Super User

Super User

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı filologiya elmləri doktoru, professorQəzənfər Paşayevin “HEYDƏR ƏLİYEV VƏ MİLLİ-MƏNƏVİ DƏYƏRLƏRİMİZ” sərlövhəli məqaləsini təqdim edir.

 

Azərbaycan tarixində bir epoxa olan, xalqın tarixi müqəddəratında həlledici rol oynayan, adı tariximizə qızıl hərflərlə yazılan Heydər Əliyev milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunmasına və təbliğinə xüsusi qayğı göstərirdi. Yaradan ona elə bir fitri istedad vermişdi ki, hər sahəni mükəmməl bilirdi. Biz bu yazımızda bu tarixi şəxsiyyətin folklorumuza göstərdiyi diqqət və qayğıdan söz açacağıq.

Öndərimizin folklor haqqında heyrətamiz bələdliklə mülahizələr yürütməsi, məsələnin kökünə nüfuz etməsi onun fitri istedadından və milli-mənəvi dəyərlərimizə tükənməz məhəbbətindən qaynaqlanırdı.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin folklorumuzun tədqiqi və təbliği yolunda atdığı addımlar müstəsna dəyər kəsb edir.

Şifahi xalq ədəbiyyatımızın zirvəsi, şifahi və yazılı ədəbiyyatımızın başlanğıcı və tükənməz enerji mənbəyi "Kitabi-Dədə Qorqud" o dahi şəxsiyyətin sayəsində layiqli yerini tutdu.

Yaşlı nəsil unutmayıb ki, keçən əsrin 40-50-ci illərində "Kitabi-Dədə Qorqud" yasaq edilmişdi. Həmid Araslı və Məmmədhüseyn Təhmasib akademik V.Bartoldun ruscaya çevirdiyi "Kniqa moeqo Deda Korkuda" kitabını 1950-ci ildə Bakıda Elmlər Akademiyası nəşriyyatında çap etdirdiyinə, Əbüləzəl Dəmirçizadə uşaqlar üçün "Dədə Qorqud" mövzuları əsasında "Qaraca Çoban" pyesi yazdığına görə, Səməd Vurğun şair fəhmi ilə  bu ölməz abidənin işıqlı gələcəyini görərək onu "Gələcəyin toy-bayramı" şeirində:

 

Dədə Qorqud dediyimiz

                        min bir yaşlı bir ozan da

Qoca vaxtı öz sazını sinəsinə basacaqdır.

Bütün xalqlar və tayfalar

                        ona qulaq asacaqdır.

 

– deyə tərənnüm etdiyinə görə başları çox bəlalar çəkmişdi. Əvvəlcə partiya yığıncağında kəskin tənqid olundular, 1951-ci ilin may ayında isə Yazıçılar İttifaqının iclasında "səhv"lərini etiraf etsələr də, az qala onları pantürkist damğası ilə damğalayacaqdılar.

Ulu öndərimiz "Kitabi-Dədə Qorqud" ensiklopediyasına yazdığı ön sözdə göstərir ki, o dövrdə elə bir iclas, elə bir qurultay, elə bir konfrans olmazdı ki, orada "Dədə Qorqud" tənqid olunmasın. Eposa qadağa damğası vurulmuşdu.

"Kitabi-Dədə Qorqud"un elmi-ədəbi fikir dövriyyəsinə daxil olmasında Heydər Əliyevin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir. Tədqiqatçıların doğru olaraq qeyd etdiyi kimi, ulu öndərimiz hakimiyyətə yenidən qayıtdıqdan sonra milli düşüncənin bütün sahələrindən daha çox ədəbiyyatda coşqun "Kitabi-Dədə Qorqud" dövrü başladı. Necə deyərlər, milli ədəbi düşüncədə bir "Kitabi-Dədə Qorqud" sevgisi alovlandı.

Xalq şairi Zəlimxan Yaqub deyirdi ki, "Manas"ın min illik yubileyində Ulu öndərimiz də iştirak edirdi. Təntənəli yığıncaqdan sonra bizə ayrılmış çadırlara yenicə gəlmişdik ki, xəbər gəldi ki, Heydər Əliyev hamımızı öz çadırına çağırır. Getdik. Onun ilk sözü bu oldu: "Kitabi-Dədə Qorqud"un başlanğıc cümləsi necədir? Şübhəmiz yox idi ki, ulu öndər onu bizdən də yaxşı bilirdi. Bununla belə, dedik: "Rəsul Əleyhissəlamın zamanına yaqın Bayat boyundan Qorqud Ata derlər, bir ər qopdu". Bu isə VII əsr idi. Məlum oldu ki, öndərimiz o söhbəti təsadüfi salmamışdı. Bakıya qayıdandan sonra Heydər Əliyev "Kitabi-Dədə Qorqud" eposunun 1300 illiyinin beynəlxalq səviyyədə keçirilməsi barədə 20 aprel 1997-ci il tarixli fərman imzaladı. Dövlət səviyyəsində tədbirlər planı tutuldu. Üç il alimlər, qələm sahibləri çalışdılar. Çox sayda kitablar nəşr olundu. İkicildlik "Kitabi-Dədə Qorqud" ensiklopediyası meydana gəldi.

Dövlət başçısı bu möhtəşəm abidəyə dərin məzmunlu, əhatəli ön söz yazdı. Öndərimiz eposu yüksək dəyərləndirərək ön sözdə yazırdı: "Dünya qorqudşünaslığı "Kitabi-Dədə Qorqud"un istər etnik, mənşə, istər tarixi-coğrafi, ərazi, istərsə də dil və məfkurə baxımından Azərbaycan xalqına mənsub olması fikrini qəti şəkildə təsdiq edir. "Kitabi-Dədə Qorqud"un Azərbaycan tarixi üçün ən böyük, ən əsas və ən birinci xidməti bundan ibarətdir...

Bizim zəngin tariximiz, qədim mədəniyyətimiz və milli-mənəvi dəyərlərimiz "Kitabi-Dədə Qorqud" eposunda öz əksini tapmışdır. Bu epos bizim ümumi sərvətimizdir və hər bir azərbaycanlı onunla fəxr edə bilər... Həqiqətən də, "Kitabi-Dədə Qorqud" dastanı kimi böyük elm, mədəniyyət, ədəbiyyat abidəsi olan xalq öz tarixi ilə fəxr edə bilər...

"Kitabi-Dədə Qorqud" elə bir qüdrətə malikdir ki, özündən sonra gələn söz sənətimiz, ozan-aşıq sənətimiz, yazılı ədəbiyyatımız onun təsirindən kənarda qala bilməmişdir. Ensiklopediya da "Kitabi-Dədə Qorqud"un bu təsir gücünü əyani şəkildə nümayiş etdirir".

Onu da deyim ki, "Kitabi-Dədə Qorqud"un 1300 illik yubileyinin ümumdünya miqyasında keçirilməsi barədə UNESCO-nun qərarı vardı. Yubiley 2000-ci ildə keçirildi. Heydər Əliyev geniş məruzə ilə çıxış etdi. "Kitabi-Dədə Qorqud"un Azərbaycan xalqına məxsus olmasının təsdiqi ulu öndərimizin ən böyük xidmətlərindən biri idi.

Unudulmaz şəxsiyyət Heydər Əliyevin əvəzsiz xidmətlərindən biri də Novruz bayramının dövlət səviyyəsində bayram edilməsinə rəvac verməsi idi. Sovet sisteminin qılıncının dalı da, qabağı da kəsdiyi bir dövrdə bu, çox cəsarətli bir addım idi. Bu, 1979-cu ildə baş verdi. İçərişəhərin Qoşa Qala Qapısı meydanında möhtəşəm Novruz bayramı şənlikləri keçirilirdi. Bayram şənliyini televiziya qarşısında əyləşib izləyirdim. İnsan axını dəniz kimi dalğalanırdı. Gözlənilmədən əlamətdar bir hadisə baş verdi. Ecazkar musiqi, ecazkar sözlər, məlahətli səs hamını ovsunlamışdı. Hamı donub qalmışdı.

Müğənni "Naxçıvanı" aşıq havası üstündə yanğı ilə Azaflı Mikayılın "Ağarmayın, ay saçlarım, amandı" mahnısını oxuyurdu:

 

Cavanlığın, məhəbbətin eşqinə,

Ağarmayın, ay saçlarım, amandı.

Əhdi-peyman, sədaqətin eşqinə,

Ağarmayın, ay saçlarım, amandı.

 

Elə həmin vaxt öndərimiz dövlət rəsmiləri və cənab İlham Əliyevlə meydandan keçib gedirdi. Onlar da dayanıb qəlblərə od salan mahnını axıra qədər dinlədilər.

Heydər Əliyev muğamatı da, klassik musiqini də (Filarmoniyada onun vaxtında "Klassik musiqi axşamları"nın keçirilməsi deyilənə sübutdur), aşıq musiqisini də çox sevirdi. Aşıq sənətini yüksək qiymətləndirirdi. Təsadüfi deyildir ki, "Aşıqlar Birliyi" və "Aşıq Pəri məclisi" onun xeyir-duası ilə yaranıb. Aşıq Ələsgərin, Aşıq Alının, Aşıq Şəmşirin yubileylərinin keçirilməsi barədə sərəncamlar imzalamışdı. Aşıq Ələsgərin 150 illiyinin Moskvada "Qurultaylar sarayı"nda keçirilməsi əlamətdar hadisə idi. Aşığın poeziyası Vladimir Qafarov tərəfindən rus dilinə tərcümə edilərək kitab halında çap olundu və rus oxucularına təqdim edildi.

Öndərimiz görkəmli şəxsiyyətlərin yubileylərinin keçirilməsini zəruri sayırdı. Xüsusi vurğulayırdı ki, yubileylərin keçirilməsi bir tərəfdən onların xalq qarşısında xidmətlərinə verilən qiymətdir, digər tərəfdən xalqın zənginliyini nümayiş etdirməkdir.

Ümumxalq məhəbbəti qazanan, hamının intizarla gözlədiyi "Ozan" və "Bulaq" verilişləri də Heydər Əliyevin vaxtında yaranmışdı. "Ozan" televiziya verilişinin Dövlət mükafatına təqdim edilməsi çox mətləblərdən xəbər verirdi.

Ulu öndərimizin folklorumuza olan dərin məhəbbətinin nəticəsi əvvəlcə "Folklor elm mərkəzi"nin (1994), sonralar isə analoqu olmayan "Folklor İnstitutu"nun yaradılması (2003) oldu. Folklor İnstitutunda "Dədə Qorqud" şöbəsi yarandı və "Dədə Qorqud" jurnalı buraxılmağa başlandı.

İndi institutda "Aşıq yaradıcılığı", "Mərasim folkloru", "Türk xalqları", "Folklor və yazılı ədəbiyyat", "Cənubi Azərbaycan folkloru" və başqa şöbələr fəaliyyət göstərir və öndərimizin həmişə diqqət mərkəzində olan milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması və təbliği yolunda müstəsna işlər görülür.

Qədim yunan filosofu Platonun müdrik kəlamı vardır: "Başqalarının xoşbəxtliyinə çalışanlar öz xoşbəxtliklərini qazanırlar".

Heydər Əliyev həyatını bütöv bir xalqın xoşbəxtliyinə həsr etdiyindən xalqın qəlbində əbədi yer qazanmışdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

YARAT Müasir İncəsənət Muzeyində bu gün  “Muzey gecəsi” təşkil olunacaq. 

YARAT-dan bildirilib ki, “Muzey gecəsi” iştirakçıları immersiv və düşündürücü səyahətə dəvət edəcək.

 

İlhamını Karl Qustav Yunqun məşhur arxetiplər nəzəriyyəsindən alan tədbir, "kölgə" anlayışına əsaslanıb. Beləliklə, “Kölgə arxasında” şüarı altında təqdim olunan tədbirdə, hər bir iştirakçı özünü anlamağa və ifadə etməyə fürsət əldə edəcək.

“Muzey gecəsi” layihəsi Dənizkənarı Bulvar İdarəsi, “Meatadore” və “iTicket” platformasının dəstəyi ilə həyata keçirilir.

Bütün tədbirlərə giriş ödənişsizdir. Layihə çərçivəsində konsert proqramları və ustad dərslərinin təşkili də nəzərdə tutulur. 

 

İştirak etmək istəyənlər https://iticket.az/ru/events/other/museum-night linkindən qeydiyyatdan keçə bilərlər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

Sabah - mayın 20-də Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrında “Bir dəfə Bağdadda” musiqili komediyası növbəti dəfə nümayiş olunacaq.

 

Teatrdan bildirilib ki, görkəmli bəstəkar Emin Sabitoğlunun eyniadlı operettası əsasında teatrın rus bölməsində ərsəyə gələn tamaşanın quruluşçu rejissoru Əməkdar incəsənət xadimi Əsgər Əsgərovdur.

Əsərin süjet xəttindəki hadisələr Bağdadda, xəlifə Harun ər-Rəşidin dönəmində baş versə də, indiki zamanla səsləşir.

Səhnə əsərində Əməkdar artistlər Boris Qrafkin, Svetlana Bulax, aktyorlar Firus Məmmədov, Rauf Babayev, Yuliya Heydərova, Hidayət Əliyev, Mehriban Zaliyeva, Elxan İsmayılov, Nadejda Povelitsina, Telnaz Hüseynova, Murad Əliyev, Əli Kərimov, həmçinin xor və balet heyətlərinin üzvləri iştirak edəcəklər.

Qeyd edək ki, tamaşa ilk dəfə 2018-ci il oktyabrın 12-də oynanılıb. 

Səhnə əsərinin quruluşçu dirijoru Əməkdar incəsənət xadimi Fəxrəddin Atayev, səhnə tərtibatçısı Əməkdar rəssam Nabat Səmədova, quruluşçu baletmeysterləri Əməkdar artistlər Zakir və Yelena Ağayevlər, xormeysteri Əməkdar artist Vaqif Məstanov, konsertmeysteri Kamil Həsənov, rejissor assistenti Tamilla Aslanovadır.

Tamaşaya baxmaq istəyənlər biletləri şəhərin bütün teatr-konsert kassalarından və “ASAN Xidmət” mərkəzlərindən, eləcə də “iticket.az” saytından əldə edə bilərlər. 

Kollektiv sifarişlər də qəbul olunur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucuları üçün “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini təqdim edir. Uğur şərtləri barədə danışmaqda davam edirik. Burada, əsas yerlərdən birini də kitablar tutur.

 

Zaman-zaman ən yaxşıların seçimini etməyə ən müxtəlif mənbələr cəhd göstəriblər. Onların ən nüfuzlularını qruplaşdıranda (bu qruplaşmada tiraj, satış həcmi, yayıldığı areal, buraxdığı iz və s. əsas götürülür) kitab mağazalarındakı yüzlərlə rəngbərəng cildlərin içində azmayaraq «nəyi və niyə oxumaq» sualına mütləq cavab tapmaq mümkün olur.

Biz biznesdə, peşə fəaliyyətində uğur qazanmağın yolunu göstərən ən çox tələb olunan kitablardan 10-na nəzər yetirdik. İndi də gəlin, ümumiyyətlə adi insanı uğurlu insana çevirən, insanın düşüncə tərzini, adət və xasiyyətini, xarakterik cəhətlərini dəyişən ən populyar kitablardan 10-na nəzər yetirək.

Bu kitablar, əziz oxucularım, insanlara düzgün istiqamət verir, sürətli və keyfiyyətli dəyişikliklərə bir təkan olur.

Beləliklə, seçdiyim növbəti 10-luğu sizlərə təqdim edirəm.

1-9-cu yerləri ötən günlərdə sizlərə təqdim etmişdik. Bu dəfə 10-cu yerlə tanış olun.

 

1.Entoni Robbins. «Özündə nəhəngi oyat»

2.Robin Şarma. «Titulsuz lider»

3.Bodo Şefer. «Qaliblərin qanunları»

4.Tom Piters. «Özünü brendə çevir»

5.Con Maksvell. «Uğurlu insanlar necə düşünür”

6.Marşal Qoldsmit. «Başından uca tullan»

7.Brayan Treysi. «Maksimuma çatmaq»

8.Devid C.Şvarts. «Masştablı düşünmək sənəti»

9.Norman Vinsent Pil. «Pozitiv düşüncənin gücü»

----------------------------

10. Kennet Blanşar. «Bir dəqiqəyə menecer olmaq”

 

Bu kitabı oxuyan milyonlarla insan qarşılarına çıxan ən mürəkkəb sualları və məsələləri həll etməyi öyrənir. Onlar həyatlarındakı streslərdən qaçmağı bacarır, daha az vaxt sərf etməklə daha çox iş görürlər.

Amerikalı motivasiya spikerinin bu əsəri 13 milyon nüsxədə satılıb, 3 dilə tərcümə edilib. Ümumilikdə 30 (!) motivasiya bestselleri müəllifi olan Kennet Blanşar həyat yoldaşı ilə birgə «Ken Blanchard Companies»i təsis edib, O, burada həm konsaltinq xidmətləri göstərir, həm də beynəlxalq səviyyəli idarəetmə kadrları hazırlayır.

Qeyd dəftərimə Kennet Blanşardan da olduqca gözəl kəlamlar seçib yazmışam:

 - Rəqibin sizdən ala bilməyəcəyi yeganə şey sizin işçilərlə sizin müştərilərin münasibətidir.

 - Problem yalnız o zaman mövcud olur ki, faktiki olaraq baş verənlərlə sizin baş verməsini arzuladığınız şey fərqli olur.

 - Məqsədlərdən davranış doğur. Nəticələr davranışı dəstəkləyirlər.

 - Hər bir insan potensial qalibdir.

 - Səhv buraxarkən özünə gülə bilmək bacarığı çox qiymətli xüsusiyyətdir. O, sənə heç nə olmayıbmış kimi işinə davam etməyə kömək edir.

 - Özlərini yaxşı hiss edən insanlar yüksək nəticələr əldə edirlər.

 - İçimizdə heç kəs təklikdə bizim cəmimizdən ağıllı ola bilməz.

***

Əziz oxucum. Mən sizə uğur qazanmaq sirlərini açan yüzlərlə, minlərlə kitablar arasında seçdiyim 20 kitabı təqdim etdim. Əsər boyu başqa motivasiya kitablarından da söz açacağam. Onları mütləq oxumağınız məsləhətdir. Ümumiyyətlə, kitab oxumaq vacib bir məşğuliyyətdir. Kitablar insanı kamilliyə aparır. Uğura yol isə, şübhəsiz, kamillikdən başlayır.

Bu yerdə az sonra dəyərli fikirlərindən seçmələr təqdim edəcəyim Robin Şarmadan bir gözəl sitat gətirmək istəyirəm: «Sənin beş ildən sonra necə biri olacağını iki əsas faktor müəyyənləşdirir: sənin ünsiyyətdə olduğun insanlar, bir də sənin oxuduğun kitablar!»

Haydı, kitabxanalara, kitab mağazalarına, əziz oxucularım!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

 

Mayın 18-də “INTERFOOD 2023” Beynəlxalq Qida Sənayesi Sərgisi çərçivəsində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş “Qızıl şah” 3-cü Milli Kulinariya Çempionatına start verilib. 

 

Qeyd edək ki, yarışma Azərbaycan Kulinariya Mütəxəssisləri Assosiasiyasının təşkilatçılığı, Dövlət Turizm Agentliyi, Gənclər və İdman Nazirliyi, Azərbaycan Milli Kulinariya Mərkəzi və “CEO Azerbaijan” MMC-nin dəstəyi ilə keçirilir.

İki gün ərzində Milli Kulinariya Çempionatında 100-dən çox iştirakçı “Gənc aşpaz”, “Böyük aşpaz” və “Qənnadçı aşpaz” kateqoriyaları üzrə yarışacaq. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş yarışmanın sonunda ən yaxşı 100 iştirakçının reytinqi müəyyənləşdiriləcək.

Çempionatın münsiflər heyətində İtaliya, Böyük Britaniya, Serbiya, ABŞ, Xorvatiya, Rusiya, Monteneqro və digər ölkələrdən olan Ümumdünya Kulinariya Cəmiyyətləri Birliyinin (“Worldchefs”) hakimləri təmsil olunur.

Bu il "Qızıl Şah" Milli Kulinariya Çempionatı Azərbaycanda ilk dəfə olaraq rəsmi “Worldchefs” çempionatı statusu ilə keçirilir. Bu isə Milli Kulinariya Çempionatının qaliblərinin, yarışmanın nəticələrinin və praktika keçən münsiflərin sertifikatlarının Beynəlxalq Kulinariya Cəmiyyəti tərəfindən birbaşa tanınmasına imkan yaradır.

Qeyd edək ki, Milli Kulinariya Çempionatı çərçivəsində “Worldchefs”dən gələn münsiflər və iştirakçılar üçün müxtəlif mövzularda seminarlar da təşkil edilib. 2019-cu ildən bəri keçirilən Çempionat azərbaycanlı kulinarlara öz peşəkarlıqlarını nümayiş etdirməyə, beynəlxalq səviyyəli yarışlarda iştirak etməyə imkan yaradır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

Dünənki tarix - 18 may Beynəlxalq Muzeylər Günü idi, təbii ki, ölkə muzeyləri bu günü rəngbərəng tədbirlərlə qeyd etdilər. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşları həmin tədbirlərdən bir xülasə hazırlayaraq sizlərin diqqətinizə çatdırır.

 

İSTİQLAL MUZEYİ

 

Demək, Beynəlxalq Muzeylər Günü ilə əlaqədar ölkəmizdəki muzeylərdə “Açıq qapı” günləri  təşkil olundu. 

“Açıq qapı” günlərində digər muzeylər kimi İstiqlal Muzeyini də ziyarət edənlərin sayında artım müşahidə olunurdu. Məsələn, muzeyin direktoru Sədi Mirseyiblinin dünən səhər verdiyi məlumata görə, səhər saatlarından başlayaraq İstiqlal Muzeyini ziyarət edənlərin sayı 600-dən çox olmuşdur. “Hazırda insanların muzeyə ziyarəti davam edir. Müxtəlif təbəqədən olan insanlar muzeyimizi ziyarətə gəlirlər. Ziyarətçilərin zövqünü oxşamaqdan ötəri muzeyimizdə konsert proqramı təşkil olunub, sərgi açılıb. Gələn qonaqların arasında xarici ölkə vətəndaşları da var. “Açıq qapı” günü axşam saatlarınadək davam edəcək”, -deyə Sədi Mirseyibli bildirmişdi.

 

XALÇA MUZEYİ

 

Beynəlxalq Muzeylər Günü münasibətilə Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində “Təbiətin səsi sən ol” adlı interaktiv tamaşa göstərilsi. Muzeyin Uşaq şöbəsi tərəfindən hazırlanan tamaşada şöbənin nəzdində yaradılmış Uşaq Birliyinin üzvləri və 132-134 nömrəli təhsil kompleksinin şagirdləri, həmçinin “Azəri inciləri” rəqs qrupu çıxış edirdi. Yerüstü ekosistemin mühafizəsi mövzusuna həsr olunan, insanları təbiəti sevməyə və qorumağa səsləyən tamaşa sonda məzmuna uyğun art obyektin nümayişi ilə bitdi.

 

GƏNCLƏR KİTABXANASI

 

Respublika Gənclər Kitabxanasında Beynəlxalq Muzeylər Günü ilə əlaqədar silsilə materiallar hazırlandı, bu günün tarixini, əsas məqsədini özündə əks etdirən virtual kitab sərgisi və videomaterial təqdim olundu. Hazırlanan materiallarda bu günün Beynəlxalq Muzeylər Şurasının təşəbbüsü ilə 1977-ci ildə təsis olunması, xalqlar arasında mədəni mübadilə və əməkdaşlığın inkişafına köməklik, cəmiyyətin həyatında muzeylərin nə qədər mühüm bir rol oynadığını əyani formada nümayiş etdirmək məqsədilə həyata keçirilməsi haqqında məlumat verilirdi. Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan materiallarda dünyanın ən məşhur muzeyləri olan Luvr və Britaniya muzeyi, Sankt-Peterburqun “Ermitaj”, Nyu-York şəhərinin incisi olan “Metropoliten” və digər muzeylərin tarixi, əhəmiyyəti haqqında məlumat verilməklə yanaşı, bu məkanların foto və video görüntüləri də təqdim edildi. Materiallarda dünya muzey tarixi ilə yanaşı Azərbaycanda fəaliyyət göstərən muzeylər haqqında da geniş məlumat verildi, Azərbaycan mədəniyyətinin Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə, Bülbül, Niyazi kimi dünyaşöhrətli simalarının memorial-xatirə, mənzil, habelə bölgələrdə tarix–diyarşünaslıq muzeylərinin məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin şəxsi təşəbbüsü ilə yaradılması qeyd edildi. Virtual kitab sərgisində şanlı Zəfər tarixini əks etdirən “Zəfər” muzeyi, mədəniyyətimizin incisi olan Şuşa şəhərində yerləşən muzeylər, dünyada yeganə Ağdam “Çörək muzeyi” haqqında da məlumatlar təqdim edildi. İstifadəçilərə təqdim olunan virtual sərgidə dünya və ölkəmizin muzey tarixinə dair “Dünya muzeyləri və tarixi mədəniyyət abidələri”, “Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi”, “Memorial muzeylərin fəaliyyəti”, “Avropa muzeylərində Qafqaz arxeolji kolleksiyasiyaları”, “Miniatür Kitab Muzeyi” kimi 15-dən çox kitabın, dövri mətbuat nümunələrinin biblioqrafik təsviri təqdim edildi. 

 

İNCƏSƏNƏT MUZEYİ

 

Beynəlxalq Muzeylər Günü çərçivəsində Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə mayın 18-də Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində "Qorunan təbiət" multimedia layihəsinin təqdimatı oldu. Və əvvəlcə Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinin Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri, layihənin kuratoru Könül Rəfiyeva layihə haqqında danışaraq, bu il Beynəlxalq Muzeylər Gününün devizi olan "Muzeylər, davamlılıq və rifah"ın ekologiya, yeni incəsənət və kurator təcrübələri, ekoloji sənətkarlıq, həmçinin tekstil sənayesi ilə bağlı qeyri-adi muzey proqramını əks etdirdiyini vurğuladı. O dedi ki, layihə BMT-nin 2030-cu ilə qədər Davamlı İnkişaf Məqsədlərini dəstəkləyərək, modanın və ənənəvi qadın sənətlərinin təbliğinə yönəlib. 

İsveçin Azərbaycandakı səfiri Tobias Lorentzso çıxışında ölkəsinin qabaqcıl davamlı inkişaf sahəsindəki təcrübəsindən söhbət açdı. Bildirdi ki, İsveç tekstil sahəsindəki inkişafı ilə bütün dünyaya qabaqcıl, keyfiyyətli parçalardan ibarət dəb təqdim edir. Azərbaycanda hazırda İsveç rəssamının tekstildən, tullantılardan yaratdığı əsərlər nümayiş etdirilir. 

Respublika Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzinin direktoru Firuzə Sultanzadə tədbirin əhəmiyyətindən danışaraq, bu cür təqdimatların önəmini vurğuladı. Dedi ki, belə tədbirlərin təşkili çox önəmli və təqdirəlayiqdir. “Peşəkar ekoloq kimi demək istərdim ki, gənc nəsil tərəfindən belə mövzuların mənimsənilməsi və icrası olduqca önəmlidir. Təbiəti qorumaq bizim hamımızın əsas prioritetlərimizdən olmalıdır", - deyə o qeyd etdi

Sonda tədbir iştirakçılarına mövzu ətrafında multimedia instalyasiyaları təqdim olundu.

Nəzərə alaq ki, digər muzeylərimizdə, o cümlədən bölgələrdə də silsilə tədbirlər b tutdu.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında bu dəfə Əlizadə Nuri sizlərə “Bu dərdin başına tac qoymuşam mən…” adlı şeirini təqdim edəcək. 

 

Bu dərdin başına tac qoymuşam mən…

 

Bu canı beş sözə köçürmüşük biz,

Biz söz gəzdiririk can əvəzinə.

Bəlkə göy üzünü yaralayıblar-

Damır ay işığı qan əvəzinə?

 

Sənsiz bu dünyada yol azan səsəm…

Sənsiz neyləyər ki, bu halı sərsəm?

Bəlkə bu dünyanın günəşi sənsən

Sökülür  ürəyim dan əvəzinə?!

 

Vaxtın darağında saç qoymuşam mən,

Neçə gün qələmi ac qoymuşam mən.

Bu dərdin başına tac qoymuşam mən -

Taxta çıxartmışam xan əvəzinə…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Güneydən gələn səslər” rubrikasından seçmə şeirlərin dərcində bu dəfə Rəhim Təkinin şeirləri ilə tanış olacaqsınız. Rubrikanı Portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla aparır. 

 

 

Rəhim Təkin

 Şair, yazar, ingilis dilinin mütərcimi Rəhim Təkin adı ilə tanınan Rəhim Əsgərzadə, 1986-cı ilin may ayının 2-də Marağa şəhərində anadan olubdur. 12 yaşından ədəbiyyata olduğu marağı üzə çıxartdığında ali məktəbə qədər təhsil edib, indi isə sevgi ilə, artıq diqqət ilə ədəbi ərsələri izləyib, içindən coşan duyğuları qələmə alır.

 

 

ÖLÜMƏ DOĞRU

 

Deyirsən bu qədər qəmin yiyəsi,

Bəs niyə saçları bu cür qaradı?

Sən ki, məni məndən yaxşı tanırsan,

Sözlərin qəlbimə dəyən yaradı.

 

Soyuq baxışlarla, gözündə yaşlar,

Buza dönür, buza! Çörəyə buz səp.

Mənim işim daha yaradan keçib,

Yaradan ayrılan sümüyə duz səp.

 

Qəmin çoxluğundan ağarar saçlar,

Mənim içərimə sanki qar yağıb.

Sanki sümüklərim kəfən gözləyir,

Saçımın yerinə onlar ağarıb.

 

Gözü yaşlı ölsəm, silməyin onu,

Öz yasımda qoyun özüm ağlayım.

Mənim kəfənimi qara götürün,

Öz yasımı qoyun özüm saxlayım.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

Mayın 19-da Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə YARAT Müasir İncəsənət Məkanında “Çəhrayı – Qara” adlı qrup sərgisi açılacaq. 

YARAT-dan verilən məlumata görə, XX-XXI əsrlər Azərbaycan Rəngkarlığı Muzeyində təşkil olunacaq bu sərgidə Əzim Əzimzadə, Fərhad Xəlilov, Toğrul Nərimanbəyov, Ağa Mehdiyev, Altay Hacıyev, Bəyim Hacıyeva, Hüseyn Haqverdiyev, Fazil Nəcəfov, Elmira Hüseynova, Ələkbər Rzaquliyev, Əli Verdiyev, Rasim Babayev və Elmira Şahtaxtinskaya kimi ustad sənətkarların rəngkarlıq, qrafika və heykəltaraşlıq əsərləri ilə yanaşı, yeni nəsil rəssamları – Soltan Soltanlı, Şahnaz Ağayeva, İslam Həsənəlizadə, Erkin Ələkbərli, Aqil Abdullayev və Vüsal Rəhimin rəngkarlıq, qrafika, heykəl, instalyasiya, video və performans əsərləri nümayiş olunacaq. 

 

“Çəhrayı – Qara” sərgisi güclü Azərbaycan qadını haqqında hekayədir. O, dövrlərin dəyişməsinə baxmayaraq, tarixin hər kəsiyində öz yerini, əksini tapır. Sərgi, qadına qarşı cəmiyyətdəki stereotip, məhdudiyyət və çətinliklərə rəğmən, onun mühüm rolunu vurğulayır. Bununla yanaşı ekspozisiya təkcə bugünkü cəmiyyətimizdə deyil, həmçinin əsrlər boyu qadına olan münasibəti, onun statusunu, təsir və gücünü, o cümlədən üzləşdiyi problemləri nəql edir. Sərgi illər ərzində sənətçilərin prizmasından ötürülən cinsiyyət haqqında bir mesajdır. O, tamaşaçılara müxtəlif dövrlərdə cinsin necə qəbul edildiyini düşünməyə imkan yaradır. Cinsi mənsubiyyətin mürəkkəblikləri və nüansları təsviri sənətimizdə bir çox heykəltaraşlıq və rəngkarlıq əsərlərində daima əks olunub. 

Qeyd edək ki, sərgi ekspozisiyasına Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi, Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası, AMEA Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu, eyni zamanda, Elnur Babayev və Vüsal Rəhimin kolleksiyalarında saxlanılan əsərlər daxil edilib. 

“Çəhrayı – Qara” adlı sərgi mayın 19-dan sentyabrın 24-dək davam edəcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

Çoxdandır ki, kinoindustriya kuluarlarında, kino dərgilərində və kinosevərlərin arasında bir ad dolaşır: “Killers of flower the Moon” -  dilimizə tərcümədə “Çiçəkli Ayın killerləri”. 

Rejissoru dünyaşöhrətli Martin Skorseze olan və Hollivud ulduzları Leonardo Di Kaprionun baş rol aldığı filminin premyera vaxtı nəhayət ki yetişdi: Mayın 20-də Kann şəhərində keçirilən Beynəlxalq Kann Film Festivalı çərçivəsində Lumier Böyük Teatrında filmin ilk nümayişi baş tutacaq. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı film.ru saytına istinadən xəbər verir ki, triller və vestern janrında olan filmin premyerasında  rejissor Martin Skorseze və aktyor Leonardo Di Kaprio ilə yanaşı filmdə yer alan daha bir ulduz - Robert De Niro, eləcə də Cessi Plemons və aktyor heyətinin digər üzvlərinin qırmızı xalçadan keçməsi gözlənilir.

Ekran əsəri Kann Film Festivalının rəsmi proqramında iştirak edir. 

Qeyd edək ki, filmin hüquqları “Apple” şirkətinə məxsusdur. “Paramount Pictures”la əməkdaşlıq edən “Apple” şirkəti “Çiçəkli Ayın killerləri” detektiv dramını cari ildə oktyabrın 6-da kinoteatrlarda kütləvi nümayişə buraxacaq. Ekran əsərinin geniş formatda nümayişinə isə Şimali Amerikada oktyabrın 20-dən etibarən başlanılması planlaşdırılır. Kinoteatr nümayişlərindən sonra film bütün dünyada “Apple TV+” videoyayım platformasında yayımlanacaq. 

İndi isə oxucularımızı maraqlandıran əsas sual: film nə barədədir? 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”in əldə etdiyi bilgilərə görə, film Devid Qranın elmi populyar “Çiçəkli Ayın killerləri. Neft. Pul. Qan” romanının motivləri əsasında çəkilib. Filmin ssenari müəllifləri rejissor Skorzese özü, habelə Erik Rotdur. 

Ekran əsərindəki hadisələr ötən əsrin 20-ci illərində Oklahomada baş verir. Süjetin mərkəzində məskunlaşdığı ərazidə neftin aşkarlanması səbəbindən yerli Oseyc tayfasının məhvi dayanır. ABŞ tarixində ən dəhşətli cinayətlərdən biri hesab edilən məsələ FTB detektivləri tərəfindən araşdırılır.

Xatırladaq ki, rejissor Martin Skorseze üçün Kann kinifestivalı doğmadır və o özü Franaanın kəhraba sahilini çox sevdiyini dəfələrlə dilə gətirib. 1976-cı ildə müsabiqə proqramında təqdim olunan "Taksi sürücüsü" filminə görə Skorzese “Qızıl palma budağı" mükafatına layiq görülüb. Sonradan o, müntəzəm olaraq kinofestivalda iştirak edərək "İşdən sonra" filminə görə ən yaxşı rejissor mükafatını alıb.

Və heç şübhəsiz, tam əminliklə deyirik, əgər Skorzesenin Killers of flower the Moon  şedevri Kann festivalının müsabiqə proqramına daxil edilsə, qalibiyyət əldə edəcək. Zira, belə filmlər on ildə bir dəfə çəkilir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.05.2023)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.