Super User
İrəvan mətbəxindən nümunələr - DÖYMƏNC
Rubrikanı Könül aparır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edəcəyik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır.
Döymənc
Təndirdən təzəcə çıxarılmış isti çörəyin üzərinə və ya içərisinə yağ qoyulur, yağ əridikdən sonra yeyilir.
Azərbaycanın digər bölgələrində, Göyçədə, Tovuzda isti çörək, yuxa, lavaş elə təndirdən, ya külfədən, kürədən çıxan, ya sacdan götürülən kimi kərə yağı ilə qarışdırıla-qarışdırıla əldə ovxalanır, iri umac şəklinə salınır, əzilir, sanki döyülür. Adı da buradandır. Elə ocaq başında yeyilir. Bəzən buna quru pendir də əzib qarışdırırlar. Çox ləzzətli olur.
ƏRZAQ:
Yumurta – 80 qr
Pendir – 35 qr
Yağ – 25 qr
Çörək (və ya lavaş) – 50 qr
Duz – 2 qr
b)
Yağ – 25 qr
Pendir – 80 qr
Qoz ləpəsi – 40 qr
Duz – 2 qr
HAZIRLANMASI:
a) Yumurta yağa salınır, üzərinə pendir doğranır, quru lavaş və ya çörəklə əzilir.
b) Qaynar yağa çörək, pendir, qoz ləpəsi əlavə olunur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
Salman Qəmbərovun rəhbərlik etdiyi caz qrupu Vyanada konsert verib
Rəşid Behbudov adına Dövlət Mahnı Teatrının rəhbəri, Xalq artisti Salman Qəmbərovun rəhbərlik etdiyi caz qrupu Avstriyanın ən tanınmış caz məkanı olan “Porgy&Bess” caz klubunda konsert verib.
AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin dəstəyi ilə baş tutan konsertdən əvvəl klubun rəhbəri Kristof Huber mütəmadi olaraq Azərbaycan musiqisinə diqqət ayırdıqlarını bildirib. O, indiyədək qurulan uğurlu əməkdaşlığa görə Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinə minnətdarlıq edib.
Konsertdən əvvəl musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Turan Məmmədəliyeva Azərbaycan caz musiqisinin tarixi inkişafı barədə məruzə ilə çıxış edib. Məruzədə Azərbaycanda caz musiqisinin təşəkkülü, əsas inkişaf istiqamətləri, janrlar, aparıcı simalar, qrup və orkestrlər, xüsusilə də Azərbaycan musiqisinin ayrılmaz tərkib hissəsi olan caz-muğam barədə məlumat verilib, göstərilən nümunələrə dair müvafiq musiqi parçaları təqdim olunub. Həmçinin məruzədə 1930-cu ildə rejissor Mikayıl Mikayılovun ekranlaşdırdığı “Lətif” (“Üz-üzə”) bədii filmi barədə məlumat verilib, Salman Qəmbərovun Azərbaycan milli musiqisinin imkanları əsasında bədii filmə musiqili müşayiət bəstələdiyi, beləliklə də ekran əsərinə ikinci həyat bəxş olunduğu vurğulanıb.
Sonra Salman Qəmbərovun rəhbərlik etdiyi “Bakustik caz” triosu konsert proqramı ilə çıxış edib. Konsertdə Salman Qəmbərovu bass gitarada Fuad Cəfərov, zərb alətlərində isə Nicat Bayramov müşayiət ediblər. Konsertdə Azərbaycan və dünya bəstəkarlarının caz kompozisiyaları, eləcə də Salman Qəmbərovun öz bəstələri maraqlı caz improvizələri ilə təqdim olunub.
Konsertin ikinci hissəsində isə “Lətif” (“Üz-üzə”) bədii filmi Salman Qəmbərovun bəstələdiyi musiqinin müşayiəti ilə nümayiş etdirilib. Azərbaycan kinematoqrafiyasında uşağın baş rolda oynadığı ilk ekran əsəri olan ağ-qara, səssiz “Lətif” filmi tamaşaçılar tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb. Kamançada Fəxrəddin Dadaşov, zərb alətlərində Eyvaz Həşimov yer aldığı musiqi proqramında Azərbaycan xalq mahnıları, müasir və caz musiqisi filmin gedişatı, hadisələrin tempi və obrazların emosional hərəkətləri ilə tam uzlaşdırılmış şəkildə ifa edilib.
Qeyd edək ki, “Lətif” layihəsini Salman Qəmbərov 2001-ci ildə yaradıb və layihə indiyədək dünyanın müxtəlif ölkələrində beynəlxalq festivallar çərçivəsində uğurla nümayiş olunub. Layihənin ideyası sənətşünas Cahangir Səlimxanov və rejissor Ayaz Salayev tərəfindən təklif olunub və onlar Qəmbərova keçən əsrin əvvəllərində çəkilmiş səssiz filmi müasir üslubda səsləndirərək, maraqlı bir sintez yaratmağı təklif ediblər.
Böyük uğurla keçən konsertdən sonra “Porgy&Bess“ rəhbərliyi qarşıdakı dövrdə öz proqramında Azərbaycanla bağlı konsertlərə yer ayıracağını ifadə edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya və Tacikistanla turizm əlaqələrinin genişləndirilməsi müzakirə olunub
Yanvarın 15-də Dövlət Turizm Agentliyinin (DTA) sədri Fuad Nağıyev ilə Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya və Tacikistanın ölkəmizdəki səfirləri İssam bin Saleh əl-Cuteyli, Ömər Bərəkət əl-Nahar və İlxom Abduraxmon arasında görüş keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, görüşdə Azərbaycan ilə bu ölkələr arasında qarşılıqlı turist səfərlərinin sayının artırılması, turizm əlaqələrinin genişləndirilməsi və əməkdaşlıq perspektivləri müzakirə olunub.
DTA-nın sədri Fuad Nağıyev cari il ərzində Səudiyyə Ərəbistanında bir sıra marketinq tədbirlərinin təşkil ediləcəyini qeyd edib. Səfir İssam bin Saleh əl-Cuteyli, öz növbəsində Səudiyyə Ərəbistanı vətəndaşlarının Azərbaycanı uzunmüddətli səfərlər üçün uyğun destinasiyalardan biri hesab etdiklərini diqqətə çatdırıb. Görüşdə Azərbaycan vətəndaşları üçün viza sadələşdirmə proseduru haqqında da fikir mübadiləsi aparılıb.
Agentliyin sədrinin İordaniya və Tacikistan səfirləri ilə görüşündə isə birbaşa aviareyslərin açılması, mövcud aviareyslərin artırılması istiqamətində işlərin aparılması və turizm sahəsində qarşılıqlı əlaqələrin inkişaf etdirilməsi haqqında fikir mübadiləsi edilib. Turizm əlaqələrinin gücləndirilməsi məqsədilə Yol Xəritəsi üzərində işlənilməsi təklif olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
“Xalqın mədəni sərvəti” sənət layihəsinin bağlanış mərasimi keçirilib
Gəncə-Daşkəsən Regional Mədəniyyət İdarəsi və Gəncə Dövlət Filarmoniyasının təşkilatçılığı ilə reallaşan “Xalqın mədəni sərvəti” adlı sənət layihəsinin bağlanış mərasimi keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, mərasimdə qonaqlar əvvəlcə Gəncə şəhərinin gənc rəssamlarının Fikrət Əmirova həsr olunan rəsm əsərlərindən ibarət sərgi ilə tanış olublar.
Tədbiri giriş sözü ilə açan layihənin ideya müəllifi, bədii rəhbəri, Gəncə Dövlət Filarmoniyasının direktoru, Əməkdar artist Ramil Qasımov Mədəniyyət Nazirliyinə təşəkkür edərək bu layihənin məqsədinin istedadlı gəncləri aşkara çıxarmaq olduğunu vurğulayıb.
Layihə 4 minə yaxın musiqiçinin iştirakı ilə təşkil olunub. Tədbirdə Gəncə, Naftalan, Goranboy, Daşkəsən və Samux rayonunda fəaliyyət göstərən Uşaq Musiqi məktəblərinin şagirdləri görkəmli bəstəkar Fikrət Əmirovun əsərlərini səsləndiriblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
POETİK QİRAƏTdə Rəfail İncəyurdun “Adamlar, adamlar…” şeiri
Poetik Qiraətdə bu gün sizlərə Qazax şairlərindən olan Rəfail İncəyurdun "Adamlar, adamlar" şeirini təqdim edəcəyik.
Adamlar, adamlar...
Necədi kamın, vüsalın?
Neçədi sevgi əmsalın?
Gəlin, haqqı razı salın,
Özündən razı adamlar.
Ad olunan ada çatır,
Ona baxır, o da çatır.
Hoya çatır, dada çatır,
Əltutan, ruzi adamlar.
Süzüldülər sənələrdən,
Gah ürəkdən, gah da sərdən.
Töküldülər sinələrdən
dəftərə yazı adamlar.
Şikayətlər çoxdu – baxaq,
Çoxalmasın tənbəl, qorxaq.
İtilənir haq-ya nahaq
Millətin pazı adamlar.
Hələ çox şər atacaqlar,
Aralığı qatacaqlar.
Hara getsə tutacaqlar
dovşanı tazı adamlar.
Sevgi də sızlar oyunda,
Gözəl, gözdən qaç, yayın ta...
Hamı canının hayında,
Neynir ki, nazı adamlar?
Teyləməz böyük naxırı,
Teyləsə çıxar paxırı.
Noolardı qurdun axırı
olmasa quzu adamlar?
...Müşkül sizdən çözələnsin,
Ümidlərə iz ələnsin.
Gəlin, Yer-Göy təzələnsin,
Dünyanın yazı adamlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
POEZİYAMIZIN QIZIL FONDUNDAN - Vahid Əziz, “İstəmədim”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xalq şairi Vahid Əziz! Lirikanın ən dərinliyini, fikir yükünün ən ağırlığını, poetik gözəlliyin ən təkrarsızını ortaya qoyan bir şairimizdir Vahid Əziz. Onun vəyənpərvərlik mövzusu da tükənməzdir.
Onun bütün yaradıcılığı gözəldir, bizsə son illər yazdığı şeirlərindən seçmələr edəcəyik. Bu oxuyacağınız şeir 2014-cü ildə yazılıb.
İstəmədim...
Könlütox gəzərəm əyin-başımnan;
“astar” bəsim oldu, “üz” istəmədim.
qorxdum ki, doğmalar bezər yaşımnan –
Tanrıdan “Yüz əlli”, “Yüz” istəmədim.
Arzum ürəyimdə, həyam üzümdə.
yara qaysağıdır külüm – gözümdə,
olsun ki, əyridir iki gözüm də;
özgə cür görməyə göz istəmədim.
Yaman dadlı imiş həyat nədisə!
hər gün bir möcüzə, hər an hadisə,
əzablar önündə bükülmədisə –
zirvəyə qalxmağa diz istəmədim.
Pisimə güc gəldi düşmən alayı,
misimi çürütdü özgə qalayı,
dünyadan “beş arşın bezdən” savayı
heç nəyi, şahidsiz siz – istəmədim!
Alsın Vətən mənnən – nə alacaqsa
“olacaq” sanacam – nə olacaqsa,
mənnən, Vahid ƏZİZ, nə qalacaqsa –
bəsimdi, qondarma iz istəmədim...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
“Cəfər Cabbarlı ilə bu barədə geniş şəkildə fəlsəfi müzakirə aparmaq istəyərdim…” - EKSPRESS-SORĞU
Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Əgər sizə dünyasını dəyişən hər hansı bir kəsə zəng etmək şansı verilsə idi o adam kim olardı və ona nə deyərdiniz?
EKSPRESS-SORĞU-da bu dəfə məhz bu sualı qoymuşam və ona ən müxtəlif cavablar almaqdayam.
Cəfar Cabbarlının "Oqtay Eloğlu"
əsərində belə bir nüans var: Allah və Oqtay. Onun nitqində Oqtay Allahla
kimin kimi yaratdığı barədə mübarizə
etdiyi bildirib. Bunun qaynağı Cəfərin
fikrincə, nədədir? İnsan taleyinin
yükü qaldıra bilməyincə, böcək kimi
əzildiyini hiss edincə öz Tanrısına
küsməlidirmi, ona inancı itirməlidirmi
va ya itirirsə, bu Oqtayda necə ortaya
çıxdi? Mən bunu filosof Nietzsche'nin
fikirlərinə bənzətdim. Hansı ki, "Belə
buyurdu Zərdüşt" kitabında Zərdüşt
həqiqət axtarışında olur və onu tapır,
insanlara anladır: "Tanrı öldü. Onu biz
öldürdük"
Ola bilər ki, Cəfər Cabbarli
da həmin əsəri oxuyub. Va bu
fəlsəfi görüşü, nihilist yanaşmanı
mənimsəyib.
Həmçinin Oqtayın Firəngizi öldürməsi,
onu çirkli torpaqda sürünməyə layiq
böcəklərdən xilas etmə səbəbindən
idi. Bas Cəfər Cabbarll bu böcək
bənzətməsini ola bilərmiki, Kafkanın
"Çevrilmə" kitabında insanlar içində
böcəyə çevrilən və əzab çəkərək ölən
Gregor Samsadan təsirlənsin?
Məncə, Cəfər Cabbarlı dünya
ədəbiyyatından olduqca bəhrələnib.
Onunla bu barədə geniş şəkildə fəlsəfi
müzakirə aparmaq istəyərdim.
Aytac Bədəlova
O adam Mikayil Müşfiq olardı. Səbəbi bilmirəm niyə, amma ədəbiyyatı
çox sevirəm va bunu da sevməyimin
səbəbi Mikayıl Müşfiqdir. Səbəbsizcə,
mənə çox yaxin gəlir. Elə bilirəm onu
illərdir tanıyıram.
Həmidə xanım
Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
“Kim bilir, bəlkə əcəl bəxtə fəlakət gətirib” - QƏZƏLLƏR
Turunc Baxışlı, “Ədəbiyyat və incəsənət”
GƏTİRİB
Bu yalan dünya bizə eşqi əmanət gətirib.
Çoxunun eybin açıb, qəlbə rəzalət gətirib.
Çəkib hər bir kəsi öz dünyasının mizrabına
Gözünü kor eləyib, dinə cəhalət gətirib.
Olsa dünya evi zindan sənə, gəl çaşma yenə
Yaradan haqısızı səhv yoldan hidayət gətirib.
Gör nə cür dövrü zamandı, azalıb dinə inam
Hansı mərdanədi dövranə şücaət gətirib.
Neçə mahirlərə sordumki nədir eşqə ziyan
Dedi məhv olmuşa sor, eşqə xəyanət gətirib.
Ya bu gün, bəlkə sabah dünya dağıldıqca gedir,
Quran öz bəndəsinə xeyli ədalət gətirib.
Çalış öz xislətinə boş yerə zillət boyama,
Axı rəbbin səni dünyaya nəzakət gətirib.
Ey yazar, yazma kədərdən, qəmə nöqsan eləmə
Kim bilir, bəlkə əcəl bəxtə fəlakət gətirib.
AZAR OLDU
Yazanda dərdi qəmimdən, könül qəmdən azar oldu,
Nə sirdir bu çətin dünya, yaman məndən bezar oldu.
Könüldən bir nəva gəlməz ki, anlamaz görən dərdin,
Biçarə keçdiyim yollar, qaranlıq bir güzar oldu.
Güvəndiyim bütün yollar, cəfalıymış əzəlindən,
Biraz gec anladım deyə, ümidlərim məzar oldu.
Qəribdi dünyanın üzü, əzab verir gülənlərə,
Gülən çox insanın özü, məzarını qazar oldu.
Ümidlə getdiyim yollar, əzabu dərdli qəmlidi,
Ömürdə bir sınaq ikən, pul üstündən bazar oldu.
Azar olsun bu dünyanın yalanla dövr edən üzü,
Bu bəxti kəm olan insan, əlacsızca yazar oldu.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
GÜNEY AZƏRBAYCAN POEZİYASI ANTOLOGİYASInda Mehdi Qəmsizin “Gəlmək istəsən” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Mehdi Qəmsizin şeirlərini təqdim edir.
Mehdi Qəmsiz
Qəmsiz kimi tanınan Mehdi Tiğzən 2000-ci ilin mart ayında Təbriz şəhərində doğulmuşdur.
GƏLMƏK İSTƏSƏN
İstirsən gedəsən, tutmuram amma –
Geyinər gözlərim yaşını hər gün.
Xəyalın boylanıb göylərdən bura,
Könlümə saplayar qaşını hər gün;
Geyinər gözlərim yaşını hər gün.
Sevincək cumaram qaranlıqlara,
Gilən kimi günüm qara olmasa.
Bağrıma basdığın güllü yastığın,
Gecələr qanayan yara olmasa;
Gilən kimi günüm qara olmasa.
Hər zaman burdakı hər nədə varsan,
Salaram ətrini ürəyimə mən.
Qocalıq yaddaşım ağlın itirsə,
Döyərəm adını biləyimə mən;
Salaram ətrini ürəyimə mən.
Yıxaram dünyanı ayaqlarına,
Əlimdə çiçəklər ayağın öpər.
Ruzgarlar qaldırıb səni göylərə,
Göydə gəzəyənlər barmağın öpər;
Əlimdə çiçəklər ayağın öpər.
And olsun səsinə “tək” boş yerim var,
Sən gəlmək istəsən özünü gətir.
Baldan şirin dadan sözün, söhbətin,
Gözəllik oylağı gözünü gətir;
Sən gəlmək istəsən özünü gətir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
Bruno Katalono və onun sürrealist heykəl kolleksiyası ilə Avropada “natamam heykəl” hərəkatı
Hafiz Əhmədov yazır
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sərhədlər tanımayan jurnalist Hafiz Əhmədovun toxunduğu növbəti mövzuya da biganə qala bilmədi. Bu dəfə söhbət qeyri adi heykəllərdən və onların yaradıcısından gedəcək.
Sosial şəbəkələrdə həmişə qarşıma natamam bədən heykəlləri çıxırdı. Kimisinin ürəyi, kimisinin, qolu, böyrəyi, mədəsi, ayağı, başı və hətta bütün bədəni yox və s... Hamısının əlində isə bir çamadan... Bu heykəllər çox diqqətimi çəkərdi, bəzən də ürəyim ağrıyardı... Niyə? Çünki, bu hissələri əskik olan insan heykəlləri evini, ailəsini, vətənini tərk etmək məcburiyyətində qalan insanların qürbətdə yaşadıqları çətinlikləri, ağrı-acıları özündə əks etdirir. Mühacir, qaçqın, miqrant olmağın zülmlərini dünyaya nümayiş etdirir.
Mən çox çətinliklə də olsa həmin yarım, natamam bədən heykəllərinin müəllifini tapdım. O, dünya şöhrətli fransız-italyan heykəltəraş Bruno Katalanodur. Çox az müddət ərzində yaxın dost olduq. Müsahibə təklifimi də qəbul etdi, sualları göndərdim. Xeyli müddət keçdi, cavablar gəlmədi. Bir gün mənə yazdı ki, "mənim ingiliscəm çox zəifdir, fikirlərimi tam ifadə edə bilmirəm, buna görə də qızımı gözləyirəm. Qızım ingilis dilini yaxşı bilir, gələndə birlikdə suallarına cavab verəcəyəm".
Nəhayət, Yeni ilə 4 gün qalmış eksklüziv müsahibəmi göndərdilər. Çox sevindim.... Bir neçə mühüm məqamları diqqətinizə çatdırmaq istərdim. Bruno Katalano Mərakeşdə anadan olub. Gənc yaşlarından etibarən postkolonial cəmiyyətdə var olmaq üçün mübarizə aparmağa başlayıb. Daha sonra ailəsi ilə birlikdə Fransada məskunlaşmalı olublar. Məhz bir çox köç hekayələri Afrikanı tərk edən bu sənətkarın əsas ilham mənbəyi olub.
Bruno Katalanonun etirafları mənə çox təsir etmişdi. Müsahibəni oxuduqca qəribə hisslər keçirirdim... Öz Vətəni Mərakeşi tərk etmək məcburiyyətində qalan bu balaca uşaq, ailəsi ilə birlikdə köçdüyü Fransada çox çətinliklər yaşayıb... Məktəbdən çıxıb işləməli, çörək pulu qazanmalı olub. Böyük bir okean gəmisində elektrik işləyib. Gəmi sahilə yan aldıqca mühacirlərlə tanış olub. Onların həyatı, mübarizəsi gələcəyin məşhur heykəltəraşına çox təsir edib.
Bruno müsahibə zamanı etiraf edir ki, əslində onun ailəsində heç kimə sənətə hörmət etməyib, hamı yalnız maddiatı düşünüb.... Nəisə - Bruno gəmidə elektrik işləyən zaman narkotikə qurşanıb. Həyatı məhv olmaq üzrə imiş. Bir gün bu bəladan xilas olmaq üçün həkimə müraciət edib. Həkim onu terapiyaya göndərib. Terapiya zamanı gillə tanış olub. Narkotiki atıb, gili tutub. Həyatında ilk dəfə əlini gilə vurub fiqurlar, heykəllər düzəldib... Bundan sonra onun heykəltəraşlıq həyatı başlayıb. 35 yaşında bütün işini dayandırıb heykəltəraşlığa tam keçid edib və hər gün səhər 7-dən axşam 8-ə kimi heykəllər düzəldib. İstirahət günü olmadan və 15 il heç bir pul qazanmadan, dayanmadan çalışıb. İlk heykəlini 45 yaşında satıb... İndi isə dünyanın ən məşhur heykəltəraşlarından biridir. 2013-cü ildə “Les Voyageurs” (“Səyahətçilər”) adlı sürrealist heykəl kolleksiyası ilə Avrupada “natamam heykəl” hərəkatının əsasını qoyub.... Daha nələr-nələr....
Bu müsahibə jurnalist fəaliyyətimdə ən dəyərli, ən özəl müsahibələrimdən biridir... Azərbaycan və ingilis dillərində mütləq oxuyun.
P.S. Oxuculara bildiririk ki, müsahibə ilə Hafiztimes.com saytından tanış ola bilərlər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2024)
