Super User

Super User

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Neçə gündür ki, az qala hamı müğənni Nigar Rəhimovanın "Vətən müharibəsi iştirakçısı" medalı ilə təltif edilməsi barədə danışır. Razılaşın ki, şəhidlər, qazilər, odun-alovun içində gedən amansız çarpışma ilə bu nazlı-qəmzəli müğənni bir antonim təşkil edir deyə mövzu məzxərə obyektinə çevrilib.

 

Məsələnin ciddiləşdiyini görən Müdafiə Nazirliyi belə bir açıqlama yayaraq atdığı addıma don geydirməyə çalışıb.

Deməzsənmiş, “N.Rəhimova 44 günlük müharibə zamanı Müdafiə Nazirliyinin H.Aslanov adına Ordu İdeoloji Mərkəzinin mahnı və rəqs ansamblında çalışıb.

Həmin vaxt ansambl cəbhə bölgəsinə, yəni döyüşlərin getdiyi ərazilərə rəsmi olaraq ezam edilib. Kollektiv şəxsi heyətin mənəvi-psixoloji vəziyyətinə dəstək olmaq üçün çıxışlar edib ki, bu da mənəvi-psixoloji təminatın bir növüdür.

Vətən müharibəsi bitəndən sonra isə digər müharibə iştirakçıları kimi, N.Rəhimova da kollektivin digər üzvləri ilə birlikdə müharibə dövründəki fəaliyyətini əks etdirən müvafiq sənədlərini aidiyyəti quruma təqdim edib və Nazirlər Kabinetinin 216 nömrəli qərarına əsasən, onlara veteranlıq verilməsi ilə bağlı sərəncam imzalanıb.

 

Verdikləri şərh lap odun üstünə benzin salıb.

Ehey, cənab generallar, Vətən müharibəsi adı müqəddəs addır. Minlərlə şəhidimizin qani tökülüb orada. Bu adla bu cür ucuz tryuklar etmək, manipulyasiya eləmək əsla yolverilməzdir.

Nigar Rəhimova mahnı oxuyub, orduya ruh veribsə, əvəzində ona avtomobil hədiyyə edin, villa hədiyyə edin. "Vətən müharibəsi iştirakçısı" isə hədiyyəlik deyil!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2025)

 

Harun Soltanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Bir gün hər şey normal olur.

Saçlarını darayırsan. İşə gedirsən, ailəndən uzaqda illərlə işləyirsən, içindəki boşluğun adını qoymadan yaşayırsan. Axşam yeməyində duzun azlığından şikayətlənirsən. Gülümsəyirsən. Susursan. Danışırsan. Unudursan. İnsan kimi yaşayırsan, yəni xəbərsiz.

 

Sonra bir gün...

Kimsə ağ xalatda gəlir və ”xərçəngdir” deyir. Sakit. Hətta kobudcasına sakit. Elə bil “boğaz ağrısıdır” deyirmiş kimi. Və sən “xərçəng” sözünü eşidəndə, ilk dəfə həyatın hansı lüğətlə danışdığını anlamırsan. Sanki söz ağırdır, amma hələ də real deyil.  Amma sonra. Sonra səssizlik başlayır. Elə bir səssizlik ki, içində təkcə sükut yox, boşalan dünya var. Gözlərin həkimə, ürəyin boğazına, nəfəsin tanrıya ilişir. Özündən ayrılırsan. Sən artıq sən deyilsən.  Çünki bu diaqnoz bədənə yox, varlığa qoyulur. Sən artıq təkcə bir insan deyilsən, sən bir ehtimalsan. "Ya qalacaq, ya da yox olacaq" ehtimalı. Və sənə baxan insanlar – sanki səni gələcəyindən ayırıb, şüşə arxasında qorunan bir eksponat kimi izləyirlər. Gülürlər, təsəlli verirlər, amma gözlərindəki qorxunu gizlədə bilmirlər.

 Xərçəng bir xəstəlik deyil. O, yeni bir şəxsiyyətdir. Sənin bədənində yer tutur. Sənlə çay süfrəsinə oturur. Gecə başını yastığa qoyanda sənin qulağına pıçıldayır. “Yuxuya get, amma sabahın zəmanəti yoxdur.”

 

Saçların tökülür, amma göz yaşların ondan əvvəl tökülür.

Çünki ilk dəfə güzgüyə baxıb özünü tanımırsan.

Üzündə bir şey əskik deyil, amma içindəki “mən” artıq səninlə deyil.

 

İnsan hər gün bir az yox olur, sonra yox olanı da normal hesab etməyə başlayır. Budur, xərçəngin ən böyük fəndi.. Səni alışdırmaq. Əvvəl ağrıya, sonra yoxluğa, sonra ölüm fikrinə.

 Amma... sən dirənişsən.

Bax, bu cümləni gülə-gülə oxuma. Çünki bu "mübarizə" deyilən şey sosial şəbəkələrdə yazılan motivasiya cümlələri qədər asan deyil. Mübarizə o, dərman dadını bilənlər üçündür. Tüpürmək istədiyin, amma udmaq məcburiyyətində qaldığın günlər üçündür.

 Və sonra insanlar...

Ətrafındakıların münasibəti dəyişir. Bəziləri səni daha çox sevməyə başlayır. Çünki ölüm qorxusunun yaxınlığı insanları birdən-birə humanist edir. Bəziləri isə uzaqlaşır. Çünki xəstəliklər, güzgü kimidir, insanlar öz zəifliyini səndə görüb qorxurlar. Amma sən... Sən yenə də yaşayırsan. Ayaqqabının bağına qədər bağlayırsan, baxmayaraq ki, ürəyində həyat artıq biraz boş qalıb. Səhərlər çay içirsən, baxmayaraq ki, boğazından yaş axır. Gülümsəyirsən, baxmayaraq ki, ağlamaq istəyirsən. Sən insansan. Bütün ağrıların içində qalmağı bacaran varlıq.

 Xərçəng təkcə bir bədənə düşmür. O, evin divarlarına hopur. Qoxusuz, səssiz, görünməz bir kölgə kimi hər kəsin nəfəsini daraldır. Çünki ailədə bir nəfərin xəstələnməsi, hamının içində bir şeyin sınmasıdır.

Bir ata...

Bir övladın qürur mənbəyi, evin dirəyi, masanın başında oturan, hər problemi "mən həll edərəm" deyən o adam. İndi... Kimya terapiyada yorğun-yorğun oturur...

Səsindəki güc, susqunluğa dönüb.

Üzündəki sərtlik, çarəsizliklə əvəz olunub.

 Və sən baxırsan... O kişi ki, bir vaxtlar dizin qanayanda "keçər. Adam yıxılanda böyüyər də" deyirdi, indi öz göz yaşlarını səndən gizlədir.

O kişi ki, bir vaxtlar ailə üçün dağları yerindən oynadardı, indi bir iynənin acısına dirəniş göstərməyə çalışır.

 

Ailənin içində zaman donur.

Söhbətlər daha ehtiyatlı olur.

Qəhqəhələr daha azad deyil.

 

Bir kəlmə “necə hiss edirsən özünü?”  deyə bilmək üçün, adam 100 dəfə udqunur.  Və sən dostsan. Ya da qohum. Yaxınsan. O evə girəndə həm sağalmaq istəyən bədənlə, həm də dağılan ruhla üz-üzə gəlirsən.Bəzən özünü günahkar hiss edirsən. Çünki sənin atan, sənin qohumun, sənin bədənin sağlamdır  amma onun deyil. Həyat insafsız bölünür. Bu ədalətsizliklə baş-başa qalmaq ağrının başqa formasıdır.  Amma bax, zarafatlar da var. Bəzən, xəstə özü zarafatla deyir: “Bu qədər dərmanı içib də ölməsəm, bəlkə mutanta çevrilərəm.”Və sən gülümsəyirsən. Amma içində... içində bir boşluq olur.Elə bir gülüş ki, içində qırıq var. Xərçəng zarafatı dünyanın ən əzablı gülüşüdür. Çünki həm güldürür, həm ağladır. Həm içdən, həm səssiz...

 

Və həyat davam edir.Amma başqa tempdə.

Artıq təqvimə baxanda planlar yox, dərman saatları yazılıb.

Yayda dənizə yox, kemoterapiyaya gedilir.

Payızda yarpaqların tökülməsinə baxmaq yox, saçların tökülməsini izləmək olur.

Və sən dua etməyi öyrənirsən. Hətta mənim kimi, dua etməyə utanan biri olsan belə.  Əvvəllər sadəcə “şükür” deyərdin, indi yalvarmağı öyrənirsən. Hətta inancsız olsan belə hardasa içində bir təbəssüm qədər ümidi olan tanrı uydurursan. Çünki bu dərd yalnızlığa sığmır. İnsan yalnız mübarizə aparanda, mübarizə daha əzablı olur.

Əslində xərçəng, ölüm deyil. Xərçəng, həyatın səninlə səmimi danışmağa başladığı andır. İndiyə qədər aldığın hər nəfəsi, heç düşünmədən yaşadığın hər anı birdən-birə hiss etməyə başlayırsan.

 

Su, daha ləzzətlidir.

Qoxular, daha realdır.

İnsanlar, daha qiymətlidir.

 

Çünki ölüm, həyatın səsini artırır. Səssiz bir qışqırığa çevirir.

 

Bəzən “niyə mən?” deyə soruşursan. Halbuki soruşmaq lazım deyil.

Çünki həyat heç kimə "niyə sənə sevgi verdim?" deyə hesabat çəkmir ki, niyə dərd verdiyini də izah etsin.Xəstəlik ədalətsizdir. Amma bir dərs var ki, həyat heç kimin sağ qalmasına söz verməyib. Amma yaşadığın müddətcə onu dolu yaşamaq, sənin boynuna yazılan müqəddəs bir məsuliyyətdir. Əgər oxuyursansa bu sətirləri və sən ya xəstəsən, ya yaxınsan, ya da sadəcə qorxursan. Bil ki, həyat sənin içində yaşamaq üçün yer axtarır. Bəzən bir saçın tökülməsi, bir insanın içindəki gücü ortaya çıxarır. Bəzən bir diaqnoz, bütün ailəni bir yumruğa çevirir.  Bəzən bir “sağ qalmaq” arzusu, bir xalqın ümidinə çevrilir. Və unutma. İnsan bədəni xəstələnə bilər, amma ruh istəsə, sağ qalar. Ruh qalxmaq istəsə, heç bir xəstəlik onu məğlub edə bilməz. Bəli, saçlar tökülə bilər, səs titrəyə bilər, dəridə izlər qala bilər..

Amma ruh?

Ruh əgər dirənişlə nəfəs alırsa, həyat davam edir. Xərçəng, "bir ömürdən nə qədər həyat çıxar?" sualıdır. Əgər cavabın "bu gün də gülümsədim"dirsə, demək, sən qalibsən. Sadəcə ruhunu qoru Əzizim. Ruhun sağdırsa bədənin xəstələnməyəcək.. Ruhunu sev ki, bədənindən ayrılmasın. Sən xərçəngə məğlub olmamısan. O sənə aşiq olub. İndi isə, o səndən ayrılmaq istəmir. Bəzən elə olur ki, həyatın özü sənə yox, dərdin sənə vurulur. Elə bil ki, xərçəng virusu sənə sadəcə hücum etməyib.Səni izləyib, səni seçib. Sənin işıqlı ruhuna, dirənişinə, yaşamağa olan inadına heyran qalıb. Onun tək istəyi, səni içindən görmək olub. Səni ən zəif yerindən tanımaq istəyib. Və baxıb ki, orda belə bir güc var ki, onu da heyran edir.

 Xərçəng virusu sənə aşiq olub.

 

Çünki sən ölümə yaxın olduqca, daha çox yaşayırsan.

Çünki sən tükəndikcə, daha çox yaradırsan.

Çünki sənin bir gülüşün onun zəhərindən daha təsirlidir.

 

O zənn edib ki, səni sındıracaq. Sən isə öz içindən bir “mən” doğurmusan ki, o belə çaşıb qalıb. Sən ağrıdan qorxmadın, sən saçını, gücünü, bədənini itirəndə belə  ruhundan imtina etmədin. Sən təslim olmadın, sən yıxılmadın. Ona görə də o virus, səni öldürmək istəməkdən çox səni anlamaq istədi.

Bəli...

Xərçəng virusu sənə aşiq olub. Çünki o, nadir rast gəlinən bir şeyi tapıb.. Məğlub olmamağı.

Və xahiş edirəm. Sən bu virusa məğlub olma.

Mən sənə inanıram. Sənin inancın mənim dualarımdan daha güclüdür.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2025)

 

 

 

11-14 may 2025-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin sədr müavini Ceyhun Salmanovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti İspaniya Krallığının Madrid şəhərinə səfər edib. Məqsəd “GovTech 4 Impact World Congress 2025” adlı tədbirdə iştirak olub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Agentlikdən verilən məlumata görə, 700-dən çox ziyarətçinin iştirak etdiyi tədbirdə 20-dan çox sessiya təşkil edilib. Panel tədbiri zamanı Dövlət Agentliyinin sədr müavini “ASAN xidmət” və Dövlət Agentliyinin digər fəaliyyət istiqamətləri barədə xarici dövlət və özəl qurumların nümayəndələrinə geniş məlumat verib.

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Dövlət Xidmətləri Rəhbəri Məhəmməd bin Taliyah ilə ikitərəfli görüşdə 2022-ci ilin 28 noyabr tarixində imzalanmış “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Hökuməti arasında hökumət təcrübələrinin mübadiləsi üzrə əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu"nun icrası çərçivəsində görülmüş işlər və gələcək layihələr haqqında geniş fikir mübadiləsi aparılıb.

Madrid şəhər merinin müavini Inmakulada Sanz Otero ilə keçirilən görüşdə tərəflər arasında dövlət xidmətləri sahəsində potensial əməkdaşlıq imkanları müzakirə olunub. Mümkün əməkdaşlıq sahələrinin müəyyən olunması istiqamətində əlaqələrin genişləndirilməsinə dair razılıq əldə edilib.

Sonda xatirə hədiyyəsi təqdim olunub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

Xəbər verdiyimiz kimi, Prezident İlham Əliyevin 8 may 2025-ci il tarixli Sərəncamı ilə görkəmli muğam ustadı, pedaqoq, Xalq artisti Arif Babayev Heydər Əliyev Mükafatına layiq görülüb. Sənətkar Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xüsusi xidmətlərinə görə bu ali mükafatla təltif olunub. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Mədəniyyət Nazirliyinə istinad edərək AzərTAC mayın 14-də Prezident Administrasiyası Humanitar siyasət, diaspor, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin müdiri Fərəh Əliyevanın mükafatı Xalq artisti Arif Babayevin evində sənətkara təqdim etdiyi barədə məlumat yayıb.

Fərəh Əliyeva Prezident İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın salamlarını və təbriklərini ustad xanəndəyə çatdırıb. 

Arif Babayev Ümummilli Lider Heydər Əliyevin mədəniyyətimizin, o cümlədən muğam sənətinin inkişafını daim diqqətdə saxladığını, qayğı göstərdiyini vurğulayıb. O, Ulu Öndərin adını daşıyan bu ali mükafata layiq görülməsini həm də muğam sənətinə verilən yüksək qiymət kimi səciyyələndirib, Prezident İlham Əliyevə dərin təşəkkürünü bildirib.

Sənətkar bu günlərdə doğma yurdu Ağdamda Muğam Mərkəzinin istifadəyə verilməsini böyük sevinc və qürur hissi ilə qarşıladığını deyib:

"Ağdam Muğam Mərkəzinin açılış mərasimini televiziyadan izləyirdim. Konsertdə, xüsusilə, "Qarabağ şikəstəsi"nin ifası zamanı göz yaşımı saxlaya bilmədim. Var olsun möhtərəm Prezidentimiz, Qarabağımızı bizə qovuşdurdu. İndi mədəniyyətimiz, muğamımız da o torpaqlara qaytarılır. İnanıram ki, Azərbaycan muğamı Qarabağda yenidən canlanacaq. Ağdamdakı Muğam Mərkəzi bu sahədə böyük rol oynayacaq. 

Qarabağımızda mədəniyyəti belə sürətlə dirçəltdiyinə görə möhtərəm Prezident İlham Əliyevə, muğamımızın dünya şöhrəti qazanmasına davamlı dəstək verən Heydər Əliyev Fonduna və onun rəhbəri, əzizimiz Mehriban xanıma dərin minnətdarlığımı bildirirəm".

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

“Ulduz” jurnalı ilə “Xalq qəzeti”nin birgə layihəsi olan “Ulduz”lu görüşlər” davam edir. 15 may 2025-ci il tarixində Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda növbəti tədbir keçirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, “Ulduz” jurnalının baş redaktoru, tanınmış şair Qulu Ağsəsin təşəbbüsü və dəvəti ilə təşkil olunmuş tədbirin qonağı — şair, publisist, siyasi ekspert və Milli Məclisin deputatı Elçin Mirzəbəyli idi.

E. Mirzəbəyli iştirakçılarla açıq və səmimi fikir mübadiləsi apararaq, Azərbaycan cəmiyyətində gedən ictimai-siyasi proseslər, gənclərin milli-mənəvi dəyərlərlə yetişməsi və ədəbi mühitin bugünkü vəziyyəti barədə fikirlərini bölüşüb. O, dövlətçilik və vətənpərvərlik mövzularında danışaraq, gənclərə milli düşüncə, tarixi yaddaş və məsuliyyət hissinin aşılanmasının zəruriliyini vurğulayıb.

AzərbaycanUniversitetinintələbələriqonağa çoxsaylı suallar ünvanlayıblar. E.Mirzəbəyli yazıçı və millət vəkili kimi gənclərə oxumağın, düşünməyin və milli kimliyə sahib çıxmağın əhəmiyyətini izah edib, müxtəlif illərdə qələmə aldığı şeirlərini səsləndirib

Tədbirin sonunda qonaq tələbələrə kitablarını avtoqrafla hədiyyə edib və onlarla xatirə şəkli çəkdirib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Binabda yaşayan Nuriyyə Lövhdür.

 

 

Nuriyyə Lövh

Binab

 

 

DƏNİZİNİ İTİRMİŞ FLAMİNQOLAR

 

Dialektik bir görüş idi

Zır kefli bir oğlan sayağı

Gözlərimin yaşını anladığında

Dil açdı cansız dalğaları.

Çaldı, çevirdi

Özünü düz yatağına çırparaq

Məni qucağına almaq

Mən onda

O məndə rahatlaşmaq istədik.

Çılpaqcasına

Toxundum şor sıxlığına.

Günəşi döşlərimin ucuna alaraq

Acı bir öpüş buraxdım şorallığına.

Yaladı duzlu dili ilə gövdəmin vətən dadını

Pıçıldadı qulağıma qıtlıqdan

Ağladı içimə talanmış varlıqdan

Yandım, yaxıldım.

Elə ki, yanıb-yaxılar bakirə dodaqlar

Dənizsiz sahillər

Və sevdasız ürəklər...

Sonra bir şey çaba vurdu bətnimdə

Boylu bir qadın sayaq

Ürəyim ağzıma gələ-gələ

Çimdirdim qara yaraları.

Qurtara bilməyəcəksən yaxamdan

Adını “Dəniz” qoy qızımın söylədi.

İllər sonra ürəyini dələn həmən bu yerlərdə

Mavi göydələnlər qovzayacaqlar

Göydələnin buynuzunda oturduqda

Dəftərində qabıq qoymuş

Duzlu yaralarımızı.

Açıqlayacaq oxuculara

Tarix yazacaq

Dənizini itirmiş flaminqolara...

Ekspress qatar çəkiləcək ürəyimin başından

Təbrizin beli bükülüb

Urmunun birçəkləri ağaracaq şoranlığımda.

Osman yumruğunu şüşləyəcək tanrıya

Duz mifinə çevriləcək Artmiya.

Yasımda saçını yolacaq Şərəfxananın günəşi.

Barı Urmunun mənsiz gecələrini bağıracaq aya.

Rəhmanlı ulduzların axıtdıracaq

Kazım daşının yalnızlığına...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız.

 

Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.       

 

Abituriyentin uğur formulu   

Söhbətimizin lap əvvəlində biliklər əxz etmək prosesində düzgün mütaliə, psixoloji tarazlıq ilə yanaşı prosesin digər vacib tərkib hissələrinin də adlarını sadalamışdıq ki, bunlardan birinin də düzgün rejimin, qidalanmanın, yaddaşın artırılmasına xidmət edən qida rasionundan düzgün istifadənin olmasını vurğulamışdıq.

İlk düşüncədə ağıla belə gəlməyəcək bir şey: adi su. Deməzsənmiz, müntəzəm olaraq su içmək hafizəni dedikcə gücləndirirmiş. Bu yaxınlarda Türkiyəli məşhur mütəxəssis Dr. Yasemin Bradleyin qeydləri ilə tanış oldum. Hafizəni gücləndirmək və düşüncə sürətini artırmaq üçün davamlı şəkildə ph (bir mayenn turş-qələvi balansı) səviyyəsi çox yüksək (hardasa 7,45) olan, təbii minerallarla zəngin su içmək lazımdır (Qısaca aydınlıq verim ki, 7,0 ph səviyyəsi neytral mühitdir. Səviyyə 6,9-dan 0-dək azalırsa, mayenin turşuluğu artır, səviyyə 7,1-dən 14,0-dək artırsa, onda mayenin qələviliyi artır. 7,36 – normal mühit adlanır. 7,0-dən aşağı, yəni turşuluğun yüksək göstəriciləri xəstə mühitə, 7,0-dən yuxarı, yəni qələviliyin yüksək göstəriciləri sağlam mühitə işarədir. Bir sözlə, turşulu su – ölü su, qələvili su – sağlam su adlanır).

Beynimizin 70-75%-i sudan ibarətdir, güclü yaddaşa sahib olmaq, sürətli düşünə bilmək üçün suya hədsiz ehtiyacımız var.

Bradley yazır: «Su beyinin bütün funksiyalarını sürətləndirir, su azaldığı zaman beyin əvvəlkindən yavaş işləyir. Susuz beyin bilik saxlama və hafizə yaratma imkanlarını itirir».

Bradley marketlərdən içməli su alarkən onun minerallarla, xüsusən kalsium və maqneziumla zəngin olmasına diqqət yetirməyin vacibliyini bildirir. Gündəlik kalsium ehtiyacının 70%-nin süd və süd məhsulları ilə, 16%-nin meyvə qurusu və çərəzlərlə, 6-7%-nin isə mineral sularla təmin olunması tövsiyyə olunur, amma tərkibi bol kalsiumlu (hətta bəzilərində 400 mq və daha artıq) sular içildikdə suyun müəyyən faizi ümumi balansın daha əhəmiyyətli hissəsinə cevrilə bilir.

Demək, xüsusən effektli olan səhərertə mütaliəsini bir stəkan ph səviyyəsi normaya uyğun və kalsiumu bol su içməklə başlamağın faydası böyükdür.

Gün ərzində isə mütləq yaddaşı möhkəmləndirən qidalarla qidalanmaq lazımdır. İlk növbədə qidanın antioksidantla bol olmasına diqqət yetirilməlidir. İspanaq, brokkoli kələmi, tut, omeqa-3 tərkibli balıq yağı, soya – bütün bu qidalar hafizə üçün əvəzsiz fayda verirlər.

Düzgün rejim qaydaları isə çox sadədir: Müəyyən dəqiq vaxt intervalı ilə oxumaq, arada beyin və bədən gimnastikası ilə məşğul olmaq, müəyyən saatlarda dincəlmək, açıq hava gəzintisinə vaxt ayırmaq və mütləq  azı 7 saatlıq möhkəm gecə yuxusuna riayət eləmək.

Əziz dostlar. Demək,

- diqqətlə;

- sürətlə;

- artikulyasiyaya (ağızın, dilin, udlağın hərəkətliliyinə) yol vermədən;

- vertikal;

- məğzi tutmaqla;

- nəticə qorxusunu dəf etməklə oxuyur, oxuduqca düzgün rejim və qidalanma qaydalarına əməl edirsiniz, sonucda mütləq uğurlu nəticə əldə edəcəksiniz.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Tural Cəfərlinin şeirlərini təqdim edir.

 

DAD

 

Ölümün də öz dadı var-deyirlər,

Deyirlər ki, yaşamaqdan yorulanda-

Adamlar ölür beləcə...

Necə? Ya gecənin birində,

Ya sübhün ən gecində,

Hər necəsə, adamlar yaşamaqdan-

Yorulanda ölürmüş sən demə...

 

Bəs ölümün dadını-necə bilir sağ olanlar?!

Göz yaşının dadanlar, bəlkə elə bilirlər-

Ölüm də belə dadır...?!

 

Yoxsa  hardan bilsin axı, ölümü dadmayanlar-

Necə dadı var ölümün...?!

 

 

Mən belə də yaxşıyam...

 

Küçə-küçə azalıram, döngə-döngə yoruluram,

Hər gün bir az da yox oluram, bir az da itirəm hamıdan...

Əvvəl məni axtaranlar, indi heç itirmirlər,

Mən də heç soruşmuram, guya heç nə bilmirəm...

Halbuki yerim bəlli, yurdum bəlli adamam,

Nə olsun axtarmırlar, mən belə də yaxşıyam,

Başımın üstündəki qara buludla dostam,

İndi çoxdan düzəlib-

Ayağımın altında qara torpaqla aram...

Mən belə də yaxşıyam, belə də darıxmıram,

Ağacların dilindən, küləklərin halından-

Daha çox anlayıram, daha çox xəbərdaram...

Gecəni gecə kimi, səhəri səhər kimi,

Yaşayıram çox şükür, hələ ağlım getməyib,

Hələ başım qaçmayıb, mən belə də yaxşıyam-

Daha heç nə demirəm, daha heç nə yazmıram-

Özümü eşidirəm, özümü oxuyuram...

Mən belə də yaxşıyam, inan mənə qadası,

Saçlarımın ağında, üzümün qırışında-

Bir az da gözlərimdə, böyümüşəm deyəsən,

Nə olsun yad olmuşam, nə olsun özgəyəm mən,

Özüm öz işığıma, izimə kölgəyəm mən...

Mən belə də yaxşıyam, təzyiqimi ölçürəm,

Nəbzim yelləncək bilir biləyimdə damarı,

Məni it də dişləmir, məni vurmur heç arı,

Bir gileyim də yoxdu, giley edərdim barı...

Soruşsan ki necəsən, bu suala qarşıyam,

Cavabımı bilirsən, mən belə də yaxşıyam...

 

 

Küçələr

 

İlahi, niyə bu şəhərin küçələri

Belə  utancaq olur...?!

Kimi gözləyir belə, niyə danışmır axı,

Bu utancaq küçələri-

Payızda yağış yuyur, qışda küləklər yorur...

Kövrək baxışlarını sərir ayaq altına,

Unudulub elə bil, düşüb zalım əlinə,

Ancaq yadına düşür-

Kimsəsiz səfillərin, bir az da axmaqların...

Sual verirəm hərdən,

Niyə yanmır işığı-

Balaca mənzillərin, balaca daxmaların...?!

Hanı bu küçələrin xatirəsi, yaddaşı,

Hara atıblar görən, ayağa dəyən daşı?

Utancaq uşaq kimi, qısılıbdı bir yana,

Hələ ki, sözə baxır, hələ çıxmır sıradan,

Bu küçələr axırda bezəcəkdi hamıdan,

Bir gün yır-yığış edib, çıxacaqdı aradan...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Elmir Məmmədova həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.

 

ELMİR ARZU OĞLU MƏMMƏDOV

(03.06.1999.-27.09.2020.) 

 

Salyan rayonunun Xocalı kəndində doğulmuş, Salyan şəhər 1nömrəli orta məktəbin və Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin məzunu,  Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi

Şəhid olduğu yer:  Daşkəsən rayonu

Dəfn yeri:  Salyan rayonu, Xocalı kəndi

 

ELMİR ÜRƏKLƏRDƏDİR

 

Sizə, Elmir haqqında dinləyin, açım söhbət,

Ona da nəsib olub gənc yaşında şəhadət.

Elə igid idi o, elə qoçaq idi o ,

Qəlbi sevgiylə dolu, kindən uzaq idi o.

 

Salyanda doğulmuşdu, Kür çayı sahilində,

Bir şirinlik var idi, körpəlikdən dilində.

Orta məktəbi Elmir oxudu, vurdu başa,

Ali məktəbə girdi sevincdən döndü quşa.

 

Mühəndis-energetik olmaq üçün, durmadan

 Çalışdı, “Əla”larla verdi neçə imtahan.

Nəhayət bəhrə verdi əziyyəti, zəhməti,

ADNSU-nun diplomu oldu onun qisməti.

 

Əsgərlik vaxtı çatdı, getdi hərbi xidmətə,

Kişilik məktəbində tab etdi şox zəhmətə.

Bilirdi vaxt gələcək hücuma keçəcəyik,

Xain soysuz yağını məhv edib biçəcəyik.

 

Bu yolda şəhid olmaq, qazi olmaq xoşbəxtlik,

Düşməndən şəhidlərin qanın almaq xoşbəxtlik.

Yetişdi o vaxt-vədə... Elmirgil qabaqdadır,

Əsgərlər şirə dönüb hamısı yaraqdadır.

 

Tapşırıq verilibdir, alınmalı Murovdağ,

Silahlar şaqqıldayır, səs gəlir, taraq-taraq.

Artilleriyaçıydı, döyüşürdü qorxmadan,

Elmirə güç-qüvvəti vermiş idi yaradan.

 

“Vətən sağ olsun”- deyib son anadək vuruşdu,

Uca, ali məqama şəhidliyə qovuşdu.

Heç zaman unudulmaz yaşayanlar qeyrətlə,

Elmir ürəklərdədir, xatırlanır hörmətlə.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

 

 

Cümə axşamı, 15 May 2025 11:39

Kəlağayımız beynəlxalq arenada

Güllü Eldar Tomarlının "Kəlağayı milli sərvətimizdir'' adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb. Kitabın redaktoru araşdırmaçı yazar, ədəbi təhlilçi,publisist Vaqif Osmanlıdır.

 

Analarımızın, qız-gəlinlərimizin ismət, gözəllik və yaraşıq rəmzi sayılan kəlağayııya aid şeirlər gürcü, rus dillərinə tərcümə olunub.

Xalqımızın milli mənəvi dəyərlərini ölkəmizdən xaricdə də tanıtmaq, təbliğ etmək bu günümüzün ən aktual məsələlələrindəndir. Kəlağayı həm  xalqımızın sənətkarlığı, mədəniyyətini, dünyagörüşünü, fəlsəfi düşüncəsini, həm də mənəviyyatını özündə təcəssüm etdirən milli baş örtüyümüzdür.

 Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın milli baş örtüyü olan kəlağayıya diqqət və marağı göz önündədir. 2014- cü ildəkəlağayımız M.Əliyevanın təşəbbüsü ilə Uneskonun Qeyri Maddi Mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil olub 

    "'Kəlağayı milli sərvətimizdir"' kitabında yer alan şeirlər, ön söz İmir Məmmədlinin, Paşa Paşayevin, İlahə Feyziyevanın tərcüməsində gürcü və rus oxucularına çatdırılacaq. Kitabın təqdimatı Sankt-- Peterburqda, Moskvada, Gürcüstanda, "26 Noyabr Azərbaycan Kəlağayısı Günü"ndə isə Bakıda keçiriləcək.

Babalarımızın, nənələrimizin irsini yaşatmaq, tanıtmaq bizim ümdə borcumuzdur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2025)

 

76 -dən səhifə 2264

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.