İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Həqiqətən də bir zamanlar onun yanıqlı səsi hamını heyran edirdi, o qədər kədərlə, dərdlə oxyurdu ki, biganə qlamaq mümkünsüz idi. Yaradıcılığının pik vaxtı sovetlər dönəminə təsadüf edirdi. Hazırda isə onu daha çox məşhur müğənni Aybəniz Haşımovanın bacısı kimi tanıyırıq. Bəli, söhbət Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Şahnaz  Haşımovadan gedir, bu gün onun doğum günüdür.

Şahnaz Haşımova 2 iyun 1957-ci ildə Gəncədə dünyaya göz açmışdır. Müğənni və xanəndədir.

1971–1975-ci ildə bədii özfəaliyyət kollektivlərinin solisti, "Oxu, tar" festivalının iştirakçısı olmuşdur. 1975–1977-ci ildə "Göy-Göl" xalq çalğı alətləri ansamblının solisti olub. 1977-ci ildən hal hazıradək Gəncə Dövlət Filarmoniyası nəzdində "Göy-Göl" Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının solistidir. 2000-ci ildən hal-hazıradək Gəncə Musiqi Kollecinin xanəndə müəllimidir. 

1998–2004-cü ildə Dağıstan Dövlət İdarə Etmə və Biznes İnstitutunun Hüquq fakültəsində Ali təhsil alıb.

Yeni Azərbaycan Partiyasının, Yeni Azərbaycan Partiyası Gəncə şəhər təşkilatının siyasi şurasının, Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının, Mədəniyyət işçiləri həmkarlar ittifaqının, Azərbaycan Ziyalılar Cəmiyyətinin Fəxri üzvüdür.

Şahnaz Haşımovanın Azərbaycan televiziyası və radiosunun "Qızıl Fondu"nda 100 dən çox lent yazıları qorunur və saxlanılır.

Repertuarına xalq mahnıları ("Uca dağlar", "Qaragilə", "Şuşanın dağları və s.), ritmik muğamlar (Kəsmə şikəstə, Qarabağ şikəstəsi, Simayi şəms,), muğamlar (Mirzə Hüseyn segahı, Kürdü Şahnaz, Mahur hindi, Qatar, Bayatı kürd və s.), Azərbaycan bəstəkarlarının mahnıları, həmçinin türk, fars, tacik, əfqan, ərəb və s. xalqların mahnıları daxildir.

"Mən dərdimi mahnılara danışdım" , "Vətən, sən güman yerimsən", "Qar dənələri" adlı kitabların müəllifidir.

Şahnaz Haşımova Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xidmətlərinə görə 17 may 1989-cu ildə "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adına, 28 oktyabr 2000-ci ildə "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

6 may 2016-cı ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünə layiq görülmüşdür.

Dəfələrlə Fəxri fərmanlarla təltif edilmişdir.

Allah xeyirli ömür nəsib etsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.06.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Tarixən dahi rəssamlar yetişdirən Azərbaycanda bu pleadada bir neçə heykəltaraş adı da var. Onlardan ən birincisi Azərbaycan SSR xalq rəssamı Cəlal Qaryağdıdır ki, bu gün – 2 iyun tarixi onun dünyaya göz açdığı gündür.

Görkəmli rəssam 1914-cü il iyunun 2-də Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. Şuşanın məşhur Qaryağdılar nəslinin nümayəndəsi, böyük xanəndə Cabbar Qaryağdıoğlunun qardaşı oğludur.

 Erkən yaşlarında ata-anasını itirir, onu xalası ilə nənəsi böyüdür. 1927-ci ildə Cəlal Bakıya gəlir. Burada Rəssamlıq Məktəbinə qəbul olunur. Sonra təhsilini Tbilisi Rəssamlıq Akademiyasında (1932–1935) davam etdirir, lakin maddi imkansızlıq ucbatından təhsilini yarımçıq qoyaraq Bakıya qayıdır. 30-cu illərdə qəzetlərdə rəssam, həm də Rəssamlıq Məktəbində müəllim olaraq çalışır. 40-cı illərdə heykəltaraşlıq əsərlərini yaratmağa başlayır.

Böyük Vətən müharibəsi illərində cəbhə qəzetlərində siyasi karikaturalarla çıxış etmiş, müharibədən sonra insanların bədii obrazları üzərində işləmişdir. Heykəltaraşlığın müxtəlif janrlarında əsərləri var. Monumental-dekorativ heykəltaraşlıq onun yaradıcılığında əsas yer tutur. Əsərləri üçün obrazların yığcamlığı və milli kolorit səciyyəvidir.

İçərişəhərin qala divarlarının yaxınlığında görkəmli satirik şair M.Ə.Sabirin heykəli (memar Ə.İsmayılov və Q.Əlizadə, 1958-ci il) Cəlal Qaryağdının ilk böyük işlərindən biridir. C.Qaryağdının monumental-dekorativ heykəltaraşlıq əsərləri bədii ifadəliyi və dinamikliyi ilə diqqəti cəlb edir. Nəriman Nərimanovun heykəli (1972), Sovet İttifaqı Qəhrəmanı general Həzi Aslanovun abidəsi (1983, Lənkəran) Azərbaycan heykəltaraşlığının qiymətli nümunələri sırasına daxildir.

Vaxtilə Lenin (indiki Azadlıq) meydanında qoyulmuş V.İ.Leninin heykəlini də C.Qaryağdı yaratmışdı. Sənətkar həmçinin Qara Qarayevin, Fikrət Əmirovun, Bülbülün, Niyazinin, Cahangir Cahangirovun və başqalarının büstlərini yaradıb.

Əsərləri 

1. Ö. Qəniyeva büstportreti

2. X. B. Natəvan və başqalarının büstportretləri

3. Bakıda N. Nərimanovun heykəli

4. M. Ə. Sabirin heykəli 

5. M. Ə. Sabirin, Q. Qarayevin, F. Əmirovun büstləri

6. S. Vurğunun qəbirüstü abidəsi, heykəli 

7. Akademik Y. H. Məmmədəliyevin abidəsi

8. "Tarzən", "Kamançaçı","Xanəndə" (hamısı 1967) fiqurları və s.

Təltif və mükafatları

1. "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı 

2. "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı 

3. "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni 

4. "Şərəf Nişanı" ordeni

Dahi heykəltaraş 1 yanvar 2001-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.06.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu gün Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Abdulla Ələkbərovun doğum günüdür. 2 iyun 1936-cı ildə Bakıda anadan olan Abdulla Ələkbərov 1959-cu ildə Ə. Əzimzadə adına Rəssamlıq məktəbini, 1967-ci ildə Lvov Poliqrafiya İnstitutunu bitirmişdir.

Abdulla Ələkbərov 1972-ci ildən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, 1981-ci ildən Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. O, 1964-cü ildən "Maarif" Nəşriyyatında baş rəssam kimi fəaliyyət göstərmişdir. Abdulla Ələkbərov Heydər Əliyev və İlham Əliyevə həsr olunmuş bir çox kitaba bədii tərtibat vermişdir. Bunlardan "Heydər Əliyev dünyanın gözü ilə", "Böyük ömrün anları", "Heydər Əliyev və Azərbaycan dili", "Vədinə sadiq prezident", "Böyük yolun davamçısı", "Sülh və sabitlik prezidenti" və s. kitabları qeyd etmək olar. 

O, dərslik və kitab nəşrinə görə 1987-ci ildə XTNS-nın bürünc medalı, "Nailiyyət" Jurnalist mükafatı, Səməd Vurğun, Süleyman Rüstəm, Rəsul Rza albom-kitablarına verdiyi bədii tərtibata görə "Səməd Vurğun-90" fəxri diplomuna (1996), 1998-ci ildə "Qızıl qələm-kamil sənətkar" mükafatına, Azərbaycan Respublikası Sərhəd Qoşunları 85-illik yubileyi ilə əlaqədar olaraq "Heydər Əliyev sərhəd xidmətinin yaradıcısıdır" diplomuna və digər mükafatlara layiq görülmüşdür. 

Rəssam 2005-ci ildə Moskvada keçirilmiş MDB ölkələri "Kitab sənəti" II Beynəlxalq müsabiqəsində qalib gəlmiş "Qarabağ" kitabının da bədii tərtibatçı-rəssamı olmuşdur.

Abdulla Ələkbərov 1969-cu ildən respublika və beynəlxalq sərgilərin fəal iştirakçısıdır. Rəssamın əsərləri, Moskva, Gürcüstan, Çin, Türkiyə, Özbəkistan və Azərbaycanda nümayiş edilmişdir.

80 yaşa yaxınlaşan rəssam hələ də öz sevimli peşəsindən əl götürmür, yaradır.

Allah xeyirli ömür nəsib etsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.06.2025)

Norveçdə 28 May – Müstəqillik  Günündə görkəmli bəstəkar, Şərqdə ilk operanın müəllifi Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 140 illiyi münasibətilə musiqili videolayihə hazırlanıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, Norveçdə yaşayan azərbaycanlı musiqiçilər — pianoçu və bəstəkar Tural Rafael və pianoçu Aida Ramazanovanın hazırladığı videonun əsasını Üzeyir Hacıbəylinin “Arşın mal alan” musiqili komediyasından seçilmiş bir hissənin iki fortepiano üçün işlənmiş orijinal interpretasiyası təşkil edib. Fortepiano üçün aranjeman və nota işləmə Tural Rafaelə məxsusdur.

Videolayihənin ideya müəllifi Skandinaviya Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının Norveç üzrə koordinatoru Fariz Nadir Rzayevdir. Çəkilişlər onun təsis etdiyi və Norveçdə fəaliyyət göstərən “FNR Art” şirkətinin dəstəyi ilə baş tutub. Layihənin vizual tərtibatı üçün isə Almaniyadan peşəkar azərbaycanlı operator Orxan Bari dəvət olunub.

Videonun Azərbaycan Respublikasının Müstəqillik Günü – 28 May tarixində təqdim edilməsinin təsadüfi olmadığını, bəstəkarın əsərlərinin, xüsusilə “Arşın mal alan”ın Azərbaycanın zəngin musiqi irsinin təbliğində mühüm rol oynadığını vurğulayıb. Fariz Nadir Rzayev layihədən danışarkən bildirib ki, bu layihə dahi bəstəkarın irsinə ehtiram əlaməti olmaqla yanaşı, Azərbaycanın zəngin musiqi mədəniyyətinin Avropada tanıdılmasına xidmət edir.

Qeyd edək ki, Tural Rafael “Kongsberg Jazzfestival”, “Musikkfest Oslo” kimi nüfuzlu festivalların iştirakçısı olub. O, Fransa, Almaniya, İtaliya, İsveçrə kimi ölkələrdə Azərbaycan musiqisini uğurla təmsil edib. Aida Ramazanova isə Qriq Akademiyasının məzunu, beynəlxalq müsabiqələr laureatı kimi klassik musiqi layihələrində fəal iştirak edir.

Bu layihə Azərbaycan musiqisinin beynəlxalq səviyyədə tanıdılması və mədəni irsinin qorunması baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.06.2025)

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin “İnnovasiyalar Mərkəzi” 1 İyun – Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü ilə əlaqədar sosial təşəbbüs reallaşdırıb.

Təşəbbüs çərçivəsində Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda ölkəyə gələn xarici qonaqları “ASAN Viza” əməkdaşları əvəzinə uşaqlar qarşılayıblar.

Marqlıdır, deyilmi?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Agentlikdən verilən məlumata görə, məqsəd uşaqlar üçün bu əlamətdar gündə xoş təəssürat və sevincli anlar yaşatmaq, yaddaqalan təcrübə əldə etmələrinə dəstək olub.

Xarici qonaqlar uşaqlar tərəfindən ölkəmizin mədəniyyəti, qonaqpərvərliyi və digər istiqamətlərdə məlumatlandırılıblar.

Bu təşəbbüs “ASAN xidmət” brendinin sosial məsuliyyət tədbirlərinə önəminin artırılması, həm də ölkəmizdə multikulturalizm və tolerantlıq dəyərlərinin təbliği istiqamətində atılan növbəti addımdır.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 1 iyun 2016-cı il tarixli Fərmanı əsasında yaradılan “ASAN Viza” sisteminin idarəedilməsi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən həyata keçirilir.

“ASAN Viza” www.evisa.gov.az elektron viza portalı vasitəsilə və Azərbaycan Respublikasında yerləşən beynəlxalq hava limanlarında vizaların verilməsi istiqamətləri üzrə fəaliyyət göstərir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.06.2025)

Millət vəkili, Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafa AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzinin direktor müavini, ADPU-nun Şəki filialının dosenti Kamil Adışirini 65 illik yubileyi ilə bağlı təbrik edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Komitədən verilən məlumata görə, yubilyar alimə ünvanlanan təbrik məktubunda onun ictimai, elmi-pedaqoji fəaliyyətinin ən ümdə məqamlarına vurğu edilib:

“Hörmətli Kamil müəllim,

Sizi - Şəkidə yaşayıb-yaradan ictimai və elm xadimi, ədəbiyyatşünas, publisist, pedaqoq, filologiya elmləri doktorunu 65 illik yubileyinizlə bağlı səmimi qəlbdən təbrik edirəm! Siz ictimai fikrin, milli-mənəvi dəyərləriin, ədəbi-tarixi yaddaşın yorulmaz araşdırmaçısı kimi tanınırsınız.

Sizin elmi, publisistik və ictimai fəaliyyətiniz yalnız bir tədqiqatçılıq zəhməti deyil, eyni zamanda milli-mənəvi kimliyə, bölgə ədəbiyyatına verilmiş dəyərli töhfədir. 

Şəki ədəbi mühiti ilə bağlı araşdırmalarınız, yazıçı və maarifçilərimizin irsini işıqlandıran monoqrafiya və esseləriniz milli yaddaşın qorunmasına bir töhfədir.

Siz, ədəbiyyatla yanaşı ictimai dəyərin, mədəni kimliyin və maarifçilik gələnəyinin də daşıyıcısı olaraq, elmi və mənəvi məsuliyyəti, öz çalışmalarınızda prinsipə çevirmisiniz.

Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsi olaraq biz, aydınlarımızın fəaliyyətini həm də vətəndaş cəmiyyəti institutlarının, ümumən cəmiyyətin mənəvi gücü və ictimai məzmunu baxımından önəmli hesab edirik. Cəmiyyətin öz əsl köklərinə bağlı qalmasında, bölgə ədəbi-mədəni, ictimai mühitinin dəyərləndirilməsində, milli ruhun söz sənəti üzərindən ifadəsində Sizin kimi aydınların rolu təqdirəlayiqdir.

Sizi yubileyi münasibətilə bir daha təbrik edir, möhkəm cancansağlığı, ictimai, elmi-pedaqoji fəaliyyətdə yeni uğurlar arzulayıram”!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.06.2025)

Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Əziz uşaqlar, bilirsinizmi, bu gün əslində sizin bayramınızdır. Amma təəssüf ki, bu gün belə biz böyüklər çox vaxt özümüzü düşünürük. Halbuki bu gün biz yetkin fərdlərə bir xatırlatma üçün mövcuddur – sizin, yəni özünü müdafiədən məhrum mələklərin varlığını, hüquqlarını, göz yaşlarını və arzularını yadımıza salmaq üçündür.

Bir kitab sərgisində bir yazıçı belə bir sual verdi: "Əziz gənclər, ideal gənc necə olmalıdır?" Hamı susdu. Səssizliyin ortasında fikrimi bölüşdüm: "İdeal gənc və ya ideal yaşlı anlayışı yoxdur. İdeallarından vaz keçməyən, haqq, hüquq və ədalət üçbucağını qoruyaraq, uğura gedən yolda heç kimin ayağını tapdamadan irəliləyə biləndirdir ideal insanlar."

Lakin bu məsələ sonradan məni daha dərin düşünməyə vadar etdi. Anladım ki, idealizm bizə çox erkən yaşlardan, uşaqlığımızdan yüklənir. Hələ nə istədiyimizi bilmədiyimiz vaxtlarda çiyinlərimizə başqasının – "xalqın uşağı" obrazı və valideynlərimizin yarımçıq qalmış arzularını həyata keçirmək missiyası yüklənir. Biz isə bu missiyanı ideallaşdıraraq, gələcəyimizin mərkəzinə yerləşdiririk.

Əminəm ki, bu yazını oxuyan əziz dostlarımın çoxu elə bu sətirlərdə özlərinin yaşaya bilmədiyi uşaqlığının tozlu səhifələrini görəcəklər.

Bu yazının sonunda isə bir etirafım var: Mənim üzr istəməli olduğum uşaqlar var – bu dünya və insanlıq naminə…

Əziz Zəhra, səndən üzr istəyirəm. Düşmən gülləsi sənin balaca ürəyinə sinə gərdi, biz isə yasını tez unutduq.

Əziz Nərmin, səndən də üzr istəyirəm. Körpə bədənin təcavüzə məruz qaldı, amma qatilin aydın şəkildə tapılmadı.

Əziz 13, 14, 15 yaşlı qız uşaqları, sizdən üzr istəyirəm. Təhsil haqqınız əlinizdən alındı, öz bədəninizə belə düz-əməlli bələd olmadan qanlar içində ana oldunuz.

Əziz fələstinli körpələr, sizdən üzr istəyirəm. Mən evimdə Yeni İl şənliyi keçirərkən, sizin bədənləriniz dağıdılmış evlərin altında küknar oyuncaqları kimi asılmışdı.

Əziz Elgün, səndən üzr istəyirəm. Harayına səssiz qaldım, səsimi çıxarmağa qorxdum.

Və əziz Kübra, ən sonda səndən üzr istəyirəm – içimdəki körpənin səssiz qatili olduğum üçün…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.06.2025)

Murad Vəlixanov, "Ədəbiyyat və incəsənət"

Bu gün iyunun 1-dir və bu günü biz Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü kimi qeyd etməyə alışmışıq.

Niyə məhz bu gün?

Gəlin tarixə nəzər salaq.

İyunun 1-ni Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü kimi qeyd etmək 1950-ci ildə BMT Baş Assambleyası tərəfindən qərara alınıb. Həmin gün təşkil olunan "Qadınların Beynəlxalq Konfransı"nda uşaq hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı təkliflər səslənib və elə həmin tədbirdə də 1 iyun tarixini uşaqların beynəlxalq müdafiəsinə həsr etmək qərarı verilib. Bundan sonra iyunun 1-i Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü kimi tarixə düşüb. Dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi, bu gün Azərbaycanda da qeyd edilir.

Bu bayramla yanaşı BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən 20 noyabr tarixində Ümumdünya Uşaqlar Günü də qeyd olunur. "Ümumdünya Uşaqlar Günü" 1954-cü ildə BMT -nin Baş Assambleyasının № 836 (IX) saylı qətnaməsində 1956-cı ildən bütün dövlətlərdə uşaqların şərəfinə keçirilməsi tövsiyə olunan bayram kimi qeyd olunub.

BMT tərəfindən 1959-cu ilin 20 noyabrında "Uşaq Hüquqları Bəyənnaməsi, 1989-cu ildə isə "Uşaq Hüquqları Konvensiyası qəbul edilmişdir.

BMT-nin Uşaq Fondu Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi tərəfindən Uşaq Hüquqları Konvensiyası (UHK) uşaqların insan hüquqlarını təsdiq edən ilk icbari hüquqa malik beynəlxalq konvensiyadır. 1989-cu ildən bu günədək BMT-yə və ya Cenevrə Konvensiyasına üzv olan ölkələrin sayını üstələyən 193 ölkə tərəfindən ratifikasiya edilmiş UHK demək olar ki, bütün dünyada qəbul edilib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Azərbaycan Respublikasında uşaqlara dövlət qayğısının gücləndirilməsi, uşaq problemlərinə vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının diqqətinin artırılması və ölkənin uşaqlarla bağlı demoqrafik perspektivlərinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə 22 dekabr 2008-ci il tarixli sərəncam imzalamışdır. Sərəncama görə 2009-cu il "Uşaq ili" elan olunmuşdur.

Uşaqların Müdafiəsi Günü 1857-ci ilin iyun ayının ikinci bazar günü Massaçusets ştatının Chelsea şəhərindəki Xilaskarın Universalist Kilsəsinin keşişi Möhtərəm Dr Çarlz Leonard tərəfindən başladı: Leonard uşaqlara və balacalara həsr olunmuş xüsusi xidmət keçirdi. Leonard bu günü Gül Günü adlandırdı, sonradan Çiçək Bazar günü, Uşaq Günü adlandırıldı.

Uşaqların Müdafiəsi Günü ilk dəfə 1920-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyəti tərəfindən 23 aprel tarixi ilə rəsmi olaraq milli bayram elan edilib. Uşaqların Müdafiəsi Günü 1920-ci ildən bəri hökumətin və dövrün qəzetlərinin bunu uşaqlar üçün bir gün elan etməsi ilə milli səviyyədə qeyd olunur. Bununla belə, qərara alındı ki, bu bayramı aydınlaşdırmaq və əsaslandırmaq üçün rəsmi təsdiqə ehtiyac var və rəsmi bəyannamə 1929-cu ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu və Prezidenti Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən milli səviyyədə verildi.

1924-cü ildə ilk dəfə olaraq Uşaqların hüquqlarını təmin edən bəyənnamə qəbul edilmişdir. Bu bəyənnamədə deyilirdi ki, "bəşəriyyət məcburdur ki, uşaqları ən yaxşı şeylərlə təmin etsin". Bu bəyənnaməni qəbul edilməsində ilk işlər Eqlantine Gebb tərəfindən edilmişdir.

Birinci dünya müharibəsinin dəhşətlərinin şahidi olan Eqlantine Gebb müharibənin dəhşətlərindən sarsılaraq uşaqların xüsusi müdafiəyə ehtiyac duyduğlarını anladı. Bacısı Doroti Bakston köməyi ilə 1919-cu ildə, uşaqlara yardım, kömək göstərib, onların müdafiəsini təmin etmək üçün Londonda "uşaqlara yardım fondu"nun əsasını qoydu.

Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü ilk dəfə 1925-ci ildə Cenevrədə Uşaqların Rifahı üzrə Ümumdünya Konfransı zamanı elan edilmişdir. 4 noyabr 1949-cu ildə Moskvada Qadınların Beynəlxalq Demokratik Federasiyası tərəfindən 1 iyun Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü kimi təsis edilmişdir. 1950-ci ildən etibarən bir çox kommunist və post-kommunist ölkələrində 1 iyun Uşaqların Müdafiəsi Günü kimi qeyd olunur.

1954-cü il dekabrın 14-də Hindistan və Uruqvay tərəfindən BMT Baş Assambleyasında bütün ölkələri Ümumdünya Uşaqlar Gününün təsis edilməsinə təşviq etmək, uşaqlar arasında qarşılıqlı mübadilə və anlaşmanı təşviq etmək, uşaqların ideallarını təşviq etmək üçün fəaliyyətə başlamaq üçün birgə qətnamə qəbul edildi.

20 noyabr 1959-cu ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Uşaq Hüquqları Bəyannaməsini qəbul etdi. 20 noyabr 1959-cu il tarixdə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası'nda Uşaq Hüquqları Bəyannaməsini xatırlamaq üçün Ümumdünya Uşaqlar Günü qeyd olunur.

Əlbəttə, bu günlə bağlı mənbələr və məlumatlar boldur, biz də ən zəruri saydıqlarımızı sizlərə çatdırdıq. Sonda hamıya sələnirik: bu gün hələ də uşaqlar döyülür, öldürülür. Uşaqlara qarşı zorakılığa biz qətiyyətlə yox deyirik!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.06.2025)