Super User
Bu gün “Özünü kəşf et” adlı ustad dərsi təşkil olunacaq
YARAT Müasir İncəsənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə reallaşan “Özünü kəşf et” layihəsi çərçivəsində ustad dərsləri davam edir. Layihənin növbəti ustad dərsi bu gün - aprelin 5-də “Düşüncələrlə baş-başa” adlı mövzuya həsr olunacaq.
Dərslər zamanı hər bir iştirakçı kətan üzərində akril boyalarla rəsm çəkməklə öz yaradıcılığını üzə çıxaracaq və bədii təxəyyülünü inkişaf etdirmək imkanı əldə edəcək.
XX-XXI əsrlər Azərbaycan Rəngkarlığı Muzeyində reallaşacaq dərslərə 16 yaşdan yuxarı hər kəs qatıla bilər.
Qeydiyyat çərşənbə axşamı və bazar günü saat 11:00-dan 18:00-dək aparılır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
“Perik düşmüş nəğmələrim ağrıyır...” – Cəmil Cəmilbəylinin şeirləri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə “Biri ikisində” layihəsində bu gün növbədə debüt vaxtıdır, Cəmil Cəmilbəylinin şeirləri ilə tanışlıqdır.
DEBÜT
Cəmil CƏMİLBƏYLİ
***
Həm öyrətdik, həm öyrənib dərs aldıq,
Gedənlər də, qalanlar da sağ olsun.
Şirin-şəkər nağıllara inandıq,
Doğrular da, yalanlar da sağ olsun.
Gül arzular, gül ümidin üzən çox,
Gül üstündə titrəyən çox, əsən çox.
Taledi də, inciyən çox, küsən çox,
Açanlar da, solanlar da sağ olsun.
Kim nə bilir, nə yolunuq, nə köçün,
Ya savabın, ya xeyirin, ya suçun.
O dünyada bizə düşən pay üçün
"Xeyir-dua qılanlar da sağ olsun".
***
Dərdin alım, gileylənsə, incimə,
Ürəyimdə nə qəmlərim ağrıyır.
Həsrətinlə toxuduğun, hördüyün
Naxışlarım, ilmələrim ağrıyır.
Ha axtarsın, ha arasın gözlərim,
Öz yolunda itkin düşüb izlərim.
Dodağımda köz-köz olmuş sözlərim,
Külə dönmüş kəlmələrim ağrıyır.
Bir zamanlar şən səsinlə güllənən,
Gahdan coşub, gah durulub lillənən,
Gah kamanda, gah da tarda dillənən
Perik düşmüş nəğmələrim ağrıyır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
Bu gün “Jizel” baleti oynanılacaq
Bəli, bu gün dünya baletində “Jizel” repertuardan düşmək bilmir. Sevindirici haldır ki, Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında da “Jizel” oynanılır və bu gün teatrda balet növbəti dəfə nümayiş olunacaq.
Səhnə əsrində rolları Əməkdar artistlər Nigar İbrahimova, Makar Ferştandt, teatrın solistləri Timur Oduşev, Samirə Məmmədova ifa edəcəklər.
Klassik balet sənətinin ən dəyərli nümunələrindən olan səhnə əsəri dirijor Orxan Həşimov tərəfindən idarə olunacaq.
Biletlər teatrın kassası ilə yanaşı, şəhərin bütün kassalarından və iticket.az saytından əldə etmək olar.
Bəs sonrakı günlərdə Opera və Balet Teatrı tamaşaçılarını nə ilə sevindirəcək?
Repertuarı təqdim edirik.
5 aprel – “Jizel” (balet)
8 aprel – “Bohema” (opera)
9 aprel – “Çəkməli pişik” (opera)
12 aprel – “Orfey və Evridika” (opera-balet)
15 aprel –“Natəvan” (opera)
16 aprel –“Dahi hekayəçi” (balet)
23 aprel – “Yeddi gözəl” (balet)
26 aprel – “Arşın mal alan” (musiqili komediya)
29 aprel – Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının buraxılış konserti.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
Hansı şərtlər daxilində hərəkət etməlisiniz?
Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucuları üçün “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini təqdim edir. Bu dəfə o, varlanmaq üçün uğur formulunu açıqlayır. Bu gün uğur şərtləri barədə danışacağıq.
Bu şərtlər daxilində fəaliyyət faydalı olar
- Şəxsi və professional keyfiyyətlər texniki və maliyyə köməyi göstərmək imkanı ilə yanaşı partnyorluğun müvəffəqiyyətini müəyyən edir.
- Öz işçilərinizi diqqət və səylə toplayın. İşə götürməzdən qabaq onlardan məhz nə gözlədiyinizi müəyyən edin. Sizə öyrənməyi bacaran, öz səlahiyyətləri çərçivəsində müxtəlif tapşırıqları yerinə yetirə bilən işçilər lazımdır.
- Əməkhaqqının səviyyəsi vəzifənin vaciblik dərəcəsi və əmək təcrübəsinin qiymətləndirmə kriteriyalarından istifadə etməklə müəyyən edilir.
Əksər vəzifə və məşğulluq tipləri üçün qanun tərəfindən təyin edilmiş minimal əməkhaqqı dərəcəsi olduğundan, əmək haqqının real həcmi sizin məramlarınızla işçinin gözlədikləri arasında orta qiymətə bərabər olmalıdır.
- İşçilərdən gələn qarət və israfçılıq təhlükçəsi ən müvəffəq biznesi belə dağıda bilər. Onun qabağını almaq üçün siz etibarlı fiziki mühafizə sistemi qurmalısınız. Necə olursa olsun, işəgötürmə zamanı işçilərin ətraflı, diqqətlə öyrənilməsi cinayətlərdən qorunmaq üçün ən yaxşı təminatdır.
- İstehsalat binaları və avadanlıqla bağlı hər şey müəyyən edildikdən sonra siz ən azı bir il müddətinə əməliyyat xərclərinizin ödənilməsi üçün kifayət qədər pul vəsaitinizin olması barədə əsaslı şəkildə düşünməlisiniz.
Biznesdə uğursuzluğun əsas səbəblərindən biri start kapitalının kifayət qədər olmamasıdır. Odur ki, biznesin həyata keçirilməsi prosesi ərzində maliyyə tələbatını qiymətləndirmək üçün siz partnyorlarınızla birgə hesablamalar üzərində diqqətlə işləməlisiniz.
- Öz şəxsi vəsaitlərinizin cəlb olunması çox zaman sizin biznesinizin maliyyələşdirilməsində ilk addımdır. Faktiki olaraq, bu sizin öz şəxsi işinizə nə dərəcədə ciddi yanaşdığınızı göstərir. Sizin öz şəxsi pullarınızla riskə getməyiniz digərlərini də sizin biznesə isvestisiyalar qoymağın məqsədəuyğun olmasına əmin edir. Şübhəsiz, əsas maliyyələşdirmə mənbələri isə banklardır. Digər maliyyələşdirmə mənbələri – kommersiya-maliyyə kompaniyaları, regional inkişaf proqramlarını təmin edən kompaniyalar, sığota kompaniyalarıdır. Əmtəə krediti, qiymətli kağızların emissiyası, lizinq isə borc vəsaitinin cəlbedilmə variantlarıdır.
- Kredit almaq üçün öncə özünüzə üç sual verməlisiniz: «Kreditdən necə istifadə edəcəksiniz?», «Hansı həcm borc vəsaitinə sizin həqiqətən ehtiyacınız var», «Krediti necə qaytaracaqsınız?».
- Unutmayın, marketinq sizin biznesin ən vacib təşkilatlanma alətidir. Marketinqin dörd əsas aspekti mövcuddur:
- məhsul: satdığınız əmtəə və ya xidmət;
- qiymət: öz əmtəəniz və ya xidmətiniz müqabilində aldığınız pul;
- irəliləmə: sizin bazarda özünüzü təqdim etdiyiniz üsullar – siz kimsiniz, nəçisiniz və haradasınız;
- təminat: sizin malı istehlakçıya çatdıran kanallar.
Aydındır ki, marketinq sadəcə reklam və satışdan başqa digər xeyli şeyi əhatə edir. Məsələn, marketinqin əsas hissəsinə sizin müştərilərin öyrənilməsi prosesi daxildir.
Onlar nə istəyirlər?
Onlar özlərinə nəyi rəva görə bilərlər?
Onlar nə düşünürlər?
Sizin sualları anlamaq və formalaşdırmaq qabiliyyətiniz və həmin sualların cavablarını təcrübədə tətbiq etməyiniz biznesdə uğlur qazanmağınızda başlıca rol oynayır.
- Bazar payının və bazar potensialının müəyyən edilmə prinsipləri də çox vacibdir. İlk olaraq öz istekhlakçınızı (kim) və bazarın həcmini (nə qədər) müəyyən edin. Bu, bazarın ümumi potensialıdır. Rəqiblərinizin sayı və gücünü bildikdə və onlardan ala biləcəyiniz bazar payını qiymətləndirdikdən sonra siz konkret olaraq öz müəssisəniz üçün bazar potensialını almış olacaqsınız.
- Sizin biznesin artım templəri sizin reklam kampaniyasını nə dərəcədə yaxşı planlaşdırıb həyata keçirmənizdən asılıdır. Bu, sizin kampaniyanın imicini formalaşdıran əsas faktorlardan olduğundan, reklam kampaniyası yaxşı planlaşdırılmalı və maliyyə resursları ilə təmin edilməlidir. Sizə effektiv reklam strategiyasının işlənib hazırlanmasında kömək edəcək yerli reklam agentliyini dərhal müəyyənləşdirməli və onunla əlaqəyə girməlisiniz.
- Biznesin həyata keçirilməsi üçün yer seçiminə sərf etdiyiniz vaxt və səylər sizin işinizin uğur və ya iflasını birbaşa təmin etmiş ola bilər. Biznesin həyata keçirilmə yerini seçərkən siz sahənin xüsusiyyətləri, potensial bazar, əlçatan işçi qüvvəsi, rəqiblərin sayı və gücü kimi amilləri nəzərə almalısınız.
Biz bəzi şərtlərə baxdıq. Artıq siz müstəqil hazırlığı bitirmisiniz, biznes-planı işləyib hazırlamısınız, harada (hansı sahədə) işləyəcəyinizi bilirsiniz, nə qədər pul lazım olacağını hesablamısınız, siz öz işçiləriniz, tədarükçüləriniz və bazar imkanlarınız haqqında zəruri informasiyaya maliksiniz. Planlarınızın mütləq obyektiv kənar qiymətə ehtiyacı var. Kənar obyektiv qiymətləndirmə üçün regionunzdakı ekspertlərlə əlaqəyə girin. Qərarınızda əmin olduqdan sonra işə başlayın. Uğur mütləq sizi tapacaq!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
Beynəlxalq İqtisadi Forumda Qarabağda yaradılan investisiya mühitindən danışılacaq
Bu il sentyabrın 5-7-də Polşanın Karpaç şəhərində bu ölkənin Şərqi Araşdırmalar İnstitutu tərəfindən Beynəlxalq İqtisadi Forum keçiriləcək.
Bu barədə İqtisadi Elmi-Tədqiqat İnstitutunun İdarə Heyətinin sədri Mahir Hümbətov ötən ilin yekunları və qarşıdakı hədəflərə bağlı keçirdiyi mətbuat konfransında deyib.
Bildirilib ki, forumda İqtisadi Elmi-Tədqiqat İnstitutunun nümayəndələri iştirak edəcək. Forumda ölkəmizin işğaldan azad edilmiş ərazilərində quruculuq işləri və yaradılan investisiya mühitindən bəhs olunacaq.
Şəkildə: Karpaç şəhəri
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
“Duymazsan qədrini, gecikər ömür...” - Güneyli şair Yalçın Türkayın şeirləri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güneydən gələn səslər rubrikasında Güney Azərbaycan təmsilçimiz Əli Çağla sizləri Yalçın Türkayın şeirləri ilə tanış edir.
Yalçın Türkay1981-ci ildə Təbriz şəhərində doğulmuşdur. 2002-ci ildən ədəbiyyata marağını göstərib şeirlər yazmağa başlamışdır. “Sancı” dərgisinin yazıçılar heyyətində çalışmışdır. Onun “Qızı mücahidlər” və “Popcorn yeyən ənqa quşları” adında şeirlər kitabı çap olunmuşdur.
Onun şeirləri antologiya kitablarında və müxtəlif dərgilərdə çapa buraxılmışdır. O, Əli Səmid Kür, MirƏli Seyidov, Nəbi Xəzri, Əli Kərim, Paşa Qəlbinur, F. M. Dostoyevski, Cabir Novruz, Xəlil Rza Ulutürkün kitablarını Güney Azərbaycanda çapa yetirmişdir.
ÖLÜMƏ DAYİR BİLDİRİŞ
Hadisədən neçə mənzil uzaqda
Əlləri ciblərində,
Yüyürürdü usu pərişan!!
Bir təkcə getdiyi yolu duyurdu -
Bir də yalnızlığını...
Gərgin idi – didərgin idi
Yol uzunu birbaşa durmadan yüyürürdü -
Yüyürürdü - dururdu;
Dururdu və göy üzünə baxıb gülürdü!!
Hadisə baş vermədən,
Baş alıb yola çıxdı...
O yola çıxdığında ölüm evinə girdi!
O yola çıxdığında ölüm evini yıxdı!
Hadisədən neçə mənzil uzaqda
Əlləri ciblərində
Yüyürürdü usu pərişan...
Yüyürürdü özündən,
Yüyürürdü ölümdən,
Ölümdən yüyürürdü
Ölümə doğru...
ANATOMİK DÜNYA GÖRÜŞÜ
Biraz göylərdən danış!
Biraz da,
Məhəbbətin muzikal dünyasından!
Başqa şeydən danışma -
Qulağının içində yeriyirik göylərin...
Azacıq göy üzündə
Uçan quşları düşün...
Bir də ki, ağacların fəlsəfi düşünməsin!
Ayaqların üstündə gəzən adamlara bax!
Nifrətdən –
Dərddən iraq,
Gözlərinin içində yeriyirik göylərin...
DÜŞÜNMƏK AĞRIMIZ BİZİM...
Sezmək zorunda
Olmamağımız üzrə,
Düşünməyin -
“Baş ağrı”-sına dəyməz-”dir(liyini)”
Başa düşüb - düşərkən
Gündəm həyatın
Ənənəvi gedişatına qoşulduq!
İşsiz ikən düşünmək
“Elə bətər bir iş deyil”-diri
Iliyimizlə mənimsədiyimiz üzdən
Proses keçirə biləcəyimiz açıdan
Fəlsəfəni fantastik”-dir” düşünüb,
Səhər-səhər yola düşdük.
Uğur qazanacağımızı inanaraq
Alışaraq, yanaraq...
Bir də -
Yandığımız ucbatından
Yanmağımızı anaraq
Səhər- səhər yola düşdük...
Səhər-səhər yürüşdük...
...İşsiz ikən düşünmək
“Elə bətər bir işdə deyil”-diri
Düşünərək yürüşdük!
Başımızın ağrımasını
Tənimizin ağrımamasına
Tərcih bilərəkdən
Bilərəkdən
Əkdən
Dən...
GÜNƏŞ BATARKƏN – YALNIZLAŞAN YAŞAM
Axşam bürküsündə yalnız qaldıqda
Sonsuz macəralar həndəvərində
Keçir yüz illiyin xatirələri
Ayağın altından addım ataraq.
Duymazsan qədrini, gecikər ömür,
“Yalnızlıq” ansızın anlam taparaq.
Günəş up-uzaqda bir daha batar,
Şübhə ilə,
Kölgəndən uzaqlaşarsan!
Buludsuz göylərin (indiki “anı”)
Dibindən ahəstə-ahəstə keçər!
Günəş up-uzaqda bir daha batar,
Sən isə bir daha yalnızlaşarsan!
Sən isə bir daha yalnız yaşarsan!!...
AĞAC YUXUSUNUN KƏPƏNƏK YOZUMU
Kəpənəklər həyatı düşünməsəydilərsə,
-Qaranlıqda itənlər-
Gündüzü güdməz idi!
Çünki günəş göylərdə
Kəpənəkdir -
Düşünür, yanır,
Ağacların yuxu görməsində!..
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
İran, hara kimi gedəcəksən axı?
Sirr deyil ki, bu gün İranla münasibətlər gündəm təşkil edir. “Ədəbiyyat və incəsənət” aktual mövzulara nüfuz edərək bu mövzu barədə danışmaqda davam edir.
Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsində böyük Zəfərini həzm edə bilməyən İran heç cür sakitləşmək bilmir. Qələbədən ötən müddət ərzində hər gün demək olar ki, İranın təxribatları ilə üzləşirik. Ermənistanla münasibətləri hər addımda dərinləşdirən Tehran rejimi Azərbaycana qarşı təhdidlərini, hədələrini son vaxtlar daha da artırıb. Bu təhdidlərin son günlər açıq müstəviyə keçməsi isə İranın məqsədlərinin nə qədər çirkin olduğunu bir daha göstərir.
***
İran Vətən Müharibəsindən əvvəl Ermənistana siyasi, hərbi və iqtisadi dəstək göstərdiyini sirr kimi saxlamağa çalışırdı. Amma müharibədən sonra bu dəstəyini nümayişkəranə şəkildə həyata keçirməyə başlayıb. Molla rejimi gah İrəvanı pulsuz silahlarla təchiz edir, gah Ermənistanın sərhədlərini "qırmızı xətti" adlandırır, gah konsulluq açır, gah da Azərbaycanı təhdid edən videolar hazırlayır.
***
Son iki həftə ərzində İranın Ermənistana dəstəyi, Azərbaycana isə təhdid xarakterli davranışları daha da intensivləşib.
Məsələn, martın 11-də İrana məxsus hərbi təyyarə Azərbaycan-İran dövlət sərhədi boyunca, Zəngilan rayonu istiqamətindən Biləsuvar rayonu istiqamətinə və geriyə doğru uçuş həyata keçirib. Azərbaycan təxribatla əlaqədar İran tərəfinə nota təqdim edib.
Buna baxmayaraq, rəsmi Tehran təxribat xarakterli addımlarına digər formalarda davam edib. Artıq bir neçə gündür ki, SEPAH-a bağlı Teleqram kanalları Azərbaycanı böyük müharibə ilə hədələyir, təhdid xarakterli animasiyalar yayımlayır. İran İslam Keşikçiləri Korpusuna (SEPAH) yaxın media qurumlarının yayımladığı son təhdid videosunda PUA-ların Araz çayını keçərək Azərbaycana hücum etməsi öz əksini tapıb. Həmçinin İranın şimal-qərb sərhədlərində yaranan gərginlik səbəbindən ordu və SEPAH-ın hava hücumundan müdafiə və raket bölmələrinin hazırlıq səviyyəsinə yüksəldildiyi bildirilir. Ermənistanın İran PUA-larına müşahidə aparmaq və məlumat toplamaq üçün hava məkanını açdığı barədə məlumat da yayılıb.
Rejim o qədər azğınlaşıb ki, Azərbaycan ədəbiyyatını, mədəni dəyərlərini belə şübhə altına alır. Son dövrlər dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin fars olduğunu, onun ölkəmizlə heç bir bağının olmadığını iddia etməyə başlayıblar. Bundan başqa, İran rejiminin nəzarəti altında olan media orqanlarının rəhbərləri siyasi etikaya da məhəl qoymurlar. Onlar Azərbaycanın Ali siyasi rəhbərliyində təmsil olunan şəxsləri təhdid edir, etik normaları aşan fikirlər səsləndirirlər.
İran Ermənistana hərbi dəstək verməklə yanaşı siyasi cəhəddən də onu tək buraxmır. Tehranın Bakıya qarşı təhdidlərinin intensivləşdiyi dövrdə İran xarici işlər nazirliyinin siyasi məsələlər üzrə müavini Əli Bagiri Kaninin Ermənistana səfəri xüsusilə diqqət çəkir.
Avropa İttifaqı missiyasının regiona yerləşməsinə etiraz etməyən İran, Kaninin dili ilə yalnız bölgə ölkələrinin təhlükəsizliklə bağlı qarant olduğu barədə mesaj verib. Amma Kani görmür ki, Avropa İttifaqı missiyasının tərkibində bir nəfər belə bölgə ölkəsinin nümayəndəsi yoxdur. Missiya İranı sanksiyalar altında boğan Qərb dövlətlərinin hərbçiləri, kəşfiyyatçıları tərəfindən təşkil olunub. Göründüyü kimi, riyakar İran hakimiyyəti gün keçdikcə həm Ermənistana dəstəyinin, həm də Azərbaycana qarşı təhdid ritorikasının dozasını artırır.
***
Tehranın bu oyununun mərkəzində isə Azərbaycanın maraqlarının neytrallaşdırılması dayanır. Çünki İran Cənubi Qafqazda çıxılmaz vəziyyətdədir. Vətən Müharibəsindən sonra bölgədə yaranan yeni reallıqlar Tehranın yuxusuna haram qatıb. Bu gün regionun əsas gündəmi Zəngəzur dəhlizi məsələsidir. Azərbaycan bu məsələdə qəti mövqe nümayiş etdirir. Paralel olaraq, Tehran bölgədə həm dini, həm iqtisadi, həm də siyasi təsirini itirir. İranın həm Cənubi Qafqazda, həm də digər regionlarda təsir gücünü itirməsi, İnqilab Keşikçiləri Korpusu (SEPAH), və rejimin digər hərbi-siyasi strukturlarını hiddətləndirir. Çünki mollalar uzun illər özlərini bölgənin ağası hesab ediblər.
Hazırda hərtərəfli sıxışdırılan dini rejim xarici düşmən axtarır. Öz hərbi-siyasi resurslarını Azərbaycanın maraqları ilə mübarizəyə yönəldiblər. Amma Azərbaycanla birbaşa hərbi toqquşmadan çəkinirlər. Bu səbəbdən bölgəyə təsir etmək üçün Azərbaycana düşmən olan Ermənistanı silahlandırır, İrəvana hərtərəfli dəstək göstərir. Hədəfi isə Ermənistanı maşa kimi istifadə etməklə Azərbaycanı məqsədlərindən daşındırmaqdır, Zəngəzur dəhlizi layihəsinin reallaşmasına mane olmaqdır. Son günlər İranın Ermənistana hərbi-siyasi dəstəyini artırması bunun sübutudur. Görünür, Azərbaycanla Ermənistan arasında növbəti hərbi toqquşma baş verərsə, İran açıq şəkildə İrəvanın tərəfində gərginliyə müdaxilə edəcək.
Hadisələrin gedişi göstərir ki, Cənubi Qafqazda mövqelərini itirən İran, tarixinin ən uğursuz siyasi gedişlərini edir. Çünki İranın daxilindəki vəziyyət də rejimin başına bəla olub.
***
Məlumdur ki, İran uzun illərdir nüvə proqramına görə beynəlxalq sanksiyalar altındadır. Son aylar isə həm nüvə proqramına, həm də Moskvanı PUA ilə təmin etdiyi üçün daha da sıxışdırılır. Rusiya-Ukraya müharibəsində Moskvanı PUA ilə təmin etməsi isə İranın imicini sıfıra endirib. Mollar rejimi bu addımına görə də yeni sanksiyalarla üzləşir. Nəticədə son dövrlər ölkə daxilində iqtisadi vəziyyət daha da ağırlaşıb. Əhali aylardır dini rejimə qarşı aksiyalar təşkil edir, siyasi hakimiyyətin dəyişməsini istəyir.
Etiraz aksiyaların davam etdiyi bir dövrdə molla rejiminin daxilində ciddi parçalanmanın baş verdiyi müşahidə olunur. Parçalanmanın mərkəzində dini rejiminin dayağı olan SEPAH-ın dayanması xüsusilə diqqət çəkir. "Iran International" saytı tərəfindən açıqlanan 44 səhifəlik sənəddə İran rejimi daxilində gərginliyin pik həddə çatdığı öz əksini tapıb. İş o yerə çatıb ki, SEPAH daxilində bir qrup general Ali lider Ayətullah Əli Xamneyini öldürmək üçün planlar qurublar. Amma onların planı martın 17-də buna cəhd də ifşa olunub. Məlumdur ki, SEPAH birbaşa Əli Xamneyiyə tabe olan hərbiləşdirilmiş qurumdur. SEPAH-ın generallarını belə İran prezidenti deyil, Əli Xamneyi təyin edir. Həmin generallar birbaşa Əli Xamneyinin tapşırığı əsasında ölkə daxilindəki etirazları qəddarlıqla yatırmaqla məşğuldurlar. Bu səbəbdən İranın əksər şəhərlərində etirazçıların əsas hədəfi SEPAH qərargahları olur.
Görünür, rejim daxilindəki gərginlik o qədər artıb ki, Xamneyinin özünün rütbə verdiyi generallar onu öldürməyə cəhd göstərir.
SEPAH daxilindəki parçalanma İran hakimiyyəti üçün ciddi siqnaldır. Çünki təşkilatın əlində ciddi maliyyə resursları, iri banklar və daşınmaz əmlaklar var. Təşkilat demək olar ki, İran iqtisadiyyatının yarıdan çoxuna nəzarət edir. Belə bir qurum daxilində baş verən parçalanma İran hakimiyyətinin sonunu gətirə bilər. Ehtimal etmək olar ki, Əli Xamneyiyə sui-qəsd hazırlayan SEPAH generallarının hamısı ifşa olunmayıb. Onların hakimiyyəti ələ keçirmək üçün yeni cəhdlər göstərə biləcəyini proqnozlaşdırmaq olar.
***
Rəmsi Bakı həm İranın daxilini, həm də Azərbaycanla bağlı atdığı hərbi-siyasi addımları diqqətlə izləyir. Vəziyyətdən asılılı olaraq, İranın bütün təxribatçı davranışlarına adekvat cavab veriləcək. Çünki rəsmi Bakı bütün addımlarını beynəlxalq hüquqa və üçtərəfli bəyanatlara uyğun tənzimləyir. Azərbaycanın da Ermənistandan tələbi öhtəlikləri ilə bağlıdır. Bu səbəbdən Tehran Bakı-İrəvan hərbi-siyasi qarşıdurmasına müdaxilə edərsə, Azərbaycanı müttəffiqləri də hərtərəfli dəstəkləyəcək. Hadisələrin gedişi göstərir ki, həm daxili parçalanma, həm də xarici təzyiqlər molla rejiminin sonunu yaxınlaşdırır. Azərbaycanla hərbi qarşıdurma isə İran rejiminin sonu olar.
Bu zaman İrana üç tərəfdən - Azərbaycan Respublikası, Cənubi Azərbaycanda yaşayan 40 milyon həmyerlimiz və müttəfiqlərimiz tərəfindən ağır zərbə vurulacaq. Bununla da həddini aşan İran viran olacaq, mollalar isə Arazda oğulacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
Bakıda Tolstoy və Dostoyevski barədə sərgi açılıb
Aprelin 4-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində rus ədəbiyyatının iki klassikinin yaradıcılıq əlaqələrinə həsr edilmiş “Baş tutmayan böyük görüş. Tolstoy və Dostoyevski” adlı sərginin açılışı olub. Sərgini Bakıdakı Rus Evi təşkil edib.
Təşkilatçının yaydığı məlumata görə, sərgidə L.N.Tolstoy Dövlət Muzeyi fondunun materialları, V.İ.Dal adına Rusiya Dövlət Tarix Muzeyinin fotoşəkilləri, habelə Rusiya Dövlət Kitabxanasının fondundan məktub təqdim olunub.
L.N.Tolstoy Dövlət Muzeyinin elmi işçisi Yelizaveta Alekseyeva qeyd edib ki, bu sərgi Lev Nikolayeviç Tolstoyun və Fyodor Dostoyevskinin baş tutmayan şəxsi görüşündən bəhs edir. “Biz sərgidə bu paradoksu təhlil etməyə, ziyarətçilərin diqqətinə iki böyük yazıçı arasında qiyabi ünsiyyəti çatdırmağa çalışdıq”, -deyə o əlavə edib.
Yazıçıların həyata qarşılıqlı və birmənalı olmayan baxışı, onların eyni suallara cavablar axtarması, müasirləri tərəfindən onların yaxınlığının qavranılması məsələlərinin təqdimatı sərginin əsas qayəsidir. Layihənin məqsədi sərgiyə gələnlərin özlərinin seçim etməsi və iki dahi yazıçının qiyabi dialoqunun tarixi ilə bağlı öz fikirlərini bildirməsidir.
L.N.Tolstoy və F. Dostoyevski eyni dövrdə yaşayıb, yaradıb və vahid zaman kəsiyində həqiqət axtarışında olublar. Onlar bir-birinin yaradıcılıq yenilikləri ilə yaxından maraqlanıb və uğurlarına seviniblər. Onların hər biri öz müasirinin əsərlərini həyəcanla mütaliə edib, təkrar oxuyub və sitatlar gətirib, qarşı tərəflə qiyabi dialoq aparıb.
Yazıçıların ortaq dostları və tanışları olub. Onlar öz əsərlərini eyni jurnallarda dərc elətdirib, lakin tanışlıqları olmayıb və yazışma aparmayıb, hərçənd bir-biri ilə görüşməyi arzulayıblar. Məhz bu paradoks rus ədəbiyyatının qızıl dövrünün indiyədək açmağa cəhd edilən sirrlərindən biri olub.
Layihə başa çatdıqdan sonra sərgi Bakıdakı Rus Evinə təhvil veriləcək.
Qeyd edək ki, Bakıdakı Rus Evi və Azərbaycan Dillər Universitetinin iştirakı ilə “Rus dili millətin mədəniyyət kodu və millətlərarası ünsiyyət vasitəsi kimi” layihəsinin təşkilatçıları qismində Kinofestivallar və Beynəlxalq Proqramlar Mərkəzi, Moskvadakı L.N.Tolstoy Dövlət Muzeyi, “KinoFokus” kompaniyası çıxış edirlər. Layihə mədəni təşəbbüslər üzrə Prezident Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
Beynəlxalq Uşaq Kitabı gününə LitResin 10 ən populyar uşaq kitabı reytinqi və yaxud, Ekzüperini və Mark Tveni üstələyən Abqaryan
Növbəti dəfə Beynəlxalq Uşaq Kitabı günü qeyd edildi. Həmin gün bütün dünyada balaca oxucular, onlara yönəli kitablar aktual oldu, kitab təqdimatları, uşaq yazarları ilə görüşlər, müsabiqə və festivallar geniş vüsət aldı. O cümlədən, ölkəmizdə də 2-ci Uşaq Kitabları Festivalı keçirilməsi gündəmdədir. Beynəlxalq Uşaq Kitabı günündə diqqət çəkən bir cəhət də müxtəlif səviyyədə uşaq kitabları reytinqlərinin təqdim edilməsidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının diqqətini Postsovet məkanının ən böyük kitab satışı platforması olan LitRes-də hazırlanmış və Postsovet məkanının ən böyük informasiya agentliyi olan TASS tərəfindən yayılmış “10 ən populyar uşaq kitabı” reytinqi cəlb edib.
Bəli, sirr deyil ki, indi işğalçı müharibəyə imza atan Rusiyanın beynəlxalq imici xeyli sarsılıb, ayrı-ayrı məqamlarda ruslar onsuz da dünyaya çıxış imkanlarının məhdudiyyəti şəraitində saman çöpündən yapışıbmış kimi hansısa kart-blanş saydıqları xırdalıqlara əl atırlar. Məhz elə bu sarıdan düşündük ki, bu reytinqdə ruslar ədalətli, sülhsevər əsərlərə üstünlük verərək, guya öz şər rollarını danmış olacaqlar, yaxud da, ümumiyyətlə, əsl obyektiv mövqe tutacaq, oxucularını düşünüb həqiqətən də dünya uşaq ədəbiyyatı şedevrlərinin adlarını sadalayacaqlar.
Beləliklə böyük nağılçı Hans Xristian Andersonun doğum günü münasibəti ilə elan edilmiş Beynəlxalq Uşaq Kitabı günündən bir gün sonra LitRes kompaniyalar qrupunun şef-redaktoru Yekaterina Pisaryevanın başçılığı altında hazırlanmış Top-10-a nəzər salaq.
1.
Məşhur İsveç uşaq yazarı, “Balaca və damda yaşayan Karlsson” kimi kult əsərin müəllifi Astrid Lindqrenin “Mio, mənim Miom!” əsərinin reytinqə başçılıq etməsi təbiidir, dedikcə müdrikcəsinə yazılan və xeyir qüvvələrin tərənnümünə həsr edilmiş populyar əsərin liderliyi şübhə doğurmaya bilər. Ögey valideyinləri ilə bomboz Stokholmda yaşayan balaca Bosse bir gün içərisində Cin olan butılka tapır, Cin onu uzaq Arzular ölkəsinə aparır. Orada Bosse doğma atası ilə - Kralla tanış olur. Məlum olur ki, Bossenin əsl adı Miodur, o, sehirli krallığın şahzadəsidir. Məhz Mio əhalini qorxu işində saxlayan, uşaqları oğurlayan qaniçən, əzazil Kato adlı cəngavərdən qisas almalıdır...
Bu nağılı Lindqren 1954-cü ildə yazıb, tədqiqatçıların fikrincə, cəngavər Kato obrazı Adolf Hitlerin prototipidir.
Yeri gəlmişkən, indiki dövrümüzdə Coan Roulinq məhz bu əsərin təsiri ilə “Harri Potter” əsərini yazıb. Harri Potter Mionun yeni şəkildəyişməsidir.
2.
Nikolay Kunun “Qədim Yunanıstanın mifləri və əfsanələri” kitabı sırada ikinci dayanır. 1914-cü ildə yazılan və məktəblərdə tədris olunan bu əsər məşhur antik qəhrəmanlar barədəki bütün əfsanələri və mifləri bir yerə topladığı üçün çox oxunaqlıdır, uşaqların oxumasına dəyər. Üstəlik, kitabda “Odisseya” və “İlliada”dan fraqmentlər, arqonavtların macəraları da yer alıb.
3.
Çarlz Dikkens, “Oliver Tvistin macəraları”. Söz ola bilməz, uşaqlığımızda ən çox oxuduğumuz əsərlərdən biri, bəlkə də birincisi. Doğuş zamanı anasını itirən, yetimçiliklə böyüyən, yeniyetmə ikən kimsəsiz uşaqların quldur dəstəsinə düşən Oliver özü də istəmədən quldurluqla məşğul olur. Zaman keçir və məlum olur ki, o, kimsəsiz və səfil uşaq deyil, böyük bir sərvətin varisidir. Düzlük və təmizlik imtahanlarından çıxan, əksər halda nümunəvi davranış sərgiləyən Oliveri sonda həyatın təltif etməsi əlbəttə ki, Xeyirin Şər üzərində qələbəsini ehtiva edir.
4.
Qriqoriy Osterin “Ziyanverici məsləhətlər”i. Özünü necə aparmaq barədə möcüzəli kitab. Məşhur yazıçı nadinc, sözə baxmayan uşaqların ümumiləşdirilmiş obrazını yaradır, onların əsas xüsusiyyəti hər şeyi əksinə eləməkdir. Ona görə də əsərdə poetik nümumələr yumor janrında elə gözəl verilir ki, uşaqlar oxuyub bəhrələnirlər, nadinclər isə utanıb düzəlməyə çalışırlar.
5.
Ulf Stark, “Sevgi barədə kişik povest”. Fred adlı bir oğlan Elza adlı qıza – sinif yoldaşına vurulur. Amma cəsarəti çatmır qıza yaxınlaşmağa. Belədə, Fred atasının obrazı ilə danışmağa, ondan məsləhət istəməyə başlayır. Bu o dövrdür ki, İkinci dünya müharibəsi dünyanı öz ağuşuna alıb. Təzada bir baxın: Fredin atası cəbhədə qorxu bilmədən döyüşür, qəhrəmanlıq göstərir, Fred özü isə bir qıza ürəyini açmağa qorxur. Atasının obrazı ilə söhbətləşməsi Fredi dəyişir, onda özünəgüvən yaradır. Həqiqətən də, uşaqlar müəyyən müddətə kimi mütləq valideyinlərinin dəstəyi ilə yaşamalıdırlar.
6.
Mariya Parr, “Vaflidən ürək”. Müasir Norveç yazıçısı bu əsərini çox gənc ikən, cəmi 24 yaşında yazıb. Kitab onlarca xarici dilə çevrilib, onu hər yerdə oxuyur və bəyənirlər. Bu əsər 9 yaşlı Trillenin və rəfiqəsi Lennin hər dəfə çətin vəziyyətlərə düşmələrindən və bu vəziyyətlərdən bacarıqla çıxmalarından bəhs edir.
9.
Biz bütün onluğu təftiş etməyəcəyik. 9-cu pilləyə keçirik. Təbii ki, bir rus nəşrinin təşkil etdiyi reytinqə rus yazıçısının salınması da təəccüblü deyil, bunu qüsur da saymaq olmaz. Aleksandr Volkovun “Zümrüd şəhərin sehirkarı” nağılı həqiqətən də zamanında çox sevilib və oxunub. Elli Smit, onun dostu, Totoşka adlı danışan it, Qorxaq Şir, Dəmir Drovosek və Straşila – obrazlar çox canlı və maraqlıdırlar, uşaqlar 1939-cu ildə yazılan, 1959 və 1973-cü illərdə təkrar çap edilən bu nağıldan faydalı çox şey götürə bilirlər.
Bəs davamız nə ilədir?
10.
Onluğun onuncu pilləsini Narine Abqaryanın “Mnayunya” kitabı zəbt edib. Təsəvvür edin ki, LitRes keçən il də uşaq kitablarının reytinqinə bu üzdəniraq müəllifi və onun əsərini salmışdı. Bir dəfə təsadüf ola bilər, ancaq ikinci dəfəki artıq zərurətdir.
Ən qatı ədədbiyyatçılardan sual etsək ki, belə müəllif eşitmisinizmi, bir ağızdan “yox” deyəcəklər əlbəttə. Bəs onda bu erməni qadın yazar hardan zühur edib ki, belə bir nüfuzlu reytinqdə yer tutub?
Siz LitResin təqdimatına bir baxın: “Narine Abqaryan onun ürəyinə əziz olan Ermənistan barədə, insan xeyirxahlığı barədə, hər şeyin daha yaxşı olacağına inam barədə yazır. Onun qəhrəmanı Manyunya və Nra dünyanı tanımaq istəyən iki rəfiqədirlər. Onlar həyatı daha maraqlı edən nadinclikləri də bilirlər, həyatı daha mükəmməl edən aqillikləri də...”
Bu isə Yekaterina Pisarevanın yazının əvvəlindəki təqdimat yazısından fraqment: “Məşhur klassik kitablarla, dünyaşöhrətli yazarların adları ilə yanaşı onluqda müasirlərimiz, hazırkı bestsellerlərin müəllifləri də yer alıb. Onlardan birini mütləq qeyd edək, Narine Abqaryanın olduqca maraqlı və cəlbedici “Mnayunya” kitabını...”
Həqiqətən də söz tapa bilmirik.
Onu da deyək ki, Abqaryanın onluqda açıq-aşkar yamaq olması sezildiyi kimi, onun kimin yerini zəbt etməsi də açıq-aşkar sezilir. Bu reytinqin səkkiz təmsilçisi azacıq fərqlərlə başqa – digər nəşrlərin reytinqlərində də yer alıb. Aleksandr Volkovun “Zümrüd şəhərin sehirkarı” və Narine Abqaryanın “Mnayunya”sı olsun ki, Mark Tvenin dünyaca məşhur “Tom Soyyerin macəraları” əsərinin, eləcə də digər dünya şedevrinin – Antuan de Sent Ekzüperinin “Balaca şahzadə”sinin yerini zəbt ediblər. Görkəmli Amerika yazıçısını reytinqə salmayan ruslar hazırda onlara qarşı koalisiyanın başında dayanan bir ölkədən acıq çıxırmışlar kimi öz acizliklərini göstərirlər. Dahi fransız yazarını da ruslar saya almırlar, faktdır. Amma dahilərin yerinə rus yazarı salmaqları anlaşılandır, erməninin salınması isə tam absurddur.
LitRes kifayət qədər ciddi nəşr olduğundan, inanmırıq ki, Pisareva Abqaryanı, tutalım, öz rəfiqəsi olduğu üçün taxt-taca qaldırsın. Bu saytda həmişə ümumədəbiyyat mövqeyi şəxsi mövqedən üstün olub. Demək, orta səviyyədən də aşağı olan bir erməni “axçı”sindən dünyaşöhrətli bestseller qəhrəmanı düzəltmək çabası hazırkı rus art-siyasəti üçün prioritet imiş. Tarix boyu öz şovinist maraqlarını erməni kimi dırnaqarası müttəfiqləri hesabına reallaşdıran ruslar, görünür, hələ də öz şakərlərindən əl çəkməyiblər, köhnə vərdişlərini yadırğamayıblar. Amma bir şeyin fərqində deyillər ki, bu həna o hənadan deyil. Ruslar hazırda elə dalana dirəniblər ki, o dalandan onları gənc Narine Abqaryan o yana, heç xortdayıb gəlmiş erməni klassiki Xaçatur Abovyan da dartıb çıxarmaq gücündə deyil.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
“Zəfər”in zəfəri - “Nə? Harada? Nə zaman?” intellektual oyununu onlar qazandı
Bu oyun bizə SSRİ-dən miras qalıb. Hələ də sevilir və oynanır. Bu dəfə isə onu Xəzər rayonunda oynadılar. Xəzər Rayon İcra Hakimiyyəti, rayonun Gənclər və İdman İdarəsi və Gənclər Evinin birgə təşkilatçılığı ilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş bu oyunu
rayon ümumtəhsil müəssisələrinin yuxarı sinif şagirdləri oynadılar. Söhbət “Nə? Harada? Nə zaman?” intellektual oyunundan gedir.
Xəzər rayon Gənclər və İdman İdarəsinin məlumatına görə, Xəzər Gənclər Evində təşkil edilən tədbirdə əvvəlcə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirildi, Ulu Öndər Heydər Əliyevin və Vətən müharibəsində canlarını qurban verən şəhidlərin xatirəsi yad edildi.
Xəzər Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Lalə Əhmədova, rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi Vüqar Əliyev və başqaları çıxış edərək tədbir iştirakçılarına uğurlar arzu etdilər.
İdarənin aparıcı-məsləhətçisi Elçin Bəşirov qeyd etdi ki, intellektual oyunun keçirilməsində əsas məqsəd “Azərbaycan Respublikasında 2023-cü ilin “Heydər Əliyev İli” elan edilməsi ilə bağlı Tədbirlər Planı”nın icrası, şagirdlərin intellektual, həmçinin dünyagörüşü səviyyələri üzrə bilik və bacarıqlarını artırmaqdan ibarətdir.
Gərgin mübarizə şəraitində keçən oyunun yekun nəticələrinə əsasən birinci yerə 237 nömrəli tam orta məktəbin “Zəfər” komandası, ikinci yer üzrə 156 nömrəli tam orta məktəbin “Evrika” və üçüncü yerə isə 120 nömrəli tam orta məktəbin “Uğur” komandası layiq görüldülər.
Qalib gələn komandalara Gənclər və İdman İdarəsi tərəfindən diplomlar təqdim edildi.
Bizsə öz növbəmizdə onu deyək ki, SSRİ-dən miras qalan hər şeydən imtina etmək olmaz. İçində faydalı olanlar da var. Elə lap bu oyun kimi.
Şəkildə: qaliblər
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.04.2023)
