Super User
Dünya nəyə gülür?
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün sizlərə dünyanın güldüyü lətifə, fraza, əhvalatları təqdim edəcəyəm. Təbii, maraqlıdır, tutalım, statistik amerikalı, yaxud papua-yeni qvineyalı nəyə gülür?
LƏTİFƏ 1
Nil Armstronq doğma şəhərinə qayıdıb gəlir və doğma pivəxanasına baş çəkmək istəyir. Gəlib görür ki, pivəxana yerində yoxdur. Təəccüblə yoldan keçəndən soruşur:
-Burda pivəxana var idi, hanı?
Adam təəccüblə deyir:
-Sən Aydan-zaddn gəlmisən ki? Pivəxananı 1 aydır ki söküblər.
LƏTİFƏ 2
İki rus xanımı Antalyada dincəlirlər. Bu vaxt onlara iki kişi yaxınlaşır. Biri sarışın, biri qarabəniz.
Tanış olurlar, yeyib-içirlər.
Sonra xanımlar tualetə keçirlər, onlardan daha diribaşı olan Sveta deyir:
-Qaralara nifrət edirəm, sarı mənlikdir.
Maşa da çar-naçar razılaşır.
Gecəni keçirirlər, səhərisi səhər naharı süfrəsi arxasında Sveta deyir:
-Ay da, heç bilirsən kavalerimlə biz necə romantik və ehtiraslı gecə keçirdik?
Maşa deyir:
-Mənəsə kavalerim evlilik təklif etdi.
-Fu. O qara iyrəncdir.
-Ey. Ağzına gələni danışma. Səni otelimizdən qovarıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
Bir içimlik Musiqi - 3-cü yazı
Aysel Fikrət, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Azərbaycan Milli Konservatoriyası barədə qeydlər
İlin son hesabat konserti Azərbaycan Milli Konservatoriyasının tələbələrindən ibarət “Buta" xalq çalğı alətləri orkestrinin konserti oldu. Orkestrin bədii rəhbəri Dirijorluq Kafedrasının bas müəllimi Aysel Bağırova idi.
KONSERTDƏN ÖNCƏ
Bu orkestrin əzmlə məşq etdiyinin şahidi oluram. Səhər və axşam məşqlərində iştirak edərək onları dinləyirəm. Ən çox diqqətimi çəkən Aysel Bağırovanın tələbələrə olan münasibətidir. Onlara bir sənətkar, bir böyük şəxsiyyət kimi yanaşmaqla bu doğma mühiti yarada bilmisdir. Onu sevirlər və bu sevgi yaradıcılıqla dolu gələcəyə işiqlı yol açır.
Hesabat konsertinə hazırlaşan “Buta" xalq çalğı alətləri orkestrinin hər bir üzvü həyacanlıdır. Onların içində Hüseyn Nağıyevi görürəm. Heç bir ay olmayıb ki, prezident taqaüdçüsüdür. Çox istedadlı bir gəncdir, həm də İncəsənət Gimnaziyasının məzunudur. Bir-birindən istedadlı gənclərdən ibarət xalq çalğı alətləri orkestri bu il bir ilkə addım atır.
Ona görə də hesabat konsertinin adı "İlk addım"dır. Bundan öncə xalq çalğı orkestrləri in H və in D köklərində səsləndirilsə də, “Buta" xalq çalğı alətləri orkestrinin bədii rəhbəri, Dirijorluq Kafedrasının baş müəllimi Aysel Bağırovanın təşəbbüsü və səyi nəticəsində orkestr in C kökündə yəni Do kökündə səsləndiriləcək.
Bu, bəlkə də, hər bir orkestr rəhbərinin arzusu olmuş, yalnız onu həyata keçirməyə risk etməmişdir. Lakin biz bunu etdik. Dirijorun sevincini sizinlə bölüşürəm.
Konsertə güçlü hazırlıq işləri gedir, axşam saatlarıdır. Aysel Bağırova yenə məşq edir.
Ən çox nəzərimi çəlb edən məqam xarici müsiqilərin bizim milli musiqi alətlərində ifası oldu. Bu mənim böyük marağıma səbəb olduğundan, saatlarla məşqdə oturub, tamaşa etdim. Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru, Siyavuş Kərimi də məşqlərdə iştirak edir. Öz tövsiyələrini, iradlarını bildirib, yaxşı ifalarda sevincini büruzə verir.
Bu da gənclərə, gənc çalışqan müəllimə böyük stimul olur və gələcəkdə onları daha çox nailiyyətlərə sövq edir.
İstedad harda olsa öz haqqını alıb və öz xoşbəxtliyini yaşayacaqdır. Konsert günü yetişir. Hamı, bütün iştirakçilar həyacan içindədir.
KONSERT
Aparıcı səhnəyə daxil olub orkestri təqdim etdi. İlk olaraq Azərbaycanın himni ifa edildi.
Himndən sonra nəzərimi cəlb edən həm qürurlu, həm də qəmli bir məqam baş verdi. "Xudayar" təsnifini bu orkestr üçün Pikə Axundova işləmişdir. "Xudayar" təsnifini ifa etmək şansı solistlər - Vətən muharibəsi iştirakçıları, Füzuli, Xocavənd, Cəbrayıl və Şuşanın azad olunması medalları ilə təltif olunmuş Sevindik Abbasov və Xocavəndin azad olunması, Vətən muharibəsi iştirakçısı medalları ilə təltif olunmuş Elmir Səfərli, həmçinin, istedadlı qızımız Ülkər Abdullayevaya qismət oldu.
Zal onları ayaqüstə qarşıladı.
Qeyd edim ki, orkestrin baş alətləri ifaçısı Elvin Nəbiyev də Vətən müharibəsi iştirakçısıdır, Füzuli, Xocavənd uğrunda döyuşlərdə iştirak etmişdir.
Azərbaycan Milli Konservatoriyasının tələbələri arasında şəhidlik zirvəsinə yüksələn Toğrul Haciyev də bu orkestrin ifaçısı olmuşdir.
Bu üzgün notlarda şəhid Xudayar Yusifzadəni yada salan qəmli təsnif ifa olunur. Bir-birindən zəngin olan repertuarın orkestr üçün işləmələri Aysel Bağırovaya və Zərrin Muradovaya aiddir. Fəqan Ələsgərov adlı tələbəmiz nəfəs aləti balabanda elə gözəl ifa edir ki, zal onu səssiz, valeh olacaq şəkildə dinləyir. Sonra alqışlar ətrafı bürüyür. Konsert bütün bu ay ərzində çəkilmiş əziyyətlərə və yuxusuz gecələrə dəydi. Konsertin sonunda rektorumuz səhnəyə çıxıb orkestrin bədii rəhbəri Aysel Bağırova başda olmaqla hər bir ifaçıya ayrı-ayrılıqda təşəkkür etdi.
İlk gündən bu günə qədər Siyavuş Kəriminin öz istedadlı tələbələrinə diqqəti məni düşündürür. O, istedadlı olanı mütləq dəyərləndirir, bu da tələbələr üçün yeni stimul verir.
Aysel Bağırova Azərbaycan musiqisinin sabahıdır. Mən çox sevinirəm ki, bizim musiqimiz və mədəniyyətimiz bu cür istedadlı, əzmkar gənclərin ixtiyarındadır.
Bütün konsertlərin sonunda Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru, xalq artisti Siyavis Kərimi səhnəyə çıxaraq müəllimləri və tələbələri təbrik edir, bir-birindən istedadlı tələbə heyətinə artıq dərs prosesində iştirak edən tələbə kimi yox, sənətkar kimi yanaşır, bu isə istər-istəməz insanda fərəh hissi doğurur. Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti əmin əllərdədir.
ECAZKAR SAZ
Çox sevindirici haldır ki, Konservatoriyada Humanitar Fənlər Kafedrası da var. Kafedra müdiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Firudin Qurbansoydur. Çünki hər bir musiqiçi ədəbiyyatı və öz dilini mükəmməl bilməlidir. Xalq çalğı alətləri kafedrasının müdiri Ramiz Əzizov da ilk gündən maqistr tələbələrin konsertləri haqqında məlumat verir, kafedra nəzdində keçirilən tədbirləri izləyir, bizim işimizə diqqətlə yanaşır.
Ümumən, bu ay ərzində keçirilən bütün tədbirlər bir-birindən maraqlı və mənalı idı. İnstrumental Muğam Kafedrasının saz konsertini bir aşıq musiqisini yeni tədrisinin təzahürü kimi də qələmə vermək olar.
Müasir dövrdə aşıq musiqisinin tədrisinə olan tələbə marağı heyrət ediləcək bir yenilikdir.
Saz konserti Azərbaycan Milli Konservatoriyasına gələn qonaqların böyük marağına səbəb olur. Konsertdə Azərbaycan Milli Konservatoriyasının müəllimi, əməkdar mədəniyyət işçisi Nemət Qasımlı aparıcılıq etməklə yanaşı, eyni zamanda öz şagirdləri ilə səhnəni bölüşür.
YUBİLEY KONSERTİ
Nəhayət, dəyərli alim, musiqişünas Fəttah Xalıqzadənin 70 illik yubileyinə həsr olunmuş Elmi praktiki konfrans.
Fəttah Xalıqzadə qapı açılınca soruşur:
“Qızım, sən bu gündən burda işləyirsən?"
Əlində çoxlu kağız var. “Mən Fəttah Xalıqzadəyəm". İmzasını və adını tez-tez eşitdyim bu alimin belə sadə ve təvazökar olacağı heç ağlıma da gəlməzdi. Onun Azərbaycan folklorunu bölgələrdən ilmə-ilmə topladığını bilirdm. Bu barədə çox eşitmişdim. Susub dinləməyə davam etdim. “Demək mətbuatla məşğul olacaqsan. Ay qızım. Sən heç bilirsən insan necə xəbər yaymalıdır?" “Azdan, çoxdan bilirəm" deyib gülümsədim. “Sənə bir tovsiyəm var" Hansısa müəllifin adını çəkir. O deyir ki, “Qızım, insan gərək xəbəri elə ifadə edə ki, təriflə tənqidin məsafəsi çox olmasın. Başa düşürsən?". “Başa düşürəm, Fəttah müəllim, yəni olduğundan çox qabartmaq olmaz". Olduğu kimi çox da ifadə edə bilmirəm özümü. Söhbəti alıb gedir. Fəttah müəllim gözəl sənətkarlardan, musiqi dünyasından xeyli danışır.
Onu sona qədər, maraqla dinləyirəm. Bir az keçmir soruşur. “Heç elə olarmı insan danışa, amma danışdığı adamın adını bilməyə?" Gülümsəyib adımı deyirəm. “Fəttah müəllim, siz çox gözəl musiqişünas alimsiz. Bizim evdə həmişə adınız çəkilib. Mənim ana tərəfim də musiqiçi ailəsidir. Sizin adınızı çox eşitmişik", deyirəm. Fəttah müəllim mənim sözlərimə gülümsəyir.
Bir müddət sonra Etnomusiqişünaslıq Kafedrasının çox istedadlı xanım, kafedra müdiri Jalə Qulamova Fəttah müəllimin 70 illiyinə həsr olunmuş tədbirə hazırlaşdığını vurgulayır və onun məqalələrindən ibarət bir kitab tərtib etdiyini deyir.
…Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəsəfə doktoru Fəttah Xalıqzadəyə həsr olunmuş Elmi-praktiki konfransın günü yetişir nəhayət ki. Etnomusiqişünaslıq Kafedrasının rəhbəri, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Jalə Qulamova tədbir günü çox həyacanlıdır. Bu onun öz müəlliminə olan ehtiramıdır. Çünki Fəttah müəllim burada əyləşən dekanların, kafedra müdirlərinin əksəriyyətinin müəllimi olmuşdur.
Jalə xanım İlk sözü elmi işlər üzrə prorektor, əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Lalə Hüseynovaya verir. Lalə xanım Fəttah müəllimin musiqi tədqiqatlarından, türkologiya məsələlərindən bəhs edən əsərlərindən məlumat verir.
Sonraki çıxışcılar da Fəttah Xalıqzadənin folklor, ritm məsələləri və digər toxunduğu təqdiqatlar haqqında çıxış edirlər. Çox maraqlı bir konfransdır.
Elmi praktik konfransda Fəttah müəllimi bir musiqiçi alim, dost, müəllim obrazında bizlərə tanıdırlar. Azərbaycan Milli Konservatoriyasının Musiqinin Tarixi və Nəzəriyyəsi Kafedrasının müdiri, əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Akif Quliyev onun pedaqoji fəaliyyəti haqqında danışır, onunla tələbə yoldaşı, yaxın dost olduğunu vurğulayır.
Xaricdə yaşayan, vaxtı ilə tədqiqatlarında iştirak edən dostları onu video vasitəsilə təbrik edir. Tədbirin sonunda isə tələbələr, rəhbərlik, Azərbaycan Milli Konservatoriyasi böyükdən kiçiyə Fəttah müəllimin başına toplaşıb ona sevgisini bildirir, təbrik edir.
Fəttah müəllim son dərəcə sadə və təvəzökar halıyla səhnəyə çıxıb Üzeyr Hacibəyli musiqisi haqqında maraqlı məqamları nəzərlərə çatdırır. O, yenə də musiqi aləmində hələ kəşf olunmayan məqamları düşünür.
Mən isə belə düşünürəm ki, onu musiqi aləmində hələ tədqiq edəcəyi bir çox işlər gözləyir.
Fəttah Xalıqzadə görkəmli alim, musiqişünas və müəllimdir. Bu onun haqqında nəticəyə gəldiyim faktdır.
BİR MUSİQİ DÜNYASI
Dediklərim Azərbaycan Milli Konservatoriyası haqqında olan mənim ilk təəssüratlarımdır. Əlbəttə, bütöv bir fəaliyyəti əhatə edə bilməsəm də, Azərbaycan Milli Konservatoriyası bir musiqi dünyasıdır deyərdim. Bu kiçik dünyanın öz qanunları, qaydaları, öz kiçik özünəməxsis sevincləri var. Bu sevincdən, fərəhdən müəllim və tələbələrə pay düşür. Bir az mənə də pay düşdü. Çünki elə ilk gündən bütün çətinliklərimə baxmayaraq bu təhsil ocağını sevdim.
Azərbaycan Milli Konservatoriyası rektoru, xalq artisti Siyaviş Kəriminin tələbələrə, istedadlı müəllimlərə münasibətini görərək, demək istəyirəm ki, Vətənimizin hüdudlarında və hüdudlardan kənarda da tanınan, öz kiçik gözəllik dünyası olan Azərbaycanın mədəniyyət ocaqları içində bu cür bir elm, təhsil, mədəniiyət oçağı - Azərbaycan Milli Konservatoroyası var ki, onun yetişdirdiyi tələbələr bir məşəl olaraq dünyaya işıq saçır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
“Yazıçı ədalətli olmalı, həqiqəti yazmalı, mədaxlıqdan uzaq olmalıdır” - ÇİNGİZ HÜSEYNOV
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bəli, dünən görkəmli Azərbaycan yazıçısı Çingiz Hüseynov əbədiyyətə qovuşdu. Təəssüf edirik ki, onun barəsində ölkəmizdə elə də çox bilmirdilər. Mühacir həyatı yaşayan dahi yazarın adı demək olar ki, ölkə gündəminə gəlmirdi. Gənc nəsil onu tanımır, əsərləri təkrar nəşr edilmir, media ondan yazmırdı.
Onun barəsində oxuduğumuz son yazı da uzaq 2019-cu ilə təsadüf edir, şair Nəsib Nəbioğlunun qələmindən çıxıb. Yazı “Müdrikliyin Çingiz Hüseynov zirvəsi” adlanır.
Gəlin o yazıya nəzər yetirək və bir daha kimi itirdiyimizin fərqində olaq.
Bu yazını yazmaq üçün bu tarixi xeyli müddətdir gözləyirdim. Nəhayət, aprelin 20-si günü yaxınlaşdı və böyük hörmət bəslədiyim məşhur azərbaycanlı yazıçı, ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycanın Əməkdar incəsənət xadimi Çingiz Hüseynovu təbrik etmək bir dost kimi yenə də mənə qismət oldu. Özü də mənim üçün xüsusi önəm daşıyan 90 illik yubileyi ərəfəsində.
Düz on il əvvəl “Çingiz Hüseynov ömrü: Azərbaycanlı və yazıçı adına layiq 80 il” adlı bir məqalə yazmışdım. Məqalə “525-ci qəzet”də və bir sıra saytlarda dərc olunmuşdu. Həmin məqaləmdə Çingiz Hüseynovu qocaman yazıçı adlandırmışdım. Məqaləmi cap etməmişdən əvvəl Çingiz müəllimə zəng edib bir yazı yazdığımı bildirmişdim. Yadımdadır, yazını oxuyandan sonra mənə telefonda dedi ki: “Bizim bir yaxşı deyimimiz var, səksən-doxsan, bir gün varsan, bir gün yoxsan! İnşallah 90 illiyimdə zəngləşərik, onda qocaman sözüylə razılaşacağam, təki sağlıq olsun”.
İndi həmin gün gəlib çatdı. Aprelin 20-də o vaxt “qocaman yazıçı” adlandırdığım Çingiz Hüseynovun 90 yaşı tamam olur. Peyğəmbərcəsinə dediyi sözün üstündə durdu Çingiz müəllim! Bu gün bu böyük, istedadlı, millətin mənəvi pasportu olacaq ağsaqqal və ustad yazıçımızın 90 illik yubileyində sözümü deməyi özümə mənəvi borc bilirəm.
1980-ci ildə Moskvada M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda oxuyurdum. Hələ gənclik cağlarımda Bakıda oxuduğum illərdə bir çoxları kimi Çingiz müəllimin – belə bir yazıçımızın Moskvada yaşadığını eşitmişdim, amma onu görmək, onunla şəxsən tanış olmaq heç ağlıma da gəlməzdi. O vaxt ağlıma belə gəlməzdi ki, Azərbaycanın bir ucqar rayonunda – Kəlbəcərdə doğulub böyüyən bir gəncə dünyaya hökmranlıq edən Moskva kimi təlatümlü bir şəhərdə bu nəhəng yazıçıyla görüşmək, sonralar dostlaşmaq nəsib olacaq.
Tanışlığımız elə 80-ci ildə də baş tutdu. Elə ilk tanışlığımızdan Çingiz müəllimi özümə çox doğma, bir ağsaqqal, böyük qardaş, tələbkar müəllim, əsl dost saymışam. İlk vaxtlarda mənə elə gəlirdi ki, ümumiyyətlə, Çingiz adlı insanlar əfsanəvi ola bilər, əlçatmaz ola bilər, onlarla təmasda olmaq, yaxınlıq etmək müşkül işdir. Amma ilk tanışlıqdan Çingiz müəllimə qanım yaman qaynadı.
İllər ötüşdükcə doğmalaşdıq, həmdərd, həmfikir olduq, aramızda 25 il yaş fərqi olmasına baxmayaraq, yaxın dost olduq. İllər keçdikcə artıq kumirim oldu Çingiz müəllim. Onun bu qədər sadəliyi, haqsızlığa qarşı qətiyyətli mübarizəsi, haqqın, ədalətin, düzgünlüyün tərəfində olması məni valeh elədi.
Həmişə deyirəm, mən Çingiz müəllimlə söhbət edəndə elə bilirəm ki, müdrik bir aqsaqqalla söhbət edirəm, o söhbətlərin təsirindən çıxmaq heç də asan olmur.
Çingiz müəllimlə tanışlığımız çox uğurlu bir vaxta, çox uğurlu bir günə təsadüf etmişdi. Həmin gün Moskvada V.Mayakovski adına Dram Teatrında Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının şair Nəriman Həsənzadənin Nəriman Nərimanovun həyatına həsr etdiyi “Nəriman” poeması əsasında hazırladığı “Qoy bütün Şərq bilsin” tamaşası nümayiş olunmuşdu.
Çingiz müəllimin xətrini həm də müəllimim kimi əziz tutmuşam. Bizə uşaqlıq illərimizdən həmişə müəllimlərimizi sevməyi aşılayırdılar. Biz də qulağımızda sırğa eləmişdik ki, valideynlərdən sonra müəllimlər gəlir. İnsanın yetişməsində, tərbiyəsində, biliyə yiyələnməsində, bir insan kimi formalaşmasında müəllimlərin rolu əvəzsizdir. Düz 3 il aspiranturada oxuyanda Çingiz Hüseynov mənə dərs deyib, elmi rəhbərim olub. Mənə qayğı göstərib, diqqət yetirib. Şeirlərimə dərin maraq bəsləyib, yaradıcılığımla bağlı rus və Azərbaycan dillərində məqalələr yazıb, “Nəsib Nəbioğlunun qoşmalarının vurğunuyam” deyib.
Mənim o illərdən bəri tanıdığım, əsərlərinə, kitablarına, bütövlükdə bütün yaradıcılığına, şəxsiyyətinə dərin rəğbət bəslədiyim yazıçı Çingiz Hüseynovun hər bir əsərini ədəbi hadisə hesab etmişəm. Əminiklə deyə bilərəm, Çingiz Hüseynov müasir nəsrimizdə ancaq özü olan yazıçıdır. Çingiz müəllim olduqca sadə, gülərüz, səmimi, güclü iradəyə malik, ən əsası, özünə hörmət qazanmağı bacaran insandır. Həyatı o qədər zəngin, yaradıcılığı o qədər çoxşaxəlidir ki, onun haqda yazdıqların nəinki bir məqaləyə, bir kitaba da sığmaz.
Əsas odur ki, o, bizim qürur mənbəyimizdir, orijinal, bənzərsiz Azərbaycan yazıçısıdır, ilahidən bənzərsiz fitri-istedad yiyəsidir. Onun əsərlərini oxumaq çox çətindir, mətnaltı mənaları olduqca dərindir, fəlsəfidir. Onun “Qələmin yuxuları” adlı silsilə yazılarında bu mürəkkəblik daha da aydın görünür. Bir dəfə Çingiz müəllimdən soruşdum ki, bir az yumşaq, sadə yazsanız nə olar? Cavab verdi ki, mənim heç bir təqsirim yoxdur, günahkar qələmdir, bu yuxuları görən qələm.
Bəli, müdrik yazıçının özünün günahkar saydığı bu qələmdən çıxan “Mənim bacım”, “Əriyən heykəl”, “Çətin yoxuş”, “Novruzgülü” “Adını demədi” “Küncdəki ev”, “Məhəmməd, Məmməd, Məmiş”, “Adalar”, “Bakı”, “Şərq süjetləri”, “Zərurilik”, “Fətəli Fəthi”, “Ailə sirləri”, “İgra direktoriyası”, “Doktor N”, “Əyilmiş cürdəkdən suyu dağılmağa qoymamalı” kimi forma və məzmunca ziddiyyətli dramatik süjetli əsərləri ona böyük şöhrət gətirib.
Çingiz Hüseynovun hər biri ədəbi hadisə sayılan əsərləri hər kəsin oxuyub dərk edə biləcəyi adi əsərlər deyil. “Yazıçı ədalətli olmalı, həqiqəti yazmalı, mədaxlıqdan uzaq olmalıdır” deyən ustad yazıçının bütün ədəbi və sənət təriflərinə layiq əsərləri, xüsusilə ədəbiyyatın hardasa dalana dirəndiyi indiki zamanda, gənclərə, yeniyetmələrə ədəbiyyatı sevdirmək baxımından örnək sayıla bilər.
Çingiz Hüseynovun ilk əsəri 1955-ci ildə “Bakinski raboçi” qəzetində çap olunub. Bundan sonra ədəbi yaradıcılıqla müntəzəm məşğul olmağa başlayıb. Əsərlərini iki dildə – Azərbaycan və rus dillərində yazıb. O, uzun illər (səhv eləmirəmsə, 17 il) SSRİ Yazıçılar İttifaqının Milli Ədəbiyyatlar Komissiyasında çalışıb. Düz 25 il SSRİ Yazıçılar İttifaqının partiya təşkilatının sədri olub. O dövrdə bu çox məsul bir vəzifə idi. Bundan əlavə, Çingiz Hüseynov M.Ə.Sabir, C.Məmmədquluzadə, S.Vurğun və başqa bir sıra Azərbaycan yazıçı və şairlərinin yaradıcılığından bəhs edən bir çox elmi məqalələrin müəllifidir. Onun rəhbərliyilə 40-dan çox insan elmlər namizədi və elmlər doktoru dərəcələri alıb.
Çingiz Hüseynov 1961-ci illərin əvvəlindən gündəlik yazmağa başlayıb və 50 ilə yaxın bir müddətdən sonra – 2009-cu ilin yayında həmin gündəliklər əsasında Moskvada “Ötən günlərin görüşünə” (“Minuvşee navstreçu”) adlı xatirə kitabını nəşr etdirib. Bu memuarda 1449 adamın adı çəkilir. Müxtəlif tale yaşamış çox adamdan bəhs edən səhifələr var. Bu siyahıda təkcə şair və yazıçıların deyil, məşhur ictimai xadimlərin, dövlət xadimlərinin, jurnalistlərin, tanınmış alimlərin, hökumət adamlarının, rəssamların, maarifçilərin, xeyriyyəçilərin, mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin adları var. Xatirələri oxuyanda mənə aydın oldu ki, bu sayda insanların adlarının qeyd edilməsi heç də asan məsələ deyilmiş. Bunun üçün gərək dərin yaddaşın, gözəl hafizən, zəngin dünyagörüşün olsun. Mən qürur hissi ilə deyirəm ki, orada adı çəkilən adamlardan biri də mənəm. Çingiz Hüseynovun xatirələr kitabına düşmək o qədər də asan deyil. Çingiz Hüseynovun xatirələri sovet dövrünün ictimai-siyasi-ədəbi həyatında baş verən hadisələri yaxından öyrənməyimizə imkan yaradır.
…2017-ci il sentyabr ayının 12-də Moskva Beynəlxalq Kitab Yarmarkasında Çingiz Hüseynovun yeni çapdan çıxmış, Məhəmməd peyğəmbərin həyatından rus dilində yazdığı “Muxammed” kitabının təqdimatı idi. Kitab “Görkəmli adamların həyatı” seriyasından, “Molodaya qvardiya” nəşriyyatında nəfis tərtibatla çap olunmuşdu. Bir gün əvvəl Çingiz müəllimin dəvətiylə mən də oraya getdim. Eşidəndə ki, təqdimat mərasimində Çingiz Hüseynovun çıxışı olacaq, etiraf edim ki, qeyri-ixtiyarı olaraq böyük sevinc hissi keçirdim, kövrəldim. Düşündüm, İlahi, xalqımıza nə böyük qələm sahibi bəxş eləmisən! Çingiz müəllimin çıxışı zamanı adam əlindən tərpənmək olmurdu. Hamı acgözlüklə Çingiz müəllimi dinləyirdi.
Yazının sonunda bir kəlbəcərli kimi bir məqamı da qeyd etmək istəyirəm. Aşıq Şəmşirin ilk şeirlərini də rus dilinə məhz Çingiz Hüseynov tərcümə eləyib. 1960-cı ildə Pavel Qriqoryeviç Antokolskinin təklifi ilə aşığın qoşmaları, Azərbaycanda qısqanclıqla qarşılanacağından ehtiyat edərək, Q.Asanin təxəllüsüylə “Azərbaycan poeziya antalogiyası”nda çap olunub. Bu haqda Çingiz müəllim xatirələrində geniş yazıb. Mən də Aşıq Şəmşirin yaradıcılığıyla bağlı Moskvada rus dilində dərc olunan bir məqaləmdə bu haqda ətraflı yazmışam.
Əziz Çingiz müəllim! Doğum gününüz, 90 yaşınız mübarək! Sizi səmimi qəlbdən təbrik edirəm. Belə götürəndə, 90 yaş yaxşı ömürdür. Biz hələ sizin 100 yaşınızı da qeyd edərik, inşallah! Sözsüz ki, bir nəhəng yazıçı kimi hələ bizə deyəcəkləriniz var. Azərbaycan ədəbiyyatı sizin kimi təcrübəli söz adamından çox faydalanmalıdır.
90 illik yubileyinizə də ən yaxşı hədiyyə yaxın vaxtda yeni əsərlərinizin nəşri olardı. Özü də sıradan yox, adınıza layiq – Çingiz Hüseynov adına layiq əsər!
Bir daha 90 illik yubileyiniz münasibəti ilə Siz təbrik edirəm!
(Moskva, aprel 2019)
P.S. “Yazıçı ədalətli olmalı, həqiqəti yazmalı, mədaxlıqdan uzaq olmalıdır” sözlərini həyatının kredosuna çevirmişdi Çingiz Hüseynov. Və sonadək də bu kredosuna sadiq qaldı.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
“Hörüklə Təbrizin saçlarını...” - ƏMİN ƏHƏRYARIN ŞEİRLƏRİ
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan təmsilçisi, Təbrizdə yaşayıb yaradan Əli Çağla bu gün sizləri Əmin Əhəryarın yaradıcılığı ilə tanış edəcək.
Əmin Əhəryar
Əmin Əhəryar 1991-ci ildə Əhər şəhərində anadan olmuşdur. İlk təhsilatını və orta məktəb təhsilatını Əhərdə bitirdikdən sonra, Təbriz Universitetində Bədən tərbiyəsi və idman fakültəsini magistr dərəcəsinə qədər təhsil etmişdir. Daha sonra yenidən Təhsilə başlamış, Təbriz PəyamNur Universitetinin Hüquq fakültəsindən Bakalavr dərəcəsinə qədər təhsil etmişdir. Jurnalistliyə və yazmağa marağı olduğu üçün öyrəncilik dərgilərində çalışmışdır və bir neçə dərgidə əməkdaşlıq etmişdir. O, PəyamNur Universitetində olduğu zaman baş yazar və sorumlu müdir olaraq “Güzgü” dərgisini yayımlamağa başlamışdır.
1
Mən bir gün,
Dənizlərdən keçid verib
Balıqlara
Göyə uçmaq öyrədəcəyəm.
Uca, hündür o dağlara
Kəmər atıb
Qartalları
Sahillərə çəkəcəyəm.
Mənsə bir gün şəhərlərə
Qırmızı gül səpəcəyəm.
Qarğaları uzaqlara...
Gözdən itən
Çöllüklərə
Satacağam.
Qumlu-qumlu sahillərə
Əli açıq
Göylü şəkər.
Mavi bir quş dəvət edib
Rahat yaşam qatacağam...
Deyim bu gün
Bu dənizlər hər bir kəsin hədiyyəsi...
2
Bəlkə bir gün
Dizləri ilə dünya yükünü daşıyan
Qızıl atları
Yaşıllıqlara dəvət etdilər
Və sarsılmış çiçəkləri
Evlərin qapısında
Pozulmuş boyalara boyadılar.
Çağırın yəhərçiləri
Çağırın dostları
Sibir buz adalarına günəşi çağırın
İsti dənizlərinə qocalar gəlsin
Dünyanın başa-başına
Çəkilsin həyatla həyat...
Bu gün bir ada,
Adamsız adamları gözləyir...
Birgə yaşamaq üçün;
Gəlin dostlar
Bura bir qızıl quş qonacaq...
3
Şəhəri bürüyən ağ lələklər kimi
Xiyabanda sərilmiş ayaqları dadmaq,
Ağrı dağına çıxmaq kimi ağırdır.
Əlləri qabardan, çatlayan yanaqsızları
Bağrına almaq şəhərin borcudur...
Heç görübsünüz iki ulduzu bir gecədə
Saymaq ola?!
Yuxuya gedir...
Düşüncəsi başdan düşən dəniz dalğaları.
Göylüm bir budaq alma ağacından asılı qalmış
Bərk-bərk yapışmış əllərini
Və mahnıları yenidən qoş...
Qarğalar xiyabanda hücum edənədək
Addımlarını bir, ikiyə qat
İkili gecələri yalqızcasına
Keçməkdə dad var
Son şamı yemək
Dad vericidir Davinçinin barmaqlarında...
Təklik saraylarına girir pozğuncasına
Gözləri, mavi dənizi boğan qız.
Şəhəri diskindirəcək
Sıtqa-sıtqa göz yaşları...
Məni boş ver...
Ağ lələkləri zincirlə...
Hörüklə Təbrizin saçlarını...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun bir illik fəaliyyətinə qiymət verilib
“Xalq qəzeti”ndə Əməkdar jurnalist Əli Nəcəfxanlının Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun ötənilki fəaliyyəti barədə məqalə dərc edilib. Həmin məqaləni Daycest bölümündə diqqətinizə çatdırırıq.
Artıq tarixə qovuşmuş 2023-cü ildə məhsuldar çalışmaları ilə seçilən qurumlardan biri də Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu olub.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyi (AYB) İdarə heyətinin üzvü, Avrasiya Millətlər Assambleyası Ədəbiyyat Şurasının həmsədri, tanınmış yazıçı Varis Yolçiyev aprel ayında Fonda baş direktor təyin ediləndən sonra orada əsl canlanma yaranmasına nail olunub. İnamla demək olar ki, ədəbiyyatımızın beynəlxalq miqyasda təmsil olunmasına, xarici ölkələrdə azərbaycanlı müəlliflərin kitablarının nəşrinə, festival və müsabiqələrdə iştirakına dəstəyi, ədəbiyyat festival və forumlarının keçirilməsinə, yazarların maddi şəraitlərinin yaxşılaşdırılmasına xidməti ehtiva edən bu qurum öz adını layiqincə doğruldur.
Bizimlə söhbətində ötən ilin uğurlarından bəhs edən Varis Yolçuyevin bildirdiyinə görə, Fondun fəaliyyəti ilk növbədə zamanın çağırışlarına müvafiq olaraq, hazırlanan layihələrin icrası ilə bağlı olub.
İlk böyük tədbir 2 gün ərzində Qubada gerçəkləşib. Ölkənin ünlü qələm sahibləri Şahdağın ətəklərində – əsrarəngiz təbiətin qoynunda toplaşaraq, “Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı” mövzusunda forum keçiriblər. Konfrans dünya şöhrətli dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illik yubileyinə həsr edilib. Ədəbiyyat Fondunun direktorunun təqdimatından sonra AYB sədri, Xalq yazıçısı Anar Ulu öndər haqqında özəl xatirələrini danışıb. Qeyd edilib ki, Heydər Əliyevin xidmətləri sayəsində Azərbaycan ədəbiyyatı mükəmməl tarixi yol keçərək bugünkü səviyəsinə gəlib çatıb. Forumda maraqlı məruzələr dinlənilib və AYB-nin Heydər Əliyevə həsr etdiyi "Əbədi ömrün 100 ili" kitabının təqdimatı olub.
Növbəti ayda AMEA-nın Ədəbiyyat İnstitutunda Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun, AMEA-nın, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) və Türk Ağsaqqalları Birliyinin (TAİB) təşkilatçılığı ilə “Türk dünyasının ortaq ədəbiyyatı” mövzusunda konfrans keçirilib. “II Türk dünyası Ədəbiyyat və Kitab Festivalı” çərçivəsində baş tutan tədbirdə vurğulanıb ki, Türk dünyasının ortaq ədəbiyyatının yaradılması həm ilk olaraq bu təşəbbüsdə bulunan Türkiyə və Azərbaycanı, həm də sonradan təşəbbüsə qoşulan Özbəkistan, Qırğızıstan və Qazaxıstanı əhatə eləyib. Hazırda bu sahədə TÜRKSOY, Beynəlxalq Türk Akademiyası kimi təşkilatlar gərgin əmək sərf edirlər. Ötən ilin əvvəllərində Ankarada yaradılan və AYB sədri Anarın fəxri sədrlik etdiyi Türk Xalqları Ədəbiyyat Birliyinin yaranması isə bu səylərin zəruri nəticəsidir. Konfransda tanınmış türkoloqlar iştirak ediblər.
“Azərbaycan Ədəbiyyatı dünya müstəvisində” adlı dinləmə isə noyabrda Bakı Ekspo Mərkəzində Fondun AYB-ni təmsil etdiyi 9-cu Beynəlxalq Kitab Sərgisi çərçivəsində baş tutub. Orada Azərbaycan yazıçılarının kitabları, həmçinin AYB-nin “Ulduz”, “Qobustan”, “Literaturnıy Azerbaydjan”, “Dünya ədəbiyyatı” kimi nəşrləri nümayiş olunub. Yazıçılar gün ərzində öz oxucuları ilə görüşərək, onlar üçün avtoqraflar yazıblar. “Xudafərin” təqdimat zonasında keçirilən paneldə maraqlı çıxışlar olub.
Daha öncə Cəfər Cabbarlı adına Gənclər Kitabxanasında Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu və “Azərbaycan–Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Müharibə dövrü ədəbiyyatı” mövzusunda dinləmələr keçirilib. Başlıca amil o olub ki, bugünkü zəfərimizin gələcək nəsillərə çatdırılmasında müstəsna rol oynayan keyfiyyətli ədəbi nümunələrin ortaya qoyulması zəruridir, eləcə də gənclərin vətənpərvərlik ruhunda, torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda mübarizə ruhunda tərbiyə olunmasında dövlət siyasəti ilə paralel olaraq, milli ədəbiyyatın da mühüm rolu var. Məhz Azərbaycan ədəbiyyatı xalqımızın Vətən müharibəsində tarixi Zəfər qazanmasına mənəvi stimul verib.
Akademik Feyzulla Qasımzadənin 125 illiyi münasibətilə AMEA ilə birgə konfrans, Mədəniyyət nazirliyi ilə birgə ədəbiyyatın kinoya transferi mövzusunda dinləmələr, məşhur “Yazıçı” Nəşriyyatının fəaliyyətinin bərpası, Xalq yazıçısı Anarın 85 illiyi münasibətilə “Ulduz” jurnalı ilə birgə hekayə müsabiqəsi, Mədəniyyət Nazirliyi ilə “Mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” adlı layihənin icrası və digər bu kimi tədbirlər ötən təqvim ilinin yaddaqalan səhifələrini təşkil edib.
Onu da qeyd edək ki, sentyabrın əvvəllərində ölkəmizdə ilk dəfə keçirilən Azərbaycan Dili və Ədəbiyyatı Forumunda Fond yaxından iştirak edib. Forum Ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunan tədbirlər çərçivəsində Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı, Elm və Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və Şamaxı Rayon İcra Hakimiyyətinin dəstəyi ilə gerçəkləşdirilib. Əhatə dairəsinə və iştirakçı tərkibinə görə ölkəmizdə bir ilk olan forumda bildirilib ki, milli kodların daşıyıcısı olan dil milli kimliyin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi vasitəsidir və onun təəssübünü, ilk növbədə, ədəbiyyat adamları çəkməlidirlər. Ədəbiyyat dilin inkişaf dinamikasına uyğunlaşmalı, dilin inkişaf təmayüllərini müəyyənləşdirməli və istiqamətləndirməlidir.
AYB-nin Ədəbiyyat Fondu bu il də milli mədəniyyətimizə, mənəviyyatımızın daha da gücləndirilməsinə xidmət edən bir sıra maraqlı tədbirlərlə müqəddəs missiyasını davam etdirmək əzmindədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.10.2024)
“Anam - kəlağayı, kəlağayı - anam” adlı kitab nəşr olunub
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu il diqqətçəkən bir hadisənin ildönümüdür.
24-28 noyabr 2014-cü il tarixində Parisdə keçirilən Qeyri-maddi Mədəni İrsin Qorunması üzrə Hökumətlərarasi Komitəsinin doqquzuncu sessiyasında “Kəlağayı sənəti və simvolizmi, qadın ipək baş örtüklərinin hazırlanması və istifadə olunması” YUNESKO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentaiv Siyahısına daxil edildi…
Bu əlamətdar günlə əlaqədar olaraq hər il ölkəmizdə 26 noyabr “Azərbaycan Kəlağayısı Günü” kimi qeyd olunur.
2024-cü il bu əlamətdar hadisənin 10-cu ildönümüdür. Bununla əlaqədar olaraq Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin təşəbbüsü və dəstəyi ilə “Anam - kəlağaydı, kəlağay - anam...” kitabı 500 tirajla nəşr olunmuşdur. Bu kitab İctimai Birliyin dəstəyi ilə kəlağayıya həsr olunan və təbliğ edən dördüncü kitabdır. Bundan əvvəl milli baş örpəyimiz kəlağayının mədəniyyətimizdə, mənəviyyatımızda, şərəfli tariximizdə, xalqımızın dünyagörüşündə, adət-ənənələrində önəmli yerindən bəhs edən “Azərbaycan kəlağayısı
-- min illərin yadigarı”, “Kəlağayı əlvan, qıyqacı”, “Anam kəlağaylı bir muqamıydı...” kitabları işıq üzü görüb.
“Anam - kəlağaydı, kəlağay - anam...” kitabının tərtibçisi və toplayanı Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin sədri və şəxsi “Kəlağayı Muzeyi”nin direktoru şair, publisist Güllü Eldar Tomarlı, redaktoru ədəbi tənqidçi, araşdırmaçı yazar Vaqif Osmanlı, məsləhətçilər Xalq şairi Mirvarid Dilbazinin qızı Xatirə Dilbazi və Prezident Təqaüdçüsü Tərlan Musayeva, rəyçi İctimai Birliyin sədr müavini Vüsal Sehranoğludur. Kitaba ön sözü Xalq şairi Nəriman Həsənzadə yazmışdır.
Kitabda ənənəyə sadiq qalaraq klassik və çağdaş Azərbayan, həmçinin xarici dövlətlərdə yaşayan və fəaliyyət göstərən xalqımızın şair, yazıçı, elmi araşdırmaçı, publisist, aşıqlarının, Azərbaycanın tanınmış qadınlarının kəlağayıya həsr olunmuş şeirləri, hekayələri, elmi yazıları, düşüncələri çap olunmuşdur. İnanırıq ki, kitabdakı bədii, elmi nümunələr geniş oxucu marağına səbəb olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
Yadındamı, mən səninlə xoşbəxt idim...
Heyran Zöhrabova, "Ədəbiyyat və incəsənət"
Gözlərim əbədi gözünə həsrət,
Qulağım bir şirin sözünə həsrət,
Özüm bu dünyanın özünə həsrət,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Bilmirəm gözlərin necədir senin ?
Saçların bir zulmət gecədir sənin,
Bilmirəm yaşını, neçədir sənin,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Çətin yollar keçdim, yaman yoruldum,
Sevgi bulağından içdim, duruldum,
Mən səni görmədim, sənə vuruldum,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Sən hardan gəlirsən, yolun haradır ?
Bəlkə də ürəyin, qəlbin yaradır,
Bəlkə taleyimtək saçın qaradır,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Bircə yol üzünə görməsəm də mən,
Yolunda bircə gül dərməsəm də mən,
Könül açıb, könül verməsəm də mən,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Dünya dağılmazki sən mənim olsan,
Gəlib ürəyimi, könlümü alsan,
Bəlkə bir yuxusan, şirin xəyalsan,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Sənə olan sevgim könül səsimdir,
Bir xəzan çağında yaz həvəsimdir,
Bilirəm, sən varsan mənim bəsimdir,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni.
Mən yelkənsiz qayıq, sən uzaq ada,
Sən at belindəsən, mənsə piyada,
Bircə təsəllim var mənim dünyada,
Nə yaxşı sən varsan, sevirəm səni...
Bu gün çağdaş Azərbaycan poeziyasının ən sevilən simalarından biri olan, şeirləri musiqi notları ilə qanadlanıb könüllər oxşayan əməkdar incəsənət xadimi, nasir, şair, dramaturq Baba Vəziroğlunun doğum günüdür. Özü də adi doğum günü deyil, 70 illik yubileyidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı olaraq şairi doğum günü münasibəti ilə təbrik edir, ona can sağlığı və yaradıcılığında yeni-yeni uğurlar arzu edirik.
Mənsimov Baba Vəzir oğlu 10 yanvar 1954-cu ildə İsmayıllı rayonunun Mollaisaqlı kəndində anadan olmuşdur.
Orta məktəbi bitirdikdən sonra bir müddət kolxozda işləmiş və 1971-ci ildə oradan Azərbaycan Dövlət Universitetinin hazırlıq fakültəsinə göndərilmişdir.
1972-1977-ci illərdə Universitetin jurnalistika fakültəsində təhsil almışdır.
Şair Ədəbi fəaliyyətə 1976-cı ildə “Ulduz" jurnalında çap etdirdiyi hekayələri ilə başlamışdır.
Nasir, şair, tərcüməçi, kinodramaturq kimi fəaliyyət göstərən Baba Vəziroğlu 2020-ci ildə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında xidmətlərinə görə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib. O, həmçinin Azərbaycan Kinomotoqrafçılar ittifaqının idarə heyyətinin katibidir.
Gəlin şairin böyük yaradıcıllıq ümmanına kiçik bir səfər edək..
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah
Mən uzaq səfərə yol alan gəmi,
Səni tərk edirəm bir liman kimi.
Qorxma ayrılıqdan burax əlimi,
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Dünyada nə qədər sevgi var bil ki,
Sən mənim dilimin əzəli, ilki.
Qorxma ayrılıqdan ölüm deyilki
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Sən hələ bilmirsən ayrılıq nədir
Hər səfər könlünü sıxır inlədir.
Ayrılan cisimdir, ruh səninlədir
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Sənsiz həyat deyil ömür gün mənə,
Tək sənsən ürəkdən yanan sən mənə.
Qorxma ayrılıqdan inan sən mənə,
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Qorxu intizar var ağlar gözündə
Neçə yalvarış var bircə sözündə.
Bir gün biləcəysən elə özün də
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Nə fərqi yaxınam yada uzağam
Hələki səninəm nə qədər sağam.
Ölsəm o dünyadan qayıdacağam
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Göz yaşı əbəsdi çıxıb gedəcəm
Könlümü odlara yaxıb gedəcəm.
Mən sənə, hamıya sübut edəcəm
Sevgi ayrılıqdan güclüdü vallah.
Çıx qatar yoluna
Çıx qatar yoluna bahar gələndə,
Mən sənə çiçəkli bahar göndərim.
Vüsal meyvəsindən dada bilmədik,
Sənə hər meyvədən nübar göndərim...
Çıx qatar yoluna payız olanda,
Uçan durnalarla salam yetirim.
Çıx qatar yoluna qaş qaralanda,
O qərib axşami , qəmi itirim...
Çıx qatar yoluna külək əsəndə,
Dağılan saçını darayım sənin.
Çıx qatar yoluna, səni itirsəm,
Bilim ki, mən harda arayım səni...
Çıx qatar yoluna yağış yağanda
Başının üstündə çətir tutaram.
Çıx qatar yoluna, elə özüm də
Mənzilə yetməyən qərib qataram...
Çıx qatar yoluna hər axşam, səhər,
Çıx qatar yoluna, məni qarşıla.
Bəlkə bir ömürlük çəkdi bu səfər,
Mən gələ bilmədim, məni bağışla...
Bağışladım
Olan oldu keçdi deyib,
Səni yenə bağışladım.
Sevdim səni bircə kərə,
Dönə-dönə bağışladım.
Bağışladım səni yenə,
Bağışladım dönə-dönə.
Tanrı səni verən günə,
Sevən günə bağışladım.
Səninlə bir keçdiyimiz,
Dilləndi hər cığır,hər iz.
Bir yerdə and içdiyimiz,
Aya-günə bağışladım.
Doğma əziz bir küçəyə,
Sənsiz ötən hər gecəyə.
Boynu bükük bir çiçəyə,
Solan günə bağışladım.
Bu dünyada onu bilki,
Sən eşqimin sonu,ilki.
Səndən başqa kimim varki ?
Səni sənə bağışladım.
Hava haqqında
Havadan danışır bir gözəl xanım.
“Yağış yağacaqdır, qar yağacaqdır.
Gah günəş çıxacaq, gah ay doğacaq,
Havalar tutulub-açılacaqdır”.
Mənim günəşim də, ayım da sənsən,
Onu sinoptiklər nə bilir axı?.
Sən bir az qıyqacı baxanda mənə,
Mənim gözlərimdə ildırım çaxır.
Bir güllü-çiçəkli bahar günündə,
Soyuq baxışınla qış gəlir sənin.
Mənim taleyimə yağışlar, yağır
Elə ki gözünə yaş gəlir sənin.
Söz var dolu kimi yağır başıma,
Söz var-duman olub yolumu kəsir.
Məndən inciyəndə, məndən küsəndə,
Qəlbimə sopsoyuq küləklər əsir.
Səni gözləyirəm, hələ bilmirəm
Yağış yağacaqmı, qar yağacaqmı,
Mənim bu eşqimin səmalarında,
Havalar tutulub-açılacaqmı?
Havadan danışır bir gözəl xanım.
Hardasa qar tökür, ya yağış yağır,
Hardasa ay batır, ya günəş çıxır,
Mənim günəşim də, ayım da sənsən,
Onu sinoptiklər nə bilir axı?!
Gecdir daha
Yadındamı, onda dünya gözəl idi,
O məhəbbət hər sevgidən əzəl idi.
Keçdi şirin çağlar,
Soldu yaşıl bağlar,
Xatirələr ağlar,
Gecdir daha!
Yadındamı, o məhəbbət dəniz idi,
O duyğular hər duyğudan təmiz idi,
Soyuq yellər əsdi,
İllər yolumu kəsdi,
Xatırladıq bəsdi,
Gecdir daha!
Xatirələr çağırsa da hara gedim?
Yadındamı mən səninlə xoşbəxt idim,
Olan oldu, keçdi,
Bu xəyallar heçdi,
Bir də sevmək gecdir,
Gecdir daha!
Xatirədir
Yenə yanır bu ocaq,
Yanıb, külü qalacaq.
Bilmirəm nə olacaq,
Olanı xatirədir...
Qar yağır narın-narın,
Üzü gülür dağların.
Bu yaşıl yarpaqların
Solanı xatirədir...
Ay çəmənin çiçəyi,
Niyə soldu ləçəyin?
Bu dünyanın gerçəyi,
Yalanı xatirədir...
Niyə çıxdıq yola biz,
Coşub-daşır bu dəniz.
Bir adadır sevgimiz,
Hər yanı xatirədir...
Xəyaldı, yoxsa yalan,
Gəlib keçdi nə zaman?
Sevginin ömrü bir an,
Qalanı xatirədir...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
Təbrizdə Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” kitabı nəşr olunub
Yazıçı-ədəbiyyatşünas Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı bu günlərdə Güney Azərbaycanda nəşr olunub. Təbrizin nüfuzlu “ANAS” nəşriyyatında yayımlanan kitabı əski əlifbaya Milad Teymuri (Teymur Turanlı) çevirib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Vaqif Sultanlı məlumat verib.
“İnsan dənizi” romanı müəllifin Güney Azərbaycan oxucularına təqdim olunan ilk kitabı deyil. Bundan əvvəl yazıçının eyniadlı romanı tanınmış türkoloq Böyük Mollayinin fars dilinə tərcüməsində Tehranda (2014) və Zəncanda (2015) kütləvi tirajla yayınlanıb. Həmçinin müəllifin “Səhra savaşı” romanı, povest və hekayələrdən ibarət “Heçlik vadisi” kitabı Tehranda və Təbrizdə əski əlifbada nəşr olunub. Vaqif Sultanlının İrəc İsmayılla birgə hazırladığı “Güney Azərbaycan nəsri: başlanğıcdan günümüzədək” antologiyası da İranda işıq üzü görüb.
KİTAB NƏDƏN BƏHS EDİR?
Hadisə və əhvalatların ötən əsrin səksəninci illərində cərəyan etdiyi “İnsan dənizi” romanında ölüm cəzasından qaçıb yad şəhərə sığınaraq gizli şəkildə ömür sürən qəhrəmanın taleyi fonunda cəmiyyətin mənəviyyatına yoluxmuş özgələşmə problemi bədii həllini tapıb. Yazıçı baş qəhrəmanın daxili dünyasının dərinliklərinə varmaqla mövcud sosial ziddiyyətlərin mahiyyətini oxucuya çatdırmağa çalışıb, bununla da cəmiyyətdən təcrid edilərək yaşamağın mürəkkəb və mümkünsüz olduğunu real, gerçək lövhələrlə yarada bilib. Romanda dolayısı ilə sovet siyasi rejimi dönəmində dəyərlər sisteminin dağılması ilə insanların yaşadığı cəmiyyətə uyğunlaşa bilməməsinin gətirdiyi faciələr inandırıcı cizgilərlə canlandırılıb.
Azərbaycan oxucularına ilk dəfə 1991-ci ildə təqdim edilən “İnsan dənizi” romanı çeşidli dillərə tərcümə olunaraq Böyük Britaniya, ABŞ, Misir, Türkiyə, Almaniya, Rusiya və başqa ölkələrdə yayımlanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
“Aldana-aldana yaşayırıq…” - BABA VƏZİROĞLUNUN 70 İLLİYİNƏ
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bəlkə də sözlərinə musiqi bəstələnməsəydi Baba Vəziroğlunun şairlik taleyi elə də parlaq olmazdı. Onu yaddaşımızda yaşadan, ürəklərimizə gətirən nəğməyə çevrilən şeirləri oldu...
"Mən heç vaxt ictimai fiqur olmaq istəməmişəm. Bir az özümə qapalı adamam, həmişə istəmişəm ki, sakitcə başımı aşağı salım, öz işimlə məşğul olum, dərdimi çəkim, sevincimi yaşayım. Amma birdən gəlib şöhrət tapdı məni, məşhur insan oldum. Ona görə bu, məndən asıl olmayıb. Və profilimə uyğun olmayan hansı verilişdə, tədbirdə məni görürsünüzsə, bilin ki, bu ancaq müsəlmançılıqdan irəli gəlir, mən ürək qıra bilmirəm. Əlbəttə, bəzən yalan danışmalı oluram. Nə yaxşı ki, mobil telefonlar məkan bildirmir, bəzən verilişin adını eşidəndə deyirəm ki, İsmayıllıdayam gələ bilmirəm. Amma nə qədər etsəm də alınmır. Nə mövqeyimə, nə profilimə, nə də ictimai yerimə dəxli olmayan o verilişlərdə məcburən iştirak edirəm. Üzüm yumşaqdır, lətifəsi sizdən uzaq nə yaxşı ki, mən qadın olmamışam, Allah bilir, sorağım haradan gələrdi. Amma narazı da deyiləm bu mənada. Qoy, mənim lap hörmətim düşsün, qoy desinlər onun orada nə işi var, amma bu, kiminsə ürəyini qırmaqdan yaxşıdır. Mən ürək qırmağın düşməniyəm…"- söyləyir.
Çox xarizmatik adamdır. Özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Sakit adam təəssüratı yaratsa da, əslində çox coşqun təbiətlidir. Deyib gülməyi, zarafatı xoşlayır.
Deyir ki,- "İstəyirəm ki, mən öləndə şəhərin ən bahalı yerində, dənizə panoramı olan bir yerdə dəfn etsinlər. Ətrafımızda uzaq Qvineyadan gətirilmə həmişəyaşıl sərv ağacları nazlansın, Skandinaviya bülbülləri cəh-cəh vursun, başım üstündə sal Yunanıstan qranitindən abidəm ucalsın..."
Qibtə olunası zənginlik içində yaşamayıb, amma etiraf edir ki, keçmişinə nəzər salanda mənəvi baxımdan çətinliklərlə dolu, çox maraqlı, rəngarəng və zəngin bir ömür yaşayıb. Bunun üçün özünü xoşbəxt sanır. Nə keçmişin xiffətini çəkir, nə də gələcəyə tələsir. Bu gününü elə yaşayır ki, xoş xatirələrlə dolu bir keçmişə çevrilə bilsin və o dünyaya alnıaçıq getsin. Gələcək haqqında çox düşünməyə qorxur, məşhur filmdə deyildiyi kimi, Allahı güldürmək istəyirsənsə, gələcək planlarından danış. Keçmişin xiffətini çəkmək bədniyyət adamların peşəsidir- söyləyir. Gələcək haqqında çox düşünməyi xəyalpərəstlik əlaməti hesab edir. Praqmatik və realist adamdır...
"Pisniyyətli adamın bircə yaxşı sözünə də bəzən aldana bilirəm, xeyirə, yaxşılığa xidmət edən şairəm. Odur ki, gözümdə hamını yaxşı görmək istəyi bəzən uğursuzluqla nəticələnir. Həyat məni öyrədə bilməyib, yəqin ki, hələ kifayət qədər böyüməmişəm. Nə yaxşı ki, böyüməmişəm, içimdəki uşaqlıq saflığının kiçik bir ərazisini də olsa, qoruyub saxlaya bilmişəm. Aldana-aldana yaşayırıq və deyəsən insan oğlu aldanmağı sevir ki, ondan hasil olan nəticə sayəsində müdrikləşə bilsin. İnsan ömür boyu özündən nağıllar uydurur və özünü həmin nağıllara inandırmağa çalışır. Bilir və dərk edir ki, hardasa bunların hamısı yalandır, amma həyat bunsuz maraqsız, bəlkə də yaşamaq mümkünsüz olar."- söyləyir…
Bəli, bizi yaşamağa vadar edən, içimizdə həyat eşqi yaradan xəyallarımızda qurduğumuz nağıllardır. Guya belə etsək, elə olar, elə etsək belə. Amma fərqinə varmırıq ki, Allahın öncədən bizim üçün yazdığı ssenarinin oyunçularıyıq...
Bu gün nasir, şair, tərcüməçi, kinodramaturq, əməkdar incəsənət xadimi, "Şöhrət" ordenli Baba Vəziroğlunun 70 yaşı tamam olur. Ona möhkəm cansağlığı, firəvan həyat, yaradıcılıq uğurları arzulayırıq. Çox yaşa, ŞAİR!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
Apellyasiya Komissiyasının iclası yekunlaşıb
Uşaq musiqi, incəsənət, rəssamlıq, muğam, aşıq məktəb və mərkəzlərinə direktorların, direktor müavinlərinin və müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqənin direktorlar və direktor müavinləri üzrə keçirilmiş müsahibə mərhələsinin nəticəsindən razı olmayan namizədlərin şikayətlərinə baxılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin Apellyasiya Komissiyasının iclası keçirilmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, iclasda direktor vəzifəsi üzrə namizədlər Həsənli Nərgiz İlqar qızı, Mustafazadə Aslan Rafiq oğlu, Ağayev Ramin Heydər oğlu, Həsilova Günay Məmməd qızı nəticələrinə yenidən baxılmışdır. 4 namizəddən 1 nəfərin müsahibə nəticəsi dəyişdirilmiş, 3 nəfərin müsahibə nəticəsi isə qüvvədə saxlanılmışdır.
Müzakirələr zamanı namizədlərin müsahibə ilə bağlı fikirləri dinlənilmiş, müsahibələrin videoçəkilişinə və sənədlərinə əsasən Komissiya üzvlərinin hazırladığı rəylər müzakirə olunmuşdur. Sonda Komissiya üzvlərinin səsverməsinə əsasən müvafiq Qərarlar qəbul edilmişdir.
Qərara əsasən Həsənli Nərgiz İlqar qızının (21 bal) əvvəl keçirilmiş müsahibə nəticələrinə dair müraciəti təmin edilmişdir.
Digər namizədlərin şikayətləri ilə əlaqədar qəbul edilən Qərarlara əsasən həmin namizədlərlə əvvəl keçirilmiş müsahibələrin nəticələrinə dair Müsahibə Komissiyasının qiymətləndirməsi tam obyektiv və əsaslı hesab edilərək dəyişdirilmədən qüvvədə saxlanılmışdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2024)
