adlandırır. Bununla da fəxr edir.

Üzünü doğma elinə, obasına tutub:

 

Nə qarlı dağların, buz bulaqların ,

Nə yaşıl nəğməli  meşələrin  var.

Nə mavi suların, qağayıların ,

Nə dilbər qucaqlı guşələrin  var,

Bəs niyə  bu qədər  şirinsən mənə?

 

 -deyir şair Zabil Pərviz. 

 

 Vicdanlıdı. Pisə  yaxşı, yaxşıya pis deməz. Dünyaya  işıq  tərəfdən baxar. Ədalət  həyat  amalıdı.  Xaqaniylə , Saib Təbriziylə  yola  çıxar  hərdən. Əlbəttə  xəyalən. Bəzən  onu  anlamazlar.

Sözünün dərinliklərində  yatan  fikirləri  çox vaxt  qaranlıq  qalar  bəzilərinə.

Amma  özü  sözünün  min il  sonra da  eyni  dəyərdə qalacağına  inanar. Haqlıdı  da. Sözünə arxayındı  axı. Təkliyiylə  danışar  çox vaxt..Özünü  kiməsə etibar  etməz.

 "Adamlar  da  maşın kimidi. Gərək  məsafə saxlayasan. Yoxsa  qəza  olar"- deyir.   Bu fikirləriylə də şərikiəm. 

Yaşıyla  hərəkətləri  bir -birini  tamamlayır . Hər  sözü  zamana  görə  seçir.

 

Haçan ki ,"ev bizim , sirr  bizim olar"

Baharın  yolunu  qışla  bağlarıq.

Dostlarla  qırılan  əlaqəmizi 

Bəhanə  gətirib  işlə  bağlarıq ,

Onda  gəncliyimiz  tərk  edər  bizi 

 

-- deyən  şair ömrün bütün fəsillərini  ürəyi dolu   qarşılayır.  

Axı  ömrün  qışı  bəhanələrin  dolu  olduğu  fəsildi. İnsanın  yorulan , dizinin   gücdən ,  təpərdən  düşən  vaxtıdı. Zabil  Pərviz  bütün  fəsillərdə  sözünə  söykənən  şairdi. Demək  qışdan  da  qorxusu  yoxdu. 

Eyni  zamanda çox maraqlı  və zəngin  daxili  aləmi  var.  

Arada  telefon  söhbətlərimiz  olur. O özü  də  bilmədən  oxumağa  çalışıram onu. Hər  söhbətimizdə   bir az da  yaxından tanıyıram Zabil Pərvizi.  Bu söhbətlərin  hərəsi  bir  ədəbi  hadisədi deyirəm  özünə. Ara -sıra  qələmə alın,  yazın,  itib batmasın, heyfdi,  deyirəm. Oxunmalı, nəticə  çıxarılmalı,  ibrətamiz  söhbətlərdi hamısı.  

Kitab oxumağı, mütaliəni  sevir.  

Oxuduğu  kitab  qəhrəmanlarına  bənzədir  özünü. Elə  ləqəbi  də  özünə  Xosrov Pərvizin  eşqinə  götürüb. Gözəl  ədəbiyyatçı,  səviyyəli  oxucudu  həm də. Sözə  çox  bağlıdı. Susayanda  şeir  yazır,  darıxanda  şeir  yazır, Elə  küsəndə,  inciyəndə  də.

Antik  ədəbiyyatı, xarici  ədəbiyyatı, klassikləri  heç  vaxt  yaddan çıxarmır. Müasirliyin  də  qətiyyən əleyhinə deyil,  yetər ki, əndazəni  aşmayasan. Əsl Sözə sufi  sevgisi  var. Saatlarla  ədəbiyyat  söhbətləri  edir,  yorulmur. Bir sözlə xəmiri  sözlə  yoğrulub. Titul, medal dalınca qaçmaz. Əsl  titulu  şairlikdi. Onu  da  Tanrı  verib (özü demiş).  Bundan böyük  mükafat  ola  bilərmi? . Dopdolu  şükranlığı  var Yaradana. Ovucları  duadan, ürəyi sevgidən asılıb. İddiası da  böyük  deyil. Sözdə  çəkisini  və yerini  gözəl  bilir.  Məsləhət  verir, məsləhət  alır. Özünü  qaldırıb dağ  başına  qoyanları   sevmir.  Adamı  gendən-genə tanıyır. Sözündən. 

Vətəni  ürəkdən  sevir. Sözünün  bu başı da  Vətəndi, o başı da:

 

Mənim damarımda  axan qan  deyil ,

Vətən  cövlan edir  damarlarımda  

 

-deyir .

 

Şairdən  gözəl  şeir  gözləyir.

"Mən əlahəzrət  oxucuyam - deyir,  zəhmət  çək  mənim  zövqümü  oxşayan şeirlər yaz. Sənin ixtiyarın yoxdu  məni  yorasan  və incidəsən".

Zabil  Pərviz  kədəri  də, qəmi  də olduğu kimi  qəbul  edənlərdəndi.  Ağrıların  gözünə dik baxan şairdi :

 

Yüz  sevincə qatılsa da ,

Yüz  gülüşə qarışsa da 

Yeyilməyən  yavan  kədər..

Sən babamdan  qalan  sərvət  , 

sən  atamdan qalan dövlət .

Mən bələdəm  dəyərinə,

 dəyməzinə yüngülünə, ağırına ,

Çeynədiyin oğulların  varisiyəm  ,

Çıxacağam axırına.

 

Bu misralarda  böyük  əzm , dəyanət  və  inam var - sabaha  , gələcəyə  , sevgiyə ..

Şoran torpaqların  şairi  susuzluğunu  sözlə yatırır . Ciyəri  yananda  sözlə  ovunur. İlan  mələyən torpaqların  şairi  olmağıyla  həmişə  fəxr edir. Bilir  ki,  onsuz  da   harda  olsa   səsi  bütün  Azərbaycana  çatır. Bu sarıdan  da  xoşbəxtdi. 

 

Bülbüllər  oxuyar  Kür  sahilində ,

Bülbüllər  oxuyar  gecə sübhəcən.

Xuraman  ləpələr , xumar  ləpələr 

Nəğmə yarışından  keçər  sübhəcən. 

 

Başdan  ayağa duyğu  yüklü  şeirdi . Oxuduqca   gözümüzün  önünə  Kür  sahili , gecənin  qoynunda  bir  -birilə  sevişən ləpələr gəlir,  qulağımızda  bəxtəvər  bülbüllərin  səsi cingildəyir. 

 

Nə vaxtsa  bu  yoldan  keçmişəm  atlı,

Tanışdır  qarsımış  çiçəklər mənə.

Bir muğam  oxuyur  doğmalıq  adlı

Qarğılar, qamışlar, küləklər  mənə.

 

Dizimi  göynədən  tikanlar  tanış,

Burda qarışmışam yovşan  ətrinə.

Doğma  halalına  haram qatmamış

Biçənək  ətrinə,  kövşən  ətrinə ...

 

Bu misralarda  nə  gizlənməyib ?

Həsrətin, ayrılığın, saflığın,  doğmalığın  havası  uzaqdan  vurur  adamı. Dipdiri, dupduru  hislərin təcəssümüdü  bu  lirik  şeir. Qızmar kənd, yollar, çəpərlər, küləklər, tikanlar, kollar, yovşanlar, otlar  dil açıb danışır  adamla  Zabil  Pərvizin diliylə. 

Ümumiyyətlə  Zabil Pərviz  lirikası qaynardı , od  kimidi.  Hamının  ürəyindən  keçənləri  şeirə  çevirmək  məharəti  var  bu şairdə. Özünü  əsrlər  sonra  Nizami, Nəsimi,  Xaqaniylə  eyni  məkanda  görəcəyinə  çox  inanır.  

İlham pərisi  həmişə oyaq  olan bu şairin özünün Söz dünyası var. Tərtəmiz , qalsız, qeybətsiz , bütün  münaqişələrdən  və  intriqalardan uzaq  dünyasında həmişə özüylədi. Söhbəti sevir. Ədəbiyyat  söhbətlərində saatlarla  adama  yoldaşlıq  edə bilir. Hər mövzuda  dialoqa  girməyi  bacarır . Bir sözlə sözünə  sadiq  şairdi. Sözünə toxunan olmasa min il  yoldaşlıq  etmək olar  Zabil Pərvizlə. Ürəyi istəməyən heç nəyi  danışmaz. Yalançı tərifləri  və alqışları sevməz. Sözü  urvatdan salanlara  qarşı  qalxanı elə özü demiş  əlahəzrət  Sözüdü. Orta  həddi sevmir. Onunçun ya var olmalısan  , ya da yox. Dostluqda da elədi. Tələbkardı  və  eyni zamanda  ona  bildirilən iradlara da daim qapısı açıqdı. Kökdən çıxmır.

Obrazlı,  poetik  ifadələrlə  zəngin  şeirləri  oxucuyla  tez  dil  tapır . 

Ən çox  heca  vəzninə vurğundu. Deyir,  o  vəznin  özünün  xüsusi   ahəngi  , ritmi   var.  Amma  bütün vəznlərdə  yazılan əsl  şeirlərə də  hörmət və ehtiramla  yanaşır. Ütülü  danışmağı  xoşlamır , amma  pərakəndəliyində  də bir  nizam var.

 Onunçun Azadlıq anlayışı bəşəridi,  amma  onun  da  sərhəddi olmalıdı. Keçdinsə  azadlıq  deyil. 

Məmməd Araz, Xəlil  Rza  sevdalısıdı. Tez -tez  onlardan söz açır  , kövrəlir , qürurlanır . Deyir  vaxtilə  ədəbiyyata   məni  nəhəng  söz  adamları  uğurlayıb. Ustadlarını   daim  məhəbbət  və ehtiramla   xatırlayır.  Sinədəftərdi. Zaman -zaman  sevdiyi  şeirləri   hafizəsinə köçürüb. Hansı  mövzuda  desən  şeir  tapmaq  olar  Zabil  Pərvizdə.  

Gözəl  şeir  görəndə sevinir. Uşaq  kimi  safdı. Ürəyində  həsrət  yaşayan şair bəzən    sükutun  diliylə  də  danışır adamla. Səssizliyində   gizlədər  bəzən  ürəyindən  keçənləri.  Bilirəm ki, deməsə  də  bu yazını  da  çoxdan gözləyirdi  məndən.  O da gözləyirdi, mən də. O da darıxırdı  , mən də. Axı  bu yazı  da  doğulmalıydı. Şeir kimi. Nəhayət   ki, doğuldu--

Gecənin  aydınlığında, ay işığında, başında  külək, gözlərində  işıqla  doğuldu. Əsl Zabil havasında. 

Bütün şeirlərimi muğam  üstündə yazıram deyir şair. İstədim bu yazı da muğam üstə doğulsun. 

Xəmiri  ədalətdən və həqiqətdən  yoğrulan  bu yazının da  öz oxucuları  olacağına  inanıram. Ömrünün payızında  könlündə bahar çiçəkləri açan  şairin oxucuları  da  özü  ruhda  olmalıdı axı. Ruhu yorulmasın nə şairin, nə əlahəzrət oxucunun.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.09.2025)

 

 

89 -dən səhifə 2514

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.