ƏDƏBİYYAT VƏ İNCƏSƏNƏT - Super User
Super User

Super User

 

“Xəzər” dünya ədəbiyyatı jurnalının yeni sayı  nəşr olunub.

Qeyd edək ki, jurnalın bu nömrəsində oxucular maraqlı mövzularla tanış ola biləcəklər. 

 

“Xəzər”in oxucuları jurnalın bu nömrəsində “Korifeylər” rubrikasında Fyodor Dostoyevskinin “Zavallılar” romanı, “Azərbaycan ədəbiyyatı”nda Musa Yaqubun şeirləri, “Hekayə”də Nikolae Yesinenkunun “Bizim nəsil ağacımız” hekayəsi, “Slovakiya ədəbiyyatı”nda Peter Yaroşun “Ceviz” və “Ay bədirlənəndən sonra” hekayələri, “Polyak poeziyası”nda Vislava Şimborskanın şeirləri, “Türk dünyası”nda Timur Pulatovun “Mülk” hekayəsi, “Gündəlik”də Virciniya Vulfun gündəlikləri, “Memuar”da Vladimir Mayakovskinin məktubları, “Dublin mükafatı laureatları”nda Kolm Toybinin “Bruklin” romanı, “Çağdaş rus ədəbiyyatı”nda Vladimir Sorokinin “Snayperin səhəri” və “Ov mövsümünün açılışı”, eləcə də “Ağ gözlü qara at” hekayələri, “Teatr” rubrikasında isə Harold Pinterin “Mətbəx lifti” pyesi və digər əsərlərlə tanış ola biləcəklər.

 

Oktyabrın 2-də Heydər Əliyev Sarayında bəstəkar, Xalq artisti, bıstəkar, insrtumental musiqisi ilə qəlbləri riqqətə gətirən Eldar Mansurovun 70 illik yubileyinə həsr olunan möhtəşəm konsert proqramı keçiriləcək.

 

Sarayın mətbuat xidmətindən mediaya yayılan məlumata görə, yubiley gecəsində Azərbaycanın tanınmış mədəniyyət və incəsənət nümayəndələri, Xalq artistləri Mübariz Tağıyev, Ağadadaş Ağayev, Murad Adıgözəlzadə, Cavan Zeynallı, Faiq Ağayev, Əməkdar artist Manana Caparidze və başqaları çıxış edəcəklər. 

İfaçıları səhnədə Xalq artisti Cavanşir Cəfərovun dirijorluğu ilə Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri müşayiət edəcək. 

Yubileydə bəstəkarın unudulmaz “Bayatılar”, “Bakılıyam mən”, “Melody”, “Yarı məndə, yarı səndə”, “Gecələr keçir”, “Ola bilməz”, “Bu sevgi”, “Bayatı-şiraz”, “Bir daha”, “Dünya köhnə dünyadı”, “Karnaval” və s. əsərləri səslənəcək.

Qeyd edək ki, yubiley konsertinin biletlərini şəhərin kassalarından və iticket.az saytından onlayn əldə etmək mümkündür.

Çərşənbə, 17 Avqust 2022 10:05

Bu gün İrem Derici Mərdəkanda konsert verəcək

 

Türk pop dünyasının məşhur ifaçısı İrem Derici bu gün - 17 avqustda Mərdəkanda, Dalğa Beach-də yerləşən Şazeli bahçe restoranında konsert verəcək. 

 

Yeməklə birgə proqram şəklində təşkil olunan İrem Dericinin konsertinə biletlər sayılı saydadır. 

Səhərə qədər davam edəcək şouya rezervasiya üçün bu nömrələrə müraciət edə bilərsiniz: 050 777 76 91 // 050 777 76 92

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizə şair və tərcüməçi Səlim Babullaoğlunun təqdimatında XX əsr yəhudi şeiri nümunələrini təqdim edir.

 

Rahel Bluvşteyn

Xanım Rahel Bluvşteyn 1890-cı ildə Rusiyada - Saratovda anadan olub. Uşaqlığı və gəncliyi Poltavada keçib. Yəhudi məktəbində oxuyub, həmin vaxtlarda da şeir yazmağa başlayıb. 1909-cu ildə Rusiyanı tərk edərək indiki İsrail dövlətinin Rehovot şəhərinə köçüb. 1913-cü ildə aqronom olmaq məqsədilə Tuluza (Fransa) şəhərinə təhsil almağa gedib. Az keçməmiş Birinci Dünya müharibəsi başlayıb və geri qayıda bilməyib. Rusiyaya gedərək orada yəhudi qaçqınlarının uşaqlarına qulluq edib. Vərəm xəstəliyinə yoluxub. Elə ən yaxşı şeirlərini bu zaman - tənha və ağır xəstə vəziyyətində yaşadığı vaxtlarda yazıb.

Bu dövrdə bədii tərcümə ilə də ciddi məşğul olub.  Şeirlərinə çoxlu mahnılar qoşulub. İsrailin milli şairəsi olaraq qəbul edilir.
1931-ci ildə Tel-Əvivdə  vəfat edib

 

***

Titrək əllərinlə sığal çəkəndə
saçıma, istidən üşüdüm, dondum,
çəkilməz dərdlərin məngənəsində
qaldım, qəfil kədər ruhuma qondu.

 

Bizdən yer üzündə biri-birinə
göydəki ulduzlar daha yaxınmış,
içək badəmizi, enək dibinə -
tale yazısını beləcə yazmış,


***

Görüş, yarımgörüş, qaçaraq baxış,
asta salamlaşma...kimsə udqunur.
Hər şeyi elə bil yuyur bir yağış-
səadət dalğası, dərdin uçqunu.

 

Deşilib bərəsi unutqanlığın,
Dəf etməz tufanı, duruş gətirməz.
Çökürəm diz üstə, neyləyim axı,
içirəm, bu yanğı çiçək bitirməz.

***

Nə şirin misralar,
nə xoş kəlmələr
yazmadım adına
gözəl vətənim.
O çay kənarında
o palıd ki var,
mən əkdim,
o  izlər mənimdir, mənim.

 

Bilirəm,  ay anam,
yoxdur bir şübhə -
qızının sovqatı
yaman kəmdir, kəm.
Bir azca qəhqəhə-
günəş doğanda,
Bir azca göz yaşı-
bədbəxtliyimdən.

***

Qapı taqqıltısı, kilid, cingilti,
Səngiyir addımlar bu gecə vaxtı.
Neyçündür çağırış, qüssə, inilti,
Sən ki eşitmirsən...zavallı baxtım.

 

Hə qürur, ürəyə qoy bir işarə.
Hə kədər, qəlbimə dol, doldur məni.
Elə tənhayam ki, eh, mən biçarə-
Meydanda yol azmış kor adam kimi.

 

***

Qollarımda qara qandal qıvrılanda ağrılardan,
Ehtiyacın dar zamanı sızıltılar dərdli-dərdli
Boyunbağı salacaqmış vərəqlərə misralardan,
Bəyaz-bəyaz kitabları doğacaqmış fərqli-fərqli.

 

Sınacaqmış xəzinənin qapısı da, bacası da,
Mənim küskün ürəyimdə qövr eləyən
Yaraların - incilərin cavanı da, qocası da
Yağmalanıb köçəcəkmiş vərəqlərə.

Rəsm qalereyası: Kazemir Maleviç, “Qara kvadrat”

Çərşənbə axşamı, 16 Avqust 2022 14:57

Tünzalə və Anna Netrebko Bodrumda bir araya gəliblər

Xalq artisti Tünzalə Ağayeva Rusiyanın Xalq artisti Anna Netrebko ilə bir araya gəlib. 

Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı axşam.az-a istinadən xəbər verir.

 

ifaçılar Türkiyədə görüşüblər. Hazırda Bodrumda dincələn Tünzalə Anna ilə birlikdə olan fotolarını sosial şəbəkədə yayımlayıb. 

Müğənni paylaşımına "Möhtəşəm Anna Netrebko və Yusif Eyvazovla birlikdə" sözlərini yazıb. 

Qeyd edək ki, Anna Xalq artisti Yusif Eyvazovun həyat yoldaşıdır.

Çərşənbə axşamı, 16 Avqust 2022 14:56

Alim Qasımov 65 illik yubileyini dağ başında qeyd elədi

 

“Yubileyinizi harada qeyd edirsiniz?" sualımıza, "Dağ başına çıxmışam" cavabını verən Alim Qasımov onu tapanlara təşəkkür də etməyi unutmadı.  

 

Muğam ustadı Alim Qasımovun 65 yaşı tamam oldu. Bir  sənətkar üçün bu yaş çoxdur, yoxsa az, ustad bu yaşda özünün necə hiss edir? - deyə sənətkara müraciət etdik. Alim Qasımov dedi ki, yaş sadəcə  illərin haqq-hesabıdır:

"Yaşa gələndə əsas məsələ ruhdur, ruhun hansı yaşdadırsa, özünü necə hiss edirsə, sən də ona tabe olursan".  

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bizim media-ya istinadən xəbər verir ki, Alim Qasımovun fikrincə, bu yaşda insana, sənətkara ailənin və xalqın sevgisindən qeyri heç nə lazım deyil: 

"65 yaşımı da ailəmin əhatəsində, muğamsevərlərin sevgisi ilə qeyd etdim. Qaçıb dağ başına çıxmışam, burda da məni tapıb təbrik edirsiniz, xoş sözlər deyirsiniz, bundan başqa insan nə istəyə bilər. Hamıya təşəkkür edirəm. Ad günümü elə burda Şamaxıda, amma heç soruşmayın harasında, haradırsa dağ başıdır, ailəmlə qeyd etdim. Təm-tərağı sevməyən adamam, xoş günləri təbiətlə keçirərlər".

Çərşənbə axşamı, 16 Avqust 2022 14:55

Günün fotosu: Taliban ildönümünü qeyd edir

Günün fotosu: Taliban ildönümünü qeyd edir

 

15 avqustda Əfqanıstanda dövlət çevrilişi etməklə hakimiyyətə gəlmiş Taliban öz birilliyini təntənəli şəkildə qeyd edib.

 

Foto: Euronews

Çərşənbə axşamı, 16 Avqust 2022 14:54

Bullet train ABŞ-da kassa gəliri üzrə liderdir

 

“Sony” şirkətinin istehsal etdiyi Bred Pit və Sandra Bullokun baş rollarda çəkildiyi “Bullet train” (“Sürət qatarı”) ekran əsəri həftəsonunda 13,4 milyon dollar gəlirlə bilet satış kassalarında liderliyini qoruyub saxlayıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı TASS-a istinadən xəbər verir ki, “Sürət qatarı” ötən həftə 30,1 milyon dollar gəlir əldə etmişdi və bu da gözləntilərdən aşağı idi. İstehsalı 90 milyon dollara başa gələn filmin premyerasının ikinci həftəsində kassa gəliri 55 faiz aşağı düşüb.

Demək, rəqəm yüksəkdir, liderlik var, amma tənəzzüldən söhbət gedir.

 

Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, Azərbaycan-Türkiyə parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun üzvü Qənirə Paşayeva, dosent Faiq Ələkbərli ilə birgə yazmış olduğu, Türkiyə türkcəsində nəşr olunan “Türk ruhunun söz bayrağı Əhməd Cavad” kitabını Ankarada – Türkiyə-Azərbaycan Dostluq, Əməkdaşlıq və Həmrəylik Fondunun (Türkiye-Azerbaycan Dostluk ve İşbirliği Vakfı; TADİV) “Şuşa” Konqres mərkəzində təqdimat mərasimini keçirmişdir. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən  xəbər verir ki, əvvəlcə Q.Paşayeva ümummilli lider Heydər Əliyevin türk dünyasının birliyinə, tarixi şəxsiyyətlərimizin tanıdılmasına verdiyi töhfələrdən və klassik irsə yüksək həssaslıqla yanaşmasından söz açıb. O, Prezident İlham Əliyevin bu məqsədyönlü siyasəti uğurla davam etdirərək önəmli strategiya yürütdüyünü vurğulayıb və istiqlal şairi Əhməd Cavadın 130 illik yubileyinin dövlət səviyyəsində keçirilməsi haqqında Prezident Sərəncamını da bu yöndə mühüm hadisə olaraq şərh edib.

İllər keçsə də Əhməd Cavadın könüllərdə yaşadığını bildirən Q.Paşayeva, onun Stalin repressiyasının qurbanı olduğunu vurğulayıb: “Repressiyalar, məhdudiyyətlər şairin adını ürəklərdən silə bilmədi. O, bu gün türk dünyasını sevən könüllərdə yaşayır. O, çox əzab-əziyyət çəkdi lakin öz idealından, milli iradədən geri durmadı. Bu gün Əhməd Cavadın ruhu şaddır. Çünki o, bizim könlümüzdən heç vaxt çıxmamışdı və sevən könüllər onu builki yubileyində də yad edir. Özü də 44 günlük Azərbaycan Vətən müharibəsindəki tarixi zəfərin fərəhi, qüruru içində! – Azərbaycan Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dediyi kimi, bu, bizim – Azərbaycanın və Türkiyənin müştərək qələbəsidir!

Bəli, bu gün Əhməd Cavadın adı da, əsərləri də dillər əzbəridir. Azərbaycanın Dövlət Himninin sözləri Əhməd Cavada aiddir. Onun “Çırpınırdı Qara dəniz” şeiri türk dünyasının dil əzbəridir.

Əhməd Cavad Turan aşiqi idi və bu gün Turan idealı həyata keçirilir, Türk Dövlətləri Təşkilatı yaranıb, ortaq türk qurumları getdikcə daha güclü fəaliyyət göstərir. Görürük ki, Əhməd Cavadın qərinələr öncə yazdığı “Turan” şeiri bu günlərimizə inamın ifadəsi olub.

Dərin minnətdarlıqla qeyd edirik ki, dövlət başçılarımız türk birliyinin tərəfdarı olub, onların işıqlı yolunu bugünkü dövlət başçılarımız həyata keçirir. Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu və ilk Cümhurbaşqanı Qazi Mustafa Kamal Paşa Atatürk “Müəllimlər, yeni nəsil sizin işiniz olacaq” deyib. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev “Mən yer üzündə müəllimdən yüksək ad tanımıram” deyib. Əhməd Cavad da məhz maarifçilik, cüm¬huriyyət idealı və davası sözləri ilə türk millətinin gələcəyində elmin, təhsilin, maarifin önəmini vurğulayıb”.

Sözlərinə davam edən Q.Paşayeva deyib: “XX yüzilin əvvələrində Anadolu insanı Sarıqamış faciəsinin ağrı-acısını yaşayanda Əhməd Cavad Azərbaycandan yardımların toplanılıb buralarda yaşayan qardaşlarımıza çatdırılması, millətimizin səsini daha geniş duyurmaq üçün çalışırdı. Yetim qalan qız uşaqlarını uyğun ortamlı ailələrin himayəsinə veriməsində iştirak edərək, “bu qızlar bizim namusumuzdur, onları öz övladlarınızdan ayırmadan böyüdün və yetişdirin” deyirdi. O, Azərbaycan üçün, Türkiyə üçün, türk dünyası üçün bəzən silaha, bəzən qələmə sarılırdı. Dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq türk millətinin acıları onun acısı idi. İstiqlal şairi, mütəfəkkir, maarifçi müəllim Əhməd Cavad heç bir zaman unudulmayacaq, hər zaman sevgi-sayğı ilə anılacaq.

Əhməd Cavad hər cür məhdudiyyətə, basqıya baxmayaraq öz fiziki ömrü boyu türklük fikrindən, vətəncanlı ziyalı mövqeyindən geri durmadı. Baxmayaraq ki, bu gün Əhməd Cavadın məzarı yoxdur... amma adı milyonların ürəyində uca yerdədir.

Heç təsadüfi deyil ki, Ankarada Əhməd Cavadın möhtəşəm heykəli ucaldılıb və may ayında heykəlin təntənəli açılışı oldu”. 

Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsindəki tarixi Zəfərini bir daha vurğulayan Q.Paşayeva tarixə ekskursiya edib, paralellər aparıb: “Əcdadımız – Azərbaycan türkləri Çanaqqalada canlarını qurban verməklə, Nuru Paşanın başçılıq etdiyi Qafqaz Türk-İslam Ordusu mənsubları Azərbaycanın ağır günlərində köməyə gələrək, şəhid olaraq, bizə gerçək qardaşlığın necə olduğunu hələ 100 il öncələr bir daha öyrədiblər. 44 günlük müharibədə Türkiyənin güclü mənəvi, siyasi, diplomatik, informasiya dəstəyi əcdadımızın ruhunu şad etdi. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ötən il imzaladığı “Şuşa Bəyannaməsi” əcdadımızın ənənələrinin parlaq davamı, gələcək nəsillərin yolgöstərənidir. Bundan sonra da belə olacaq. Azərbaycan bizim olduğu qədər sizin, Türkiyə də sizlər qədər bizimdir. Bu düşüncəyə və birliyə gəncliyimizin daha çox yiyə durması gərəkdir. İnanıram ki, gənclərimizin çoxu məhz bu ruha, duyğu-düşüncəyə sahibdir. Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin “Azərbaycan və Türkiyə bir millət, iki dövlətdir”, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin “Türkiyənin gücü Azərbaycanın, Azərbaycanın gücü Türkiyənin gücüdür” tarixi kəlamları, eləcə də, “Azərbaycanın sevinci sevincimiz, kədəri kədərimizdir” deyən böyük öndər Atatürkün, indiki Cümhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Azərbaycanla bağlı tarixi sözləri bizim üçün çox əzizdir. 

Bəli, biz bu gün istiqlal şairimizin adının, sözünün işığına yığışmışıq. Dəyərli yeni nəsil alimlərimizdən Dos.Dr. Faiq Ələkbərli ilə birgə yazdığımız “Türk ruhunun söz bayrağı Əhməd Cavad” kitabının ilk təqdimatındayıq. Ümidvarıq ki, bu kitab qardaş ölkə Türkiyədən olan Cavadsevərlərə yaxşı bir yubiley töhfəsi olacaq.

Artıq deyildiyi kimi, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Əhməd Cavadın 130 illiyinin qeyd edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb. Prezidentin başqa bir Sərəncamı ilə 2022-ci il Azərbaycanda “Şuşa İli” elan edilib. “Şuşa İli”mizdə istiqlal şairimizi dövlət səviyyəsində anmaq, bu gün isə qardaş ölkənin paytaxtı Ankarada anmaq çox gözəl, rəmzi bir hadisədir. Qalib dövlət və qədirbilən xalq olaraq istiqlal şairimizi qürurla anır, ruhunu şad edirik!

Əhməd Cavad, Prezident Sərəncamında da vurğulandığı kimi, ədəbi-bədii fikri tariximizdə özünəməxsus dəst-xətti, üslubu ilə seçilən, istiqlal düşüncəmizdə müstəsna mövqeyə malik ustadlardandır. Canından əziz bildiyi doğma xalqının müstəqillik ideallarına candan-könüldən bağlı olan mütəfəkkir ədibin özünün də, həyat yoldaşı Şükriyyə xanımın da həyatı sədaqət, vəfa, inam və dözüm örnəyi təşkil edir.

Dövlətimizin, xalqımızın Əhməd Cavada bəslədiyi yüksək və həssas münasibət onun mübarizəsinin qətiyyən hədər getmədiyini sübut edən ən önəmli hadisələrdəndir. Əhməd Cavad irsinə münasibət qədirbilənliklə yanaşı, şairin haqq etdiyi sədaqətin, vəfanın parlaq təcallasıdır. Sonrakı illərdə milli məfkurə ilə silahlanmış, istiqlaliyyət və Turan motivlərinə davamlı müraciət etmiş onlarla şair, yazıçımız həm də Əhməd Cavadın yarımçıq qalmış yolunu davam və inkişaf etdirib. Bu yol heç vaxt qırılmayacaq, əbədi davam edəcəkdir!

İstiqlal şairinin ruhu şad, Azərbaycanın və Türkiyənin, bütün türk dövlətlərinin bayrağı uca olsun!”

Q.Paşayeva kitabın nəşrində əməyi keçən hər kəsə, eləcə də, ev sahibi, qurumun rəhbəri professor Aygün Attara təşəkkürünü bildirib. Komitə sədri Ankaradakı Azərbaycan Evinə dünyaşöhrətli sənətkar, Azərbaycan Respublikasının Xalq rəssamı Sakit Məmmədovun “Türk dünyası qadınlar tablosu” rəsmləri silsiləsindən “Azərbaycan xanımı” tablosunu hədiyyə edib.

Qeyd edək ki, Nərgiz Attarın aparıcılığı ilə keçirilən təqdimat mərasimində Türkiyə Cümhurbaşqanlığının Təhlükəsizlik və xarici siyasət komissiyasının üzvü, TADİV başqanı professor Aygün Attar, Azərbaycanın Türkiyədəki səfiri Rəşad Məmmədov, Türk-Yapon Fondunun rəhbəri Nejat Bora Sayan, Ankara Universitetinin rektoru, professor Necdət Ünivar, İqdır Universitetinin rektoru, professor Mehmet Hakkı Alma, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən “UMAY - Türk dünyası Qadınlarına dəstək” İB-nin sədri Vəsilə Abulova, “UNİTY Company” şirkətinin təsisçisi Fikrət Əliyev və başqaları çıxış ediblər.

F.Əliyev belə kitabların və təqdimatların Azərbaycanla Türkiyənin qardaşlıq ruhunun yeni nəsillər tərəfindən dərin idrakı və gələcək yaradıcı nəsillərin milli yöndə fəaliyyətinə töhfə olaraq qiymətləndirib. İstiqlal şairinin həyat və mübarizə yolundan bəhs edən natiq, Əhməd Cavad ömrünü, haqlı olaraq, örnək ömür olaraq şərh edib.

Təqdimatın sonunda Q.Paşayeva və Azərbaycan nümayəndə heyəti adından bütün iştirakçılara Qarabağ motivli xatirə hədiyyələri təqdim olunub.

Onu da vurğulayaq ki, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva və Dos.Dr. Faiq Ələkbərlinin nəşrə hazırladığı “Əhməd Cavad - Türk ruhunun söz bayrağı” adlı kitabın təqdimatı Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsi, ölkəmizin Türkiyədəki səfirliyi və TADİV-in birgə təşkilatçılığı ilə keçirilib. Kitabda böyük istiqlal şairinin zəngin mənalı həyat və fəaliyyəti barədə qardaş ölkə ictimaiyyətinə müfəssəl məlumatlar verilir.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.