İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun direktoru Nadir Məmmədlinin türk dünyasının ən möhtəşəm ortaq abidəsi olan Mahmud Kaşğarinin”Divanül-lüğətül türk” kitabının orijinala yaxın nüsxələrini tapması, əlyazmaları təhqiq etməsi, əssərlə bağlı yanlışlıqları aradan götürməsi barədə çox xəbər eşitmişik. Eləcə də ümumtürk əlifbasına verdiyi qatqılar barədə. Bu günsə hörmətli professorun doğum günüdür.
Nadir Məmmədli 19 sentyabr 1959-cu ildə Bakının Bülbülə qəsəbəsində doğulub. 1977–1979-cu illərdə Moskva şəhərində hərbi xidmətdə olub. 1985-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Filologiya fakültəsini, 1988-ci ildə Azərbaycan Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutu nəzdindəki xarici dillər iki illik Fars dili şöbəsini əla qiymətlərlə bitirib.
Moskvada SSRİ Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutunda təcrübə keçib. 1992–1994-cü illərdə Moskva və Moskvaətrafı şəhərlərin arxivlərində çalışıb. Həmçinin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərindəki Dil və Ədəbiyyat Universitetində də təcrübə keçib. 1992-ci ildən Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin Azərbaycan dili və pedaqogika kafedrasında çalışıb. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda işləyib, hazırda da, oraya rəhbərlik edir.
2004-cü ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin Qazi Universitetində (Ankara), 2012-ci ildə Çin Xalq Respublikasının Konfutsi Universitetində (Anxoy vilayəti) alınma, beynəlmiləl sözlərlə bağlı ekspress-mühazirələr oxuyub. Dünyanın ən nüfuzlu Beynəlxalq konfranslarında çıxış edən N.Məmmədlinin əsərləri Təbriz (İran), Trabzon, İstanbul (Türkiyə), Oş, Bişkek, (Qirğizistan), Perm, Ufa, Mahaçqala (Rusiya), Quvahati (Hindistan), Okinava (Yaponiya), Estern (Şri-Lanka) başqa şəhərlərdə nəşr olunub.
Əsas elmi əsərləri
1. "Eski doğu dilleri"
2. "Yunan və latın mənşəli beynəlmiləl termin elementlər"
3. "Alınma terminlərin leksik və semantik xüsusiyyətləri"
4. "Məfaxeri-Azərbaycan"
Monoqrafiyaları
1. "Müasir Azərbaycan dilində fellərin leksik sinonimliyi"
2. "Moskva Şərq Dilləri İnstitutunun Azərbaycanlı alimləri"
3. "Alınma terminlər"
4. "M.F.Axundovun obrazları və dilçilik görüşləri" (şərikli)
5. "Azərbaycan dilində alınma terminlər"
Dərslikləri
1. "Latın qrafikalı yeni Azərbaycan əlifbası"
2. "Azərbaycan dili"(rus bölmələri üçün)
3. "Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti" (Azərbaycan bölmələri üçün)
1. "Azərbaycan dili"
2. "Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti"
AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu nəzdində filologiya üzrə elmlər doktoru və filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün dissertasiyaların müdafiəsini keçirən Dissertasiya Şurasının, Yaponiyada Higher Education Forumun (bax: Warm Regards, Higher Education Forum – http://www.prohef.org/), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. "Filologiya məsələləri" elmi jurnalının redaksiya heyətinin üzvü və rəyçisidir.
1995-ci ildə Respublika Təhsil Nazirliyinin humanitar sahə üzrə təsis etdiyi "Gənc alim müsabiqəsi"nin və 2000-ci ildə "Alınma terminlər" monoqrafiyasına görə "Ən yaxşı elmi iş" müsabiqəsinin qalibidir.
1996-cı ildə İran İslam Respublikasının Ərdəbil şəhərində çəkilən "Şeyx Səfi" sənədli filminin ssenari müəllifi kimi pul mükafatına layiq görülüb. 2002-ci ildə "Rəsul Rza" mükafatı ilə təltif olunub. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Bəxtiyar Vahabzadə” mükafatı laureatıdır.
Professoru təbrik edirik!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.09.2025)
