Rəqsanə Babayeva,
Beyləqan rayon Mədəniyyət Mərkəzinin rejissoru, “Gənclik” xalq teatrının rəhbəri, yazıçı. “Ədəbiyyat və İncəsənət” üçün
Ana dil hər bir xalqın kimliyinin, mədəniyyətinin və mənəvi dünyasının ən dəyərli daşıyıcısıdır. O, yalnız danışıq və ünsiyyət vasitəsi deyil; bir xalqın düşüncə tərzini, tarixini, mədəniyyətini və dünya görüşünü əks etdirən güzgüdür. Bu səbəbdən ana dilində yazmaq hər bir yazıçı, jurnalist, şair və ziyalı üçün həm hüquq, həm də böyük məsuliyyətdir.
Ana dilində yazmaq yalnız sözləri doğru və gözəl ifadə etmək demək deyil. Bu, xalqın mənəvi sərvətini qorumaq, onun tarixini gələcək nəsillərə çatdırmaq və mədəni irsi yaşatmaq deməkdir. Hər bir söz, hər bir ifadə bir xalqın ruhunu əks etdirir və zamanla milli yaddaşın bir parçasına çevrilir.
Dil və milli kimlik
Milli kimlik və dil ayrılmaz anlayışlardır. Dil olmadan xalqın kimliyi, tarix və mədəni irsi də qorunmaz. Ana dilində yazmaq milli kimliyi möhkəmləndirir, gənc nəsli öz köklərinə bağlayır. Müasir dövrdə qloballaşma və xarici təsirlər dilin mənimsənilməsi və qorunması məsələsini daha vacib edir.
Yazıçı və jurnalist ana dilində düzgün, təmiz və zəngin üslubla yazaraq, oxucunun düşüncəsinə və estetik zövqünə təsir göstərir. Eyni zamanda bu, dilin inkişafına, yeni termin və ifadələrin yaranmasına şərait yaradır.
Tarixi və mədəni məsuliyyət
Ana dilində yazmaq həm də tarixi və mədəni məsuliyyətdir. Tarixi hadisələri, folkloru, ədəbiyyatı və milli dəyərləri yazmaqla, yazıçı onları gələcək nəsillərə ötürür. Məsələn, Azərbaycan ədəbiyyatında Nizami, Füzuli və Cəlil Məmmədquluzadə kimi klassiklər yalnız gözəl əsərlər yaratmaqla kifayətlənməyib, həm də xalqın tarixini, mənəvi dəyərlərini qoruyub saxlayıblar.
Müasir dövrdə isə bu məsuliyyət daha da artır. Gənc nəsil yazıçılar, jurnalistlər və bloqerlər yalnız öz dövrünü yazmır, həm də dilin qorunması və zənginləşdirilməsi missiyasını daşıyırlar.
Təhsil və ana dilinin inkişafı
Ana dilində yazmağın məsuliyyəti təhsillə də bağlıdır. Məktəblərdə və universitetlərdə gənclərə yalnız xarici dillər və texnologiya öyrədilmir; onlara öz dilində düzgün yazmağı, ədəbiyyat və mədəniyyətin zənginliyini dərk etməyi öyrətmək də vacibdir.
Dil üzərində işləmək, yeni sözlər yaratmaq, klassik ədəbiyyatı müasir üslubla təqdim etmək – bütün bunlar yazıçının və müəllimin məsuliyyətidir. Bu, eyni zamanda gənc nəsli dilə sevgi və hörmət ruhunda yetişdirmək deməkdir.
Medianın rolu
Ana dilində yazmağın məsuliyyəti medianın üzərinə də düşür. Qəzət, jurnal, sayt və sosial media vasitəsilə yayılan mətnlər geniş auditoriyaya çatır. Hər bir xəbər, məqalə və şərh oxucunun düşüncəsinə təsir göstərir. Bu səbəbdən media işçiləri dili qorumaq, onu sadələşdirməmək və düzgün istifadə etmək üçün xüsusi diqqət göstərməlidir.
Bu həm də xalqın milli şüurunu formalaşdırır. Ana dilində yayılan hər bir məlumat, doğru ifadə olunduqda, millətin mədəni və mənəvi inkişafına xidmət edir.
Yazıçının və ziyalının məsuliyyəti
Yazıçının və ziyalının ana dilində yazmaqla üzərinə düşən məsuliyyət yalnız oxucunu məlumatlandırmaqla məhdudlaşmır. Onlar dilin estetik imkanlarını göstərir, yeni ifadələr yaradır və milli irsin qorunmasına töhfə verirlər.
Hər bir müəllif bilmalıdır ki, dil yalnız sözlər toplusu deyil; o, xalqın tarixidir, mədəniyyətidir və kimliyidir. Ana dilində yazmaq – həm hüquq, həm də vətəndaşlıq borcudur.
Ana dilində yazmaq böyük məsuliyyət və eyni zamanda böyük şərəfdir. O, milli kimliyi qoruyur, tarix və mədəni irsi gələcəyə ötürür, gənc nəsli öz köklərinə bağlayır. Yazıçılar, jurnalistlər, müəllimlər və ziyalılar dilin inkişafına xidmət etməli, onun təmizliyini və zənginliyini qoruyub saxlamalıdırlar.
Çünki ana dilində yazmaq yalnız sözlərlə ifadə deyil, bir xalqın kimliyini, tarixini və ruhunu yaşatmaqdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.09.2025)
