Murad Vəlixanov, "Ədəbiyyat və İncəsənət"

Bugünkü mövzumuz "Abbas və Gülgəz" filmi barədədir. Filmi 2000-ci ildə mərhum rejissor Rövşən Almuradlı ekranlaşdırmışdır. Sənədli-bədii serialdır janr etibarı ilə. Azərbaycantelefilmdə istehsal edilmişdir.

Babalarımız tariximizi öncə daşlara köçürüb. Sonra dastanlarda, nağıllarda, ulu törənlərdə, miflərdə, sirli deyimlərdə, xalçalarda, el sənəti nümunələrində qoruyub saxlayıb. Bunların sırasında dastanlar aparıcı yer tutur. Şamanlar, ozanlar, aşıqlar bu dastanları nəsildən nəslə əmanət ötürüb, zaman öz köynəyindən keçirib. Tanrının millətə göndərdiyi ulu kişilərin boyuna biçib, bir boy da ucalıb, gəlib bizim çağlara çatıb bu dastanlar. "Dədə Qorqud", "Koroğlu" sırasında dayanan dastanlarımızdan biri də "Abbas və Gülgəz"dir. Soy tariximizə işıq salan, dövlətçilik taleyimizə güzgü tutan monumental bir dastandır "Abbas və Gülgəz". Dastandakı Gülgəz Pəri obrazı Səfəvilər dönəmində Azərbaycanın başkəndi Təbrizin dastan dilində mənəvi qoruyucusudur, hamisidir.

Şah bababımızın övladları, nəvələri yaddilli mirzələrdən dərs aldı, yaddaşları kütləşdi. Elin, yurdun başkəndini İsfahana köçürdülər. El bu olayı da dastan öz yaddaşında saxladı. Gülgəz Pərinin, yəni Azərbaycanın iki istəyəni çıxdı ortaya: biri elin təmsilçisi Tufarqanlı Abbas, o biri hökmü yeddi iqlimə işləyən şah oğlu Şah Abbas. Hər iki Abbas türksoyludur...

Film "Abbas və Gülgəz" dastanı əsasında çəkilmişdir. Ssenari müəllifi Aydın Qurbanoğlu, operatoru İzzət Əzizovdur.

Dastanı Aşıq Mahmud Qasımoğlu söyləyir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(21.05.2025)