Super User
Bu gün Kino işçilərinin peşə bayramıdır
Bayram hansı tədbirlərlə yadda qalacaq?
Bu gün kino işçilərinin peşə bayramı – Milli Kino Günüdür. Hər ikin 2 avqustu rəngarəng tədbir və təqdimatlarla yadda qalır. 2023-cü il kinematoqrafiyamız üçün xüsusilə əlamətdardır. Azərbaycan kinosunun yaranmasının 125, Cəfər Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının yaradılmasının isə 100 illiyi qeyd olunur. Bu il eyni zamanda Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının fəaliyyətə başlamasının 60 illiyidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı (AKİ) kino işçilərinin peşə bayramı münasibətilə avqustun 1-də ömrünü ekran işinə həsr etmiş bir qrup insanı mükafatlandırıb.
AKİ-dən bildirilib ki, ənənəvi olaraq bu il də ssenari, kinoşünaslıq, prodüser fəaliyyətinə görə uğur əldə etmiş bir neçə şəxs üçün mükafatlar nəzərdə tutulmuşdu. Əlamətdar günlə bağlı keçirilən tədbirdə mükafatlar sahiblərinə təqdim olunyb. Mükafatın məqsədi milli kinoda müsbət tendensiyaları diqqət mərkəzinə gətirməkdən ibarətdir. Mükafat üçün namizədlərin seçimi aparılarkən ittifaqın katibliyi ötən kino mövsümü ərzində gedən prosesləri nəzərdən keçirmiş, təhlil etmiş, kinematoqrafiyanın müxtəlif sahələri üzrə fəaliyyət göstərən insanların xidmətlərini nəzərə almiş və açıq səsvermə yolu ilə laureatları seçmişdir.
Həmçinin avqustun 1-dən etibarən İctimai Televiziyada son illərdə “Azərbaycanfilm”də istehsal olunan qısametrajlı filmlərin nümayişinə başlanılıb.
Bu gün saat 17.00-də “Nizami” kino mərkəzində “Azərbaycan kinosu-125” adlı tədbir keçiriləcək.
Sabah - avqustun 3-dən 10-dək “CinemaPlus” kinoteatrlar şəbəkəsi ilə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası birlikdə klassik filmlərin nümayişini təşkil edəcəklər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.08.2023)
Özbəkistan nümayəndə heyəti Azərbaycan Milli Kitabxanasını ziyarət ediblər
Avqustun 1-də Özbəkistan Respublikasının ölkəmizə təyin olunmuş səfiri Bahrom Aşrafxanov, Özbəkistanın Xalq şairi Mahmudjan Tohirov, “Özbəkistan ədəbiyyatı və incəsənəti” qəzetinin baş redaktoru Salim Aşurov, yazıçı Xondamir Qadiri, Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının üzvü Bahadur Kerimov və Özbəkistan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin Mədəni fəaliyyətin inkişafı şöbəsinin müdiri Camşidbek Niyazbekov Azərbaycan Milli Kitabxanasını ziyarət ediblər.
Milli Kitabxananın yaydığı məlumata görə, görüş zamanı Milli Kitabxananın direktoru, professor Kərim Tahirov qonaqları kitabxanada görməkdən məmnunluğunu bildirərək, onlara Azərbaycan Milli Kitabxanası haqqında məlumat verib.
K.Tahirov Azərbaycan Milli Kitabxanasının Özbəkistan Milli Kitabxanası ilə qarşılıqlı əməkdaşlıq çərçivəsində fəaliyyət göstərdiyini qonaqların diqqətinə çatdırıb.
Səfir Bahrom Aşrafxanov Azərbaycan Milli Kitabxanasında ilk dəfə olduğunu qeyd edərək, burada olmağından xoş hisslər keçirdiyini dilə gətirib. O, eyni zamanda 2 qardaş ölkə arasında dostluq münasibətlərinin mədəniyyət və ədəbiyyat sahəsində də davam etdiyini bildirib.
Səfir Azərbaycan yazıçılarının əsərlərinin özbək dilinə tərcümə olunaraq, Özbəkistanda “Azərbaycan mədəniyyəti günləri” adlı tədbir təşkil ediləcəyini qeyd edib. B.Aşrafxanov AMEA N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu, BDU, ADU və bir sıra təşkilatlarla birlikdə layihələrin mövcud olduğunu, özbək ədəbiyyatı klassiklərinin, müasir özbək ədəbiyyatı nümunələrinin Azərbaycan dilinə tərcümə olunduğunu vurğulayaraq, qarşılıqlı əməkdaşlıq çərçivəsində baş tutacaq layihələr əsasında iki ölkənin mədəniyyətinin tanınması ilə bağlı fikirlərini dilə gətirib.
Sonda qonaqlar kitabxanada yerləşən “Heydər Əliyev guşəsi”, “Beynəlxalq əməkdaşlıq zalı” ilə tanış olaraq, kitabxananın fondu haqqında məlumatlandırılıblar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.08.2023)
Ölkə üzrə bütün mədəniyyət müəssisələrinin monitorinqi aparılır
Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən ölkə ərazisindəki mədəniyyət müəssisələrinin sistemli monitorinqi prosesinə başlanılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 23 fevral tarixli Sərəncamına uyğun olaraq, Mədəniyyət Nazirliyinin regional mədəniyyət idarələrinin yenidən təşkil edilməsinin ardınca, ölkə ərazisindəki mədəniyyət müəssisələrinin mövcud vəziyyətinin hərtərəfli qiymətləndirilməsi, qəzalı, yararsız və fəaliyyətsiz müəssisələrin müəyyən edilməsi, bu istiqamətdə məlumatların sistemləşdirilməsi məqsədilə səyyar monitorinq qrupları təşkil edilib və bölgələrə ezam olunub.
Monitorinq prosesi ölkənin bütün ərazisi üzrə 64 rayonu əhatə etməklə 4500-ə yaxın müəssisədə aparılır.
Prosesin nəticələrinə uyğun olaraq, xüsusilə respublikanın rayon və kəndlərində illər ərzində baxımsız vəziyyətdə, fəaliyyətsiz qalmış, təyinatı üzrə istifadə edilməyən mədəniyyət müəssisələrinin fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi və bu sahədə səmərəliliyin təmin edilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlərin görülməsi nəzərdə tutulur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
Unudulmaz sevgi şeirləri - “Bəhanəsiz get”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Unudulmaz sevgi şeirləri” rubrikasında bu gün sizlərçün unudulmaz sevgi şairi Nüsrət Kəsəmənlinin ən gözəl şeirlərindən birini dərc edirik: “Getmək istəyirsən bəhanəsiz get…”
Nüsrət Kəsəmənli
GETMƏK İSTƏYİRSƏN BƏHANƏSİZ GET
Gətmək istəyirsən, bəhanəsiz get,
Oyatma mürgülü xatirələri.
Səsin həmin səsdir, baxışın ögey,
Gedirsən, səsin də yad olsun barı…
Sən dəniz qoynuna tullanmış çiçək,
Üstünə dalğalar atılacaqdır.
Saxta məhəbbətin saxta sənəd tək
Nə vaxtsa üstündə tutulacaqdır.
Döşənib yollar tək ayaqlarına
Sənə yalvarımmı?…bü mümkün deyil!
Qoymaram qəlbim tək vüqarım sına
Alçalıb yaşamaq ömür-gün deyil.
Demirəm sən uca bir dağsan, əyil,
Demirəm qalıbdır əlacım sənə.
Nə səndə məhəbbət qara pul deyil,
Nə mən dilənçiyəm əl açım sənə…
Getmək istəyirsən…O yol, o da sən…
Bir cüt göz baxacaq arxanca sənin.
Getdinmi…Nə vaxtsa dönmək istəsən
Tikanlı yastığa dönəcək yerin.
Getmək istəyirsən…Nə danış, nə din!
Yox ol uzaqlar tək dumanda, çəndə…
Nəyimi sevmişdin? Deyə bilmədin,
Indisə yüz eyib görürsən məndə.
Getmək istəyirsən, bəhanəsiz get,
Oyatma mürgülü xatirələri.
Səsin həmin səsdir, baxışın ögey,
Gedirsən, səsin də yad olsun barı…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
5,2 milyard manat!
Növbəti Açıq Portfel xəbəri: Cari ildə Böyük Qayıdış Proqramı üçün ayrılan dövlət büdcəsinin vəsaiti 5 milyard 260 milyon manata çatdırılacaq.
Bu barədə Maliyyə Nazirliyinin “2023-cü ilin dövlət və icmal büdcələrinin yarımillik icrasına dair arayış və ilin sonuna gözləntilər sənədi”ndə bildirilib.
Bütövlükdə yaradılmış 4,4 milyard manat məbləğində maliyyə resurslarının 2 milyard 260 milyon manatının işğaldan azad olunmuş Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda yenidənqurma işlərinin aparılmasına yönəldilməklə cari ildə Böyük Qayıdış Proqramı üçün ayrılan dövlət büdcəsinin vəsaitinin 5 milyard 260 milyon manata çatdırılması nəzərdə tutulub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
Sabah hava yağmursuz olacaq
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin məlumatına görə, sabah Bakıda və Abşeron yarımadasında havanın dəyişkən buludlu olacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Şimal-qərb küləyi əsəcək, gündüz cənub-şərq küləyi əvəzlənəcək. Havanın temperaturu gecə 21-26°, gündüz 31-36° isti olacaq.
Abşeron çimərliklərində şimal-qərb küləyi əsəcək, gündüz cənub-şərq küləyi əvəzlənəcək. Dəniz suyunun temperaturunun şimal çimərliklərində - Sumqayıt, Novxanı, Pirşağı, Nardaran, Bilgəh, Zuğulbada 25-26° isti, cənub çimərliklərində - Türkan, Hövsan, Sahil, Şıxda 26-27° isti olacağı gözlənilir.
Azərbaycanın rayonlarında hava əsasən yağmursuz keçəcək. Lakin gündüz bəzi dağlıq ərazilərdə şimşək çaxacağı, qısamüddətli yağış yağacağı gözlənilir. Gecə və səhər bəzi rayonlarda duman olacaq. Mülayim şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 20-25°, gündüz 33-38° isti, dağlarda gecə 11-16°, gündüz 19-24° isti olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
“O ah-naləli dərviş də mən idim…”
Matruşka JK imzası ilə yazılarını redaksiyaya təqdim edən müəllif adını gizli saxlamağa üstünlük verir. Sadəcə onu deyə bilərik ki, gənc xanımdır.
Uzaqlarda - dərinlərdə - qəlbimdə bir yer var. Və o yerin bir gecəsində ocaq başında birisi əyləşib musiqi ifa edirdi. O ifa sanki uzaqlardan qulağıma gəlib çatırdı. Mən yeyin addımlarla ocağa yaxınlaşırdım. Qalanan ocağın tüstüsü isə gözlərimə dolurdu. Gözlərimə dolan tüstü təkrar gözlərimdən çıxıb qarşımda musiqi ahəngiylə rəqs edən insana bənzər bir varlığa dönüşürdü. O qədər nurani, o qədər gözəl bir şeyə dönüşürdü ki, insan demək yalan olardı. O, bir mələkiydi yəgin. Başqa zaman olsaydı qorxardım. Elə bil, ovsunlanmışdım o an.
Gözlərimə baxaraq əlimi əlinin içinə qoydu. Əlimizi də qəlbimə qoydu. Gözlərini yumdu. Mən də gözlərimi yumdum. Birdən musiqi səsi uzaqlaşdı, sonra yenidən musiqi səsi çox yaxından gəldi. Gözümü açanda qaranlıq bir meşədə bir ocağın başında oturmuş bir dərvişin musiqi ifa etdiyini gördüm. Amma o qədər ah, nalə ilə ifa edirdi ki, qəlbinin kədəri gözlərindən, səsindən axıb tökülürdü.
Ona yaxınlaşdım. Kədərli gözlərindən axan yaşları qırışlanmış yanaqlarını isladırdı. Sakitcə əllərimlə yanağına axan gözyaşlarını sildim. Danışan gözləriylə dayandırdığı ifasına davam etdi.
Musiqi vasitəsi ilə sanki məndən kömək dilənirdi. Hər ah-naləli ifasında ürəyim bir az da parçalanırdı.
O da əlimi əlinin içinə qoydu. Əlimi də qəlbimə. Gözlərini yumdu. Gözlərimi yumdum. Bu zaman da səsdən uzaqlaşıb uzaqlara getdim. Gözlərimi açanda hiss ettim ki, o, nurani mələk də mən idim. O, ah-naləli dərviş də. İfa ettiyi musiqi isə ruhumun ifasıydı. Hiss ettim ki, nəinki, mən kainatdayam, kainat da məndədir.
Həyatda hər şey iç-içədir. İnsanda da..
M. C. Rumi demişkən: “Bir ben var benden içeri”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
Dövlət Film Fondunda 80 mindən çox film materialları qorunub saxlanılır - REPORTAJ
Dünyanın ən nüfuzlu kinorejissorlarından biri olan Luis Bunuel deyir ki, kino hissləri, arzuları və şüuraltını izah etmək üçün ən yaxşı vasitədir. Bu sahə dünya mədəniyyətində möhkəm dayaqlar yaradıb. Günümüzdə Azərbaycan incəsənətinin sürətlə inkişaf edən sahələrindən biri olan kinonun tarixi dünya kinosu ilə eyni anda yaranıb və keşməkeşli günlərdən keçərək mütərəqqi inkişaf yolu qət edib. Bu qiymətli incəsənət nümunələrinin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün tarixən müxtəlif üsullardan istifadə edilib. Hazırda filmlər rəqəmsal cihazlarda saxlanılır, əvvəllər isə kinolentlərdən istifadə olunurdu. Ölkəmizdə istehsal olunan film kinolentlərinin nüsxələri Dövlət Film Fondunda qorunur.
2 Avqust - Azərbaycan Kinosu Günü ərəfəsində Bakı Dövlət Universitetinin AzərTAC-da təcrübə keçən tələbələri Dövlət Film Fondunda olublar.
Beş əsas fəaliyyət istiqaməti olan Fond
Dövlət Film Fondu Bakı şəhəri, Moskva prospekti 1D ünvanında yerləşir. Fondun həyətinə daxil olduqda sağ tərəfdə yerləşən kiçik və ortahəcmli çəkiliş kranlarını və kömürlə işləyən işıq qurğularını görürük. Muzeyin əməkdaşı bizi qarşılayır və birlikdə fondun binasına daxil oluruq. 2008-ci ildə Prezident İlham Əliyevin “Azərbaycan kinosunun 2008-2018-ci illər üzrə inkişafına dair Dövlət Proqramı”na əsasən inşa olunmuş zövq oxşayan binanın birinci mərtəbəsində yer alan guşədə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin kino xadimləri ilə görüşlərini əks etdirən fotolar nümayiş olunur.
Keçmiş sovetlər dönəmində Azərbaycanda “Film Fondu” anlayışı olmayıb. Ona görə ki, həmin dövrdə çəkilən filmlər birbaşa olaraq Moskvaya təhvil verilirdi. Ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra belə bir təşkilatın yaranmasına ehtiyac duyulub. Məhz bu səbəbdən də 1994-cü ildə Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Film Fondu yaradılıb. Fondun 5 əsas fəaliyyət istiqaməti var; filmlərin bərpası və qorunması; milli və xarici kino sənətinin təbliği; arxiv material-faktlarının toplanması; elmi – tədqiqat və araşdırma işlərinin aparılması; beynəlxalq əlaqələr üzrə işlərin aparılması. Fondda 80 mindən çox saxlanma vahidi həcmində film materialları qorunub saxlanılır.
Binanın dəhliz divarlarında xronoloji ardıcıllıqla film çəkilişlərinin kadr arxası fotoları sərgilənir. Burada bir çox məşhur Azərbaycan filminə aid çəkilişləri görmək mümkündür. Şəkillərə baxdıqca bir anlıq keçmişə səyahət edirik. Bundan başqa “İşarəni dənizdən gözləyin”, “Uzaq sahillərdə”, “Qırmızı qatar” və digər ekran əsrlərində istifadə olunan gəmi, qatar və s. maketlər bizdə böyük maraq oyadır.
Bu otaqda 5 dəqiqədən artıq qalmaq insan sağlamlığı üçün təhlükəlidir
Fondun əməkdaşı bizi filmlərin saxlandığı otaqla tanış edir. Mavi, qırmızı və sarı rəngli lentlərin saxlandığı otaqda temperatur aşağı, hava isə rütubətsiz idi. Öyrəndik ki, mavi rəng pozitiv, qırmızı neqativ yüklü lenti, sarı isə səs yazısı olduğunu bildirir. Lentlərə ziyan dəyməməsi üçün müxtəlif prosedurlar aparılır. Bu otaqda 5 dəqiqədən artıq qalmaq insan sağlamlığı üçün təhlükəlidir.
Daha sonra fondda fəaliyyət göstərən muzeydə oluruq. Azərbaycanda kino muzeyi ilk dəfə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının nəzdində 1970-ci illərdə yaradılıb. Təəssüflər olsun ki, 90-cı illərdə həmin muzeyin fəaliyyəti dayandırılıb. Bu səbəbdən də eksponatlar təhlükə altında qalıb. 1996-cı ildə kino muzeyi Film Fondunun tərkibində bərpa olunub. Ötən müddətdə fərqli məkanlara səpələnən və kino xadimlərimiz, onların ailələri tərəfindən qorunub, saxlanılan eksponatlar yenidən muzeyə təhvil verilib.
Üzərində saat olan zərif üzüyə baxmamaq mümkünsüzdür
Bir otaqlı kiçik muzey özlüyündə böyük tarix yaşadır. Bir zamanlar televizor ekranlarında baxdığımız filmlərdə istifadə olunan əşyaları indi canlı olaraq görürdük. "Sehrli xalat" filmindəki sehrli xalat, "Qatır Məmməd" filmindəki Qatır Məmmədin obrazı üçün istifadə edilən əşyalar da bu Fonddadır. Burada qorunan ən qədim eksponat 1910-cu ilə aid Fransa istehsalı olan kameradır. Demək olar ki, Azərbaycanın bütün səssiz filmləri bu kameranın önündə çəkilib. Dövlət Film Fondunda qorunan ən qədim afişa isə 1934-cü ilə aid olan rejissor Mikayıl Mikayılovun “İsmət” filminin afişasıdır.
Burada Azərbaycanın bir çox tanınmış kino xadimlərinin şəxsi əşyalarını görmək mümkündür. Şərqin ilk qadın kinorejissoru Qəmər Salamzadənin əşyaları nümayiş olunan stenddə üzərində saat olan zərif üzüyə baxmamaq mümkünsüzdür. İlk dəfə idi ki, belə bir üzük görürdük.
Muzeydə saxlanılan tələbə bileti
Azərbaycanın korifey sənətkarı Adil İsgəndərov aktyorlar üçün zamanında teatr studiyası açıb. Bizim bir sıra məşhur filmlərdə rol almış aktyorlarımız yenidən orada tədris prosesində iştirak ediblər. Onlar həm öyrənib, həm də öyrədiblər. Həmin studiyaya aid xüsusi tələbə bileti olub və bu tələbə bileti də dəyərli eksponat kimi muzeydə saxlanılır.
Vaxtı ilə “Azərbaycanfilm”də çəkilişlər zamanı fotosınaqlarda istifadə olunan fotoaparat da eksponatlar sırasındadır. Bu fotoaparat fotoqraf Pərviz Quliyevin arxivindəndir. Demək olar ki, bütün məşhur aktyorlarımız bu kameranın önündə fotolarını çəkdiriblər.
Cinlərin əlində tutduğu dəyənək
1997-ci ildə çəkilmiş “Qərib cinlər diyarında” filmində cinlərin əlində tutduğu dəyənəklərdən biri də Fondda saxlanılır. Həmin filmdə ikinci operator vəzifəsində işləyən kinooperator Ələkbər Muradov dəyənəklərdən birini götürüb özündə saxlayıb və daha sonra Fonda təhvil verilib. İllər keçdikcə keyfiyyətini itirən dəyənək Fond tərəfindən bərpa olunub.
“Bizim Cəbiş müəllim” filmində Cəbiş müəllimin əsgərlərə sabun payladığı çamadanı yəqin ki, filmi izləyən hər kəs görüb. Bax, həmin çamadan da burada qorunub, saxlanılır.
Eksponatları izləyərkən gözümüz bir diploma sataşdı. Öyrənirik ki, bu diplom 30 yaşında film çəkilişləri zamanı faciəvi şəkildə həlak olan gənc rejissor Ramiz Əsgərovun “Yaşamaq gözəldir, qardaşım” adlı filminə aiddir.
Fondun beynəlxalq əlaqələri
Dövlət Film Fondu işini günün tələblərinə uyğun qurmaqla yanaşı, həm də beynəlxalq əlaqələrin inkişafına da xüsusi diqqət ayırır. Belə ki, Fond 1999-cu ildən üzvü seçildiyi Beynəlxalq Kino Arxivləri Federasiyasının (FİAF) tövsiyələri əsasında beynəlxalq standartlara uyğun şəkildə fəaliyyət göstərir. Bunun üçün Fond Federasiyanın Brüssel şəhərində yerləşən qərargahı ilə müntəzəm olaraq əlaqə saxlayır, onlardan müxtəlif adda kino ədəbiyyatları, dünya kinosunda arxiv işinin təşkili və bu sahənin inkişafındakı yeniliklər haqqında informasiyalar alır.
Burada olarkən onu da öyrəndik ki, Fondda 11100 adda Azərbaycan və dünya kino əsərlərinin orijinalları və nüsxələri saxlanılır. Həmçinin Fondda kino tarixi ilə bağlı 12 mindən çox foto, dünyanın müxtəlif yerlərində istehsal edilən filmlərin fotoşəkilləri qorunur.
Azərbaycan kinosunun 125 illiyinin, “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının isə 100 illiyinin qeyd olunduğu bu günlərdə Fondla tanışlıq bizə kino tariximizlə bağlı çox şeyləri yenidən xatırlatdı. Bir daha əmin olduq ki, bu gün ölkəmizin təxminən bir əsrə yaxın film ehtiyatlarını saxlamaq qabiliyyətinə malik Dövlət Film Fondunda geniş miqyasda görülən mühüm və əhəmiyyətli işlər milli kino sənətimizin dəyərli incilərinin – müxtəlif illərdə çəkilmiş filmlərin daha mükəmməl və etibarlı qorunmasına imkan yaradır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
“Hədis” filmi Asiyanın nüfuzlu festival müsabiqəsində
Şimali Kaliforniya Azərbaycan Mədəniyyəti Mərkəzinin maliyyə və ideya dəstəyi ilə “Animafilm Studio” studiyası tərəfindən istehsal edilən “Hədis” qısametrajlı animasiya filmi Cənubi Koreyanın 25-ci Bucheon Beynəlxalq Animasiya Festivalının əsas müsabiqə proqramına daxil edilib.
AzərTAC xəbər verir ki, festival 20-24 oktyabr tarixlərində Bucheon şəhərində keçiriləcək.
Ekran əsəri 101 ölkə üzrə 3015 film arasından seçilib. Qısametrajlı kateqoriyada yarışa cəmi 84 film layiq görülüb.
“Hədis” qısametrajlı animasiya filmi haqq-ədalət uğrunda mübarizə aparan gənc qızdan bəhs edir və 2022-ci ilin sentyabrın 21-də İranda etiraz aksiyaları zamanı təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən qətlə yetirilmiş 22 yaşlı Azərbaycan türkü Hədis Nəcəfiyə həsr olunub, İranda gender, etnik və mədəni ayrı-seçkiliklə mübarizə aparanlara ithaf olunub.
Bundan öncə ekran əsərinin beynəlxalq premyerası dünyanın ən böyük animasiya festivalı olan Fransanın Annecy Beynəlxalq Animasiya Film Festivalında təşkil olunub.
Qeyd edək ki, filmin rejissoru Nəzrin Ağamalıyeva, prodüseri Rəşid Ağamalıyev, ssenari müəllifləri İsmayıl İman və N.Ağamalıyevadır. Ekran əsərinin partiturasında Azərbaycanın məşhur ifaçısı Sevda Ələkbərzadənin musiqisi səslənir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
Bu gün Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günüdür
Bu gün Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günüdür. Bu əlamətdar gün Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 2001-ci il 9 avqust tarixli Fərmanına əsasən təsis edilib. Ulu Öndər həmin Fərmanı latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasına keçidin ölkəmizdə 2001-ci ilin avqustunda bütövlükdə təmin edildiyini və yeni əlifbadan istifadənin müstəqil Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında, yazı mədəniyyətimizin tarixində mühüm hadisə olduğunu nəzərə alaraq imzalayıb.
Tarixə rakurs etsək görərik ki, Sovet dövründə yaranmış əngəllərə baxmayaraq, sarsılmaz təməlləri olan Azərbaycan dili mövcudluğunu qoruya bilib. 1945-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının tərkibində müstəqil Dilçilik İnstitutunun yaradılması dilçiliyimizin bir elm kimi inkişafına ciddi təkan verib. Sonrakı illərdə Azərbaycan dilinin mövcud təhlükələrdən qorunması və gələcək nəsillər üçün mühafizə edilməsi istiqamətində Ulu Öndər Heydər Əliyevin xidmətlərini xüsusi qeyd etmək lazımdır. 1977-ci ildə SSRİ-nin yeni Konstitusiyası təsdiq edilən zaman oraya dövlət dili haqqında maddənin salınmaması ilə heç cür barışmayan Ümummilli Lider bu məsələdə sonadək öz prinsipial mövqeyini göstərib. 1978-ci il aprelin 2-də doqquzuncu çağırış Ali Sovetin Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Konstitusiyasının layihəsi və onun ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş yeddinci sessiyasında məruzə ilə çıxış edən Ulu Öndər Heydər Əliyevin təkidi ilə 73-cü maddəni yeni dəyişikliklə vermək qərara alınır. Bu dəyişiklik Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət dilinin Azərbaycan dili olduğunu əks etdirir. Bütün çətinliklərə baxmayaraq, Ümummilli Liderin bu cür tarixi qərara nail olması mənəvi varlığımızın əsası sayılan dilimizin inkişafında böyük addım oldu.
Müasir müstəqil Azərbaycan Respublikasında dilimizin qorunması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərə nəzər salır. Azərbaycan dilinin qloballaşma dövrünün mənfi təsirlərindən qorunması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində Ulu Öndərin səyləri xalqımız üçün əvəzedilməz töhfələrdir. Ümummilli Liderin 2001-ci il iyulun 18-də imzaladığı “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında”, həmin il avqustun 9-da imzaladığı “Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Gününün təsis edilməsi haqqında” fərmanlar ana dilimizin qorunması və inkişafı baxımından göstərdiyi misilsiz xidmətlərdəndir. 2003-cü il yanvarın 2-də isə Ulu Öndər Heydər Əliyevin Fərmanı ilə “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qüvvəyə minib. Qanunda dövlətin ana dilinə qayğısı istiqamətində əsas vəzifələr dəqiq göstərilib.
Ana dilimizi qorumaq üçün mühüm addımlar atan Ümummilli Liderin siyasi xətti Prezident İlham Əliyev tərəfindən inamla davam etdirilir. Dövlətimizin başçısının 2004-cü il yanvarın 12-də imzaladığı “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” Sərəncamına əsasən, hər il latın qrafikalı Azərbaycan əlifbası ilə çap olunacaq əsərlərin siyahısı hazırlanır. Bundan başqa, həmin il yanvarın 14-də “Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının nəşri haqqında”, eləcə də 2007-ci il dekabrın 30-da “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin Azərbaycan dilində nəşri nəzərdə tutulan əsərlərinin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında” sərəncamlarla ana dilinin həyatımızın bütün sahələrində müfəssəl tətbiqi gerçəkləşib. Müasir dövrün tələblərini və reallıqlarını nəzərə alan Azərbaycan Prezidentinin “Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nı 2013-cü il 9 aprel tarixli Sərəncamı ilə təsdiq etməsi milli və mənəvi varlığımızın güzgüsü olan ana dilimizin saflığının və zənginliyinin qorunması baxımından mühüm tarixi hadisədir. Dövlət Proqramının məqsədi Azərbaycan dilinin istifadəsinə və tədqiqinə dövlət qayğısının artırılması, dilimizin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsi, ölkədə dilçilik araşdırmalarının yaxşılaşdırılmasıdır. Sənəd, eyni zamanda, dilçiliyin aparıcı istiqamətlərində fundamental və tətbiqi tədqiqatların inkişafına yönəldilmiş yaradıcılıq səylərinin birləşdirilməsini və dilçiliyin müasir cəmiyyətin aktual problemləri ilə əlaqələndirilməsini nəzərdə tutur. Prezident İlham Əliyevin “Azərbaycan dilinin elektron məkanda daha geniş istifadəsinin təmin edilməsi ilə bağlı bir sıra tədbirlər haqqında” 2018-ci il 17 iyul tarixli Sərəncamı Azərbaycan dilinin inkişafı və tətbiqi dairəsinin daha da genişləndirilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Dövlətimizin başçısının 2018-ci il noyabrın 1-də imzaladığı “Azərbaycan dilinin saflığının qorunması və dövlət dilindən istifadənin daha da təkmilləşdirilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında” Fərmanı ölkəmizdə dövlət dilinin daim diqqət mərkəzində saxlanıldığını bir daha təsdiq edir. Dil quruculuğu ilə bağlı olan bu sənəd Azərbaycan dilinin milli-mənəvi, siyasi-hüquqi statusunun möhkəmlənməsi istiqamətində atılmış mühüm addımlardan biridir.
Xatırladaq ki, həmin Fərmandan irəli gələn vəzifələrin icrası çərçivəsində Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dil Komissiyası yanında Monitorinq Mərkəzi yaradılıb.
Bəli, nə danaq, rus dili gündəmimizdə hələ də hegemonluq etməkdədir.
İndi dünya dəyişir, sisyasi baxışlar da həmçinin. Rusiyanın əvvəlki statusu da tezliklə tarixə gömüləcək. Və onda rusca danışmaq dəbu də tam yox olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.08.2023)
