Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Biz bir neçə gün ərzində biznesdə, peşə fəaliyyətində uğur qazanmağın yolunu göstərən ən çox tələb olunan kitablardan 10-na nəzər yetirdik. İndi də gəlin, ümumiyyətlə adi insanı uğurlu insana çevirən, insanın düşüncə tərzini, adət və xasiyyətini, xarakterik cəhətlərini dəyişən ən populyar kitablardan 10-na nəzər yetirək.

Bu kitablar, əziz oxucularım, insanlara düzgün istiqamət verir, sürətli və keyfiyyətli dəyişikliklərə bir təkan olur.

Beləliklə, seçdiyim növbəti 10-luğu sizlərə təqdim edirəm.

 

Con Maksvell, «Uğurlu insanlar necə düşünür».

Həm də korporativ inkişaf və şəxsiyyət məsələləri üzrə məşhur natiq olan bu motivasiya spikeri düzgün, məhsuldar düşüncə tərzinə malik olmağı uğur qazanmaq yolunda ən vacib şərt hesab edir.

Con Maksvel iddia edir ki, eqoist o şəxs deyil ki, özü barədə çox düşünür. Eqoist o şəxsdir ki, başqaları barədə az düşünür.

Onun aləmində düzgün düşüncə tərzinə malik olmağın bir neçə yolu var:

 - Çalışın ki, sizin sözlərinizlə işləriniz heç zaman ziddiyyət təşkil etməsin.

 - Xırda hesab etdiyiniz hərəkətiniz başqalarına çox ağır təsir edə bilər. Çatılmış qaşlar əvəzinə gülümsəməyinizlə siz kiminsə gününü bayrama döndərə bilərsiniz.

 - Əksər insan odu odla söndürmək, ağrıya ağrıyla cavab verməyə meyilli olur. Amma incidilmiş adama cavab zərbəsi yetirmək, yerə yıxılanı vurmaq kimidir.

 - «Mumkünsüzdür» fakt deyil, rəydir. «Mümkünsüzdür» bəyanat deyil, çağırışdır. Potensialdır. Müvəqqəti haldır. Heç nədir!

 - Hər bir çətinlikdə imkanlar gizlənir. Və hər bir imkan da çətinlikdən keçir.

 - Uğurun ən əsas formulası insanlarla necə münasibət qurmağı bilməkdir.

 - Ondan qorxmayın ki, həyatınız bitəcək. Ondan qorxun ki, o heç vaxt başlamayacaq.

 - Sabahkı uğurun ən qorxulu düşməni bugünkü uğurdur.

 - Saat 10-a kimi xoşagəlimli olsanız bütün gününüz yağ kimi gedər. 

Uğurlu və adi insanın fərqi onların uğursuzluğa münasibətindədir.

İstəkli oxucularıma onu da söyləyim ki, amerikalı kilsə xadimi, 24 kitab müəllifi Con Maksvell həm də dünyanın ən məşhur liderlik məsələləri üzrə ekspertlərindən biridir.

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində bu gün nəsr vaxtıdır, sizlərə Sadiq Qarayevin “Bağbanın hekayəsi” adlı hekayəsi təqdim edilir.                                                            

 

         – Hasarların diblərini də dərmənlayarsan ha, qarışqa-zad olur! – ayağını ayağının üstə aşırıb çay içə-içə telefondakı prikollara baxıb gülən, hərdən də onunla dindən, halallıqdan danışan, keçəl, ağ buxaqlı adam dilləndi. İstədi desin ki, şərtdə hasarın dibi yox idi, amma gözünün önünə daxmasının günü-gündən genişlənən çatları gəldi, bir də gördüyü işdən alacağı əlli manat... Bir xeyli susandan sonar başı ilə razılaşdığını bildirdi... Min beş yüz düzəldib öz həyətində yeni ev tikməyə mane olan, üç-beş kubik hörüləndən sonra gəlib uçurdan dəstənin başçısı, balcaboy, arıq, qarasifət, tülkügöz, at mədəli məmura rüşvət verməliydi... Hesabladı ki, əllinin iyirmisini xərcləyər, otuzunu yığar... Əlli dəfə bu cür iş düşsə, tikintiyə icazə ala bilərdi...

         İş qurtaranda, keçəl, ağ buxaqlı adam sözünün üstündə durmadı, israfçılığa, qənatə, halallığa aid xeyli "ibrətamiz" misallar gətirib mübahisə elədi, otuz manatdan artıq bir qəpik də vermədi…

         Ordan ayrılanda qolları yanına düşmüşdü, susuzuluqdan da yanırdı. Yolüstü çay içmək istədi. Qarşısına çıxan kafeyə döndü. Dedilər, burda tək çay verilmir, gərək yemək də yeyəsən. Həyətdəki ağacların altında səliqəli, ağ süfrəli masalarda yer də yox idi... Nəhayət, boynundan adı, soyadı, vəzifəsi asılmış biri yaxınlaşıb, küncdə ona yer göstərdi... Limonlu çaydan dalbadal üç armudu stəkan içdi, utanmasa üç stəkan da içərdi. Öz-özünə düşündü ki, yox, hələ bu dünyada yaxşı insanlar  var, dünya ona görə dağlımır...

Sərin meh əsirdi, süfrəyə qoyulmuş qozdan, badamdan, şirniyyatdan yeyə-yeyə dincəlir, kök, bəstəboy, dörddodaqlı qadının oxuduğu ara mahnılarına heyranlıqla qulaq asırdı. Müğənni qadın masalara yaxınlaşıb başını əsdirir, adamlar üçdən-beşdən əllərinə gələni verib könlünü xoş edirdilər.

Ona yaxınlaşanda arxa tərəfdki masadan gülüşmə səsləri gəldi, çönüb baxdı. Onlar idi, ev tikməyinə  imkan verməyən, üst-üstə hördüyü daşları təpikləyib uçuran "alçaq könüllü" adamlar… Masalarının üstündə barmaq qoymağa yer yox idi.  Kabablar, içkilər, meyvələr, yanlarında da subtropik, giləmeyvəli, gülüşü səbzəli xanımlar...

İçi, çölü kiçik boylu, qaraüz başçı adam onun geri çönüb baxmasına əsəbiləşdi, lakin tanıyanda gülüb dedi: “Yalvarıb özünü öldürürsən ki, pulum yoxdur, gör gəlib harda yeyib-içirsən? Sənin kimiləri  yaxşı tanıyıram...”.

         Yemək sözünü eşidəndə elə bil yuxudan ayıldı. Evə getməliydi, səhər uşaqların anası deyirdi ki, səhər yeməyinə heç nə yoxdur. Pul alsan, uşaqlara yeyəcək al.

O cəld iki manat çıxarıb çaynikin altına qoydu. Restoranın qapısına çathaçatda kiminsə çağırdığını eşitdi, çönüb baxdı. Həmin "yaxşı adam" idi. Elə bayaqkı kimi, gülə-gülə ona çek uzatdı. Alıb baxdı, "25 manat 50 qəpik" yazılmışdı…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.03.2024)

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Təranə Dəmirin ustad şairimiz Qulu Ağsəs barədə qeydlərini təqdim edir. 

 

Bu dəfə şair-publisist, neçə ildi "Ulduz"un yükünü çiyinlərində sevə-sevə daşıyan Qulu Ağsəs haqda tamam fərqli yazı yazmaq istədim. Heç şeirlərindən də misal gətirmək fikrim yoxdu bu dəfə... Sadəcə özündən danışmaq istəyirəm. Düşündüklərimi üzünə deyə bilmirəm (ayağı yer tutar deyə), heç olmasa gizlində danışım. Heç Qulu da bu yazının fərqli olduğunu bilməyəcək. Bir az eynəyi güləcək, vəssalam. Bilirəm. Tanıyıram axı. Bəzən təlatümlü, bəzən sakit şairin çoxlarının düşündüyü kimi nə eqosu var, nə təkəbbürü. Bir özüdü, bir də sözü. Anlayançün uşaq kimi safdı, başa düşməyənçün daş, qaya. Əvvəlcə mən də onun içində gizlənən o uşağı duya bilmirdim. İnciyirdim, incidirdim. Sonra eynəyiylə, daha sonra səsiylə, ən sonda sözüylə tanıdım Qulu Ağsəsi. Özündən də yaxşı tanıdım. Hərf-hərf, heca-heca, sətir-sətir anlatdı özünü və anladım ki, nöqtədən sonra vergül olmur.

Qulu Ağsəs hər adama etibar etməz, etibar etdiyinəsə axıracan güvənər. Bacarmadığı işin qulpundan yapışmaz, amma söz verdisə, edər. Dünya dağılsa da, eləyər. Ona zorla heç nə etdirə bilməzsən. Gərək özü istəyə. Ürəyinə bir şey yatmadısa, vəssalam. Bircə dəfə deyər sözünü. Amma sözü də daşdan keçər.

Tərifi inandığı adamdan qəbul edər ancaq. Səsindən tutarsan ürəyindən keçənləri. Onun paltarı da, çantası da, eynəyi də adamla danışar. Özü də şeircə. Adamın üstü, başı şeirdi elə... Gözlərində doğar əvvəlcə şeir, sonra ürəyində, daha sonra barmaqlarında. Sirlidi. Yerişi, duruşu, gülüşü, baxışı - hamısı sirdi. Özünü bircə özü çəkər, kimsəyə etibar etməz.Ya da qıymaz kiməsə. Bəlkə, özünə qıymaz Qulu Ağsəs. Susa-susa danışar bəzən. Susa-susa qışqırar, susa-susa küsər, susa-susa barışar, susa-susa ağlayar, susa-susa gülər, susa-susa axtarar, susa-susa gözləyər. Səssizliyinin öz dili var şairin. Tənhalığında bircə özüylədi. Heç kimə borclu qalmaz. Bircə borcu Tanrıyadı. Ürəyindən keçənləri dilinə gətirməz. Hünərin var, onu səssiz anla. Kiməsə bənzəməyi sevməz. Elə özünə bənzəyər həmişə. Çox dostu yoxdu. Ən yaxın dostu sözüdü. Sözüylə nəfəs alar sadəcə. Gizlində yazar, gizlində pozar. Hər kəs anlamaz quş dilini. Mükəmməlliyə qaçar. Yazdığını min dəfə özünə oxuyar. Varağa oxuyar, divara, tavana, qapıya, pəncərəyə oxuyar. Pıçıltısını uzaqdan eşidərsən. Hay-küyü sevməz. Elə hamıyçün da yazmaz Qulu Ağsəs. Heç hamı kimi düşünməz də. Elə hamı da onun kimi düşünə bilməz. Eynəyindən oxuyarsan ürəyindən keçənləri. Zarafat deyil. Onun qəhrini o eynəkdi çəkən elə. İkisi də bir-birinə vəfalıdı. Bir də əl çantasıdı ona dözən... Heç yanından əskik etməz. Hara getsə, özüylə daşıyar. Nə o, çantaya yükdü, nə çanta ona. Yollaşıb gedirlər.

Yeriyəndə qolları özündən qabaqda qaçar. Elə bil ki, ayaqlarına yol açar qolları. Sükutunun içində şeir doğular. Elə gözəl yiyə durar ki sözünə. Sözünün ağasıdı axı. Onu özündən heç kim çıxara bilməz, bircə özündən başqa. Sözü balası kimi sevər, amma özünə deməz. Dedim axı, Qulu Ağsəs fərqlidi. Hərdən elə söz çıxar ki ağzından, məəttəl qalarsan. Sözü bişirənlərdən deyil axı. Fərasəti yoxdu bu sarıdan. Bər-bəzəkdən uzaqdı. İnnən belə istəsə də, bəzək vura bilməz fikirlərinə. Necə düşünürsə, elə danışır. Uçurub dağıtdığını da özü yığışdırar. 55 ildi bir üzü var. Min şükür...

Bilmirəm yazı necə alındı. Amma bir az Qulu Ağsəsə bənzədi, deyəsən.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində növbəti dəfə şeir vaxtıdır, sizlərə Namiq Hacıheydərlinin şeirləri təqdim ediləcək.

 

RUHUMUZ UCADIR...

 

Ürək döyüntünü dinlədim bu gün

Baş qoyub ətirli sinənin üstə.

Söz ilə, and ilə qurmuşuq düyün

Eşq ilə süslənmiş dünənin üstə...

                   

Arada yüz dərə, yüz dəniz olsun,

Bir gün yollarımız yovuşmalıdır.

Əyər yer üzündə birləşəmməsək,

Göylərdə ruhumuz qovuşmalıdır.

 

Gəlsin üstümüzə kədər sel kimi,

Dünyalar yığılsın lap bizə qarşı.

Qaranlıq işığı söndürə bilməz,

Gecələr ha çıxsın gündüzə qarşı...

 

Bizi qorxutmayır tufan, qasırğa,

Əzablı yolları azmı getmişik?

Bəzən başımıza balta vurublar,

Yenə var olmuşuq, yenə bitmişik.

 

Dərəyə dartsınlar, düzə çəksinlər,

Ruhumuz ucadır, yerlərə sinməz.

Nadanlar nə bilsin Ulu Tanrının

Uca yaratdığı göylərdən enməz...

 

Göylər deyir ki;

 

Şairləri əzilən bir şəhərə

Göydən mələklər qarğış yağdırar,

Qutsal Ruhlar narahat dolanar bu şəhərin üzərində.

Bir gün bəlanın mütləq olduğunu bildikləri üçün

Bəla var qarşıda;

Tufan, qasırğa,

Bir də cana doymuş Xəzərin üsyanı var qarşıda.

Qara qanını içib, gününü qara edənlərə qəzəb püskürəcək

Bir gün...                                                                                       

Günahkar şəhərin nəfəsindən

Zaman-zaman udduğu murdar zibillər

Qasırğaya qarışıb geri dönəcək;

Çırpılacaq üzlərə,

Göylər qəzəblənəcək,

İldırımlar nərə çəkəcək,

Şimşəklər toqquşacaq...

Hər şey bir anda baş verəcək;

Şiddətli külək, qasırğa, tufan,

Bir də Xəzərin şahə qalxmış dalğaları...

O zaman

Qurtuluş olmayacaq,

Tikdiyiniz evlərə nicat olmayacaq;

Şüşələri qırılacaq,

         qapıları yıxılacaq,

                   daşları uçacaq

o zaman üçün

yeni evlər tikin;

bünövrəsi halaldan,

daşları yaxşılıqdan,

qapısı sevgidən olsun!

və...

Şairləri incitməyin...

                                     

                  

SƏN MƏNİM KİMİMSƏN?

                             

Hara baxsam, təkcə səni görürəm,

Yolumsan, Yerimsən, Göyümsən axı.

Niyə səni  mən bu qədər sevirəm?

Sən mənim kimimsən, nəyimsən axı?!

                                                        

Masmavi göylərdə ağappaq bulud,

Günəş də, torpaq da, külək də sənsən.

Ağaca, çiçəyə can verən su da,

Çiçəkdə ətir də, çiçək də sənsən.

 

Qovuşdu, birləşdi iki saf bulaq,

Bir bahar günündə axar çay oldu.

Xəbərsiz doğulduq bir-birimizdən,

Bax, ancaq ruhumuz əkiztay oldu.

 

Ulduz arxasından enib gəlibsən,

Atadan, anadan yaranmamısan.

Sənin sığalını mələklər çəkib,

Sən bəşər əliylə daranmamısan.

 

Niyə baxışınla alışar sinəm?!

Harandan od alır bu odum mənim?!

Qanadım deyilsən, ancaq bəs nədən

Qəmlənsən, qırılar qanadım mənim?!

 

Üzündə qəm, gözündə nəm görünsə,

Aldığım nəfəs də daşa çevrilər.

Sənin içindəki ağrı-acılar,

Mənim gözlərimdə yaşa çevrilər.

 

Biz qoşa bədəndə bütöv canıqmı?

Dodağın qurusa,

         ciyərim yanar.

Ayrıyıq, uzağıq, bəs niyə ruhum

Sənin varlığını varlığım sanar?!

 

Sənin ayağına batan bir tikan

Mənim ürəyimi qanatmış, gülüm!

Anladım... Bir kökdən yaranmasaq da,

Ruhumuz bir kökdən boy atmış, gülüm...

 

Ruhu doğmalardı qohum olanlar,

Bir ata-anadan doğulan deyil.

Var olan dipdiri ruhu olandı,

Ayağı, əlləri sağ olan deyil.

 

 

QALDIMI?

 

Bir zaman içində yanan alovdan,
İçdə qığılcımın, közün qaldımı?!
Ürəyin büsbütün söz dəniziydi,
Ürəkdə Eşq dolu  sözün qaldımı?!

 

 

Təmizlə dünyanı, dara, yu, eşqim!

Ruha sığal çəkər mənim qu eşqim.

Deyirdin, minillər sönməz bu eşqim,

Eşqindən nişanə,  izin qaldımı?

 

 

Yalan ah – üzlərdə yalançı boyaq.

Vaxtsız yorulmağın adın nə qoyaq?!

Bu uzun yolları gedəcək ayaq,

Bu yükə dözəcək dizin qaldımı?!

 

Dünya dəmirçinin qaynar kürəsi –

Yandırar ağ bayraq qaldıran kəsi.

İrəli getməyə yaşam həvəsi,

Geriyə dönməyə üzün qaldımı?!

 

 

Döndü tarixlərə o çağ, deyəsən,

 Açdın qədərinə qucaq, deyəsən...                                              

...İçində sönübdü ocaq, deyəsən;

Barı özünsənmi, ÖZün qaldımı?

 

                                     

KİŞİLƏR VAR İDİ...

 

Kişilər var idi bu yer üzündə,

Bir elin yükünü çəkən kişilər.

Quduz sultanlara qılınc sıyırıb

Yetim qarşısında çökən kişilər.

 

Babalar var idi, bir kəlmə sözü

Qan söhbəti bağlamağa bəs idi.

Nənələr var idi, nənə deyirəm;

Təpədən-dırnağa nur kündəsiydi.

 

Qadınlar var idi, şimşək baxışlı,

Qanında yüz ərin qeyrəti vardı.

Nə oldu, necoldu ülvi adamlar,

Torpaqmı gizlədi, yelmi apardı?!

 

Oğullar var idi, qaya parçası,

Ölsələr, harama yanaşmazdılar.

Qurban gedərdilər namus üstündə,

Namusdan bir kərə danışmazdılar.

 

Obalar var idi, barlı-bəhərli,

Bir giriş, bir çıxış cığırı vardı.

Gələn yolçuları hələ uzaqdan

Təndir çörəyinin ətri vurardı...

 

...Günəş həmin Günəş, Ay həmin Aysa,

Bəs niyə dəyişdi bu cahan belə?!

Kök həmin kökdüsə, soy eyni soysa,

Nədən cılızlaşdı bəs insan belə?!

                                              

                                                       

HƏLƏ Kİ NİDAYAM

 

Dan yeri ağarır, oyağam hələ,

Nə gözlər yumulur, nə qəlb dincəlir.

Açılmaz səhərim ta innən belə,

Baxma üfüqlərdə günəş yüksəlir...

 

Dostları min olsun, nə faydası var?

Əgər tənhadısa ruhu insanın?

Duyulmaz oldusa, bir qaydası var,

Yüksələr göylərə ahı insanın.

 

Din gəzdim, ruhuma dinclik aradım,

Sonunda gördüm ki, özüm dinmişəm.

Yerlərdə, göylərdə min sirr aradım,

Dünyanın ən böyük sirri mənmişəm.

 

İnsan sirr, ömür sirr, bu yer, bu göy sirr,

Beşikdən qəbrəcən sirri açılmaz.

Sabah nə olacaq, bir kimsə bilmir;

Yazısı dəyişməz, qədər – qaçılmaz.

 

Nə olsun milyondu hər yerdə sayı,

Milyonlar içində təkdi hər adam.

Bu göylər altında, bu yer üzündə

Bəxtəvər olmadı hələ bir adam...

 

...Nə arzu tükəndi, nə də ki dərdim,

Yaxşı ki, dərd boyda min xəyalım var.

Ömrü palaz kimi yollara sərdim,

Göylərə verəcək çox sualım var.

 

Hələ ki nidayam bu yer üzündə,

Heyrətlər içində çoxmu qalacam?!

Ömrümə qoyulan işarə kimi,

Ömrümün sonunda sual olacam...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)