VAQİF MUSTAFAZADƏNİN 84-CÜ DOĞUM GÜNÜNƏ

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Görkəmli bəstəkar Tofiq Quliyev onu çox sevirdi, “oğlum” deyib əzizləyirdi. Onun dahiyanə caz-muğam sintezindən heyrət və məmnunluq duyurdu. 

Bəli, Vaqif Mustafazadə həqiqətən də fitri istedada malik idi. 

Növbəti qastrol səfəri Özbəkistana idi, yola düşərkən Tofiq Quliyevə dedi ki, qayıdım gəlim, görüşək. Ancaq qayıdıb gələ bilmədi. Çox cavan yaşında ömrü yarıda qırıldı. 

Ötən gün bəstəkar, pianoçu, caz-muğam üslubunun banisi, Əməkdar incəsənət xadimi Vaqif Mustafazadənin doğum günü idi. Anadan olmasının 84-cü ildönümü tamam olan orijinal ifaçılıq üslubuna malik Vaqif Mustafazadə, qeyd etdiyimiz kimi, muğamlarımızı ənənəvi caz texnikası ilə birləşdirərək muğamla cazın sintezini yaradıb. Onun musiqimizdə etdiyi bu kimi yeniliklər bu günə qədər öz aktuallığını qoruyub saxlayır. Bu günün özündə belə bir çox musiqiçilər ifalarında məhz Vaqif Mustafazadənin yaratdığı caz-muğam sintezindən istifadə edir.

Bu cəhətdən, musiqimizin dünyada fəal təbliğatçısı olan Şahin Novrəslini qeyd edə bilərik. 

1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olan Vaqif Mustafazadə erkən yaşlarında atasını itirir. Onun tərbiyəsi ilə musiqi müəllimi olan anası məşğul olur. Elə anasının ixtisası da balaca Vaqifin gələcək taleyini həll edir. 1963-cü ildə Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Kollecini bitirərək Vaqif Bakı Musiqi Akademiyasına daxil olur və burada kiçik konsertlər verir, klublarda çıxış edir. O, bu dövrdə əsasən, klassik caz, bluz və oynaq mahnılar ifa edirdi.

Deyilənə görə, o illərdə qadağalar aradan götürülür, qərbə bağlanan qapılar açılır, qərb mədəniyyəti sosializm düşərgəsinə - SSRİ-yə sirayət edirdi. 

1964-cü ildən Vaqif Mustafazadə “Orero” ansamblına, “Qafqaz” caz üçlüyünə, “Leyli” və “Sevil” qadın vokal instrumental və “Muğam” instrumental ansambllarına rəhbərlik edib, beynəlxalq caz müsabiqələri və festivallarının laureatı olub.

Fortepiano və simfonik orkestr üçün konsertin, “Muğam” simfoniyasının (tamamlanmamış), bir sıra caz kompozisiyalarının və pyeslərin müəllifi olan Vaqif Mustafazadə Azərbaycan caz musiqisinin banisi və yeni caz fikrinin (devizinin) təsisçisidir. O, Azərbaycan musiqisinin, muğamın klassik amerikan caz musiqisi ilə sintezini yaradıb. Onun yeni devizi Caz-Muğam adlanır.

O, 1979-cu il dekabrın 16-da - həmin o əvvəldə qeyd etdiyimiz Tofiq Quliyevə qayıdarkən görüşmək vədi vermiş səfəri zamanı Daşkənddə ürək tutmasından vəfat edib və Bakıda dəfn olunub.

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)