
Super User
UNESCO-nun “Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə 2003-cü il Konvensiyası” mövzusunda təlim kursu başa çatdı
Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə, Azərbaycan Respublikasının Əqli Mülkiyyət Agentliyi və Azərbaycan Yaradıcı Sənayelər Federasiyasının tərəfdaşlığı ilə “Qlobal Kommunikasiyalar və İnnovasiyalar” şirkəti tərəfindən “İrsin idarəedilməsi bacarıqlarının inkişafı” təlim proqramı çərçivəsində UNESCO-nun “Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə 2003-cü il Konvensiyası” mövzusunda təlim kursu ikinci günündə davam etmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, qonaq çıxışçı kimi təlim kursunda iştirak edən “Azərxalça” ASC-nin mətbuat katibi Xatuna Abdullayevaya “Azərxalça” ASC-nin Azərbaycan xalça sənətinin inkişafı və dünyada tanıdılmasında gördüyü işlərdən danışdı, həmçinin 15 regional emalatxanasında təqribən 600 xanım toxucunun fəaliyyət göstərdiyini qeyd edərək həm ənənəvi, həm müasir dizaynlarla xalçaların, o cümlədən ipək xalçaların toxunulduğunu qeyd etdi. “Azərbaycan Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı” üzrə fəaliyyətlərdən danışaraq, xarici ölkələrdə təşkil olunan sərgilər, beynəlxalq ekspozisiyalar haqqında təcrübələri haqqında məlumat verdi.
Ardından, Təlim proqramının rəhbəri Vasif Eyvazzadə təlim kursunun UNESCO-nun qeyri-maddi irs nümunələrinin beynəlxalq səviyyədə qorunmasının təmin edilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərən orqanlar Baş Konfrans, Hökumətlərarası Komitə, Komitənin Bürosu, Qiymətləndirmə Orqanı və Katibliyin fəaliyyətlərinə dair real təcrübəyə əsaslanan vacib bilikləri və faydalı məsləhətləri təlim iştirakçıları ilə bölüşdü. Sonra, iştirakçıların mövzuya dair sualları cavablandırıldı və təlim kursu müzakirə şəklində davam etdirildi.
Türkiyənin Ənənəvi Sənətlər Birliyinin əməkdaşı, təlimçi Sona Tomaç Konvensiyaya uyğun olaraq milli səviyyədə qoruma tələb edən qeyri-maddi mədəni irs nümunələri ilə bağlı zəruri fəaliyyətlər haqqında danışaraq nümunələrin inventarlaşdırılması, nümunələrin yaşadılması üçün bilik-bacarıqların artırılması, milli dəstək mexanizmlərindən bəhs etdi. Ardından, xanım Aslihan Erkmen “Türkiyənin Ustaları” adlı layihədən, onun Marmara bölgəsi üzrə pilot mərhələsi üçün kompleks layihə fəaliyyətlərindən və nəticələrindən, ayrı-ayrı ənənəvi sənət növləri üzrə inventarlaşdırma, sənətlər və həmin sənətlərlə məşğul olan ustalara dair məlumatların təhlili imkanlarından danışdı. Vasif Eyvazzadə Türkiyənin Ənənəvi Sənətlər Birliyi ilə birgə əməkdaşlıqda hazırlanmış “Azərbaycan Sənətkarları” layihəsi, bu layihənin ölkəmizdə ənənəvi sənət növlərinin qorunması və vəziyyətin təhlili imkanlarının artırılmasına verəcəyi töhfələr və bu sahədə həllini gözləyən məsələlər haqqında danışdı. Sonra, iştirakçılarla regionlar üzrə qeyri-maddi irs nümunələrinə dair fikir mübadiləsi aparıldı və hər birinə dair xarakterik elementlər sadalanaraq onların gələcəkdə daha yaxşı qorunması və yaşadılması üçün layihə və təşəbbüslərə çağırış edildi.
İkinci yarım gündə, “ABAD” publik hüquqi şəxsin direktoru Rüfət Elçiyev ənənəvi sənət növlərinin yaşadılması və bu istiqamətdə ailə bizneslərinə və təsərrüfatlarına dəstək istiqamətində bir dövlət layihəsi kimi bu çərçivədə icra olunan fəaliyyətlər barədə danışaraq ABAD-ın əhatə dairəsi, ABAD-çı sənətkarların kateqoriyaları, regionlar üzrə vəziyyəti əks etdirən məlumatları və ABAD məhsullarını təşkilati sayt üzərindən təqdim etdi. Təlimçi Sona Tomaç qeyri-maddi irs nümunələrinin qorunmasında beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətindən, dəstək mexanizmlərindən və bu istiqamətdə Beynəlxalq fondun imkanlarından, dəstəklənən layihələrdən danışdı. Xanım Aslihan Erkmen dövri hesabatlarla bağlı qaydalardan, eləcə də qeyri-maddi irsin etik qavramı barədə, qeyri-maddi irsin qorunmasında vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının rolundan bəhs etdi. Sonda, təlim kursunun iştirakçılarına sertifikatlar təqdim edildi.
Təlim kursunda Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi və onun tabeliyində fəaliyyət göstərən regional idarələrin və mədəniyyət müəssisələrinin, Dövlət Turizm Agentliyinin, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin, “ABAD” publik hüquqi şəxsin, Təhsil Nazirliyi yanında Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinin, Qarabağ İqtisadi rayonuna daxil olan işğaldan azad edilmiş ərazilərdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Xüsusi Nümayəndəliyinin, “Şuşa” Şəhəri Dövlət Qoruq İdarəsinin, “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin, Heydər Əliyev Mərkəzinin, AMEA-nın Əlyazmalar institutunun, Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin, Azərbaycan Kulinariya Mütəxəssisləri Assosiasiyasının, “Arts Council Azərbaycan” təşkilatının, Bəstəkarlar İttifaqının nümayəndələri iştirak etmişdir.
Anar Kərimov: “Bəzən olub ki, musiqi və incəsənət məktəblərində tədris olmadığı halda müəllimlər maaş alıblar”.
“İncəsənət məktəblərində islahat prosesləri: məqsədlər və nailiyyətlər” mövzusunda müşavirə keçirilib
Oktyabrın 14-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “İncəsənət məktəblərində islahat prosesləri: məqsədlər və nailiyyətlər” mövzusunda müşavirə keçirdi.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, müşavirədə Bakıda və regionlarda fəaliyyət göstərən uşaq incəsənət və musiqi məktəblərinin direktor və müəllimləri, eləcə də regional idarələrin rəhbərləri iştirak edirdi.
Tədbirdə çıxış edən mədəniyyət naziri Anar Kərimov mədəniyyətimizin inkişafının təməlində uşaq incəsənət və musiqi məktəblərinin dayandığını dedi. Bildirdi ki, bu sahədə keyfiyyətli təhsil başlıca meyardır: “Gələcəkdə musiqimizin, mədəniyyətimizin inkişafı üçün Mədəniyyət Nazirliyi olaraq islahatlara məhz buradan başlamağa qərar verdik. Məqsədimiz ilk növbədə bizim gələcəyimizi təmin edən tədris-təhsil sistemini təkmilləşdirmək və bu sahənin inkişafını peşəkar kadrlarla təmin etməkdir”.
İki ildir nazirlik tərəfindən tabe mədəniyyət müəssisələrində yoxlamaların həyata keçirildiyini deyən Anar Kərimov ciddi nöqsanların aşkar edildiyini diqqətə çatdırdı: “Bu nöqsanlar əsasən musiqi məktəblərində aşkarlanıb. Burada korrupsiya, “ölü canlar” və digər neqativ hallar ortaya çıxarılıb. Bu hallar nəticə etibarilə keyfiyyətli təhsil üçün maneələr yaradır. Bu yoxlamaların nəticələri barədə hüquq mühafizə orqanlarına da müraciət olunub və araşdırmalar aparılır. Bütün bunlar bizim üçün ciddi siqnallardır ki, bu sahəyə nəzarəti gücləndirək. Biz bu amilləri nəzərə alaraq islahatlara başladıq. Nazirlik tərəfindən hazırlanan yol xəritəsində 8 prioritet istiqamətdən ikisini artıq həyata keçirməkdəyik. Birincisi, musiqi məktəblərində elektron sistemin yaradılmasıdır. Yəni müəllim və şagirdlərin elektron qeydiyyatı aparılır. Bir ildən çoxdur ki, nazirlik tərəfindən incəsənət məktəblərinin elektron sistemi – İMES adlı sistem hazırlanaraq öz işinə başlayıb. Bizim üçün bu nəzarət sistemi vacibdir. Bunun nəticəsində məktəblərdə müəllim və şagirdlərin sayını əldə edə bilirik. Digər bir vacib bir məsələ ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən 210 uşaq incəsənət və musiqi məktəbində barmaq izlərini qeydə alan aparatın quraşdırılmasıdır. Bununla şagird və müəllimlərin davamiyyətinə nəzarət etmək mümkün olacaq. Həmçinin bu nəzarət sistemi digər bir problemin aradan qaldırılması deməkdir. Bəzən olub ki, musiqi və incəsənət məktəblərində tədris olmadığı halda müəllimlər maaş alıblar”.
Nazir həmçinin diqqətə çatdırdı ki, müəllimlərin işə qəbulu ilə bağlı iki mərhələli sistem tətbiq edilir: “İlk dəfə olaraq birinci – test mərhələsi Dövlət İmtahan Mərkəzi ilə birgə həyata keçirildi. Gələcəkdə Mədəniyyət Nazirliyi bu prosesə müdaxilə edən tərəf kimi görünməsin deyə bu prinsipi seçdik və gözəl nəticələr əldə etdik. Bundan sonra da bu prosesi davam etdirməkdə qərarlıyıq. Müəllimlərin işə qəbulunda ikinci mərhələ isə qabiliyyət, yaxud müsahibə şəklində imtahandır. Burada da biz müstəqil ekspertləri, peşəkar mütəxəssisləri cəlb etdik. Müsahibələr videoçəkilişlə keçirildi. Yekunda hər iki mərhələni keçən ümumilikdə 215 müəllim işlə təmin edildi. Bununla da biz ilk dəfə olaraq musiqi məktəblərində şəffaf və peşəkar imtahan prosesindən keçən müəllimləri işə qəbul etdik. Bu, bizim üçün çox vacib bir mərhələ idi. Biz bununla müəllimlərin peşəkarlığının artırılmasının təməlini qoya bildik”.
Anar Kərimov qeyd etdi ki, bədii təhsil müəssisələrində daha çox ali təhsilli müəllimlərin çalışmasına nail olmalıyıq. Bu, uşaqların təhsilinə əsaslı töhfə olacaq. Hər bir məktəbin uğuru onun yetirmələrinin bu sahədə fəaliyyətini davam etdirməsindən asılı olmalıdır: “Yəni hər bir məktəb qarşısına konkret hədəf qoymalıdır. Uşaqlar məktəbdən sonra ali təhsillərini davam etdirərək mədəniyyətimizin inkişafına töhfə verməlidirlər. Bütün bu qeyd etdiklərim ilkin mərhələdir və bundan sonra da prosesləri davam etdirəcəyik. Paralel olaraq şagirdlərin məktəbə qəbulu məsələsini də elektronlaşdırmağı planlaşdırırıq. Bundan əlavə, müəllimlərin bacarıqlarının yoxlanılması üçün attestasiya da həyata keçirəcəyik. Musiqi məktəblərində öz sahəsi və peşəsinə uyğun olan müəllimlərin çalışmasını istəyirik. Bu sahədə çalışmaq istəyənlər gəlsin məktəblərə. Savadsız və tapşırıqla gələn insanlardan məktəblərimizi təmizləməliyik. Bu, birmənalıdır və güzəştlər olmayacaq. Kimlər bu islahatlarda iştirak edəcəksə, biz onlarla birgə çalışacağıq. Kimlər ki, istəməyəcək – onları da xəbərdar edirik – artıq bu işdə çalışa bilməyəcəklər. Məqsədimiz uşaq incəsənət və musiqi məktəblərində köklü dönüş yaratmaqdır”.
Nazir həmçinin məktəb rəhbərlərinin diqqətinə çatdırdı ki, bu ilin sonuna kimi attestasiyanın birinci mərhələnin keçirilməsi planlaşdırılır. Bundan sonra müəllim və şagirdlərin qeydiyyatı FİN kod vasitəsilə həyata keçiriləcək. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərində elektron sistemin tətbiq edilməsi, sözügedən islahatlar istiqamətində ən vacib məsələdir. Bir şagirdin formal olaraq bir neçə məktəbdə təhsil alması və yaxud da hansısa müəllimin bir neçə məktəbdə dərs deməsi mümkün olmayacaq.
Çıxışının sonunda müşavirə iştirakçılarına uğurlar arzulayan Anar Kərimov bildirdi ki, islahatlar təkcə uşaq incəsənət və musiqi məktəblərinə aid deyil, digər aidiyyəti müəssisələri də əhatə edəcək.
Daha sonra Mədəniyyət Nazirliyi İnsan kapitalının idarə edilməsi şöbəsinin müdiri Şahin Həsənov çıxış edərək müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqənin keçirilməsinin detallarından söz açdı. Yaradıcı sənayelər və rəqəmsal inkişaf şöbəsinin müdiri Ramil Abbəkirov çıxışı zamanı İMES proqramının tətbiqi və layihənin reallaşdırılması mərhələləri barədə məlumat verdi.
Dövlət Turizm Agentliyi “Xınalıq” Dövlət Tarix-Memarlıq və Etnoqrafiya Qoruğuna mediatur təşkil edib
Oktyabrın 14-də Dövlət Turizm Agentliyi “Xınalıq” Dövlət Tarix-Memarlıq və Etnoqrafiya Qoruğunda turizm infrastrukturunun yaxşılaşdırılması istiqamətində aparılan təmir və bərpa işlərinə baxış çərçivəsində mediatur təşkil edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, mediaturun məqsədi “Xınalıq” Dövlət Tarix-Memarlıq və Etnoqrafiya Qoruğunda aparılan təmir və yenidənqurma işləri ilə bağlı KİV nümayəndələrini və ictimaiyyəti məlumatlandırmaqdır.
Tədbir çərçivəsində Dövlət Turizm Agentliyinin sədri Fuad Nağıyev Xınalığın tarix və etnoqrafiya baxımından əhəmiyyətini vurğulayaraq dəniz səviyyəsindən təxminən 2300 metr yüksəklikdə yerləşən və qışı sərt keçən kəndin ərazisində uçqunların baş verdiyini, evlərin istismar müddətinin bitməsi səbəbindən təhlükəsizlik amili nəzərə alınaraq qoruq ərazisində zəruri tədbirlərin icrasına başlanıldığını qeyd edib. O, kənddə ilin yalnız 4-5 ayı ərzində tikinti işlərinin aparılmasının mümkünlüyünü və bu səbəbdən təmir və bərpa işlərinin mərhələli şəkildə icra olunmasının vacibliyini diqqətə çatdırıb.
Fuad Nağıyev əlavə edib ki, hazırda tikinti və bərpa işlərinin ikinci mərhələsi davam etməkdədir və növbəti üçüncü mərhələdə qəzalı vəziyyətdə olan 100-ə yaxın evin 2026-cı ilədək təmir-bərpası nəzərdə tutulur. F. Nağıyev qoruqda aparılan təmir-tikinti və bərpa işlərinin Xınalıq kəndində məşğulluğun artırılması, əhalinin gəlirlilik səviyyəsinin və sosial rifah halının yüksəlməsinə də töhfə verdiyini bildirib: “Xınalıq kəndində özünəməxsus memarlıq üslubu və coğrafi mövqeyi ilə seçilən 200-ə yaxın evin 155-i kəndin qədim hissəsində yerləşməklə ənənəvi üsulla tikilib. Ümumilikdə ən təhlükəli vəziyyətdə olan 60 evin təmir və bərpası ilə bağlı layihələndirmə işləri aparılıb. 2020-2021-ci illərdə qəzalı vəziyyətdə olan 16 evin təmir-bərpa işləri aparılıb, onların bünövrə və divarları gücləndirilib. Uçma təhlükəsi olan divarlar sökülərək yenidən tikilib, dam örtükləri sökülərək yerli tipologiyaya uyğun yenidən qurulub, qapı və pəncərələr yenilənib. Növbəti mərhələdə daha 44 evin təmiri ilə bağlı qərar verilib. Hazırda 12 evin əsaslı şəkildə təmir və bərpası aparılır. Gələn il hava şəraiti imkan verdiyi aylarda daha 32 evin təmir-bərpa işləri aparılacaq. Azərbaycan Prezidentinin müvafiq Sərəncamı ilə yaradılan “Xınalıq” Dövlət Tarix-Memarlıq və Etnoqrafiya qoruğunun 2001-ci ildə Azərbaycanın “Dünya əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri” siyahısına, 2007-ci ildə isə Dünya Abidələr Fondunun siyahısına daxil edildiyini vurğulayan F.Nağıyev deyib: "Həmçinin 2022-ci ilin fevralında Dövlət Turizm Agentliyi tərəfindən “Xınalıq Mədəni Landşaftı və Köç yolu” adlı nominasiya sənədi hazırlanaraq UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilməsi üçün qurumun dünya irs komitəsinə təqdim edilib.
Qeyd edək ki, Dövlət Turizm Agentliyinin tabeliyində olan “Xınalıq" Dövlət Tarix Memarlıq və Etnoqrafiya Qoruğunda mədəniyyət və turizm əhəmiyyətli tarix, mədəniyyət, memarlıq, arxeoloji, etnoqrafik, numizmatik və digər abidələr yerləşir. Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında” qərarına uyğun olaraq Xınalıq kəndi dünya əhəmiyyətli abidə kimi dövlət tərəfindən qorunur. Qubanın 60 km-liyində yerləşən Xınalıq regionun ən yüksək yaşayış məntəqələrindən biridir. Kənd qədim tarixə malikdir.
Moskvanın “işıqsöndürmə” əməliyyatının işıqları söndürüləcək
Ukraynanın energetika infrastrukturuna raket hücumu zamanı Rusiya ölkənin 8 vilayətində 11 obyekti ciddi zədələdi. 8,22 gigavatt güc generasiyası sıradan çıxarılıb. Müqayisə üçün deyim ki, Ukraynanın ümumi generasiya gücü 42,8 gigavattdır.
Yarımstansiyalara və paylayıcı şəbəkələrə dəyən ziyan da nəzərə alınanda, rəsmi rəqəmlərə görə, Ukraynanın ümumi elektrik sisteminin 30%-i, yəni təxminən 1/3-i müvəqqəti sıradan çıxarılıb.
Bir sıra şəhərlərdə, o cümlədən, paytaxtda elektrik təminatında problemlər yaransa da, bütövlükdə ölkənin elektrik şəbəkəsinin sabitliyi pozulmadı. Sadə dillə desək, Rusiya Ukraynanı qaranlığa qərq etməyi bacarmadı.
Moskvanın təbliğat vasitələri “işıqsöndürmə” əməliyyatının əsas uğuru kimi bunu göstərirlər ki, Ukrayna daha Avropaya elektrik ixrac edə bilməyəcək. Hərçənd, bunun nə dərəcədə “uğur” olması mübahisəli məsələdir. Ukraynanın ixrac qabiliyyəti müvəqqəti itirilib və yenidən bərpa olunacaq. Raket zərbələrinin daha çox siyasi yüklü həmlə olduğunu ehtimal edə bilərik: Moskva göstərdi ki, mülki infrastruktura raket zərbələri endirəcək qədər “yetişib” və bundan sonra döyüş meydanındakı uğursuzluğunun əvəzini ölkənin energetika sistemindən də çıxa bilər.
Bu metodla Ukraynanın enerji şəbəkəsini tamamilə sıradan çıxarmaq mümkündürmü? Kifayət qədər raket olsa, nəzəri cəhətdən bəli. Amma bu zaman iki məqamı nəzərə almaq lazımdır.
Birincisi, Ukraynanın elektrik generasiyasının təxminən yarısı atom elektrik stansiyalarının payına düşür, onları isə vurmağa Rusiya heç bir halda risk və cürət etməyəcək. Hazırkı həmlədə vurulanlar daha çox oliqarx Rinat Ahmetovun “obyekt”ləri idi (Ukraynanın istilik elektrik stansiyalarının təxminən 80%-nə onun DTEK şirkəti nəzarət edir).
İkincisi, istisna deyil ki, məhz bu hadisədən Qərb ölkələri Ukraynanı raketdən müdafiə sistemlərilə təchis etmək haqqında ciddi düşünməyə başlasınlar. Rusiyanın raket həmləsinin ardınca ABŞ Ordusunun qərargah rəislərinin birləşmiş Komitəsinin sədri, general Mark Millerin raketdən etibarlı müdafiə sisteminin yaradılması üçün tərəfdaşlarının Ukraynaya yardım etməli olduqlarını bəyan etməsi heç də təsadüfi deyildi.
Mənə ən maraqlı gələn Rusiyadakı iqtisadçıların necə ağıllı görkəm alaraq, bu raket hücumlarının Avropa ölkələrinə vuracağı iqtisadi ziyanı ciddi-ciddi şərh etmələridir. Onların sözündən belə çıxır ki, Ukrayna Avropaya satdığı elektriki dayandırmağa məcbur olduğuna görə həmin ölkələrin iqtisadiyyatı çökəcək. Reallıqda isə Avropanın enerji balansında Ukraynanın rolu o qədər də böyük deyildi ki, onun ixracatı müvəqqəti dayandırması ağır sarsıntı yaratsın. “UkrEnerqo”nun məlumatına görə, ötən il Ukrayna Macarıstana 486 mvt, Polşaya 210 mv, Rumıniyaya 93 mvt elektrik ixrtac etmişdi. Ümumilikdə 789 meqavatt edir. Halbuki, Avropanın ümumi elektrik istehlakı ildə 3.251.393.000 meqavattdır. Yəni müqayisə etmək belə mümkün deyil. Sadəcə, Rusiyanın “iqtisadçılar”ı özlərini gülünc vəziyyətə salaraq, bu yolla ölkələrinin mülki obyektlərə qarşı terror hücumuna uydurma siyasi əsaslar qazandırmağa çalışırlar.
Əlibala Məhərrəmzadə
İqtisadiyyat elmləri doktoru, professor
Ukrayna Ticarət Evinin direktoru
Ən çox evlənib-boşanan məşhurlarımız
Son vaxtlar bir çox azərbaycanlı məşhurun boşanmasının şahidi olduq. Ən çox səs-küy yaradan isə tanınmış rəqqasə-aktrisa Oksana Rəsulovanın, Əməkdar artist Nigar Şabanovanın boşanma xəbərləri oldu.
Ötən il səs-küylü şəkildə XTQ giziri, hərbçi Xəyyam Qaragözov ilə ailə həyatı quran sənətçi bu günlərdə verilişlərin birində boşandığını açıqladı. Bunun ardınca sənətçi sosial şəbəkədə boşandığına görə onu qınayanlara bu cür cavab verdi:
"Sizin o kişi dediyinizin tezliklə səs yazılarını paylaşacam. Görəcəksiniz ki, əyninə hərbi forma geyinən kişi ola bilmir. Kişiliyi, insanlığı peşəyə qarışdırmayın. Kişi, ailə başçısı, qeyrətli oğlan olmaq başqa işdir. Peşə, əyninə forma geyinmək başqa işdir.
Pis rəy yazan hər kəsin əziz övladına onun kimi ailə arzu edirəm. Yaxşı yazıb anlayışla qarşılayanların balasını Allah xoşbəxt eləsin.
Kaş bütün xanımlar mənim qədər ailəsini qorumağa çalışardı. Hamı sussun. Əlimdəki sübutları onun peşəsinə, formasına hörmət edib, paylaşmıram".
Xatırladaq ki, bu, Əməkdar artistin ikinci evliliyi idi.
Ötən il gözlənilmədən evləndiklərini açıqlayan Oksana-Şəhriyar cütlüyü elə gözlənilmədən bir il əvvəl boşandıqlarını açıqladılar. Belə anlaşıldı ki, gizlin şəkildə evlənən cütlük boşandıqları vaxt evləndiklərini bildiriblər. Qeyd edək ki, onların bu evlilikdən Osman adlı oğlu var.
Xatırladaq ki, bu, aparıcı Şəhriyarın ilk, Oksananın isə üçüncü evliliyi idi. Belə ki, sənətçi bundan əvvəl Haqay Avenilov və reper Elşad Xose ilə evli olub.
Sənət aləmində 2-3 dəfə evlənib boşanan təkcə Əməkdar artist Nigar Şabanova, Oksana deyil. Bu günə qədər 3-4, hətta 5 dəfə evlənən məşhurlarımız var.
“Ədəbiyyat və incəsənət” musavat.com-a istinadən onlardan bir neçəsini təqdim edir.
Xalq artisti Hacıbaba Bağırov. Mərhum aktyor 5 dəfə rəsmi nikahda olub. O, ilk dəfə hərbi xidmətdə olarkən ailə həyatı qurub və Aleksandr adlı bir oğlu olub. Sənətkarın ikinci evliliyi Leyla adlı qadınla baş tutub və Lalə adlı bir qızı dünyaya gəlib. Hazırda Lalənin yaşı 50-ni keçib. Aktyor üçüncü dəfə əslən Şamaxıdan olan həkim xanımla ailə həyatı qurub. Əldə etdiyimiz məlumata görə Almaz adlı qadın Qanköçürmə institutunda həkim işləyirmiş. Almaz xanımla Hacıbaba Bağırovun ailə münasibətləri daha uzunömürlü olub və onlar 15 ilə yaxın bir evdə yaşayıblar. Xalq artistinin bu nikahdan övladı olmayıb. Hacibaba Bağırov sonuncu dəfə özündən 37 kiçik Arzu Bağırova ilə evlənib. Onların bu evliliyindən bir qızı var.
Xalq artisti Flora Kərimova. Xalq artisti rəsmi şəkildə 3 dəfə ailə həyatı qurub. Onun ilk həyat yoldaşı məşhur cərrah İbrahim Topçubaşovdur. Onunla tanışlığı Topçubaşovun Flora xanıma mahnı verməsi ilə başlayıb. Flora xanımın ilk evliliyi çox gənc yaşlarında olsa da, Topçubaşov ondan 20 yaş böyük olub. Onun ölümündən bir neçə il sonra azərbaycanlı biznesmen Faiq Şəfiyevlə ailə həyatı qurur. Onun bu evlilikdən bir qızı olub. Faiq bəyi də yol qəzasında itirən Flora xanımın 3-cü evliliyi də həyat yoldaşının ölümü ilə sonlanır.
Əsl adı Aynurə Qəzənfərli olan Nura Suri 3 dəfə ailəli olub. Hər evlilikdən bir oğlu olan Nuri xanımın sözlərinə görə həyat yoldaşları tanınmış iş adamlarıdır.
Ən çox sevilən müğənnilərdən biri olan Niyaməddin Musayev də bir neçə dəfə ailə quran müğənnilərdəndir. Onun neçə dəfə ailəli olması məlum olmasa da ayrılıqları mübahisəli olub. Belə ki, o, övladlarının birinin anasını hətta analıq hüququndan məhrum edib.
Xalq artisti Niyaməddin Musayevin də bir neçə dəfə evli olduğu bildirilir.
Leyla Şıxlinskaya. Əməkdar artist 4 dəfə rəsmi nikaha girib.
Aparıcı Azər Zahid də 3 dəfə evlənən məşhurlardan biridir. Qeyd edək ki, o, ilk dəfə həmkarı Vüsalə Əlizadə ilə evlənib. Cütlüyün bu nikahdan Dilək adlı qız övladı var. Sonra Azər V.Əlizadədən ayrılaraq, Nəcibə adlı xanımla evlənib. Onunla da boşanan aparıcı İlahə adlı xanımla ailə qurub.
Rəmiş. Mərhum Xalq artisti, Rəmiş ləqəbli Rafiq Hüseynov da 3 dəfə evli olub. İlk evliliyindən iki qızı, ikinci evliliyindən isə bir oğlu olub. Sonralar həmin oğlu vəfat edib.
Günün fotosu: Putin və Ərdoğan görüşdülər
Günün fotosu: Putin və Ərdoğan görüşdülər
Saat yarım çəkən bu görüş Astanada baş tutub.
Foto: Euronews
Uşaq evində böyüyən, heç vaxt ailə qurmayan, tələbələrinin evində yaşayan Teymur Əmrah
“Ədəbiyyat və incəsənət” Kulis.az-a istinadən populyar müğənni, Əməkdar artist Teymur Əmrah haqqında maraqlı faktları təqdim edir.
Teymur Həşim oğlu Əmrahov 8 oktyabr 1971-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olub. Gəncə Şəhər Uşaq yaradıcılıq Evində dərs alıb. Sənətə böyük həvəsinin, gözəl səsinin olduğunu görən müəllimləri ona dəstək olub, təhsilini davam etdirməsinə yardım ediblər.
İncəsənət gimnaziyasının vokal sinfi üzrə Sergey Zarenbonun sinfini bitirib. İlk müəllimləri Gəncə şəhər Uşaq yaradıcılıq evində görkəmli musiqişünas Oqtay Nağıyev, Ağdam rayonu Uşaq yaradıcılıq evinin məşhur "Qarabağ bülbülləri" ansamblının rəhbəri Murad Rzayev, Gəncə şəhər 6 nömrəli klubun direktoru Kifayət Əmirov olub.
1990-cı ildə Bakı Musiqi Akademiyasının Vokal sinfinə daxil olub. Burada görkəmli Opera müğənnisi Firudin Mehdiyevdən, Aktyor sənətindən teatr və kino aktrisası Şəfiqə Məmmədovadan dərs alıb.
Teymur Əmrah Gəncədəki uşaq evlərinin birində böyüyüb. Onun uşaq evinə düşməyinin faciəvi səbəbləri olsa da, bu barədə ona sual verilən zaman bu sözləri deyib:
"Bu barədə danışan kəsi, yazan jurnalisti qətlə yetirib həbsxanaya düşə bilərəm. Mənim faciəmdə utanılası bir şey yoxdur, amma böyük faciə baş vermişdi. Bu barədə nəinki danışmaq, heç xatırlamaq belə istəmirəm..."
Müğənni heç vaxt ailə qurmayıb. Ətrafında xanımlar olsa da, onun ailə qurmaması bu günə qədər hər kəsdə maraq oyadır. Həmkarı Elza Seyidcahan müsahibələrinin birində Teymurun onun bacısına aşiq olduğunu qeyd edir:
"Bacım o zaman Azər Zeynalov, Azərin, Teymur Əmrah, Fuad Dadaşovla bir qrupda oxuyub. Teymur Əmrah Rasiməni çox sevirdi. Çox istəyirdi Rasimə ilə evlənsin, amma bacım onu bəyənmədi".
Teymurun digər həmkarı Gülyaz Məmmədova da müğənninin onunla ailə qurmaq istədiyini qeyd edir:
"O vaxt mənə demişdi ki, Gülü, gəl evlənək. Sonra birdən dedi ki, o nədir? Qırmızıbaş kimdir? Dedim ki, oğlum. Məni subay bilirdi. Mənimlə evlənmək istəyirdi. Amma mənim də ailə qurmaq fikrim yox idi".
Teymur Əmrah tez-tez həmkarları ilə qalmaqal yaşayan müğənnilər siyahısında olub. Onun Flora Kərimova, Baloğlan Əşrəfovla mübahisələri uzun zaman gündəmdən düşməyib. Müğənni Baloğlan Əşrəfovun musiqilərini zövqsüz hesab etdiyini deyəndən sonra Baloğlan Əşrəfov onun haqqında belə deyib:
"Teymurdu da, danışır. Əgər xalqın 70 faizi məni dəstəkləyirsə, deməli, sevilirəm. Bu, Allahın qismətidir, Baloğlana verilən nemətdir. 70 faizin özü böyük şeydi. Prezident seçkilərində də qalib 70 faiz səs toplayır. Azərbaycan dinləyicilərinin 70 faizi mənə aiddirsə, burada pis nə var. Allah Teymur Əmraha heç olmasa, 20 faiz dinləyici qismət eləsin. Qoy, Allah onu da sevdirsin. Zövqsüzlük ittihamlara gəlincə, Teymur Əmrah zərrə qədər məni maraqlandırmır. Nə deyir, özü bilər. Ona xatırladıram ki, bir vaxtlar mənə nəyə görə yalvarıb, məndən nə istəyib, nə alıb ona vermişəm. Onları onun yadına salsam, ona baha başa gələr".
Müğənni "Sən yadıma düşəndə", "Gecələr bulaq başı", "Əlvida", "Nərdivan", "Ötəri dünya", "Gəl, barışaq", "Çiçək yağışı" kimi mahnıları özünə məxsus şəkildə ifa edib.
Pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olan xanəndə Samir Cəfərov, Samir Piriyev, Ayaz Qasımov, Elton Hüseynəliyev və Pərvin Lətifov kimi məşhur müğənnilərin müəllimi olub. Uzun zaman evi olmayan müğənni müxtəlif vaxtlarda günlərlə tələbələrinin evində qaldığını, onların ona maddi baxımdan dəstək olduğunu etiraf edib.
Müxtəlif illərdə Azərbaycan Milli Konservatoriyası və Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində mahnı janrından dərs deyib. 20 il Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrında Solist kimi fəaliyyət göstərib.
2020-ci ildə Heydər Əliyev adına Sarayda "Bu dünya bir nərdivandı" adlı solo konserti keçirilən Teymur Əmrah hazırda Azərbaycan Televiziyası və Radiosunun solistidir. O, 2012-ci ildə Əməkdar artist adına layiq görülüb.
“Boğuluram, ilahi…”
“Ədəbiyyat və incəsənət” Poetik qiraət rubrikasında sizləri gözəl şairimiz
Əlizadə Nurinin yeni şeirləri ilə tanış etməkdədir. Bu dəfəki şeir payınız “Günəş, gəl şəklimi çək” adlanır.
Hara qoyum bu qəmi?
Əlim gəlmir atmağa.
Hansı yalanı seçim,
Özümü aldatmağa?
Ümidi şikəstlərin,
Ürəyi şikəstədi.
O ay niyə saralıb
Yoxsa o da xəstədi?
Günəş, gəl şəklimi çək,
Sonra yaz arxasını.
…Bir az gözlə, bağlayım
Dərdimin yaxasını…
O daş hardan düşdü ki?-
Sınan bir cam kimiyəm.
Dağıntılar altında
Qalan adam kimiyəm…
Ver əlini, nə olsun
Qara qulam, ilahi?
Quruda üzsəm də mən,
Boğuluram, ilahi…
“Qobustan” sənət toplusunun növbəti sayı çıxıb
“Qobustan” sənət toplusunun növbəti sayı çıxıb və say xüsusidir, Şuşa mövzusundadır.
Toplu ölkə Prezidentinin qərarı ilə Şuşa şəhərinin mədəniyyət paytaxtı və 2022-ci ilin “Şuşa İli” elan edilməsinə ithaf kimi işıq üzü görüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” xəbər verir ki, ilk dəfə tam rəngli formatda oxuculara təqdim edilən dərgidə Şuşanın, Qarabağın sənət tariximizdəki yeri incələnir.
Pərvin “Əziz Şuşa, sən azadsan” essesi ilə azad Qarabağda, Şuşada keçirilən mədəniyyət tədbirlərindən söz açır, tanınmış tarixçi-jurnalist Müsəllim Həsənov “Mehdiqulu xan Şuşanı niyə tərk etmişdi...” məqaləsi ilə Qarabağ olaylarının tarixi köklərinə nəzər salır, Aləmzər Sadıqqızı Şuşaya bayrağımızı sancan polkovnik Rəşid Aslanovla müharibə və Qələbəmiz haqqında söhbətləşir, professor Ziyadxan Əliyev “Şuşa-rənglərin işığında” məqaləsi ilə rəssamlıq sənətimizdə Şuşanın yerindən danışır. Həmçinin Xalq rəssamı Arif Hüseynov dərginin əməkdaşları ilə söhbətində “Qarabağnamə - Tarixin səhifələri” silsiləsinin yaranma tarixçəsini bölüşür, Narıngül Nadir “Pərdələr açılır” məqaləsi ilə Şuşa Teatrının tarixindən və 73 ildən sonra azad Şuşada açıq hava altında göstərdikləri tamaşadan danışır, Əməkdar rəssam Ülviyyə Həmzəyeva rəssam Mirmehdi Seyidovun qısa ömrünə və yaradıcılığına sığan Şuşadan söz açır, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Nuranə Səlimli xalçaçılıq sənətimizdə Qarabağ və Şuşa xalçalarının özəl yeri haqqında tədqiqatlarını bölüşür. Bu nömrədə, eyni zamanda, akademik Zemfira Səfərovanın “Şuşa - Azərbaycanın musiqi qalasıdır” monoqrafiyası əsasında, Pərvin Qarabağın, Şuşanın sənət simvoluna çevrilmiş sənətkarlardan danışır, sənətşünas Leyla Nəzərli “Cabbarsız Şuşa olmaz” essesində böyük sənətkar Cabbar Qaryağdıoğlu haqqında araşdırmalarını və xanəndənin qohumu Akif Qaryağdı ilə söhbətinin təəssüratlarını bölüşür, gənc müəllif Ülvi Bahadır “Bədəlbəylilər”in timsalında məşhur Qarabağlı ailələrdən söz açır, Qarabağın simvoluna çevrilmiş şən-şux, baməzə adamlar Esmira Nəzərlinin araşdırmasına yada salınır, “Molla Nəsrəddin” qəhrəmanlarını xatırladan bu məzəli insanlar haqqında yazı elə həmin estetikada rəssam Ayxan Rəsulun çəkdiyi karikaturlərlə təqdim edilib. Eyni zamanda, türk yazıçı-tərcüməçisi İmdat Avşar “Zəfər yolundan Şuşaya dönmək” essesində Şuşaya ilk səfərinin təəssüratlarını bölüşür və Zülfiyyə Qəniyevanın “Qurama”sında Şuşa haqda kiçik, amma maraqlı faktlar yer alıb.
Qeyd edək ki, jurnalın üz qabığında Xalq rəssamı Sakit Məmmədovun ingilis kraliçasına hədiyyə etdiyi “Cıdır düzü” əsəri verilib. Həmçinin müxtəlif yazılar rəssamlarımızın əsərləri ilə estetik, rəngarəng şəkildə təqdim edilib.
Bu gün gürcü triosu “Çipollino” tamaşasını nümayiş etdirəcək
Bu gün Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı “Çipollino” tamaşasını nümayiş etdirəcək ki, tamaşanın da quruluşçu rejissoru Yelena Matsxanaşvili, quruluşçu rəssamı Vaxtanq Koridze, bəstəkarı Şalva Matsxanaşvilidir. Üç gürcü ortaya sənət əsəri qoyacaqlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət” xəbər verir ki, Coni Rodarinin məşhur “Çipollino” əsəri Kukla Teatrının repertuarında da özünün uğurlu səhnə həyatını yaşayır. Məşhur italyan müəllifin “Çipollinonun macəraları” nağıl-povesti əsasında səhnələşdirilən tamaşa cəsarətli soğancıq (italyan dilindən tərcümədə bu mənanı verir) oğlanın bütün maraqlı xüsusiyyətlərini rəngarəng çalarlarla tamaşaçıya çatdırır. Cəsarətli, qorxmaz, qıvraq və ağıllı soğancığın mübarizəsi tamaşanın əsas qayəsidir. Balaca soğancıq daim meyvə-tərəvəzlərin nağıl aləminin qəhrəmanı, onların mühafizəçisi kimi də anlaşılır. Qəddar Limon, zalım Pomidor, lovğa Albalının bütün əməllərini ifşa edir. Sadiq dostları sayəsində qalib gələn soğancıq oğlan bu mənada yaxşı nümunədir. Uşaqlara qorxmazlığı, cəsarəti və hər zaman dürüst olmağı təlqin edir.