ƏDƏBİYYAT VƏ İNCƏSƏNƏT - Super User
Super User

Super User

Aprelin 26-da Azərbaycan Nəşriyyatları Assosiasiyası (ANAİB), AMEA, Mədəniyyət Nazirliyi və Təhsilin İnkişafı Fondunun təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Naşirlərinin I Forumu keçirilib.

 “Ədəbiyyat və insənət” portalı xəbər verir ki, AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasında təşkil edilən forumunun ideya müəllifi ANAİB idarə heyətinin sədri Şəmil Sadiqdir.

 Azərbaycanın müstəqillik dövründə inkişaf edən özəl nəşriyyat sektorunun bir növ hesabatlılığına, ümumi problemlərin həlli ilə bağlı təkliflərin formalaşmasına, yeni layihələrin hazırlanması üçün şəbəkələşmənin təmin olunmasına töhfə verən Azərbaycan Naşirlərinin I Forumunun açılış mərasimində ANAİB sədri Şəmil Sadiq, AMEA prezidenti İsa Həbibbəyli, Təhsilin İnkişafı Fondunun sədri Elnur Nəsibov, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Fazil Mustafa, Türkiyə Mətbəə və Nəşriyyatlar Birliyinin başqanı Mustafa Karagüllüoğlu çıxış edib, ölkə tarixində ilk olan bu mötəbər tədbirin ölkə mədəni-ictimai həyatına, nəşriyyat və kitabçılıq işinə göstərəcəyi təsirdən danışıb, öz təkliflərini irəli sürüblər.

Forumda nəşriyyat məhsulları və strategiyalarının sərgisindən, nəşriyyat problemlərinə kompleks yanaşma təmin edən panellər təşkil olunub.

5 paneldə ümumilikdə 15 spikerin çıxış etdiyi, xarici mütəxəssislərin də cəlb olunduğu forum yerli nəşriyyat sektorunun real problemlərinə işıq tutmaq, eləcə də beynəlxalq təcrübədən yararlanmaq məqsədi daşıyır.

 İlk – “Nəşriyyat menecmentliyi və kitab marketinqi” mövzusundakı panelin moderatoru “Parlaq İmzalar” nəşriyyatının direktoru Nurman Tariq, spikerləri D&R-ın e-ticarət satış direktoru Özgür Topyıldız, Türkiyə Mətbəə və Nəşriyyatlar Birliyinin rəhbəri Mustafa Karagüllüoğlu olub.

 İkinci panel “Redaktə və tərcümə problemləri”nə həsr olunub. Panelin moderatoru “Altun Kitab” nəşriyyatının direktoru Rafiq İsmayılov, spikerləri “XAN Nəşriyyatı”nın direktoru Səbuhi Şahmursoy, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin beynəlxalq əlaqələr və tərcümə məsələləri üzrə katibi Səlim Babullaoğlu olub.

 Üçüncü panel isə “Müəllif hüquqları və beynəlxalq əməkdaşlıqlar”a həsr edilib. Panelin moderatoru “Qədim Qala” nəşriyyatının xarici əlaqələr departamentinin rəhbəri Elnarə Əli, spikerləri “İntrotema” Müəllif Hüquqları Agentliyinin rəhbəri Məhəmməd Ağırakça, “Yazar ol”un təsisçisi Ramil Əhməd olub.

 Dördüncü paneldə “Tərtibat, dizayn və qrafika” mövzusu müzakirəyə çıxarılıb. Panelin moderatoru “MİMTA Yayımları”nın direktoru Əsəd Aslanoğlu, spikerləri “Erdem Yayınları”nın baş dizayneri Aişə Adaş, “Coders” şirkətinin art-direktoru Rəsul Həsən olub.

 Sonuncu – beşinci paneldə “Uşaq nəşrləri və yeni yanaşmalar” mövzusu ətrafında müzakirələr aparılıb. Panelin moderatoru “Ağıllı Bala” nəşriyyatının direktoru Fatimə Alxaz, spikerləri “Erdem Yayınları”nın rəhbəri Məlikə Günyüz, “Libra Kitab” nəşriyyatının direktoru Veysəl Məmmədov olub.

 Bundan başqa, XAN, “Parlaq İmzalar”, MİMTA, “Ağıllı bala”, “Libra” nəşriyyatlarının direktorları – Səbuhi Şahmursoy, Nurman Tariq, Əsəd Aslanoğlu, Fatimə Alxaz, Veysəl Məmmədov, D&R-ın e-ticarət satış direktoru Özgür Topyıldız, Türkiyə Mətbəə və Nəşriyyatlar Birliyinin rəhbəri Mustafa Karagüllüoğlu, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin beynəlxalq əlaqələr və tərcümə məsələləri üzrə katibi Səlim Babullaoğlu, “Qədim Qala” nəşriyyatının xarici əlaqələr departamentinin rəhbəri Elnarə Əli, “İntrotema” Müəllif Hüquqları Agentliyinin rəhbəri Məhəmməd Ağırakça, “Erdem Yayınları”nın rəhbəri Məlikə Günyüz, həmin nəşriyyatın baş dizayneriAişə Adaş, “Coders” şirkətinin art-direktoru Rəsul Həsən elm, təhsil və mədəniyyət sahəsindəki fəaliyyətlərinə görə “Hədəf-15” döş nişanı ilə təltif olunublar.

 Əlavə məlumat üçün qeyd edək ki, forumun dəstəkçiləri “Badamlı”, “Oyal”, “Hədəf Group”, Yunus Əmrə İnstitutu, “MUSİAD Azərbaycan” və “Globalsoft”dur.

Forum 09:00-dan 19:00-dək davam edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

  “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Salatın Əsgərovaya həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.

  

 

SALATIN ƏZİZ QIZI ƏSGƏROVA

(16.12.1961.-09.01.1991.)

 

Bakı şəhərində doğulmuş,  Mikayıl Müşfiq adına 18 nömrəli orta məktəbin və Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun (Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin) məzunu,  Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın ilk şəhid qadın jurnalisti

Şəhid olduğu yer: Laçın rayonu, Qaladərəsi kəndi

Dəfn yeri: Bakı şəhəri Şəhidlər Xiyabanı

 

SALATIN

            I

Ali məktəbdə təhsil alan zaman Salatın

Maraqla öyrənirdi dahilərin həyatın.

Düşünürdü tələbə çox şeyi bilməlidir,

İnsanı kamil edən işidir, əməlidir.

 

Ara-sıra maraqlı məqalələr yazırdı,

“Za Neftyanıe Kadrı” da dərc etməyə hazırdı.

O, yazıb yaratmağa bir ehtiyac duyurdu,

Yazdığı məqaləyə “ ürəyini qoyurdu”

 

Ömrü boyu qəlbində yazmaq həvəsi vardı,

Yazdığı hər yazıda xalqın nəfəsi vardı,

Mühəndis olsa da o, jurnalistliyi seçdi,

Həqiqəti yazmağa qəlbində and da içdi.

                

 II

Oxucular qəzetdə axtarırlar soyadın,

 İmzasını tanıyın- Əsgərova Salatın.

-Doğrudan, mənalıdır, fikirləri rəvandır,

Gələcəyi öndədir, axı hələ cavandır.

Hamı onu sevirdi, mehriban, nəzakətli,

Azərbaycan qızıdır, ağıllı, ləyaqətli.

 

Erməni nankorları yollarını azanda,

Duz-çörəyi itirib, etibarı pozanda,

Bircə anda ahəngi pozuldu bu həyatın,

Necə də qəzəbləndi, hiddətləndi Salatın.

 

Tez-tez o, ön cəbhəyə, lap irəli gedirdi,

Əsgərlərlə ürəklə, qəlbən söhbət edirdi,

Deyirdi, sözünüzü söyləyin, çəkinmədən,

Həqiqət bizimlədir, axı qorxuruq nədən?

 

Gənc əsgərlər, zabitlər danışdıqca qürurla,

Salatının çöhrəsi sanki dolurdu nurla.

Söylərdi, bizə candan əzizdir torpağımız,

Qarabağsız ölərik, qana dönər bağrımız.

 

Döyüş meydanlarında, ən qaynar nöqtələrdə,

Soyuq nəmli səngərdə, dağlarda, təpələrdə,

Olmaq sanma asandır, bu hünər, cəsarətdir,

Gənc xanım-ana üçün bir şərəfdir,  qeyrətdir.

 

Salatın çalışdığı qəzetin hər nömrəsi,

Oxunur sevilərək- onun da məqaləsi.

Bütün günü çalışır,  üç-dörd saat yatırdı,

Məqam gəzir, özünü səfərlərə atırdı.

         

III

Rusdilli qəzetdə  çıxıbdı reportajı,

Həqiqətləri yazıb faktlar olsa da acı,

“İmperiya qulları, çatacaqdır sonunuz,

İnsan qanı deyildir, it qanıdır qanınız.

Niyə anlamırsınız, pay olammaz torpaqdan,

Bəsdir, rədd olub gedin, müqəddəs Qarabağdan!”

 

Peşəkar bir jurnalist, əsil vətəndaş idi,

Bütün duyğularından yurd sevgisi baş idi.

Yenə ezamiyyətə yollanacaq Salatın,

Zaman keçir, hökmü var, hər anın, hər saatın.

 

Azyaşlı körpəsini qoyub getmək asandı?

Vətən pərvanəsiydi, bu sevgiylə də yandı.

 

Əyninə geyindi o, hərbçi  formasını,

Qucaqlayıb sevgiylə Ceyhunu-balasını.

Atasına dedi ki, gedim, son səfərimdir,

Namərdlər at oynadır, bu mənim kədərimdir,

Qayıdaram, inşallah, yazaram gözəl yazı,

Sevinclə qeyd edərik, bu il Novruzu - yazı.

Salatının necə də möhkəmdir iradəsi,

Onun qəhrəmanlığı heyran etdi hər kəsi.

 

Erkək-dişisi olmur nə şirin, nə aslanın,

Həqiqətdir, namərdi, mərdi olur insanın.

Laçın-Şuşa yolunda,  bir Qarabağ kəndində,

Hiyləgər terrorçular gizlənərək bir tində,

Birdən atəş açdılar, neçə-neçə silahdan,

Dinsizlər, şərəfsizlər qorxmayaraq Allahdan.

Vəhşilik törətdilər, Salatın oldu candan,

Fəxrlə danışırıq bu xanım qəhrəmandan.

 

Vətən məhəbbətini hər şeydən üstün tutdu,

Bu müqəddəs sevdadan özünü də unutdu.

Salatın qələmiylə yazdı haqqın sözünü,

Həqiqət yollarında qurban etdi özünü.

Xalq üçün candan keçib tarixə yazdı adın,

Əbədi yaçayacaq ürəklərdə Salatın.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05. 2024)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”  portalı klassik poeziyamızın ünlülərindən olan Mirzə Şəfi Vazehin (1794-1852) indiyədək çap edilməmiş 65 lirik şeirinin dərcini başa çatdırır.  Şeirlər Azad Yaşarın təqdimatında sizlərə çatdırılır.


 

“Ötən ilin noyabrında görkəmli şair, xəttat və pedaqoq Mirzə Şəfi Vazehin vəfatının 160-cı ili tamam oldu. Bu ildönümüylə bağlı oxucuların diqqətinə təqdim etdiyim silsilə şeirlər Fridrix fon Bodenştedin 1851-ci ildə Almaniyada nəşr olunan “Mirzə Şəfinin nəğmələri” kitabına salınmışdı.

Nüfuzlu dilçilərimizdən Fəxrəddin Veysəlli və Yusif Savalan tərəfindən edilən sətri tərcümələr əsasında onları yazıldığı vaxtdan təxminən 180 il sonra ədəbi irsimizə təkrar qazandırmağa çalışdım. Bu mətnlər M.Ş.Vazeh irsindən çevirdiyim 270 şeirin hələlik çap olunmayan qisminə daxildir.” (Azad Yaşar)

 

 

61

 

Əlçatmaz bir hədəfə uçan kamıq, arzuyuq –

Mən və sən.

Buna görə məhbəsə düşməyə də razıyıq –

Mən və sən.

 

Səni əsir eyləsəm qəlbimin mehrabında,

bilsəm, adım yazılıb könlünün kitabında,

onda heç fərq qoymarıq nə vəslə, nə hicrana –

Mən və sən.

 

Mən gözlə, sənsə sözlə ovlandın... Biz – şikarıq,

eşq qarmağına düşən, çırpınan balıqlarıq –

Mən və sən.

 

Qarmaqdan qurtulunca tez havada süzərik,

məğrur qartallar kimi səmaları bəzərik –

Mən və sən.

 

 

62

 

Mirzə Şəfi deyir:

“Bir ömür boyu

həzz alaq şərabdan, güldən, dilbərdən.

Bizə neyləyəcək qorxu, təhlükə?!

Təki uzaq olaq qəmdən, kədərdən!

 

Taylı tayın tapsın... Təki birləşsin

lovğalıqla riya, axmaqlıqla kin.

Ruhu vəcdə gələn seçilmiş kəslər

bizim aramıza qatılsın təki.

 

Özünü qurtuluş əsgəri sanan,

xurafata düşmən neçə insan var.

Həqiqətin gerçək aşiqi onsuz

bir gün el-aləmə olar aşikar.

 

Dəməşq qılıncından daha kəskindir

bizim qılıncımız...

şübhəm yox buna.

Toxunsa gözünə korun, zəlilin,

o da qovuşacaq Haqqın nuruna.

 

Hazırıq əlçatmaz göydən endirək

Ayı, ulduzları, odlu günəşi – 

təki nəğməmizdən və səcdəgahdan

əsirgəməsinlər onlar atəşi. 

 

Gəl gəzib-dolaşaq biz bundan belə

ən xoş müjdələrlə bütün aləmi.

Razıyıq – bu qalan ömrü yaşayaq

xumar gözlə zülfün dustağı kimi.

 

 

63

 

– Daha bezdim sevgimizlə

oynadığın oyunlardan.

Nəğmələrin də bəhs edir

yalnız meydən, yalnız yardan.

Bunlar səni yormur bəyəm?!

– Onda sən gəl, göstər mənə,

başqa bir yol, “yaxşı” deyə.

 

Mən öyürəm bu dünyanın

nemətlərindən yaxşısın.

Çünki insana layiqdir

hər nemətin əsli, xası.

 

 

64

 

Allah günəşə “Yan!” dedi

və aləm gözəl göründü.

Açan əlvan gül-çiçəklər

çölü-çəməni bürüdü.

 

Adəmə görk olsun deyə,

Tanrı dağları yaratdı.

Sonra yelləri əsdirib

varlığa min məna qatdı.

 

Quşlara O, qanad verdi,

dənizə isə pıçıltı.

Ondan mənə ilham,

sizə

məni dinləyəsiz deyə,

qulaqla səbir pay qaldı.

 

 

65

 

Rüzgarla dalğaların oxuduğu nəğmələr,

günəşin şəfqətiylə ruha, cana gələnlər,

qızılgül kollarında açan zərif qönçələr,

səmadan enən səslər və ora yüksələnlər –

hopar nəğmələrimə hər hansı maneəsiz,

məni bu təbiətin sarı simi sanın siz.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

 

 

Cümə axşamı, 02 May 2024 10:00

Vətən müharibəsinin zərif qəhrəmanı

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Anam bacım qız gəlin

Əli ayağı düz gəlin

Yeddi oğul istərəm

Bircə dənə qız gəlin 

 

Yeddi oğul istəyərdi dədə-babalar həmişə, bircə dənə qız. 

Atalar övlad çiynində getmək istəmişdi son mənzilə, övlad ananın qürur yeri olmaq istəmişdi həmişə.

Amma zaman daha hökmlüdür insana nisbətdə. Və o bəzən təsdiq etdi bu istəkləri, bəzən qarşı çıxdı onlara.

Gün gəldi, ata çiynində getmək istədiyi övladını özü öz əlləriylə aparmalı oldu son mənzilə. Və anasının qürur yeri olmaq istəyən övlad özü fəxr etdi anasıyla.

Bəli həyat belədir.. 

 

May ayının 4-ü 44 günlük vətən müharibəsinin qadın qəhrəmanı, şəhid Arəstə Baxışovanın doğum günüdür.

 

Arəstə Kərim qızı Baxışova 1989-cu il may ayının 4-də Xaçmaz rayonunun Qımılqışlaq kəndində anadan olub. Atası - baş leytenant Kərim Baxışov Fövqəladə Hallar Nazirliyində Mühafizə İdarəsinin rəisi vəzifəsində çalışıb və Arəstənin dörd yaşı olanda vəfat edib. 

Arəstə Baxışova 1995–2004-cü illərdə Biləcəri qəsəbəsində yerləşən Şuşa şəhər 3 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2004–2008-ci illərdə isə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Kollecində "İngilis dili" üzrə orta ixtisas təhsil alıb. 

2018–2019-cu illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Mərkəzi Hərbi Klinik Hospitalında tibbi statist olaraq çalışıb. 2019-cu il iyulun 12-dən isə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Beyləqan rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissəsində operator vəzifəsində xidmət edib.

Azərbaycan Ordusunun çavuşu olan hərbi feldşer Arəstə Baxışova 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan Vətən Müharibəsi zamanı Füzulinin, Zəngilanın və Qubadlının azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə yaralı hərbçilərə döyüş meydanındanca tibbi yardım göstərib. O, oktyabrın 23-də Qubadlı döyüşləri zamanı şəhid olub. Biləcəri qəsəbəsinin Şəhidlər Xiyabanında torpağa tapşırılıb. 

Şəhidimizin Mərdan adında oğlu və Zəhra adında qız övladı var. 

Arəstə Baxışova ölümündən sonra Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən “Vətən uğrunda" medalı və Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin qərarına əsasən, ingiltərəli tibb bacısı Florens Naytingelin şərəfinə təsis edilən "Florens Naytingel" medalı ilə təltif edilib. 

Ruhu şad olsun!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

Təqdim edir: Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Saqi, xumar-xumar baxırsan yenə 

Canıma od düşür bu nazdan mənim. 

Nədən qırmızıdır camdaki badən 

Bildin xoşum gəlmir bəyazdan mənim? 

Mən onsuz da məstəm, dəryadır qəmim, 

Bir an ayrılmamış qəmdən aləmim, 

Doldur piyaləmi, qərq olmuş gəmim 

Qoy çıxsın dərindən, dayazdan mənim.

Yəqin bu halımı duymusan sən də, 

Mən heç içməyirdim dostlar içəndə. 

Amandır sərhədi qatar keçəndə 

Doldur piyaləmi Arazdan mənim.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin sədri Fazil Mustafa Siyəzən rayon İcra hakimiyyətinin başçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Jurnalistlər Birliyinin üzvü  Novruz Novruzovu 70 illik yubileyi ilə bağlı təbrik edib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, təbrik məktubunda deyilir:

 

“Hörmətli Novruz müəllim,

Sizi 70 illik yubileyinizlə bağlı təbrik edir, möhkəm cansağlığı, iş avandlığı və yaradıcılıq uğurları diləyirəm!

Siz hələ gənc yaşlarından dövlət qulluğunda – müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmaqla yanaşı, ədəbiyyata olan marağınızı da davam və inkişaf etdirmiş, öz şeir, hekayə və publisistik yazılarınızla çıxış etmisiniz.

 

Siz Novruz Nəcəfoğlu imzası ilə nüfuzlu ədəbi nəşrlərdə, o cümlədən “Azərbaycan”, “Ulduz”, “Qobustan” dərgilərində, “525-ci qəzet”də və b. mətbuat orqanlarında öz yaradıcılıq örnəklərinizlə çıxış edirsiniz. Son illər daha çox hekayə və povestlər yazırsınız.

 

Sizin “Bir qış gününün xatirəsi”, “Yollar uzanan gün”, “Keçən cavan çağım ola…” “Atüstü bir nağıl”, “Bir mən oyaqdım”, “Nağıl adam”, “Yuxuya gedib gecə” kitablarınız oxucularınızın marağına səbəb olub. “İçimdə bir ocaq var” kitabınızda şeirləriniz, “Unudulmazlıq haqqı”nda isə oçerkləriniz toplanıb. “Yurd yaddaşı” isə sizin ədəbi yaradıcılığınıza həsr olunub.

 

Xarici ölkələrə səfər təəssüratlarınızın toplandığı “Dünya duracaq yer deyil”, “Sinqapur – Böyük dünya şəhəri, iddialı ölkə”, “Gördüyüm və eşitdiyim Yaponiya” kitabları publisistikamızın diqqətçəkən örnəkləri kimi qarşılanıb.

 

 “Nəcəflə üz-üzə”, “Ən böyük adam”, “Tufan” və ingiliscə “Tural, Humay and Nijat” kitablarınız uşaqlar üçün nəzərdə tutulub.

 

“Umutsuz yolçu”, “Beyaz Geçitte” əsərləriniz Türkiyə türkcəsində, “Oтнаянная пътница” kitabınız rusca yayınlanıb.

 

Bir sıra şeirlərinizə musiqi bəstələnib.

 

Sizi 70 illik yubileyiniz və yaradıcılıq uğurlarınızla bağlı Mədəniyyət Komitəsi adından bir daha təbrik edir, ən xoş diləklərimizi yetirirəm”!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

Cümə axşamı, 02 May 2024 09:12

Komitə sədri folklorşünas alimi təbrik edib

Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin sədri Fazil Mustafa AMEA Folklor İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, “Xudafərin” qəzetinin baş redaktoru Dos.Dr. Şakir Albalıyevə təbrik məktubu ünvanlayıb. 

Milli ideoloji araşdırmaları ilə ün qazanmış alimin 55 illik yubileyi ilə bağlı yazılan təbrik məktubunda onun həyat və fəaliyyətinin ən ümdə məqamlarına vurğu edilib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı təbrik məktubunun mətnini təqdim edir: 

 

“Hörmətli Şakir müəllim,

Sizi 55 illik əlamətdar yubileyinizlə bağlı təbrik edir, elmi, ictimai və mətbu fəaliyyətinizdə yeni uğurlar diləyirəm!

Çox şadam ki, bu ilki yubileyinizi işğaldan qurtulmuş doğma Cəbrayılda mədəni quruculuq, abadlıq işlərinin yüksək vüsətlə davam və inkişaf etməsinin sevinci, qüruru içində keçirirsiniz.

Siz 1989-1995-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində təhsil almısınız. Tələbəykən – 1992-ci ildə I Qarabağ müharibəsinə qatılaraq, Cəbrayıl, Füzuli rayonları uğrunda döyüşlərdə iştirak etmisiniz. 

2006-ci ildə “Azərbaycan məişət nağıllarında Şah obrazı” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək filologiya üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsinə, 2011-ci ildə dosent elmi adına layiq görülmüsünüz.

Məqalələriniz bir sıra yerli və xarici elmi jurnallarda dərc olunur.

“Azərbaycan məişət nağıllarında şah obrazı” (Bakı, 2008), “Sədnik Paşa Pirsultanlı poeziyasına bir baxış” (Gəncə, 2011), “Sona Xəyal yaradıcılığına bir baxış (Bakı, 2011), “Özüm, Taleyim, Tanrım” (Bakı,  2012), “Cəbrayıl rayonunun toponimləri” (Ensiklopedik bilgi kitabı; ortaq; Bakı,  2014), “Cəbrayıllı Milli Qəhrəmanlar” (Bakı, 2019), “Azərbaycanda doğum mərasimi: funksiyası və semantikası” (Bakı, 2020), “Xalq bayramları probleminin nəzəri əsasları və Novruz” (Bakı, 2020) və b. kitablarınız gün üzü görüb.

AMEA Folklor İnstitutunun Mifologiya şöbəsinin aparıcı elmi işçisi olaraq öz əsərlərinizdə Azərbaycan xalqının tarixi yaddaşında önəmli yer tutan folklor örnəklərinin ritual-mifoloji semantikası, yaradılış simvolikasının vahid etnokulturoloji sistemdə yeri, bayramların etnososial birgəliyin qorunmasında rolu və s. problemlərin araşdırılmasına geniş yer vermiş, bir sıra elmi yeniliklərlə çıxış etmisiniz.

2009-cu ilin yanvar ayından “Xudafərin” qəzetinin baş redaktorusunuz.

Azərbaycan Prezidentinin 22 iyul 2020-ci il tarixli Sərəncamı əsasında respublikamızda kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafında xidmətlərinizə görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilmisiniz.

Sizi yaradıcılıq uğurlarınız və yubileyinizlə bağlı Mədəniyyət Komitəsi adından bir daha təbrik edir, ən xoş diləklərimizi yetirirəm”!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

Mədəni gücü ətraf mühitin mühafizəsində maarifləndirmə üçün katalizator kimi istifadə etməyə çalışırıq”

 

COP29-da iqlim dəyişikliyi məsələsinin həlli üçün qətiyyətə yaxınlaşmağımız zəruridir.

 

AzərTAC xəbər verir ki, bunu “Sülh və qlobal təhlükəsizlik naminə dialoq” mövzusunda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində “Yaşıl gələcəyə davamlı yol: COP29 və sonrakı dövr üçün birgə fəaliyyət” adlı Beynəlxalq Təşkilatların III Zirvə görüşündə TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Raev deyib.

Onun sözlərinə görə, yaşıl iqtisadiyyata keçid üçün cəsur liderlik, yeni həllər, cəmiyyətin bütün təbəqələrinin iştirakını təmin edən səmərəli əməkdaşlıq vacibdir.

“Mədəni diplomatiyanın gücündən istifadə edən əməkdaşlığa əsaslanan fəaliyyətlər yolu ilə gələcək nəsillər üçün davamlı inkişafa nail ola bilərik. İqlim dəyişikliyi təkcə bioloji müxtəlifliyi, təbii mühiti deyil, mədəni irsi də təhdid edir. Odur ki, sərhədləri aşan mədəni fəaliyyətlər yaratmaq bizim borcumuzdur.

TÜRKSOY olaraq mədəni diplomatiya və ətraf mühit idarəsinin bir-biri ilə bağlı olduğunun fərqindəyik. Mədəni gücü ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı maarifləndirmə üçün katalizator olaraq istifadə etməyə çalışırıq”, - deyə o bildirib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.05.2024)

 

Heç bir vasitəçi olmadan Ermənistan- Azərbaycan arasında əldə olunmuş ilkin razılaşma kollektiv Qərbin narahatlığına səbəb olub. Qərb və ABŞ  bütün vasitələrdən istifadə edərək açıq şəkildə iki dövlət arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına maneə olmağa çalışır. Bu və digər məsələlərlə bağlı “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı siyasi şərhçi, yazıçl Yunus Oğuzun fikirlərini diqqətinizə çatdlrır.

 

Qərb Cənubi Qafqazda nəyi bölüşdürə bilmir? 

 

Hazırda dünyada baş verən hadisələr Cənubi Qafqazdan da yan keçməyib. Çoxları fikirləşir ki, Qərb və Amerika Ukraynadan əl çəkib, amma reallıq başqadır. Ola bilsin ki, Zelenskini  dəyişmək istəyirdilər, ancaq bunu bacarmadılar. Əvəzində Ukraynaya kifayət qədər yardımlar ayrıldı, Niderland 4,6,  digər Avropa ölkələri  hərbi  yardım, Amerika isə 61 milyard ianə etdi. Bu o deməkdir ki, hələ  Rusiya ilə müharibə uzun müddət davam edəcək. Proseslər deməyə əsas verir ki, Rusiya bu müharibədən qalib çıxa bilməz, nəzərə almaq lazımdır ki, faktiki dünya müharibəsi gedir. Yaxın Şərqdə də  çox ciddi məsələlər cərəyan edir, İran isə səsini içinə alıb. Beləliklə, dünyada baş verən hadisələr bizə də təsir edir. Əsas məsələ odur ki, geosiyasətdə  daşlar yerinə  oturur, artıq bu proses başa çatmaq üzrədir. Təsəvvür edin ki, bir neçə gün öncə Çin də Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalara qoşuldu. Bu prosesi əvvəldən görərək demişdim ki, Rusiyanı sıxıb Şərqə doğru aparırlar. Məlum olduğu kimi geosiyasətin  əsasını geoiqtisadiyyat və geostrateji mövqelər təşkil edir. Azərbaycan həm geoiqtisadi yerdə yerləşir, həm də geostrateji məkanın bağı, düyünüdür. Şərqə və Qərbə Azərbaycansız ən yaxın məsafədən getmək mümkün deyil, bu yol iqtisadi baxımdan ən ucuz başa gəlir. Bu baxımdan demək olar ki, Azərbaycan geosiyasi bir məkandadır. Eyni zamanda, Şərqlə Qərbi bağlaya bilir. Ona görə də bunun uğrunda mübarizə gedir.  


Qərbin fəal olduğu bir dönəmdə Rusiya və İranın mövqesizliyi nəyə hesablanıb?  


Mən demişdim ki, yeni geosiyasətdə İranın yeri yoxdur. Ermənistanı isə zorla geosiyasi məkana salmaq istəyirlər. Paşinyanın bir fikrini təkrar etmək istəyirəm: "Biz mifik Ermənistan deyil, real Ermənistan uğrunda mübarizə aparmalıyıq". Paşinyan görür ki, Ermənistan bütün sahələrdə itirə-itirə gedir, Azərbaycan isə zərif, yumşaq siyasi hücum taktikası aparır. Bu yumşaq siyasətin içərisində çox sərt tələblər var. Qazaxın 4 kəndi əldə olunan razılaşma ilə qaytarılmasa, revanşist qüvvələr dronun səsini eşidən kimi qaçıb gedəcəklər. Beləliklə, dünyada çox ciddi proseslər gedir və Azərbaycan ondan kənarda qala bilməz. Bu arada Azərbaycan prezidenti Pakistan İslam Respublikasının MUSLİM İnstitutunun direktoru, Cunaqad Ştatının Baş naziri Sahibzadə Sultan Əhməd Əlini təsadüfən qəbul etməyib. Bu bir mesajdır ki, İranın bölgədə əhatə dairəsi qısalır. Başqa sözlə, İranla Ermənistanın strateji hərbi müqavilə bağlaması ideyası iflasa uğrayır. Demişəm, bir də deyirəm ki, bu gün Ermənistan  Amerika, Avropa İttifaqı və Rusiya kimi üç təsir dairəsinə bölünüb. Hələlik isə Rusiyanın bu təsir dairəsindəki çəkisi çoxdur. Çünki, hələ məlum deyil ki, Ukrayna ilə cəbhədə hansı hadisələr baş verəcək. Əsas odur ki, Azərbaycan yaranmış vəziyyətdən məharətlə istifadə edir. Hazırda diplomatiyamız güclüdür, bütün beynəlxalq tədbirlərə qoşuluruq. 

 

“Azərbaycan yumşaq siyasətin içərisində sərt tələblər irləi sürür" dedikdə nə nəzərdə tutulur?

 

Sərt tələblər odur  ki, Azərbaycan sonda gəlib dayanacaq Qars müqaviləsinin şərtlərində. Ermənistana deyiləcək ki, hansı ərazilər sizin deyil. Hələ ola bilər ki, sözügedən 4 kənd geri qaytarıldıqdan, delimitasiya və demarkasiya işi  tamamlanmadan Zəngəzur dəhlizi açılsın. Buna baxmayaraq, yenə də Qars müqaviləsinin tələbləri yerində duracaq. Çünki Qars müqaviləsinin mövcudluğuna Türkiyə və Rusiya zəmanət verib, keçmiş Zaqafqaziyanın üç respublikası da buna imza atıb. Müqavilənin şərtlərinə görə, o ərazilər Naxçıvana məxsusdur, Naxçıvan da Azərbaycan ərazisidir. Artıq ermənilər bunu başa düşürlər. Odur ki, ermənilərin indiki davası 29 min kvadrat kilometr ərazini saxlamaqdır. Lakin onu kim hesablayacaq ki, bu  29 min kvadrat  kilometr haradan başlayır, harada qurtarır? Azərbaycan isə beynəlxalq hüquqa əsaslanan tələblərini ortaya qoyur. Əgər BMT-nin məlum 4 qətnaməsi olmasaydı,  Azərbaycan torpaqlarını işğaldan azad etdikdən sonra güclü sanksiyalara məruz qalacaqdı.  Azərbaycan isə həmin sənədləri əsas gətirərək bəyan etdi ki, BMT-nin qətnamələrinin icrasını təmin edib. Antiterror tədbirləri  zamanı da eynilə dünyaya göstərdi ki, ermənilər ərazilərimizdə 2021-ci ilin istehsalı olan minalar basdırırlar. 

 

Azərbaycan Ermənistana qarşı daha hansı şərtləri irəli sürə bilər?

 

Bu gün dünyada çox ciddi proseslər gedir. Azərbaycanın dünyadakı nüfuzu durmadan artır. Çinin sığorta fondları ölkəmizə səfərlər edir. "Bir kəmər - bir yol" layihəsi təsadüfi deyil. Fakt odur ki, Çin ölkəmizi tamamilə dəstəkləyir. Azərbaycan daha əvvəlki Azərbaycan deyil. Lazımdır ki, mövcud vəziyyətdən məharətlə istifadə edib özümüzü daha da gücləndirək. Artıq  Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova  da deyir ki, Ermənistandan gedən qaçqınların geri qayıtmaq vaxtı gəlib, amma bu nə qədər  çəkəcək, hələ bilinmir. Əslində isə bunun da vaxtı çatacaq. BMT-nin qərarı ilə Axıska türkləri haqqında qərar çıxarıldı, müəyyən hissəsini geri qaytardılar, Stalinin vaxtında sürgün olunan çeçenləri qaytardılar, kabardin-baykalları qaytardılar. 1948-1953-cü illərdə Stalinin vaxtında biz də sürgün olunmuşduq. Hələ torpaqlarımızın zəbt olunmasını demirəm. Təəssüf ki, Gürcüstanda yaşayan 500 min azərbaycanlıdan İran bizdən daha yaxşı istifadə edir. Gürcüstanın əhalisi beş milyondur, Batumidə və digər ərazilərdə müsəlmanlar yaşayır. Bununla Gürcüstanın da siyasətinə təsir etmək olar. Nəzərə almaq lazımdır ki, bir neçə nəsildən sonra oradakı azərbaycanlıların sayı 600-700 min olacaq. Ermənistanda isə heç iki milyon erməni yoxdur. 
Əsas məsələ hücum taktikasıdır. Azərbaycanın heç bir künc-bucaq yadından çıxmır, 4 kənddən sonra o biri 4 kəndi də alacağıq. Ardınca Qars müqaviləsinin şərtləri ortaya qoyulacaq. Bu isə o deməkdir ki, İrəvana köç qayıtmalıdır. Çünki, bizim əlimizdə beynəlxalq hüquqla təsdiqini tapmış kifayət qədər sənədimiz var. Nəzərə almaq lazımdır ki, 300 min azərbaycanlı geri qaytarılanda onların əmlakı qaytarılmalı, dəymiş ziyan ödənilməlidir. Bu baxımdan Ermənistanın vəziyyəti olduqca ağırdır. Yeri gəlmişkən, Azərbaycan  Ermənistanı Beynəlxalq Məhkəməyə verib, hələ ki, məhkəmə davam edir, Ermənistanın  nə qədər təzminat ödəyəcəyi hələ bilinmir. Məsələ orasındadır ki, təzminatın ödənilməsi üçün Ermənistanın pulu yoxdur. Ermənistanın pulu olmadığına görə, gərək Zəngəzur dəhlizini verə. Qars müqaviləsinə görə isə sənəddə adıçəkilən kəndləri də. Odur ki, Ermənistanı qanun çərçivəsində həm iqtisadi, həm də siyasi alətlər vasitəsilə sıxmalıyıq. Bunu dərk edən Paşinyan Ermənistan dövlətini məhv olmaq təhlükəsindən qurtarmaq istəyir. Buna imkan verməyən revanşistlər isə haray-həşir qoparırlar. Bu günlərdə Köçəryanın 25 əmlakına həbs qoyuldu, Sərkisyan və digərlərinin də əmlaklarına həbs qoyulacaq. Çox güman ki, Paşinyan ilk olaraq Sərkisyanı zərərsizləşdirəcək. Çünki, Sərkisyan Avropa tribunasından bəyan etdi ki, Xocalıda qırğın törədib. Keçən həftə Sərkisyana qarşı sui-qəsd edildi, iki cangüdəni öldü, özü yaralandı. Artıq dövr dəyişir. Paşinyan mayın 7-də Putinin andiçmə mərasiminə getmir, 8-də Avrasiya İqtisadi Forumuna qatılır,  9-da isə Moskvada  keçiriləcək  Paradda  iştirak  etmir.  Bu fakt bir daha göstərir ki, Ermənistan artıq üç təsir dairəsinə bölünüb. Rusiya hələlik buna dözsə də  öz içində zəncir çeynəyir. 


Qərb və ABŞ Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına maneə ola bilərmi? 


Amerika artıq Gürcüstanı ələ keçirib, Ermənistanı isə ələ keçirmək ərəfəsindədir. Amerikanın Ermənistanda iki mindən artıq diplomatik işçisi var. Azərbaycanla isə imperialist kimi danışmasa, normal siyasi və iqtisadi əməkdaşlıqda bulunsa ölkəmiz buna gedəcək. Əgər zor gücü ilə danışacaqsa, Azərbaycanın da müttəfiqləri var. Gördünüz ki, balaca Azərbaycan Fransanı nə günə saldı. Avropanın mərkəzində, Vyana şəhərində Azərbaycanın təşəbbüsü ilə neokolonistlərin nümayəndələri Fransaya etiraz etdilər. Bu,  Azərbaycanın beynəlxalq gücüdür. Başqa sözlə, Azərbaycan artıq regional siyasətdən çıxıb qlobal siyasətə girişib. Çünki, Azərbaycana inanırlar, Azərbaycanı təhlükəsiz məkan kimi qəbul edirlər. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması məhz bu səbəblə bağlıdır. Üç həftədir Gürcüstanda aləm qarışıb bir-birinə, Ermənistanda turizmlə bağlı danışmağa dəyməz,  Azərbaycana isə real turistlər gəlir. Düzdür, Amerika buranı da qarışdırmaq istəyir, lakin  Azərbaycan xalqı buna getmir. Xalq artıq hədəfini görür, xaricdən maliyyələşən beşinci kolon olan müxalifətin ardınca getmir. Odur ki, Azərbaycan kifayət qədər divident əldə edib. O dividentləri bəlkə də yüz il xərcləsə qurtarmayacaq. 


Yaxın vaxtlarda Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması real görünürmü? 


Ola bilsin ki, ilkin mərhələdə çərçivə sazişi imzalansın. Sülh müqaviləsinin bağlanması üçün Ermənistanın konstitusiyası dəyişməlidir. Ermənistanın normativ aktlarında Türkiyəyə, Ağrıdağa, hətta Azərbaycana qarşı iddiaları var. Ermənistanın verdiyi bəyənata görə, Qarabağ Ermənistanın ərazisi hesab olunur, hansı ki, həmin bəyənat konstitusiyanın tərkib hissəsidir. Bu baxımdan demək olar ki, sülh sazişi hələ bir az gecikəçək. Baxın, hələ delimitasiya və demarkasiya prosesi başa çatmayıb, ancaq artıq sərhəddə 38 dirək basdırılıb. Ola bilər ki, delimitasiya 30-40 il çəksin. Rusiyanın 2 anklavı var idi,  bu yaxınlarda verildi Azərbaycana. Gürcüstanla bu məsələ hələ 70 faiz həll olunub. Əsas odur ki, Azərbaycan rahat şəkildə öz işini görür. Əvvəllər gürcü əsgəri bizim sərhəd qoşununun əsgərinin silahını alırdı ki, bu ərazi bizimdir. İndi bunu edə bilməz. Çünki, Azərbaycan qlobal səviyyədə yüksələn xətlə güc yığır. Həmçinin, Azərbaycan diplomatiyası da çox güclüdür.    

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.05.2024)

 

Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, dramaturq İsi Məlikzadənin anadan olmasının 90 illiyi tamam olur. Bununla əlaqədar olaraq Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında yazıçının həyat və yaradıcılığından bəhs edən virtual kitab sərgisi hazırlanıb.

 

Kitabxanadan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına verilən məlumata görə, virtual sərgidə yazıçının geniş oxucu rəğbəti qazanmış hekayələri, povestləri, tamaşaya qoyulmuş pyesləri haqqında geniş məlumat verilir. Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan materialda Xalq yazıçıları Anar, Elçin, Xalq şairi Ramiz Rövşənin İsi Məlikzadə haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər, dramaturqun əsərlərinin motivləri əsasında lentə alınmış “Qatarda”, “Gümüşgöl əfsanəsi” kimi filmlərdən fraqmentlər də təqdim edilir. Virtual sərgidə İsi Məlikzadənin “Qırmızı yağış”, “Quyu”, “Günəşli payız”, “Dədə Palıd” kimi əsərlərinin qısa annotasiyası, yazıçı haqqında dövri mətbuat səhifələrində dərc edilən məqalələrdən nümunələr sərgilənir.

 

Dramaturq İsi Məlikzadənin anadan olmasının 90 illik yubileyi ilə əlaqədar hazırlanan virtual kitab sərgisi kitabxananın rəsmi saytında https://ryl.az/multimedia/isi-melikzade-90 yerləşdirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.05.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.