Rəqsanə Babayeva,
Beyləqan rayon Mədəniyyət Mərkəzinin rejissoru, “Gənclik” xalq teatrının rəhbəri, yazıçı. “Ədəbiyyat və İncəsənət” üçün
Teatr əsrlər boyu cəmiyyətin aynası olub. O, yalnız incəsənət forması deyil, həm də ictimai həyatın, fikir və duyğuların ifadə vasitəsidir. Bu aynanın ən parlaq işığı isə gənclikdir. Gənclər teatrın həm tamaşaçısı, həm də yaradıcı qüvvəsi olaraq səhnəyə yeni nəfəs gətirir, onu müasir çağın ritminə uyğun yeniləyir.
Azərbaycan teatrı son illərdə gəncliyin aktiv iştirakı ilə özünü yenidən kəşf edir. Gənclər yalnız aktyor, rejissor və dramaturq kimi deyil, həm də tamaşa quruluşçusu, ssenarist və ideya verici kimi səhnədə görünürlər. Bu dinamika teatrın daha canlı, maraqlı və universal olmasına şərait yaradır.
Gənclik və teatr mədəniyyəti
Gənclik enerjisi teatrı yalnız yeniləmək deyil, həm də onu cəmiyyət üçün daha əlçatan etmək deməkdir. Bu prosesdə sosial media, rəqəmsal platformalar və interaktiv tamaşalar mühüm rol oynayır. Gənc tamaşaçılar artıq yalnız auditoriyada oturub izləyici rolunda qalmır; onlar tamaşaya interaktiv qatılır, əsərin inkişafına təsir göstərir.
Müasir gənclik teatrı həm klassik, həm də müasir dramaturgiyanı əhatə edir. Onlar Nizami, Cəlil Məmmədquluzadə və Mirzə Fətəli Axundzadənin əsərlərini yeni interpretasiyada təqdim edir, həmçinin müasir yazıçıların ssenarilərini səhnəyə gətirirlər. Bu yanaşma gəncliyin həm ənənəni qoruduğunu, həm də müasirliyi qəbul etdiyini göstərir.
Yeni ideyalar və eksperimentlər
Gənc teatrçıların gətirdiyi ən mühüm yeniliklərdən biri eksperimentlərə açıqlıqdır. Onlar səhnədə multimedia və texnologiyadan istifadə edir, dramaturgiya və musiqi ilə eksperimental əlaqələr yaradır, vizual həlli ön plana çıxarır. Bu, teatrın yalnız estetik deyil, həm də konseptual dərinliyini artırır.
Müasir gənc rejissorlar, dramaturqlar və aktyorlar səhnəni sadəcə hekayə anlatmaq vasitəsi kimi görmürlər. Onlar tamaşaçı ilə dialoq qurur, sosial mövzuları işıqlandırır və gənc nəsli ətraf mühit, mədəni irs və insan haqları barədə düşünməyə çağırırlar.
Teatr və gənclərin sosial rolu
Gənclər teatr vasitəsilə həm özünü ifadə edir, həm də cəmiyyətlə ünsiyyət qurur. Gənc tamaşaçılar sosial problemləri, milli irsi və insan münasibətlərini səhnədə görərək onları daha dərindən anlayır. Bu, yalnız sənət deyil, həm də təhsil, həm də mədəniyyətin bir hissəsidir.
Beynəlxalq teatr festivallarında gənc aktyor və rejissorların iştirakı Azərbaycanın mədəni diplomatiyasına da xidmət edir. Bu çıxışlar yalnız sənət nümayişi deyil, həm də ölkəmizin dünyaya açıq, yaradıcı və zəngin mədəniyyətə malik olduğunu göstərir.
Gənclik və milli irs
Azərbaycanın gənc teatrçıları milli irsi unutmurlar. Muğam motivləri, aşıq poeziyası, Qarabağ mövzusu, Novruz ənənələri və digər milli elementlər səhnədə müasir bir dil ilə təqdim olunur. Bu, gənclərin həm öz köklərini dərk etməsinə, həm də onları dünyaya tanıtmasına xidmət edir.
Məsələn, Şuşada keçirilən “Xarıbülbül” festivalında gənc teatr truppaları milli motivləri beynəlxalq tamaşaçı üçün səhnələşdirir, onları həm vizual, həm də emosional olaraq təqdim edirlər. Bu yanaşma gənclərin mədəniyyətə bağlılığını və yaradıcılıq qabiliyyətini göstərir.
Çətinliklər və çağırışlar
Gəncliyinteatrsahəsində qarşılaşdığı əsas çətinliklərdənbirimaliyyə və resurs çatışmazlığıdır. Həmdövlət, həmdə özəldəstəkolmadanbir çoxyenilayihələrhəyatakeçirilməsi çətinolur. Bununlabelə, gəncteatrçılaristedadvə yaradıcılıqlabu çətinlikləriaşır, tamaşalardayenifikirlərvə metodlartəqdimedirlər.
Dövlətvə mədəniyyətmüəssisələriningənclərə verdiyidəstək, təhsilimkanları və beynəlxalq əlaqələronlarınyaradıcılığını dahadainkişafetdirir. Buisə teatrıngələcəyinitəminedənmühümamildir.
Teatrvə gənclikbir-birinitamamlayanqüvvələrdir. Gəncliksəhnəyə enerji, yenilik, təzə baxış gətirir; teatrisə gənclərə özünü ifadə etmək, yaradıcılıqqabiliyyətləriniinkişafetdirməkimkanı verir. Buqarşılıqlı təsirnəticəsində Azərbaycanteatrı dahadinamik, dahamüxtəlifvə beynəlxalqsəviyyədə tanınanbirsənətforması kimimöhkəmlənir.
Gəncliyinteatrlabağlılığı yalnızsənətuğurudeyil, həmdə mədəniirsinqorunması, millikimliyingələcəyə ötürülməsivə dövlətimizinmədənidiplomatiyasınıngüclənməsideməkdir.
Əminliklə deməkolarki, gənclikAzərbaycanteatrınıngələcəyidirvə səhnəyə gətirdiyienerjionunsərhədsizpotensialını nümayiş etdirir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.10.2025)
