Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Aytəkin xanım 24 yaşında böyük bir holdinqin rəhbəri oldu. Buna səbəb aşağıdakılardır:

1.O həmişə səhər ertədən oyanırdı. 

2.O kontrastlı duş qəbul edirdi.

3.O meditasiya ilə məşğul olurdu.

4.Özünüinkişaf kitabları oxuyurdu. 

5.Pozitiv düşünmə kursu alırdı. 

6.Yoqa məşqinə gedirdi.

—————-

7.Onun atası komitə sədri idi. 

2.

Çox vaxt sənin beyninə “dünyada sənin qədər heç kəsə pis deyil” fikri gələndə möcüzə baş verir, qarşına səndən də pis gündə olan birisi çıxır.

3.

Klaustofobiya - qapalı mühit qorxusudur. Məsələn, deputat Milli Məclisə iclasa gedir, qorxur ki, gedib görər ki, qapılar onun üzünə bağlanıb, mandatı ləğv edilib. 

4.

Hadisə Rusiyada vaqeə olur. 

Çağırışçı məntəqəsi.

-Soyadın.

-Oslov.

-İnisialların.

-İ.A.

5.

İstehlak səbəti böyüməsin deyə hökumət ora mənəvi dəyərləri də əlavə edib. Çünki onların qiyməti hər gün düşür. 

6.

-Siz həm Allaha inamı, həm Darvin nəzəriyyəsini eyni zamanda necə qəbul edirsiniz axı? 

-Çox sadə. Adəmlə Həvva sonsuz idilər deyə, adamlar meymunlardan əmələ gəliblər. 

7.

Aşsüzən qapıyla oyuna çıxmış monolların  qapısına cəmi bir top vurmaq ən çətin, ən ağlsığmaz bir iş idi. Amma bizim futbolçular sübut etdilər ki, bütün çətinliklərin öhtəsindən bacarıqla gəlirlər. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə  Rza Nurinin  şeirlərindən ən yaxşı nümunələri təqdim edir.

Rza Nuri 1991-ci ildə Tehran şəhərində anadan olmuşdur. 10 ilə yaxındır ki, ədəbiyyatla məşğuldur. Şeirləri portallarda yayımlanıb. İngiliscədən Azərbaycancaya çevirdiyi bir neçə psixoanaliz məqalələr sanal dünyada yayımlanmış və Margurite Durasın “Ölüm xəstəliyi” adlı romanını çevirmişdir.

1.

Çünki mən son nəfəsimi siyirmişdim dişlərimlə

Və onurğamdan uçurmuşdum boylu kəpənəklər sözünü

Gündüzün sarı avtobusuna düzənmiş saçlarını günlərə bölən barmaqların körpülüyünü sürüşən dünyada, otuz kərə günəşi dolandığım qəlpə başımla ilgidə

Yolları dərələrə yayınır baldırın fikri.

Yarımçıq məktubumun davamını

Postçu düşmüş qalabalığa

Əzilmiş sözlərim

Küçədə

Küçə başını əymiş xiyabanlarda

Başa vurduğum o iti qoxunu

Qəzetdə bıçaqlanmış bir kioskçunun qəzetləri içində bıçaqlanmış bir kioskun içində qəzetlər

Dışında xəbərlər

Sərilincə dışarı

Pəncərədəki avtoyayım dalğalar, qıvrım saçlarını yamsılayırdı

Çatlaq dodağına hopmuş budaqdan

Nəfəsinlə uçurursan quşları

Yalnız açıq havalarda, düşürdün yadıma

Çölə düşmüş öylə bir xəbər ol ki, raketlər ötsün həlqeyi-zülfündən

Gözlərinlə üzünü dişlərinə yığan aynalar sayağı, aynada çərçivədən düşmüş üzümü içinə çəkdiyin, dibə düşdüyüm uzaqlara bax

Həyatını sözlər sancağıyla tutan birisiyəm

Məni öylə bir sətirdə tut

Köynəyimin yaxasın uçur

Dodağın səkiliyindən.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 Səhnədə müxtəlif rollara girib hər tip adam obrazı yarada bilsə də, həyatda yalnız özü olan və daim yaxşı adam olmağa çalışan, Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının aktyoru Rauf Ağakişiyev növbəti ad gününü qeyd etdi...

Rauf 1972-ci ildə Sumqayıt şəhərində anadan olub. 1997-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dram-kino aktyorluğu fakültəsini bitirərək, təyinatını Hüseyn  Ərəblinski  adına Sumqayıt Dövlət Musiqili-Dram Teatrına alıb. 1998-ci ildə isə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Dağıstan Respublikasının Dərbənd şəhərində yeni açılmaqda olan Azərbaycan Dövlət Dram Teatrına göndərilib. İki il orada çalışdıqdan sonra doğma Sumqayıt teatrına qayıdıb. Hazırda həmin teatrda çalışır. Gözəl səs tembiri var. Məharətli aktyor, mədəni-kütləvi tədbirlərin əvəzsiz aparıcısıdır...

Deyir ki,- “Teatrımız yarım milyondan çox əhalisi olan Sumqayıtın yeganə peşəkar teatrıdır. Təəssüf edirəm ki, hazırda aşağı kateqoriya ilə işləyirik. Arzu edirəm ki, teatrımız Ağalar İdrisoğlunun rəhbərliyi dövründəki əvvəlki şöhrətini özünə qaytara bilsin, bütün aktyorarın maddi vəziyyəti yaxşılaşdırılsın və hər bir layiqli aktyor öz dəyərini,q iymətini alsın. Axı teatr aktyorlar üçün yeganə iş yeri və ikinci evdir...”

Onunla ilk dəfə 2009-cu ildə çox istedadlı mədəniyyət işçisi Hafiz Ataxanlının vasitəsi ilə tanış olmuşuq. Həmin il mərhum kimyaçı alim Nərçə Ağayevin 70 illik yubileyini şəhər səviyyəsində keçirməyi qərara almışdıq. Tədbirdə şəhər rəhbərliyi, mərhumun məmur yoldaşları, həmyerliləri də iştirak edəcəkdi deyə, gözəl səsli peşəkar aparıcıya ehtiyac var idi. Bu işi məhz Rauf Ağakişiyevə etibar etməkdə yanılmadıq. O, bu tədbiri çox yüksək səviyyədə apararaq, yaddaqalan edə bildi...

2004-cü ildə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilib, 2014-ci ildən “Respublikanın Əməkdar artisti”dir. İnanıram ki, onun daha böyük uğurları hələ irəlidədir...

Bəli, Əməkdar artist Rauf Ağakişiyevin 52 yaşı tamam oldu. Onu bu münasibətlə təbrik edir, möhkəm san sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.

Çox yaşasın!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu dəfə "Bir sual, bir cavab" rubrikamızın qonağı AYB, DGTYB-nin üzvü, "Ey türk doğulan", " Səni tapan itirməz", “Söz sənindir" və digər kitabların müəllifi, araşdırmaçı şair Namiq Hacıheydərlidir.

SUAL

Qoy ruhdan düşməsin dərdə düşənlər,

Hamının dərdindən halıdı dünya.

Sonunda hər kəsin haqqını verir,

Minillər şahidi, uludu dünya.

Gah ömür yoluna bəla gətirər,

Gah da yollarında çiçək bitirər,

Doğru yol tutanı haqqa götürər,

Əyriyə cəhənnəm yoludu dünya.

O kəs ki, düşməni öz tamahıdır,

Qazancı günahsız məzlum ahıdır,

Şərə dost olanın şahənşahıdır,

Haqqa dost olanın quludu dünya.

Nəbzi var, dili var, canlı, diridi,

Yaşayan varlığın o da biridi,

Dilini bilənə yaylaq yeridi,

Bilməzə düzlərin koludu dünya.

Ay Namiq, əməllər getməz havayı,

Hər kəsin önünə qoyular payı.

Kim deyir, azalıb onların sayı,

Yaxşı adamlarla doludu dünya. 

(Namiq Hacıheydərli)

Xoş gördük, əziz Namiq bəy.

Namiq bəy, bilirik ki, fizikada dəyişməyən qanunlar var, bəs bir insanda  zamanın dəyişə bilmədiyi hansı cəhətlər ola bilər, yaşanan "həyat süjeti"nə görə zaman xarakteri dəyişə bilərmi?

CAVAB:

İnsanın 2 yaradılışı var; 1.Tanrının yaratdığı insan 2. İnsanın öz -özünü yaratması. Əslində Tanrı insanın materialını yaradır və ona özünü gəlişdirmək üçün hər cür  potensialı verir. Biz bilirik ki, vərdişlər sonradan qazanılır. İnsan sonradan vərdişlərlə qazandığını tərk edə bilər. Lakin o xüsusiyyət ki, insana Tanrı tərəfindən verilib, o xüsusiyyətlər ki, insana genetik yaddaşla ötürülür, onları tərk etmək sadəcə olaraq mümkünsüzdür. Genəl olaraq insan xarakteri 40 yaşa qədər formalaşır. 40 yaşdan sonra insan xarakterinin ciddi şəkildə dəyişməsi qətiyyən mümkün deyil. Bu yaşdan sonra insan öz xarakterinə ən yaxşı halda hansısa redaktələr edə bilər. Zaman oturuşmuş xarakterə və genetik yaddaşdan gələn özəlliklərə ciddi dəyişiklik edə bilməz. Zamanın xarakterə redaktə etməsi də istisna deyil. Bu, ciddi sarsıntı, ciddi qorxu və ciddi xəyal qırıqlığı anlarında mümkündür.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)

Qoşqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Dəfələrlə taksiyə minmişəm və hər dəfəsində demək olar ki, eyni ssenari ilə qarşılaşmışam. 

Demək, ssenari belədir :

- Taksi sürücüsü heç vaxt öz həmkarını bəyənmir, qarşısındakı maşın sürücüsünə  sənə "prava verənin..." - deyib, ürək sözlərini, söyüşlərini yağış kimi yağdırmağa başlayır. Ya da ki, piyada keçidindən keçəni öz aləmində söyüş söyüb tələsdirirlər. Məsələ burasındadır ki, hər dəfəsində eyni hadisəni, davranışı sürücü təkrarlayır. Hələ mən sizə sükan arxasında siyasi məsələləri həll edən, müzakirə edən insanlardan danışmıram. Onlar başqa aləmdir. Danışıqları sanki, çayxanada oynanılan "şeş - qoşa" söhbətlərinə bənzəyir. Danışıqlarında "aranı dağa, dağı da arana" daşıyırlar. Özü də elə məharətlə danışırlar ki, görən də deyir, bəs nədir.

İçdən bir anlıq sual yaranır : 

- Bütün bunları belə bilirsinizsə, niyə gedib diplomatik sahələrdə fəaliyyət göstərmirsiniz, gəlib sürücülük edirsiniz ?!

Həmişə də cavab eyni məcrada davam etdirilir. "Vaxtında adamım olsaydı".

Hər dəfəsində də hökmən biri diplomlu şəxs olur. Ya hüququ bitirən, ya müəllimlik edən, ssenari demək olar ki, eynidir. Dindirib danışsan, hər biri gün-güzəranından şikayət edənlərdirlər. 

Yaxşı yadımdadır: - Bir dəfə halım çox pisləşmişdi, birtəhər taksi çağırıb xəstəxanaya gedirdim. Yoldaykən qəfil taksi sürücüsünə zəng gəldi, maşını yolun kənarına çəkib başladı danışmağa. Başladı zəng edən adamla hal-əhval tutmağa. Mənimsə halım özümdən getdikcə gedirdi. Ələmdarın arvadından başlayıb, Gülpərinin qızını yenicə bitirib, Rasimə keçəndə ağrıdan dilə gəldim:

- Ölürəm ey, mən burda. Siz də orda "milli məclis" açmısınız - dedim. 

Eh, taksiçilər, taksiçilər…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Aysel Fikrətin yeni hekayələrinin dərcinə başlayır. İlk olaraq sizlərə “Eşq. İspan kafesi” təqdim edilir. 

Bu hekayəni mən uydurmadım. Bu hekayə onların hekayəsi idi, iki eşq adamın hekayəsi...

Bu gün də ispan kafesində adam azdır. Kafe ekzotik abu-havada, son dərəcə ədəbli personalıyla özünə ad qazanmışdı. Tez-tez bu kafeyə gedə bilməsəm də, onu bir gedəcəyim yer kimi həmişə düşünürdüm. Bəzən hər kəsdən, hamıdan qaçıb orda əyləşib bir qədəh içib, yazı yazmağı sevirdim. Orda keçirəcəyim vaxt təkcə mənim olurdu. Orda əyləşib, həmişə düşünürdüm ki, burda qapıdan o tayda anlamsız, daima qaçaqaçda olan bir həyat var və o həyat yaradıcı insanların düşmənidir.

Bu gün də özümə dair bir gün oğurlayıb həmin kafeyə gəldim.

Şəhərin tam mərkəzində yerləşən bu kafedə  üç-ya dörd adam tapardın. Həzin musiqi fonunda səssizlik hökm sürən məkanda  bir orta yaşlı kişi oturmuşdu.

Kişi ayrı kabinada tək otursa da iki nəfərlik yemək sifariş etmişdi. Ofisiantı çağırıb susdu, sonra üzbəüz sanki kimisə işarə edirmiş  kimi dilləndi.

- Elə həmişəki kimi lanqet bir də çaxır. Ofisiant duruxub dayanmışdı. Kişi əlavə etdi: "Hər ikimizə".

Ofisiant uzaqlaşıb sifarişi içəri ötürdü. Kafenin müdiri ona yaxınlaşdı: "Yenə əvvəlki kimi sifariş etdi?" deyə soruşdu.

Ofisiant başı ilə hə cavabını verdi.

-Yaxşı, ona çox sual vermə. Nə deyir apar. Hesabı da aparmadan  mənə göstər.

Müdir içəri keçib kişiylə çox böyük ehtiramla görüşdü.

-Çoxdan sizi görmürəm. Nə var nə yox, necəsiz?

Kişi də onunla hal-əhval tutdu.

- Hər şey yaxşıdı.

Müdir ordan ayrılanda ofisianta təəcüblə baxdı.

 Bu mənzərə məni alıb aparmışdı deyə, sifarişi unutmuşdum. Ofisianta kofe sifaris edib, siqaret yandırdım. Çantamdan çoxdan bəri oxumaq istədiyim həmin kitabi  çıxartdım,  kitabdan nəsə oxumağa başladım. Fikrimi toplaya bilmirdim.

Oxuduğum kitabın adı "Zahir" idi. Koelyonun  bu əsərində qəhrəmanı bir jurnalist qadındır, elə mənim kimi.

Bir gözəl gün evdən qaçır. Çünki ona bu dünyanın hər hənirtisi belə anlamsız gəlir. Bu barədə mən də burdakı qəhrəmanla tam razı idim. Yeknəsək həyatdan kim qaçmaz ki?

Düşündüm ki, insanlar həmişə hardansa harasa qaçır. Mühit dəyişmək səni tənhalıqdan xilas etməyəcək.

Yenə ona tərəf baxdım. Kişi sakit, səssiz görkəmiylə  nəzərimi cəlb edirdi. O, badəni qaldırıb, öz-özünə sağlıq deyir, uzun-uzadı danışırdı. Mən ona heyrətlə baxırdım. Əlimdə olan hər şeyi kənara qoyub, bu səhnəni bir az da izləməyə başladım. Bir az keçəndən sonra kişi ofisiantı çağırdı.

-Hesabı gətirin, biz getməliyik. 

-Nə tez.

-Xanım heç nə yemir, bir az havada gəzmək istəyir. Dənizə baxmaq istəyir. 

Sonra hər şey anidən baş verdi: 

Kişi hesabı ödəyir. Ayağa qalxır. Müdir onunla əl uzadıb görüşür.

- Siz özünüzə yaxşı baxın müəllim. Bu həyatdır. Hər şey olur.

Kişi papağını başına qoyub gülümsünür.

- Nə ola bilər ki? Hər şey əladır.

O, səssizcə kafedən çıxıb gedir.

Ofisiantlar onun dalınca baxırlar. Kişi maşına oturub uzaqlaşır…

Kofeni gətirən ofisianta: -Sizdən bir söz soruşum -deyib, sözə başladım.

-Məni bayaq gedən o kişi maraqlandırır.  Axı o niyə öz-özünə danışıb, saqlıq deyirdi və siz ona mötəbər bir insan kimi yanaşırdınız? Bu barədə mənə danişa bilərsiniz? Mən əslində jurnalistəm və bu cür hallar mənə hədsiz maraqlıdır. Amma sizin onunla belə davranmağınız məni düşündürdü. Elə bil ki, bu insan elə düppədüz edirmiş kimi.

Ofisiant bir qədər düşünüb söylədi:

-Məsələ budur ki, hər həftənin besinci günü bu kişi bir qadınla kafemizə gəlirdi. Onunla  söhbət edər, saatlarca gülüb, danışardı. Uzun illər bu davam etdi. Onlar burda ad gunu kecirər, bayramları qeyd edər, öz işlərindən, uğurlarından danışar, bölüşərdilər. Düzdü, mən deyə bilmərəm ki, o qadın bu kisinin arvadı idi. Çünki arvadı olmağ üçün bir az başqa cür olmalıydı. Bİz bir şeyi bilirdik ki, onlar birlikdə xoşbəxtdirlər. Və biz də onların ad günündə, gözəl günlərində onlara qulluq etməyi sevərdik. Bİr müddət onlar daha gəlmədi. Keçən həftə kişi gələndə, bİz qapıda durub, qadını gözlədik. Düşündük indi maşından düşüb yenə qaçaraq sevdiyi insanın görüşünə tələsəcək, bizi görən kimi gülümsəyəcək. Üst geyimini alıb onu kabinaya qədər ötürəcəyik. Amma çox təəssüf, gəlmədi.

Kişi isə həmişəki kimi saata baxmadı. Adəti üzrə iki nəfərlik yemək, içki sifarş etdi. Biz sakitcə onu izlədik. Müdaxilə etməyə müdir icazə vermədi, ona sual verə bulmədik. Bildiyim bu qədərdi xanım... İndi bu ayrılıqdı ya nədi, bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, kişinin vəziyyəti yaxşı deyil.

Bu sözləri deyib, maraqla gözlərini mənə zillədi.

-  Bilirsiz, əslində onların məhəbbəti qeyri adi idi. Biz onların bir birinin davranmağına heyran idik. Onlar birlikdə elə gözəl gülürdülər ki... İndi maraqlıdır, siz bunu necə qələmə alacaqsız. Jurnalistsiz dediniz? Nədən yazırsız?

-Hər halda sizdən deyil.

Ofisiant himə bənd kimi sözümdən sıçrayıb, o tərəfdən də müdirin onu çağırmağına rəğmən bir anlıq toz olub getdi. Sonra eyni cəldlikdə qayıtdı.

- Axı bu düz olmadı, mən sizə kömək etdim, siz isə əvəzində məni acıladız.

Mən susub gülümsədim. Ordan cıxdıqdan sonra uzun-uzadı dəniz kənarında gəzib onları düşündüm.

Ən çox da o kişini düşündüm. Hətta mən də, onun kimi həmin qadını özümdən uydurdum.

Ona görə qərar verdim ki, bu beşinci gün mütləq həmin kafeyə gedəcəm. 

Eyni vaxtda elə də etdim. Mən tez gəlmişdim. Məndən on dəqiqə sonra gəldi. Yenə adəti üzrə əyləşdi, eyni sifarişləri verdi. Kofemi götürüb yanına yaxınlaşdım.

-Sizdən bir söz soruşa bilərəm?

Iri gözlərini mənə zillədi. Bir anlıq mənə elə gəldi ki, onun gözlərindən ceşmə kimi bulaq qaynayır və hər an göz yaşları sel olub aləmi bürüyə bilər. Düzü, bu sualı verəndə özümü çox pis hiss etdim. Nahaq baş qoşdum bu adama.

O başını yellədi. Onunla üzbəüz oturmaq istədim, yalnız ürək etməyib kənarda oturdum.

-Bilirsiz, mən jurnalistəm. Maraqlı insanlardan yazıram. Siz də çox maraqlısız. Öz-özünüzə sağlıq deyirsiz və s.. Uzun sözün qısası, siz harda işləyirsiz?

O fikrə getdi  mənə diqqətlə baxıb dedi: -Mən təqaüdə çıxmış müstəntiqəm. İşsiz bir adam. Xanım isə rəssamdır, özü də yetərincə tanınmış. Biz onun sərgisində tanış olduq. Qıvrım saçları var idi. Ona sual verirdilər. Hətta həmin gün onun foto şəklini də çəkdim. O gündən çox sonralar görüşməyə başladıq. İlk görüşə gələndə gözlərimə elə məsum baxırdı ki.

Mənsə onu hər sərgi keçiriləndə danlayırdım. Çünki qısqanırdım. Mən ondan böyüyəm. On bir yaş.

-Çoxdur ki? - deyib söhbətə qoşulmağa cəhd etdim: - Məncə gözəl yaş fərqidir.

O, gülümsündü.

-Bəzən uşaq kimi şiltaqlıq edəndə peşman olduğum olub.

Mən də gülümsədim.

-Yaxşı. Adınızı da bilmədim.

O susdu.

-Yaxşı bəs indi o hardadı?

Kişi tərəddüd içində fikrə getdi.

Uzun müddət susdu.

Və nəhayət, cavab verdi:

-Bilirsiz, xanım qız, mən indi bir az da ondan danışsam, həqiqəti desəm, onu həmişəlik itirə bilərəm. Sevgi elə bil sehirdir ki, ondan danışmaq olmaz. 

Ofisiantı çağırdı. Hesabı verdi. Sakitcə ayağa qalxdı və dedi:

- Xanım daha buranı sevmir. Biz onunla dəniz sahilində balaca bir yer tapmışıq. Daha bura gələ bilməyəcəyik. 

Və mən tərəfə baxmadan getdi.

Həmin gün qadın rəssamlarını araşdırmaq üçün aləmi bir-birinə vurdum. Amma tanımadığım adamı necə tapa bilərdim axı?

Hətta bəzi rəssam qadınlarla söhbət də etdim. Kafeyə də getdim. Həmin gündən sonra kişinin kafeyə gəlmədiyini söylədilər. Lakin ofisiant mənə əsas xəbəri də verdi. O dedi ki, qadın avtomobil qəzasında həlak olub.

Ofisiant dedi ki, özü onun şəklini qəzetdə görüb, hadisəni olduğu kimi oxuyub. Sadəcə kişi onun yoxluğunu qəbul etmir. Nə zaman edəcək, o da bilinmir.

Mən dərhal son qəzetləri araşdımağa başladim və "Mədəniyyət xəbərləri"ndə bir rəssam qadının  şəklini gördüm. Saçları qıvrım, gözləri iri, ortayaşlı bir qadın idi. Uç ay əvvəl qəzada öldüyü iddia edilirdi.

O hadisədən sonra mən daha o ispan kafesinə gedə bilmədim. Məni hər zaman baş vermiş faciə düşündürürdü. Bəzən insanlar ömür boyu bir yerdə yaşadıqları adamı sevdiyi insan kimi düşünməyə  çalışsalar belə bu, onlarda alınmır.

Mən o fikirli adamı, sevgi dolu adamı görənə qədər məhəbbətə inanmırdım. Düşünürdüm, nəsli kəsilmiş dinazavrlar kimi sevginin kökü bu dünyada çoxdan kəsilib. Bu insanı gördükdən sonra isə ürəyimdə ümid işığı yarandı. Düşündüm, hər insanın həyatında onun sağ ya ölü olduğundan asılı olmayaraq bu sayaq sevən bir adamı mütləq olmalıdır. Ölüncə, uca məhəbbəti görmədən, ölməli deyil insan.

Eşq hər yaşda insanın qarşısına çıxa bilər,  Hətta ölümündən üç ay əvvəl, ya üç il əvvəl. Əsas odur ki, səni səndən sonra da dünyada sevən tək bircə nəfər qalsın, o çeşmə gözlü susqun insan kimi…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)

Əkbər Qoşalı yazır

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış şair, publisist və siyasi şərhçi Əkbər Qoşalının Azərbaycan xalqının 2024-cü ildə qarşıladığı Novruz bayramı barədə məqaləsini diqqətinizə çatdırır. Bu Novruz bir başqa Novruz idi!

Novruz – bizim qardaş xalqlarla, eləcə də bir sıra Doğu xalqları ilə ortaq bayramımızın ən ümumişlək adıdır; pəki, zatən Yeni Gün (Türk dünyası üçün: Ərgənəkon) anlamındakı bayramın adı önünə bir də “Yeni” yazmaq nə məna verir?

Məhz bu Novruz Azərbaycan Respublikası öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra ilk dəfə bütün Qarabağda keçirildi;

Dövlət başçımız ilk dəfə Xankəndidə bayram tonqalı qaladı;

əgər soydaşlarımız 90-cı illərdə keçmiş DQMV ərazisində bayram tonqalı bir yana, evin işığını (çırasını) belə qısqana-qısqana yandırmaq zorundaydısa, bu dəfə tonqallarımız gur yandı! – Bu il Xankəndidə, Xocalıda qalanan tonqalları yaxın-uzaq, dost-dost ola bilməyən – hər kəs gördü!

Dədəm Qorqudun tonqala verdiyi anlamları yada salaq:

bir tonqal – şənlik, toy,

iki tonqal – yağı basqını,

üç tonqal – əkin-biçin ilə bağlı çağırışdır. Biz daha cüt tonqal qalamırıq! Bu böyük xoşbəxtlikdir! Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin Xankəndidə qaladığı tonqal dədə-babamızın ruhuna şadlıq, gələcək törəmələrə isə yol göstərmək dəyərindədir. O, Zəfər tonqalıydı! Əslində, keçmiş zamanda cümlə qurmaq düzgün deyil: dövlət başçısının Xankəndidə qaladığı tonqal fiziki olaraq sönmüş ola bilər ancaq onun ruhumuza bəxs etdiyi istilik əbədidir; Xankəndi Zəfər tonqalı dünya durduqca ulusun yaddaşında sönməyəcək!

“Dördüncü dəfədir ki, mən bayram tonqalını azad edilmiş Qarabağ torpağında qalayıram. 2021-ci ildə Şuşada, 2022-ci ildə Suqovuşanda, keçən il Talış kəndində, bu dəfə isə Xankəndi şəhərində bayram tonqalı qalanır”. – bu mübarək sözlər Prezident İlham Əliyevin Novruz bayramı ilə bağlı Azərbaycan xalqına təbrikindəndir.

Ardarda Şuşa, Suqovuşan, Talış və Xankəndidə dövlət başçısının əli ilə qalanan tonqallar bizimçün bir yol xəritəsi cızır. Əgər 44 günlük müharibədə, bir gündən də az sürən antiterror tədbirlərindəku Qələbəyə “uzun, incə bir Yol”dan gəlmişiksə, bundan sonra Zəngəzurdan keçəcək yolu təsəvvür etməyimiz çətin deyil. Zəngəzurdan bizim tarix boyu yolumuz olub; bir qərinə öncəyədək oradan dəmir yolu da keçirdi.

Zəngəzurdan yalnız dəmir yolu, avtomobil yolu keçməyəcək – oradan bütün yollar keçəcək. Asiyadan Avropaya – yerdə – qatarlar, avtomobillər, göydə – uçaqlar belədən-elə, elədən-belə keçəcək; telefon, internet, elektrik və b. xətlər keçəcək Zəngəzurdan. Dövlətqurma mədəniyyətindən nəsibini almamış haylar Zəngəzuru dalana döndərib; oysa, ora yenidən mədəniyyətlərin axın yeri olacaq. “Orta dəhliz”in Zəngəzuru yükdaşıma, ticarət, bir sözlə, iqtisadiyyat və b. əməli çalışma sahələri üzrə mədəniyyət mübadiləsi yeri olmağı haqq edir. Üstəlik, Ermənistan hökuməti başçısının bəlli 10 noyabr 2020-ci il Üçtərəfli Bəyanatında imzası var. Və bizim, imzası sözütək keçərsiz olan Paşinyanın hökumətini sonsuzadək gözləmək lüksümüz yoxdur. Sözü imzası kimi keçərli olan Azərbaycanın səbrini sınağa çəkmək ağıllı iş deyil.

Bəli, bu ilki Novruz bir başqa Novruzdur!

Prezident İlham Əliyevin Türk Dövlətləri Təşkilatı haqqında Novruzöncəsi dörd xas günü (Su, Od, Yel, Torpaq çərşənbələrini) qeyd etməmişdən az əvvəl dediyi sözləri xatırlayaq: “Biz beynəlxalq təşkilatlarla bağlı bundan sonra da öz addımlarımızı atacağıq, ilk növbədə, Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində səylərimizi davam etdirəcəyik. Bu, bizim üçün prioritetdir.

Bu, bizim üçün əsas beynəlxalq təşkilatdır, çünki bu, bizim ailəmizdir. Bizim başqa ailəmiz yoxdur. Bizim ailəmiz Türk dünyasıdır”! – Bu mübarək sözləri Prezident İlham Əliyev fevralın 14-də Milli Məclisdə keçirilən Andiçmə törənində dedi.

Bayramdan bir qədər öncə isə Prezident İlham Əliyevin dəvəti ilə Azərbaycana dövlət səfərinə gəlmiş

qardaş Qazaxıstanın Prezidenti Qasım-Jomart Toqayev Füzulidə, Şuşada oldu. Toqayevdən öncələr Özbəkistan, Tatarıstan və Türkiyənin dövlət başçıları Qarabağı ziyarət etmişdi. 15 iyun 2021-ci ildə Rəcəb Tayyib Ərdoğanla İlham Əliyev “Şuşa Bəyannaməsi”ni imzalayıb.

Bu mübarək gəliş-gedişlər, imza atmalar davam və inkişaf edəcək.

Müşfiq necə deyirdi? –

“Bu yaz bir başqa yazdır, bu yaz daha da xoşdur,

Vay o qəlbə ki, boşdur!

Hər üfüqdə bir həvəs, hər bucaqda bir umud,

İnsanlar daha məsud.

Duyğular daha incə, fikirlər daha dərin,

Ürəklər daha sərin.

İnsanların vüqarı, tələbi daha yüksək,

Yolumuzdan daş, kəsək,

Təmizlənmiş bir az da. Ellərin keyfi sazdır,

Bu yaz, bir başqa yazdır”!

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)

“Ədəbiyat və incəsənət” portalı sizlərə Şamil Ənvəroğlunun şeirlərini təqdim etməkdədir. Bu gün sizlər üç poetik boxçadan sonuncu ilə tanış olacaqsınız.

Heç bilirsən, necəyəm?

Bir az məsum uşağam,

boyumu aşıb hələ həyatla oynayıram...

Ümid özümdən böyük, inad özümdən ağır,

hələ də biz tərəfə aramsız kədər yağır.

İndi daha inam yox uşaq nağıllarına,

Indi hamı böyüyüb bir “səhvsiz” adam olub.

Mənsə yanlış tuturam, öz içimi yeyirəm,

nəsə tərs gedən kimi  "günah məndə" – deyirəm.

Hələ də doğma sayıb sevirəm adamları.

Yıxılsam da, dururam, tutunuram sabaha,

hələ də ümid sürtüb sarıram yaraları... 

Heç bilirsən, necəyəm?

bir az sönən ocağam,

tüstüsü başdan çıxan,

yanmış arzularının külündə çabalayan

bir soyuyan közəm mən,

gərək bir səbəb tapıb beş-on il də dözəm mən... 

Heç bilirsən, necəyəm?

Tərtəmiz bir sevgiyəm,

dumduru bulaq kimi qaynayıram içimdə,

Ha cəhd etsəm, alınmır,

sözlər hey yarım qalır,

qıyıb yaza bilmirəm sevgimi sətirlərə,

deyirəm ki, bəlkə də,

heç gərək yox sözlərə? 

Heç bilirsən, necəyəm?

Bir az müdrik qocayam,

həyatın hər üzünü təsbeh çəkib yorulan,

ancaq yenə ayaqda, sarsılmayan, dik duran.

Bir az çılğın yanım var, tufanlı dəniz kimi.

Bir az səssiz yanım var, ölü bir bəniz kimi...

Tənhalığın çətrini tutmuşam başım üstə,

dünyamıza nə vaxtdır ağrı yağır aramsız.

Ey yağışda islanan,

gəl bu çətri paylaşaq,

dost olaq, doğma olaq,

bir gözləyək Günəşi.

Qəlbimdə ümidi gör,

gözlərimdə atəşi... 

Heç bilirsən, necəyəm?

rotasız səyyah kimi hara gəldi, gedirəm.

Xəyalımda xoşbəxtəm,

gerçəyimdə ölürəm...

Hələ bir də arzular...

Bir bilsən, arzuların necə boğulmağı var,

usanıb gözləməkdən gəlib bir kənarına,

bir bilsən, uçurumdan necə atılmağı var... 

Heç bilirsən, necəyəm?

neçə ağrı yaşamış bir darısqal otağam,

mənsə elə bilirdim,

bu qədər ağrılara ünvan deyil, qonağam...

elə dar otağam ki,

nə sevgimə yer çatır,

nə də sonsuz duyğuma.

Ha deyirəm sus, ruhum,

bəsdir, artıq ağlama... 

Heç bilirsən, necəyəm?

Bir az üzgün keçmişəm,

səssizcə kövrəlirəm...

Bir az narahat bu gün,

nəyisə gözləyirəm.

Bir az da gözəl sabah

gələcəyin bilirəm...

Elə bir sabah gələ,

gülə hər təmiz ürək...

Ürək də qəribədir,

bu qədər parçalanır,

sonra isə deyir ki,

Yaxşı olar, döz görək.

OXŞANMAYAN SAÇLAR TEZ AĞARAR... 

Öncə düşüncələr yorular insanda,

“niyə?”lərin ölüm cəzası edama sürükləyər düşüncəni...

Sonra sözlər asar özünü udqunan boğazda...

Dili susqun olar ən çox sözü ölənlərin,

ən çox gözlər yetim qalar gözləməkdən.

Ən dəhşətli yoxluq bir üzdə xoş təbəssümün itkin düşməyidir.

Ən çox əllər qəribsəyər yad əllərə toxunduqca,

ən çox qollar bezər səndən bir boşluğa sarıldıqca.

Və insan nə vaxtsa itirməkdən yorular... 

Hər gündəliyin göz yaşından saralmış bir neçə səhifəsi var, əlbət,

Ya da məktubların yaddaşında gizlədər göz yaşı öz şəklini...

Bütün uzaqlara dikilən gözlərin bir gedib dönməyəni var,

yanan arzular içində bir tam yanıb sönməyəni var...

Yorğun ürəklərin yuxusu olmaz, qadası,

qorxusu olar-ayıq qalmaq qorxusu...

Yatmaq dincəlmək üçün deyil bəzən,

unutmaq üçündür,

bütün ağrıları unutmaq üçün...

Hər keçmişin bir duz basılmış yarası var,

ağrıdar için-için.

Və insan nə vaxtsa ağrımaqdan yorular... 

Hər qabarlı əlin bir yalnızlıq tərəfi var,

həm də heç kimə əyilməyən bir qürurlu tərəfi...

Əllər, bəlkə də, daha xoşbəxtdir,

darıxanda o biri ələ sarılıb təsəlli tapır deyə...

Gözlərin xoşbəxtliyi ağlayıb boşala bildiyi qədərdir,

çıxıb gedə bildiyi qədərdir ayaqların xoşbəxtliyi,

dodaqların xoşbəxtliyi sevgidən öpə bildiyi qədərdir.

Və heç kimə yük olmadan qəfil ölə bildiyi qədərdir bir insanın xoşbəxtliyi...

***

Dönsəm ümid-ümid axan sözlərə,

axıb ürəyinə dolsam, yetərmi?

Sevsəm o ürəyi canımdan artıq,

səninlə bir bütöv olsam, yetərmi? 

İnansam həyatın bu naxışına,

vurulsam o şirin, xoş baxışına,

dönsəm bulud-bulud eşq yağışına,

bir ömür ruhuna yağsam, yetərmi? 

Hopsam varlığına, səndə "sən" olsam,

dolsam o ürəyə, ölüncə qalsam,

ömürlük yoldaşın, sirdaşın olsam,

canımdan daha çox sevsəm, yetərmi? 

Bəzən atan kimi oxşaya bilsəm,

bəzən oğlun kimi qayğını çəksəm,

bəzən dostun kimi dərdini bölsəm,

sənin hər bir kəsin olsam, yetərmi?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.03.2024)