Əkbər Qoşalı, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Fizikanın tezlik (frekans) anlayışı – müəyyən bir prosesin, məsələn, dalğanın, titrəşimin və ya hər hansı bir periodik hadisənin bir saniyədə neçə dəfə təkrarlandığını göstərir. Bu anlayış, maddənin, dalğaların və enerjinin ritmik təzahür forması kimi, mədəniyyətin dinamikasını anlamaqda unikal bir metafora təqdim edir. 

Əgər tezlik fiziklərin dilində müəyyən bir titrəşmə və təkrarlılıq ölçüsü kimi qəbul olunursa, mədəniyyətdə bu, toplumların, fərdlərin və ideyaların ritmlərini, dəyişikliklərini, harmoniyasını ifadə edən bir konsept kimi istifadə edilə bilməzmi?

Mədəniyyətin ritmik təbiəti

Hər bir mədəniyyət özünəxas bir “ritm”ə malikdir. Bu ritm mədəniyyətin tarixi inkişafını, dəyişiklik və sabitlik arasındakı qarşılıqlı təsiri müəyyən edir. Mədəniyyətlərin “tezliklər”i kimi təsvir edilə biləcək bu ritmlər, onların dəyərlərini, inanclarını, yaradıcılıq impulslarını və sosial quruluşlarını əks etdirir.

Aşağı tezliklər:

Yavaş və sabit dəyişikliklərlə xarakterizə olunan gələnəksəl mədəniyyətlər əsasən dərin tarixi köklərə malikdir. Bu cür mədəniyyətlərdə gələnəklər vasitəsilə davamlılıq nümayiş etdirilir.

Yüksək tezliklər:

Sürətli dəyişikliklər, texnoloji yeniliklər və sosial devrimlərlə müşayiət olunan çağdaş mədəniyyətlər qeyri-sabitlik və uyğunlaşma ilə xarakterizə olunur.

Tezliklərin kulturoloji yorumu

Rezonans və uyğunluq:

Fizikada rezonans hadisəsi müəyyən bir sistemin dış təsirə cavab olaraq ən yüksək titrəyiş tezliyində reaksiya verməsidir. Mədəniyyətdə isə bu, toplumların dış təsirlərə uyğunlaşma və cavabvermə qabiliyyəti kimi yorumlana bilər. Örnək olaraq, Batı çağdaşlaşmasının təsiri ilə Doğu mədəniyyətlərinin yenidən formalaşması rezonansın mədəni ifadəsidir.

Dəyişiklik və sabitlik:

Fizikada tezlik dəyişiklikləri bir sistemin enerjisinin dəyişdiyini göstərir. Mədəniyyətdə isə bu, sosial dəyişikliklərin, devrimlərin və ya ideoloji yenilənmələrin dinamikasını əks etdirir. 

Örnək:

* Sənaye devrimi, texnologiya əsrinin yüksəlişi və ya rəqəmsal transformasiya mədəniyyətin “tezliklər”inin dəyişdiyini göstərən tarixi məqamlardır.

* Bu dəyişikliklər mədəniyyətin ritmini sürətləndirir, yeni anlamlar və ifadə formaları yaradır; eyni zamanda, müəyyən sabit elementlərin itirilməsinə səbəb ola bilər.

Harmoniya və disharmoniya:

Fizikada müxtəlif tezliklər bir araya gəldikdə ya harmoniya (müəyyən bir düzən və nizam) ya da disharmoniya (ahəngsizlik və xaos) yaranır. Mədəniyyətdə də bu prinsip özünü göstərir. Qloballaşma dövründə fərqli mədəniyyətlərin qarşılıqlı təsiri:

* İnkişaf və zənginləşməyə (harmoniya),

* Gərginlik və konfliktlərə (disharmoniya) səbəb ola bilər.

Bu, mədəniyyətlərin “ritm uyğunluğu”nun nə qədər mürəkkəb bir proses olduğunu göstərir.

Mədəniyyətin şəkillənən tezlikləri

Hər bir mədəniyyət öz iç harmoniyasını qorumağa və dış təsirlərlə rezonansa girməyə çalışır. Bu “tezliklər”in qarşılıqlı təsiri mədəniyyətin keçmişinə və gələcəyinə dair dərin bilgilər təqdim edir.

* Mədəniyyətin aşağı tezlikləri:

Gələnəklər, tarix və kollektiv yaddaş vasitəsilə ifadə olunur.

* Mədəniyyətin yüksək tezlikləri:

Yeniliklər, texnologiyalar və sürətli dəyişikliklərlə xarakterizə edilir.

Kultohers: 

Mədəniyyətin tezliyinin (metaforik) ölçüsü

Fizikada tezliyin ölçü vahidi Hz (Hers) ilə təyin olunur. Mədəniyyətin “ritmlər”ini və ya “dinamika”sını ifadə etmək üçün isə kultohers (cultohz) kimi simvolik bir anlayış təklif edilə bilər.

Kultohers nəyi ifadə edə bilər? -

1. Mədəni dinamika:

Mədəniyyətin müəyyən bir dönəmdəki dəyişmə sürəti. - Örnəyi, texnologiya əsrində mədəniyyətin “kultohers”i yüksək ola bilər, çünki dəyişikliklər sürətlidir;

2. Əlaqələr və rezonans:

Bir mədəniyyətin digərinə qarşılıqlı təsirinin intensivliyini ifadə edə bilər.

3. Ritmik uyğunluq:

Mədəniyyətin daxili sabitliyini və ya disharmoniyasını (metaforik olaraq) göstərə bilər.

Örnəklər:

* XX əsrin ikinci yarısında texnoloji və sosial devrimlər mədəniyyətin kultohers səviyyəsini xeyli yüksəltdi;

* Lokal mədəniyyətlər qloballaşma prosesində daha yüksək “kultohers”li mədəniyyətlərlə rezonansa girərək öz kimliklərini qorumağa çalışır və s.

Beləliklə, 

mədəniyyətin tezliklərini öyrənmək onun sabitlik və dəyişiklik arasındakı tarixi trayektoriyasını, gələcəkdəki mümkün inkişafını anlamaq üçün yeni bir yanaşma təqdim edir. Bu, mədəniyyətin (necə deyərlər) yalnız statik bir obyekt olmadığını, əksinə, ritmik və dinamik bir sistem olduğunu göstərir.

“Kultohers” anlayışı da bu araşdırmada yeni bir perspektiv yarada bilər. Bu konsept kulturoloji diskursda yenilikçi bir yanaşma kimi diqqətəlayiqdir.

Sayğılar, əfəndim!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.01.2925)

Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Nə hər şey göründüyü kimidir, nə də görünən hər şey yaşanmış kimidir. Görünən, var olan, gerçək olan nədir, hardadır, deyə soruşsan, deyəcək tək bir cavab vardır. Birini ən yaxşı kim tanıya bilər? Kim bütün həqiqətləri, yaşananları, yaşatdıqlarını,hiss etdiklərini olduğu kimi, olması gərəkən kimi deyə bilər?

 “SƏN” yalnız “sən”!

Hər şeyi  bilən təkcə sənsən. Hər şey sənin qəlbində gizlidir. Gerçək həyat ordadır. Yaşananlar, yaşanmışlar, yaşatdıqların orda başlayır və bitir. Görünənə deyil, var olana baxacaqsan. Bu dünyada hər şey yoxdan var oldu. Var olan dəyişmədi, dəyişən sadəcə seçim oldu. Seçdiyin yolda ya var oldun, ya da var olmuş kimi  yaşadın. Xoşbəxtsən, amma bədbəxtsən. 

Xoşbəxt bədbəxtlər həyatda hər şeyə sahib olan, ancaq özlərinə sahib ola bilməyən insanlardı. Həyat onlar üçün hər şeydir, ancaq özləri isə sadəcə bir “heç”dən ibarətdirlər.

İndi sən düşün, “Hər şeydən xəbərdar olub  özündən xəbərsiz yaşamaq” bədbəxtlik deyilmi?!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.01.2025)

Xədicə Əliyeva, "Ədəbiyyat və İncəsənət"

4 gün. 

Bəli, bu gün düz 4 gün idi ki, mən sadəcə maye ilə qidalanırdım. Sanki, artıq ağrı ilə doyurdu cismim. Uzun müddət idi ki, özümü unutmuşdum. Və ən son nə vaxt xatırladığımı xatırlamırdım. 

Bir qeyrisinin sizi unutmasıdırmı ən ağrılı olan? Yoxsa, ən faciəlisidirmi insanın özünü xatırlamayacaq qədər unutması? 

Nə ara uzaqlaşdım, hansı ara qopdum bu qədər özümdən, nələrdən sonra tərk etdim özümü, nə vaxt kəsdim, kim olduğumu tapmaq yolundakı addımlarımı? 

İnsanları ən yaxşı mən anlayıram deyərkən, bir tərəfdən də heç anlamadığımı fərq edirəm. Həyata, ən qorunmaya möhtac şəkildə göz açarkən hələ körpə ikən ağlamaqdan qorxmuruq, narahat hiss etdikdə ağlayırıq, rahat olmadığımız üçün narahatlıq yaradanları narahat edirik. Daha sonra, bir gün yeriyə biləcəyimizi bildiyimiz üçün cəhdi buraxmırıq. Dəfələrlə yerə çırpılsaq, yaralansaq belə. 

Maraqlıdır, uşaq vaxtı biz cəsur oluruq, üsyan edərək, baş qaldırırmışcasına ağlayaraq göz açırıq həyata. Nə baş verir, bizə nələr edilir, beyinlərimiz necə ələ keçirilib, psixoloji şiddətə məruz qalır ki, sonradan bizi incidənləri sakitcə dilə gətirməyimiz də cinayətə bədəlmişcəsinə tənqidə məruz qalır? 

Susdurulur hisslərimiz, qamçılanır istəklərimiz. Uşaq vaxtı dəfələrlə “olmaz” deyildiyi halda, istədiyimizi əldə edənə kimi ağladığımız qədər, yetişkin olduqda da çıxardığımız səsin cüzisini çıxarsaydıq, dirənsə idik, yenə də məhkum olardıqmı ruhlarımızın qətlinin şahidi olmağa, görəsən? 

Hansı ip qopandan sonra biz belə qorxaqlaşdıq? Bax, mən o qırılma nöqtəsinin axtarışında idim, digər insanlar fərqli maraqlarınn ardıyca gedəndə, mən, özümün arxasıyca gedirdim. Bir çoxu hələ özünü tanımadan, bir başqasını tanıma yolunda gedərkən, mən o yolun yolçusu olmaqdan qaçırdım. Çünki, mən hələ özümü tanımırdım, MƏN HƏLƏ ÖZÜMÜ TANIMIRDIM! Dünyanın içində, öz dünyamın axtarışında ikən, necə başqa birinin dünyasını kəşf etmək istəyi duya bilərdim ki? Necə başqasını tanıdığımı iddia edib, hələ üstəlik şəxsiyyəti barədə tənqidlər yürüdə bilərdim axı? 

Bu olduqca mənasız səslənmirmi? Oturursan, bir nəfərlə söhbətə başlayırsan və o sənə tanıdığını iddia etdiyi birindən söhbət açır, məgər o özü ilə nə dərəcədə tanışdır ki, bir başqası haqqında da fikir formalaşdıra bilir? Bu qənaətə necə gəlir? Soruşsan, bilmədiyi tək şey varsa insanın, o da heç nə bilməməsini bilməyib, hər şeyi bildiyini zənn etməsidir. Belə olmaz axı! Olmaz! Bəzən, dost dediyin insanın eyni hissləri bəslədiyi insana qarşı sən də həmin hissləri bəsləyərsən. Niyə demədən, sorğulamadan. Deməli, bizim dərdimiz və istəyimiz bir insanı tanımaq deyil, onu istədiyimiz qəlibə sıxışdırıb, damğasını vurmaqdır. 

Eh, insanoğlu, eh.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.01.2025)

“Ədəbiyyat və İncəsənət” portalının media dəstəyi ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun  Bakı Şəhəri Üzrə Təhsil İdarəsi ilə birgə keçirdiyi “Bir direktor, bir şagird” adlı layihəsinin məqsədi nümunəvi məktəblərimizi, istedadlı şagirdlərimizi üzə çıxarmaq, onların ədəbiyyata olan marağına diqqət yönəltməkdir. 

Hazırda təqdimatda 161 nömrəli tam orta məktəbdir.

Layihəni təqdim edir: Ülviyyə Əbülfəzqızı

 DİREKTOR :

Rəna Şəmsəddin qızı Hüseynova 4 iyun 1986-cı ildə Ucar rayonunda anadan olmuşdur. İlk təhsilini Ucar rayonu 2 nömrəli tam orta məktəbdə almışdır. 2004-2008-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Tarix fakültəsində ali təhsilə yiyələnmişdir. 

2012-ci ildə Ucar rayonu 2 nömrəli tam orta məktəbdə tarix müəllimi vəzifəsi üzrə pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır.

2019-cu ildən Bakı şəhəri 143 nömrəli tam orta məktəbdə tarix müəllimi kimi çalışmış, dərs dediyi siniflər, əsasən, rus bölməsini əhatə etmişdir. 

2023-cü ildən Bakı şəhəri 143 nömrəli tam orta məktəbdə təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini kimi fəaliyyət göstərmişdir. 

2024-cü ilin yanvar ayında Yasamal rayonu C.Cabbarlı adına 161 nömrəli tam orta məktəbin direktor vəzifəsinə təyin edilmişdir, hal-hazırda da həmin məktəbdə fəaliyyətini davam etdirir.

Rəna Hüseynova pedaqoji fəaliyyəti zamanı  bir çox layihələrin iştirakçısı və müəllifi olmuşdur. Həmçinin o, ulu öndərimiz Heydər Əliyevə həsr olunmuş “Ən yaxşı təqdimat” müsabiqəsinin qaliblərindəndir.

Bundan əlavə, Rəna Hüseynovanın şagirdləri bir sıra yerli və beynəlxalq olimpiadaların qalibi və mükafatçısı olmuşdur.

Rəhbəri olduğu 161 nömrəli tam orta məktəb innovativ məktəblər sırasına daxil olduğundan 2024-cü ilin may ayında  “İnnovativ Məktəb” layihəsi çərçivəsində İsraildə keçirilən təlimlərdə uğurla iştirak etmişdir. “ORT İsrail” məktəblər şəbəkəsinin mütəxəssisləri tərəfindən keçirilən təlimdə əsas məqsəd təhsil işçilərini şagirdləri yetkin həyatının çağırışlarına və gələcək əmək bazarının tələblərinə cavab verməyə hazırlaması üçün lazımi bilik, bacarıq və səriştələrin inkişaf etdirilməsi olmuşdur.

Hansı vəzifədə çalışmasından asılı olmayaraq, hər bir insan öz fəaliyyətini düzgün qurmalı, öz üzərində çalışmalı və işinə məsuliyyətlə yanaşmalıdır. Rəna Hüseynova daim öz üzərində çalışır, müxtəlif yerli və beynəlxalq təlim və layihələrdə mütəmadi olaraq iştirak edir.

ŞAGİRD:

Mehin Rəhimli Elmir qızı 10 aprel 2010-cu ildə Lənkəran şəhərində anadan olmuşdur. 2016-cı ildə Xırdalan şəhər 1 saylı tam orta məktəbin 1-ci sinfinə daxil olmuşdur, 2020-ci ildən etibarən təhsilini Yasamal rayonu Cəfər Cabbarlı adına 161 nömrəli tam orta məktəbdə davam etdirir. Hal-hazırda 9-cu sinif şagirdidir.

2015-2023-cü illərdə Niyazi adına 22 nömrəli musiqi məktəbində fortepiano ixtisası üzrə təhsil almışdır. 

2018-2019-cu illərdə İncəsənət Gimnaziyasında milli rəqs sənəti ilə məşğul olmuşdur.

Kimya fənni üzrə Respublika Fənn Müsabiqələrində iştirak etmiş, uğur qazanmışdır.

2022-ci ildə Kiçik Akademiyada baş tutan tədbirdə slayd üzərində hazırladığı yeni məhsulu təqdim etmişdir.  

2023-2024-cü illərdə “EducationUSA Early Bird” proqramlarına qatılmışdır. 

2024-cü ildə ADA Universitetində təşkil olunan “VI English Language Olympiad”da iştirak etmişdir.

2024-2025-ci illərdə davam edən, İsrail və Azərbaycanın birgə layihəsi olan Beynəlxalq Kosmik Olimpiyadada iştirak edir.

2025-ci ildə davam etməkdə olan “Azərbaycan Milli Peyk İnnovasiya” müsabiqəsində iştirak edir.

Məktəbdaxili və məktəbdənkənar müxtəlif intellektual yarışlarda iştirak edərək bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirmişdir. Boş vaxtlarında teatr tamaşalarına, muzeylərə və kitab sərgilərinə gedir. Xüsusilə, detektiv janrda olan kitablar oxumağa maraq göstərir.

ESSE

Süni intellekt təhsil həyatımı necə asanlaşdırır?

Müasir dövrümüzdə texnologiyanın sürətli inkişafı ilə həyatımızın müxtəlif sahələrində yeniliklər müşahidə olunur. Bunlardan biri də süni intellektin (Sİ) təhsildə tətbiqidir. Sİ, təhsil həyatımı asanlaşdıraraq öyrənmə prosesini daha effektiv və maraqlı edir.

Birincisi, süni intellekt fərdi öyrənmə imkanları yaradır. Hər bir insanın öyrənmə qabiliyyəti və tempi fərqlidir. Sİ əsaslı tətbiqlər, ehtiyaclarımı nəzərə alaraq şəxsi tədris planı hazırlayır. Məsələn, zəif olduğum mövzularda əlavə izahlar və tapşırıqlar təqdim edən proqramlar mənim üçün faydalıdır. Beləliklə, vaxtımı düzgün idarə edərək öyrənmə prosesində irəliləyiş əldə edirəm.

İkincisi, süni intellekt məlumat əldə etməyi asanlaşdırır. Əvvəllər kitabxanalarda uzun müddət sərf edərək məlumat toplamaq lazım idi. İndi isə Sİ əsaslı axtarış sistemləri və məlumat bazaları vasitəsilə qısa müddət ərzində lazımi biliklərə çatmaq mümkündür. Bu, xüsusilə tədqiqat işlərində və layihələr hazırlayarkən mənim üçün böyük üstünlükdür.

Üçüncüsü, süni intellekt dərsləri maraqlı və interaktiv edir. Virtual reallıq və Sİ proqramları dərsləri daha canlı və yadda qalan bir şəkildə öyrənməyə imkan yaradır. Məsələn, coğrafiya dərslərində virtual xəritələrdən istifadə etməklə müxtəlif ölkələri daha yaxşı başa düşə bilirəm.

Bundan əlavə, süni intellekt mənim dil öyrənmə prosesimi də asanlaşdırır. Xarici dil öyrənmək üçün xüsusi proqramlar istifadə edirəm. Bu proqramlar təkcə qrammatika və lüğət biliklərimi inkişaf etdirmir, həm də düzgün tələffüz etməyimə kömək edir.

Nəhayət, süni intellekt vaxt idarəetməsində və təşkilatçılıqda mənim əsas köməkçimdir. Cədvəlləri tərtib edən və tapşırıqlarımı xatırladan proqramlar dərslərimi və digər fəaliyyətlərimi daha yaxşı planlamağa imkan verir.

Beləliklə, süni intellekt təhsil həyatımda əvəzolunmaz bir alətə çevrilib. O təkcə mənim öyrənməmi asanlaşdırmır, həm də gələcək üçün daha hazırlıqlı olmama kömək edir. Düşünürəm ki, süni intellektdən düzgün istifadə etməklə, hər bir şagird öz potensial inkişafını tam şəkildə həyata keçirə bilər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.01.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənə”

Vətəninə bağlı olan gənc zabitimiz, polis leytenantı, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Rövşən Abdullayev 1969-cu ilin 16 yanvarına Lerik rayonunda doğulub. Orta təhsilini doğma rayonunda alıb. 

O, 1987-ci ildə Sankt-Peterburq Ali Hərbi-Siyasi məktəbinə daxil olub. 1991-ci ildə ali məktəbi əla qiymətlərlə bitirən gənc leytenantın təyinatını Rostov şəhər Daxili İşlər Şöbəsinə veriblər. O, Azərbaycana qayıdan kimi DİN-in əməkdaşı olaraq daxili qoşunların tərkibinə qatılıb…

Və Qarabağ müharibəsi başladı.

Gənc zabit bir müddət sonra Zəngilana göndərildi. Rövşən 70 nəfərdən ibarət taqımın komandiri təyin edildi. Onun başçılıq etdiyi taqım göstərdiyi şücaətə görə cəbhədə ad çıxarmışdı. Onun köməkliyi ilə düşmənin Qafan rayonunda yerləşən obyektləri məhv edildi. 13 sentyabr 1993-cü il son döyüşü oldu. Erməni faşistləri Zəngilan rayonunun Qazançı kəndinə hücum etmişdi. O, döyüş yoldaşları ilə "QAZ-66" markalı avtomobilə əyləşib Qazançıya yollandı, onlar kəndin yaxınlığında düşmənin PDM-i və piyadaları ilə üzbəüz çıxdılar, güclü atəşə maruz qalan vətənimizin igid oğulları ölüm-dirim savaşına girdilər. Rövşən yoldaşlarına meşəyə çəkilməyə əmr edir, özü isə ağır yaralansa da silahı yerə qoymadı. Yoldaşları onu xəstəxanaya çatdırdılar, amma artıq gec idi.

Qəhrəmanımız Lənkəran şəhər qəbiristanlığında dəfn edilmişdir. Lənkəran şəhərində abidəsi və parkı mövcuddur. Adına Lerik şəhərində mədəniyyət evi və küçə var.

Allah rəhmət eləsin!

Amin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.01.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı BDU tələbəsi Müqəddəs Salahlının ilk qələm təcrübəsi olan hekayəsini Ədəbi debüt rubrikasında təqdim edir. 

Tut ağacı boyunca

Tut yemədim doyunca

Yarı xəlvətdə gördüm,ay gülüm

Danışmadım doyunca

Seymur kişinin Sovetdən qalmış bu böyük radiosunda İslam Rzayev məlahətli səsi ilə oxuyurdu.  Seymur kişi bu səsi eşitcək əlindəki pomidor yeşiyini  yerə qoydu. Məchul bir nöqtəyə baxıb müğənniylə birlikdə oxumağa başladı.

“Mənim balam kimə neylər"... 

Gözləri doldu, bu mahnı ona həmişə rəhmətlik həyat yoldaşı Qəməri xatırladırdı.  Elə bu köhnə radionun özü də. 

Övladları dəfələrlə ona yeni radio almağı təklif etmişdilər, amma o razılaşmamışdı. Hətta nəvələri onun bu nəhəng radiosuna gülürdü. Qəmər ilə evlənəndə Seymur kişinin heç nəyi yox idi, istixanada pomidor yetişdirib bazarda satan kasıb cavan idi. Atasının var-dövlətli olmağına baxmayaraq Qəmər Seymurla evləndi. Elə Qəmərin atası Seyfullah Seymurun mərd, sözübütöv oğlan olduğunu bildiyinə görə bu izdivaca razı oldu. Seymurun evlərinə aldığı ilk əşya bu radio idi, yanında da bir dəstə kala çiçəyi. Radionu ilk dəfə qoşanda da bu mahnı səslənmişdi. Seymur Qəmərin gözlərinin içinə baxa-baxa bu mahnını oxumuşdu. Hətta Qəmər ona gülərək “lap xanəndə imişsən ki” demişdi. 

Qəmərin şaqraq gülüşü  Seymur kişinin  qulağında səsləndi. Damarları görünən qırışmış titrəyən əlləri ilə göz yaşını sildi. Və işinə davam etdi. 

Qəmərin ölümündən 7 il ötürdü Qəmər dünyadan köçəndən sonra Seymur kişi istixanaya heç girməmiş,heç pomidor yetişdirib bazara aparmamışdı. Çünki hər zaman ona dəstək olub kömək edən Qəmər yanında yox idi. 

…Bu il 82 yaşı olmasına baxmayaraq qərara gəldi ki, yenə istixanada pomidor əksin. Oğlanları ona bu işin çətin olacağını dəfələrlə dedi, amma o, öz inadından dönmədi. İndi də pomidorları yetişmişdi. Sabah aparıb bazarda satacaqdı. Pomidorları yeşiklərə yığıb bir kənara düzəndən sonra evə çıxdı, çimdi, gəlinin bişirdiyi yeməkdən yeyib yatdı.

*

Səhər hamı oyanmışdı Seymur kişidən isə səs çıxmırdı, kişi həmişə hamıdan əvvəl oyanıb həyətə düşərdi, amma bu sabah nədənsə Seymur kişi həyətdə deyildi. 

Oğlu Bədir narahatlıqla atasının otağının qapısını açdı. Seymur baba güzgünün qarşısında saçlarını darayırdı. Əynində qara boğazlı göynəyi, qara şalvarı və qara pencəyi. Saçlarını darayıb bitirəndən sonra havanın isti olmağına baxmayaraq qara buxara papağını başına qoydu. 

Oğlu atasının bazara tək gedəcəyini bilirdi, amma niyə bu qədər geyinib keçindiyini anlamırdı. Amma gəlini anlamışdı, Seymur kişi Qəmər sağlığında onu bəyəndiyi kimi geyinmişdi.

*

Artıq 5 saat idiki Seymur kişi evdən çıxmışdı, bu qədər gecikə bilməzdi axı. İşi 3 saatdan artıq çəkə bilməzdi.

Bədir elə qapıdan çıxırdı ki, gedib atasından xəbər bilsin, telefonu zəng çaldı, zəng edən kəndin cavanlarından Camal idi. O söylədi:

-Salam Bədir əmi, heç bilmirəm necə deyim, Seymur əmi rəhmətə gedib... 

Bədir heç Camalın sonra dediklərini eşitmədi... 

Seymur kişi bazardan birbaşa Qəmərin məzarına gəlmişdi, elə məzarın yanındaca vəfat etmişdi, əlində də bir dəstə kala çiçəyi…

*

Balaca Seymur yuxudan oyanıb ağlamışdı, amma anasının başı gələn qonaqlara qarışdığı üçün onu eşitməmişdi... 

Böyük babasının adını daşıyan körpə Seymur iməkləyərək nəhəng radionun qarşına gəldi. Bunun nə olduğu balacaya maraqlı idi. 

Balaca, ağ, yumru əlləri ilə radionun düyməsini basdı. 

Radioda İslam Rzayev oxuyurdu:

Tut ağacı boyunca

Tut yemədim doyunca...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.01.2025)