
Super User
BİR EHTİMAL: “Sona bülbüllər” ilk dəfə nə vaxt və hansı münasibətlə oxunub?
İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Söhbət Azərbaycanın Xalq artisti, “Şöhrət” ordenli əfsanəvi müğənni Qədir Rüstəmovun “Sona bülbüllər”indən gedir. O, “Sona bülbüllər”dən ki, maestro Niyazi demişkən, “ona qulaq asmağa bir ömür bəs etməz”. Həmin “Sona bülbüllər”dən ki, ona 300-dən çox şeir həsr olunmuşdur. O, “Sona bülbüllər” ki, bir zamanlar kosmosa yer üzünü təmsilən göndərildiyini eşitmişəm.
Əfsanəvi müğənni Q.Rüstəmovun “Sona bülbüllər”ə ilk dəfə nə vaxt və hansı münasibətlə müraciət etməsi barədə xalq arasında və sosial şəbəkələrdə müxtəlif ehtimallar söylənilir. Əfsanəvi şəxslər haqqında bu cür ehtimalların meydana çıxmasını təbii hesab edərək birini də biz hörmətli oxucuların nəzərinizə çatdırmaq istəyirik.
1972-ci ildə Bakıdan Ağdama qayıdan Q.Rüstəmov 42 yaşında Fatimə xanımla ailə qurur. Əslində bu onun ikinci evliliyi idi. Bu vaxta kimi onun həyatından bir sevgi keçmişdi. Tanınmış müğənni, müharibə veteranı, 1973-cü ildə anadan olmuş Azər Rüstəmov bu sevginin bəhrəsidir.
Oğuz rayonunun Yaqublu kəndində yaşayan rəhmətlik Kazımova Xeyransa Kərim qızı söyləyirdi ki, 1995-ci ildə Bakıda xəstəxanada müalicə olunanda yanımda Sona adlı yaşlı bir qadın qalır, müharibə dövründə əsgərlərimizə təndir çörəyi aparan və bu zaman düşmən atəşi ilə ağır yaralanan qızına (yəni Qədirin baldızına) qulluq edirdi. Dediyinə görə, o, Ağdamın Üçoğlan kəndindən idi. Sona arvad Q.Rüstəmovun birinci qayınanası olduğunu söyləyirmiş. Deyirmiş ki, Qədir məşhur “Sona bülbüllər”i ilk dəfə onun qızına aşiq olan vaxtlar oxuyub. Mahnıda sevən aşiqin dərdi, kədəri o dərəcədə güçlü çatdırılır ki, S.Səxavətin də dediyi kimi “Sona bülbüllər”i təklikdə dinləmək təhlükəlidir, adam intihar edə bilər”.
Belə çıxır ki, Qədir Rüstəmovun məşhur, ölməz və solmaz “Sona bülbüllər”i onun ilk eşqi ilə birlikdə meydana çıxıb. Lakin bu evliliyin ömrü çox qısa olub.
Güman ki, sonralar acı təəssüratlar doğurduğu üçün müğənni özü də bu ifasını bəyənmirmiş. Kulis.az “Oğlunu danışdırmayan, Habil Əliyevi özündən çıxaran, Rəmişlə yola getməyən Qədir” adlı yazıda qeyd edir ki, “Onun öz ifasından da zəhləsi gedirdi. Xüsusən “Sona bülbüllər”dən . Bir dəfə Ağdamda uşaqlar onun uzaqdan gəldiyini görüb hörmət əlaməti olaraq “Sona bülbülləri” oxudurlar, üstlərinə yeriyir, hamısını söyüb-batırır. Əvvəl elə bilirlər Qədir cavanların onu ələ saldığını düşünür. Sonra məlum olur ki, özünün də bu ifasından heç xoşu gəlmir, hər dəfə eşidəndə əsəbləşir.
Bir dəfə mətbuatda etiraf etmişdi ki, bütün Azərbaycanı tilsimə salan “Sona bülübüllər” mahnısına özü bir dəfə də başdan-ayağa qulaq asmayıb. Orda-burda nə eşidibsə, odur”.
Bunlar bizim ehtimalımızı gücləndirsə də, qənaətləndirici hesab etmirik. Düzünü şahidlərin və Q.Rüstəmovu çox yaxından tanıyanların, onun həyatına ətraflı bələd olan şəxslərin söyləyəcəkləri sübut edə bilər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
"BÜLBÜLÜN QONAQLARI" – bu dəfə Cabbar Qaryağdıoğlu yad edilib
Bülbülün Memorial Muzeyinin təqdim etdiyi "Bülbülün qonaqları" rubrikasında növbəti dəfə Azərbaycan xanəndəlik məktəbinin görkəmli nümayəndəsi Cabbar Qaryağdıoğlu yad edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına muzeydən verilən məlumata görə, tədbiri giriş sözü ilə açan muzeyin direktoru Fərqanə Cabbarova Bülbül və Cabbar Qaryağdıoğlunun dostuluğundan, Elmi Tədqiqat Musiqi Kabinetindəki birgə fəaliyyətindən, xalq musiqisinin inkişafında xanəndənin misilsiz xidmətlərindən bəhs edib.
Azərbaycan Milli Kosnervatoriyasının Tələbə və Gənclər Təşkilatının sədri Ayxan İmanov tədbirin təşkili üçün Konservatoriyanın rektoru, Xalq artisti Siyavuş Kərimiyə və muzeyin rəhbərliyinə təşəkkürünü bildirib.
Tədbirdə Azərbaycan Milli Konservatoriyasının tələbələri Murad Kərimli, Aycan Şükürlü, Nuray Hacızadə, VIII Muğam Televiziya Müsabiqəsinin laureatı Nərgiz Cabbarova "Rast", "Qatar", "Bayatı-Şiraz", "Şahnaz" təsniflərini ifa ediblər.
Sonda xanəndənin repertuarından "Qarabağ şikəstəsi" səsləndirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
Digər finalçıların şeirləri - ELÇİN MƏHƏRRƏM
“Ulduz" aylıq ədəbiyyat dərgisi və Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun unudulmaz Xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun 85 illik yubileyinə həsr edilmiş, 35 yaşa qədər qələm adamları arasında keçirdikləri poeziya müsabiqəsi başa çatdı, qaliblər mükafatlandırıldılar.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının da xəbər verdiyi kimi, müsabiqənin mükafat yerləri aşağıdakı kimi bölüşdürüldü:
I yer:
Cavid Qasımov;
II yer:
Rəşad Nağı Mustafa,
Allahşükür Ağa;
III yer:
Eminquey,
Seyyidəli Sübhi,
El Roman
Beləliklə, 10 finalçıdan 6-sı mükafatlandırıldı. Amma digər 4 finalçının da şeirləri diqqətçəkən idi və ən azından portalımızda dərc edilərək geniş oxucu kütləsinə təqdim edilməyə dəyər. Bu gün Elçin Məhərrəmin şeirlərini təqdim edəcəyik.
Elçin Məhərrəm
Qoca, ip və ada
Ümid deyilən şey -
səhər saat altıdan
böyük balıq tutmaq üçün
xarabasından çıxan qocadı.
Qarmağı- uşaqlıqda
cırcıramaların quyruqlarına bağladığı
ip qədər uzundu.
Balıqsa - Vaqifin "Uzaq yaşıl adasından " gəlir.
Bu nə birincidir nə də sonuncu
Hökm verildi. Qalxdı ağır -ağır
cəllad zamanın iti baltası.
Bu nə birincidir nə də sonucu
Eşafotu yoxdur onun
Edam yeri: təqaüd aldığın bankomatın qabağı,
təyyarənin yumşaq oturacağı,
sevgilinlə nə vaxtsa yatdığın yatağın kənarı.
O gün saydım düz 32 baş tullandı boşluğun qara çuxuruna,
Düz 32 min dildə qışqırdı qara çuxur.
Qışqırdı ki: Daha bəsdir yerim yoxdur.
Mən şair ürəyi, rəssam əli, filosof dili istəyirəm.
Göndər gəlsin. Onlara ki, yerim çoxdur .
Hökm verildi.
Endi bir anda cəllad zamanın iti baltası
Bir şair infakt keçirdi yeni şeirini yazarkən,
bir rəssamın tikəsini tapdılar
top mərmisin tozanağı çəkiləndə,
bir filosofun dilindən asdılar
tanış saat qülləsinin əqrəbindən.
Bu nə birincidir nə də sonucu...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
ANAİB bu sınaqdan da alnıaçıq çıxdı - III UŞAQ KİTAB FESTİVALI başa çatdı
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Valideyinlər övladlarını da yanlarına alıb dəstə-dəstə “Abu Arena”ya gedirdi, rayonlardan müəllimlər avtobus tutaraq şagirdlərini Bakıya - “Abu Arena”ya gətirirdi. 4 gün ərzində bu məkan uşaq paytaxtına çevrilmişdi...
6 – 9 iyun tarixlərində “Abu Arena”da “Azərbaycan Nəşriyyatları Assosiasiyası” İctimai Birliyinin (ANAİB) təşkilatçılığı ilə “Yaşıl Dünya naminə Həmrəylik İli”nə həsr olunan III Uşaq Kitab Festivalı keçirildi. Budəfəki festivalı əvvəlkilərdən fərqləndirən tematik günlərə ayrılması oldu.
İyunun 6-sı Yaşıl Dünya,
İyunun 8-i Milli Geyimlər,
İyunun 9-u isə Mənim Nağıl Qəhrəmanım!
Yaşıl Dünya Günündə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin dəstəyi ilə iştirakçılara yaşıl torbalarda toxumlar paylanıldı. Milli Geyimlər Günündə təşkilatçılar, iştirakçılar və ziyarətçilər milli paltarlara üstünlük verdilər. Mənim Nağıl Qəhrəmanım Günündə isə hərə öz nağıl personajını canlandırdı.
Festivalın açılış mərasimində ANAİB sədri Şəmil Sadiq, Türkiyənin məşhur uşaq yazıçısı Suat Turqut, “Altun Kitab” nəşriyyatının direktoru Rafiq İsmayılov, sərginin layihə rəhbəri, “Ağıllı bala” nəşriyyatının direktoru Fatimə Alxaz çıxış etdilər, bu kimi layihələrin Azərbaycan kitabçılığına, ümumilikdə ölkənin gələcəyinə yatırım kimi qiymətləndirdilər.
Festivalda Şəmil Sadiq, Sevinc Elsevər, Aynur Cavid, Rövşən Abdullaoğlu, Reyhan Yusifqızı, Elgüsel, Fatimə Alxaz, Amin Sükut, Əziz Yaqubzadə, Çinarə Köçərli, İradə Qədirova, Mürşüd İsmayılzadə, Aytac Qəmbərova, Günel Əliyeva, Elmir İsgəndərov və başqa yazıçıların təqdimat və imza mərasimləri baş tutdu.
Türkiyənin məşhur uşaq yazıçısı Suat Turqut da tədbirin qonağı oldu.
Bundan başqa, sərgidə Gülzar İbrahimova, Mehriban Nağıyeva, Xəzər Süleymanlı, Kamal Yaşar, Şəbnəm Həsənəlizadə, Afaq Muradın ifasında qiraət və nağıl saatları, müğənni Röyal Musanın təqdimatında mini-konsert proqramı, Elmar İbrahimovun sehrbazlıq şousu iştirakçılar tərəfindən maraqla qarşılandı.
“Bu şəhərdə kimsə yoxdur” teleserialında uşaq qəhrəmanı obrazı yaratmaqla artıq uşaqların da sevimli yazıçısına çevrilən Rövşən Abdullaoğlu ərsəyə gətirdiyi uşaq kitabları barədə məlumat verdi.
Azərbaycan klassik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələri Abdulla Şaiq və Mirzə Ələkbər Sabirin varisləri ilə görüş də tədbirə rəng qatdı. Sabirin nəvəsi Sevda Talıbzadə balacaları maraqlı söhbətləri ilə sanki ovsunlamışdı.
Sərgidə on minlərlə kitabın endirimli qiymətlərlə satışı, master-klaslar, məşhurların nağıl saatları, kukla teatrı, əyləncəli tamaşalar, intellektual oyunlar təşkil edildi.
Tədbirdə oxucular məşhur uşaq yazıçılarından imzalı kitablar əldə edib, onlarla ünsiyyət qurdular.
Mütləq qeyd etməliyəm ki, festivalın sponsorları “Azsur Group”, “MUSİAD Azərbaycan”, “Azam Group”, “Premium Layihə İnşaat”, “Topxana Layihə İnşaat”, “Nağıoğlu construction”, “SQS Group”, təşkilati dəstəkçiləri isə Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və “Supertoys” mağazalar şəbəkəsi idi.
Ölkədə kitabın populyarlaşması, mədəni, savadlı bir yeni nəslin yetişdirilməsi yolunda ANAİB bu gün müstəsna fəaliyyət göstərir. Və təəssüflə qeyd etməliyəm ki, ona bu nəcib işində kömək eləmək əvəzinə bir çox qurum və təşkilatlar mane olmağa çalışır.
Bununla belə, ortada görülən işlər qalır.
Yeni kitab bayramlarının təşkilinədək, ANAİB!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
“Mənalı ömrün hekayəti” kitabı milli kino tariximizə töhfədir
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu günlərdə “Şərq-Qərb” nəşriyyatında tanınmış kino tədqiqatçısı, Əməkdar incəsənət xadimi Aydın Kazımzadənin yeni kitabı nəşr olunmuşdur. Bu barədə xəbəri alınca cəld bu nəfis kitabın səhifələrini vərəqlədim.
Müasir Azərbaycan kinosunun görkəmli nümayəndələrindən biri, Respublikanın Xalq artisti, “Ötən ilin son gecəsi”, “Gecə qatarında qətl”, “Qəm pəncərəsi”, “Gəmi saatının sirri” kimi ekran əsərlərində yaddaqalan rollar yaratmış Elmira Şabanovaya həsr edilib kitab, özü də
“Mənalı ömrün hekayəti” adlanır.
Oxucular burada ümumxalq məhəbbəti qazanmış aktrisanın yaradıcılıq yolu və tanınmış kino, teatr xadimlərinin onunla bağlı düşüncələri ilə tanış olacaqlar.
Kitab kino mütəxəssisləri və kino ilə maraqlanan oxucular üçün nəzərdə tutulub.
Ən əsası isə, maraqlıdır, oxumağa dəyər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
İntizar ədəbiyyatı - Hökumə Billuri, "Mənəm"
Təqdim edir: Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Meşələr payızda saralıb-solar,
Baharda yarpağı tökülən mənəm.
Vətənin həsrəti ömrə yük olar,
Bu qəmdən qaməti bükülən mənəm.
Bu hicran, bu nisgil olmayaydı kaş,
Həsrət qalmayaydı qardaşa qardaş,
Bir ömür intizar, bir ömür təlaş,
Gözləri yollara dikilən mənəm.
Məğrur bir palıddım göyə baş qoyan,
Mənə baş əyərdi qızıl kəhkəşan.
De, necə olmayım necə pərişan,
Kökləri yüz yerdən sökülən mənəm.
Dərdim vətən adlı ülvü səadət,
Mən ona həsrətəm, o mənə həsrət.
Yorulub yollarda qalmaram fəqət,
Adı intizarla çəkilən mənəm.
Ağ günü ovcumda görməsəm də mən,
Əminəm qardaşım, sən görəcəksən.
Məni qınasalar hay-haray çəksən,
Atəşi külünə bükülən mənəm.
Yüz yol bələnsəm də səngərdə qana,
Qoy düşmən düşməsin başqa gümana,
Toxumum səpilib cümlə cahana,
Ümid sərvləri əkilən mənəm.
Yaşadım, yaşaram nəğmələr kimi,
Qol-qanad açaram xoş xəbər kimi,
Uçaram yanına al səhər kimi,
Köksündə dan yeri sökülən mənəm.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
Azərbaycan və Özbəkistanın mədəniyyət nazirləri Daşkənddə görüşüb
Özbəkistanda keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində iyunun 11-də iki ölkənin mədəniyyət nazirləri Ozodbek Nazarbekov ilə Adil Kərimli arasında görüş olub. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir.
Özbəkistan Forumlar Sarayında gerçəkləşən görüşdə azərbaycanlı həmkarını salamlayan Ozodbek Nazarbekov Daşkənddə keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin əhəmiyyətini vurğulayıb. Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət xadimlərini yenidən ölkəsində görməkdən məmnunluğunu bildirən nazir özbək xalqının Azərbaycan mədəniyyətinə həmişə sevgi və rəğbət bəslədiyini deyib.
İkitərəfli görüşə və Azərbaycan nümayəndə heyətinə göstərilən yüksək qonaqpərvərliyə görə təşəkkürünü bildirən nazir Adil Kərimli ölkəmizdən incəsənət ustalarının Özbəkistana böyük sevgi və həvəslə gəldiklərini diqqətə çatdırıb.
Qeyd olunub ki, həmin gün Azərbaycan mədəniyyət nazirinin Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev tərəfindən qəbul edilməsi qardaş ölkənin dövlət başçısının Azərbaycanla münasibətlərə böyük diqqət yetirməsinin və mədəniyyətimizə olan rəğbətinin parlaq təzahürüdür.
Bildirilib ki, görüş zamanı Özbəkistan Prezidenti tərəfindən birgə mədəni layihələrin həyata keçirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanıb, görkəmli özbək və Azərbaycan şairləri Əlişir Nəvai və Məhəmməd Füzuliyə həsr olunan filmin çəkilməsi ilə bağlı təklif səsləndirilib. Nazirlərin görüşündə dövlət başçısının bu təklifi ilə bağlı müzakirə aparılıb.
Söhbət zamanı qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
Özbəkistan Prezidenti Azərbaycanın mədəniyyət nazirini qəbul edib
Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyev iyunun 11-də Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində Daşkənddə səfərdə olan mədəniyyət naziri Adil Kərimlini qəbul edib.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir.
Adil Kərimli Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin salamlarını və xoş arzularını dövlət başçısına çatdırıb.
Görüşdə Özbəkistanla Azərbaycan arasında strateji tərəfdaşlıq və humanitar sahədə əlaqələrin genişləndirilməsi məsələləri müzakirə olunub.
Bildirək ki, Daşkənddə Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri iyunun 14-dək davam edəcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.06.2024)
Azərbaycanlı gənc dirijorun növbəti uğuru
Dünyanın ən tanınmış konservatoriyaları sırasında xüsusi yer alan Vyana Musiqi və Səhnə Sənətləri Universitetinin “Orkestr dirijorluğu” və “Opera müşayiəti” fakültələrinin tələbəsi Tamilla Sadıqbəyli növbəti səhnə uğurunu qeyd edib.
AzərTAC xəbər verir ki, T.Sadıqbəylinin dirijorluğu ilə Vyana Konsert Cəmiyyəti (Wiener Konzertvereinigung) orkestri Vyana şəhərinin mərkəzində yerləşən “Konzerthaus” mədəniyyət evinin Motsart zalında konsert proqramı ilə çıxış edib.
Konsertdə xarici bəstəkarların əsərləri ilə yanaşı, görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin “Yeddi gözəl” süitası da ifa olunub.
Konsertdən əvvəl tamaşaçılara Qara Qarayevin həyat və yaradıcılığı, eləcə də onun ölməz “Yeddi gözəl” baleti haqqında qısa məlumat verən gənc dirijor bu baletdən olan valsın azərbaycanlılar üçün əhəmiyyətindən danışıb. O qeyd edib ki, avstriyalılar üçün İohann Ştrausun “Mavi Dunay” valsı nə qədər doğma və seviləndirsə, azərbaycanlılar üçün də bu vals o qədər doğmadır.
“Yeddi gözəl” baletindəki valsla yanaşı konsertdə “Məğrib”, “Slavyan”, “Çin” və “İran” (Gözəllər gözəli) gözəllərinin rəqsləri, eləcə də “Aişənin rəqsi” də təqdim olunub. Avropa bəstəkarlarından Karl Mariya fon Veberin ”Klarnet və orkestr üçün konsert” və Jorj Bizenin “Karmen” operasından süita da yer alıb.
Qeyd edilməlidir ki, hələ tələbə olmasına baxmayaraq, müxtəlif orkestrlər T.Sadıqbəylinin peşəkarlığını nəzərə alaraq, onu mütəmadi şəkildə konsertlərdə dirijor pultunda yer almağa dəvət edirlər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)
POEZİYAMIZIN QIZIL FONDUNDAN - Vaqif Səmədoğlu, “Bu payız da başlandı…”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
85 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Xalq şairi Vaqif Səmədoğlu öz möhtəşəm şeirləri ilə dünən də yaşayıb, bu gün də yaşayıb, sabah da yaşayacaq. Onun dillər əzbəri olan şeirlərini xatırlatmaqla şəxsiyyətinə olan böyük sevgimizi bir daha izhar edirik.
Bu payız da başlandı,
Bu yağış da…
Ölülərim, Dirilərim dolanır içimdə,
Xatirələr səyriyir gecəmdə,
Təkliyimi minib at tək
Yanır sönür ötür ömrüm…
Ekspreslər dayanmayan
Kiçik stansiyalar tək
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.06.2024)