Super User
Şuşada Tarixi Yerlər və Abidələr Beynəlxalq Simpoziumu keçirilib
Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin “Şuşa İli”nə həsr olunmuş xüsusi müsabiqəsinin qalibi olan "Miras" Mədəni İrsin Öyrənilməsinə Kömək İctimai Birliyinin (İB) təşkilatçılığı ilə Şuşa şəhərində Tarixi Yerlər və Abidələr Dördüncü Beynəlxalq Şuşa Simpoziumu keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, simpoziumda Azərbaycan, Türkiyə, İtaliya, Şimali Makedoniya, Gürcüstan, İran, Rusiya və digər dövlətlərdən 70-dən çox alim və tədqiqatçı Şuşanın tarixi-mədəni irsi haqqında məruzə ilə çıxış edib.
Simpoziumun açılışı və plenar iclası Şuşa şəhərində Bülbülün ev-muzeyində reallaşıb. Əvvəlcə Simpoziumun təşkilat komitəsinin sədri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Fariz Xəlilli Simpoziumun Şuşa şəhərində keçirilməsinin əhəmiyyətindən, alimlərin tədqiqat əsərlərinin zənginliyindən danışıb. O, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasına, Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinə, Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinə, Bülbülün Memorial muzeyi və Şuşa şəhərindəki ev-muzeyinə minnətdarlıq edib. Şəhidlərin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Sonra Bülbülün ev-muzeyinin direktoru Fəxrəddin Hacıbəyli, Azərbaycan Texniki Universitetinin professoru Şikar Qasımov, AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun icraçı direktoru, professor Eynulla Mədətli, AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun şöbə müdiri professor Kübra Əliyeva, İtaliyadan bərpaçı-memar, professor Luici Skrinzi, Şimali Makedoniyadan antropoloq, professor Rubin Zemon, Ağsu rayonu Gəgəli kəndindən şəhid valideynləri Əli İbişov, Pərviz Quliyev, Aqil Süleymanov, şuşalı etnoqraf, dosent Pərvin Ahənçi, arxeoloq, dosent Vəfa Mahmudova və digər natiqlər çıxış ediblər.
Simpoziumun məruzəçilərinin bütün çıxışları videolentə alınıb, "Miras" Mədəni İrsin Öyrənilməsinə Kömək İctimai Birliyinin yutub kanalında və feysbuk səhifəsində yayımlanıb. Simpoziumun materialları kitabı nəşrə hazırdır və yaxın günlərdə təqdimatı keçiriləcək.
Simpozium iştirakçıları Şuşa şəhərinin tarix-memarlıq abidələri ilə tanış olublar. Onlar əvvəlcə Cıdır düzü və Molla Pənah Vaqifin məqbərəsi, sonra İkimərtəbəli karvansaray, Yuxarı və Aşağı Gövhər Ağa məscidləri, Güllələnmiş heykəllər memorialı, Xurşidbanu Natəvanın evinin qalıqları, Gəncə qapısı və qala divarları ilə tanış olublar.
Simpoziumun sonunda qətnamə qəbul olunub. Bütün iştirakçılara sertifikatlar təqdim olunub.
Madonna ildə 150 min dolları nəyə xərcləyir?
Dünyaca məşhur pop ifaçı Madonnanın estetik əməliyyatlarına ildə xərclədiyi məbləğ üzə çıxıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” Qərb mətbuatına istinadən xəbər verir ki, 64 yaşlı sənətçinin Nyu-Yorkda çalışan plastik cərrahı Riçard Vestriç "İldə Madonna ən az 150 min dollarlıq prosedurlardan istifadə edir" deyə, söyləyib.
Əməliyyatlar arasında üzdartma, yağ transferi, dolğu və implantlar yer alır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (24.11.2022)
Mərakeşdə BMT Sivilizasiyalar Alyansının IX Qlobal Forumu davam edir
Mərakeş Krallığının Fəs şəhərində BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının (BMTSA) IX Qlobal Forumu davam edir. Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimov forumda iştirak etmək üçün Mərakeşdə səfərdədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, forum çərçivəsində Fasın Dar-Bata Muzeyində “Mədəniyyət: sülh üçün olmazsa olmazdır. Muzeylər möcüzə, kəşf, açıqfikirlilik və mədəniyyətlərarası dialoq məkanı kimi” mövzusunda panel keçirilib. İCESCO-nun baş direktoru Salim bin Məhəmməd əl-Malik, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı üzrə ali nümayəndəsi Migel Angel Moratinos, mədəniyyət naziri Anar Kərimov, alim, kollektor və xeyriyyəçi Nasser Xəlili və başqa qonaqlar iştirak ediblər.
Paneldə çıxış edən nazir Anar Kərimov mədəniyyətin dünyada sülhün bərqərar olmasında oynadığı roldan söz açıb. Bildirib ki, muzey və abidələr xalqların mədəni kimliyinin əsas göstəricisidir. Böhranlar və müharibələr zamanı muzeylərin bəzi hallarda hədəf alındığını təəssüflə qeyd edən Anar Kərimov Azərbaycanın bu sahədə ən çox zərər çəkən ölkələrdən olduğunu bildirib. Diqqətə çatdırıb ki, 30 ilə yaxın Ermənistanın işğalı altında qalmış Azərbaycan ərazilərində tarixi-mədəni irsə qarşı misli görünməmiş vandalizm həyata keçirilib.
Nazir Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2008-ci ildə irəli sürülən mədəniyyətlərarası dialoqa dair “Bakı Prosesi” barədə məlumat verib, bu qlobal çağırışın əhəmiyyətini vurğulayıb. Bildirib ki, “Bakı Prosesi” çərçivəsində BMT də daxil olmaqla bir sıra aparıcı təşkilatların tərəfdaşlığı ilə ölkəmizdə Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumları keçirilib.
Anar Kərimov çıxışında 2021-ci ildə Azərbaycan Respublikası tərəfindən elan edilmiş “Mədəniyyət naminə sülh” (Peace4Culture) qlobal kampaniyası barədə də məlumat verib. Deyib ki, bu çağırışın əsas istiqaməti postmünaqişə dövründə olan ölkələrin işğaldan azad olunmuş ərazilərində mədəni infrastrukturu dirçəltmək, milli-mənəvi dəyərləri yenidən həmin torpaqlara qaytarmaq üçün davamlı sülhün təmin edilməsidir.
Xatırladaq ki, ölkəmiz 2016-cı ildə BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının “İnklüziv cəmiyyətlərdə birgəyaşayış: çağırış və məqsəd” şüarı altında keçirilən VII Qlobal Forumuna ev sahibliyi edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (24.11.2022)
“Azərbaycan və dünya musiqisinə bəxş etdiyi simfonik muğamlar Fikrət Əmirovun qəlbindəki muğam sevgisinin bariz nümunəsidir”.
Xəbər verdiyimiz kimi dünən Heydər Əliyev Sarayında Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə dünya şöhrətli bəstəkar Fikrət Əmirovun 100 illiyinə həsr olunmuş təntənəli yubiley gecəsi keçirilib. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı olaraq yubiley gecəsi barədə qısa xəbər paylaşandan sonra daha geniş xəbəri oxucularımıza çatdırırıq.
Yubiley gecəsində çıxış edən mədəniyyət nazirinin birinci müavini Vaqif Əliyev bildirib ki, Fikrət Əmirovun 100 illiyi Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamı ilə dövlət səviyyəsində qeyd olunur. İlin əvvəlindən Azərbaycanda və ölkə hüdudlarından kənarda silsilə tədbirlər keçirilir. Bu sırada Fikrət Əmirova həsr olunmuş beynəlxalq bəstəkarlıq müsabiqəsi, onun fortepiano musiqisindən ibarət musiqi albomunun buraxılması və UNESCO-da gerçəkləşən yubiley konsertini xüsusilə qeyd etmək olar.
Diqqətə çatdırılıb ki, 12-23 noyabr tarixində Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Fikrət Əmirovun 100 illiyinə həsr olunmuş musiqi festivalı keçirilir. Festival çərçivəsində bəstəkarın ata yurdu olan Gəncə şəhərində də tamaşa nümayişi və simfonik konsert təşkil olunub. Uzun illərdən sonra ilk dəfə Fikrət Əmirovun “Sevil” operası onun adını daşıyan Gəncə Dövlət Filarmoniyasının səhnəsində nümayiş olunub.
“Günümüzdə Azərbaycanın musiqi incilərindən danışarkən Fikrət Əmirovun yaradıcılığı ilk olaraq xatırlananlar sırasındadır. Sənətkarın hər bir əsəri azərbaycançılığı, milli dəyərlərimizi təbliğ edir. Azərbaycan və dünya musiqisinə bəxş etdiyi simfonik muğamlar bəstəkarın qəlbindəki muğam sevgisinin bariz nümunəsidir”, – deyə Vaqif Əliyev vurğulayıb.
Ötən əsrin 50-ci illərində, sovetlər dövründə, ABŞ-dakı “Karnegie Hall”da “Şur” və “Kürd-ovşarı” simfonik muğamlarının səslənməsinin Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin böyük uğuru olduğunu vurğulayan Vaqif Əliyev bu gün də həmin tarixin təkrarlandığını, paralel olaraq “Karnegie Hall”da da Fikrət Əmirovun 100 illiyinə həsr olunmuş tədbirin keçirildiyini qeyd edib.
Yubiley gecəsində maestro, Xalq artisti Rauf Abdullayevin, dirijorlar – Xalq artisti Yalçın Adıgözəlov, Əməkdar artist Əyyub Quliyev və Mustafa Mehmandarovun idarəsi ilə Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri və Xalq artisti Ağaverdi Paşayevin rəhbərliyi ilə F.Əmirov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblı, Xalq artisti Rüfət Xəlilzadənin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblı, həmçinin Xalq artisti Kamilla Hüseynovanın rəhbərliyi ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının balet truppası, solistlər – Xalq artistləri Alim Qasımov, Yeganə Axundova, Samir Cəfərov, Gülyaz və Gülyanaq Məmmədovalar, Əməkdar artist Anar Şuşalı və başqaları çıxış ediblər.
Bir sözlə, yubiley gecəsi dahi sənətkarın adına layiq olub.
Bu gün Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun anım günüdür
Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı, musiqişünas-alim, publisist, dramaturq, pedaqoq və ictimai xadim, milli operanın banisi Üzeyir Hacıbəyovun vəfat etməsindən 74 il ötür.
Sənətkar 1885-ci il sentyabrın 18-də Şuşa qəzasının Ağcabədi kəndində Əbdülhüseyn bəy və Şirinbəyim xanım Hacıbəyovların ailəsində doğulub.
O, 1899-1904-cü illərdə Qori Müəllimlər Seminariyasında təhsil alıb. Seminariyanı bitirdikdən sonra Üzeyir Hacıbəyov Cəbrayıl qəzasının Hadrut kəndinə müəllim təyin edilib. Onun dünyagörüşünün formalaşmasında seminariya böyük rol oynayıb. Hacıbəyov seminariya illərində qabaqcıl dünya mədəniyyəti ilə yaxından tanış olub.
1905-1907-ci illər inqilabı ərəfəsində Rusiyadan Bakıya gəlib, Bibiheybətdə, sonra isə “Səadət” məktəbində dərs deyib. 1907-ci ildə Bakıda Azərbaycan türkcəsində “Hesab məsələləri” və “Mətbuatda istifadə olunan siyasi, hüquqi, iqtisadi və əsgəri sözlərin türki-rusi və rusi-türki lüğəti”ni nəşr etdirib.
1911-ci ildə Üzeyir Hacıbəyov musiqi təhsili almaq üçün Moskvaya gedib, Moskva Filarmoniya Cəmiyyəti nəzdində Aleksandr İlyinskinin (1859-1920) xüsusi musiqi kursunda təhsil alıb. Moskvadan göndərdiyi satirik hekayə və felyetonlar “İqbal” qəzetində dərc olunub.
Maddi ehtiyac səbəbindən Hacıbəyov Moskvada musiqi təhsilini yarımçıq qoyub, Bakıya qayıtmağa məcbur olub. Bəstəkar Bakıya qayıdır və burada yaradıcılıq fəaliyyətini davam etdirərək, yazdığı operaları səhnəyə qoymaqla məşğul olur.
Dahi bəstəkar bədii yaradıcılığa publisistika ilə başlayıb. O, “Kaspi”, “Həyat”, “İrşad”, “Tərəqqi”, “Həqiqət”, “İqbal”, “Yeni İqbal” qəzetlərində və “Molla Nəsrəddin” jurnalında “Ordan-burdan”, “O yan-bu yan” və başqa başlıqlar altında “Ü”, “Filankəs”, “Behmankəs” kimi gizli imzalarla dövrün mühüm ictimai-siyasi, maarifçilik məsələlərinə dair çoxlu məqalə, felyeton və satirik miniatürləri ilə çıxış edib.
1908-ci il yanvarın 12-də (yeni üsulla 25-də) Bakıda Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrında göstərilən “Leyli və Məcnun” operası ilə təkcə Azərbaycanda deyil, bütün müsəlman Şərqində opera sənətinin əsasının qoyulması da Ü.Hacıbəyovun adı ilə bağlıdır. Operanın librettosu Füzulinin eyniadlı poeması əsasında yazılır.
Ü.Hacıbəyov 1909-1915-ci illərdə bir-birinin ardınca “Şeyx Sənan” (1909), “Rüstəm və Söhrab” (1910), “Şah Abbas və Xurşudbanu” (1912), “Əsli və Kərəm” (1912), “Harun və Leyla” (1915) muğam operaların librettosunu xalq dastanları və rəvayətlər, Firdovsinin “Şahnamə” əsərinin motivləri əsasında yazıb.
O, Azərbaycanda musiqili komediya janrının yaradıcısıdır (komediyalarının mətnini də özü yazıb). Onun “Ər və arvad” (1909, ilk tamaşası: 1910), “O olmasın, bu olsun” (1910, ilk tamaşası: 1911), “Arşın mal alan” (1913) musiqili komediyalarında inqilabdan əvvəlki Azərbaycan məişəti, xalq adət və ənənələri öz əksini tapıb.
Ü.Hacıbəyov 1911-ci ildə musiqi təhsilini artırmaq üçün Moskvaya gedib, həmin il burada filarmonik cəmiyyətin musiqi kurslarında, 1913-cü ildə isə Peterburq Konservatoriyasında oxuyub.
1937-ci il aprelin 30-da Azərbaycan Opera və Balet Teatrında ilk dəfə tamaşaya qoyulan “Koroğlu” operası (librettosu H.İsmayılov və M.S.Ordubadinindir) Ü.Hacıbəyov yaradıcılığının zirvəsini təşkil edir.
Azərbaycan opera sənətinin incilərindən sayılan bu operada Üzeyir bəy ilk dəfə olaraq klassik opera formasına riayət edərək, bitkin ariyalar, kütləvi xor səhnələri, müxtəlif ansambllar, balet nömrələri, reçitativlər ərsəyə gətirib.
O, 1948-ci ilin 23 noyabrında, 63 yaşında vəfat edib.
Üzeyir Hacıbəyovun əsərləri dünya musiqi incilərindən sayılır.
Qeyd edək ki, Üzeyir Hacıbəyovun doğum günü - 18 sentyabr uzun illərdir Azərbaycanda Milli Musiqi günü kimi qeyd olunur.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət” (23.11.)
Günün fotosu: Avropa Parlamenti özünün 70 illiyini qeyd etdi
Günün fotosu: Avropa Parlamenti özünün 70 illiyini qeyd etdi
70 illik münasibətilə Avropa Parlamenti ötən gün xüsusi iclas keçirdi, sədr Roberto Metsola çıxış edərək Avroparlamentin gördüyü qlobal işlərə işıq saldı. Və əlamətdar gündə Avropa Parlamenti Rusiyanı terrorçuluğu himayə edən dövlət kimi də tanıdı, bununla bağlı qətnamə qəbul edilib.
Sənəd qeyri-hüquqi qüvvəyə malikdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”. (23.11.)
Foto: Euronews
Əfsanə insan Berlin Film Festivalında fəxri “Qızıl ayı” mükafatı alacaq
Üzümüzə gələn ilin ilk kino hadisəsi siyahısında qərarlaşmış 73-cü Berlin Beynəlxalq Film Festival fevral ayında keçiriləcək. Festivalın rəsmi sosial media hesablarına istinadən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bu maraq kəsb edən xəbəri yayır.
“Şindler siyahısı”, “Yura dövrünün parkı”, “İndiana Cons”, “Sıravi Rayanı xilas etməli”, “Transformerlər”, “Vestsayd əhvalatı” kimi filmlərlə adını kino tarixinə yazdırmış görkəmli Amerikalı rejissor Stiven Spilberq Berlin festivalının fəxri iştirakçısı olacaq. Onu təşkilatçılar fəxri “Qızıl ayı” mükafatı ilə mükafatlandıracaqlar.
76 yaşlı rejissor yaratdığı “Çənələr”, “Yadplanetlilər” və “Yura dövrünün parkı” kimi filmlərlə dünya kinosuna verdiyi töhfələrə görə təltif olunacaq.
Festival zamanı rejissorun yeni filmi olan "Fabelmanlar" adlı yarımavtobioqrafik dramı da nümayiş etdiriləcək.
Ekran əsəri kinematoqrafçının formalaşmasına və onun kinoya olan sevgisinə həsr olunub. Filmdə əsas rollarda Qabrielle LaBelle, Mişel Uilyams və Pol Dano çəkilib.
“Fabelmanlar” artıq Toronto Film Festivalında tamaşaçıların rəğbətini qazanıb. Rejissor bu ekran əsərini karyerasının “ən şəxsi filmi” adlandırıb.
Ümid edirik ki, tezliklə azərbaycanlı kinosevərlər də bu filmə baxa biləcəklər.
Qeyd edək ki, dünyaşöhrətli rejissor həmçinin 100-dən çox film və serialın ssenari müəllifi, eləcə də prodüseri olub. O, 19 dəfə “Oskar” mükafatına namizəd olub və 3 dəfə həmin mükafata layiq görülüb. Onun bir neçə “Qremmi”, “BAFTA”, “Qızıl qlobus” kimi də nüfuzlu kino mükafatları vardır.
Gözləntidə olan “Qızıl ayı” da onlarla yanaşı qoyulacaqdır.
Natəvan klubunda “Ruhumuzun yaz havası” almanaxı təqdim olunub
Filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda keçirilən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Mingəçevir bölməsinin xətti ilə çap edilən “Ruhumuzun yaz havası” almanaxının təqdimat mərasimində deyib: “Mingəçevir haqında düşünəndə Mikayıl Müşfiqin Mingəçevirə həsr etdiyi poeması və Səməd Vurğunun “Muğan” poeması yadıma düşür. Bu gün təqdim olunan və bölgədə yaşayan müəlliflərin poeziya, nəsr və publisistika nümunələrindən ibarət “Ruhumuzun yaz havası” almanaxı ölkəmizdə işıq şəhəri kimi tanınan Mingəçevirdə ədəbi mühitin qaynarlığından xəbər verir. Yeni almanax ayrı illərdə dərc edilən “Aranın söz sovqatı”, “Uzaqdan gələn səs” və “Bir ocağın şöləsiyik” toplularından sonra sayca dördüncüdür və burada 31 söz adamının yaradıcılığından nümunələr verilib.”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, tədbiri giriş sözü ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi, yazıçı-dramaturq İlqar Fəhmi açıb. O, qeyd edib ki, tək paytaxtda deyil, bölgələrdə yaşayıb-yaradan şair və nasirlərin yaratdığı ədəbi nümunələrin təbliği, gənc müəlliflərin üzə çıxması sahəsində uğurlu iş diqqət çəkir.
Əməkdar jurnalist, şair Adil Cəmil Mingəçevir ədəbi mühitinin son illərdə formalaşması, gənc ədəbi qüvvələrin istiqamətləndirilməsində, onların ədəbi mühitə çıxmasında bölmənin rəhbəri, şair İsmayıl İmanzadənin xüsusi rolundan danışıb.
Təqdimat mərasimində çıxış edən Əlirza Xələfli, Əjdər Yunus Rza, İlahə Qəhrəman və başqaları az tanınan, ədəbi mühitdən uzaq olan, paytaxtdan uzaqda yazıb-yaradan şair və yazıçıların fəaliyyət göstərdiyi bölgə yazarlarının əsərlərindən ibarət almanax barədə xoş sözlər söyləyiblər.
Almanaxın “Ön söz”ündə deyildiyi kimi, “hər deyilən söz dillər əzbəri olmadığı kimi, hər yazılan əsər də yaddaşlarda iz sala bilmir. Yalnız ruha dad verib könüllər oxşadıqca zaman səddini aşıb keçən əsl sənət nümunələri ölümsüz olur”.
Tədbirdə “Ruhumuzun yaz havası” almanaxının da belə xoş aqibətlə üzləşəcəyinə inam bildirilib.
“Emin Sabitoğlu. Biblioqrafiya” kitabının və not məcmuəsinin təqdimatı olub
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, Xalq artisti, Dövlət mükafatı laureatı, gözəl mahnılar müəllifi, təkrarolunmaz melodiyalar ustası Emin Sabitoğlunun 85 illiyi münasibətilə “Emin Sabitoğlu. Biblioqrafiya” kitabının və “Emin Sabitoğlu. Sonatina” not məcmuəsinin təqdimatı olub.
Biblioqrafiyanın tərtibçisi Xeyransa Abbasova, elmi redaktoru Əməkdar mədəniyyət işçisi, professor Kərim Tahirov, “Ön söz”ün müəllifi Xalq artisti, bəstəkar Sərdar Fərəcov, redaktoru Elnur Nəciyevdir. Kitab Azərbaycan və rus dillərində tərtib olunub. Not məcmuəsini tərtibçisi isə Əməkdar mədəniyyət işçisi M.İbrahimov, redaktoru S.Fərəcovdur.
Layihə rəhbəri Kərim Tahirovdur. Məcmuəyə bəstəkarın “Sonatina” əsəri daxil edilib.
Təvəkgül Boysunarun “Dərs”i
Təvəkgül Boysunar1994-cü ildə Naxçıvanda doğulub. Azərbaycan Dillər Universitetinin ingilis dili üzrə tərcümə fakültəsində bakalavr və magistr təhsili alıb. Hekayə və məqalələri “Ədəbiyyat qəzeti”, “Kulis.az”, “525-ci qəzet”, “Ulduz”, “sim-sim.az”, “yeniyaz.az” kimi mətbu orqanlarda çap olunub. 2021-ci ildə “Xoşbəxt göyərçinlər, xoşbəxt bayraqlar” hekayəsinə görə Mədəniyyət Nazirliyinin keçirdiyi vətənpərvərlik mövzusu üzrə ədəbiyyat müsabiqəsinin qalibi olub. Bundan əlavə bədii tərcümə ilə də məşğuldur. Heminquey, Nabokov, Ezra Paund, Elis Manro və digər müəlliflərin əsərlərini ingilis dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etməklə yanaşı, Şervud Andersonun “Vaynzburq, Ohayo” kitabı da onun tərcüməsində çap edilib.
Təvəkgül Boysunar bu il keçirilən SilkWay Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının Azərbaycan turunun final mərhələsinin iştirakçısı olub. Onu finala daşıyan “Dərs” hekayəsini oxucularımıza təqdim edirik.
Dərs
(hekayə)
Onlayn ingilis dili qrupunda iki nəfər oğlan idik. Müəlliməmiz isə qara saçları və qara qaş-gözüylə çox gözəl görsənən təxminən 24-25 yaşlı bir qız idi. Onun ailəli olub-olmadığını bilmirdik. Amma zahiri görkəminə qarşı laqeydliyinə və heç vaxt bəzənib-düzənməməyinə əsasən zəif ehtimalla da olsa, belə düşünürdüm ki, o, ailəlidir. Bəzən dərs vaxtı fikrim yayınıb başqa yerlərə gedəndə, bir də o vaxt ayılırdım ki, qulaqlarım, ekranın o tayında danışan müəlliməni eşitmək əvəzinə sinsi oğrular kimi o 25 yaşlı qızın oturduğu otağın qapısını açıb evin başqa otaqlarına getmək və hardansa bir uşaq səsi eşidib geri qayıtmaq üçün məni öz arxasınca sürüyür. Mən xəyalən ekranın o tayına adlayaraq müəllimənin arxasında görsənən televizorun yanından keçib sakitcə otağın qapısını açır və sağa-sola boylanaraq digər otaqlara bir-bir göz qoyarkən taxtın üstündə uzanıb telefonla oynayan bir kişi və beşikdə yırğalanan bir körpə görüb geri qayıdırdım.
Belə vaxtlarda müəllimənin təkrar-təkrar mənə səsləndiyini eşidən kimi vəziyyətdən çıxmaq üçün kiçik bir yalan uydurur və:
- Deyəsən, səsdə problem var e, – deyərək, yalandan kompyuteri qurdalamağa başlayırdım.
Qrupdakı digər tələbə iş yoldaşım idi, amma bir həftə əvvəl bütün iş yerləri yeni yayılmağa başlayan virus səbəbindən bağlandığına görə biz o müəllimənin ailəli olub-olmamağıyla bağlı müzakirəmizi ikimizin də evinə yaxın olan parkda axşam gəzintisi zamanı aparırdıq və o, mənim çoxdankı ehtimalımın nə üçün yanlış olduğunu izah edirdi:
- Kosmetika vurmamağının evli olmaqla nə əlaqəsi? Ona görə vurmur ki, bütün günü evdədi. Amma ümumiyyətlə, məncə, ailəli deyil, şansını bir yoxla, istəyirsən. Nə vaxtacan subay qalassan? Ailə həyatı yaxşı şeydi.
Beşinci onlayn görüşümüzdən sonra müəllimə dərslərə bir həftəlik fasilə vermək məcburiyyətində olduğunu dedi və mən yalnız, həmin həftəni ingilis dili dərsləri olmadan keçirdiyim vaxt anlaya bildim ki, özümdən başqa heç kəsin yaşamadığı bu kirayə evin divarları, indiyə qədər gündüzlərimi işdə, axşamlarımı isə siqaret tüstüləri ilə dumanlanan və nərd-domino şaqqıltılarının,, müştəriləri ən qəmli musiqi kimi ovutduğu çayxanalarda keçirdiyim üçün mənim üstümə gəlmirmiş. Məni darıxmaqdan və sıxıntıdan saxlayan şeyin ingilis dilinin özündən daha çox, həftədə üç dəfə üzünü gördüyüm o qız olduğunu da o günlərdə hiss elədim.
Və həmin vaxt qərara gəldim ki, bu dəfə dərsə başladıqdan sonra ona daha fərqli nəzərlərlə baxım.
Yəqin, elə bu qərarı verdiyim üçün növbəti həftə dərsə başlayanda o, mənim gözlərimə daha gözəl, daha xoş görsəndi. Hətta mən, illərdir yaşamadığım sevgi duyğusunun yenidən ürəyimə girməyə başladığını, qapısı ağzında gözlənilməz ayaq səsləri eşidib qulaqlarını şəkləyən adamların təəccübü və qorxusuyla hiss etdim. Amma bu təəccüb və qorxunu xoşbəxtliklə əvəz etmək mənim üçün çətin olmadı. Bu hissin şirinliyindən gecələr yuxuya gedərkən pəncərədən çölə baxa-baxa həyatın çox gözəl olduğunu düşünür və o qızın bəzək-düzəksiz, sadə üzünü gözlərim önündə canlandıraraq növbəti dərsin gəlişini arzulayırdım.
Növbəti dərsdə bizim iki nəfərlik qrupa başqa bir tələbə də daxil oldu. Bizlə təxminən eyni yaşlarda olan həmin oğlanın dərs vaxtı gah açıq, gah da bağlı qalan kamerası onun yaraşıqlı simasından əlavə, həm də evinin içini göstərərək bizə onun nə qədər varlı olduğu ilə də bağlı məlumat verirdi. Hər gün qarşısında nə cür danışacağımı xəyal etdiyim müəlliməni sonrakı dərs ilk dəfə olaraq kosmetikayla gördüm. Onun daha da gözəlləşdiyini hiss etsəm də, bu, məni nədənsə narahat elədi. Və mən dərs boyu onun yeni tələbəylə ünsiyyətinə, o tələbəylə necə davrandığına fikir verərkən bu narahatlığımın səbəbini anladım. Növbəti üç dərsdə də o, kosmetikalı idi və həmin dərslərin birində saçını adi formada yığsa da, digərlərində saçına nəsə bir dəyişiklik edib daha fərqli gözəllikdə görsənməyi bacarmışdı. Sonrakı dərsdə isə həmin oğlan daha qrupda yox idi, çünki müəllimənin dediyinə görə o, hazırlığa fərdi şəkildə davam etmək qərarını vermişdi.
Ayın axırına yaxın dərsləri dayandırdım. Növbəti ayın ortalarında isə həmin oğlanın instaqram profilində bir axşamüstü paylaşdığı şəkli gördüm. Bir-birindən yapışan iki əlin sahiblərindən biri yəqin ki, özü idi, amma incə və gözəl görünən digər əlin sahibinin üzü görsənmirdi.
Onun üzünü təxminən iki ay sonra həmin oğlanın profilindəki digər şəkildə görə bildim. Onlar yan-yana dayanmışdılar və əllərində nikah şəhadətnaməsi tutmuşdular. Altına "sevgi virusdan daha güclüdür" yazılan şəkildə qızın üzü yenə də kosmetikalı idi. Mən onun tanış simasına bir qədər tamaşa etdikdən sonra uzandığım çarpayıda gözlərimi tavana zillədim, ac olduğumu hiss elədim, axşam yeməyi üçün aşağı düşüb marketdən nələrsə almalı olduğumu xatırladım, amma o qədər yorğun və həvəssiz idim ki, gözlərimi yumub elə bu vəziyyətdə də yuxuya getməyi daha üstün tutdum.
