İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Dahi Hüseyn Cavod çox kəşməkeşli bir ömür yaşayıbdır. Faciə, əzab, gərginlik içrə bir ömür. Şübhəsiz, ailəsi də bu çətinliklərə tuş gəlməli olubdur. 

Turan Cavid şair Hüseyn Cavid ailəsində, 2 oktyabr 1923-cü ildə Bakı şəhərində dünyaya göz açıb, 1940-cı ildə Bakı şəhəri 189 N-li məktəbi, 1950-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Müharibə illərində — 1942–1943-cü illərdə Azərbaycan Radio Verilişləri Komitəsində arxivarius, 1943–1944-cü illərdə həmin komitədə məsul redaktor, 1944–1945-ci illərdə Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyində kiçik elmi işçi, 1945–1949-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun Teatrşünaslıq fakültəsində baş laborant, 1950–1953-cü illərdə müəllim (1983-cü ilə kimi), 1953–1967-ci illərdə, eyni zamanda C. Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyində elmi işçi, 1968–1991-ci illərdə həmin muzeyin direktoru vəzifələrində çalışıb.

 Hüseyn Cavidin ev muzeyi yarandığı gündən ömrünün sonuna qədər həmin muzeyə rəhbərlik edib. Muzeyin yaradılmasında, eksponatların toplanıb sərgiyə hazırlanmasında, onların tədqiqi və təbliğ edilməsində çox böyük xidmətləri olub.

 Onun gərgin əməyi nəticəsində bu gün muzeyin əsas fondunda 5000, elmi-köməkçi fondlarında isə 300-dən artıq eksponat toplanıb. O, Hüseyn Cavidin ev muzeyinin ekspozisiya və fonotekasını Hüseyn Cavid irsinə aid yeni audio və video yazılarla zənginləşdirib. Turan xanım Hüseyn Cavidin 120 illik yubileyi ərəfəsində H. Cavidin əsərlərini öz qələmindən çıxan kimi, onun üslubunda latın qrafikası ilə nəşr edilməsi üçün böyük zəhmət çəkib 

Turan Cavid "Əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adına layiq görülmüş, "Əmək rəşadətinə görə" medalı, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının "Fəxri Fərmanı" ilə təltif edilmişdir, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü olub. 2004-cü il sentyabrın 12-də ömrünün 81-ci ilində vəfat edib.

Filmoqrafiya

1. Cavid ömrü 

2. Cavidi xatırlarkən

3. Əbədiyyət elçisi

4. Qayıdış 

5. Liderlik missiyası. 1-ci hissə 

6. Memar 

7. Səma şairi 

8. Tikdim ki, izim qala 

9. Topal Teymur 

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2025)