“Ədəbiyyat və incəsənət”in Qiraət saatı rubrikasında siyasi romanlar müəllifi kimi tanıdığınız Adəm İsmayıl Bakuvinin eşq romanı ilə tanışlığınız bu gün sona çatacaq.

“Eşq mələyi” sizi bir başqa dünyaya apardı. Orada haqq ilə nahaq, yalan ilə həqiqət, namus ilə əxlaqsızlıq mübarizə aparırdı. Bu sayaq mübarizələrdə ədalət qalib gəlirmi?

         Bu sualın cavabı roman bitərkən aşkar oldu!

***

Süleyman ürək döyüntülərinin intensivliyi, gözləri yaşarmış halda Elgünün nömrəsini yığdı, ona tezcə “Mirvari” kafesinə gəlməyi tapşırdı. Roman bitmək üzrəydi, son iki vərəqi qalmışdı.

Özü isə mətbəxə keçib qurumuş boğazını yaşlamaq üçün bir stəkan su içdi və əlindəki son iki vərəqi elə mətbəxdə oxuyub tamamladı.

***

Bir müddət hələ Ülkərin nəfəsi gəlib-gedirdi, şor su həmlələri ona basqı etsə də, birtəhər özünü qoruyurdu. Bu an gözləri açıq idi, masmavi görməyə alışdığı Xəzər boz-bulanıq rəngdəydi. Sonra bu rəng lap tündləşdi, nəfəsi kəsilməyə başladı. Onda qeyri-ixtiyari ağzını açdı, su ağzına dolmağa başladı.

Real dünyayla xəyali dünyanın arasında çarpışırdı, son an və əbədilik. Bir qədər sonra həyatı əbədi sükuta qərq olacaqdı.

İnsan ölüm ayağında həqiqətən məkanı, zamanı qarışdırır, üstəlik, iki dünyanı da qarışdırır, hansında olduğunu dərk edə bilmir. Ondan yapışan, onu çəkən qollar, Rüfətin siması, onun “Rüfətim, burdadamı məni gəlib tapdın?!” pıçıltıları da, çox yəqin ki, xəyali dünyadan idilər.

Dənizin altı get-gedə zülmətə bürünürdü. Qara rəng bütün digər rəngləri amansızlıqla udurdu.

Amma yuxarılarda günəş bərq vururdu, son zənglərini keçirən məktəblilər deyib-gülürdü. Yuxarılarda həyat sevgi və gözəlliklərlə büsbütün dolu idi.

***

Süleyman son kəlmələrini oxusa belə, gözlərinə inanmır, vərəqin haralarındasa daha bir cümlə, barı bir söz axtarırdı. Necə yəni son?

Artıq “Mirvari” kafesinin yanında idi. Heç cür toxtaya bilmirdi, Ülkəri hiss edir, duyur, iniltilərini, ahlarını belə eşidirdi. Gör bir zalım oğlu necə təsirli yazıb, hər kəs sözləri yanaşı düzməklə bu effekti ala bilməz.

Həm də zalım oğlu çox acımasız yazıb. Qansız, imansız sayaq yazıb.

Elgün ona yaxınlaşdı, durumundan romandan hədsiz təsirləndiyini sezdi. Bu, yaxşımı idi, pismi idi? Təsirlənmişdisə, demək, bəyənmişdi. Amma Süleyman kimilər orta statistik adama bənzəməzlər, öz qeyri-adilikləri ilə daim fərqlənərlər. Azmı olub bədii əsərdə sevdiyin qəhrəmanın ölümünə görə müəllifə ölüm arzulamısan?

Elgünün ona uzalı əli havada qaldı. Gəncin əlini sıxmaq əvəzinə vərəqləri az qala gözünə soxurmuş kimi söylədi:

-- Sən bilirsən ki, bu romana görə ailən səndən üz döndərəcək? Qonum-qonşu sənə şəbədə qoşacaq? Səni hətta oxuduğun universitetdən də qovacaqlar, bilirsən bunu?

Elgün əlinin havada qalması pərtliyini gizləyərək qısa və səlis cavab verdi:

-- Əgər mən üç-beş adama kömək edə biləcəyəmsə, özümü xoşbəxtlərin xoşbəxti sanaram.

Süleyman başını tərpədir. Nəsə deyir, mızıldanır, nəsə tərəddüd edir. Yenə təkrarlayır ki, romanın adını dəyiş, “Eşq mələyi” qoy. Deyir, Ülkər fahişə deyil. Sonra bir daha Elgünü “Sən niyə qəhrəmanı öldürürsən?” deyə ittiham edir.

Elgün kitabını xəyalında çox canlandırmışdı, tünd-qırmızı cild, üzərində qırılmış şriftlə ağ “Fahişə” yazısı. İndi Süleymanın durumundan belə anladı ki, bu kişi kitabın çapına pul verməyəcək. Və xəyalında ağır-ağır kitablar göydən başına yağıb onu altında qoydular.

Çevrilib getmək istədi, bir addım atmışdı ki, qulağına dəyən sözlər onu dayanmağa vadar etdi. Süleymanın səsində bayaqkı qəzəbdən əsər-əlamət qalmamışdı, oda su çiləyən səs idi sanki.

-- Mən hazıram çap etdirməyə. Qoy camaat oxusun. Qoy törənən səhvlər düzəlsin bundan sonra. Amma bir şərtim var. Get ardını yaz! O əhvalat o yerdə bitə bilməz. Davamı hamı üçün lazımdır. Bu, birinci kitabdır, qoy ikinci kitab da olsun. Eşq mələyi əsla bir kitaba sığmaz.

SON

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2024)

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Uğur üçün lazım olan keyfiyyətlər arasında biz bol informasiya almağın, mütaliənin necə vacib olmasını da sadalamışdıq.

Statistik hesablamalara görə hər bir uğurlu insanın il ərzində orta hesabla 19 kitab oxuduğunu da sizin diqqətinizə çatdırmışdım.

Bu hissədə kitablar barədə danışacağam, sizə kitab oxumaqdan, mütaliə etməkdən ibarət ev tapşırığını məhz motivasiya kitablarına, uğur yolunu göstərən kitablara istinadən verəcəyəm.

                              Uğur yolunu göstərən kitablar

                                                    Birinci Top 10

1.     Henri Ford «Mənim həyatım, mənim nailiyyətlərim»

2.     Riçard Brenson. «Çılpaq biznes».

3.     Riçar Brenson «Hər şey cəhənnəmə, giriş və elə!»

4.     Robert Kiyosaki. «Varlı ata, kasıb ata».

5.     Ayn Rend «Atlant çiyinlərini düzəltdi».

6.     Toni Şey. «Xoşbəxtlik gətirərək. Sıfırdan milyardadək».

7.     Qay Kavasaki «Startap».

8.     Napoleon Hill «Düşün və varlan».

9.     Ceyms Allen «Düşünən insan».

10.Stiven Kovi. «Yüksək effektli insanların yeddi vərdişi».

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2024)

Dəyərli oxucular. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı istedadlı gənc yazar Tural Cəfərlinin şeirlərini diqqətinizə çatdırmaqdadır. Bu gün sizlrə növbəti 2 şeir təqdim ediləcək.

Hamını aldatmaq olar, özünü əsla...

Təzyiqim yenə qalxıb,

Əhvalım düşüb amma.

Dəqiq xatırlamıram,

Kimi saldım yadıma.

Yudum xatirə qabın,

Həsrət bıçağı qaldı.

Süzüb yaşıl çay içdim,

Kofe xəyala daldı.

Baxdım saat işləmir,

Divardan asıb özün.

Bir yandan yağış yağır,

Kəsib küləyin sözün.

Kefimə duz atmışam,

Axşam qonaq gələcək.

Gündüz yatmış olsa da,

Gecə oyaq gələcək.

Qəzetdən oxudum ki,

Adamlar daş olacaq.

Dənizlər buludların-

Gözündə yaş olacaq.

Saxlamaq olmur, getmək istəyəni...

Sənin Həvvadan fərqin nədir ki?

Yedin ömrümün almasını beləcə.

Cənnət bildim sənlə fani dünyanı,

İstədim bu bəxtin qalmasını beləcə.

Duamı buludlar saxladı göydə,

Yağışla endirdi təzədən yerə.

Adını zikr etdim uzun gecədə,

Düşündüm köməyim olacaq vərə.

Doğulan andaca danışan İsa,

Susdu ömür boyu çarmıxa kimi.

Mənim də qollarım bağlanıb sənə,

Mən sənə batmışam topuğa kimi.

Mən zahid deyiləm, etinama bax,

Musanın çomağı nə gəzir məndə?!

Olsa bir qələmdi cibimdə qalan,

O da İlahidən nəzirdi məndə.

Buyur, hüzürunda dayanmışam mən,

İstəsən “gedənlər” pürdü qəlbimdə.

Görmədi şadlığın hökmünü ruhum,

Əzablar ömrünü sürdü qəlbimdə.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2024)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Ötən günlərdə mədəniyyət sferasında çalışan insanlardan birinin də ad günü idi. Həyatda görüşməsək də, onu "sehirli güzgüdən" tanıyıram. Yəqin ki, "Qərib Axşamlar" verilişini unutmamısınız. Yadınızdadırsa, bu verilişi AMEA Əlyazmalar İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, şair Yusif Günaydın (Yusif Cavad oğlu Bağırlı) aparırdı...

Ad günü münasibəti ilə onu təbrik edir, möhkəm can sağlığı arzulayırıq. Haqqında geniş məlumatımız olmadığı üçün, axtarıb əldə etdiyimiz bir şeirini sizə təqdim edirik. Necə deyərlər, şairi bir misrasından da tanımaq olur.

Çox yaşayın, Yusif bəy!

Dodaqların moruq qoxur,

Tamarzıyam bu qoxuya.

Uzaq yollar yorğunuyam

Qoynunda gedim yuxuya...

Moruq ətrinə oyanıb,

İsa Məsih diriləndə

Bu qoxudur bizi üzən,

Odu bizi dirildən də!

Bu həyatın nəfəsidir,

Ülvi bir adın qoxusu.

Kişi qanını qaynadır

Odlu bir qadın qoxusu.

Ömür mum kimi əriyir,

Günlər, aylar dığırlanır.

Topuqlarıma dolaşır

Payızın boz cığırları.

 Tanrım mənə rəhm eləsin,

Azca möhlət versin barı,

Axı yenə moruq qoxur

O gözəlin dodaqları...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.02.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1

Nümunəvilik və düzgünlük çox bahalı hədiyyələrdir. Və onları ucuz insanlardan gözləməyə dəyməz! 

2

-Mən ilk dəfə öz azadlığımı 6 yaşımda itirmişəm.

-Bu necə ola bilər axı?

-Bir banka mürəbbəni yemişdim, atam məni 2 saatlıq küncə qoymuşdu. 

3.

Ata uşağının riyaziyyat dəftərinə baxıb soruşur:

-Sən bu qarmaqları niyə əyri-üyrü çəkmisən?

Uşaq deyir:

-Bunlar qarmaq deyil ata, inteqraldır. 

4.

Tur Lüksemburq velosport turnirində təşkilatçılar velosiped sürənlərə xəbərdarlıq edirlər ki, döngələrə ehtiyatlı girsinlər, əks təqdirdə Almaniyaya, yaxud Belçikaya düşə bilərlər. 

5.

Ruslar arağı ona görə stəkandan içirlər ki, vedrədən içmək narahatdır, çoxu töküləcək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.01.2024)

Turunc Baxışlı, “Ədəbiyyat və İncəsənət”

YAŞAMINI YAŞADIQLARINLA DEYİL, GÖZLƏNTİLƏRİNLƏ ŞƏKİLLƏNDİR. 

                                       Bernard Şou

Bilirsənmi, özünə inanmağın ən yaxşı yolu, uğursuzluğa imkan verməyəcək qədər gözəl çalışmaqdır. Bilirəm, zaman-zaman yaşadıqların yaşamına kilid olub, səni həyat yolunda düzgün irəlləməkdən geri qoydu. Yoruldun, usandın, niyələrlə gününü gün etdin. Amma bir düşünsənə, kimə bu həyat qızıl məcməidə gəlmişdi ki, sənə də gəlsin? Vardır əlbət, hər kəsin özünə yetəcək qədər dərdi, ağrısı, acısı. İnanmaq deyə bir kəlmə var və bu, ilk öncə özündə başlasa gözəl olar, əziz dost. Güvənə biləcəyin, dəstəyin olmağını istədiyin tək insan yenə sən özünsən. İnan ki, gözləntilərin səni  "yaxşı ki" yerinə, "kaş ki" dedizdirməsin. Çalış, heç bir zaman yetərincə yaxşı olmadığını  düşünmə. Çünki insanlar sənə, sənin özünə dəyər verdiyin qədər dəyər verərlər. Səhvlərinlə, yalnışlarınla sev həyatını. Özünə olan inamını bir an belə unutsan, bir zamandan sonra duyduğuna inanacaqsan təəsssüf ki.

Bu həyat bizlərə ritmini tutub da, mənasını  bilmədiyimiz musiqi kimidir. Sevərik, amma niyəsi heç kimə məlum olmaz. Bəlkə bu günə qədər çox insan, hətta yaxınım dediyin dostların belə səni yalnışlarına görə günahlandırıb, sən də özün olmaqdan daha çox, bəzək olmağı seçmisən. Amma fərqində belə olmadığın bir şey var, insanlar heç zaman razı qalmazlar. Dəyərmi, kimlər üçünsə ruhunu incitmək, incə qəlbinə acı çəkdirmək? Dəyməz, əzizim.

Və unutma, özünəinanan, qəlbinə güvənməyi bacaran hər kəs güclü və xoşbəxtdir. Çalış, xoşbəxt olmaq üçün ömürdən bir gün daha istəmə. İnan ki, qoy, inanmayanlar belə inandığına inansın.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.02.2024)

Rubrikanı Könül aparır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır. 

Bu gün sizlərə Göbələk küküsünün hazırlanması qaydasını şərh edəcəyik. 

ƏRZAQLAR:

§ Göbələk – 131 qr

§ Kartof – 103 qr

§ Soğan – 26 qr

§ Kəvər – 57 qr

§ Yumurta – 40 qr

§ Yağ – 20 qr

§ Duz – 4 qr

HAZIRLANMASI:

Soğan yağda qızardılır, üzərinə xırda-xırda doğranmış göbələklər əlavə edilir, bir qədər tovlanır. Ardınca xırda dördkünc doğranmış kartof, bir az tovlandıqdan sonra doğranmış kəvər əlavə olunur, qarışdırılaraq vam odda bişirilir. Yağa düşənə yaxın üzərinə bol yumurta vurulur.

Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.01.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Şəhram Qolkarın şeirlərini təqdim edir.

Şəhram Qolkar 1973-də Muğanda doğulmuşdur. Baklavra qədər orada olub oxuyubmuş. Universitet illərini şirkət yönətimi sahəsində davam etmək üçün Tehrana yol almışdır. Orada olub Muğanda olmayan azcıq olanaqlar uşaq çağlarından başlayan ədəbiyyat həvəsini daha da qabartmışdı. Az zamanda gəlişməsinin yapdırtdığı açıq ara az sonra əsgərlikdəki və daha sonra yaranan geniş bol boş işsizlik vaxtları ona şeir, hekayə, araşdırma və məqalələr üzrə yazı, köçürmə, çevirilər, ayrıca genəl mədəni ortamda qəzet, jurnal, sanalda ədəbi sitə, axaq və quruplarla çalışma zəmini yaratmışdı.

YORĞUN DÜŞ

Həmişə yorğun olanda

Bir quş kitab olur uçur köosümdə

Qolum alnımda

Gözlərim qapalı

Az açıq dodağından

Hortlatma su içirəm

Cəhəngimdən

Şəlalələr axır çılpaq döşünə...

ONLAR

Onlar cəbhədə döyüşüb

Qoymadılar `namusumuz`a kimsə toxunsun

İllər sonra

Gerçəkdən də qoymadılar

Namusumuza kimsə toxunsun...

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.01.2024)