İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Türk naşiri və yazıçısı Tahsin Demiray 1903-cü ildə İstanbulda dünyaya gəlib. 1919-cu ildə Kadıköy Sultanisini bitirdikdən sonra milli mücadiləyə qatılıb. 1923-cü ildə İstanbul Müəllim Məktəbini bitirib. İstanbul Universitetinin Fənn fakültəsində təhsilini davam etdirib, eyni zamanda Bolu liseyində müəllimlik edib. Fənn fakültəsini ikinci kursdan tərk edib.
Türkiyə Cümhuriyyətinin ilk və ən önəmli naşirlərindən biridir. Yeni dövlətin quruluşundan sonra 1925-ci ildə fəaliyyətə başlayan ilk nəşriyyatlardan biri olan Türkiyə Yayınevini qurmuş, Əlifba inqilabının ardından yeni əlifbanı yayınlama imtiyazını almışdır. Latın əlifbasıyla basılmış ilk "Əlifba"nı yayınlamışdır.
Ölkədə uşaq dərgiçiliyinin gəlişməsinə ciddi rol oynayıb. "Yeni Yol" və "Resimli Mecmua" adlı ilk uşaq dərgilərinin naşiridir. Daha sonra "Yavrutürk", "Binbir Roman", "Ateş", "Cumhuriyet Çocuğu", "Çocuk Haftası", "Yıldız, Büyük Ateş", "Altın Işık" kimi dərgilərlə Türkiyədə uşaq dərgilərinin inkişafına təkan verib.
O, bir naşir kimi Nihal Atsızın, Abdullah Ziya Kozanoğlunun tarixi romanlarını, Kazım Karabekirin xatirələrindən ibarət "İstiklal Harbimiz" adlı kitabını, İsmail Hami Danişmendin "Osmanlı Tarihi Kronolojisi"ni yayınlamışdır. Özü də yaradıcılıqla məşğul olmuş, Türk Qurtuluş Savaşı və sosioloji problemlər haqqında çeşidli kitablar yazmışdır.
Filmoqrafiya
- İlkokullar için ilk türk alfabesi
- Büyük dünya hava savaşı
- Dokuz Yıldız münasebetiyle
- İlkokullar için temel bilgiler
- Arkada bıraktığım küçük işarət taşları
- Toplum yapımıza tarih içinde bir bakış
- Fiske Taşları
- Hindistan mücahidi Ahmet Âzad ve İngiliz mahkemesi önünde nutku
- Eğitimimize sol akımların girişi ve öncüleri
- İstiklâl Harbimizin Müdafaası
- Buhranlarımızın temel sebepleri.
Tahsin Demiray 25 iyul 1971-ci il tarixində İstanbulda vəfat edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(25.06.2025)
