Türkiyənin tanınmış ssenaristi, “Kuruluş Osman” və “Kurtlar vadisi. Pusu” kimi populyar teleserialların ssenari müəllifi Tufan Bora Azərbaycandadır. 

O, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin, “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” QSC-nin və “Şahdağfilm” prodakşnın birgə çəkəcəyi “Atabəylər: Şəmsəddin Eldəniz” tarixi serialının hazırlıq mərhələsi dönəminə qatılıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşları Tufan Bora ilə görüşərək ona bir neçə sual ünvanlayıblar.

-Tufan bəy, Bakıya xoş gəldiniz. Azərbaycanda iık tarixi teleserialın çəkilişinə başlanılır. Sizcə, hazırkı dönəmdə tarixi serial çəkilişinə çoxmu lüzum var?

- Əlbəttə. Zəngin tarixi materialların kino industriyası dilində geniş auditoriyaya çatdırılması hazırda dünya miqyasında böyük aktuallıq kəsb edir. Xüsusən teleserial janrı bu məsələdə hakim mövqe sərgiləməkdədir. Baxın, İnformasiya kommunikasiya texnologiyalarının yüksəliş mərhələsində dünya xalqlarında keçmişə marağın artması üçüncü minillik insanının xarakterik xüsusiyyətinə çevrilməkdədir. Bu fonda həmçinin, xalqların milli özünüdərki, öz genetik koduna uyğunlaşma istəyi aparıcı mövqe tutur. Tarixi tele-serialların dünyada populyarlıq qazanması da ilk növbədə bununla səciyyələnir.

Bildiyimiz kimi, türk xalqlarının dövlətçilik ənənələri dərin köklərə malikdir və dünya tarixinin enişli-yoxuşlu yollarında ortaq türk ailəsinin ən qədim qollarından biri olan Azərbaycan türklərinin də öz imzası, öz dəst-xətti var. Artıq bir neçə ildir ki, bizim Türkiyə Cümhuriyyəti, eləcə də Qazaxıstan və Özbəkistan kimi qardaş türkdilli ölkələr həm dövlət və özəl kanallar, həm də kino sənayesi ilə məşğul olan şirkətlər vasitəsilə ortaq türk tarixinin müəyyən fraqmentlərinə müraciət edir, türk mədəniyyəti, dövlətçilik tarixində keçilən çətin və şərəfli yol, tarixi şəxsiyyətlərin ekran təqdimatı, ortaq adət-ənənələrlə bağlı konkret işlər ortaya qoyaraq milyonlarla tamaşaçının diqqət və sevgisini qazanırlar. 

Bu xüsusda Türkiyə kinematoqrafiyasının çəkdiyi “Alparslan: Böyük Səlcuqlu”, “Diriliş Ərtoğrul”, “Oyanış: Böyük Səlcuqlu”, “Quruluş Osman”, eləcə də Qazaxıstan dövlətinin sifarişi ilə artıq yayıma buraxılan "Tomris", habelə Özbəkistan kinematoqrafiyasının qardaş Türkiyə istehsalçıları ilə müştərək ekranlaşdırdığı “Bozkır aslanı Cəlaləddin” kimi çoxseriyalı filmlər diqqət çəkir. Nə xoş ki, indi qardaş

Azərbaycan da by sıraya qoşulur. 

-Tufan bəy, ssenari qrupunda təmsil olunan bir şəxs kimi, sizcə, niyə məhz Atabəylər dövləti və Şəmsəddin Eldəniz? 

-Azərbaycan tarixində tamaşaçı auditoriyasının qarşısına çıxarmağa zəngin və maraqlı materiallar mövcuddur. Bu materiallara xronoloji ardıcıllıq baxımından yanaşıldıqda 12-ci əsr, Atabəylər dövrü müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Dövlətçilik uğurları ilə mədəniyyət intibahının sintezi nəticəsində hədsiz yüksəlişə nail olmuş bu dövlət, öz idarəçilik institutu, formalaşdırdığı sosial-ictimai, mədəni mühit orta əsrlər tarixində dünyanın inkişaf modelində əhəmiyyətli yer tutur. Eyni zamanda multikultural, tolerant mahiyyəti ilə seçilir. Filmin yaradıcı heyəti də bu fakta istinad edir. Layihədə Azərbaycan Atabəylər dövlətinin qurucusu Şəmsəddin Eldəniz, onun həyat yoldaşı, dövlət xadimi Möminə Xatun, dahi şair və mütəfəkkir Nizami Gəncəvi, Böyük Atabəy Qara Sunqur, Məhəmməd Cahan Pəhləvan, Məhsəti Gəncəvi, Memar Əcəmi Naxçıvani, Sultan Səncər, Vəzir Kəmaülmülk və başqa şəxsiyyətlərin maraqlı obrazları təqdim olunur, hadisələr kino dili ilə geniş tamaşaçı auditoriyasına çatdırılmaqla Azərbaycan tarixinin parlaq və keşməkeşli səhifələrinə ayna tutulur. 

-Tufan bəy, filmoqrafiyanız barədə məlumat verərdiniz.

-“Kuruluş Osman” və “Kurtlar vadisi. Pusu” kimi teıeaeriallardan və onlarca digər işlərimdən başqa Netfliksdə “Sesinde aşk var” və “Avlu” kimi iki filmlərin yayımlanır. Bu son iki filmdəki işimi çox bəyənirəm.

-Neçə ildir ssenari yazırsınız?

-İyirmi ildir. 

-Ssenarist olmaq asandırmı, yoxsa çətin?

-Əgər ki, kinonu sevərsənsə ssenarist olmaq gözəldir. Bu, yuxusuz gecələr, öz həyatını unutmaq, beynində daim yaratdığın obrazları yaşatmaq deməkdir. 

Mühəndis işini görür, iş saatı bitincə çıxıb evinə gedib dincəlir. Amma burda gördüyün işi əsla unutmaq yoxdur. Evə gedəndə də yaratdığın obrazlar səni təqib edir. 

Amma kinonu sevməyəndən əsla ssenarist çıxmaz. 

-Tufan bəy, “Kurtlar vadisi. Pusu” Azərbaycanda çox sevildi, həddindən böyük auditoriya qazandı, reytinqləri qırdı. O teleserialın ssenari komandasında yer almaq çoxmu çətin idi? 

-Filmin xarakterləri gerçək həyatda var idilər deyə süjeti yaratmaq bizə çox də çətin gəlmirdi. Amma iş rejimi çox ağır idi, bəzən  günlərlə evimizə gedə bilmirdik. Ortaya qoyulan işin populyarlığı, on milyonlarla izləyici sayı isə bizi işdən yormurdu və bizi qorxutmurdu.

-Sizə uğurlar arzulayırıq.

-Təşəkkür edirəm.

Hazırda bir çox yazıçı və şairlər öz yeni kitablarını redaktorsuz nəşr etdirirlər. Ən yaxşı halda redaktor təsisatı formal xarakter daşıyır. Hətta redaktorla korrektora fərq belə qoyulmur. Halbuki, bədii əsərin keyfiyyəti bilavasitə peşəkar redaktor faktorundan asılıdır. Ona görə də kitablar satılmır, oxucu qəlbinə yol tapa bilmir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, “Azərkitab” kitab yayımı və təbliğatı  mərkəzi kitabları ən yaxşı redaktorların və korrektorların hesabına oxucuların sevimlisinə çevirmək, yüksək satış faizi təmin etmək gücündədir. 

Unutmaq lazım deyil ki, təkcə istedad bestseller yazmağa kifayət etmir!

Qurum bütün nəşr və çap işlərini öhtəsinə götürür. Kitabların xarici bazarlarda da irəliləməsinə şərait yaradır. 

Odur ki, “Azərkitab” yazarları əməkdaşlığa dəvət edir. 

“Azərkitab” kitab təbliğatı mərkəzi, 

“Renessans” qrupunun əlaqə nömrəsi: +994 51 3047525

Ünvan: Bakı, Atatürk prospekti, Kral Hüseyn küçəsi, 64 A/1. (“Zivella” mebel evinin arxası)

Heç vaxt unudulmayacaq müğənni və bəstəkar, SSRİ-nin və Azərbaycanın Xalq artisti Müslüm Maqomayevin (1942-2008) anadan olmasının 80 illiyi münasibətlə Mədəniyyət Nazirliyi və Heydər Əliyev Sarayının təşkilatçılığı ilə “Əziz Müslüm” adlı yubiley gecəsi keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Heydər Əliyev Sarayının foyesində əfsanəvi müğənninin həyat və yaradıcılığının müəyyən dövrlərini əhatə edən fotosərgi təşkil olunub. Bundan əlavə, Azərbaycan Milli Kitabxanasının fondundan müğənniyə həsr olunan nəşrlərdən ibarət sərgi nümayiş etdirilib. Foyenin mərkəzində isə sənətkarın bu ilin avqustunda Bakı bulvarında qoyulan heykəlinin ilkin variantı – maketi də qoyulub.

Gecədə çıxış edən mədəniyyət naziri Anar Kərimov qonaqları və iştirakçıları salamlayaraq deyib: “Bu gün biz Azərbaycanın və SSRİ-nin Xalq artisti, görkəmli müğənni, bəstəkar, “Şöhrət” və “İstiqlal” ordenli Müslüm Maqomayevin anadan olmasının 80 illiyinə həsr olunmuş yubiley gecəsinə toplaşmışıq. Müslüm Maqomayev haqqında danışmaq böyük fəxarətdir. Çünki o, XX əsr Azərbaycan və sovet estradasının əzəmətli sütunlarından biri olub. Onun bənzərsiz səsi və ölməz əsərləri milyonların qəlbində yaşayır...”.

Nazir vurğulayıb ki, gözəl və gur tembrli səsə, parlaq aktyorluq istedadına, mükəmməl səhnə görünüşünə malik vokalçı gənc yaşlarından diqqəti cəlb edib: “Müğənninin ifasında “Koroğlu”, “Şah İsmayıl”, “Toska”, “Aleko” operalarından ariyalar, Azərbaycan və xarici ölkə bəstəkarlarının onlarla estrada mahnısı xüsusi yer tuturdu. Keçmiş SSRİ-nin ən populyar estrada müğənnilərindən biri olan Müslüm Maqomayev, sözün əsl mənasında, ümumxalq məhəbbəti qazanıb. Azərbaycan estrada ifaçılığı sənətini xaricdə yüksək səviyyədə dəfələrlə təmsil edən müğənniyə Parisin məşhur “Olimpiya” zalında solo konsertlə çıxış etmək nəsib olub”.

Nazir qeyd edib ki, M.Maqomayev 1974-cü ildə təşkil etdiyi Azərbaycan Dövlət Estrada-Simfonik Orkestri ilə birgə ABŞ, Kanada, Fransa, Almaniya, Finlandiya, İsveçrə, İspaniya, İtaliya, Portuqaliya, Argentina, Braziliya, Polşa və digər ölkələrdə böyük uğurla çıxış edib. O, həm Azərbaycanda, həm də keçmiş ittifaqın digər respublikalarında keçirilən dövlət əhəmiyyətli tədbirlər, mədəniyyət günləri, qurultay və plenumlar çərçivəsində təşkil edilən konsertlərin iştirakçısı olub.

M.Maqomayev haqqında bir neçə film çəkilib, müğənni özü isə “Nizami” bədii filmində baş rolda çıxış edərək dahi Azərbaycan şairinin yaddaqalan obrazını yaradıb. O bir sıra populyar mahnıların müəllifi kimi də tanınıb. “Azərbaycan”, “Mavi əbədiyyət” və s. mahnıları bu gün də milyonların qəlbini riqqətə gətirir.       

Anar Kərimov diqqətə çatdırıb ki, 2002-ci ildə Bakıda M.Maqomayevin 60 illik yubileyi Ümummilli lider Heydər Əliyevin sərəncamı ilə yüksək səviyyədə qeyd olunub. 2008-ci ildə dünyasını dəyişən sənətkarın adı Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə əbədiləşdirilib. Paytaxtımızdakı 26 nömrəli onbirillik Musiqi məktəbinə müğənninin adı verilib, Bakı şəhərində yaşadığı evə xatirə lövhəsi vurulub, habelə Fəxri xiyabanda və Moskvada sənətkarın abidəsi ucaldılıb. Dövlət başçısının sərəncamı ilə bu il sənətkarın Bakı bulvarında heykəlinin açılışı keçirilib. Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə 2012 və 2017-ci illərdə müğənninin 70 və 75 illik yubileyləri böyük təntənə ilə qeyd olunub. 2010-cu ildən başlayaraq iki ildən bir Moskvada Vokalçıların M.Maqomayev adına beynəlxalq müsabiqəsi təşkil edilir.

*

Yubiley konserti Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri dirijor Mustafa Mehmandarovun idarəsi ilə M.Maqomayevin möhtəşəm “Azərbaycan” əsəri ilə başlayıb. Daha sonra sənətkara həsr edilmiş filmlərdən kadrlar və müxtəlif illərdə müğənninin çıxış etdiyi SSRİ və dünya səhnələrindəki ifalarının kadrları təqdim edilib. Ulu öndər Heydər Əliyevin M.Maqomayev haqqında vaxtilə səsləndirdiyi fikirlərin yer aldığı tarixi kadrlar alqışlarla qarşılanıb.

Gecənin aparıcıları – Əməkdar artist Nərgiz Cəlilova və Oleq Əmirbəyov M.Maqomayev yaradıcılığından söz açıb, konsertin təşkilatçılarına təşəkkür ediblər.

Gecə boyu müğənninin həyatının müxtəlif dövrlərini əks etdirən videokadrlar və müsahibələrindən fraqmentlər təqdim olunub.

Tədbir Xalq artistləri Azər Zeynalov, Fidan Hacıyeva, Faiq Ağayev, Tünzalə Ağayeva, Miri Yusif, Emin Ağalarov, Ukraynada yaşayan istedadlı müğənni Vaqif Nağıyev, rusiyalı müğənni Astemir Apanasovun ifaları və Müslüm Maqomayev haqqında uşaqlıq, gənclik və yaradıcılıq xatirələrini bölüşən Xalq artistləri Oqtay Mir Qasım, Faiq Sücəddinov, Fərhad Bədəlbəyli və Xalq rəssamı Fərhad Xəlilovun xatirə çıxışları ilə davam edib.

Yubiley konserti Prezident İlham Əliyevin 17 avqust 2022-ci il tarixində Bakı bulvarında M.Maqomayevin heykəlinin açılış mərasimindəki nitqinin lent yazısından parça və sənətçilərin səhnədə “Azərbaycan” mahnısını birgə ifa etməsi ilə başa çatıb.

Oktyabrın 26-da Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının binasında Azərbaycan yazıçılarının XIII qurultayı keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, qurultayda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının Humanitar siyasət, diaspor, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin müdiri Fərəh Əliyeva, mədəniyyət naziri Anar Kərimov, ADA Universitetinin rektoru Hafiz Paşayev, Baş nazirin müavini Əli Əhmədov, dövlət və hökumət qurumlarının nümayəndələri, Milli Məclisin deputatları iştirak ediblər. Qurultaya Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin dəvəti ilə Türkiyə, Rusiya, Litva, İsrail, Pakistan, Gürcüstan, Almaniya, İraq, Belarus və İrandan 20-dən çox qonaq, AYB-nin üzvləri arasından isə 330-dək nümayəndə qatılıb.

Qurultayı AYB-nin sədri, Xalq yazıçısı Anar açıb.

Sonra Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının Humanitar siyasət, diaspor, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin müdiri Fərəh Əliyeva Prezident İlham Əliyevin qurultay iştirakçılarına ünvanladığı təbrik məktubunu oxuyub.

Tədbirdə, həmçinin, mədəniyyət naziri Anar Kərimov çıxış edib. Nazir deyib:

"Bu gün doğrudan da tarixi bir gündür. Bu münasibətlə, hamınızı təbrik etmək istərdim. Ümid edirəm ki, XIII qurultayda qəbul edilən önəmli qərarlar AYB-nin istiqamətləndirilməsində, onun bu yeni dönəmdə, şanlı zəfərimizdən sonra yaranmış möhtəşəm dönəmdə bu qələbə ruhunun cəmiyyətimizə aşılanmasında, cəmiyyətimizin tərbiyə edilməsində bir təkan olacaq, önəmli əsərlər yaradılacaq və təkcə Azərbaycan sərhədlərində yox, dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyində, onların daha da sıx Azərbaycan məfkurəsi ətrafında birləşməsində böyük töhfələr verəcək. Əminəm ki, cənab Prezidentimizin söylədiyi kimi, AYB əsrlər boyu mübarizə, azadlıq ruhunun, milli-mənəvi dəyərlərimizin, vətənpərvərlik dəyərlərinin aşılanmasında iştirak etdiyi kimi, bundan sonra da yazıçılarımız bu müqəddəs rolu davam etdirəcəkdir".

Qutultay nümayəndələri xalq yazıçısı Kamal Abdullanın, xalq şairləri Nəriman Həsənzadənin, Sabir Rüstəmxanlının çıxışlarını hərarətlə qarşılayıblar. 

Daha sonra qurultayın katibliyi və seçki komissiyası təsdiqlənib, təşkilati məsələlərə baxılıb. Xalq yazıçısı Anar Rəsul oğlu Rzayev açıq səsvermə yolu ilə yenidən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilib. Qurultayda AYB-nin rəhbər strukturu, ağsaqqallar şurası, idarə heyəti və təftiş komissiyası seçilib.

Sonda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anar ona yenidən etimad göstərdiklərinə görə qurultay iştirakçılarına minnətdarlığını bildirib. Bununla da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin XIII Qurultayı öz işini başa çatdırıb.