Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu dəfə müsahibim qardaş Türkiyənin sevilən gənc yazarlarından biri olan Hande Uyar xanımdır.

-Zəhmət olmasa öncə özünüz haqqında məlumat verərdiniz.

-Salam, ilk öncə Habil Yaşara bu müsahibəyə görə çox təşəkkür edirəm. Qardaş ölkəmiz Türkiyədən salamlar. 1998-ci ildə Muğlanın Datça rayonunda anadan olmuşam. İbtidai və orta təhsilimi Muğlanın Datça rayonunda tamamladım. “Muğla Sıtkı Koçman Universiteti”nin Tarix fakültəsini bitirmişəm. Hazırda “Muğla Sıtkı Koçman Universiteti ndə Mədəni İrs və İrs Sahəsi İdarəçiliyi üzrə magistr təhsili alıram.

-Ədəbiyyata marağınız necə yarandı?

-Ədəbiyyata marağım uşaqlıqdan başlayıb. İbtidai sinifdə türk xalq ədəbiyyatı ilə bağlı yazıçılardan oxuyurdum. Kitabxanaya getməyi çox sevirdim. Sonra şeir yazmağa başladım. O gündən bəri  yazıram.

-Əsər yazmağa nə zaman başladınız və ilk əsərinizin mövzusu haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

-İlk işim “Mövsümi keçidlər” adlı şeir kitabım olub. Bu günlərdə tezimə diqqət yetirsəm də, yaxın illərdə qısa hekayələr kitabı üzərində işləməyə başladım. “Mövsüm keçidləri” kitabında gündəlik həyatın axarında özünə yer yaratmaq istəyən, həyatı, insanı düşünən insanların sevgi axtarışlarını, insan və təbiət bütövlüyünü insanda və təbiətdə necə tapıla biləcəyini poetik sətirlərlə izah etməyə çalışdım. Bəzən pastoral, simvolik və lirik təsvirləri ehtiva edən bir kitabdır. Şeirlərimi maviyə, dənizə, sevgiyə həsrət qalan insanlar üçün, şəhərin izdihamından, yeknəsəkliyindən uzaqlaşdırmaq üçün yazdım. Oxuyanda sözlərin altında yatan mənalar üzərində düşünməyinizi istəyirəm. Düşünsəniz, özünüzü başqa bir dünyada tapacaqsınız. Kitab bir insanın qarşıdakı insana duya biləcəyi sevgini ən doğru şəkildə, çimərlik küləyi şiddəti ilə dərk etməyə imkan verəcək. Başqasına verə biləcəyiniz ən yaxşı şey hörmət və sevgidir. Ümid edirəm ki, şeirlərimi sevdiklərinizlə bölüşməkdən zövq alacaqsınız.

-Əsərlərinizi yazarkən ilham mənbəyinizi haradan alırsınız?

Şeir yazmamışdan əvvəl həmişə mütləq sahildə gəzirəm. Təmiz hava mənim üçün çox yaxşıdır. Xüsusilə, fikrimi dinləmək və tək qalmaq istədiyim vaxtlar olur. Məni yazmağa vadar edən, ümumiyyətlə, insanlarla ortaq hisslərimizi şeirlər vasitəsilə çatdırmaq həyəcanıdır... İnsanlara yeni ümidlər aşılamaq gözəldir... Xüsusilə də ədəbiyyat duyğuları ifadə etməyin ən gözəl üsullarından biridir... Didaktik deyil, insanın daxili aləmi ilə bağlı uzaqgörənliyə daha yaxındır... Ədəbiyyat çox səmimi dildir... İnsanlarla ünsiyyət quran dildir. Mən bu dildə daha rahat ünsiyyət qururam.

-Xəyallarınızın  genişlənməsinə səbəb olan hadisələr hansılardır və bizlərə bu haqda bəhs edə bilərsinizmi?

-Özümü tanımağa davam etdikcə xəyallarım ümumiyyətlə fərqliləşir. Həyatımızdakı təcrübələrimiz xəyallarımızı formalaşdırır.

-Zaman sizin üçün nə deməkdir? Yazarkən hər hansı bir rutininiz varmı?

-Vaxtdan düzgün və səmərəli istifadə etmək mənim üçün çox önəmlidir. Bizi hədəflərimizə və xəyallarımıza aparan əslində bir gündə etdiklərimizdir. Vərdişlərimiz olduğumuz  və olmaq istədiyimiz insana böyük təsir göstərir. Ona görə də günə başlamazdan əvvəl mütləq həmin gün nə edəcəyimi planlaşdırıram. Mənim əslində heç bir yazı rutinim yoxdur, amma hər gün gündəlik yazmağı unutmuram.

-Kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün nə etmək lazımdır?

Kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün əvvəlcə psixologiya, tarix və ya elmi fantastika kimi sizi maraqlandıran sahələri tapmalısınız. Daha sonra, maraqlandığınız mövzuda müəllifləri araşdıraraq və sizi maraqlandıran kitabları oxumaqla başlaya bilərsiniz. Əgər oxuma vərdişiniz yoxdursa, özünüz üçün kiçik hədəflər qoyaraq oxumağa başlaya bilərsiniz. Məsələn, bir həftə ərzində hər gün iyirmi beş səhifə oxuyacağam. Sonra performansınızdan asılı olaraq, ideal oxu vaxtı tapana qədər səhifələrin sayını artıra və oxuduğunuzu izləyə bilərsiniz. Bir gündə iki kitab da bitirə bilərsiniz, bu tamamilə sizə bağlıdır. Ancaq vərdiş etmək istəyirsinizsə, hədəflərinizə möhkəm bağlanmalısınız. Hədəflərinizi mümkün qədər təxirə salmayın.

_Türkiyədəki hal-hazırdakı mütaliənin vəziyyəti sizi qane edirmi?

_İnanıram ki, Türkiyədə kitab oxumaq vərdişi artıb, amma bu kifayət deyil. Oxumaq öyrənmənin başlanğıcıdır. Nə qədər çox oxusan, bir o qədər çox zövq alarsan. Öyrənməklə yanaşı, oxumaq biliklərimizi təzə saxlayır və bizi yeni məlumatlar üçün həyəcanlandırır. Ona görə də çox oxumalı və oxumağa da təşviq etməliyik.

-Azərbaycan ədəbiyyatını izləyirsinizmi?

-Xüsusən 19-20-ci əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı ilə maraqlanıram. Türkiyə ilə Azərbaycan bəzən eyni cəbhədə vuruşurdular. İki dövlət, bir millətik... Azərbaycan yazıçılarının Türkiyə üçün yazdığı şeirlər diqqətimi xüsusilə cəlb edir. Mən bunu çox səmimi hesab edirəm. Hər dəfə oxuyanda emosional oluram. Biz ortaq tarixi və mədəniyyəti paylaşırıq. Ədəbiyyat da bunun bir hissəsidir. İnşallah iki xalqın qardaşlığı əbədi qalacaq.

-Gələcək planlarınız haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

Həyat üçün prioritetim sağlam və dinc gələcəkdir... Düşünürəm ki, qalanı bundan sonra gələcək. Sizə də xoşbəxt bir həyat arzulayıram.

-Ənənəvi kitablara və ya elektron kitablara üstünlük verirsiniz? 

İnternetdə kitab oxumağı sevmirəm. Amma bu seçimi edənlərə hörmət edirəm. Rəqəmsal transformasiya əsri olan XXI əsrdə elektron kitablar olduqca təbiidir. Amma mən kitablara toxunmağı, kitab qoxusunu sevən tərəfdəyəm.

-Bir  yazar olaraq digər yazarlara məsləhətləriniz nədir?

-Yazıçılara məsləhətim odur ki, yazarkən cəmiyyəti kənara qoymasınlar. Ədəbiyyat ağlına gələni yazmaq demək deyil. Nəyi, necə yazacağını bilərək yazmaq vacibdir... Ədəbiyyat duyğuların dili olsa da, cəmiyyətdən əlaqəsiz deyil.

-Dəyərli zamanınızdan vaxt edərək  fikirlərinizi bizimlə bölüşdüyünüz üçün minnətdaram, sizə həyat və yaradıcılıqda uğurlar arzulayıram

 -Mən də sizə, bütün yaradıcı heyətə təşəkkür edirəm.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.10.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının maraqla izlənilən Poetik qiraət rubrikasında növbə Sumqayıtda yaşayıb yaradan ustad şair Əşrəf Veysəlliyə çatdı. Bu gün “Hanı o yuvalar” şeiri təqdim edilir.

HANI O YUVALAR...

Sözümü, sirrimi bilməzdi heç kim,

Əsən küləklərlə uçub gələrdim.

Açıq darvazanı görməzdi eşqım,

Tikanlı çəpərdən keçib gələrdim.

Xəlvət gəlişimi Qızıl it duyar,

Yeməli nə atsam qapıb məzdəyər.

Sonra da guya ki, gedər yuxuya,

Vurardı özünü görməməzliyə.

Sənsə neçə kərə ev yığışdırar,

Silib, süpürərdin eşiyinizi.

Məni görən kimi bığları qaçar,

Gözləri gülərdi pişiyinizin.

Bəlkə yüz yerindən sızlar ürəyim,

Səni görməyəndə xəstə olardım.

Kasıb komamızın bir gözü daim

Sizin evinizin üstdə olardı.

Saman tayasında, ot mərəyində

Neçə sirlərimiz lal oldu, qaldı.

O bulaq başında, dağ ətəyində

Görüş yerlərimiz qal oğlu qaldı...

Niyə titrəyirsən, Kazımın qızı,

Ağlamaq yadından çıxıbmı sənin.

Son görüş gecəsi darvazanızı

Bağlamaq yadından çıxıbmı sənin?..

Biz harda yatmışıq,

Harda batmışıq?

Daha o evimiz, çəpərimiz yox.

İlaxır çərşənbə papaq atmışıq,

Hələ o papaqdan xəbərimiz yox.

Hanı qurduğumuz yuvalar, hanı,

Quş olub qoynuna uça bilmirik.

Cənnət Qarabağın qapılarını

Elə bağlayıblar,..

Aça bilmirik.

P.S. Nə xoş bizə ki, o qapılar artıq açılıb, Ustad şairin arzuları həyata keçib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.10.2023)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında ötən Sentyabr ayında ən çox oxunan yazıların ilk 20-liyini sizlərə təqdim edirik.

1.”Yeni bir üslub - Rəssam CP ilə müsahibə”, Uraqan Abdullayev 

2.”Debüt”də Leyla Ümidin “Acının şirin təbəssümü” hekayəsi”

3.”Qabaqcıl gəncləri tanıdaq: Sərfinaz Məmmədova”, Habil Yaşarın təqdimatında

4.”Cümə günü Əbülfətqızının 10 sualında qonaq Habil Yaşardır”, Ülviyyə Əbülfətqızının təqdimatında

5.”Qismət Rüstəmov: Füzulini uşağa tutuquşu kimi əzbərlətməyin mənası yoxdur”, Uraqan Abdullayevin təqdimatında

6.”Sən demə təklikdən ölürmüş adam”, Təranə Dəmirin şeirləri

7.”Moskvanın qızıl medalını almış qızıl adam”, Rəhman Orxan

8.”Ölümsüzlüyün mübarək, Dədə”, Çiçək Mahmudqızı

9.”Sadəcə, ədəbiyyatda tanınana qədər müvəqqəti…”, Uraqan Abdullayevin N. Mətinlə müsahibəsi

10.”Özünü inkişaf etdirmək üçün davamlı və sistemli şəkildə…”, Habil Yaşarın L.Həsəncanla müsahibəsi

11.”Əlləri qoynunda son görüş yeri”, gənc şair Aygün Fikrət

12.”Züleyxa Nadirin Əkbər Qoşalı ilə Ginnesin rekordlar kitabına düşəcək 50 suallıq müsahibəsi”

13.”Buker mükafatının qısa siyahısı açıqlanıb”, informasiya

14.”Balaca daxmamızın sevgi dolu otağında”, Dinar Bədrəddinqızı

15.”Poetik qiraətdə Təranə Dəmirin “Şuşa” şeiri”

16.”Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun siyasi proseslərə təsiri böyükdür”, informasiya

17.”Adsız oğlan”, - Narıngül Nadirin hekayəsi

18.”Türkün iki ulusu”, - Əsgər İsmayılov

19.”Gəncliyini gınclərin gələcəyinə qurban verib…”, Yusif Alıyev

20.”Pərvanə Seyidlinin həm hekayəsi, həm şeirləri”

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.10.2023)

Əkbər Qoşalı yazır

 42 yaşında ölkəmizin ən ali vəzifəsinə seçilən cənab İlham Əliyev,  ötən 20 il içində xalqımıza qələbələr, zəfərlər, uğurlar yaşatdı. Bizi uğursuzluq zolağından çıxaran lider, əcdadın ruhunu şad etdi, gələcək nəsillərə yol göstərdi, üfüq və qanad verdi... 

O, xalqını, xalqı da onu bağrına basdı. – Bunun parlaq ifadəsidir ki, 2020-ci ilin Qalib Azərbaycanına, 2023-cü ilin öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam bərpa etmiş Azərbaycanına inanan – bu günləri görən müdrik xalqımız, 2003-cü ildə olduğu kimi, 2008, 2013, 2018-ci illərdə də İlham Əliyevə etimad göstərdi, səs verdi. Xalqın müdrikliyi, Prezidentin xalqcanlılığı və öz sözünün, andının yiyəsi olduğu bu günkü parlaq tarixi faktlar işığında çox möhtəşəm görünür.  
 İlham Əliyev 2003-cü il oktyabrın 15-də Azərbaycan Prezidenti seçilənədək, Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun müəllimi, Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin vitse-prezidenti, birinci vitse-prezidenti, Milli Məclisin üzvü, Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti, Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) sədrinin müavini, YAP sədrinin birinci müavini,  (sonralar partiyanın sədri), Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) Milli Məclisin nümayəndə heyətinin rəhbəri, AŞPA sədrinin müavini, AŞPA-nın Büro üzvü, Azərbaycan Respublikasının Baş naziri kimi çox fərqli və çox önəmli vəzifələr daşımışdı.
 Çağdaş dünya birliyinin ən təcrübəli liderlərindən olan İlham Əliyevin təltiflərinin yalnız bir qismini xatırlatmaqla, onun beynəlxalq səviyyədəki nüfuzunu aydın görmək mümkündür:  
“Rumıniya Ulduzu” ordeni (11.10.2004), Səudiyyə Ərəbistanının “Kral Əbdüləziz” ordeni (08.03.2005), Polşanın “Xidmətlərə görə” Böyük Xaç ordeni (26.02.2008), Ukraynanın I dərəcəli “Knyaz Yaroslav Mudrı” ordeni (22.05.2008), Latviyanın “Üç Ulduz” ordeninin “Böyük Xaç Kavaleri” dərəcəsi (10.08.2009), Rus Pravoslav Kilsəsinin “I dərəcəli Şöhrət və Şərəf” ordeni (24.04.2010), Bolqarıstanın “Stara Planina” ordeni (14.11.2011), Belarusun “Xalqlar dostluğu” ordeni (28.08.2012), “Serbiya Respublikasının lentli Ordeni” (22.02.2013), Türkiyənin “Dövlət nişanı” ordeni (12.11.2013), Ukraynanın “Azadlıq” ordeni (18.11.2013), Qazaxıstanın “Altın Kıran” (“Qızıl qartal; 24.08.2022) ali ordeni, Türk Dünyasının Ali Ordeni (12.11.2021) və b...
 Prezidentin Fəxri elmi adlarını yada salaq:
Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun fəxri doktoru (07.02.2004), Lev Qumilyov adına Qazaxıstan Dövlət Avrasiya Universitetinin fəxri professoru (01.03.2004), Türkiyənin Qırıqqala Universitetinin fəxri doktoru (25.03.2004), Bilkənd Universitetinin fəxri doktoru (14.04.2004), Rumıniyanın Ployeşti Neft-Qaz Universitetinin fəxri doktoru (12.10.2004), Bolqarıstan Milli və Dünya Təsərrüfatı Universitetinin fəxri professoru (23.09.2005), Koreya Respublikasının Kyunq He Universitetinin fəxri doktoru (24.04.2007), İordaniya Universitetinin fəxri doktoru (29.07.2007), Macarıstanın Korvinus Universitetinin fəxri doktoru (18.02.2008), Moskva Dövlət Universitetinin fəxri professoru (21.02.2008), Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin fəxri doktoru (22.05.2008), Məxdumqulu adına Türkmənistan Dövlət Universitetinin fəxri professoru (28.11.2008), Belarus Dövlət Universitetinin fəxri professoru (12.11.2009), Çinin Renmin Universitetinin Tarix üzrə fəxri professoru (11.12.2015) və b...
 Əlbəttə, beynəlxalq nüfuz ölkə içində qazanılmış nüfuzun inkası, davamıdır.  
İlham Əliyevin prezidentliyi dönəmində çəkilən yollar, qazılan tunellər, salınan körpülər... Azərbaycandan keçən yaxud Azərbaycandan başlayan böyük nəqliyyat xətləri, bir sözlə, infrastruktur layihələri qeyri-adi dərəcədə həyati və fövqəladə dərəcədə önəmli olub, ölkəmizə üstünlüklər gətirdi (gətirir). Bəli, dövlət başçısının sarsılmaz siyasi iradəsi, qəbul edilmiş proqramlar, alternativlərin ən yaxşısı olan yol xəritələri nəhayətdə öz bəhrəsini verdi – bizi böyük Zəfərə götürdü... (44 günlük müharibəyədək 2016-cı ilin Aprel döyüşlərində, 2018-ci ilin Günnüt əməliyyatında, 2020-ci ilin Tovuz döyüşlərində yeni işğallara meyllənən, işğal faktlarını əbədi edəcəyinə inanan düşmənə dərslər verilmişdi).
 Ötən illər ərzində Azərbaycan Prezidenti xarici münasibətlərdə dövlətimizi ləyaqətlə təmsil etdi. İlham Əliyev hər xarici səfərində, hər beynəlxalq platformada xalqımıza qürur yaşatdı, bu gün də qürur yaşadır, gələcəkdə də qürurumuz olacaq.
O, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin, ərazi bütövlüyünün, eləcə də, respublikamızın tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə ləyaqətlə əməl edilməsinin təminatçısı olduğunu əməldə parlaq şəkildə sübut etdi.
Prezident Ali Baş Komandan olaraq, Silahlı Qüvvələrimizin qüdrət qazanması, istənilən tapşırığı qüsursuz yerinə yetirməsi üçün var gücü ilə çalışdı, çalışır və bu yolda yürüyənlərə örnəkdir.
 Ötən illərdə dövlət büdcəsində hərbi xərclərin çəkisi xüsusi şəkildə artırılaraq elə səviyyəyə çatdırıldı ki, işğalçı dövlətin ümumi büdcəsi ilə müqayisə olundu. Azərbaycan Respublikasının hərbi doktrinasını ali qanunvericilik orqanına təqdim edən Prezident, dövlətin həmçinin çox vacib sosial-iqtisadi proqramlarını təsdiq etdi, mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarını yeni çağırışlara uyğun dizayn etdi.
 Heç təsadüfi deyil ki, 44 günlük müharibədən sonra da Orduya ayrılan vəsaitlər azaldılmadı – daha da artırıldı və bu qərarın nə dərəcədə effektiv (həyati!) olduğu göz qabağındadır: ərazi bütövlüyümüz və Qarabağda dövlət suverenliyimiz tam bərpa olundu!
200 illik bəlli gedişatı 20 ilə durdura bilən dövlət başçısının adı könlümüzdə, qələmimizdə, kitabımızdadır!
 BAYRAĞIMIZ UCA OLSUN,
DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.10.2023)

Oktyabrın 12-də Mədəniyyət Nazirliyində Türkmənistanın mədəniyyət naziri Atageldi Şamıradovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə ikitərəfli görüş keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, görüşdə nazir Adil Kərimli Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında əlaqələrin yüksək səviyyədə olduğunu bildirib. Deyib ki, iki ölkənin rəhbərləri arasında səmimi dostluq münasibətləri qardaş respublikalarımızın əlaqələrini strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəldib. Bu da öz növbəsində, digər sahələrdə olduğu kimi, mədəniyyət sahəsində də münasibətlərin inkişafına mühüm zəmin yaradıb. Eyni zamanda, xalqlarımızı dərin milli köklər, qədim və zəngin mədəni yaxınlıq biri-birinə bağlayır. Mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın daha da dərinləşdirilməsi üçün qarşılıqlı mədəniyyət günlərinin təşkili və bu istiqamətdə müxtəlif layihələrin həyata keçirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanıb.

Türkmənistanın mədəniyyət naziri Atageldi Şamıradov səmimi qəbula, qonaqpərvərliyə, eləcə də Türk dünyasının birliyinə, mədəniyyətlərimizin qarşılıqlı tanınmasına, təbliğinə xidmət edən tədbirlərin yüksək səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycan tərəfinə təşəkkürünü bildirib.

Türkmən nazir mədəniyyət sahəsində əlaqələrin inkişafı üçün geniş imkanların olduğunu, gələn ilin aprel ayında Bakı və Gəncə şəhərlərində Türkmənistan mədəniyyəti günlərinin keçirilməsinin planlaşdırıldığını deyib. O, IV “Korkut Ata” Türk Dünyası Film Festivalının Türkmənistanın Anev şəhərində keçirilməsi qərarının böyük məmnunluq doğurduğunu da vurğulayıb.

Nazir Adil Kərimli sabah Şuşada işə başlayacaq I Türk Dünyası Mədəniyyət Forumunun xalqlarımızın qədim tarixi-mədəni irsinin qarşılıqlı təbliği və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından əhəmiyyətini qeyd edib.

Görüşdə qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Qeyd edək ki, Türkmənistan nümayəndə heyəti oktyabrın 13-14-də “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” Şuşa şəhərində Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş I Türk Dünyası Mədəniyyət Forumunda iştirak etmək məqsədilə ölkəmizə səfərə gəlib. Forum Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, TÜRKSOY və Beynəlxalq Türk Akademiyasının birgə təşkilatçılığı ilə gerçəkləşəcək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.10.2023)