Super User

Super User

Cümə axşamı, 06 Mart 2025 13:02

NİGAR RƏFİBƏYLİ – Anara məktub

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.

 

608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir:

 

NİGAR RƏFİBƏYLİNİN ANARA MƏKTUBU

 

Anarım!

Səni anadan olduğun gün münasibətilə təbrik edir, bağrıma basır, bərk-bərk öpürəm. 26 il əvvəl sən yox idin, mən tək və kimsəsiz idim. Sonra sən dünyaya gəldin, təsəvvür edə bilməyəcəyin qədər sevinc gətirdin, ümid və məna gətirdin, sağ ol, oğlum, dostum və yoldaşım... Anarım, hərənin bu dünyada bir ehtirası var, mənimki yalnız əməkdir, çox kiçik yaşlarımdan zəhmətə öyrəndiyim üçün işsiz dayana bilmirəm. Ömrümün bir hissəsi yazı masası arxasında qalın-qalın kitabların tərcüməsi, mütaliəsi ilə keçib, zalım ürək vəfasız çıxdıqdan sonra isə mən mətbəxə, piltə başına keçmişəm. Mən havayı çörək yeməmişəm. Əgər paltar təknəsinin arxasında, piltə başında, yaxıd yazı stolumun arxasında ölsəm, özümü ən xoşbəxt adam hesab edərdim. Bu günə qədər heç kəsə yük olmamışam, bu gündən sonra da olmaq istəmirəm. Bu sözlərin səmimi olduğuna inan. Bilmirəm bunları sənə nə münasibətlə yazıram, ancaq üzündə istehzalı təbəssüm görürəm. Əgər yersiz söhbətdirsə, bağışla. Zemfiraya çoxlu salam... Öpürəm bərk-bərk.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

Cümə axşamı, 06 Mart 2025 08:11

Fərman Eyvazlının doğum günüdür

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Elə bircə kitab adı çəkim – “Qaçaq Kərəm”. Təbii ki, mütaliəli hər kəs başa düşdü ki, söhbət Fərman Eyvazlıdan gedir.

Fərman Eyvazlı 6 Mart 1931-ci ildə Qazax rayonunda anadan olub. 1956-cı ildə Moskvadakı Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun məzunu olub. 

 

Ədəbi fəaliyyətə 1950-ci illərdə başlayan yazıçının ilk şeiri ,,İlk Səsim’’, Azərbaycan Gəncləri qəzetində yayımlanmışdır.

1986-cı ildə ,,Drujba Narodov’’ jurnalında baş müxbir, 1961-cı ildə Radio və Televiziya Komitəsində aparıcı kimi çalışmışdır.

1965-ci ildə ,,Azərnəşr’’də tərcüməçi, 1967-ci ildə Azərbaycan Jurnalistlər Birliyində şöbə müdiri olub. 1962-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə, 1970-ci ildə Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinə üzv olmuşdur.

 

Kitabları: 

1. Mən niyə qayıtmadım

2. Qaçaq Kərəm

 

Tərcümə kitabları:

1. N.Nosov. Yamaq

2. Y.Fuçik, B.Silovo. Radistin qutusundan üç Hərf

3. Fateh Niyazi. Üçüncü qız

4. J.Amadu. Su Kinkasın Qeyri-adi alümü

5. Yapon xalq nağıllar

6. B.Rjevski. Heyvanat parkları şahının səhvi

7. Yuqoslaviya hekayələri

8. Ostan Vişnya. Məhşər Günü

9. Vasil Bolşak. Köhnə Azar

 

26 noyabr 1996-cı ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Allah rəhmət eləsin!

Amin!

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

Cümə axşamı, 06 Mart 2025 12:16

Şəhidlər barədə şeirlər – Oruc Soltanov

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Oruc Soltanova həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.

 

ORUC FƏRHAD OĞLU SOLTANOV

(01.01.1999.-15.10.2020.)

 

 Kürdəmirin Sovla kəndindən olan, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin  əsgəri, Qarabağ uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi 

 

 

 ORUC

 

Necə də şirinmiş, İlahi, vətən,

Vətən daşı olmaz hər yoldan ötən.

Qarabağ uğrunda savaş zamanı

Tanıdıq nə qədər igid cavanı.

 

Ölümün üzünə onlar dik baxdı,

Mərdlər sayəsində üzümüz ağdı.

Vətən darda olsa oğullar gülməz,

Onların hünəri tərifə gəlməz.

 

Oruc da vətənin cəsur övladı,

İgid qəhrəmantək çağrılır adı.

Sovlada böyüyüb yaşa dolmuşdu,

Qeyrətli, cəngavər igid olmuşdu.

 

Vardı kəndlərində xətir-hörməti,

Hamıya xoş idi  sözü-söhbəti.

Vaxt gəldi, orduya xidmətə getdi,

Vətənə qürurla xidmətin etdi.

 

Əsgərlik necə də şərəfli yoldu,

Mahir  bir nişançı- snayper oldu.

Xidmətin bitirib, qayıtdı geri,

Başından çıxmadı  hərbinin sehri.

 

Haqq işi uğrunda başladı savaş,

Düşmənin başına yağırdı od, daş.

Oruc da yazıldı yenə orduma,

Zəfərlər yaraşır ana yurduma.

 

Nə qədər düşməni məhv etdi Oruc,

Necə də qoçaqmış, igidmiş Oruc.

Füzuli uğrunda döyüş vaxtında

Yaralandı – bu da varmış baxtında.

 

Yara ağır oldu, sağalmaz oldu,

Əlacsız həkimin gözləri doldu.

Yağılar məhv olsun, gəlsin lənətə,

Oruc şəhid oldu, köçdü cənnətə.

 

Oruc, arzuların açıbdır güllər,

Artıq əsir deyil  xarı bülbüllər.

Qarabağ ömürlük azad olubdr,

Erməni xülyası bərbad olubdur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 

Kanadanın Monreal şəhərində fəaliyyət göstərən Kvebek Azərbaycanlıları Assosiasiyası və Monreal Kanada-Azərbaycan Cəmiyyəti Xocalı soyqırımının 33-cü ildönümü ilə əlaqədar kanadalı parlamentarilərə məktub ünvanlayıblar.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, məktubda Xocalı faciəsi ilə bağlı ətraflı məlumat verilib. Bildirilib ki, 1992-ci il fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan silahlı qüvvələri Xankəndi şəhərində yerləşən 366-cı motoatıcı alayın dəstəyi ilə üç tərəfdən Xocalıya hücum edərək yüzlərlə mülki şəxsi qətlə yetirib. Bu dəhşətli faciədən 33 il ötməsinə baxmayaraq, Xocalı soyqırımı müasir tariximizin ən qaranlıq səhifələrindən biri olaraq qalması diqqətə çatdırılıb.

Xocalı soyqırımının günahkarlarının cəzalandırılmasının və bu faciənin rəsmi tanınmasının mühüm məsələlərdən biri olduğu bildirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 

“Azərbaycan Nəşriyyatlar Assosiasiyası” İctimai Birliyi (ANAİB) idarə heyətinin sədri Şəmil Sadiq Ailə Qadın Uşaq Problemləri Üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradova ilə görüşüb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına İctimai Birlikdən verilən məlumata görə, görüşdə ANAİB idarə heyətinin üzvləri – “Ağıllı bala” nəşriyyatının direktoru Fatimə Alxaz, “XAN Nəşriyyatı”nın direktoru Səbuhi Şahmursoy, “Parlaq İmzalar” nəşriyyatının direktoru Nurman Tariq, ANAİB-in koordinatoru Səma Məstəliyeva da iştirak ediblər.

Tərəflər cəmiyyətin sosial problemlərinin işıqlandırılması və həlli istiqamətində birgə layihələrin həyata keçirilməsi barədə söhbət edib, hazırda gündəmdə olan kitablarda yaş senzinin göstərilməsi mövzusunda müzakirə aparıblar.

Nəticədə, yaş məhdudiyyətinin daha çox uşaq kitablarına aid olağı ilə bağlı razılığıa gəlinib. Digər bədii kitablara isə yalnız zəruri olduğu təqdirdə yaş məhdudiyyəti qoyulacağı bildirilib.

Görüş zamanı ANAİB-in təşkil edəcəyi IV Uşaq Kitab Festivalı ilə bağlı da fikir mübadiləsi aparılıb. Festivalın Gənclər və İdman Nazirliyi, Ailə Qadın Uşaq Problemləri Dövlət Komitəsi və ANAİB-in təşkilatçılığı ilə keçirilməsinə qərar verilib.

Bundan başqa, görüşdə ANAİB adından Himayəçilər Birliyinin yaradılması haqqında fikir də səsləndirilib.

Görüş müzakirələrlə davam edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

BƏƏ-nin Şarcə televiziya kanalında yayımlanan “Rihləti” proqramında Raşid əl-Xəzrəcinin təqdimatında Azərbaycanın turizm imkanları barədə film nümayiş olunub.

 

AzərTAC telekanala istinadla xəbər verir ki, filmdə Azərbaycanın turizm imkanları, mətbəxi, təbiəti, milli musiqisi, habelə qədim tarixi abidələrindən bəhs edilib. Ekran əsərində, həmçinin Qız qalasının tarixinə toxunulur, onun Bakının əsas rəmzlərindən olduğu diqqətə çatdırılıb.

 

Eyni zamanda, filmdə Şahdağ turizm mərkəzində yaradılan şərait tamaşaçılara göstərilib. Ekran əsəri kanalın sosial şəbəkə hesablarında da yayımlanıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığında fəaliyyət göstərən Britaniya Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin (BAC) rəhbəri Fəridə Pənahovanın təşəbbüsü ilə cəmiyyət adından ölkə parlamentinin 650 nəfər üzvünə və Xarici İşlər Nazirliyinə Xocalı soyqırımının 33-cü ildönümü ilə bağlı məktub ünvanlanıb. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, məktubda 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıda baş vermiş soyqırımı haqqında ətraflı məlumat verilib, beynəlxalq ictimaiyyətə və Britaniya Parlamentinə faciənin tanınması və ədalətin bərqərar olması üçün çağırış edilib. Xocalı faciəsi XX əsrin ən dəhşətli soyqırımlarından biri kimi tarixə düşdüyü vurğulanıb. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən törədilmiş bu qətliam nəticəsində 613 günahsız insan, o cümlədən 106 qadın, 63 uşaq və 70 yaşlı amansızcasına qətlə yetirib, 1275 nəfər əsir götürülüb, 150 nəfərin taleyi isə hələ də naməlum olaraq qalıb. Şahid ifadələri, beynəlxalq hesabatlar və müstəqil araşdırmalar bu hadisənin insanlığa qarşı ağır cinayət olduğunu təsdiqləyib. Bu çərçivədə Britaniya Azərbaycanlıları Cəmiyyəti (BAC) beynəlxalq ictimaiyyətə, xüsusilə də Britaniya Parlamentinə Xocalı soyqırımının tanınması, 26 fevral tarixinin Xocalını Anım Günü elan olunması kimi çağırışları edilib.

 

Britaniya Azərbaycanlıları Cəmiyyətindən Xocalı faciəsinin tanınması və Azərbaycanın haqlı mövqeyinin beynəlxalq arenada daha geniş təbliği istiqamətində fəaliyyətini bundan sonra da davam etdirəcəyini bildirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 

 Leyla Səfərova, "Ədəbiyyat və incəsənət"

 

Ötən gün- 5 mart tarixində Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Bakı Musiqi Akademiyası ilə əməkdaşlıq çərçivəsində nəşr etdirdiyi “Türkdilli Ölkələrin Milli Musiqi Alətləri”adlı kitabın təqdimat mərasimi keçirilib.

Türk dünyası incəsənətinə dəyərli bir töhfə olacaq bu kitabın təqdimat mərasimi Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində baş tutub. Kitabın təqdimatında Azərbaycan Respublikasında akkreditə olunmuş diplomatik korpusun nümayəndələri, deputatlar, incəsənət və mədəniyyət sahəsinin tanınmış simaları, KİV agentliklərinin əməkdaşları və başqaları iştirak edirdilər.

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun növbəti genişmiqyaslı layihəsi olan "Türk dilli ölkələrin milli musiqi alətləri" kitabı 6 türk ölkəsinin alimlərinin, incəsənətşünasları və musiqiçilərinin birgə əməyinin nəticəsidir. Təqdim olunmuş nəşrdə çoxsaylı elmi mənbələrə əsasən türkdilli xalqlar arasında ən geniş yayılmış yüzdən çox ənənəvi musiqi aləti haqqında geniş informasiya verilir. Atlas musiqişünaslar, musiqiçilər, folklorçular, orqanoloqlar üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Təqdimat mərasimində Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktotı Raimkulova çıxış edib. Çıxışın mətnini diqqətinizə çatdırırıq:

 

- Əziz tədbir iştirakçıları, hörmətli xanımlar və cənablar!

Hər birinizi Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Bakı Musiqi Akademiyası ilə birgə əməkdaşlığı çərçivəsində nəşr edilən “Türkdilli Ölkələrin Milli Musiqi Alətləri” kitabının təqdimat mərasimində salamlayıram.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsü, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə DövlətBaşçılarının dəstəyi ilə yaradılan Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Türk ölkələrinin zəngin mədəniyyətinin və irsinin, çoxəsrlik tarixinin qorunması, beynəlxalq aləmdə təbliği və gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində fəaliyyət göstərir. Fondun növbəti layihəsinin təqdimat mərasimi başlamazdan əvvəl qısaca demək istəyirəm ki, 2024-cü il təşkilat üçün böyük uğurlar ilə yadda qaldı.

Öncə Fondun Şurası haqqında məlumat vermək istəyirəm. Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Nizamnaməsinə uyğun olaraq, Fondun Şurası – ali nəzarət orqanıdır və üzvləri mədəniyyət nazirlərinin səviyyəsində təsdiq olunub.Keçən il, təşkilatımızın Nizamnaməsinə əsasən, Fondun fəaliyyətində ilk dəfə olaraq Azərbaycanda, Fondun mənzil qərargahında, Türk ölkələrinin mədəniyyət nazirlərinin iştirakı ilə təşkilatınilk Şura iclasını keçirdik.

Bu kontekstə Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinə Fondun fəaliyyətində fəal iştirakına, beynəlxalq layihələrdə dəstəyinə və təşkilatımızın işinə verdiyi töhfələrə görə xüsusi təşəkkürümüzü bildiririk.2025-ci ildə isə Fondun Şurasına Qazaxıstan Respublikası sədrlik edir. Cari ilin fevral ayında, nazirlərin iştirakı ilə Astanada uğurla Fondunikinci Şura iclasını keçirdik.

Fondun 2024-cü il üzrə iş planında 25 layihə təsdiqlənmişdi, lakin Fond tərəfindən bərpa və muzeyləşdirmə, elmi və maarifləndirmə, təhsil, mədəniyyət və incəsənət, o cümlədən yaradıcılıq sahələrində 75-dən çox genişmiqyaslı layihə icra edildi.Xatırlatmaq istərdim ki, 2023-cü ildə Türk Dövlətləri Təşkilatının 10-cu Zirvə Toplantısından sonra biz yeni strateji fəaliyyət mərhələsinə qədəm qoymuşuq.Astanada keçirilən Zirvə Toplantısının bəyannaməsində verilən tapşırıqlara uyğun olaraq, ötən il biz Bişkekdə Alıkul Osmonovun ev-muzeyinin bərpası və muzeyləşdirilməsi işlərini uğurla başa çatdırdıq.

”Türk Dünyasına baxış – 2040” və «TURKTIME» strateji sənədlərinə əsaslanaraq, biz Türk mədəni irsinin çoxdilli Kataloqunu çapa hazırlayırıq.

Bu Kataloq, yaxın illərdə Türk irsinin rəqəmsal platformasının yaradılmasında təməl olacaq.

Bundan başqa təşkilatımız Beşinci Dünya Köçəri Oyunlarına dəstək verərək, biz yenə də qədim mədəniyyətimizi ictimaiyyətə təqdim etdi.

Qardaş təşkilatlarla əməkdaşlıq baxımından da ötən il bizim üçün uğurlu oldu. Belə ki, Türk Dövlətləri Təşkilatı, TÜRKSOY və Türk Akademiyası kimi qardaş təşkilatlarla əməkdaşlıq edərək, biz “Türk dünyasının tarixi və mədəni irsinin öyrənilməsi və qorunub saxlanması – UNESCO nöqteyi-nəzərindən” mövzusundabeynəlxalq konfrans keçirdik. Bu tədbir, 2025-ci ilin «Anev - Türk Dünyasının Mədəniyyət Paytaxtı» elan edilməsi münasibətilə Türkmənistanın Anev şəhərində keçirilmişdir. Həmçinin, «Qədim Anev Mədəniyyəti» mövzusunda beynəlxalq konfrans təşkil olunmuşdur.

UNESCO ilə əlaqəli biz Türk ölkələrin qeyri-maddi mədəni irsinin çoxmillətli nominasiya layihələrinin koordinasiyasına başlamışıq. Hazırda biz üzv ölkələrlə "Qurama" (Kurak, Kurok, Kırk yama) və "Alpamıs" dastanı üçün çoxmillətli nominasiya təqdimatı üzərində işləyirik

Türkiyənin İstanbul şəhərində və Qazaxıstanın Tanbalı və Kulan bölgələrində, türk mədəni irsinin idarə edilməsi üzrə təhsil proqramları həyata keçirilib və həftəlik təcrübə proqramları həyata keçirdik.

Eyni zamanda FondAzərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası Dövlət Xidməti ilə birgə  Azərbaycanın ayrılmaz parçası olan tarixi Qarabağ bölgəsinin Füzuli şəhərində yerləşən 18-ci əsrə aid Qoçəhmədli məscidinin bərpası yönündə hazırlıq işlərinə başlamışdır.

«Türk dünyasının görkəmli şəxsiyyətləri», «Türk dünyasının ədəbi inciləri», «Türk dünyasının elmi inciləri», adlı yeni kitab seriyalarından isə indiyədək 18 kitab nəşr etdik.

Eyni zamanda, biz media fəaliyyətimizi də davam etdiririk. YouTube-da yerləşdirdiyimiz TurkDiscovery kanalımız yüksək keyfiyyətli məzmunu ilə izləyici auditoriyasını cəlb edib.

Keçən ilin nəticələrinə əsasən, bu kanal 85 yeni videonu tamaşaçıların ixtiyarına verib, bu çarxlara, 3 600 000 baxış və kanal olaraq 20 000-dən çox daimi izləyici qazanmışıq.

UNESCO 2024-2025 illərini Mahmud Qaşqarinin «Divani lugat at-türk» əsərinin yubileyinə həsr edib. Bu təşəbbüsə dəstək olaraq, Biz Bişkekdə beynəlxalq sərginin açılışını keçirdik, hazırda sərgi Qazaxıstandadır və 2025-ci il ərzində Türk dünyasınındigər ölkələrində təqdim olunacaq.

Ötən il noyabrda Qırğızıstanın Bişkek şəhərində keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçıları 11-ci Zirvə Toplantısında Fondun fəaliyyəti və əldə etdiyi uğurlar xüsusilə Qırğızıstanın Prezidenti cənab Sadır Japarov tərəfindən yüksək qiymətləndirildi.Həmçinin, Zirvə Toplantısında, Özbəkistan Respublikasının Prezidenti, hörmətli cənab Şavkat Mirziyoyev öz çıxışında Fondumuza tamhüquqlu üzv olmaq üçün hazır olduğunu ifadə etdi.

Bundan əlavə, Türkmənistan dövləti, təşkilatımıza müşahidəçi dövlət kimi qoşulmağa hazır olduğunu bildirən diplomatik nota təqdim edib.

Ötən ili biz Türk dünyasının və ümumilikdə dünya mədəniyyət irsinin qiymətli incisi olan «Divani-lüğat at-türk»ün 950 illiyinə həsr olunmuş genişmiqyaslı sərgi və beynəlxalq konfransın keçirilməsi ilə başa çatdırdıq.13 dekabr 2024-cü ildə, Fransanın Paris şəhərində, UNESCO-nun mənzil qərargahında keçirilən bu konfransda Fond, Fransada akkreditə olunmuş Türk dövlətlərinin səfirlərini, UNESCO üzrə milli komissiyaların baş katiblərini və Türk dövlətlərinin UNESCO-dakı daimi nümayəndələri, həmçinin Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə, Özbəkistan, Türkmənistan, Macarıstan və digər ölkələrdən görkəmli alimləri bir araya gətirdi.

Tədbirdə UNESCO-nun və digər beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri, eləcə də Türk dünyasının ziyalıları da iştirak etdi. 

Bütün bunlar təşkilat olaraq gördüyümüz işlərin az bir hissəsi qısa icmalı idi. İndi isə sizlərə təqdim olunan kitab haqqında fikirlərimi bölüşmək istəyirəm.

«Türkdilli Ölkələrin Milli Musiqi Alətləri» kitabı Fondun növbəti genişmiqyaslı layihəsidir.

Vurğulamaq istəyirəm ki, bu layihənin həyata keçirilməsinə 2023-cü ildə başlanılıb və keçən il Fondun tam dəstəyi ilə nəşr işıq üzü görüb. Bu münasibətlə, Fondun dəstəyi ilə bu musiqi atlasının nəşrinə öz töhfələrini verən hər kəsə, xüsusilə də Fondun birinci prezidenti və layihə rəhbəri, millət vəkili Günay Əfəndiyevaya, Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, SSRİ və Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, professor Fərhad Bədəlbəyliyə və Akademiyanın bütün kollektivinə dərin təşəkkürümü bildirirəm. Bu kitab, 6 Türk dövlətinin alimlərinin, sənətşünaslarının və musiqiçilərinin birgə əməyinin nəticəsidir. Kitab oxuculara Türk dünyasının musiqi alətlərinin mahiyyətini oxuculara açır və onlara əhatəli biliklər qazandırır. Gələcəkdə musiqişünaslar bu əsəri ensiklopediyaya çevirməyi təklif edirlər.

Bu dəyərli işə öz töhfələrini verən bütün redaktorlar, layihə koordinatorları və redaksiya heyətinin üzvlərinə dərin təşəkkürümü bildirirəm.

Xüsusilə, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan ədəbiyyatı Muzeyində təqdimatın keçirilməsində dəstək göstərən görkəmli elm xadimi, Milli məclisin sədr müavini, akademik Rafael Hüseynova dərindən minnətdaram.

Sonda vurğulamaq istəyirəm ki, bizim üçün bu təqdimat yalnız Türk dünyasının mədəni irsinin daha dərindən öyrənilməsi və qorunması yolunda atdığımız addımlardan biridir.

Hər kəsə diqqət və iştirak üçün təşəkkür edirəm.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

Üzümüzə gələn ay – aprelin 5-də İsveçrənin Cenevrə şəhərində Azərbaycan milli rəqsləri üzrə ustad dərsləri təşkil olunacaq.

 

Dərslər İsveçrə Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının üzvü Mariya Xan-Xoyskaya Martinyolinin rəhbəri olduğu “İRS” rəqs qrupunun təşkilatçılığı, Azərbaycandan dəvət olunmuş rəqqas Firuz Əlövsətovun iştirakı ilə baş tutacaq.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, dərslər böyüklər və 6 yaşdan yuxarı uşaqlar üçün nəzərdə tutulur. Birinci dərsdə iştirakçılara “Naz eləmə”, ikinci dərsdə isə Azərbaycan mədəni irsinə dərin kök salmış “Yallı” rəqsi öyrədiləcək.

Azərbaycan dilində keçiriləcək ustad dərsləri iştirakçılar üçün ingilis və fransız dillərinə də tərcümə ediləcək.

 

Sözügedən ustad dərsləri ilə bağlı İsveçrə mediasında da məlumat paylaşılıb:

https://www.associationakhtar.com/avenir

https://www.geneve.ch/agenda/journee-decouverte-danses-azerbaidjan

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Deyir ki,- “Məni ciddi bir insan kimi tanıyırlar. Hətta bəziləri- O, çox sərt danışır- söyləyirlər. Heç də sərt danışmıram, sadəcə düşündüyümü deyirəm. İkiüzlülük mənim əqidəmə ziddir. İkiüzlülər hər zaman olub. Bəzi insanlar iradəli, güclü deyil, zəif tərəfləri var. Bəzən qorxaraq, çəkinərək hamının üzünə gülmək məcburiyyətində qalırlar. Amma ikiüzlü olmaq özü də bir bacarıqdır. Fəqət, o cür insanlar hələ özlərini cəmiyyətdə tapmayanlardır. Bəzən özü o sifətlərin içində itib batır, yəqin özünə sual verir ki, hansı mənəm?! Bütün ortamlarda özünü yaxşı hiss edir. Lakin birdən ayılır ki, heç kim onu adam yerinə qoymur, heç kimdir. Həyatda elə ən qorxulu şey də budur. Hamının sevimlisi olmaq arzusu, hamının xoşuna gəlmək istəyi düşüklükdür.”

 

Allah ondan heç nəyi əsirgəməyib. Qadın gözəlliyi, istedad və cəsarət. Mərd xanımdır, sözünü deməyi bacarır. Özünə və başqalarına qarşı çox tələbkardır. Bəstəkardır, xeyli mahnılar bəstələyib, onlar əsasən estrada janrındadırlar...

 

Haqqında söhbət açdığım Gövhər Həsən- Zadə 1969-cu ildə Bakıda dünyaya gəlib. Atası, mərhum Sudef Həsənov bir vaxtlar Azərbaycan Elmlər Akademiyası Respublika Təcili Məlumat Xidmətinin rəisi vəzifəsində çalışıb, anası isə filoloqdur. Sözsüz ki, bu vəhdətdən dünyaya gələn Gövhər xanım istedadsız ola bilməzdi. Gövhər xanım 1976-cı ildə Bakı şəhər M. Rahim adına 7 saylı orta məktəbin birinci sinfinə,1977-ci ildə isə Səbail rayonundakı 2 saylı yeddiillik musiqi məktəbinin fortepiano sinfinə müsabiqəsiz daxil olub. 1984-cü ildə orta məktəbin 8-ci sinfini, musiqi məktəbinin 7-ci sinfini fərqlənmə ilə bitirərək elə həmin ildə də Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Kollecinin musiqi nəzəriyyəsi və tarixi fakültəsinə qəbul olunub. İlk bəstəkarlıq dərslərini Əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar Leonid Vaynşteyndən alıb. 1988-ci ildə təhsilini fərqlənmə ilə başa vuraraq Üzeyir Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyasının Bəstəkarlıq fakültəsinə daxil olub. Ali və peşəkar təhsilini Xalq artisti, professor Cövdət Hacıyevin sinfində alaraq, 1993-cü ildə həmin təhsil ocağını bitirib.

 

“Musiqimizdə, ifaçılıq sənətində o qədər eybəcərliklər var ki, bu səbəbdən Bədii Şuranın yaradılmasına ehtiyac duyuldu və ATV-də yaratdıq. Şuranın müzakirə obyekti isə Azərbaycan dili oldu. Azərbaycan dilinə, sənətinə, musiqisinə və dövlətçiliyinə qulluq etmək üçün nə lazımdırsa, onları mükəmməl şəkildə, efir vasitəsi ilə təqdim etmək şuranın əsas prioriteti oldu. Televiziya məkanında uşaqlar üçün proqramlar olsa da, yeniyetmələr üçün verilişlər yoxdur. Çalışacağıq ki, onların maraq dairəsində keyfiyyətli və baxımlı verilişlər də yayımlansın.”- söyləyir.

 

1993-cü ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəvəti ilə Heydər Əliyev Sarayında bədii rəhbər və rejissor vəzifəsinə təyin edilib və 3 aprel 2001-ci ildə Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının sərəncamı ilə M. Şəhriyar adına Bakı Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru vəzifəsinə təyin olunub.

 

Gövhər Həsən-Zadə inzibati işlə bərabər peşəkar yaradıcılıq ilə də məşğul olub. 1993-cü ildən fəaliyyət göstərən ümumrespublika gənc estrada musiqisi ifaçılarının "Zirvəyə doğru" müsabiqəsinin yaradıcısı və bədii rəhbəridir. O, böyük simfonik orkestr üçün poema, simfoniya, fortepiano və orkestr üçün konsert, skripka və orkestr üçün konsert, simli kvartet və kvintet, fortepiano və skripka alətləri üçün prelüd, sonata və bir çox klassik janrda yazılmış 50-yə yaxın əsərin və 300-ə yaxın mahnının, eləcə də Azərbaycan Respublikası Gənclərinin Himni, "Olimpiada yolları" himni, "Biz varıq” adlı BMT Azərbaycan nümayəndəliyi üçün himn, "Sən qalib gələcəksən", "Sən azərbaycanlısan" kimi layihələrin müəllifidir...

 

Onu bu gün televiziyalarımızı başına götürən şou proqramlar çox narahat edir. Bu bayağı verilişlərdə aparılan söhbətlərə dözümsüz yanaşır.

 

Deyir ki,- “Niyə efirlərdə sadə adamların, eləcə də məşhurların şəxsi həyatları ortalığa çıxarılır? Guya kiminsə şəxsi həyatını açıb-ağardanda nə olur? Üstündən 3-5 ay keçəndən sonra dalaşanlar yenidən barışırlar. Camaatın hissiyatı ilə niyə oynayırlar bilmirəm. Doğrudur, populyar insanların həyatı hər zaman maraqlı olur. Onların böyük eyiblərini sosiallaşdırmağa çalışırlar. Amma başa düşmürlər ki, onun eybini efirə çıxarıb müzakirə edəndə, onun tamaşaçısını incidirlər, pərt edirlər. Məgər hamının nəsli-kökü təmizdir? Ailə qurduğumuz şəxslərin ailələrində, dost-tanışımızların arasında nankor, nanəcib adam yoxdurmu? Təbii ki, var və bu, bizim eyibimizdir. Elə bir eyib ki, hamıda var. Bunu o zaman sosiallaşdıra bilərik ki, ona yardımımız, köməyimiz dəysin.”

 

2008-ci ildə Azərbaycanı ilk dəfə təmsil olunduğu Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində "Day After Day" mahnısının müəllifi və kompozisiyanın bədii rəhbəridir. 2013-cü ildə isə Türkviziya Mahnı Müsabiqəsinda yenə də Azərbaycanı ilk dəfə təmsil edərək "Yaşa" mahnısının müəllifi və kompozisiyanın bədii rəhbəri kimi, 24 türkdilli ölkələr arasında birinciliyi ölkəmizə qazandırıb. Bu günə qədər Azərbaycan musiqiçiləri ilə bərabər Türkiyə, ABŞ və Avropada fəaliyyət göstərən Zərrin Özər, Mustafa Ceceli, Nilufer, "İn-Grid", MİŞA, Pınar Aylin, Bengü, "Studio-A", Kaan Yalçın, Kanun Yıldırım, Zeliha Sunal, Barrbaros, Meyra, Ayla İşıl, Senem və bir çox peşəkar müsiqiçilər və yaradıcı kollektivlərlə çalışmışdır. Hal-hazırda "Azərbaycan professional mahnı janrının yaranmasının tarixi aspekti" mövzusunda elmi iş və iki cildlik kitab üzərində çalışır. Üzeyir Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyasının dissertantıdır. 2006-cı ildə "Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti" fəxri adına layiq görülüb. Eyni zamanda "Azad Azərbaycan" Teleradio və Yayım Şirkətinin Bədii Şurasının üzvüdür. 2021-ci ildən "Müəllif Hüquqları Uğrunda" İctimai Birliyin sədridir və Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin "Sərhədçi" Mədəniyyət Mərkəzi rəisinin müavini və mədəniyyət-təminat şöbəsinin rəisi vəzifəsində çalışır...

 

Göründüyü kimi, Gövhər Həsən-Zadə sıradan bir bəstəkar deyil, o, öz sahəsində mükəmməl təhsil alan bəstəkarlardandır. Necə deyərlər, sənətini akademik səviyyədə bilən insanlardandır. İstedadla təhsilin vəhdəti isə xarüqələr yaradır...

 

Din, fəlsəfə, mistika ilə dərindən maraqlanır. Bu mövularda xeyli kitablar da oxuyub. “Məsələn, din mənim üçün ciddi elmdir. Ən mürəkkəb sualların cavabını İslam dinində tapıram. Doğrudur, İslam elmini tam anlamağa ömür yetməz. Amma çalışıram ki, hökm və adətlərinə riayət edim.”- dilə gətirir.

 

Deyir ki,- “Səmimi olmağım, çox hallarda başa düşülməməyim həyatıma problem yaradır. Bunu gizlətmirəm. İllər mənə onu öyrətdi ki, hər kəsə etibar etmək olmaz və çalışmaq lazımdır ki, cəmiyyətə axıra qədər açıq olmayasan, özünü bədniyyət adamlardan gözləməlisən. Mən tənhalığa həmişə nifrət etmişəm. Amma həyat elə gətirdi ki, çətin də olsa, bunu özüm seçmişəm. Cəmiyyətdə məni başa düşən, fikirlərimi bölüşənlər yoxdursa, deməli, təkəm, bura aid deyiləm. Başqa necə ola bilər? Söykənə biləcəyim insanlar illərlə azaldılar və mən də özümə qapandım. Bunun səbəblərindən biri də atamı itirməyim oldu. Ondan sonra dünyanın faniliyini dərk elədim. Anladım ki, bu dünya nə əvvəldir, nə son...”

 

Bəli, haqqında söhbət açdığım Gövhər Həsən-Zadə gözəl xanımlardan biridir. Martın 6-sı onun növbəti ad günüdür. Bu münasibətlə Gövhər xanımı təbrik edir, yaradıcılıq uğurları arzulayıram.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.