Fariz Əhmədov, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Naxçıvan təmsilçisi

Bəzən dönüb geriyə baxdıqda zamanın çox sürətlə keçdiyini və bizim nə narahatçılıqlarımızın, nə də sevinclərimizin fayda verdiyini görürük. Düşündüyümüz sadəcə acılı-şirinli xatirələrdir. Bu xatirələrin arasında bizi ən çox xoşbəxt edən məsum olduğumuz anlardır. Bəli, məsum olduğumuz anlar.

Hər şeyin nisbi olduğu bu xəyali dünyada ömür sadəcə səhvlə-düzün arasında keçir. Bir-birimizlə savaşa-savaşa, didişə-didişə bizə verilən zaman payının sonuncu kuponunu bu savaşda uduzuruq. Bir az da dərin düşünəndə özümüzün qurban olduğunu görürük.

Necəmi? Əlbəttə izah edəcəm.

Mən Əhmədov Fariz evin tək oğluyam. Özümü tanıdığım qədər yaxşı mütaliəm var amma və lakin evin tək oğlu olduğum üçün ata-anamı buraxıb xaricə və yaxud dünya turuna çıxıb daha yaxşı bir ədəbiyyat ortaya qoya bilmirəm. Çünki mən qurban seçilmişəm.

Bütün ailələrdə mütləq ki, qurbanlar var. Kimisi bu missiyaya layiq görülüb, kimisi isə özü seçib bu “şərəfli” missiyanı. Hər birimiz yüz faiz xoşbəxt görünməyə çalışırıq, fəqət, bu göründüyü kimi deyil. Başımızı qoyduğumuz yastığın islanmış tərəfini sadəcə biz görürük. Sanki göz yaşlarımız da kimisə incitməmək, kiməsə görünməmək üçün heçkəsin görmədiyi tərəfə axır.

Bəzən dediyimiz, bəzən də demədiyimiz sözlər bizi qocaldır. 30 ildə qazandığımız etibarı elə bir andaca bir sözlə Everest zirvəsindən heç nə olmamış kimi atmağı bacarırıq. Bəzən də qarşımıza çıxmayanlara tələsərkən, bizi gözləyənlərə çox gecikirik. Düşünün bir insanı şüşə kimi sındıra bilsək, qarşımıza çıxan mənzərə heç də o şüşüədən fərqli olmayacaq. Şüşə necə əlimizdən saldığımız zaman parça-parça olursa, insan da məhz bu cür sınır. Və bir müddət sonra heçnə olmamış kimi çalışırıq ki, o qırıqları toplayaq yenidən həmin insanı yaradaq. Fəqət, düşünmürük ki, biz onun ruhunu öldürdük, yerinə düzəldib qoyduğumuzun isə bir maketdən fərqi yoxdur.

Elə də olur ki, bir insana dəyər verib ona qəlbimizi açırıq. Sonra onu bu halı ilə çox sevdiyimizi və ona nə qədər dəyərli olduğunu xatırladırıq. Bir müddət sonra hacətimiz qəbul olduqda isə onu qırıb, parçalayıb ondan böyük bir “mən” düzəldirik. “Mən” istəmirəm filan tədbirə gedəsən. “Mən” istəmirəm belə olasan. Beləcə “mən” istəmirəmlərin ardı-arası heç bitmir. Adını da qoyuruq sədaqət. Bəs həqiqətdə bu adam qurban deyil? Hər şeyini bizə qurban verən bu adamı lazım gəldikdə çox asanlıqla əvəzedə, dəyişə bilirik.

Mənim düşüncəmə görə insan kamil varlıq deyil. Mütləq ki naqisliyi var. Gəlin düşünək əgər biz kamil olsaydıq yer üzündə nə müharibə, nə fitnə, nə də bizi yaradana ehtiyac qalmazdı. Zənnimcə hər birimizə bərabər paylanan ağıl payını fərqli istifadə etdiyimizə görə fərqliliklər ortaya çıxır və biz bunun adını naqislik qoyuruq. Məsələn mənim mütaliəm çoxdu amma içimdəki uşaq heç böyüməyib. Mən uşaqlığımdan yarım qalmışam. Başqası uşaqlığını  yaşayıb amma qabiliyyəti yoxdu. Yəni bütün enerjisini o uşaqlığı tam yaşamağa həsr edib. Bəs siz nədən yarım qalmısız həyatda? İnanıram ki hər kəs bu yazıda özünü tapacaq.

Mən özümə çox sual verirəm ki, kiməm mən deyə? Əvvəl daha çox Fariz idim, mütaliəm artıqca Dumanlı Təbrizdə Həsən bəy, Dahidə Yuşin, Amin Mooalfın Səmərqəndində Ömər Xəyyam, Ovoddakı Rivaris, Dirilişdəki Nexlyudov, Bilqamısdakı hər şeyi bilən adam, 6 nömrəli palatadakı Andrey Yefimiç, Sergi atadakı Kasatski oldum. İndi mən özümdə bilmirəm kiməm. Bəlkə batan ulduz, ölən şamam. Bəlkə də hamının getdiyi, heç kəsin qalmadığı yarım adam yarımçıq adamam indi.

Ən azından mən artıq bilirəm ki, kiməm mən.

Bəs siz kimsiniz?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.07.2025)