Dünya ədəbiyyatı nəhəngləri sırasına adını yazdıran Drayzer ölməz irs qoyub gedərək min illər bundan sonra da aktual olaraq qalacaq, buna şübhə yoxdur. Dahilərin tərcümeyi-halını oxumaq çox maraqlıdır, mütləq nəsə əxz edirsən. Teodor Drayzer 1871-ci il avqust ayının 27-də ABŞ-ın İndiana ştatının Teppe-Xot şəhərində anadan olub. 1889-cu ildə İndiana universitetinə qəbul olsa da maddi vəziyyəti üzündən təhsilini yarımçıq qoyub. 1892-1894-cü illərdə Çikaqo, Sent-Lui, Pitsburq şəhərlərinin qəzetlərində jurnalist kimi fəaliyyət göstərib, 1894-cü ildə Nyu-Yorka köçüb və orada qardaşının təsis etdiyi «Every month» jurnalında 1897-ci ilədək redaktor kimi çalışıb. Teodorun qələmi çox itiydi, yazdıqları diqqəti cəlb edirdi. Səliqə-səhman da var idi yazılarında, üsyançılıq da, zövqoxşama da. İlk oçerk və hekayələri elə həmin 1897-ci ildə çap olunub. 1900-cü ildə ilk irihəcmli əsəri olan “Kerri bacı” işıq üzü görüb, dərhal Drayzerin şöhrəti Amerikanı bürüyüb. 1911- ci ildə o, “Cenni Herhardt” romanını çap etdirdi, hər iki romanında Drayzer sadə insanların mənəviyyatını pozan Amerika həyat tərzini tənqid etmişdi. 1912-ci ildə “Arzular trilogiyası” epopeyasına daxil olan “Maliyyəçi”, həmin ildə yazdığı “Dözümlü adam” və 1914-cü ildə “Titan” romanlarında bu dəfə Amerika inhisarçı kapitalizmi ifşa olundu. 1915-ci ildə Drayzerin qələmindən növbəti şedevr çıxdı - yazdığı “Dahi” romanında burjua cəmiyyətində sənətkarın mənəvi faciəsi göstərilirdi. Yazıçı ki xalqının məhrumiyyətlərinə biganə yanaşdı, o nə yazıçıdır? 1915-ci ildən sonra Drayzer ictimai qaydaların adi insanlara göstərdiyi əzici təsirini əks etdirən hekayə və esselər yazmağa başladı. Bu ideya bir məhkəmə prosesinin protokoluna əsaslanan, Amerika ədəbiyyatında realizmin zirvəsi və ədibin ən məşhur əsəri olan “Amerika faciəsi”nin mövzusunu təşkil etdi. 1927-ci ildə dəvətlə SSRİ-yə gələn Drayzer solçu meyillərini gizlətmirdi, 1929-cu ildə “Ernita” povestində Amerika ədəbiyyatında ilk kommunist surətini yaratdı. 1930-cu ildə ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı almaq üçün namizədliyi irəli sürülsə də bu ona qismət olmadı. 1944-cü ildə ədəbiyyat və incəsənət sahəsindəki xidmətlərinə görə Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyası yazıçını fəxri qızıl medalla təltif etdi.
Teodor Drayzer 1945-ci il dekabr ayının 28-də 74 yaşında Hollivudda vəfat etdi.
27 avqust. Ümumdünya Bağışlama Günü
Qərəz, xudpəsəndlik, kin, nifrət. İnsan ömrünü məhv edən, gününü qara boyayan nəsnələrdir. O gün bir gənc bir yaşlı insanı yıxıb sürüyürdü, deyirdi ki, xaindir, mənim Facebook statusumu like eləməyib. Deyirdi, ölənədək onunla düşmənəm. Bəli, eynən bu cür. Bəzən iki dost elə səbəbsiz düşmən olur, iki sevən elə sadə bir şeydən ötrü ayrılır ki. Səbəb bağışlamağı bacarmamaqdır. Bağışlama günü bağışlamaq və bağışlanmaq zamanını bildirmirmi, bildirir. Belə bir gün təqvimdə var idi, onu başqa bir təşkilat keçirirdi. Bugünkünü isə Christian Embassy of Chirts Ambassadors təşkilatı keçirir. Deyirlər, qoy insanların bir-birini bağışlamağa daha bir şansı olsun. Bu bayram Kanadada – Vankuver şəhərində doğulub. Bu gün mütləq kimisə bağışlayın, bu barədə qərarınızı da başqalarına açıqlayın, qoy bu nəcib hərəkətiniz ayaq açıb yerisin. Dünyanı bağışlamaq xilas edəcək.
27 avqust Səbəbsizliklər Günü
Çox maraqlı bir gündür. Günün adı “Sadəcə, elə-belə günü” kimi qeyd edilir. Məğzi odur ki, sizin səbəbsiz olaraq kiminçünsə yaxşılıq etmək, özünüzü sevindirmək şansınız yaranıb. Özünüzə növbədənkənar istirahət günü götürün. Uzun illər görmədiyiniz bir adamla gedib görüşün. Lazımsız bir şey alın. Tanımadığınız adamın qapısını döyüb qonaq olun. Yoldan keçən sevən cütlüyə çiçək alıb hədiyyə edin. Parkda otun üzərinə uzanıb səmaya baxın. Hətta daha cəsarətlilər uşaq kimi gölməçələrin üzərindən tullana, arxa-arxaya yeriyə bilərlər.
27 avqust. Marqaret Vulf günü və Ginnesin Rekordlar Kitabının yaranışı
Moldovanın müstəqilliyi günü, Rusiyada kino günü, İranda farmasevt, Ukraynada sala (donuz piyi yəni), Britaniyada burger, ABŞ-da milli banan günü. Və bir də Hersoginya günü. Bu gün İrlandiya yazıçısı, romançı Marqaret Vulf Xanqerfordun şərəfinədir, Vulf romanlarını ABŞ-da Hersoginya təxəllüsü ilə dərc etdirərmiş. Üstəlik, onun ən məşhur romanı da bu cür adlanır.
1977-ci ildə Çernobıl AES-in 1-ci enerji bloku fəaliyyətə başlayıb. 1959-cu ildə qərara alınıb ki, SSRİ məktəblilərinin əlaçı olanları məktəbi bitirəndə medal alsınlar. 1955-ci ildə Ginnesin rekordlar kitabının ilk nəşri işıq üzü görüb. 1576-cı ildə böyük italyan rəssamı Tisian doğulub.
(Varisin “21-31 avqustun təqvimi” yazısından)