YAPON YAZIÇI HƏLƏ Kİ REYTİNQDƏ BİRİNCİDİR
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xəbər verdiyimiz kimi, dünyanın ən nüfuzlu mükafatı olan Nobel mükafatı həftəsi ənənəvi olaraq 2023-cü ilin oktyabrında keçiriləcək, lakin bukmeykerlər artıq indidən reytinqlər tərtib etməyə başlayıblar. Belə ki, artıq “Nicerodds” saytında dünyanın ən nüfuzlu mükafatının ədəbiyyat sahəsində namizədlərinin siyahısı dərc edilib. Və son illərdə olduğu kimi yenə də bukmeyker reytinqinin çoxillik favoriti Haruki Murakami liderlik mövqeyində qalır. Onun qələbə şansının nisbəti daha çoxdur. Söhbət 1:1,2-dən gedir. Halbuki, yapon yazıçının ən yaxın izləyicisi - reytinqdə ikinci yerdə qərarlaşan çinli avanqard yazıçısı Den Syaohua üçün şans nisbəti 1:2,7-dir. İnanılmaz üstünlükdür.
“Norveç meşəsi” və “Kafka sahildə” kimi iki şedevrlə dünya ədəbi xəzinəsini zənginləşdirən Murakamini içi mən qarışıq Azərbaycanda da çox sevirlər.
O ki qaldı ikinci yerdə gedən, əsərlərini Tsan Syue təxəllüsü ilə yazan Den Syaohuaya, onu çətin ki tanıyan tapılar.
Baxın, son illər dünya klassik ədəbiyyatının son iki mogikanı - Murakami və Kinderanı hər il Nobelə əsas namizəd hesab edir, sonda isə mükafatı, tutalım, Bob Dilan kimi gitatistə verirdilər. Kundera Nobel almayıb bu yay günlərində dünyadan köçdü. Qaldı təkcə Murakami.
Oxuculara bikmeyker siyahısı barədə digər bilgiləri də verim.
Liderlərin reytinqində üçüncü yerdə avstraliyalı nasir Cerald Marneyndir.
Sonrakı yerlərdə norveçli dramaturq olan Yuna Fossen və rusiyalı yazıçı Lyudmila Ulitskaya qərarlaşıblar.
Ədəbiyyat sahəsində 2023-cü il Nobel mükafatı laureatı adına namizədlər sırasında Tomas Pinçon, Marqaret Etvud, Salman Rüşdi, özbəkistanlı jurnalist və yazıçı Hamid İsmailov və başqalarının da adları var.
Nobel mükafatı siyasi çalar aldıqca ədəbi dəyərlərin qiymətlənməsi şansı da azalır. Və bir də gördünüz, bu il də Murakami mükafatı ala bilmədi, əvəzində, Nobel siyasətin qurbanı olaraq rus Lyidmila Ulitskayaya qismət oldu. Putin siyasətinə qarşı çıxmaq cəsarəti göstərən bu xanım məhz əsərlərinə görə deyil, cəsarətinə görə bir milyon dollara, ən əsas da ad-sana və nüfuza sahib oldu.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.08.2023)