Rəqsanə Babayeva,
Beyləqan rayon Mədəniyyət Mərkəzinin rejissoru, “Gənclik” xalq teatrının rəhbəri, yazıçı. “Ədəbiyyat və İncəsənət” üçün
Kino yalnız əyləncə vasitəsi deyil. O, bir xalqın tarixi, mədəniyyəti və milli yaddaşını gələcək nəsillərə ötürən güclü bir vasitədir. Film ekranında canlanan obrazlar, hadisələr və mənzərələr təkcə keçmişin xatirəsini yaşatmır; həm də gələcək üçün dərs və örnək olur. Bu səbəbdən kino milli yaddaşın güzgüsü, tarixin canlı salnaməsi kimi çıxış edir.
Azərbaycan kino sənəti bu baxımdan zəngin təcrübəyə malikdir. 20-ci əsrin əvvəllərindən başlayaraq, kino Azərbaycan xalqının tarixini, mədəniyyətini və gündəlik həyatını əks etdirən bir sənət forması olub. Qarabağ müharibəsi, milli qəhrəmanlıq, xalqın yaşam tərzi, ənənələr və folklor motivləri – bunların hamısı ekran vasitəsilə gələcək nəsillərə çatdırılır.
Kino və tarixi yaddaş
Hər bir film tarixi anları yalnız vizual formada təqdim etmir; o, həmin anların emosional və mənəvi dərinliyini də göstərir. “Əsrin müqaviləsi”, “Dolu” kimi filmlər yalnız hadisələri anlatmır, həm də xalqın hisslərini, qorxularını, ümidlərini və mübarizəsini əks etdirir.
Milli yaddaşın qorunmasında kino xüsusilə önəmlidir, çünki gənc nəsil daha çox vizual informasiya ilə öyrənir. Film vasitəsilə keçmişi tanıyan gənclər yalnız tarix faktlarını öyrənmir, həm də öz kimliklərini dərk edir, milli dəyərlərin əhəmiyyətini anlayır.
Qarabağ motivləri və kino
Qarabağ mövzusu Azərbaycan kinosunda milli yaddaşın ayrılmaz hissəsi kimi təqdim olunur. Bu mövzu yalnız müharibə və qəhrəmanlıq hekayələrini əks etdirmir; o, həm də insan taleyini, ailələrin yaşadıqlarını, torpağa bağlılığı və mədəni irsi nümayiş etdirir.
Filmlərdə Qarabağ motivlərinin işlənməsi, həm tarixi həqiqətlərin qorunması, həm də xalqın kollektiv yaddaşının gücləndirilməsi məqsədi daşıyır. Məsələn, son illərdə çəkilən filmlərdə bu bölgənin mədəniyyət və ənənələri də əks olunur ki, tamaşaçılar yalnız faciəni deyil, həm də zəngin mədəni irsi görürlər.
Kino və milli kimlik
Milli yaddaş və milli kimlik bir-birini tamamlayan anlayışlardır. Kino vasitəsilə bu əlaqə daha da möhkəmlənir. Filmlər xalqın tarixi, adət-ənənələri, musiqisi, rəqsi və folkloru ilə gənc nəsli tanış edir. Beləliklə, kino həm əyləncə, həm təhsil, həm də milli irsi qoruma vasitəsi olur.
Azərbaycan kino sənəti klassiklərdən başlayaraq müasir dövrə qədər bu missiyanı uğurla yerinə yetirib. Hər bir rejissor, ssenarist və aktyor milli yaddaşı qoruyaraq, onu yeni formalarla təqdim edir.
Kino və gənc nəsil
Gənclər Azərbaycan kinosunun həm istehsalçıları, həm də tamaşaçılarıdır. Onlar film vasitəsilə milli dəyərləri öyrənir, tarixi başa düşür və gələcək üçün yeni baxışlar inkişaf etdirirlər. Gənc rejissor və ssenaristlər milli motivləri müasir texnologiya və janrlarla birləşdirərək, milli yaddaşı həm yerli, həm də beynəlxalq auditoriyaya çatdırırlar.
Beynəlxalq film festivallarında nümayiş olunan Azərbaycan filmləri milli yaddaşın yalnız yerli auditoriyaya deyil, dünyaya tanıdılmasının bir vasitəsidir. Xarici tamaşaçılar Azərbaycan tarixini və mədəniyyətini yalnız ekran vasitəsilə öyrənir və dəyərləndirirlər.
Kino və mədəni diplomatiya
Kino həm də mədəni diplomatiyanın güclü vasitəsidir. Filmlər ölkəmizin tarixini, mədəniyyətini və milli irsini dünya ictimaiyyətinə çatdırır. Bu, həm xarici auditoriyanın diqqətini cəlb edir, həm də Azərbaycanın mədəni kimliyini beynəlxalq səviyyədə təqdim edir.
Məsələn, Qarabağ mövzusunda çəkilən filmlər beynəlxalq festivallarda nümayiş olunaraq, həm tarixi həqiqətləri çatdırır, həm də milli irsi qoruyur. Kino bu baxımdan həm sənət, həm də diplomatik alət kimi çıxış edir.
Kino milli yaddaşın əvəzolunmaz güzgüsüdür. O, xalqın tarixini, mədəniyyətini və kimliyini gələcək nəsillərə çatdırır, milli irsi qoruyur və dünyaya tanıdır. Qarabağ motivləri, milli dəyərlər, folklor və musiqi vasitəsilə Azərbaycan kinosu yalnız keçmişi deyil, həm də gələcəyi ekrana gətirir.
Zaman keçdikcə texnologiya və yeni yaradıcılıq üsulları əlavə olunsa da, kino həmişə milli yaddaşın və kimliyin canlı, təsirli və sərhədsiz güzgüsü olaraq qalacaq.
Çünki hər kadr, hər səhnə bir xalqın tarixini danışır və gələcək nəsillərə yol göstərir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.09.2025)
