İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

O, “Karvan”ın müəllifidir. Elə bir simfonik əsərin ki, ona qulaq asan məftun olmaya bilmir.

Bəli, Azərbaycan bəstəkarı Soltan Hacıbəyov XX əsr Azərbaycan musiqisinin görkəmli nümayəndələrindən biri olub. O, həm bəstəkar, həm də pedaqoq kimi milli musiqi mədəniyyətinə dəyərli töhfələr verib.

Soltan Hacıbəyov 8 may 1919-cu ildə Şuşada anadan olub. Uşaqlıqdan musiqiyə böyük maraq göstərib və təhsilini Bakı Musiqi Texnikumunda, daha sonra isə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında alıb. Onun müəllimləri arasında tanınan bəstəkarlar və musiqişünaslar olub.

1947-ci ildən etibarən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında dərs deməyə başlayıb, gənc musiqiçilərin yetişməsində mühüm rol oynayıb. Soltan Hacıbəyovun musiqisi Azərbaycan xalq musiqisinin ənənələri ilə Avropa musiqi mədəniyyətini birləşdiririb.

Əsərləri arasında ən çox seçilənlər:

“Karvan” simfonik lövhəsi – onun ən məşhur əsərlərindən biridir və Azərbaycan musiqisinin incilərindən sayılır.

“Gülşən” baleti – milli rəqslər və melodiyalar əsasında yazılıb.

“Çitra” operası – dramatik musiqi dilinə malikdir.

Və simfoniyalar, kamera-instrumental əsərlər, xor və mahnılar.

Uzun müddət Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında kompozisiya kafedrasının müdiri olub. Azərbaycanın musiqi həyatında böyük rol oynayıb, gənc bəstəkarların yaradıcılığını dəstəkləyib. SSRİ və Azərbaycan bəstəkarlar ittifaqlarının fəal üzvü idi.

Mükafatları

1. Stalin mükafatı (II dərəcə) — M. F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında "Gülşən" baletinə görə

2. "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı

3. "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni

4. "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı

5. Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — simfonik orkestr üçün konsertə görə

6. "SSRİ xalq artisti" fəxri adı

Soltan Hacıbəyov 19 sentyabr 1974-cü ildə vəfat edib və Bakıda dəfn olunub. Onun musiqisi bu gün də Azərbaycan simfonik və səhnə musiqisinin inkişafında mühüm mərhələ hesab olunur.

Onun “Karvan” əsəri yalnız Azərbaycanda deyil, dünyanın müxtəlif ölkələrində ifa olunub və Şərq motivlərini simfonik musiqi ilə birləşdirdiyinə görə çox sevilib. “Çitra” operasını yazarkən hind şairi Rabindranat Taqorun əsərindən ilhamlanıb.

O, həm də çox tələbkar müəllim olub və bəstəkar ixtisası üzrə onlarla tələbə yetişdirib. Müasirləri deyirdilər ki, Hacıbəyov musiqisində xalq ruhu, milli naxışlar və Avropa klassik məktəbi mükəmməl şəkildə qovuşub.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.09.2025)