Nail Zeyniyev, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Şəhriyar adına Mədəniyyət Mərkəzində ASAN Könüllülərinin təqdimatında Cəfər Cabbarlının "Sevil" əsərinin tamaşasını izlədim və bu təcrübə məni dərindən təsirləndirib düşündürdü. Cabbarlının bir əsr əvvəl qələmə aldığı bu əsər müasir gənclərin ifasında yeni nəfəs və aktual məna qazandı və sübut olundu ki, ölməz dramaturqun yaratdıqları hələ də öz aktuallığını qoruyub, saxlamaqda davam edir.
İlk növbədə, 16 ASAN könüllüsünün hazırladığı tamaşa qadın azadlığı mövzusunu bugünün kontekstində ustalıqla əks etdirdi. Sevil obrazının transformasiyası – cahil, ərə tabe olan qadından öz kimliyini tapan, təhsilli və müstəqil şəxsiyyətə çevrilməsi prosesi tamaşaçıları sarsıtdı. Gənc aktyorlar xüsusilə Sevilin daxili mübarizəsini və özünü dərk etmə prosesini çox təsirli ifa etdilər.
Tamaşada diqqətimi çəkən digər məqam səhnə dizaynı və rejissor işi oldu. Məhdud resurslara baxmayaraq, qənaətcil, lakin təsirli dekorasiyalar və işıq effektləri vasitəsilə həm 1920-ci illərin Azərbaycanını, həm də əsərin daşıdığı universal mesajı çatdırmağı bacardılar. Xüsusilə Sevilin çarşabı atdığı səhnə dramatik gərginlik və simvolik mənası ilə yadda qaldı.
Balaş obrazı müasir kontekstdə yenidən düşünülmüşdü. Onun ikili standartları və dəyərlər arasında parçalanması bugünün cəmiyyətində də rast gəlinən problemlərin aynası kimi təqdim edildi. Ailə dəyərləri və şəxsi ambisiyalar arasındakı münaqişə xüsusilə gənc tamaşaçılarda rezonans yaratdı.
"V ASAN Teatr Festivalı" çərçivəsində ilk tamaşa olan bu səhnələşdirmə 500-dən çox tamaşaçı qarşısında nümayiş olundu. Zalda müxtəlif yaş qruplarından insanlar vardı və maraqlı müşahidələrimdən biri də gənclərin klassik əsərə göstərdiyi maraq oldu. Bu, Cabbarlı irsinin nə qədər aktual və zamansız olduğunu bir daha təsdiqlədi.
"Mədəniyyət Carçısı" proqramının bu təşəbbüsü milli ədəbi irsimizin qorunması və təbliği baxımından çox əhəmiyyətlidir. Gənclərin klassik əsərləri müasir interpretasiyada təqdim etməsi mədəni varisliyin davam etməsi və ədəbi irsin yeni nəsillərə ötürülməsi üçün əvəzsiz vasitədir.
Yekun olaraq deyim ki, ASAN könüllülərinin "Sevil" interpretasiyası sadəcə bir teatr tamaşası deyil, mədəni körpü rolunu oynadı, keçmişlə bu günü, ənənəvi və müasir dəyərləri birləşdirən, düşündürən və eyni zamanda heyran edən bir təcrübə oldu. Bu cür layihələrin davamlılığı mədəni irsimizin yaşaması və zənginləşməsi üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.05.2025)
