Super User

Super User

Cümə axşamı, 08 Sentyabr 2022 14:00

“ O olmasın, bu olsun” tamaşası yenidən səhnədə

 

Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrda dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin “O olmasın, bu olsun” tamaşası növbəti dəfə sentyabrın 24-də göstəriləcək. 

 

Tamaşanın quruluşçu-dirijoru Əməkdar incəsənət xadimi Nazim Hacıəlibəyov, quruluşçu-rəssamı Əməkdar rəssam İsmayıl Məmmədov, xormeysteri Əməkdar artist Vaqif Məstanov, dirijoru Əməkdar incəsənət xadimi Fəxrəddin Atayev, quruluşçu baletmeysterləri Əməkdar artistlər Zakir və Yelena Ağayevlər, konsertmeysteri Fidan Babayeva, rejissor assistenti Sevinc Məmmədovadır.

Səhnə əsərində Əməkdar artistlər Şövqi Hüseynov, Ələkbər Əliyev, Əzizağa Əzizov, Əkbər Əlizadə, Nadir Xasiyev, aktyorlar Möylə Mirzəliyev, Gülnarə Abdullayeva, Hüseyn Əlili, Əliməmməd Novruzov, Səmədzadə Xasiyev, Türkel Tariqpeyma, Elməddin Dadaşov, Fərid Rzayev, Cəbrayıl Cəbrayılov, Əli Kərimov, Rüstəm Rüstəmov, Murad Əliyev, Tərəna Əliyeva, Rahib və Nuray Məmmədzadələr iştirak edəcəklər. 

İlk tamaşası 1911-ci ildə oynanılan bu əsərin Akademik Musiqili Teatrdakı sonuncu quruluşu Xalq artisti, rejissor Cənnət Səlimovaya aiddir.

Premyerası 1998-ci il dekabrın 4-də keçirilən səhnə əsəri 75-ci dəfə təqdim olunub.

 

2019-cu ildən başlayaraq Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə bu ölkənin Milli Elmlər Akademiyasının Biruni adına Şərqşünaslıq İnstitutunda Azərbaycana dair saxlanılan əlyazmaların müəyyənləşdirilməsi və onlara dair araşdırma layihəsinə start verilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, Azərbaycanlı gənc alim, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Kərimulla Məmmədzadə tərəfindən aparılan araşdırmalarda Azərbaycan ədəbiyyatına dair xeyli əlyazma nüsxələri aşkarlanmışdır.

Qeyd olunan nəşrlərin arasında böyük Azərbaycan hökmdarı, dahi şair Şah İsmayıl Xətayinin anadilli “Divan”ının Daşkənd nüsxəsi transfoneliterasiya edilərək Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə nəfis şəkildə nəşr edilmişdir.

1535ci ilə aid incə nəstəliq xətti ilə köçürülmüş Xətayinin anadilli “Divan”ının bu əlyazma nüsxəsi təkcə sərkərdə-şairin əsərlərinin gözəlliyi və qədimliyi baxımından deyil, habelə Azərbaycan kitabının ən gözəl, unikal bir nümunəsi olması yönündən də çox dəyərli mənbədir.

Əlyazmanın xəttatı Azərbaycan xəttatlıq məktəbinin görkəmli nümayəndələrindən biri Şah Mahmud Nişaburidir. Əlyazmada Azərbaycan xəttatlığının, nəqqaşlığının, klassik kitabişləmə sənətinin gözəl və dəyərli elementləri öz əksini tapmışdır.

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin birgə layihəsi çərçivəsində çap olunan “Xətayi “Divan”ının Daşkənd nüsxəsi”nin fotofaksimilelinin nəşri mədəniyyətimizin, ədəbiyyatımızın, incəsənətimizin dünyada tanıdılması öz keçmişimizə, milli dəyərlərimizə sahib çıxmaqla yanaşı, sözügedən zəngin irsimizin gələcək nəsillərə ötürülməsi, təbliği istiqamətində olduqca  əhəmiyyətlidir.

Nəşrə «Ön söz» yazan  mədəniyyət naziri Anar Kərimov  Azərbaycan xalqının  şanlı dövlətçilik tarixinə, zəngin mədəniyyətə, rəngarəng incəsənətə, bütün dünya ədəbiyyatına təsir edə biləcək əsrarəngiz ədəbiyyata sahib olduğunu qeyd edir.

Nazir vurğulayır ki, Xətayi klassik Azərbaycan poeziyasının istedadlı şairi, incəsənət bilicisi olaraq xalqımıza Azərbaycan dilinin ən gözəl inciliərindən ibarət poetik nümunələr miras qoymuşdur. O, söz, sənət ustadı olan böyük sərkərdənin qələmindən süzülüb gəlmiş poetik nümunələrin neçə yüzillərdir ki, klassik poeziyamızda, aşıq yaradıcılığında, musiqimizdə, incəsənətimizdə öz dərin təsirini göstərdiyini qeyd edir. Ön sözdə yazılır ki, şairin  yaradıcılığı Azərbaycan dilinin tarixi inkişaf mərhələsini öyrənən dilçi alimlərimiz üçün də əsas meyar və zəngin bir mənbədir.

Qeyd edək ki, Şah İsmayıl Xətayinin anadilli “Divan”ının onlarla əlyazma nüsxələri dünyanın bir çox muzey və kitabxanalarında qorunub saxlanır. Bakı, Sankt-Peterburq, Paris, London, Berlin, Vatikan, Daşkənd, İstanbul, Qahirə, Tehran, Təbriz, Ərdəbil və s. şəhərlərdə də Xətayi əsərlərinin

25-ə yaxın qədim əlyazma nüsxələri vardır. Bu əlyazmalardan ikisi isə Özbəkistan Elmlər Akademiyası Əbu Reyhan əl-Biruni adına Şərqşünaslıq İnstitutunda qorunur ki, onlardan da biri prioritet nüsxədir. Həcmi 84 vərəq (168 səhifə) olan əlyazmanın səhifələri kənarları təhzib ornamentləri əks olunub. Əlyazmanın bütün səhifələrinin ətrafı və xüsusilə də “Divan”ın başlanğıcı zərif təhziblə bəzədilib. Mətn qızılı və mavi xətlərlə haşiyələnib, qara mürəkkəblə, başlıqlar qızılı və mavi mürəkkəblə, müəllifin adı,  yəni təxəllüs isə hər yerdə qızılı mürəkkəblə işlənilib.

Xətayi əlyazmaları içərisində xüsusi seçilən anadilli “Divan”ın Daşkənd nüsxəsi alimlər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş və tarixi baxımdan böyük dəyərə sahibdir.  Bu səbəbdən də onun kitab halında nəşri zərurəti  meydana çıxmışdır. 

Sözügedən əlyazmanın fotofaksimileli nəşrində əsas məqsədlərindən biri də Xətayinin qeyd olunan əlyazma əsərinin timsalında Azərbaycan kitabının zəngin tarixi, kitabçılıq sənətimizdə incəsənətin, zövq və estetikanın yüksəkliyi, milli mədəniyyətimizdə  kitaba verilən yüksək dəyərin ölçüsü, ümumilikdə isə Azərbaycan poeziyası ilə incəsənətin müştərək şəkildə meydana gətirdiyi maddi mədəniyyət nümunələrini təqdim etməkdir.

Ümumilikdə “Xətayinin anadilli “Divan”ının Daşkənd nüsxəsi” nəşri  klassik Azərbaycan kitab mədəniyyətinin ən gözəl, zərif və nəfis incilərindəndir.

Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzindən bildirilib ki,  Azərbaycana dair qiymətli əlyazmaların tədqiqi və nəşrini həyata keçirmək üçün uzun müddətdir ki, mütəxəssilərlə birgə sistemli iş aparılır və Xətayi yaradıcılığı ilə yanaşı Azərbaycan poeziyasının korifeyləri Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli kimi klassiklərimizin yaradıcılığına dair Özbəkistanda çoxsaylı əlyazma nüsxələri müəyyənləşdirilib və gələcəkdə onlara dair tədqiqat işləri, layihələr icra olunacaqdır.

Qeyd edək ki, yenicə çapdan çıxmış “Şah İsmayıl Xətayinin anadilli “Divan”ının Daşkənd nüsxəsi” adlı nəşrin Bakı və Daşkənddə geniş təqdimat mərasimlərinin keçirilməsi planlaşdırılır.

 

Sentyabrın 7-də Prezident İlham Əliyev Şuşa şəhərində görkəmli tarzən, bəstəkar Sadıqcanın yaşadığı evin layihələndirilməsi və bərpası ilə bağlı tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb. 

 

Sərəncamın 1-ci hissəsində göstərilən məbləğdə maliyyələşməni təmin etmək Mədəniyyət Nazirliyinə tapşırılıb.

Sərəncamda qeyd edilir: “Şuşa şəhərində yerləşən Azərbaycan musiqiçisi, tarzən, bəstəkar və tarı təkmilləşdirən sənətkar Mirzə Əsəd oğlu Sadıqın (Sadıqcanın) yaşadığı evin layihələndirilməsi və bərpası məqsədilə Azərbaycan Respublikasının 2022-ci il dövlət büdcəsində işğaldan azad olunmuş ərazilərin yenidən qurulması və bərpası üçün nəzərdə tutulan vəsaitdən “Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsi” publik hüquqi şəxsə ilkin olaraq 600,0 (altı yüz) min manat vəsait ayrılsın.

 

Otuz il bundan əvvəl sentyabrın 7-də Yaponiya ilə Azərbaycan arasında diplomatik əlaqələr qurulub. Biz bu gün bu mötəbər günün 30-cu ildönümünü qeyd edirik. Azərbaycan ilə Yaponiya arasında müxtəlif sahələrdə, o cümlədən iqtisadi, mədəni, humanitar sahələrdə birgə layihələr həyata keçirilir.

 

AzərTAC xəbər verir ki, bu sözləri jurnalistlərə müsahibəsində Beynəlxalq Muğam Mərkəzində keçirilən Yaponiya ilə Azərbaycan arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 30-cu ildönümünə həsr olunmuş tədbirdə Yaponiyanın ölkəmizdəki səfiri Cuniçi Vada deyib.

“Bu ötən illəri yad etsək, qeyd edə bilərəm ki, 30 il ərzində bir sıra sahələrdə bizim çoxlu uğurlu əməkdaşlığımız olub. Bu məni çox sevindirir. Bütün bunlar qısa zamanda hər iki ölkənin birlikdə gördüyü əməkdaşlığının nəticəsidir. Ümid edirəm ki, bizim bu gözəl əlaqələrimiz daha da genişlənəcək”, - deyə səfir qeyd edib.

 

Sentyabrın 18-dən 24-dək Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə ölkəmizdə XIV Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçiriləcək. 

Hər il təşkil olunan ənənəvi festival çərçivəsində Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrı da uğurla iştirak edir. Bu dəfə isə teatrın tarixində ilk olaraq mövsümün açılışı Şuşa şəhərində olacaq. Dahi Üzeyir Hacıbəylinin əsərləri bu dəfə “Şuşadan dünyaya yayılan musiqi” layihəsində gerçəkləşəcək. 

 

Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə 2022-ci ilin ölkəmizdə “Şuşa İli” elan edilməsi ilə əlaqədar Musiqili Teatr ötən mövsümdə də silsilə layihələr həyata keçirib. 

Şuşada açıq səma altında dahi bəstəkarın “Arşın mal alan”, “Ər və arvad”, “O olmasın, bu olsun” musiqili komediyalarından parçaları Xalq artisti İlham Namiq Kamal, Əməkdar artistlər Naidə Orucova, Nərgiz Kərimova, Əzizağa Əzizov, Ələkbər Əliyev, Əkbər Əlizadə, Şövqi Hüseynov, aktyorlar Fərid Əliyev, Gülcahan Salamova, Ülviyyə Əliyeva, Aydan Həsənova, Mehriban Zaliyeva, Səmədzadə Xasiyev, Hüseyn Əlili, Əliməmməd Novruzov, Ruslan Mürsəlov və başqaları təqdim edəcəklər.

Qeyd edək ki, Musiqili Teatr beynəlxalq festival çərçivəsində sentyabrın 22-də Gəncədə "O olmasın, bu olsun” tamaşasını nümayiş etdirəcək. 

Teatrın stasionarda çıxışları isə sentyabrın 24-dən başlayacaq.

Cümə axşamı, 08 Sentyabr 2022 07:00

“Buker” mükafatının qısa siyahısı açıqlanıb

2022-ci ilin nüfuzlu “Buker” mükafatının qısa siyahısı məlum olub. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu il bir çox yeniliklərə imza atacaq “Buker” mükafatının finalına çıxan 6 kitabın adı açıqlanıb.

Qısa siyahıya NoViolet Bulavayonun “Şöhrət”, Claire Keeganin “Bu kimi kiçik şeylər”, Percival Everettinin “Ağaclar”, Şehan Karunatilakanın “Yeddi Ayı”, Elizabet Stroutun “Ey Uiliam!” və Alan Qarnerin “Treacle Walker” kitabları yer alıb.

Xatırladaq ki, iyulda mükafatın uzun siyahısında 13 kitabın adı açıqlanmışdı.

Mükafata ən real namizəd bəs kimdir? Ədəbi kuluarlarda Elizabet Stroutun adı daha çox hallanır. 

 

Şəkildə: Elizabet Strout

 

Azərbaycan Respublikasının İrandakı səfiri Əli Əlizadə İranının Mədəniyyət və İslami Əlaqələr Təşkilatının rəhbəri Məhəmməd Mehdi İmanipur ilə görüşüb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, görüşdə hər iki ölkənin xalqlarının ortaq tarixinin, mənəvi və mədəni bağlılığının əlaqələrin möhkəmləməsinə verdiyi töhfə vurğulanıb, mədəniyyət və incəsənət sahəsində əməkdaşlığın önəmi qeyd olunub. Qarşılıqlı olaraq mədəniyyət günlərinin hər iki ölkənin paytaxt və regionlarında keçirilməsi, kino həftələrinin, müştərək sərgilərin, konfransların, səfərlərin təşkil olunması, dini, tarixi-mədəni abidələrinin qorunması və digər birgə tədbirlərin görülməsi istiqamətində fikir mübadiləsi aparılıb.

 

Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə ölkəmizdə keçiriləcək XVII Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı çərçivəsində sentyabrın 26-da “Enerji Club”da “Artur Possinq” kvarteti çıxış edəcək. 

 

Saksofonda Pier Kok-Amann, kontrabasda Sebastyan Şlapbe Flax, zərb alətlərində Nils Engel ifa edəcək.

Öz nəslinin perspektivli pianoçularından biri kimi görünən Artur Possinq musiqiyə çox təbii yanaşır. O, 1996-cı ildə musiqiyə dəyər verən bir ailədə anadan olub. Lüksemburqlu gənc ilk addımlarını perkussiyadan başlasa da, tezliklə fortepianoya keçir. Bu addım onun caz dünyasına baş vurmasına səbəb olur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra o, fortepianoda caz ifasını davam etdirib və Brüssel Kral Konservatoriyasında Erik Lenininin dərslərinə qatılıb. Artur Possinqin kvarteti 2013-cü ildə formalaşıb və bu günədək “Four Years” (2018) və “Natural Flow” (2021) albomlarını buraxıb. Son beş ildə qrup Avropada və ondan kənarda geniş qastrol səfərləri etmək imkanı əldə edib.

 

Sentyabrın 20-də “Cadenza” orkestri (Cadenza Contemporary Orchestra) Beynəlxalq Muğam Mərkəzində təşkil olunacaq konsert proqramı ilə yeni mövsümə başlayır. 

Mövsümün ilk konsertində orkestr tərəfindən Firəngiz Əlizadənin “Crossing II”, Azər Dadaşovun 14 saylı Simfoniya “Angel`s day” (ilk dəfə) və Firudin Allahverdinin balaban və ansambl üçün “Barokko” konserti (ilk dəfə) ifa olunacaq. 

Qeyd edək ki, konsert Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçiriləcək Üzeyir Hacıbəyli XIV Beynəlxalq Musiqi Festivalı çərçivəsində reallaşacaq.

 

Xəbər verdiyimiz kimi, Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə ölkəmizdə XVII Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı keçiriləcək.

Bildiririk ki, festival çərçivəsində sentyabrın 26-da “Madrid Restobar”da “Schntzl” qrupu çıxış edəcək.

“Schntzl” hipervizual musiqi yaradan bir Belçika duetidir. Onların musiqisi təxribatçı və mülayimdir, paralel kainatın pop musiqisi, müəyyən edilmiş dəyərlərin sökülməsi kimi xarakterizə olunur. Perkussiya, klaviş və zərb alətlərinin müşayiətilə onlar sanki bir orkestri əvəz edir.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.