İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

SSRİ dönəmində Azərbaycanda ən popular mahnılardan biri idi, “Kəpənək”. Saşı-saqqalı qar kimi ağ bir babanın belə bir mahnı oxuması kənar şəxs üçün qəribə gələ bilərdi. Amma azərbaycanlılar zatən bu ifanı və mahnını sevirdilər.

Oxuyur Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Mirzə Babayev. “Kəpənək”!

Sorağını gül-çiçəkdən alınca mən,

Gördüm yoxsan.

Qaçdım sənin dalınca mən,

Gördüm yoxsan…

Oxuyurdu və səhnədə qaçmaq jesti göstərir, ifanı daha da hərəkətli edir, daha çox sevdirirdi…

Azərbaycan estrada musiqisinin banilərindən biri Mirzə Babayev 1913-cü il iyul ayının 16-da Bakı şəhərinin Maştağa kəndində dünyaya gəlib. Böyük səhnəyə çıxandan əvvəl, 1932-ci ildə təhsil aldığı Sənaye İnstitutunda, indiki AZİ-də, çıxış edib.

Sənaye İnstitutunu bitirəndən sonra Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbinə daxil olub. Musiqi ilə ciddi məşğul olmağa başlamazdan əvvəl, həm memar kimi, həm də rəssam kimi çalışıb. Müharibədən qayıdandan sonra (Yeri gəlmişkən, müharibə vaxtı Mirzə Babayev Rostovda döyüşüb. Leytenant rütbəsi alıb, 4–5 medalla qayıdıb.) "Vətən" kinoteatrı, Gəncədə, Ağdamda bir neçə inzibati bina onun layihəsi üzrə tikilib. Nizami muzeyinin zallarının tərtibatında da iştirak edib.

Bakıda və Azərbaycanın digər şəhərlərində olan bir çox binaların və muzeylərin layihə müəllifidir. 1948-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasına, məşhur müğənni Bülbülün sinfinə daxil olub. Hətta Bülbül istəyib ki, onu opera müğənnisi kimi hazırlasın, lakin Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Tofiq Quliyevin dediyinə görə, onun səsi estrada mahnılarının ifası üçün daha uyğun bilinib. Tofiq Quliyevin Daxili İşlər Nazirliyinin nəzdində yaratdığı caz orkestrində də çıxış edib.

40-dan artıq filmdə rol alıb. Özü də təkcə Azərbaycanda yox, Odessa, Daşkənd, Aşqabad kinostudiyalarında istehsal olunan filmlərdə də iştirak edib. Mirzə Babayev Azərbaycanda estrada janrının banisi olmaqdan başqa, həm də şanson üslubunda oxuyan, demək olar ki, yeganə müğənni olub.

İndi də belə müğənnilər yox dərəcəsindədir. O vaxtın şanson ifaçıları məhəbbət mövzusunda olan, lirik məzmunlu şanson mahnılar oxuyublar. Tofiq Quliyevlə Emin Sabitoğlu məxsusi Mirzə Babayev üçün şanson mahnıları yazıblar. Oqtay Rəcəbovla Vasif Adıgözəlov isə o cür yazmasalar da, onların da mahnıları Babayevin ifasında şanson mahnılara çevrilib.

İfa etdiyi məşhur mahnılar:

- Limanlar

- Saçlarına gül düzüm

- Uzaq yaşıl ada

- Kəpənək

- Bir axşam

- Dayan, zaman

- Gəlmədi

- Kimlər gəldi, kimlər getdi

- Möcüzələr adası

- Naxçıvanım

- Çiçək kimi

- Tanqo

- Axı niyə danırsan?

- Pəncərəmə qondu çiçək

- İndi günah nə səndədir, nə məndə

- Düşürsən yadıma

- Könlüm sənindir

Filmoqrafiya

1. Alma almaya bənzər

2. Aygün

3. Ayrılıq bir dənizmiş…

4. Bağ mövsümü

5. Bəyin oğurlanması

6. De ki, məni sevirsən!

7. Dəli Kür

8. Dərviş Parisi partladır

9. Əzablı yollar

Uzun illər Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında çalışıb. "Azərbaycan SSR əməkdar artisti", "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adlarına layiq görülüb, iki dəfə "Humay" mükafatı laureatı, prezident təqaüdçüsü olub.

O, 2003-cü il yanvarın 13-də, 89 yaşında dünyasını dəyişib.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.07.2025)