Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Ədəbiyyat və incəsənət” portalında yayımlanan Türk dünyası məşhurları haqqında olan layihəsində bügünkü söhbətimiz Tomris Xatun barədədir.

Tomris Xatun (e.ə. VI əsr) türk tarixinin ən məşhur qadın hökmdarlarından biridir. O, Sak (Massaget) tayfalarının kraliçası olmuş və dövrünün ən güclü imperatoru sayılan İran hökmdarı I Kirə qarşı göstərdiyi qəhrəmanlıqla tarixə adını qızıl hərflərlə yazdırmışdır.

Tomris Xatun ədalətli və ağıllı bir hökmdar kimi tanınırdı. O, həm dövlət idarəçiliyində, həm də hərbi strategiyada böyük ustalıq göstərmişdir. I Kir Sak torpaqlarını ələ keçirmək üçün hiyləgərcəsinə plan hazırladıqda, Tomris onun qarşısına məhz öz ordusunun başında çıxmışdı. Kirin ordusu ilk döyüşdə hiylə ilə uğur qazansa da, Tomris Xatun xalqının intiqamını almaq üçün yenidən güclü bir hücuma keçmiş və tarixdə “Massaget–Pers döyüşü” kimi tanınan həmin savaşda Kirin ordusunu məğlub etmişdir.

Əfsanəyə görə, Tomris döyüşdən sonra Kirin cəsədini tapdırıb qanla dolu bir qaba atdıraraq demişdi:

“Doğrusu, sən doyunca qan içməyi sevirdin – indi doyunca iç!”

Bu hadisə yalnız bir qələbə deyildi – türk qadınının savaş iradəsi, liderlik gücü və dövlətçilik qabiliyyətinin simvoluna çevrildi.

Tomris Xatun bu gün də türk xalqlarında azadlıq, cəsarət, iradə və qürur rəmzi kimi xatırlanır. O, həm tarix, həm ədəbiyyat, həm də mədəniyyət sahəsində böyük ilham mənbəyidir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2025)