Super User

Super User

Oktyabrın 8-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Dağıstan xalqının böyük oğlu, şair, yazıçı, ictimai xadim, Dağıstanın Xalq şairi Rəsul Həmzətovun adadan olmasının 100 illiyinə həsr edilmiş təntənəli konsert olub. Tədbir Beynəlxalq Muğam Mərkəzi və Dağıstan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Bakıdakı Rus evi tərəfindən təşkil olunub.

 

Rəsul Həmzətov Azərbaycanın böyük dostu idi və öz şeirlərində dəfələrlə xalqlarımızın dostluğunu tərənnüm edib. O, Azərbaycan şairi, dramaturq və ictimai xadim, Xalq şairi Səməd Vurğunu özünün böyük yoldaşı və müəllimi adlandırırdı. Rəsul Həmzətovun yaradıcılığına sevgi və ehtiram bu gün də azərbaycanlıların qəlbində yaşayır.

 

AzərTAC xəbər verir ki, tədbirə gələnlər arasında bir sıra ölkələrin diplomatik korpuslarının rəhbərləri, Azərbaycanın nazirlikləri və idarələrinin nümayəndələri, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, ölkəmizin dini təşkilatları və təhsil müəssisələrinin təmsilçiləri olublar. Tamaşaçılar konsertlə yanaşı, Mərkəzin foyesində Rəsul Həmzətovun 100 illiyi münasibətilə təşkil olunmuş fotosərgiyə də baxıblar.

 

Konsert proqramında çıxış edən artistlər arasında Dağıstan Dövlət Filarmoniyasının solisti Xirindu Sultanova, Azərbaycanın Xalq artisti Lyudmila Duxovnaya, Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının solisti Firuz Məmmədov, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının solisti Yefim Zavalnı, “O2” teatrının aktyoru Yevgeni Maksimov və başqaları olublar.

 

Konsert proqramının müəllifi, quruluşçu rejissoru və aparıcısı qismində Rus evinin mədəniyyət layihələrinin kuratoru, “Görüş yeri Bakıdır” Beynəlxalq incəsənət festivalının vitse-prezidenti Vəfa Qavrilova çıxış edib.

 

Xirindu Sultanova tədbirlə bağlı təəssüratlarını AZƏRTAC-ın müxbiri ilə bölüşüb.

 

-Xirindu, konsertdən hansı təəssüratla ayrıldınız?

 

-Bu tədbirə dəvət olunmağım məni çox məmnun etdi. Rəsul Həmzətovun vətənini təmsil etmək mənim üçün böyük şərəfdir. Özüm köklü dağıstanlıyam, Mahaçqala şəhərindənəm. Konsert çox yüksək səviyyədə keçdi, yaddaşımdan silinməyəcək əla ifalar oldu. Tədbirin təşkilatçısı Vəfa Qavrilovaya xüsusi təşəkkür etmək istəyirəm, ona afərin deyirəm. Mən onun təşkilatçılıq qabiliyyətinə heyranam. Hər şey çox xoşuma gəldi!

 

-Bakıda ilk dəfə olursunuz?

 

-Bəli. Artıq Azərbaycanın Quba və Qusar şəhərlərində olmuşam, amma Bakıya ilk dəfədir ki, gəlirəm. Şəhəri çox bəyəndim! Hələ ki, ancaq Bakının Köhnə şəhər hissəsində olmuşam, amma sabah şəhər mənzərələrini çəkmək üçün fotosessiya planlaşdırıram.

 

-Sizinlə səhnəyə çıxmağı gözləyən artistlərin əhvali-ruhiyyəsi necə təsir bağışladı?

 

-Olduqca səmimi insanlardır! Azərbaycan dilində danışıq da çox xoşuma gəldi. Qrim otağındakı qızlar nəyisə müzakirə edirdi, mən də qulaq asırdım. Bir vaxtlar türk dilini öyrənmişəm, onu çox sevirəm. Ona görə də ayrı-ayrı sözləri başa düşürdüm, həm də Azərbaycan dilinin fonetikası da mənim qulağıma xoş gəlirdi.

 

-Rəsul Həmzətovun yaradıcılığı haqqında bir neçə kəlmə deyərdiniz...

 

-Hər şeydən əvvəl demək istəyirəm ki, Rəsul Həmzətovdan danışanda, nadir hallarda onun atası Həmzət Sadasını yada salırlar. Mən hər ikisinin şeirlərini sevirəm. Həmzət Sadası satirik poeziya janrında yazıb. Onun şeirlərini oxuyanda, şairin obrazları necə dəqiq təsvir etdiyinə heyran oluram. Əlbəttə, Rəsul Həmzətov atasının istedadını əxz edib. Bəziləri yazırlar ki, Rəsul Həmzətovun şeirləri tərcümədir, guya tərcüməçilər onun əvəzindən yazıb və bütün bunlar onlara məxsusdur. Amma avar dilini bilən və şeirləri orijinaldan oxuyanlar cavab verirlər ki, xeyr, Rəsul Həmzətov istedadlı şairdir və çox gözəl əsərlər yazıb. Yeri gəlmişkən, şairin özü həmişə deyirdi ki, tərcüməçilər onun yaradıcılığına böyük töhfə veriblər. Rəsul Həmzətov daim onların əməyini yüksək qiymətləndirirdi.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

Beynəlxalq Muğam Mərkəzində (BMM) görkəmli xanəndə, Xalq artisti Tələt Qasımovun anadan olmasının 90 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib. Bu barədə Muğam Mərkəzi mediaya açıqlama verib. 

 

Tədbirdə əvvəlcə xanəndənin ifasından ibarət videoçarx nümayiş olunub.

Sonra filologiya elmləri doktoru, professor Vüqar Əhməd çıxış edərək sənətkarın ömür yolundan, musiqi mədəniyyətimizin inkişafındakı xidmətlərindən danışıb.

Milli Məclisin deputatı Ziyad Səmədzadə, Xalq artistləri Firuz Əliyev, Ağaverdi Paşayev, Vamiq Məmmədəliyev, Ramiz Quliyev və sənət dostları çıxışlarında qeyd ediblər ki, yüksək ifaçılıq mədəniyyətinə malik xanəndə gözəl səsi, təkraredilməz oxuma tərzi ilə diqqəti cəlb edib. O, bütün muğam dəsgahlarının gözəl bilicisi olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycan poeziyasını dərindən mənimsəyib. Tələt Qasımov uzun illər Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında solist olub, konsertlərdə çıxış edib. Vurğulanıb ki, Zülfü Adıgözəlov, Hacıbaba Hüseynov məktəbindən ustad xanəndə kimi püxtələşmiş Tələt Qasımov sənətdə öz ənənələrini yaradıb.

 

Xatirə gecəsi xanəndənin repertuarından ibarət konsert proqramı ilə davam edib. Xalq artistləri Alim Qasımov, Nəzakət Teymurova, Teyyub Aslanov, Gülyaz Məmmədova, Vamiq Məmmədəliyev, Əməkdar incəsənət xadimi Aqil Məlikov, Əməkdar artistlər Təyyar Bayramov, Ehtiram Hüseynov, BMM-nin solistləri Mirələm Mirələmov, Vəfa Vəzirova, Məmməd Nəcəfov, Almaxanım Əhmədlinin ifaları dinlənilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

Bu gün Beynəlxalq Muğam Mərkəzində dünyaşöhrətli italyan caz musiqiçisi, virtuoz ifaçı Fabio Lepore konsert proqramı ilə çıxış edəcək. Və konsertdə ifaçı hit caz nömrələri ilə yanaşı, dünya bəstəkarlarının yaradıcılığına da müraciət edəcək.

 

Onun ifası nəinki cazsevərləri, həm də ənənəvi musiqilərdə orijinallığı və xüsusilik axtaran dinləyicilərin ruhunu oxşayır.

Qeyd edək ki, o, London Caz Festivalı, Boston Yaşıl Festival, Dubay Caz Festivalı, Blue Bay Caz Festivalı kimi bir çox beynəlxalq festival və tədbirlərdə iştirak edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.1023)

Çərşənbə axşamı, 10 Oktyabr 2023 16:30

Xalq artisti Azər Zeynalovun solo konserti keçiriləcək

Oktyabrın 20-də Heydər Əliyev Sarayında Xalq artisti, professor Azər Zeynalovun "Bir son bahar" adlı solo konserti olacaq.

Gecədə sənətçi öz könül oxşayan ifaları ilə musiqisevərlərin qarşısına çıxacaq.

 

Qeyd edək ki, "Liriko-dramatik tenor" səs tembrinə malik olan Azər Zeynalov 1996-cı ildən Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının solistidir. O, Avropanın və Azərbaycanın klassik operalarında baş rolların ifaçısıdır. A.Zeynalov tək opera ifaçısı kimi yox, həm də Azərbaycan bəstəkarlarının mahnı və romanslarını, oda və oratoriyalarını da ifa edir. Buna Emin Sabitoğlunun "Şükriyyə", "Gəncədən gəlirəm", Tofiq Quliyevin "Bəxtəvər oldum", "Azərbaycan", Rauf Hacıyevin "Leyla", Ramiz Mirişlinin "Vətən harayı”, Ruhəngiz Qasımovanın "Səninləyəm, Azərbaycan", Ramiz Mustafayevin "Məhəmməd və Leyla", Vasif Adıgözəlovun "Qəm karvanı", "Təntənəli kantata", "Çanaqqala", "Qarabağ şikəstəsi", Mobil Babayevin "Ölüm-qara qarışqa", Azər Dadaşovun "Ana yurdu" odası, Siyavuş Kəriminin "Ömrümün istəyi", "Sənsizləmişəm", Sevil Əliyevanın "Əziz anam" və s. bu kimi əsərləri misal çəkmək olar. Onun repertuarında xalq mahnıları da xüsusi yer tutur. Həmçinin öz ifası ilə xeyli sayda xarici dövlətlərin böyük konsert salonlarında dəfələrlə çıxışlar edib. O, opera səhnəsində ifa etdiyi bir çox rollara görə müxtəlif mükafatlara da layiq görülüb. Azər Zeynalov 2001-ci ildən Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində "Vokal" kafedrasının müdiri, 2015-ci ildən isə "Musiqili teatr aktyoru" kafedrasının müdiri kimi pedaqoji fəaliyyətdə olub. 2016-2017-ci tədris ilindən etibarən pedaqoji fəaliyyətini yalnız Azərbaycan Milli Konservatoriyasında davam etdirərək burada Milli vokal kafedrasına rəhbərlik edir. Onun 2012-ci ildə çap olunan "Vokal ifaçılığı" kitabı ali musiqi məktəblərində klassik opera-vokal ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr üçün ana dilimizdə ilk dərslikdir.

 

Konsertə olan biletləri iTicket.az saytı və şəhərin kassalarından əldə etmək mümkündür.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

BU GÜN ÜMUMMİLLİ LİDERİN ANDİÇMƏ MƏRASİMİNİN İLDÖNÜMÜDÜF

 

Bu gün - oktyabrın 10-da Heydər Əliyev Mərkəzində “Liderin ürəyi” (“Сердце лидера”) sənədli filminin təqdimatı keçiriləcək.

TASS informasiya agentliyinin baş direktorunun birinci müavini, Rusiya Federasiyasının Əməkdar jurnalisti Mixail Qusmanın müəllifi olduğu film Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, film Ulu Öndər Heydər Əliyevin xalqın təkidi ilə Azərbaycanda siyasi hakimiyyətə qayıdışı və ölkəyə rəhbərlik etdiyi dövrü əhatə edir. Ekran əsərində belə bir qayıdışın dünya tarixində ilk dəfə baş verdiyi vurğulanır.

Filmin təqdimatı üçün 10 oktyabr tarixinin seçilməsi təsadüfi deyil. Belə ki, 10 oktyabr Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1993-cü ildə birinci dəfə Prezident seçildikdən sonra andiçmə mərasiminin keçirildiyi gündür.

Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının tarixində mühüm rol oynayıb, dünya siyasətində silinməz iz qoyub. “Liderin ürəyi” sənədli filmində Mixail Qusmanın vaxtı ilə Bill Klinton, Corc Buş, Jak Şirak, Madlen Olbrayt, Toni Bleyer, Zbiqnev Bjezinski və digər dünya siyasətçiləri ilə Heydər Əliyev barədə apardığı söhbətlər də yer alıb.

Məhz Heydər Əliyevin dövründə rəsmi Bakı beynəlxalq arenada öz mövqeyini gücləndirərək strateji tərəfdaşlarının sayını artırıb, ATƏT və BMT kimi təşkilatlarda Azərbaycan diplomatiyası intensiv xarakter alıb. Uzaqgörən siyasətçi Heydər Əliyev xarici şirkətlərin Azərbaycana irihəcmli sərmayələr yönəltmələrinə, “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasına nail olub.

Filmdə Heydər Əliyevin Mixail Qusmanla eksklüziv müsahibələrini, dəyərli fikirlərini dinləmək, siyasi fəaliyyəti ilə bağlı nadir arxiv kadrları görmək mümkündür.

Çəkilişlər Moskva, Bakı və Ulu Öndərin doğulduğu Naxçıvanda aparılıb.

“Liderin ürəyi” sənədli filminin rejissoru Valeri Spirin, ssenari müəllifi Marina Deniseviçdir. Azərbaycanın Xalq artisti Polad Bülbüloğlu isə film üçün şair Yuri Ryaşentsevin şeirlərinə mahnı bəstələyib.

Film Azərbaycan və rus dillərində hazırlanıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

Çərşənbə axşamı, 10 Oktyabr 2023 17:30

“Sənsizliyin Rəsmi” - ESSE

Pərvanə Seyidli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Qulaqcıqda "Sevən biri var" musiqisi çalır. 

Gəl sənə bu musiqinin sədaları altında sənsizlikdən danışım. Göz yaşlarımla sənsizliyin rəsmini çəkim. Sənsizlikdə mən öz adımın nə olduğunu unutdum və mən sənsizliyin özü oldum. 

Nitqim susdu, amma qəlbim susmadı. Elə hey səninçün döyündü. Qəlbimdə sevgin, biləyimdə sevginlə aldığın qolbağın var. Sənsizlikdə ölümün nə olduğunu ruhən daddım. Bilirəm, ikimiz də çox böyük yaralar aldıq. İzin ver bir ömür əlini tutum, sevgimlə yaralarımızı sarım və bir daha ayrılmayaq, əzizim. 

Zaman hər şeyin əlacıdır deyirlər, butun yaraları sagaldır. Amma zaman səni mənə unutdurmur, əksinə, sənə olan sevgimi daha da dərinləşdirir. Əzizim, sənsizlikdə kimsələr göz yaşlarımı görmədi, qəlbimin fəryadını duymadı. Gecələr sənsizliyimin, göz yaşlarımın ümman olduğunun şahididir. 

Əzizim, bilmirəm hardasan, necəsən indi ? Qəlbinin yaraları çox ağrıdırmı? Səndəmi mənim kimi nəfəssiz qalmısan? Nələr çəkdiyini görə bilirəm. Qəlbində qopan fırtınaların səsini duyuram. O incəcik uşaq qəlbini qırdım, ruhunu incitdim. Məni bağışlaya bilərsənmi? 

Yenə əvvəlki kimi gözlərimə sevgi dolu baxarsanmi? Yenə darıxmışam deyərsənmi? Sənsizlikdə səni canımdan da çox sevdiyimi anladım. Mən sənsizlikdə də, səninlə danışdım. Səni necə sevdiyimi sənsizliyimə, göy üzündəki ulduzlara danışdım. Sənsizliyim də, ulduzlar da sənsizliyimə dözə bilməyib göz yaşlarına qərq oldu. Onlar belə dərdimə çarə ola bilmədi.

Bilirsən hər gün Allaha dualar edirəm ki, kaş ki bir möcüzə baş verərdi, sənli olan günlərə geri dönərdim. O zaman bütün varlığımla, sevgimlə səni elə sevərdim ki, sevgim belə səni mənə qısqanardı...

Və bir gün sənsizliyim bitəcək, yenidən sənli günlərimə geri dönəcəm. Buna varlğımla inanıram. 

Mənə sevməyi öyrədən adam, səni bütün qəlbimlə sevirəm. Sevgini qəlbimdə, ruhumda hiss edirəm...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

“Ozan Dünyası” Aşıq Yaradıcılığının Təbliği İctimai Birliyində Azərbaycan Respublikası Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Sazbəndlik sənəti və sazbəndlər” adlı kitab ərsəyə gətirilib.

 

Nəfis tərtibatda işıq üzü görən kitab aşıq sənətinin və bu sənətə bağlı olan instrumental ifaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan sazbəndlik sənətinə və sazbəndlərə həsr olunub.

Layihənin həyata keçirilməsinin məqsəd və vəzifələrindən danışan “Ozan Dünyası” Aşıq Yaradıcılığının Təbliği İctimai Birliyinin sədri, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu bildirib ki, sazbəndlik bir sənət sahəsi kimi çox qədim tarixə malikdir, daha doğrusu, sazbəndliyin tarixi elə sazın, aşıq sənətinin tarixi qədər qədimdir: “Sazbəndlik sənəti və sazbəndlər olmasaydı, aşıq sənəti də bunca inkişaf edə bilməzdi. Zaman-zaman bir sənət sahəsi kimi, sazbəndlik də inkişaf edib, ustad sazbəndlər tərəfindən saz bir musiqi aləti kimi daha da təkmilləşdirilib. Sazbəndlik özünəməxsus incəlikləri olan, sazbənddən peşəkarlıqla yanaşı, aşıq sənətinə, bütövlükdə mədəniyyətimizə dair zəngin bilik və geniş dünyagörüşü tələb edən spesifik bir sənət sahəsidir.

Ancaq təəssüflər olsun ki, indiyədək aşıq sənəti və ayrı-ayrı ustad aşıqlarla bağlı çoxsaylı tədqiqatlar aparılsa da, sazbəndlik və sazbəndlər, demək olar ki, diqqətdən kənarda qalıb. Qədim sənət sahəsi kimi, sazbəndliyə və sazbəndlərə diqqətin artırılması, bu sənətin tədqiq və təbliğ olunması bu gün olduqca vacibdir”.

Kitab iki hissədən ibarətdir. Birinci hissədə mədəniyyətimizin çox mühüm qollarından biri, xalqımızın qədim və ölməz sənəti kimi 2009-cu ildə UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs üzrə reprezentativ siyahısına daxil edilmiş aşıq sənətinin ayrılmaz tərkib hissəsi olan sazbəndlik bir sənət sahəsi kimi diqqət önünə gətirilir, onun incəlikləri araşdırılır. İkinci hissə isə sazbəndlərə həsr olunub və burada ayrı-ayrı sazbəndlər haqqında qısa tanıtım məlumatı verilir.

Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı kitaba yazdığı “Ön söz”də vurğulayıb: “Təəssüf ki, indiyə qədər sazla bağlı instrumental fəaliyyətin tarixi kökləri, evolyusion inkişaf dinamikası, bir sözlə, sazbəndlik sənətinin incəlikləri, onun zaman içərisində keçirdiyi dəyişikliklər heç də lazım olan səviyyədə öyrənilməyib. Bu barədə elmi monoqrafiya bir yana dursun, mənzərəni təqdim edən albom səviyyəli tanışlıq kitabı da hazırlanmayıb. Sözügedən istiqamətə Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlunun ayrıca diqqət yetirmək cəhdini bu mənada xüsusi vurğulamaq və qədirşünaslıq duyğusu ilə dəyərləndirmək lazımdır.

Araşdırma səciyyəsi daşıyan və böyük zəhmət bahasına başa gələn bu əsərdə sazbəndliyin tarixi köklərinə diqqət yetirilməklə bərabər, sazın quruluşu, onun müxtəlif hissələri barədə məlumat çatdırılır, ayrı-ayrı sazbənd emalatxanalarındakı istehsal prosesi maraqlı tərzdə təqdim olunur”.

Kitabın elmi redaktoru ADPU-nun prorektoru, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Mahirə Hüseynova, elmi məsləhətçi Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı, rəyçilər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Elxan Məmmədli və ADPU-nun Ədəbiyyat kafedrasının müdiri, dosent Razim Məmmədli, müəllifi isə Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğludur.

Kitabdan folklor və musiqi araşdırıcıları, ölkəmizin müvafiq ali məktəblərində aşıq sənəti üzrə təhsil alan bakalavr və magistrlər, tədqiqatçılar və eləcə də geniş ictimaiyyət faydalana bilər.

(Yazı AzərTAC-ın materialları əsasında hazırlanıb)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

Çərşənbə axşamı, 10 Oktyabr 2023 17:00

BİR MÜƏLLİFDƏN BİR ŞEİR - “Yaxşıdı”

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Bir müəllifdən bir şeir rubrikasında sizlərə Dursun Musayevanın “Yaxşıdı” şeirini təqdim edir. 

 

Qar nə yaxşı göy saxlayıb otları,

Şaxta vurub soldurmasa, yaxşıdı.

Bəm üstündə çinlədiyim notları,

Tale zilə qaldırmasa, yaxşıdı.

 

Bu dünyadı, daş döyəsi canı var,

Bu ömürdü, əzəli var, sonu var.

Bu sevdanın xətası var, qanı var,

Məni qana saldırmasa, yaxşıdı.

 

Taleyimiz qoşa zərin dörd üzü,

Qismətimiz bu dünyanın dərd üzü.

Başımıza zəmanənin sərt üzü,

Qiyaməti qaldırmasa, yaxşıdı.

 

Biləmmədim bu fələyin qəsdi nə,

Biləmmədim əyri nədi, düzü nə,

Bu məhəbbət ikimizin üstünə,

Dost-düşməni güldürməsə, yaxşıdı.

 

Yazımızı belə yazıb baxt özü,

Hər yaranın çarəsidi vaxt özü,

Öldürsə də, şikayətim yox, düzü,

Bu dərd məni öldürməsə, yaxşıdı.

   

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

Ötən gün İmişlidə Qadın Hüquqlarının Himayə Mərkəzi İctimai Birliyi tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı və İmişli Rayon İcra Hakimiyyətinin təşkilatçılığı ilə “Vətən əmanəti” qısametrajlı sənədli filmin təqdimatı keçirilib. 

 

Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına İB-dən məlumat verilib. 

 

İmişli şəhər A.Eminov adına 7 saylı tam orta məktəbdə təşkil olunan tədbirdə İmişli Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Elçin Rzayev, Milli Məclisin deputatı Razi Nurullayev, şəhid ailələri, Qarabağ qaziləri, müəllim kollektivi və rayon ictimaiyyəti iştirak ediblər.

İlk öncə tədbirdə dövlət himni səsləndirilib, sonra şəhidlərimizin əziz xatirələri bir dəqiqəlik sükutla yad edilib. 

Tədbiri açılış nitqi ilə başlayan filmin redaktoru, Regional Sosial-İqtisadi İnkişaf üzrə Maarifləndirmə İctimai Birliyinin sədri Elnarə Məhərrəmova Layihə haqqında məlumat verərək qeyd edib ki, “Vətən əmanəti” qısametrajlı sənədli film Ali baş Komandan İlham Əliyevin başçılığı ilə müzəffər ordumuzun 44 günlük keçdiyi rəşadətdən və böyük qələbəmizdən bəhs edir. Bu filmin əsas məqsədi gənclərimizin vətənpərvərliyə, döyüş əzmkarlığının artırılmasına, dövlətçiliyə və Ali Baş Komandanın ətrafında sıx birləşməsinə çağırış etməsidir. 

Vətənpərvərlikdən bəhs edən bu qısametrajlı sənədli film, döyüşlərdə qəhrəmancasına həlak olmuş, xüsusi qəhrəmanlıq göstərərək şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş İsmayılov Elçin Mikayıl oğlunun həyatından və keçdiyi döyüş yolundan bəhs edir. 

Sonra filmin təqdimatı həyata keçirilib. Filmin təqdimatından sonra İmişli Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Elçin Rzayev, Milli Məclisin deputatı Razi Nurullayev, şəhidimizin anası Balaxanım Qulamalıyeva şəhidin qəhrəmanlıqlarından danışıblar, həmçinin film haqqında öz təəssüratlarını və fikirlərini bildiriblər.

Qeyd edək ki, Layihənin rəhbəri Həqiqət Məmmədova, ideya və ssenari müəllifi Gəray Əlibəyov, quruluşçu operator Sənan Əlibəyov, quruluşçu rejissor Rais Bəhramidir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

Ötən ilin bu günündə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının şərhçisi Kənan Məmmədli 2022-ci il Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı Anni Ernonu trofeyə doğru aparan yollardan danışmışdı.

 

 

İsveçin paytaxtı Stokholmda 2022-ci il Nobel həftəsi çərçivəsində ədəbiyyat üzrə mükafatın laureatı açıqlananda çoxları təəccübləndilər. Niyə? Əlbəttə ki, mükafata əsas namizəd fransalı yazıçı və şair –dünyaşöhrətli Mişel Uelbek idi. Laureat kimi də hamı məhz onu görürdü. Bu yandan başqa fransız - Anni Ernonun sanki göydən düşərək trofeyi aparması gözlənilməz oldu.

 

ANNİ ERNO KİMDİR?

82 yaşı var, ən məşhur əsərləri “Hadisələr”, "Boş şkaflar" və "Xarici həyat"dır. Xatırladaq ki, Nobel Akademiyasının təqdimatında deyilirdı: “ Anni Erno bu  mükafatı “xatirələrinin mənşəyini, yadlaşma və kollektiv məhdudiyyətlərini aşkara çıxarmaqda göstərdiyi cəsarət və klinik dəqiqliyə görə” alıb. 1940-cı il təvəllüdlü Erno “Qadın”, “Hadisələr”, “İllər”, “Qızın yaddaşı” və s. əsərlərin müəllifi və bir çox ədəbi mükafatın laureatıdır”.

Beləliklə 10 milyon kron (təqribən 1 milyon dollar) Anni Ernoya qismət oldu.

Əvvəla ondan başlayaq, Anni Erno Azərbaycanda çox məhdud sayda oxuculara tanış olduğu kimi, elə dünyada da az tanınır. Yağlı tikə niyə çox tanınana deyil, az tanınana qismət olsun ki?

 

FEMİNİZM

Ən sadə məsələ  - "Qadın", "İllər", "Adi ehtiras" kimi avtofiksional romanların müəllifinin laureatlığını yüksək bədii dəyərlərdə axtarmaq düzgün olmazdı, onun yaradıcılığının qızıl xətti ən yaxşı halda feminizm sayıla bilər, qadın mövzusuna  vicdanlı yanaşma sayıla bilər. Nəzərə alaq ki, Anni Ernonun ən məşhur romanı – rejissor Odri Divan tərəfindən ekranlaşdırılmış “Hadisələr” romanı abortlar barədədir. Amma məsələ, əlbəttə ki, heç bunda da deyil.

 

ABORT QADAĞASI

Anni Erno ekzistensial, sərt, yaralayan və tamamilə qeyri-müəyyən nəsr yazır. Onun əsas qəhrəmanı - ənənəvi oriyentasiya və baxışları olan, gözəl Avropa qadınıdır, amma bu qadın sosial seçimin girovuna bənzəyir.  Onun seçimi dəyişmək hüququ da yoxdur.

Məsələn, "Hadisələr" in əsas personajı Anna tələbədir, hamilədir və tam dalana dirənib: 1963-cü ildir, abortlar qadağan edilib, uşağın dünyaya gəlməsi onu təhsilini tərk etməyə məcbur edəcək, sonra isə çətin ki, təhsilə qayıtmaq mümkün olsun. Uşaqdan imtina üçün kifayət qədər gec müddətdə qız imalə və kanyulinin köməyi ilə gizli abortlar edən həkimin ünvanını ala bilir. Venesiyada sərəyan edən növbəti hadisələr Odri Divanın çəkdiyi filmdə xüsusən qabardılıb:  qışqırmaq qadağandır, anesteziya yoxdur, hətta ağızda bir parça əski də yoxdur, sifət ağrdan deformasiyaya uğrayıb, ətrafda çoxlu qan var...

"Ginekoloji triller" janrında ənənəvi qadın romanlarından fərqli olaraq Erno soyuq intonasiyaya tərəfdardır. Anna yaxşı iş əldə etməyə və layiqli sosial statusa iddia etməyə imkan verən təhsil almaq, yaxud sadə qayğıların dövrəsinə məhkum edilmiş yoxsul fərd olmaq arasında seçim etməlidir. Əlbəttə ki, uşaq dünyaya gətirmək onu ikincilər sırasına yuvarladacaq. Seçim qəddardır, amma qız buna məhkumdur.

 

UELBEK HARA, ERNO HARA

"Qadın" romanının qəhrəmanı olan yazıçı qadınsa müti, səliqəli, zəhmətkeş və dərindən bədbəxtlik duyan evdar qadındır. Oxucu onu Paris ətrafındakı xəstəxananın geriatrik şöbəsində ölüm ayağında tapır. Amma "Hadisələr"ə qayıdaq. Gizli abort Annanı analıq şansından məhrum edəcək, amma təhsil almağın bədəli belə ağır olmalıdır.

Əslində, qismən də Uelbekin mesajlarını xatırladan Ernonun bədii mesajı məhz bundan ibarətdir. Bəli, söhbət Nobelə əsas iddiaçı olan Uelbekdən gedir. Mükafatsa ona deyil, ona oxşamaq istəyən Ernoya verildi. Təəssüf.

Müasir sosiallıq insanı tənhalığa, kökdən ayrılmaya, öz təbiəti və mənəviyyatı ilə qlobal münaqişəyə sürükləyən ağır patriarxal dünya düzəninin arxa tərəfidir. Feminizm - titanlı qabıqdır, ən azı səni yeməsinlər deyə lazımdır.

 

KÖHNƏ-YENİ TENDENSİYA

Ernonun mükafat alması, çox yəqin ki, Nobel komitəsinin diqqətini cəlb edən  tendensiyadan xəbər verir. Dünya nə qədər sərsəm olsa da, ənənəvi burjua Avropası insan faciələrinin əsas səhnəsidir. Fransızlar müvəffəqiyyətli Anqlo-Sakson sxemini yenidən kodlaşdırırlar - onu qladiator arenasında, süngüyə keçirilən talelər və bədənlər şəklində göstərirlər. Mövzunun davamı 2021-ci ildə Kannda "Qızıl palma budağı" ilə taclanmış Cülya Dyukurnonun "Titan" əsəri sayıla bilər, orada cismanilik asta təsir edən bombadır, onu zərərsizləşdirmək də mümkünsüzdür.

 

SİYAHININ SUÇU

Ernonun qələbəsini proqnozlaşdırmaq çətin idi, təkrarlayırıq. Adı çəkili kateqoriyadan danışsaq, Erno daha çox mediada rəqiblərinin kölgəsində qalırdı. Yenə də Mişel Uelbekə qayıdaq. Qonkur mükafatı laureatı, ümumi vətənləri Fransada bir kult yaradan ədib. Hətta İslam dünyasının qatı düşməni Salman Ruşdi öz baxışlarına görə ciddi zərər çəkmişdisədə belə, Ernodan daha şanslı idi. Həmçinin siyahılarda dəhşət kralı Stiven Kinq və postmodernist-virtuoz Vladimir Sorokin də yer alırdı. Favoritlər arasında kanadalılar Enn Karson və Marqaret Etvudla Mariz Konde də var idilər. Sırada ən sonda 82 yaşlı Anni Erno dayanmışdı.

Deyəsən, münsiflər siyahını tərsinə tutub oxudular.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.10.2023)

 

 

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.