“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Təbrizdə yaşayan Məryəm Gözəlidir.

Məryəm Gözəli

Təbriz

SEVGİ NƏDİR?

Sevgi nədir, bilirsənmi?!

Quş qanadı, yaz səsidir.

İki ruhun bir ürəkdə,

Çırpınması, əsməsidir.

Sevgi nədir, bilirsənmi?!

Könüllərin coşmasıdır.

Bülbüllərin tər çiçəyə,

Həzin nəğmə qoşmasıdır.

Sevgi nədir, bilirsənmi?!

Odlu yoldur haqqa bağlı.

Sevilənin qəlbi daşdan,

Sevənlərin könlü dağlı.

Sevgi nədir, bilirsənmi?!

Qutsal inam, təməli düz.

Ağlar gözün damcısına,

Sinəsini sərəcək üz.

Sevgi nədir, bilirsənmi?!

Gizli-gizli yada düşmək.

Ya dəlicə bir insanı –

Sevib, yanar oda düşmək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

 (05.02.2025)

Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bəzən dil susar, bədən danışar.

Özünə qarşı deyə bilmədiklərin, dodaqlardan süzülüb gələn, susdurduğun o

kəlimələri bədənin sənin yerinə xatırladar. Və sən ilk başda anlamazsan hər

hücrəndə dəyişən hissləri, səssiz ağrıları.

Zaman keçdikcə o ağrıları hiss etməyə başlarsan. Bədənində başlayan ağrıları, canının yandığını, hər ötən gün artan fiziki əzabı, ruhuna çökən ağırlığı hiss edərsən.

Hər ağrı səni daha da sındırar. Ancaq sən məğlub olmaq istəmirsən. Buna dayanacaq gücə sahib olduğunu düşünərsən. Ancaq bədəninin hər yerində başlayan şiddətli ağrılar, eyni vaxtda qarşılaşdığın fərqli problemlər sənin zəif tərəflərini göstərməyə başlayır. Sən ruhundakı sıxıntılardan qurtulmağa çalışarkən cismin də sənə əzab verməyə başlayır. İndi ruhun və cismin sənə qarşı dayanıb. Ya onların səsinə qulaq asıb kömək edəcəksən, ya da hər ikisi səni tərk edəcək.

Və səndən geriyə qalan sadəcə peşmanlıq hissi olacaq. Nakam qalmış arzular, yarım qalmış məqsəd və hədəflər, arxanda qoyduğun sevdiklərinin yaşla dolu gözləri sənə sadəcə “kaş ki” deməyə imkan verəcək. Və o zaman hər şey üçün çox gec olacaq.

Görməzdən gəldiklərimiz bəzən bizim son şansımız ola bilər. Baxıb da görə bilmədiklərimiz bizə çox bədəllər ödətdi.

İndi sən də baxırsan, ancaq görmək istəmirsən. Sən görmək istəmədikcə bədənindəki ağrılar daha da şiddətlənərək sənə xəbərdarlıq edir. Hər sızıltı, hər acı  səni oyatmaq üçün çağırır. Sən yenə də dözmək istəyirsən. Düşünürsən ki, içimdə basdırmağa çalışsam, hər şey keçib gedəcək. Ancaq ruhun sənə xəbərdarlıq etmişdi -  üzləşməli olduğunu.

Sən üzləşmək istəmədiyin müddətdə daha çox tükənməyə başlayacaqsan. Tükənmiş insan üçün yaşamaq məfhumu heç bir məna kəsb etmir. Tükənmişlik bir son yox, bir dönüş nöqtəsi də ola bilər. Ona görə də hisslərindən qaçmaq əvəzinə onları tanı, adlandır. Özünə bir şans ver. Özünü olduğun kimi qəbul et və özünə sağalmaq üçün bir şans tanı.

Unutma ki, hər çətinlik insanı yenidən var olmağa, həyata fərqli gözlə baxmağa hazırlayır. İndi ağrıların səni məhv etmək yox, güclü etmək istəyir. Sadəcə, özünə qarşı mərhəmətli ol.

Və bu dəfə dözmək üçün yox, sağalmaq üçün davam et.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)

Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Qısa Fikirlər Xəzinəsi rubrikasında bu dəfə ünlü türk şairi Məhməd Akif Ərsoy fikirlərinə yer ayırıb.

Toplayanı, tərcümə və tərtib edəni Cəlal Məmmədovdur.

İmansız olan paslı ürək sinədə yükdür...

***

…Dədən nə türlü yaşarmış... Adamsan, öylə yaşa.

***

Göstər, Allahım, bu millət qurtulur, tək möcüzə:

Bir “utanmaq hissi” ver qaib xəzinəndən bizə!

***

Bir xilas imkanı var: əxlaqımız yüksəlməli!..

***

Ədalət istəyən bir qövmü vurmaq qalibiyyətmi?

***

Məqsəd nə imiş, bilməli dünyaya gəlişdən,

Dünyaya gələn, sanma ki, bir xoş səfər eylər...

***

Bəşəriyyət yeni bir din tanıyıb ilhadı,

Bəşərin hafizəsindən silinir Haqqın adı.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız.

Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.   

Planlaşdırma nədir? Biznesdə ən vacib elementlərdən biri barədə söhbətimizi davam etdiririk.

Bu bölümdə siz kompaniyanızın təklif edəcəyi məhsul və ya xidmət növlərini dəqiq müəyyən etməli və təsvirini verməlisiniz. Burada sizin məhsulun və ya xidmətin istehsalı üçün tələb olunan texnologiyanın bəzi aspektlərini göstərmək lazımdır. Bu hissənin aydın, dəqiq, qeyri-mütəxəssis üçün anlaqlı dildə yazılması vacibdir. Bu bölüm işlənilərkən bir sıra suallara son dərəcə dəqiq cavab vermək lazımdır.

·        Sizin məhsul hansı tələbatları ödəmək üçün nəzərdə tutulub?

·        O nə ilə seçilir, alıcılar onu niyə digər kompaniyaların təklif etdikləri əmtəələrdən  fərqləndirəcək və ona üstünlük verəcəklər?

·        Siz nə üçün bu məhsulu və onun reallaşması üçün bu yeri və bu zamanı seçmisiniz? Onlar sizin üçün nə ilə cəlbedicidir?

·        Əmtəənin həyati dövriyyəsi necədir, başqa sözlə, mənəvi köhnəlmə nə dərəcədə tez baş verəcək?

Əgər sizin biznes-planda yüksək texniki məmulatdan söhbət gedirsə, satışdan sonrakı servis sistemini xarakterizə etməyi unutmayın. Bütövlükdə biznes-planın bu bölümündə alıcıya məmulatı alarkən ona təklif olunan əlavə xidmətlər kompleksini, yəni firmanın buraxdığı əmtəənin başqa firmaların buraxdıqları analoji əmtəələrlə rəqabət mübarizəsində qazandığı əlavə «yardımı» təsvir etməyə çalışın. Çünki Harvard Universitetinin məşhur professoru Teodor Levitt demişkən, «bugünkü rəqabət – firmaların öz zavod və fabriklərində istehsal etdikləri əmtəələrin bir-biri ilə apardıqları rəqabət deyil, onların öz məhsullarını əlavə olaraq qablaşdırma, xidmət, reklam, müştəri konsultasiyaları, maliyyələşdirmə, tədarük xüsusiyyətləri, anbara yığma üzrə xidmətlər və insanların qiymətləndirdiyi digər şeylər arasında gedən rəqabətdir».

Biznes-planın bu bölümünün yekun ştrixləri əmtəənin ehtmal edilən qiyməti, onun istehsal xərcləri və hər əmtəə vahidinin gətirəcəyi gəlirin ölçüsü haqqında məlumatlar məcmusudur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)

İlhamə Məhəmmədqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Onun sadəliyi və səmimiliyi diqqətimi çəkdi. Suallarımı əhatəli, ətraflı cavablandırmaqla özünün istedadlı aktyor olmasını bir daha təsdiqlədi. 

Onu da deyim ki, haqqında söz açdığım Əməkdar artist, "Tərəqqi" medallı aktyor Rauf Ağakişiyev bir çox mükafata layiq görülübdür. Dövlətimizin başçısı cənab İlham Əliyevin imzaladığı Sərəncamla səhnə fəaliyyətinə görə ona Prezident təqaüdü verilibdir.

Söhbət əsnasında öyrəndim ki, Rauf 1972-ci il martın 26-da Sumqayıt şəhərində anadan olub. 1993-cü ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dram-kino aktyorluğu fakültəsinə qəbul edilib və 1997-ci ildə ali təhsilini başa vuraraq, təyinatını H.Ərəblinski adına Sumqayıt Dövlət Musiqili Dram Teatrına alıb. 1988-ci ildən Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Dağıstan Respublikasının Dərbənd şəhərində yeni fəaliyyətə başlayan Əziz Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrına göndərilib. Həmin teatrın ilk pərdəsinin açılışında Vaqif  Əsədovun quruluşunda Hidayət Orucovun "Məhəbbət yaşayır hələ" əsərində Zəfər obrazını oynayıb. İki ildən sonra doğma Sumqayıt teatrına qayıdıb.

İndiyədək yüzə yaxın obrazı səhnədə canlandıran aktyor G.Xuqayevin "Varlı ev"ində Yari, "Ailə"sində Kavril, M.İbrahmovun "Yaxşı adam" əsərində Azər, F.Kərimzadənin "Şah İsmayıl" tamaşasında Sərkərdə, Ə.Haqverdiyevin “Xacəşah” pyesində Cəfərquluxan, C.Cabbarlının "Almaz"ında Əhməd, N.Vəzirovun "Yağışdan çıxdıq, yağmura düşdük"də Qıdı kirvə, A.Məmmədovun "Həmyerlilər" tamaşasında Sığortaçı, İ.Məlikzadənin "Gəl, qohum olaq"da Ədalət, Ə.Əmirlinin "Varlı qadın"da Əlvan, Abdulla Şaiqin "Qaraca qız"da Bəy, A.Babayevin "Xilaskar "əsərində Ədalət, Əvəz Mahmud Lələdağın "Qorxaq" tamaşasında Mahir, "Dağlarda tufan"ında Kazım bəy, Teymur bəy, "Tələ"sində Səfərxan, F.Süleymanovun "Qisas"ında Saleh bəy, Əyyub Qiyasın "Qarışqa yuvası"nda İlqar, "Cəhənnəm ekspresi"ndə Zabit, F.Həsənzadənin "Anası öpməyən qız"da Məhəmməd, H.Ataxanlının "Missiya"sında Milli Qəhrəman Eyvazov, "Xəzinə"sində Nizami və bir çox rolları ilə tamaşaçı qəlbinə yol tapıb. 

Kinofilmlərə və teleseriallara da dəvət alan aktyor maraqlı obrazlar canlandırır. Belə ki, Vahid Mustafayevin "Seçilən" filmində, həmçinin Ramiz Fətəliyevin "Həqiqət anları", rejissor Emil Babayevin "Cinayət və cəsa" sənədli filmində yaxından iştirak edib. Eyni zamanda, istedadlı aktyor və rejissor Şahmar Qəriblinin Lider televiziyasında yayımlanmış "Özümüz bilərik" tele-layihəsində rol alaraq tamaşaçı rəğbəti qazanıb. "Hörümçək toru", "Uçurum", "İmtahan", "Həyat varsa", "İfşa - Çətin hədəf" və digər tele-seriallarda, Xoşbəxt Yusifzadə, Polad Həşimov haqqında və şəhid həkimlərimizə həsr olunan "Şəfadan şəhadətə" və s. filmlərdə aparıcı rollara çəkilib.

O, Sumqayıtın ictimai-siyasi həyatında da fəallıq göstərir. Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının və Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. Qayğıkeş atadır, bir oğlu, bir qızı var. 

Bəs Rauf Ağakişiyevi teatr sahəsinə bağlayan səbəb nə olub? Sualımıza cavab olaraq o, tanınmış rejissor, dramaturq, Əməkdar incəsənət xadimi Ağalar İdrisoğlunun adını çəkdi, yaradıcılığında onun əhəmiyyətli rol oynadığını xüsusilə vurğuladı. Dedi:

-Hələ orta məktəbdə oxuyarkən Ağalar İdrisoğlunun rəhbərliyi ilə "Sehirli yaylıq" tamaşasına baxmışam və sonra onun dəvətilə "28 May" klubunda yerləşən tənqid-təbliğ teatrının üzvü olmuşam. O zamandan teatr sənətinin incəliklərinə yiyələnmişəm. Əsl sənət müəllimim isə Nəsir Sadıqzadə olub. Həsənağa Turabovdan da dərs almışam.

Yaradıcılığının məhsuldar dövrünü yaşayan Rauf Ağakişiyev respublikamızda peşəkar aktyor kimi tanınır və dəyərləndirilir.

Həmsöhbətim Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcovun mədəniyyətimizə göstərdiyi diqqət və qayğısından da danışdı. Dedi:

-Zakir müəllimin cəfakeş ziyalı kimi teatrla maraqlanması, aktyorların sosial-məişət problemlərini həll etməsi, onlara hərtərəfli dəstəyi kollektivin ürəyindən xəbər verir.

Sevimli aktyorumuza yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)

İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi

Bir neçə gündən sonra Beynəlxalq Qadınlar Günüdür. Qadınlara qarşı nəzakət, sevgi və məhəbbətin tərənnümünü ənənəvi hala gətirmiş bayramdır.

Türkiyəli yazar Gökalp qeyd edirdi ki, "Əski irqlərin heç biri türklər qədər qadına haqq verməmiş və sayğı göstərməmişdir.

Türklərdə qadınlara kişilərin yeganə yoldaşı və uşaqlarının anası olmaq kimi mühüm vəzifə qoyulmuşdur. Daha da önəmlisi odur ki, o, Türk Millətinin tək bərəkət qaynağıdır. Hamının baş əydiyi şərəf abidəsidir:

1.) Türklərin ən qədim dastanlarından olan Yaradılış dastanında Yaradana ilham verən qadın “Ağ Ana”dır.

         2.)Bilgə xaqan kitabəsində xaqan xitabını  “Sən, mənim Katun Anam, mənim böyük analarım, xalalarım, şahzadələrim...” sözləri ilə başlayır.

3.) Qədim türk inancına görə “Xan və Xatun” yerin və göyün övladlarıdır. Qadının yeri göyün yeddinci qatındadır.

4.) Türk sivilizasiyasında epik qəhrəmanlar döyüşməyi bacaran, qılıncdan istifadə etməyi yaxşı bilən, əcdadlarının qayğısına qalmağı bacaran qadınlarla evlənmək istəyirlər. 

5.) Qədim türk atalar sözlərinin birində deyirlir: "Birinci sərvət sağlamlıqdır, ikinci sərvət yaxşı qadındır."

6.) Müharibə vaxtı qadınların düşmən əlinə keçməsi böyük ayıb sayılırdı.

7.) Bir qadın yanlış yola getdikdə belə qadını cəzalandırır, onu o yola təhrik edən kişini isə öldürürdülər. Çünki namus sadəcə qadına yüklənmiş məfhum deyildi.

 8.) Başqa bir nəcib səyyah İbn Bəttuta deyir: “Burada mən qərbdə bir vəziyyətin şahidi oldum ki, bu da türklərin öz qadınlarına göstərdiyi hörmət idi. “Burada qadının dəyəri və rütbəsi kişilərdən yüksəkdir”.

 9.) Qədim türklərdə qadın kişinin nə önündə gedirdi, nə də arxasında. Tam yanında həyatda çiyin-çiyinə addım atırdılar.

10.) Altay dağlarının ən uca zirvəsinə “Kadınbaşı” adı verilməklə qadının böyüklüyü yaşadılmışdır.

11.) Bir qadın zorla ərə verilməzdi. Qadından 3 dəfə fikri alınar, sonda rədd edərdisə, ona basqı etmək təcavüz sayılırdı.

12.) Əgər xanın əmrləri yalnız “Xan əmr edir” ifadəsi ilə başlayırdısa, onlar etibarlı sayılmırdı. Orada mütləq “Xan və Xatun əmr edir” yazılmalı idi.

13.) Xanım xarici dövlətlərdən səfirləri qəbul edərkən xanı müşayiət edərdi. Mərasimlərdə və ziyafətlərdə qadınlar xanın solunda oturub siyasi və inzibati vəzifələr haqqında öz fikirlərini bildirirdilər. Məsələn, Böyük Hun imperiyası adından Çinlə ilk sülh müqaviləsini Tanrıkut Mete xanın Katun imzaladı.

Bütün türk qadınları kimi tarixin bütün dövrlərində Azərbaycan qadını da Vətənimizin müdafiəsində yaxından iştirak etmiş, siyasi və dövlət quruculuğu sahəsində əsl vətənpərvərlik nümunələri göstərmişdir. Azərbaycan xalq ədəbiyyatının ən qədim yazılı abidəsi olan “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında Azərbaycan qadınlarının savaş meydanında göstərdiyi şücaət, eyni zamanda Möminə Xatun, Sara Xatun, Nüşabə, Tomris, Nigar, Həcər, Tutu Bikə kimi qəhrəmanlıq nümunəsi olan lider qadınlarımız bunun bariz nümunəsidir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)

Təqdim edir: Nihad Alimoğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu gün sizə “Dünya memarlıq şedevrlərindən” rubrikasında təqdim etdiyim unikal bina İspaniyanın Kataloniya əyalətində, Barselona şəhərində yerləşir. Kasa Battlo (Casa-Batllo) evinin bir adı da Sümüklər evidir. 

Ünvan belədir: Eşample rayonu, Paseo-de-Qrasiya küçəsi, 43. 

Əlbəttə ki, bu gözəlliyi görmək xoşbəxtliyi mənə nəsib olmayıb, amma Barselonaya yerli “Barselona” klubunun Madrid “Real”ı ilə derbisinə getmiş dostum Rövşən Məmmədov mənə ağızdolusu o gözəlliyi vəsf edib. 

Bu ecazkar binanın memarı dünyaşöhrətli memar Antonio Qaudidir. Bina 1877-ci ildə tikilməyə başlanıb, on illər ərzində tikilib, açılışı 1912-ci ildə olub. 

Bina Modernizm və eklektika üslularında inşa olunub. Sahibi toxuculuq maqnatı Jozep Balyo-Kasanovasadır. Hazırda onun nəticə-kötücələrinə məxsusdur bina. 

Hündürlüyü 32 metrdir.

Gözəllikdən zövq alın, gözləriniz gözəlliklərə alışsa həyat sizinçün daha gözəl olar.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)

Mədəniyyət Nazirliyinin Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzi (MEMİM) “Mədəniyyətin pərdəarxası: jurnalistikanın sirləri” adlı yeni layihəyə başlayıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Azərbaycan Milli Mətbuatının 150 illiyinə həsr olunan layihənin məqsədi gənc jurnalistlərin mədəniyyət jurnalistikasına marağını artırmaq, bu istiqamətdə fəaliyyətlərini genişləndirmək və praktiki biliklər qazandırmaqdan ibarətdir. 

“Mədəniyyətin pərdəarxası: jurnalistikanın sirləri” adlı layihənin ilk seminarı Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin dəstəyi ilə martın 4-də “Trend” Beynəlxalq İnformasiya Agentliyinin Mədəniyyət şöbəsinin rəhbəri, “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilən jurnalist Vüqar İmanovun iştirakı ilə həmin muzeydə təşkil olunub. 

Seminarın açılışında MEMİM-in direktor vəzifəsini icra edən Vüqar Hümbətov layihə çərçivəsində uzunmüddətli və peşəkar fəaliyyətləri ilə seçilən, həmçinin mədəniyyət jurnalistikasının inkişafına töhfə verən jurnalistlərin iştirakı ilə seminarların keçiriləcəyindən danışıb. 

Vüqar İmanov sözügedən seminarda müasir texnologiyanın jurnalistika sahəsinə gətirdiyi müsbət və mənfi cəhətlərdən, milli-mənəvi dəyərlərin təbliğində jurnalistikanın əhəmiyyətindən, mədəniyyət jurnalistikasının öyrədici-maarifləndirici xüsusiyyətləri və gənc nəslin əsl peşəkar kimi formalaşmasından, eləcə də sahənin müasir inkişaf istiqamətlərindən söhbət açıb. 

Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Vüqar İmanov Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Fəxri diplomla təltif olunub.

Tədbir zamanı Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin tələbəsi, respublika və beynəlxalq müsabiqələr laureatı Həmayə Baxışova tərəfindən musiqi əsərləri səslənib. 

Rəfiqə Nəsirovanın moderatorluğu ilə baş tutan seminar fikir mübadiləsi formatında keçirilib və Vüqar İmanov auditoriyanı maraqlandıran sualları cavablandırıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)